Спиртли ичкиләрдән истифадә етмәк проблемә чеврилән заман ағсаггаллар неҹә көмәк едә биләрләр?
ГАДЫН ичкини азалтмаг үчүн бүтүн үсуллара әл атырды. Һеч нә көмәк етмирди. О, јығынҹағын ағсаггаллары илә сөһбәт едәндә, онлар нараһатчылыгларыны билдирдиләр вә она таразлығы горумаға даир Мүгәддәс Китабдан мәсләһәт вердиләр. Лакин онларын бүтүн ҹәһдләри әбәс иди. Проблем даһа ҹидди ҝөрүнүрдү. Гадын, ичкијә алудә олдуғу үчүн әзијјәт чәкирди.
Белә һалларда ваҹиб бир суал јараныр: ағсаггаллар, спиртли ичкиләрдән истифадә етмәклә әлагәдар проблеми олан руһани баҹы-гардашлара неҹә көмәк едә биләрләр?
Шүбһәсиз ки, Мүгәддәс Јазылар сәрхошлуға әсла јол вермир. Бундан әлавә, ағсаггаллар гајғы ҝөстәрмәлидирләр ки, ислаһ едилмәјән вә пешманчылыг чәкмәјән сәрхошлар јығынҹагдан кәнар едилсинләр (1 Коринфлиләрә 5:11—13; Галатијалылара 5:19—21). Јығынҹағын, спиртли ичкијә олан һәвәсләриндән әзијјәт чәкән, анҹаг пешман олан үзвләринә көмәк етмәк үчүн, ағсаггалларын илк нөвбәдә һәвәсләри олмалыдыр.
Һәр шејдән әввәл гејд етмәк лазымдыр ки, бир дәфә тәсадүфән һәддиндән артыг ичмиш адамла ичмәјә вәрдиш едән адам арасында фәрг вар. Бир дәфә һәддиндән артыг шәраб ичиб сәрхош олан Нуһун нүмунәсини хатырлајын (Тәквин 9:20, 21). Шүбһәсиз ки, Нуһ ичкијә ислаһ едилмәз дәрәҹәдә һәвәскар дејилди. Онун сәрхош олмасы һаггында, Мүгәддәс Јазыларда бир даһа һеч јердә хатырланмыр (Ибраниләрә 11:7 мүгајисә един).
Буна ҝөрә дә ағсаггала бу ҹүр проблемлә мүраҹиәт олунан заман, о, ашағыдакылары мүәјјән етмәлидир: бу јеҝанәми һал олмушдур? Һәмин адам, ејни шеји тәкрарламамаг үчүн еһтијатлы олмаға гәти гәрарлыдырмы? Сәмимиликлә өз сәһвини е’тираф едир вә Аллаһын лүтфүнү ахтарырмы? Бу һадисә әтрафдакыларын бөјүк мәзәммәтинә сәбәб олмушдурму? Әҝәр бу вә буна бәнзәр суаллара мүсбәт ҹаваб вермәк мүмкүндүрсә, онда инсанын өз сәһвини тәкрарламамаг гәрарыны мөһкәмләндирәрәк, таразлығы горумаға аид ағсаггалын она “һәлимлик руһу” илә вә мәһәббәтлә мәсләһәт вермәси кифајәт едир (Галатијалылара 6:1).
Анҹаг әҝәр һәмин адам дәфәләрлә кефләнибсә вә ја бу һагда чохларына мә’лум олубса, онда неҹә? Белә олдугда, бу мәсәләни һүгуг комитәси һәлл етмәлидир. Лакин инсана көмәк етмәк үчүн ағсаггаллар, проблемин ички дүшкүнлүјүндә олуб олмадығыны мүәјјән етмәлидирләр.
Ички дүшкүнлүјү
Буну билмәк нәји исә дәјиширми? Бәли, өзү дә чох шеји! Мәгаләнин әввәлиндә хатырланан һадисәдән мә’лум олдуғу кими, әҝәр инсан ички дүшкүнүдүрсә, она таразлашдырылмыш тәрздә ичмәји мәсләһәт ҝөрмәк фајдасыздыр. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, бу саһәнин мүтәхәссисләри спиртли ичкиләрдән тамамилә кәнар дурмағы мәсләһәт едирләр, чүнки адәтән ичкијә дүшкүн олан кәс ичмәјә башладығы заман ичдији үзәриндә нәзарәти итирир.
Һәмчинин ички дүшкүнләринин әксәријјәти, белә бир проблемләринин олдуғуну инкар едирләр. Бу, һәмин ички дүшкүнләринин ислаһ олунмаз тәрздә төвбә етмәјән олдугларынымы билдирир? Һеч дә елә дејил. Нәзәрә алмаг лазымдыр ки, ички дүшкүнү олан кәсләр адәтән јаранмыш вәзијјәти објектив тәрздә гәбул едә билмирләр. Унутмаг лазым дејил ки, ички онлара физики, зеһни, емосионал вә руһани ҹәһәтдән әзијјәт верир. Буна ҝөрә дә, спиртли ичкиләрлә проблемләри олдуғуну ҝөрмәләринә көмәк етмәк бир о гәдәр дә асан дејил.
Бу ҹүр һалларла гаршылашаркән, ағсаггаллара нөвбәти шејләр һаггында дүшүнмәк лазымдыр.
Инсанын ички дүшкүнлүјүндән әзаб чәкдијинә неҹә әмин олмаг олар? “Ојанын!” журналынын 1992-ҹи ил 8 ијул нөмрәсинин “Ички дүшкүнләри вә онларын аиләләри үчүн көмәк адлы” (русҹа) мәгаләләринә мүраҹиәт етмәк олар. Орада ички дүшкүнлүјүнүн сәҹијјәви әламәтләри тәсвир олунур.
Ајыг олун! Бә’зән ичкијә дүшкүнлүк башга проблемләрин архасында ҝизләнир. Мисал үчүн, јығынҹаглардан бириндә бир баҹы ағсаггалдан хаһиш етди ки, ҝүҹлү депрессијанын өһдәсиндән ҝәлмәкдә она көмәк етсин. Анҹаг гардашларын она көмәк етмәк үчүн ҝөстәрдикләри бүтүн ҹәһдләрә бахмајараг, депрессија кечиб ҝетмирди. Лакин ағсаггаллар сонрадан өјрәндиләр ки, бу баҹынын проблеми спиртли ички илә әлагәдардыр. Баҹыја көмәк етмәјә чалышараг, гардашлар онун ички дүшкүнлүјүндән әзијјәт чәкдијини мүәјјән етдиләр. Бу вәрдишлә мүбаризәдә көмәк гәбул етдикдән сонра, баҹы өзүнү даһа јахшы һисс емәјә башлады.
Ички дүшкүнү олан шәхсә, спиртли ичкиләрлә проблеми олдуғуну баша дүшмәк үчүн неҹә көмәк етмәк олар? “Биз дүшүнүрүк ки, сән һәддиндән артыг чох ичирсән” кими ибарәләрдән вә јекун сөзләрдән гачынмаг лазымдыр. Бу ҹүр сөзләр, ичкијә дүшкүн олан кәси, өзүнү даһа да инадла мүдафиә етмәјә тәһрик едәр. Бунун әвәзинә, инсана ички вә онун нәтиҹәләри илә бағлы һәр һансы ајдын фактлары конкрет олараг ҝөстәрмәк олар. Инсанла сөһбәт едәркән, сизин она гаршы дәрин марағынызы ҝөстәрән тонла данышмағыныз чох ваҹибдир. Мәсәлән, белә демәк олар: “Биз, сәнинлә баш верән һадисәләрә ҝөрә чох нараһат олуруг. Бизи нараһат едән фактлар бунлардыр...”.
Ички дүшкүнлүјүнүн өһдәсиндән ҝәлмиш бир ағсаггал бунлары төвсијә едир: “Мән баша дүшдүм ки, инсанын ишдә вә ја евдә јаранан проблемләрини мүәјјән етмәк ваҹибдир. Сонра, көмәкчи суаллар вермәклә инсана ҝөстәрмәк олар ки, онун бүтүн проблемләринин көкү спиртли ичкиләрдир. Мән белә бир сөһбәти хатырлајырам:
— Сәнин ичмәјин аилә һәјатына тә’сир едирми?
— Јох, һансы әсаса ҝөрә тә’сир етмәлидир ки?
— Арвадынла далашырсанмы?
— Һә.
— Сәнин ичмәјин далашмағыныза тә’сир едирми?
— Јох.
— Далашдығыныз заман сән ичкилими олурсан?
— Һм-м-м... Һә.
Бә’зи проблемләри мүзакирә етдикдән сонра, она, бунларын һамысынын ички илә әлагәдар олдуғуну баша дүшмәсинә көмәк едә билдим”.
Профессионал көмәк лазымдырмы? Ола билсин, ички дүшкүнлүјүндән әзијјәт чәкән адам үчүн белә көмәк тәләб олунсун. Әлбәттә, ағсаггаллар һансыса конкрет мүалиҹә үсулуну мәсләһәт ҝөрмәјәҹәкләр — буну инсанын өзү гәрара алыр. Һәмчинин әҝәр инсан профессионал көмәкдән имтина едирсә, бу о демәк дејил ки, о пешманчылыг чәкмир. Анҹаг ејни заманда сәрт олмаг лазымдыр. Инсан баша дүшмәлидир ки, Јегованын мәрһәмәти, јә’ни һәмин инсаны мәсиһчи јығынҹағынын үзвү кими гәбул етмәси бу проблемин һәлл олунмасындан асылыдыр.
Инсаны јығынҹагла үнсијјәтдән мәһрум етмәк лазымдырмы? Бунларын һамысы нөвбәти шејләрдән асылыдыр: инсан өзүнүн ичмәјинә неҹә јанашыр? Онун ҝөзләрини ачмаг ҹәһдинизә бахмајараг, о јенә дә ичмәји биләрәкдән давам етдирирми? “Намә’лум ички дүшкүнләри” китабында бунунла әлагәдар иш саһибләринә мараглы мәсләһәтләр верилир:
“Әҝәр сиз, инсанын ичкидән имтина етмәк истәмәдијинә әминсинизсә, онда ону ишдән азад етмәк олар... Белә ишчинин ишдән азад едилмәси, ола билсин, о адама фајда ҝәтирсин. Бу, онун ичкини атмасына лазым олан тәкан ола биләр” (“Alcoholics Anonymous”). Буна бәнзәр тәрздә инсанын спиртли ичкини гәбул етмәјә олан мүнасибәти јығынҹагда тәмизлији горумаг үчүн ону үнсијјәтдән мәһрум етмәји тәләб едирсә, бу тәдбир еһтимал ки, онун ичкини атмасына лазым олан тәкан кими хидмәт едәр.
Инсанын ичкини һәгигәтән дә атмаг истәдијинә әминсинизсә, онда неҹә? Әҝәр инсан көмәк гәбул етмәјә разыдырса, онун сөзләри илә әмәлләринин дүз ҝәлдијини ҝөрмәк үчүн, ола билсин, бир гәдәр вахт тәләб олунаҹагдыр. Профессионал көмәк фајдалы ола биләр. Әлбәттә, баша дүшмәк лазымдыр ки, јалныз бу ҹүр көмәк проблеми һәлл етмир.
Адәтән инсанын даими көмәјә, хүсусилә дә руһани ҹәһәтдән көмәјә еһтијаҹы олур. Ола билсин ки, о, вахтилә руһ дүшкүнлүјүнә вә ја гәзәб һиссинә галиб ҝәлмәк, ишдәки проблемләри вә башга чәтинликләри унутмаг үчүн спиртли ичкиләрдән истифадә едирди. Еһтимал ки, инди она, проблемләрин һәллинә олан мүнасибәтини дәјишмәк үчүн сизин көмәјиниз лазым ҝәләҹәкдир. Һәмчинин тагсыркарлыг вә өзүнә әмин олмамаг һиссләриндән ирәли ҝәлән мәнфи емосиалар инсана узун мүддәт әзаб верә биләр. О, елә дүшүнә биләр ки, дуада Јеговаја мүраҹиәт етмәјә лајиг дејил вә Аллаһла е’тибарлы мүнасибәти бәрпа етмәк үчүн, она көмәк тәләб олуна биләр. Онунла бирликдә вә онун үчүн едилән дуалар, һәмчинин Аллаһын Кәламындан олан тәсәлливериҹи хатырлатмалар, инсанын горху һиссләрини вә шүбһәләрини арадан галдыраҹагдыр (Јагуб 5:14—16).
Ајағы сынмыш инсан, адәтән бир мүддәт көмәксиз кечинә билмир. Һәмчинин ичкини атмаға чалышан инсанын да көмәјә — дәрдинә шәрик олан вә диггәтли бир динләјиҹијә еһтијаҹы ола биләр. Белә адамлара көмәк етмәјә һазырсынызмы?
Ичкини атмаға сә’ј ҝөстәрмиш бир гардаш дејир: “Мәнә һәм ағсаггаллар, һәм дә башга гардашлар баш чәкирдиләр. Мәһәббәт вә анлајыш ҝөстәрдикләринә ҝөрә онлара олан миннәтдарлығымы сөзләрлә ифадә етмәк мүмкүн дејил. Јеговаја јенидән дуа едә билмәјим неҹә дә севиндириҹидир! Бу мәнә чох бөјүк раһатлыг ҝәтирди!”
Ичкијә олан һәвәси илә мүбаризә апармыш башга бир Шаһид исә дејир: “Мәнә көмәк етмәк үчүн, гардашлар даһа һансы үсуллардан истифадә етмирдиләр! Онлар мәнә, һәтта јығынҹагда јанларында отурмағы да тәклиф едирдиләр, чүнки мән ора ҝәлмәјә горхурдум. Мәнә хүсусилә бир гардаш көмәк етди. О, бүтүн ишләрини кәнара гојур вә көмәјә ән чох еһтијаҹ дујдуғум анларда јаныма ҝәлирди. Мән она, мәһәббәт ҝөстәрдијинә вә сәбирли олдуғуна ҝөрә чох миннәтдарам”.
Бә’зән ичкини атмаға чалышан адамын, бу проблемин өһдәсиндән мүвәффәгијјәтлә ҝәлмиш бир гардашла сөһбәт етмәси дә фајдалыдыр. Нәјә ҝөрә? Она ҝөрә ки, белә инсан ички дүшкүнлүјү илә мүбаризәнин нә гәдәр гүввә тәләб етдијини баша дүшүр вә бунун үчүн һансы аддымларын атылмалы олдуғуну билир. Һәмчинин онун нүмунәси әјани олараг ҝөстәрир ки, ичкини атмаг мүмкүндүр. Вә бу тәәҹҹүблү дејил, чүнки ичкијә алудә олан адам үчүн ҹанлы нүмунә мин ҹүр өјүд-нәсиһәтдән гијмәтлидир.
Инсан дөзмәјиб, јенидән ичмәјә башлајарса, онда неҹә? Белә бир шеј баш верә биләр. Онда јенидән суал јараныр: баш вермиш һадисәјә ички дүшкүнү өзү неҹә јанашыр? Һәгигәтән дә проблемин өһдәсиндән ҝәлмәк истәдијинә әминсинизми? О, мәгсәдә наил олмаг үчүн даһа артыг гүввә сәрф етмәли олдуғуну баша дүшүрмү? Әҝәр баша дүшүрсә, онда она көмәк етмәк вә дәрдинә шәрик олмаг лазым ҝәлә биләр. Буна ҝөрә дә, инсан садәҹә ички дүшкүнү олдуғу үчүн, ону үнсијјәтдән мәһрум етмәк ваҹиб дејил. Әҝәр о, ичкини сәмими гәлбдән атмаг истәјирсә, онда бунун үчүн она шанс вермәк лазымдыр. Инсан өз әмәлләрилә ичкини атмаг истәмәдијини ҝөстәрирсә, онда нә етмәли? Әҝәр ичмәјә давам едирсә, һәр бир сөз вә едилән көмәк әбәс олурса, онда неҹә? О заман 1 Коринфлиләрә 5:11—13 ајәләрә әсасән о, үнсијјәтдән мәһрум едилмәлидир.
Спиртли ичкиләрлә проблеми оланлара бунун өһдәсиндән ҝәлмәкдә көмәк етмәк истәјән кәсләрә бөјүк сәбир, мәтанәт вә ҝөзүачыглыг тәләб олунур. Белә һалларда: “Өзүнү әлә ал” вә ја “Әҝәр сән Јегованы севирсәнсә ичкини атаҹагсан” демәк кифајәт дејил.
Ичкијә дүшкүнлүјүн мәғзини, онун нә демәк олдуғуну вә инсана неҹә тә’сир етдијини баша дүшмәјә чалышын. Нәзәрә алын ки, ички дүшкүнү адәтән белә бир проблемин олдуғуну даныр вә көмәкдән имтина едир. Сиз ону инандырмалысыныз ки, онун спиртли ичкиләрлә проблеми вар вә көмәјә еһтијаҹ дујур. Бу ҹүр көмәк вә дајаг она һәмишә лазым олаҹагдыр. Мәҝәр наил олмаг истәдијиниз мәгсәд сәрф етдијиниз гүввәјә дәјмирми?
Бир заманлар ички дүшкүнлүјүнүн өһдәсиндән ҝәлмиш бир баҹы дејир: “Ағсаггаллар чох мәһәббәт вә ҹаныјананлыг ҝөстәрирдиләр вә онлары мәним јаныма ҝөндәрдији үчүн Јеговаја һәр ҝүн миннәтдарлығымы билдирирәм. Мәним зеһним инди јенидән ајдындыр. Вә мән Јеговаја тәмиз виҹданла мүраҹиәт едә билирәм. Һәмчинин мән бүтүн јығынҹаг ҝөрүшләринә дә ҝедирәм вә бу мәнә бөјүк севинҹ ҝәтирир”. Бу ҹүр инсанлар, мәмнунијјәтлә сүрүнүн гејдинә галараг, бүтүн вахтларыны вә ҝүҹләрини сәрф едән ағсаггаллара неҹә дә миннәтдардырлар! (1 Петер 5:1, 2).