Гадынлар, әрләринизә еһтирам един
«Гадынлар!.. Әрләринизә табе олун» (ЕФЕСЛИЛӘРӘ 5:22).
1. Нәјә ҝөрә әрә һөрмәт етмәк чох вахт чәтин олур?
БИР чох өлкәләрдә никаһ мәрасиминдә ҝәлин әринә еһтирам бәсләјәҹәјини вә’д едир. Анҹаг бу вә’ди јеринә јетирмәк әрин рәфтарындан асылы олараг, гадына ја асан олур, ја да чәтин. Буна бахмајараг, никаһын башланғыҹы чох ҝөзәл олмушду. Аллаһ илк кишинин, Адәмин габырғасындан бирини ҝөтүрүб, ондан гадыны јаратды. Адәм ону ҝөрүб нида етди: «Нәһајәт, бунун сүмүјү мәним сүмүјүмдән, бәдәни мәним бәдәнимдәндир» (Јарадылыш 2:19-23).
2. Мүасир дөврдә гадынларын никаһа мүнасибәти вә аиләдәки ролу неҹә дәјишилмишдир?
2 Белә ҝөзәл башланғыҹа бахмајараг, 1960-ҹы илләрин әввәлләриндә Бирләшмиш Штатларда киши ағалығындан гуртулмаг үчүн гадын азадлығы һәрәкаты башлады. О вахта кими аиләләрини атан кишиләрин гадынлара нисбәти 300-үн 1-ә иди, лакин 1960-ҹы илләрин сонларында вәзијјәт дәјишди вә бу ҝөстәриҹи 100-үн 1-ә олду. Ҝөрдүјүмүз кими, бу ҝүн гадынлар сөјүш сөјмәкдә, сигарет чәкмәкдә, ички ичмәкдә вә әхлагсызлыгда һеч дә кишиләрдән ҝери галмырлар. Бәс бу онлары даһа да хошбәхт етдими? Хејр. Бә’зи өлкәләрдә бағланан никаһларын тәхминән јарысы әввәл-ахыр бошанма илә нәтиҹәләнир. Гадынларын ҝөстәрдикләри ҹәһдләр аиләјә фајда ҝәтирди, јохса зәрәр? (2 Тимотејә 3:1-5).
3. Никаһдакы проблемин көкү нәдәдир?
3 Проблемин көкү нәдәдир? Мүәјјән мә’нада онун көкү үсјанкар мәләк ‘иблис вә шејтан адланан гәдим иланын’ Һәвваны аздырмасына ҝедиб чыхыр (Вәһј 12:9; 1 Тимотејә 2:13, 14). Шејтан Аллаһын тә’лимләрини нүфуздан салыр. Мәсәлән, о, ҹәмијјәтдә никаһ һаггында азадлығы мәһдудлашдыран, сәрт гурулуш тәсәввүрүнү јарадыб. Дүнјанын танрысы олан Шејтанын күтләви информасија васитәләриндән истифадә едәрәк апардығы тәблиғат Аллаһын тә’лимләринин әдаләтсиз вә дәбдән дүшмүш кими танынмасына јөнәлдилиб (2 Коринфлиләрә 4:3, 4). Анҹаг гадынларын аиләдәки ролу һаггында Аллаһын дедикләрини гәрәзсиз олараг нәзәрдән кечирсәк, Аллаһын Кәламынын әслиндә мүдрик вә фајдалы олдуғуну ҝөрәҹәјик.
Аилә гурмаг истәјәнләрә мәсләһәт
4, 5. а) Аилә гурмаздан әввәл гадын нәјә ҝөрә мәсәләни һәртәрәфли ҝөтүр-гој етмәлидир? б) Евләнмәк тәклифини гәбул етмәздән әввәл гадын нә етмәлидир?
4 Мүгәддәс Китаб бизи аҝаһ едир ки, Иблисин идарә етдији бу дүнјада һәтта хошбәхт аиләләрин дә «әзијјәти олаҹаг». Никаһын Банисинин Аллаһ олдуғуна бахмајараг, Мүгәддәс Китабда аилә гурмаг истәјәнләр үчүн хәбәрдарлыглар јазылыб. Мүгәддәс Китабы јазанлардан бири, әри вәфат етдији үчүн јенидән аилә гурмаға азад олан гадын һаггында демишди: «Әҝәр о олдуғу кими галса, даһа бәхтијар олар». Иса да ‘гәбул едә биләнләрә’ субај галмағы төвсијә етмишди. Лакин кимсә аилә гурмаг гәрарына ҝәлсә, сечдији адам «Рәббә бағлы», јә’ни Аллаһын һәср олунмуш вә вәфтиз олунмуш хидмәтчиси олмалыдыр (1 Коринфлиләрә 7:28, 36-40; Матта 19:10-12).
5 Хүсусилә гадынлара аилә гурмаг үчүн кими сечдикләринә диггәт јетирмәк ваҹибдир, чүнки Мүгәддәс Китаб хәбәрдарлыг едир: «Әрли гадын ганун илә әринә бағлыдыр». Јалныз әр өләндә вә ја о хәјанәт етдији үчүн бошандыглары тәгдирдә гадын «издиваҹ ганунундан азад олунур» (Ромалылара 7:2, 3). Илк бахышдан јаранан мәһәббәт ешг маҹәрасы үчүн кифајәт едә биләр, лакин хошбәхт никаһ үчүн бу бәс етмир. Буна ҝөрә дә, субај гадын өзүндән сорушмалыдыр: «Мән бу адама әрә ҝедиб онун гануну алтында олмаға һазыраммы?» Бу суалын үзәриндә тојдан сонра јох, әввәл дүшүнмәк лазымдыр.
6. Бир чох гадынлар һансы сечими етмәјә азаддырлар вә сечим едәркән һәртәрәфли дүшүнмәк нә үчүн ваҹибдир?
6 Бир чох јерләрдә гадынлар евләнмәк тәклифини гәбул едиб-етмәјәҹәкләринә өзләри гәрар верирләр. Анҹаг мүдрик сечим етмәк гадынын индијәдәк гәбул етдији ән чәтин гәрар ола биләр, белә ки онун јалныз никаһда мүмкүн олан јахынлыға вә мәһәббәтә тәләбаты чох ҝүҹлү ола биләр. Бир јазычы гејд едиб: «Бир шеји нә гәдәр чох етмәк истәјириксә, бу истәр аилә гурмаг, истәр мүәјјән даға чыхмаг олсун, бир о гәдәр әсассыз фәрзијјәләрә гапылмаға вә анҹаг ешитмәк истәдијимиз сөзләри динләмәјә мејлли олуруг». Даға чыхан адам үчүн ағылсыз гәрар һәјаты баһасына баша ҝәлдији кими, һәјат јолдашыны дүзҝүн сечмәмәк дә фәлакәтлә нәтиҹәләнә биләр.
7. Һәјат јолдашы сечиминә даир һансы мүдрик мәсләһәт вардыр?
7 Гадын она евләнмәји тәклиф едән кишинин гануну алтында олмағын нә демәк олдуғуну ҹидди ҝөтүр-гој етмәлидир. Илләр әввәл һиндистанлы бир гыз тәвазөкарлыгла е’тираф етмишдир: «Валидејнләримиз биздән бөјүкдүрләр, һәм дә даһа мүдрикдирләр, онлар бизим кими асанлыгла алданмырлар... Өзүмә архајын олсајдым, елә асанлыгла сәһвә јол верәрдим ки!» Бу мәсәләдә валидејнләрин вә башгаларынын көмәји чох дәјәрлидир. Бир мүдрик мәсиһчи чох илләр әрзиндә ҝәнҹләрә мәсләһәт ҝөрүрдү ки, ҝәләҹәк һәјат јолдашынын валидејнләри илә јахындан таныш олсунлар, о ҹүмләдән, онун ата-анасы вә аилә үзвләри илә мүнасибәтинә диггәт јетирсинләр.
Исанын итаәткарлығы
8, 9. а) Иса Аллаһын табелијиндә олмасына неҹә бахырды? б) Итаәткарлыг һансы фајданы ҝәтирир?
8 Итаәткарлыг ҝөстәрмәк чәтин олдугда белә, гадынлар Иса кими буну өзләринә шәрәф саја биләрләр. Итаәткарлығы изтираблар, о ҹүмләдән, дирәк үзәриндә е’дам олунмаг баһасына баша ҝәлсә дә, Иса Аллаһа табе олмагдан севинҹ дујурду (Лука 22:41-44; Ибраниләрә 5:7, 8; 12:3). Гадынлар Исадан нүмунә ҝөтүрә биләрләр, чүнки Мүгәддәс Китабда дејилир: «Һәр әрин башы Мәсиһ, арвадын башы әр, Мәсиһин башы исә Аллаһдыр» (1 Коринфлиләрә 11:3). Анҹаг гејд етмәк лазымдыр ки, кишинин башчылығына табе олмаг анҹаг әрдә олан гадынлара аид дејил.
9 Мүгәддәс Китаб изаһ едир ки, истәр аиләли, истәрсә дә субај гадынлар мәсиһчи јығынҹағына нәзарәт едән руһән јеткин кишиләрин башчылығына табе олмалыдырлар (1 Тимотејә 2:12, 13; Ибраниләрә 13:17). Гадынлар бу ҝөстәришә әмәл едәндә Аллаһын тәшкилатында мәләкләрә нүмунә верирләр (1 Коринфлиләрә 11:8-10). Бундан башга, јашлы әрли гадынлар ҝөзәл нүмунәләри вә фајдалы мәсләһәтләри илә ҝәнҹ гадынлара ‘әрләринә табе олмағы’ өјрәдирләр (Титуса 2:3-5).
10. Иса итаәткарлыға даир неҹә нүмунә верди?
10 Иса јериндә олан итаәткарлығын дәјәрини анлајырды. Бир дәфә о, Петерә һәр икисинин јеринә верҝи өдәмәји тапшырды, һәтта бунун үчүн она пул да верди. Сонралар Петер јазмышды: «Рәбб наминә һәр ҹүр бәшәри мүәссисәјә... табе олун» (1 Петер 2:13, 14; Матта 17:24–27). Итаәткарлығын ән парлаг нүмунәси олан Иса һаггында охујуруг: «Өзүнү һеч едәрәк Өзүнү гул сурәтинә салыб, инсанлара охшар олду. Ҝөркәм е’тибарилә дә инсан кими, О Өз тәвазөкарлығыны ҝөстәрди вә... өлүмәдәк итаәткарлыг етди» (Филипилиләрә 2:5-8).
11. Нәјә ҝөрә Петер арвадлары тәшвиг едирди ки, әрләри иманда олмаса белә онлара табе олсунлар?
11 Мәсиһчиләри бу дүнјанын һәтта сәрт, әдаләтсиз һакимләринә табе олмаға чағырмасынын сәбәбини Петер белә изаһ едирди: «Она ҝөрә ки, сиз бунун үчүн чағырылдыныз. Чүнки Мәсиһ дә бизә бир нүмунә гојараг, бизим үчүн изтираб чәкди ки, биз Онун изләри илә ҝедәк» (1 Петер 2:21). Исанын чәкдији изтираблары вә ахыра гәдәр итаәткарлыгла дөздүјүнү тәсвир едәндән сонра, Петер әрләри иманда олмајан гадынлары тәшвиг едирди: «Еј гадынлар, сиз дә ејни шәкилдә өз әрләринизә табе олун ки, бә’зиләри кәлама итаәт етмәзләрсә, еһтирам ичиндә тәмиз һәјатынызы мүшаһидә едәрәк, сиз арвадларын рәфтары илә һеч бир сөз сөјләнмәдән фәтһ едилсинләр» (1 Петер 3:1, 2).
12. Исанын итаәткарлығы һансы бәһрәләри ҝәтирди?
12 Тә’нә вә тәһгирләрин мүгабилиндә итаәткарлыг ҝөстәрмәк зәифлик кими гијмәтләндирилә биләр. Лакин Иса белә фикирләшмирди. Петер јазырды: «Сөјүләркән, ҹавабында сөјмәди; әзаб чәкәркән, тәһдид етмәди» (1 Петер 2:23). Исанын изтирабларыны мүшаһидә едәнләрин бә’зиләри, мәсәлән, онунла јанашы дирәкдә ҹан верән ҹинајәткар вә е’дамына бахан јүзбашы мүәјјән дәрәҹәдә иман ҝәтирдиләр (Матта 27:38-44, 54; Марк 15:39; Лука 23:39-43). Петер дә дејирди ки, иманда олмајан һәтта кобуд әрләр арвадларынын итаәткарлығыны ҝөрәрәк мәсиһчи олаҹаглар. Доғрудан да биз бу ҝүн бунун шаһиди олмушуг.
Гадынлар әрләрини неҹә фәтһ едә биләрләр?
13, 14. Иманда олмајан әрә итаәт етмәјин һансы фајдасы дәјә биләр?
13 Һәгигәти гәбул етмиш гадынлар мәсиһчијә лајиг давранышлары илә һәјат јолдашларыны фәтһ етмишләр. Јеһованын Шаһидләринин сон конгресләринин бириндә бир киши мәсиһчи арвады һаггында демишди: «Мән јолдашымла јарамаз кими рәфтар едирдим. О исә мәнә һәмишә һөрмәтлә јанашыр, һеч вахт алчалтмырды. Иманыны мәнә зорла гәбул етдирмәјә чалышмырды. О, мәһәббәтлә мәним гајғыма галырды. Конгресә ҝедәндә јемәјими әввәлҹәдән һазырлајыр вә ев ишләрини ҝөрүрдү. Јолдашымын давранышы мәндә Мүгәддәс Китаба гаршы мараг ојатды. Инди будур, мән Јеһованын Шаһидијәм!» Бәли, бу киши сөзүн әсл мә’насында арвадынын рәфтары илә ‘сөз сөјләнмәдән фәтһ едилмишдир’.
14 Петерин вурғуладығы кими, арвадын сөзләриндән чох әмәлләри јахшы бәһрәләр ҝәтирир. Буну башга бир гадынын нүмунәсиндән ҝөрә биләрик. О, Мүгәддәс Китабы өјрәнирди вә мәсиһчи ҝөрүшләрини бурахмамаға гәти гәрар вермишди. «Агнес, әҝәр сән бу гапыдан чыхсан, бир дә ҝери гајытма!» дејә әри чығырды. О да һәмин гапыдан дејил, башга гапыдан чыхды. Нөвбәти дәфә Агнес ҝөрүшә ҝетмәјә һазырлашанда әри ону һәдәләди: «Евә ҝәләндә мәни тапмајаҹагсан». Доғрудан да әри евдән ҝетмишди. Үч ҝүндән сонра о, евә гајыданда Агнес меһрибанлыгла сорушду: «Аҹ дејилсән ки?» Агнес Јеһоваја сәдагәтиндән һеч вахт дөнмүрдү. Ахырда онун әри Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә разы олду, һәјатыны Аллаһа һәср етди, сонралар исә нәзарәтчи кими хидмәт едәрәк, бир чох мәс’улијјәтли ишләри јеринә јетирирди.
15. Мәсиһчи гадынлара һансы ‘бәзәк’ төвсијә едилир?
15 Һәвари Петер јухарыда хатырланан гадынларын нүмајиш етдирдикләри бир шеји — ‘бәзәји’ гадынлара төвсијә едирди. Бунунла о демәк истәмирди ки, гадынлар һәддән артыг ‘сач һөрмәјә’ вә ја ‘тәмтәрагла ҝејинмәјә’ алудә олмалыдырлар. Әксинә, Петер деди: «Ҝизли олан дахили варлығыныз, һәлим вә сакит руһун фаниләшмәз ҝөзәллији илә сизин бәзәјиниз олсун. Бу, Аллаһын гаршысында чох гијмәтлидир». Һәмин руһ сәсин тонунда, давранышда әкс олунур. Белә ки, о тәләбкар олмајаҹаг, әксинә өзүну ләјагәтлә апараҹаг. Бунунла мәсиһчи гадын әринә һөрмәт етдијини ҝөстәрәҹәк (1 Петер 3:3, 4).
Гадынлар үчүн өрнәк
16. Сара нәјә ҝөрә мәсиһчи гадынлар үчүн ҝөзәл нүмунәдир?
16 Петер давам едир: «Гәдим заманларда Аллаһа үмид бәсләјән мүгәддәс гадынлар да өз әрләринә табе олараг, өзләрини бу ҹүр бәзәјирдиләр» (1 Петер 3:5). О гадынлар баша дүшүрдүләр ки, Јеһованын мәсләһәтинә диггәт јетирәрәк Ону разы салмаг аиләјә сәадәт ҝәтирәҹәк вә әбәди һәјата чатдыраҹаг. Петер Ибраһимин ҝөзәл арвады Саранын адыны чәкир вә гејд едир ки, о, Ибраһими «аға адландырараг, она итаәт етди». Сара Аллаһдан горхан әринә дајаг иди. Јеһова Ибраһими узаг өлкәдә хидмәт етмәјә ҝөндәрәндә о да раһат һәјаты тәрк етди вә өзүнү һәтта тәһлүкәјә белә атды (Јарадылыш 12:1, 10-13). Петер Сараны ҹәсарәтинә ҝөрә тә’рифләјиб деди: «Сиз дә јахшылыг едиб, һеч бир дәһшәтә гапылмајараг, Саранын өвладлары олдунуз» (1 Петер 3:6).
17. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, мәсиһчи гадынлара нүмунә чәкәндә Петер Авигаили дә нәзәрдә тутмушду?
17 Аллаһа үмидини бағлајан диҝәр горхмаз гадын Авигаил иди. Чох еһтимал ки, Петер јухарыдакы сөзләри јазаркән ону да нәзәрдә тутмушду. О өзү «ағыллы», јолдашы Навал исә «кобуд вә бәдхасијјәт иди». Навал Давуда вә онун адамларына көмәк етмәк истәмәјәндә онлар Навалы вә евиндәкиләри өлдүрмәјә галхдылар. Амма Авигаил онлары хилас етмәк үчүн тәдбир ҝөрмәјә башлады. О, азугәни ешшәкләрин үстүнә јүкләјиб Давудун вә силаһланмыш гошунун гаршысына чыхды. Ону ҝөрән кими Авигаил ешшәкдән дүшдү вә Давудун ајагларына јыхылыб јалварды ки, тәләм-тәләсик һәрәкәт етмәсин. Давуд онун һәрәкәтиндән мүтәәссир олуб деди: «Исраилин Аллаһы Рәббә алгыш олсун ки, бу ҝүн мәни гаршыламаға сәни ҝөндәрди. Ағлына бәрәкаллаһ» (1 Шамуел 25:2-33).
18. Әҝәр әрли гадына башга бир киши диггәт јетирирсә, о кимин нүмунәси үзәриндә дүшүнә биләр вә нә үчүн?
18 Арвадлар үчүн диҝәр ҝөзәл нүмунә садә чобанын вәфалы нишанлысы ҝәнҹ Шулам гызыдыр. Варлы һөкмдарын она ашиг олуб, хүсуси диггәт јетирмәсинә бахмајараг, гызын чобана олан севҝиси сөнмәди. О, ҝәнҹ чобана олан һиссләрини белә ифадә етди: «Мәни гәлбинин башында, голунун үстүндә бир мөһүр кими сахла. Чүнки севҝи өлүм гәдәр гүввәтлидир... Севҝини үмман сулар сөндүрә билмәз, ону чағлајан чајлар батыра билмәз» (Нәғмәләр нәғмәси 8:6, 7). Гој евләнмәк тәклифини гәбул едән һәр кәс өз әринә вәфалы олсун, она еһтирам етсин.
Аллаһын башга мәсләһәтләри
19, 20. а) Гадынлар нәјә ҝөрә әрләринә табе олмалыдырлар? б) Гадынлар үчүн һансы ҝөзәл нүмунә вардыр?
19 Сонда исә ҝәлин мәгаләнин әсасландығы «гадынлар!.. Әрләринизә табе олун» ајәсинин контекстини нәзәрдән кечирәк (Ефеслиләрә 5:22). Гадынлар нәјә ҝөрә әрләринә табе олмалыдырлар? Нөвбәти ајә бу суала ҹаваб верир: «Чүнки бәдәнин хиласкары олан Мәсиһ иманлылар ҹәмијјәтинин Башы олдуғу кими, әр дә арвадын башыдыр». Буна ҝөрә дә, гадынлар тәшвиг олунурлар: «Ҹәмијјәт Мәсиһә табе олдуғу кими, арвадлар да һәр шејдә өз әрләринә табе олсунлар» (Ефеслиләрә 5:23, 24, 33).
20 Бу әмрә табе олмаг үчүн гадынлара Исанын мәсһ олунмушлардан ибарәт јығынҹағынын нүмунәсини арашдырыб, тәтбиг етмәк лазымдыр. Ҝәлин 2 Коринфлиләрә 11:23-28 ајәләрини охујаг. Бурада јығынҹағын үзвү һәвари Павелин, онун Башы олан Иса Мәсиһә садиглији горумаг үчүн нәләрә таб ҝәтирдији тәсвир олунуб. Гадынлар, һәмчинин, јығынҹағын диҝәр үзвләри һәвари Павел кими һәмишә Исаја табе олмалыдырлар. Гадынлар буну әрләринә табе олмагла ҝөстәрирләр.
21. Әрин итаәтиндә галмаға гадыны нә тәшвиг едә биләр?
21 Бир чох гадынлары әрә табе олмаг фикри әсәбиләшдирсә дә, мүдрик гадын бунун ҝәтирдији фајдалар һаггында дүшүнәҹәк. Мәсәлән, Аллаһын ганун вә принсипләринә зидд ҝетмәјән һәр мәсәләдә иманда олмајан әрин башчылығына табе олмаг чох еһтимал ки, јахшы нәтиҹә ҝәтирәҹәк, гадын ‘әрини хилас едә’ биләҹәк (1 Коринфлиләрә 7:13, 16). Бундан савајы, Јеһова Аллаһы разы салдығыны вә әзиз Оғлунун нүмунәсини изләдији үчүн мүкафатсыз галмајаҹағыны билмәк гадына мәмнунлуг ҝәтирәҹәк.
Хатырлајырсынызмы?
• Нәјә ҝөрә әрә һөрмәт етмәк гадына чәтин ола биләр?
• Евләнмәк тәклифини гәбул етмәк нә үчүн ҹидди гәрардыр?
• Иса гадынлара һансы нүмунәни гојуб вә онун нүмунәсини изләмәк нәјә ҝөрә фајдалыдыр?
[15-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Нәјә ҝөрә евләнмәк тәклифи алдыгда ҹидди дүшүнмәк лазымдыр?
[17-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Гадынлар Авигаил кими Мүгәддәс Китаб персонажларынын нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрләр?