Тә’гибләрә рәғмән бәхтијардырлар
«Мәнә ҝөрә инсанлар сизи тәһгир вә тә’гиб едәҹәкләри, јалан сөјләјиб сизә һәр ҹүр бөһтан атаҹаглары заман, сиз нә бәхтијарсыныз!» (МАТТА 5:11).
1. Иса бәхтијарлыға вә тә’гибләрә даир өз шаҝирдләрини нәјә әмин етмишди?
ИСА илк дәфә өз һәвариләрини Падшаһлыг һаггында тәблиғ етмәјә ҝөндәрән заман, онларын мүгавимәтләрлә гаршылашаҹагларыны хәбәрдарлыг етмишди. О демишди: «Мәним адыма ҝөрә һамы сизә нифрәт едәҹәк» (Матта 10:5-18, 22). Лакин бир аз әввәл о, өз һәвариләрини вә диҝәр шаҝирдләрини Дағүстү тәблиғиндә әмин етмишди ки, мүгавимәтләр онлары хошбәхтликдән һөкмән мәһрум етмәјәҹәк. Иса һәтта деди ки, тә’гиб олунанлар бәхтијардырлар. Мәҝәр тә’гиб олунмагдан да бәхтијарлыг дујмаг олармы?
Салеһлик уғрунда әзаб-әзијјәт
2. Исанын вә һәвари Петерин сөзләринә ҝөрә, әзаб-әзијјәт чәкәнләр һансы һалларда хошбәхтдирләр?
2 Иса сәккизинҹи дәфәдир ки, бәхтијарлыг һагда данышыр: «Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләнләр нә бәхтијардырлар! Чүнки Сәмави Сәлтәнәт [Падшаһлыг] онларындыр» (Матта 5:10). Әзаб-әзијјәт өз-өзлүјүндә тә’рифә лајиг олмаг демәк дејил. Һәвари Петер јазмышдыр: «Әҝәр ҝүнаһ ишләдиб, дөјүлсәниз вә буна тәһәммүл етсәниз, бу сизә нә шәрәф ҝәтирәр? Амма әҝәр сиз јахшы иш ҝөрәрәк, әләм чәкиб, тәһәммүл етсәниз, бу Аллаһ гаршысында мәгбулдур». О, һәмчинин дә’вәт етмишдир: «Гој сизләрдән һеч ким гатил, оғру, ҹани јахуд башгаларынын ишинә мүдахилә едән кими әзаб чәкмәсин. Лакин әҝәр инсан бир мәсиһчи кими әзаб чәкирсә, гој утанмасын. Гој бу адла Аллаһа иззәт газандырсын» (1 Петер 2:20; 4:15, 16). Исанын сөзләринә әсасән салеһлик уғрунда әзаб-әзијјәтләрә таб ҝәтирдикдә, хошбәхт олмаг мүмкүндүр.
3. а) Салеһлик уғрунда тә’гиб олунмаг нә демәкдир? б) Тә’гибләр еркән мәсиһчиләрә неҹә тә’сир ҝөстәрди?
3 Һәгиги салеһлик Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәкдән вә әмрләринә әмәл етмәкдән ибарәтдир. Беләликлә, салеһлик уғрунда әзијјәт чәкәнләр, Аллаһын норма вә тәләбләрини позмаға тәһрик етмәк ҹәһдләринә гаршы дуранлардыр. Јәһуди рәһбәрләри һәвариләр Исанын адындан тәблиғ етмәјә сон гојмагдан имтина етдикләри үчүн онлары тә’гиб едирдиләр (Һәвариләрин ишләри 4:18-20; 5:27-29, 40). Бу, һәвариләрин севинҹини вә хош хәбәри бәјан етмәк истәкләрини сөндүрдүмү? Гәтијјән јох! «Онлар исә Синедрионун һүзурундан севинәрәк чыхдылар. Чүнки Рәбб Исанын ады үчүн тәһгир едилмәјә лајиг ҝөрүлмүшдүләр. Вә һәр ҝүн мә’бәддә вә евдән-евә тә’лим вермәкдән вә Исанын Мәсиһ олдуғуну мүждәләмәкдән ваз кечмирдиләр» (Һәвариләрин ишләри 5:41, 42). Тә’гибләр севинҹә сәбәб олду вә онларын тәблиғ ишиндәки сә’јләрини даһа да ҝүҹләндирди. Даһа сонра мәсиһчиләри императора ибадәт етмәкдән имтина етдикләри үчүн ромалылар тә’гиб едирдиләр.
4. Мәсиһчиләри һансы сәбәбләрә ҝөрә тә’гиб едирләр?
4 Бизим ҝүнләримиздә Јеһованын Шаһидләри «Падшаһлыг һаггында... Мүждә»нин тәблиғинә сон гојмагдан имтина етдикләри үчүн тә’гиб едилмәкдәдирләр (Матта 24:14, И–93). Шаһидләрин мәсиһчи ҝөрүшләринә гадаға гојулдугда, онлар Мүгәддәс Китабын мүштәрәк ҝөрүшләр кечирмәк ҝөстәришини позмагданса, әзијјәт чәкмәји даһа үстүн тутурлар (Ибраниләрә 10:24, 25). Онлары мәсиһчи битәрәфлији мөвгејинә вә ган һаггындакы әмри позмагдан имтина етдикләри үчүн тә’гиб едирләр (Јәһја 17:14; Һәвариләрин ишләри 15:28, 29). Лакин бунунла белә, салеһлик уғрунда мүбаризә Аллаһын халгына дахили әмин-аманлыг вә бөјүк хошбәхтлик бәхш едир (1 Петер 3:14).
Мәсиһин адына ҝөрә тәһгир олунмаг
5. Јеһованын халгыны бизим ҝүнләрдә әсас е’тибарилә нәјә ҝөрә тә’гиб едирләр?
5 Исанын Дағүстү тәблиғиндә хатырлатдығы бәхтијарлығын доггузунҹу сәбәби дә тә’гибләрлә бағлыдыр: «Мәнә ҝөрә инсанлар сизи тәһгир вә тә’гиб едәҹәкләри, јалан сөјләјиб сизә һәр ҹүр бөһтан атаҹаглары заман, сиз нә бәхтијарсыныз!» (Матта 5:11). Јеһованын халгыны әсас е’тибарилә буҝүнкү пис системин ишләриндә иштирак етмәдикләри үчүн тә’гиб едирләр. Иса өз шаҝирдләринә демишдир: «Әҝәр дүнјадан олсајдыныз, дүнја ондан оланы севәрди. Һалбуки дүнјадан дејилсиниз, Мән сизи дүнјадан сечдим; бунун үчүн дүнја сизә нифрәт едир» (Јәһја 15:19). Бу һагда һәвари Петер дә јазмышдыр: «Онлар она ҝөрә тәәҹҹүб едирләр ки, сиз онларла бәрабәр ејни позғунлуг селинә атылмырсыныз. Буна ҝөрә дә сизи сөјүрләр» (1 Петер 4:4).
6. а) Мәсһ едилмишләрин галығыны вә онларын көмәкчиләрини нәјә ҝөрә гынајыр вә тә’гиб едирләр? б) Тәһгир олундуғумуза ҝөрә хошбәхтлијимиз зәифләјирми?
6 Артыг ҝөрдүјүмүз кими, еркән мәсиһчиләри Исанын адындан тәблиғ етмәји дајандырмагдан имтина етдикләри үчүн тә’гиб едирдиләр. Мәсиһ өз давамчыларына тапшырыг вермишдир: «Дүнјанын ән узаг јерләринә гәдәр Мәнә шаһид олаҹагсыныз» (Һәвариләрин ишләри 1:8). Мәсиһин мәсһ едилмиш гардашларынын садиг галығы бу тапшырығы ‘бөјүк издиһамдан’ олан сәдагәтли көмәкчиләринин јардымы илә сә’јлә јеринә јетирир (Вәһј 7:9). Тәәҹҹүблү дејил ки, Шејтан «онун [Аллаһын тәшкилатынын ҝөјдәки һиссәси олан «гадынын»] нәслиндән олан, Аллаһын әмрләринә риајәт едиб, Исаја олан шәһадәтләринә бағлы галан диҝәр инсанларла» вурушур (Вәһј 12:9, 17). Биз, Јеһованын Шаһидләри, ҝөјләр Падшаһлығынын һазырда идарә едән Падшаһы Иса һаггында шәһадәтлик едирик. Бу Падшаһлыг Аллаһын салеһлик өмүр сүрән јени дүнја гурулушуна гаршы чыхан инсан һөкумәтләрини мәһв едәҹәкдир (Даниел 2:44; 2 Петер 3:13). Буна ҝөрә бизи гынајыр вә тә’гиб едирләр, амма биз Мәсиһин адына ҝөрә әзијјәт чәкдијимиз үчүн хошбәхтик (1 Петер 4:14).
7, 8. Дүшмәнләр еркән мәсиһчиләр һаггында һансы јаланы данышырдылар?
7 Иса демишдир ки, онун давамчылары, һәтта инсанлар онлар һаггында «јалан сөјләјиб... һәр ҹүр бөһтан атаҹаглары заман» белә өзләрини хошбәхт һисс етмәлидирләр (Матта 5:11). Шүбһәсиз ки, бунунла еркән мәсиһчиләр дә гаршылашырдылар. Б. е. тәхминән 59-61-ҹи илләриндә һәвари Павел Ромада дустаг олдуғу заман, јәһуди рәһбәрләри мәсиһчиләр һаггында демишдиләр: «Бизә мә’лумдур ки, бу тәригәтә гаршы һәр јердә сөз сөјләнир» (Һәвариләрин ишләри 28:22). Павели вә Силаны «дүнјаны алт-үст» етмәкдә вә «гејсәрин фәрманларына зидд» ҝетмәкдә ҝүнаһландырырдылар (Һәвариләрин ишләри 17:6, 7).
8 Тарихчи Кеннет Латурет Рома империјасы дөврүндәки мәсиһчиләр һаггында јазырды: «Ирәли сүрүлән иттиһамлар мүхтәлиф иди. Мәсиһчиләр бүтпәрәстлик ајинләриндә иштирак етмәкдән имтина етдикләри үчүн онлары атеист адландырырдылар. Онлар ҹәмијјәтин һәјат тәрзинә дахил олан чох шејләрдән — бүтпәрәстлик бајрамларындан, иҹтимаи әјләнҹәләрдән кәнар дурурдулар... вә онлары бәшәријјәтә нифрәт едәнләр кими әлә салырдылар. [...] Елә һесаб едирдиләр ки, киши вә гадынлар ҝеҹәләр ҝөрүшүр... вә әхлагсызҹасына ҹинси әлагәјә ҝирирләр. [...] [Мәсиһин өлүмүнүн Хатирә Ҝеҹәси] јалныз иманлыларын әһатәсиндә гејд олундуғу үчүн, шајиә јајылмышды ки, мәсиһчиләр вахташыры көрпәләри гурбан ҝәтирир, онларын ганыны ичир вә әтини јејирләр». Бундан әлавә, еркән мәсиһчиләр императора ибадәт етмәкдән имтина етдикләри үчүн, онлары дөвләтин дүшмәни һесаб едирдиләр.
9. Биринҹи әсрин мәсиһчиләри јалан иттиһамлара неҹә мүнасибәт ҝөстәрирдиләр, бәс бу ҝүн вәзијјәт неҹәдир?
9 Јалан иттиһамлар еркән мәсиһчиләрин Падшаһлыг һаггындакы хош хәбәри тәблиғ етмәк тапшырығыны јеринә јетирмәләринә һеч дә мане олмурду. Б. е. 60-61-ҹи илләриндә Павел јазмышдыр ки, хош хәбәр «бүтүн дүнјада да сәмәрә вермәкдә вә вүс’әт алмагдадыр» вә «ҝөј алтында олан һәр мәхлуга тәблиғ едилмишдир» (Колослулара 1:5, 6, 23). Ејни шеј бу ҝүн дә баш верир. Јеһованын Шаһидләри дә, биринҹи әсрин мәсиһчиләри кими, јалан иттиһамлара мә’руз галырлар. Анҹаг Падшаһлыг һаггындакы тәблиғ иши чичәкләнир вә мүждәчиләрә бөјүк хошбәхтлик ҝәтирир.
Бизи дә пејғәмбәрләр кими тә’гиб етдикләри үчүн бәхтијарыг
10, 11. а) Иса бәхтијарлығын доггузунҹу сәбәбинин тәсвирини нә илә јекунлашдырды? б) Пејғәмбәрләри нәјә ҝөрә тә’гиб едирдиләр? Нүмунәләр ҝәтирин.
10 Иса бәхтијарлығын үчүнҹү сәбәбини белә сөзләрлә јекунлашдырыр: «Севинин... чүнки сиздән габаг пејғәмбәрләри дә белә тә’гиб етмишләр» (Матта 5:12). Јеһованын вәфасыз исраиллиләрин јанына ҝөндәрдији пејғәмбәрләри онлар гәбул етмир вә чох вахт тә’гиб едирдиләр (Јеремја 7:25, 26). Бу барәдә һәвари Павел шаһидлик етмишдир: «Даһа нә дејим?.. башга пејғәмбәрләр һаггында нәгл етмәк үчүн вахтым чатмаз... [...] [Онлар] тәһгир олунуб дөјүлдүләр, һабелә буховлара вә һәбсләрә мә’руз галдылар» (Ибраниләрә 11:32-38).
11 Залым падшаһ Ахавын вә онун арвады Изевелин ҝүнләриндә Јеһованын бир чох пејғәмбәрләри гылынҹла гәтлә јетирилмишләр (1 Падшаһлар 18:4, 13; 19:10). Јеремја пејғәмбәри күндәјә салмыш, сонра исә чиркаблы гујуја атмышлар (Јеремја 20:1, 2; 38:6). Даниел пејғәмбәри ширләр олан гујуја салмышлар (Даниел 6:16, 17). Бу гәдим пејғәмбәрләрин һамысыны Јеһоваја едилән тәмиз ибадәти мүдафиә етдикләри үчүн тә’гиб едирдиләр. Бир чох пејғәмбәрләри јәһуди дин рәһбәрләри тә’гиб едирдиләр. Иса дин алимләри вә фәрисејләри «пејғәмбәрләри өлдүрәнләрин оғуллары» адландырмышды (Матта 23:31).
12. Јеһованын Шаһидләри олан бизләр, гәдим пејғәмбәрләр кими тә’гибләрә таб ҝәтирмәји нәјә ҝөрә өзүмүзә шәрәф санырыг?
12 Бу ҝүн Јеһованын Шаһиди олан бизләри, Падшаһлыг һаггындакы хош хәбәри сә’јлә тәблиғ етдијимизә ҝөрә тә’гиб едирләр. Дүшмәнләримиз бизи «зәһләтөкән прозелитизм»дә ҝүнаһландырырлар, анҹаг биз билирик ки, Јеһованын садиг хидмәтчиләринә гәдимдә дә бу ҹүр иттиһамлар јағдырырдылар (Јеремја 11:21; 20:8, 11). Садиг пејғәмбәрләр кими, биз дә салеһлик уғрунда әзијјәт чәкмәји өзүмүзә шәрәф санырыг. Шаҝирд Јагуб јазмышдыр: «Гардашлар, Рәббин ады илә данышмыш пејғәмбәрләри, мәшәггәтә дөзмә вә сәбир нүмунәси олараг алын. Будур, биз тәһәммүл едәнләри бәхтијар һесаб едирик» (Јагуб 5:10, 11).
Бәхтијарлыг үчүн әсаслы сәбәбләр
13. а) Нәјә ҝөрә биз тә’гибләр уҹбатындан мә’јус олмуруг? б) Нәјин сајәсиндә тә’гибләрә таб ҝәтирмәјә гадирик вә бу нәји сүбут едир?
13 Тә’гибләрә ҝөрә мә’јус олмаг ағлымыздан белә кечмир, пејғәмбәрләрин, еркән мәсиһчиләрин вә Иса Мәсиһин өзүнүн изләри илә ҝетмәјимиз бизә тәсәлли верир (1 Петер 2:21). Биз Мүгәддәс Китабда һәвари Петерин јаздығы сөзләрә бәнзәр сөзләри охумагдан бөјүк мәмнунлуг дујуруг: «Севимлиләрим, санки башыныза гәрибә бир иш ҝәлирмиш кими, аранызда баш вериб, сизи сынамаг үчүн олан одлу имтаһана тәәҹҹүб етмәјин. Әҝәр Мәсиһин адындан өтрү тәһгир едилирсинизсә, бәхтијарсыныз. Чүнки иззәтли Руһ, Аллаһын Руһу үзәриниздә галыр» (1 Петер 4:12, 14). Дәфәләрлә әмин олмушуг ки, биз Јеһованын руһунун үзәримиздә олмасынын вә бизи мөһкәмләндирмәсинин сајәсиндә тә’гибләрә таб ҝәтирмәјә гадирик. Мүгәддәс руһун көмәји, Јеһованын бизә хејир-дуа вердијинә сүбутдур, бу исә бизә бөјүк хошбәхтлик ҝәтирир (Мәзмур 5:12; Филипилиләрә 1:27-29).
14. Салеһлик уғрунда тә’гиб едиләндә нәјә ҝөрә севинирик?
14 Салеһлик уғрундакы гаршыдурмалар вә тә’гибләр бизи хошбәхтликдән һәм дә она ҝөрә мәһрум етмир ки, онлар бизим Аллаһа сәдагәт ҝөстәрәрәк һәгиги мәсиһчиләр кими јашадығымыза сүбутдур. Һәвари Павел јазмышдыр: «Аллаһ јолунда Мәсиһ Исаја бағлы олараг јашамаг истәјәнләрин һамысы да тә’гибә мә’руз галаҹагдыр» (2 Тимотејә 3:12). Биз һәдсиз дәрәҹәдә хошбәхтик ки, сынагларда садиглијимизи горумагла, Шејтанын, ҝуја Јеһованын бүтүн хәлг етдикләринин Аллаһа мәнфәәт үчүн хидмәт едирләр дејә ирәли сүрдүјү иддиасына ҹаваб веририк (Әјјуб 1:9-11; 2:3, 4). Шадыг ки, азлығындан асылы олмајараг, Јеһованын әдаләтли һөкмранлығына бәраәт газандырмагда әлимиздән ҝәләни едә билирик (Сүлејманын мәсәлләри 27:11).
Мүкафат алмаг үмидилә шадланырыг
15, 16. а) Иса ‘севинмәк вә шадланмаг’ үчүн һансы сәбәби ҝөстәрди? б) Мәсһ едилмиш мәсиһчиләр үчүн ҝөјдә һансы мүкафат һазырланыб вә онларын көмәкчиләри олан «башга гојунлар» неҹә мүкафатланаҹаглар?
15 Иса, гәдим пејғәмбәрләр кими бизи дә тәһгир вә тә’гиб едән заман севинмәли олмағымызын даһа бир сәбәбини хатырлатды. О, бәхтијарлығын доггузунҹу сәбәби һаггында деди: «Севинин вә шадланын! Чүнки ҝөјләрдә мүкафатыныз бөјүкдүр» (Матта 5:12). Һәвари Павел јазмышдыр: «Ҝүнаһын әвәзи өлүм, Аллаһын ән’амы исә Рәббимиз Мәсиһ Исада әбәди һәјатдыр» (Ромалылара 6:23). Беләликлә, бөјүк мүкафат — һәјатдыр. Бу һәјат ән’амдыр, ону газанмаг вә ја она лајиг олмаг мүмкүн дејил. Бу мүкафатын Јеһовадан олдуғу үчүн, Иса онун ҝөјләрдә олдуғуну демишдир.
16 Мәсһ едилмишләр «һәјат таҹыны» алырлар: бу, онлар үчүн ҝөјдә Мәсиһлә өлмәз һәјат демәкдир (Јагуб 1:12, 17). Јер үзүндә јашамаг үмиди олан инсанлар — «башга гојунлар» — јер үзүндә олаҹаг Ҹәннәтдә әбәди һәјаты ҝөзләјирләр (Јәһја 10:16; Вәһј 21:3-5). Һәр ики груп бу мүкафаты она лајиг олдуглары үчүн алмырлар. Һәм мәсһ едилмишләр, һәм дә «башга гојунлар» Јеһованын «ҝөндәрдији һәддиндән артыг лүтфә» ҝөрә мүкафат алырлар. Бу, һәвари Павели нөвбәти сөзләри демәјә тәшвиг етмишдир: «Сөзлә тәсвир едилә билмәјән һәдијјәси үчүн Аллаһа шүкүр олсун!» (2 Коринфлиләрә 9:14, 15).
17. Нәјә ҝөрә тә’гиб олундуғумуз заман, әсл мә’нада хошбәхт олур вә шадланырыг?
17 Рома императору Нерон тәрәфиндән амансыз тә’гибләрә мә’руз галаҹаг бә’зи мәсиһчиләрә һәвари Павел јазмышдыр: «Сыхынтыдан дөзүмлүлүк, дөзүмлүлүкдән тәҹрүбә вә тәҹрүбәдән үмид һасил олдуғуну биләрәк, сыхынтыларла да өјүнүрүк. Вә үмид утандырмаз». О, һәмчинин дә’вәт етмишдир: «Үмидлә севинин; сыхынтыја дөзүмлү... олун» (Ромалылара 5:3-5; 12:12). Ҝөјдә вә ја јер үзүндә јашамаг үмидинә малик олмағымыздан асылы олмајараг, сынаглар заманы ҝөстәрдијимиз сәдагәтлилијә ҝөрә алдығымыз мүкафат, бизим лајиг ола биләҹәјимиздән һәдсиз дәрәҹәдә артыгдыр. Биз олдугҹа шадыг ки, ҝөјләр Падшаһымыз Иса Мәсиһин рәһбәрлији алтында севән Атамыз Јеһоваја хидмәт едәрәк вә Она иззәт верәрәк әбәди јашамаг имканымыз олаҹагдыр. Биз әсл мә’нада шадланырыг.
18. Бу системин сонуна аз галмыш халглар неҹә давранаҹаглар, бәс Јеһова нә едәҹәкдир?
18 Елә өлкәләр вар ки, орада Јеһованын Шаһидләри һәлә дә тә’гиб олунурлар. Иса буҝүнкү системин сону һаггында пејғәмбәрлик едәрәк, өзүнүн һәгиги давамчыларыны хәбәрдар етмишдир: «Мәним адыма ҝөрә бүтүн халглар сизә нифрәт едәҹәкләр» (Матта 24:9). Бу системин сонуна аз галмыш Шејтан халглары тәһрик едәҹәкдир ки, Јеһованын хидмәтчиләринә олан нифрәтләрини бүрузә версинләр (Језекел 38:10-12, 14-16). О ан Јеһованын һәрәкәт етмәк вахты ҝәлиб чатаҹаг. «Әзәмәтими вә мүгәддәслијими ҝөстәрәҹәк, бир чох милләтләрин ҝөзү өнүндә Өзүмү таныдаҹағам. Онда биләҹәкләр ки, Рәбб [«Јеһова», ЈД] Мәнәм» (Језекел 38:23). Беләликлә, Јеһова Өз бөјүк адыны тәгдис едәҹәк вә Өз халгыны тә’гибләрдән азад едәҹәкдир. Буна ҝөрә дә «имтаһана тәһәммүл едән адам, хошбәхтдир» (Јагуб 1:12).
19. Јеһованын бөјүк ҝүнүнү ҝөзләјәрәк, биз нә етмәлијик?
19 Јеһованын бөјүк ҝүнү чох јахын олдуғундан, ҝәлин Исанын исми наминә шәрәфсизлији гәбул етмәјә лајиг ҝөрүлдүјүмүзә севинәк (2 Петер 3:10-13; Һәвариләрин ишләри 5:41). Ҝәлин еркән мәсиһчиләр кими, Јеһованын салеһлик өмүр сүрән јени дүнјасындакы мүкафатымызы ҝөзләјәрәк, бундан сонра да «Исанын Мәсиһ олдуғу» һагда вә онун Падшаһлығы һагда «тә’лим вермәкдән вә... мүждәләмәкдән ваз» кечмәјәк (Һәвариләрин ишләри 5:42; Јагуб 5:11).
Тәкрар
• Салеһлик уғрунда әзаб чәкмәк нә демәкдир?
• Тә’гибләр еркән мәсиһчиләрә неҹә тә’сир ҝөстәрирди?
• Нәјә ҝөрә демәк олар ки, гәдим пејғәмбәрләр кими, Јеһованын Шаһидләрини дә тә’гиб едирләр?
• Бизи тә’гиб едән заман нәјә ҝөрә ‘севинә вә шадлана’ биләрик?
[10 вә 11-ҹи сәһифәләрдәки шәкилләр]
«Инсанлар сизи тәһгир вә тә’гиб едәҹәкләри... заман, сиз нә бәхтијарсыныз!»
[Иҹазә илә]
Group in prison: Chicago Herald-American