Һәр вәзијјәт үчүн конкрет ганун лазымдыр?
ЈӘГИН балаҹа оланда валидејнләриниз сизин үчүн чохлу гајда-ганунлар гојмушдулар. Бөјүдүкҹә баша дүшдүнүз ки, онлар сизин јахшылығынызы истәјибләр. Инди сәрбәст инсан олсаныз да, чох ҝүман ки, һәлә дә онларын ашыладығы принсипләри һәјатынызда рәһбәр тутурсунуз.
Сәмави Атамыз Јеһова да бизә Кәламы васитәсилә конкрет ганунлар вериб. Мәсәлән, О, бүтпәрәстлији, әхлагсызлығы, зинакарлығы, оғурлуғу гадаған едир (Чыхыш 20:1—17; Һәвариләрин ишләри 15:28, 29). Руһани ҹәһәтдән инкишаф етдикҹә баша дүшүрүк ки, Јеһова бизим јахшылығымызы истәјир, һәмчинин Онун әмрләри бизим сәрбәстлијимизи әлимиздән алмыр (Ефеслиләрә 4:15; Әшија 48:17, 18; 54:13).
Амма бир сыра вәзијјәтләр вар ки, Мүгәддәс Китабда онлара аид конкрет ганун јохдур. Буна ҝөрә дә бәзиләри дүшүнүр ки, белә олан һалда истәдикләрини едә биләрләр. Онларын фикринҹә, Аллаһ лазым билсәјди, конкрет ганун вериб фикрини билдирәрди.
Бу ҹүр дүшүнәнләр чох вахт јанлыш гәрарлар верир, сонра исә бунун алтыны чәкирләр. Онлар баша дүшмүрләр ки, Мүгәддәс Китабда тәкҹә ганунлар јазылмајыб, орада Аллаһын дүшүнҹәсини әкс етдирән принсипләр дә вар. Мүгәддәс Китабы арашдырдыгҹа, Јеһованын дүшүнҹә тәрзи илә таныш олдугҹа виҹданымызы да тәрбијә едирик. Бу исә бизә Аллаһын дүшүнҹәсинә ујғун гәрарлар вермәјә көмәк едир. Белә едәндә һәм Аллаһын гәлбини шад едирик, һәм дә дүзҝүн гәрарларымызын ҝөзәл бәһрәләрини бичирик (Ефеслиләрә 5:1).
Мүгәддәс Китабдан нүмунәләр
Аллаһын гәдимдә јашамыш хидмәтчиләри дә бәзән елә вәзијјәтләрлә үзләшмишләр ки, һәмин вәзијјәтә аид конкрет ганун олмајыб. Амма бу заман онлар Аллаһын дүшүнҹә тәрзини нәзәрә алараг гәрар верибләр. Мәсәлән, ҝөтүрәк Јусифи. Фитфирин арвады ону јолдан чыхармаг истәјирди. О вахт Јеһова әхлагсызлығы гадаған едән ганун вермәмишди. Бунунла белә, Јусиф баша дүшүрдү ки, әхлагсызлыг ҝүнаһдыр, өзү дә тәкҹә өз виҹданына гаршы јох, Аллаһа гаршы ҝүнаһдыр (Јарадылыш 39:9). Ҝөрүнүр, Јусиф Јеһованын Әдән бағында дедији сөзләрдән баша дүшмүшдү ки, әхлагсызлыг Онун дүшүнҹә тәрзинә вә ирадәсинә зидд ҝедир (Јарадылыш 2:24).
Диҝәр бир нүмунәјә бахаг. Һәвариләрин ишләри 16:3 ајәсиндә охујуруг ки, Тимутини өзү илә тәблиғ сәјаһәтинә апармаг үчүн Булус әввәлҹә ону сүннәт етди. Дөрдүнҹү ајәдә исә јазылыб ки, онлар шәһәрбәшәһәр ҝәзәрәк шаҝирдләрә Јерусәлимдәки һәвариләрин вә ағсаггалларын гәрарларыны чатдырырдылар. Һәмин гәрарлардан бири дә о иди ки, мәсиһиләрдән артыг сүннәт олунмаг тәләб олунмур! (Һәвариләрин ишләри 15:5, 6, 28, 29). Бәс онда нәјә ҝөрә Булус Тимутини сүннәт етди? О јерләрдә јашајан јәһудиләрә ҝөрә. Чүнки һамы Тимутинин атасынын јунан олдуғуну билирди. Булус истәмирди ки, лазымсыз јерә кимин үчүнсә иман јолунда манеә олсун. О нәјин ваҹиб олдуғуну баша дүшүрдү. Әсас о иди ки, онлар һәмишә Аллаһын гаршысында һәр инсанын виҹданы үчүн јахшы өрнәк олсунлар (2 Коринфлиләрә 4:2; 1 Коринфлиләрә 9:19—23).
Булус вә Тимути һәмишә белә давранырды. Мәсәлән, Ромалылара 14:15, 20, 21 вә 1 Коринфлиләрә 8:9—13; 10:23—33 ајәләрини охујун. Бу ајәләрдә ҝөрүрүк ки, Булус һәтта нәјинсә дүзҝүн олдуғуну биләндә белә, ондан кечмәјә һазыр иди, тәки һеч кимә Јеһоваја хидмәт етмәјә мане олмасын. Тимути барәдә исә о јазмышды: «Ахы онун кими ҹан-дилдән сизин гејдинизә галаҹаг башга һеч кимим јохдур. Башгалары Мәсиһ Исанын јох, өз мәнафеләрини дүшүнүрләр. Амма сиз Тимутинин неҹә ад газандығыны јахшы билирсиниз: о, атасы илә бәрабәр нөкәрчилик едән ушаг кими, мүждәнин вүсәт алмасында мәнимлә бирликдә ҹанла-башла хидмәт едиб» (Филиппилиләрә 2:20—22). Бәли, бу ики мәсиһи бизим үчүн чох ҝөзәл нүмунә гојуб. Вәзијјәтә аид конкрет ганун олмајанда онлар өз раһатлыгларыны, истәкләрини дүшүнмүрдүләр. Әксинә, Јеһова вә Иса Мәсиһ кими мәһәббәтлә давраныб, гәрарларынын башгаларынын руһанилијинә неҹә тәсир едәҹәјини нәзәрә алырдылар.
Инди исә ҝәлин бизим үчүн мүкәммәл өрнәк олан Иса Мәсиһ барәдә данышаг. О изаһ етмишди ки, әҝәр инсан Аллаһын ганунларынын мәғзини баша дүшүрсә, о, бујуруландан, јахуд гадаған едиләндән артығыны едәҹәк (Мәтта 5:21, 22, 27, 28). Нә Иса, нә Булус, нә Тимути, нә дә Јусиф дүшүнмүрдү ки, әҝәр конкрет ганун јохдурса, демәли, инсан үрәји истәјәни едә биләр. Бу адамларын һәр бири Аллаһын дүшүнҹә тәрзинә ујғун јашајырды. Онлар баша дүшүрдүләр ки, ики ән ваҹиб ганун Аллаһы вә инсанлары севмәк ганунудур. Буна ҝөрә дә гәрар верәркән бу ганунлара табе олурдулар (Мәтта 22:36—40).
Мәсиһиләр нәји рәһбәр тутмалыдыр?
Биз Мүгәддәс Китаба ганунлар топлусу кими јанашмырыг. Дүшүнмүрүк ки, бүтүн өһдәчиликләримиз орада хырдалығына кими гәләмә алыныб. Елә вәзијјәтләр вар ки, Мүгәддәс Китабда она даир конкрет ганун јохдур. Анҹаг бу заман биз Јеһованын дүшүнҹә тәрзинә ујғун даврананда Онун үрәјини севинир. Демәли, Аллаһ һәр аддымбашы бизә демир ки, неҹә давранаг. Анҹаг биз Јеһованын ирадәсини гавраја биләрик (Ефеслиләрә 5:17; Ромалылара 12:2). Бәс нәјә ҝөрә бу, Јеһованы севиндирир? Чүнки бунунла ҝөстәририк ки, бизим үчүн ән әсасы өз истәкләримиз, һүгугларымыз јох, Ону разы салмагдыр. Һәмчинин Онун мәһәббәтини о гәдәр гијмәтләндиририк ки, биз дә башгалары илә мәһәббәтлә давранмаг истәјирик (Мәсәлләр 23:15; 27:11). Бундан башга, давранышымыз Мүгәддәс Китаба ујғун оланда һәм Јеһова илә мүнасибәтләримиз мөһкәмләнир, һәм дә сәһһәтимиз јахшылашыр.
Ҝәлин ҝөрәк бу принсип шәхси мәсәләләрә неҹә аиддир.
Әјләнҹә сечими
Туталым ки, бир ҝәнҹ һансыса мүғәннинин албомуну алмаг истәјир. Онун маһныларынын мусигиси гәшәнҝдир, анҹаг сөзләри әдәбсиз, сөјүшлә долудур. Һәмчинин һәмин мүғәннинин маһныларында агрессивлик вар. Бу ҝәнҹ Јеһованы севир. Она ҝөрә дә Онун фикрини нәзәрә алмаг истәјир. Бәс Аллаһын бу мәсәләјә мүнасибәтини неҹә өјрәнсин?
Һәвари Булус галатијалылара јаздығы мәктубда ҝүнаһлы бәдәнин әмәлләрини вә Аллаһын руһунун бәһрәсинә дахил олан кејфијјәтләри садаламышды. Билдијимиз кими, Аллаһын руһунун бәһрәсинә мәһәббәт, севинҹ, сүлһ, сәбир, хејирхаһлыг, јахшылыг, иман, мүлајимлик, өзүнә һаким олмаг дахилдир. Бәс ҝүнаһлы бәдәнин әмәлләри һансылардыр? Булус јазмышды: «Ҝүнаһлы бәдәнин әмәлләри бәллидир. Бунлар әхлагсызлыг, натәмизлик, азғынлыг, бүтпәрәстлик, ҹиндарлыг, әдавәт, мүнагишә, кин, гәзәб, нифаг, парчаланма, тәригәтчилик, пахыллыг, сәрхошлуг, кеф мәҹлисләри вә саирәдир. Әввәлки кими, сизи јенә дә хәбәрдар едирәм: белә ишләрлә мәшғул оланлар Аллаһын Падшаһлығына ҝирмәјәҹәкләр» (Галатијалылара 5:19—23).
Инди исә «вә саирә» ифадәсинә фикир верин. Булус ҝүнаһлы бәдәнин бүтүн әмәлләрини бир-бир садаламады. Бу ҹүр дүшүнмәк дүзҝүн олмаз: «Бу әмәлләрин арасында ады чәкилмәјән һәр бир шеји едә биләрәм». Әксинә, инсан өзү ағлыны ишләдиб баша дүшмәлидир ки, һәмин «вә саирәјә» һансы әмәлләр дахилдир. Ким бу сијаһыда ады олмајан, анҹаг һәмин «вә саирәјә» дахил олан әмәлләрлә мәшғул олурса вә төвбә етмирсә, Аллаһын Падшаһлығына ҝирмәјәҹәк.
Демәли, биз нәләрин Јеһоваја хош ҝетмәдијини дәрк етмәлијик. Бәс бу чәтиндир? Туталым, һәким сизә тапшырыб ки, чохлу мејвә-тәрәвәз јејәсиниз, анҹаг, тортдан, дондурмадан вә саирәдән узаг дурасыныз. Инди неҹә дүшүнүрсүнүз, сизә кекс јемәк олар? Буну мүәјјән етмәк чәтиндир? Ҝәлин јенә дә Аллаһын руһунун бәһрәсинә вә ҝүнаһлы бәдәнин әмәлләринә нәзәр салаг. Инди неҹә дүшүнүрсүнүз, бајагкы мүғәннинин маһнылары һансына аиддир? Сөзсүз ки, орада Аллаһын руһунун бәһрәсинә дахил олан мәһәббәт, јахшылыг, өзүнә һаким олмаг вә саирә кејфијјәтләр әкс олунмур. Бу ҹүр маһныларын Аллаһын дүшүнҹә тәрзинә ујғун олмадығыны баша дүшмәк үчүн конкрет гануна ҝәрәк јохдур. Ејни принсип китаблара, филмләрә, телевизија програмларына, компүтер ојунларына, веб-сәһифәләрә вә саирәјә дә аиддир.
Хариҹи ҝөрүнүш
Мүгәддәс Китабда ҝејимә вә хариҹи ҝөркәмә аид дә принсипләр вар. Бунларын сајәсиндә һәр бир мәсиһи ләјагәтлә ҝејинә билир. Јеһованы севән кәс ҝејим сечәркән илк нөвбәдә өз истәјини дүшүнмүр, сәмави Атасыны севиндирмәјә чалышыр. Ҝөрдүјүмүз кими, Јеһованын һәр мәсәләјә даир ганун вермәмәси о демәк дејил ки, О, хидмәтчиләринин гәрарына фикир вермир. Әразидән асылы олараг, ҝејимләр дә фәргләнир, һәтта ејни әразидә дә дәб дәјишир. Анҹаг Аллаһын вердији әсас принсипләр һәр заман вә һәр јердә кечәрлидир.
Мәсәлән, 1 Тимутијә 2:9, 10 ајәләриндә дејилир: «Ејнилә гадынлар да өзләрини ҹүрбәҹүр сач дүзүмү, гызыл, мирвари, јахуд баһалы либасларла јох, ләјагәтли ҝејимлә, абыр-һәја илә, ағыл-камалла бәзәсинләр, мөмин олдугларыны иддиа едән гадынлара јарашан тәрздә, јахшы ишләрлә өзләринә зинәт версинләр». Беләликлә, мәсиһи гадынлар вә кишиләр нәзәрә алмалыдыр ки, онларын јашадығы јердә һансы ҝејим ләјагәтли һесаб олунур. Мәсиһи хүсусилә дүшүнмәлидир ки, ҝөркәминә баханда инсанлар онун чатдырдығы хәбәр барәдә нә фикирләшәҹәк (2 Коринфлиләрә 6:3). Нүмунәви мәсиһи өз истәкләрини вә һүгугларыны өн плана чәкмәјәҹәк, әксинә, чалышаҹаг ки, һеч кимә имана ҝәлмәјә мане олмасын (Мәтта 18:6; Филиппилиләрә 1:10).
Мәсиһи ҝөрәндә ки, ҝејими башгаларына пис тәсир едир, Булусдан өрнәк алараг башгаларынын руһани рифаһыны өз истәкләриндән үстүн тутмалыдыр. Булус демишди: «Мән Мәсиһдән нүмунә ҝөтүрдүјүм кими, сиз дә мәндән нүмунә ҝөтүрүн» (1 Коринфлиләрә 11:1). Мәсиһ барәдә исә о јазмышды: «Ахы Мәсиһ дә өз хејрини дүшүнмүрдү». О, ајдын шәкилдә мәсиһиләрә нәсиһәт етмишди: «Биз ҝүҹлүләр ҝүҹсүзләрин зәифликләрини дашымалыјыг вә өз хејримизи дүшүнмәмәлијик. Ҝәлин һәр биримиз башгасынын хејри вә гүввәтләнмәси үчүн чалышаг» (Ромалылара 15:1—3).
Ағлымызы ишләтмәји өјрәнәк
Һансыса вәзијјәтә даир конкрет ганун олмајанда Јеһованын хошуна ҝәлән гәрарлар вермәк үчүн ағлымызы ишләтмәји өјрәнмәлијик. Һәр ҝүн Онун Кәламыны охусаг, мүнтәзәм олараг арашдырсаг вә охудугларымыз барәдә дүшүнсәк, Јеһованын нәләрдән разы галдығыны өјрәнәҹәк вә дүзҝүн гәрарлар верәҹәјик. Бу, бирдән-бирә баш вермир. Ушаг јаваш-јаваш бөјүдүјү кими, руһани инкишаф да тәдриҹән баш верир вә дәрһал нәзәрә чарпмыр. Буна ҝөрә дә сәбирли олмалыјыг. Әҝәр өзүмүздә дәрһал ирәлиләјиш ҝөрмәсәк, дилхор олмамалыјыг. Диҝәр тәрәфдән, дүшүнмәмәлијик ки, вахт кечдикҹә өз-өзүнә ағлымызы ишләтмәји өјрәнәҹәјик. Артыг гејд олундуғу кими, бунун үчүн мүнтәзәм олараг Аллаһын Кәламыны арашдырмаг вә әлимиздән ҝәлдији гәдәр Кәлама ујғун јашамаг лазымдыр (Ибраниләрә 5:14).
Бәли, Аллаһын ганунлары бизим нә дәрәҹәдә итаәткар олдуғумузу үзә чыхарыр, принсипләри исә нә дәрәҹәдә руһани дүшүнҹәли олдуғумузу, Ону нә дәрәҹәдә севдијимизи бәлли едир. Руһани ҹәһәтдән инкишаф етдикҹә биз Јеһоваја вә Онун Оғлуна бәнзәмәјә чалышаҹағыг. Һансыса мәсәлә илә үзләшәндә Мүгәддәс Китаба үз тутаҹағыг ки, Аллаһын дүшүнҹә тәрзинә ујғун гәрар верәк. Әмәлләримизлә сәмави Атамызы севиндирәндә исә өз севинҹимиз дә артаҹаг.
[Шәкил]
Һәр јерин өз ҝејими вар, амма Мүгәддәс Китаб принсипләри һәр јердә кечәрлидир