Бизим ҝүнләрдә никаһ мүвәффәгијјәтли ола биләр
«Камил бирлијин бағы олан мәһәббәти ҝејин» (КОЛОСЛУЛАРА 3:14).
1, 2. а) Мәсиһчи јығынҹағында нәји ҝөрмәк бизә хош ҝәлир? б) Мүвәффәгијјәтли никаһ нәдир?
МӘҜӘР мәсиһчи јығынҹағында 10, 20, 30 вә ја даһа чох илләр әрзиндә бир-бирләринә садиг галан әр-арвадлары ҝөрмәк хош дејилми? Онлар бу илләр әрзиндә һәјатын ағры-аҹысына бахмајараг, бир-бирләринә олан бағлылыгларыны итирмәмишләр (Јарадылыш 2:24).
2 Чәтин ки, аиләсиндә проблемләри олмадығыны дејән инсан тапылсын. Бир јазычы гејд едир: «Хошбәхт аиләләрдә дә проблемләр мөвҹуддур. Онларын да јахшы вә пис ҝүнләри олур... Бунунла белә... бу инсанлар мүасир һәјатын [чахнашмаларына] бахмајараг бирликдә јашамаға давам едирләр». Бир чох аиләләр, хүсусән дә ушаг бөјүтмүш аиләләр һәјатын гачылмаз фыртына вә бөһранларынын өһдәсиндән ҝәлмәји өјрәнмишләр. Онлар шәхси тәҹрүбәләриндән һәгиги ‘мәһәббәтин әсла түкәнмәдијинә’ әмин олмушлар (1 Коринфлиләрә 13:8).
3. Никаһ вә бошанма һаггындакы статистика нәји ҝөстәрир вә һансы суаллар мејдана чыхыр?
3 Буна бахмајараг, милјонларла аиләләр дағылмагдадыр. Бир журналда дејилир: «Бу ҝүн Бирләшмиш Штатларда бағланан никаһларын јарысы, чох еһтимал ки, бошанма илә битәҹәк. Вә бу [бошанмаларын] әлли фаизи аилә һәјатынын илк 7,8 или әрзиндә баш верәҹәк... Тәкрар никаһа дахил оланларын 75 фаизиндән 60 фаизи јенидән бошанаҹагдыр». Һәтта әввәлләр бошанма сәвијјәсинин ашағы олдуғу өлкәләрдә дә бу вәзијјәт мүшаһидә олунур. Мәсәлән, Јапонијада бошанма сәвијјәси ахыр бир нечә ил әрзиндә ики дәфә артыб. Бәс һәрдән мәсиһчи аиләләрини белә бу вәзијјәтә салан бә’зи тәһлүкәләр һансылардыр? Шејтанын тәзјигинә бахмајараг, никаһын мүвәффәгијјәтли олмасы үчүн нә лазымдыр?
Тәһлүкәләр
4. Һансы амилләр никаһ үчүн тәһлүкә төрәдә биләр?
4 Аллаһын Кәламы никаһ үчүн тәһлүкә төрәдә билән амилләри баша дүшмәкдә көмәк едир. Мисал үчүн, һәвари Павелин јашадығымыз зәманәни неҹә тәсвир етдијини нәзәрдән кечирәк: «Ахыр ҝүнләрдә чәтин анлар ҝәләҹәкдир. Чүнки инсанлар худбин, пулпәрәст, ловға, тәкәббүрлү, күфр данышан, валидејнләринә итаәт етмәјән, нанкор, гүдсијјәтдән мәһрум, шәфгәтсиз, барышмаз, бөһтанчы, нәфсини сахламајан, азғын, рәһмсиз, јахшылығын дүшмәни, хаин, еһтијатсыз, мәғрур олаҹаг, зөвгү Аллаһдан чох севәҹәк. Аллаһ јолунда имиш кими ҝөрүнәҹәк, амма о јолун гүдрәтини инкар едәҹәкләр. Бу ҹүр адамлардан үз дөндәр» (2 Тимотејә 3:1-5).
5. Нәјә ҝөрә «худбин» инсан өз никаһыны тәһлүкә алтына атыр вә Мүгәддәс Китаб һансы мәсләһәти верир?
5 Павелин сөзләри үзәриндә дүшүнәркән, онун садаладыгларынын чохунун аилә мүнасибәтләринин дағылмасына сәбәб ола биләҹәјини ҝөрмәк олар. Мәсәлән, «худбин» инсан егоист вә башгаларына гаршы диггәтсиздир. Јалныз өзләрини севән әрләр вә ја арвадлар адәтән өз дедикләринин үстүндә дурурлар. Онлар тәрс вә фикирләриндән дөнмәјән инсанлардырлар. Белә бир аилә хошбәхт ола биләрми? Гәтијјән! Һәвари Павел, евлиләри дә дахил етмәклә, мәсиһчиләрә мүдрик мәсләһәт вермишдир: «Рәгабәт вә ја шөһрәтпәрәстликлә һеч бир шеј етмәјин, амма тәвазөкарлыгла бир-биринизи өзүнүздән јухары сајын. Һәр кәс јалныз өз мәнфәәтини дејил, башгаларынын да мәнфәәтини ҝүдсүн» (Филипилиләрә 2:3, 4).
6. Пулпәрәстлик никаһа неҹә зәрәр вура биләр?
6 Пулпәрәстлик уҹбатындан әрлә арвад арасында учурум јарана биләр. Павел хәбәрдарлыг едирди: «Варланмаг истәјәнләр исә јолдан чыхыр вә тора дүшүрләр вә инсанлары фәлакәтә вә һәлака апаран бир чох мә’насыз вә зијанвериҹи еһтираслара гапылырлар. Чүнки һәр ҹүр пислијин көкү пулпәрәстликдир. Буна гапылан бә’зиләри иман јолундан узаглашыб, өзләринә бир чох әзаблар чәкдирдиләр» (1 Тимотејә 6:9, 10). Тәәссүфләр олсун ки, Павелин хәбәрдарлыг етдији вәзијјәт бу ҝүн бир чох аиләләрин башына ҝәлир. Вар-дөвләт далынҹа дүшәрәк, бә’зиләри өз һәјат јолдашына мә’нәви дәстәк олмағы, о ҹүмләдән онун јахшы үнсијјәтә олан тәләбатыны өдәмәји нәзәрдән гачырырлар.
7. Һансы давраныш тәрзи хәјанәтә сәбәб ола биләр?
7 Павел ахыр ҝүнләрдә инсанларын «гүдсијјәтдән мәһрум, шәфгәтсиз, барышмаз» олдуғу һаггында да јазмышдыр. Евлилик анды хәјанәтә апармалы дејил, бу, әрлә арвады бир-бирләринә даими телләрлә бағлајан чох ҹидди әһддир (Малаки 2:14-16). Анҹаг бә’зиләри никаһдан кәнарда кимәсә романтик һиссләр бәсләјирләр. 30 јашлы бир гадынын башына ҝәлән һадисә ҝөстәрир ки, һәлә әри ону атмаздан әввәл гадынларла һәддиндән артыг сәрбәст давраныр вә һәјат јолдашына ҝөстәрмәли олдуғу мәһәббәти башга гадынлара ҝөстәрирди. О баша дүшмүрдү ки, белә давраныш евли кишијә јарашмыр. Әринин бу ҹүр һәрәкәтләри гадынын гәлбинә тохунса да, она тәһлүкәли јола дүшдүјүнү нәзакәтлә баша салмаға чалышырды. О исә бүтүн бунлары гулаг ардына вурду вә сонда зина етди. Хош нијјәтлә верилән мәсләһәтләрә бахмајараг, әр онлара диггәт јетирмәк истәмәди вә тәләјә дүшдү (Сүлејманын мәсәлләри 6:27-29).
8. Зинаја һансы аддым апарыр?
8 Мүгәддәс Китаб хәјанәт һаггында олдугҹа ајдын шәкилдә хәбәрдарлыг едир. «Гадынла зина едән ганмаздыр, өзүнү мәһв етмәк истәјән белә едәр» (Сүлејманын мәсәлләри 6:32). Адәтән зина бирдән-бирә, гејри-иради олараг баш верән һәрәкәт дејил. Шаҝирд Јагубун гејд етдијинә ҝөрә, зина кими ҝүнаһ, адәтән инсан бу һагда даима дүшүнәндә ҝерчәкләшә биләр (Јагуб 1:14, 15). Ҝүнаһ ишләтмиш әр вә ја арвад өлүмәдәк садиг галаҹағыны вә’д етмиш һәјат јолдашына тәдриҹән вәфасызлыг етмәјә башлајыр. Иса демишдир: «“Зина етмә”, дејилдијини ешитмишсиниз. Амма Мән сизә дејирәм: Бир гадына шәһвәтлә бахан һәр адам, артыг үрәјиндә онунла зина етмиш олур» (Матта 5:27, 28).
9. Сүлејманын мәсәлләри 5:18-20 ајәләриндән һансы мүдрик мәсләһәти әлдә едирик?
9 «Сүлејманын мәсәлләри» китабында никаһда садиглији горумаға көмәк едән мүдрик мәсләһәт тапырыг: «Гој чешмән бәрәкәтли олсун, ҝәнҹ икән евләндијин арвадынла хошбәхт јаша! Севимли маралын, ҝөзәл ҹејранын һәмишә сәни өз дөшләри илә дојдурсун, онун ешги илә мәст ол. Оғлум, нијә әхлагсыз гадынла мәст олмалысан, јад арвады гојнуна алмалысан?» (Сүлејманын мәсәлләри 5:18-20).
Никаһа дахил олмаға тәләсмәјин
10. Ҝәләҹәк һәјат јолдашыны даһа јахындан танымаг үчүн сәбир ҝөстәрмәк нәјә ҝөрә мүдрик давраныш оларды?
10 Никаһда јаранан проблемләр инсанларын евләнмәјә тәләсмәси уҹбатындан баш верә биләр. Белә ки, евләнәнләр һәддиндән артыг ҝәнҹ вә тәҹрүбәсиз ола биләрләр. Онлар бир-бирләрини даһа јахшы танымаг, бир-бирләринин нәләри севиб-севмәдикләрини, һәјатдакы мәгсәдләрини вә һансы аиләдән олдугларыны өјрәнмәк үчүн лазыми гәдәр вахт ајырсалар, даһа јахшы олмазмы? Ҝәләҹәк һәјат јолдашыны даһа јахындан танымаг үчүн сәбир ҝөстәрмәк мүдриклик оларды. Исһагын оғлу Јагубун нүмунәси үзәриндә дүшүнүн. О, Рәһиләјә евләнмәк үчүн ҝәләҹәк гајынатасына једди ил ишләмәли олду. Јагуб буна һазыр иди, чүнки онун һиссләри физики ҝөзәллијә дејил, әсл мәһәббәтә әсасланырды (Јарадылыш 29:20-30).
11. а) Никаһа дахил оланлар арасында һансы фәргләр өзүнү бирузә верә биләр? б) Нәјә ҝөрә никаһда әрлә арвадын өз данышыг тәрзләринә диггәт јетирмәләри ваҹибдир?
11 Никаһ садәҹә романтик мүнасибәтләр демәк дејилдир. О, мүхтәлиф аиләләрдән олан фәргли темперамент вә хүсусијјәтләри әкс етдирән, һәмчинин мүхтәлиф тәһсил сәвијјәсинә малик олан инсанлары бирләшдирир. Бу, һәрдән ики мәдәнијјәтин, һәтта ики дилин бирләшмәси демәкдир. Белә фәргләр олмаса да, никаһ бу вә ја диҝәр мәсәләләрә даир шәхси фикри олан ики инсаны бирләшдирир. Бу гачылмаз ҝерчәкликдир. Әҝәр әр вә ја арвад өз фикирләрини даима тәнгидедиҹи вә ҝилејли тәрздә дејә билирләрсә, онда нәјә ҝөрә буну меһрибан вә руһландырыҹы шәкилдә демәсинләр? Бәли, биз сөзләримизлә һәјат јолдашымызы ја инҹидә биләр, ја да онун көнлүнү ала биләрик. Дүшүнүлмәдән дејилмиш сөзләр никаһда ҝәрҝин мүнасибәтләрә сәбәб ола биләр (Сүлејманын мәсәлләри 12:18; 15:1, 2; 16:24; 21:9; 31:26).
12, 13. Никаһла бағлы һансы реал бахыша малик олмаға тәшвиг олунуруг?
12 Беләликлә, ҝәләҹәк һәјат јолдашыны јахындан танымаг үчүн вахт ајырмаг мүдриклик оларды. Аилә саһәсиндә бөјүк тәҹрүбәјә малик олан бир баҹы дејир: «Аилә гурмаг истәдијин инсанла таныш оларкән, онда ҝөрмәк истәдијин он хүсусијјәт үзәриндә дүшүн. Әҝәр һәмин инсанда бу он хүсусијјәтдән јалныз једдиси варса, өзүндән соруш: “Бу инсанда галан үч хүсусијјәтин олмамасына ҝөз јума биләрәмми? Онларын јохлуғуна ҝүндән-ҝүнә таб ҝәтирә биләҹәјәмми?” Әҝәр шүбһә едирсәнсә, онда ајаг сахла вә бир даһа дүшүн». Әлбәттә ки, реалист олмалысан. Әҝәр аилә гурмаг истәјирсәнсә, бил ки, камил һәјат јолдашы тапмаг мүмкүн дејил. Елә сәнин ҝәләҹәк һәјат јолдашын да ејни вәзијјәтдәдир! (Лука 6:41).
13 Никаһ гурбанлар тәләб едир. Павел буну вурғулајаг дејирди: «Мән... истәјирәм ки, сиз дәрдсиз оласыныз. Евли олмајан киши Рәбби разы салмаг үчүн, Рәббин ишләринин гајғысыны чәкир; евли исә арвадыны разы салмаг үчүн, дүнјәви ишләрин гајғысыны чәкир. Әрли гадын илә гыз арасында да фәрг вардыр: әрсиз гадын Рәбби разы салмаг үчүн, Рәббин ишләринин гајғысыны чәкир ки, һәм ҹисмән, һәм дә руһән мүгәддәс олсун; әрли гадын исә әрини разы салмаг үчүн дүнјәви ишләрин гајғысыны чәкир» (1 Коринфлиләрә 7:32-34).
Бә’зи никаһларын дағылмасынын сәбәби
14, 15. Никаһ телләринин зәифләмәсинә нә сәбәб ола биләр?
14 Бу јахында бир баҹымыз бөјүк сарсынты кечирмишдир. 12 ил бирҝә јашадыгдан сонра әри ондан бошаныб башга гадынын јанына ҝедир. Әри бу аддымы атмаздан әввәл баҹымыз онунла нәјинсә баш вердијини һисс едирдими? О изаһ едир: «Әрим артыг дуа етмирди, јығынҹаға вә хидмәтә ҝетмәмәк үчүн тутарсыз бәһанәләр тапырды, артыг мәнимлә вахт кечирмирди. Буну исә һәддиндән артыг мәшғул олдуғу вә ја јорулдуғу илә изаһ едирди. О, мәнимлә данышмаг белә истәмирди. Онун ҝет-ҝедә руһани шејләрдән узаглашдығыны һисс едирдим. Бу дәһшәт иди. О, артыг мәним нә вахтса әрә ҝетдијим инсан дејилди».
15 Башга һалларда буна бәнзәр вәзијјәт мүшаһидә олунур: инсан Мүгәддәс Китабы шәхсән өјрәнмәјә, дуаја вә јығынҹаг ҝөрүшләринә е’тинасыз јанашыр. Башга сөзләрлә десәк, аиләләрини тәрк едәнләрин әксәријјәти јол вермишләр ки, Јеһова илә мүнасибәтләри сојусун. Нәтиҹәдә онларын руһани ҹәһәтдән ҝөрмә габилијјәтләри зәифләјир. Јеһова артыг онлар үчүн ҹанлы Аллаһ олмур. Салеһлијин һөкм сүрәҹәји вә’д едилмиш јени дүнја артыг онлар үчүн реаллығыны итирир. Бә’зән инсан никаһдан кәнар киминләсә мүнасибәт гурмаздан әввәл артыг руһани ҹәһәтдән зәифләмиш олур (Ибраниләрә 10:38, 39; 11:6; 2 Петер 3:13, 14).
16. Нәјин сајәсиндә никаһ даһа да мөһкәм олур?
16 Бунун әксинә олараг, мөһкәм руһани бағлар аиләнин хошбәхтлијинә сәбәб олур. Хошбәхт бир аиләнин нүмунәси буну тәсдиг едир. Онлар бирликдә дуа едир вә Аллаһын Кәламыны өјрәнирләр. Әр дејир: «Мүгәддәс Китабы бирҝә охујуруг. Бирҝә хидмәтә ҝедирик. Бирликдә нә исә етмәк бизим хошумуза ҝәлир». Нәтиҹә ајдындыр: Јеһова илә јахшы мүнасибәтләри олан инсанларын никаһы да мөһкәм олур.
Реалист олун вә үнсијјәт јарадын
17. а) Никаһы мүввәффәгијјәтли едән һансы ики амил мөвҹуддур? б) Павел мәсиһчи мәһәббәтини неҹә тәсвир едирди?
17 Мәсиһчи мәһәббәти илә үнсијјәт дә никаһы мүвәффәгијјәтли етмәјә көмәк едир. Ашиг оланлара бир-бирләринин нөгсанларыны ҝөрмәмәк хүсусијјәти хасдыр. Онлар мәһәббәт һаггында роман вә ја филмләрә әсасланан гејри-реал үмидләрлә аилә гура биләрләр. Амма әввәл-ахыр онлар һәгигәтлә үзләшмәли олаҹаглар. Онда әһәмијјәтсиз сәһвләр вә бир гәдәр гыҹыгландырыҹы һәрәкәтләрин үзүндән бөјүк мүбаһисәләр јараныр. Белә олдугда, мәсиһчиләр руһун сәмәрәсинин тәркиб һиссәсиндән бири олан мәһәббәти тәзаһүр етдирмәлидирләр (Галатијалылара 5:22, 23). Мәһәббәт бөјүк гүввәдир, әлбәттә ки, әҝәр садәҹә романтик һисс дејилсә. Павел мәсиһчи мәһәббәтини тәсвир едәрәк дејирди: «Мәһәббәт сәбирли, хејирхаһдыр. Мәһәббәт... өз мәнфәәтини ахтармаз, һирсләнмәз, она едилән писликләрин һесабыны тутмаз... һәр шејә гатлашар, һәр шејә инанар, һәр шејә үмид бәсләјәр, һәр шејә таб ҝәтирәр» (1 Коринфлиләрә 13:4-7). Ҝөрүндүјү кими, әсл мәһәббәт инсан нөгсанларына ҝүзәштә ҝетмәји баҹарыр. Бәли, о гејри-камил инсандан камиллији ҝөзләмир (Сүлејманын мәсәлләри 10:12).
18. Үнсијјәт мүнасибәтләри неҹә мөһкәмләндирә биләр?
18 Никаһда үнсијјәт дә чох мүһүм рол ојнајыр. Нечә илләр евли олдугларына бахмајараг, әрлә арвадын бир-бирләри илә сөһбәт етмәләри вә бир-бириләрини әсл мә’нада динләмәләри чох ваҹыбдыр. Бир аилә башчысы белә дејир: «Биз бир-биримизә һиссләримизи ачыг шәкилдә, амма достҹасына ифадә едирик». Аилә тәҹрүбәсинә јијәләнәрәк артыг әр вә ја арвад јалныз гулаглары илә дејил, һәмчинин үрәкләри илә дә ешитмәји өјрәнирләр. Башга сөзләрлә десәк, илләр өтдүкҹә әрлә арвад дејилмәмиш фикирләри вә ја ифадә олунмамыш һиссләри анламаға мүвәффәг олурлар. Бә’зи гадынлар әрләринин онлары һеч динләмәдикләрини сөјләјирләр. Бә’зи кишиләр дә арвадларынын ән мүнасиб олмајан вахтда данышмаг истәдикләриндән шикајәтләнирләр. Ҝөрдүјүмүз кими, јахшы үнсијјәт јаратмаг үчүн шәфгәт вә анлајыш ҝәрәкдир. Белә үнсијјәт һәм әрә, һәм дә арвада фајда ҝәтирәр (Јагуб 1:19).
19. а) Нә үчүн үзр истәмәк һәмишә асан олмур? б) Бизи үзр истәмәјә нә тәшвиг етмәлидир?
19 Үнсијјәти горујуб сахламагда үзр диләмәјин дә ролу аз дејил. Бу һеч дә асан олмур. Чүнки едилән сәһвләри е’тираф етмәк үчүн һәлимлик лазымдыр. Бу исә аилә үчүн ваҹиб әһәмијјәт кәсб едир! Әҝәр әр вә ја арвад үрәкдән үзр истәјирләрсә, бунунла онлар баш верә биләҹәк мүбаһисәни арадан галдыра биләрләр. Онлар бир-бирини бағышладыгдан сонра проблемин һәллини тапмаг даһа асан ола биләр. Павел мәсиһчиләри тәшвиг едирди: «Бир-биринизә тәһәммүл един вә биринизин диҝәриндән шикајәти варса, бағышласын. Мәсиһ [«Јеһова», ЈД] сизи бағышладығы кими, сиз дә бир-биринизи бағышлајын. Бүтүн бунларла јанашы, камил бирлијин бағы олан мәһәббәти ҝејин» (Колослулара 3:13, 14).
20. Мәсиһчиләр өз һәјат јолдашларына тәкликдә вә башгаларынын јанында неҹә мүнасибәт ҝөстәрмәлидирләр?
20 Никаһда әрлә арвадын бир-бирләринә дәстәк олмалары да чох ваҹибдир. Онлар бир-бириләринә е’тибар етмәли вә дајаг олмалыдырлар. Һәјат јолдашыны тәһгир етмәк, јахуд һәр һансы бир јолла онун ләјагәтини алчалтмаг олмаз. Биз мәсиһчиләр, һәјат јолдашымызы ҝөстәрдији сә’јә ҝөрә үрәкдән тә’рифләмәли вә ону кобудҹасына тәһгир етмәкдән узаг олмалыјыг (Сүлејманын мәсәлләри 31:28б). Әлбәттә, биз һәјат јолдашымызы башгаларынын ҝөзүндә алчалда биләҹәк ахмаг вә јерсиз зарафатлар етмәмәлијик (Колослулара 4:6). Һәјат јолдашынызы севдијинизә мүнтәзәм олараг әмин едирсинизсә, бу бир-биринизә гаршылыглы дәстәк олмагда сизә көмәк едәҹәк. Садә бир тохунуш вә ја меһрибанлыгла дејилмиш бир сөз «Мән сәни севирәм. Шадам ки, биз бирликдәјик» мә’насыны ифадә едә биләр. Нәзәрдән кечирдијимиз бу амилләр јашадығымыз ҝүнләрдә аиләләрин даһа мүвәффәгијјәтли олмасына көмәк едир. Нөвбәти мәгаләдә Мүгәддәс Китабдакы даһа бир нечә мәсләһәтин никаһы мүвәффәгијјәтли етмәкдә неҹә көмәк етдијини нәзәрдән кечирәҹәјикa.
[Һашијә]
a Бу һагда даһа әтрафлы мә’лумат алмаг истәјирсинизсә, Јеһованын Шаһидләринин нәшр етдији «Аилә хошбәхтлијинин сирри» китабына мүраҹиәт едә биләрсиниз.
Изаһ едә биләрсинизми?
• Никаһы тәһлүкә алтына гојан бә’зи амилләр һансылардыр?
• Нә үчүн никаһа дахил олмаға тәләсмәк мүдрик олмазды?
• Руһани фәалијјәт никаһа неҹә тә’сир едир?
• Һансы амилләр никаһы мөһкәмләндирмәјә көмәк едир?
[20-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Никаһ садәҹә романтик мүнасибәтләр демәк дејилдир.
[22-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Јеһова илә сых мүнасибәт никаһын мүвәффәгијјәтли олмасына көмәк едир.