Билирсиниз?

Гәдим Исраилдә кичик һүгуги мүбаһисәләрин тәнзимләнмәсиндә Төвратдакы принсипләр һәгигәтән тәтбиг олунурдуму?

БӘЛИ, һәрдән тәтбиг олунурду. Нөвбәти мисала нәзәр салаг. Ганунун тәкрары 24:14, 15 ајәләриндә бујурулур: «Дара дүшән јохсул муздуру алдатмајын, истәр сојдашыныз олсун, истәрсә дә өлкәниздә, шәһәрләриниздә јашајан јаделли... Әкс тәгдирдә, о, сизин әлиниздән Јеһоваја фәрјад едәр вә сиз ҝүнаһкар сајыларсыныз».

Ашдод шәһәринин јахынлығында сахсы парчасы үзәриндә јазылмыш бир хаһишнамә тапылмышдыр. Е.ә. 7-ҹи әсрә аид едилән бу сәнәд еһтимал ки, тахыл планыны тәһвил верә билмәмиш бир саһә ишчисинин адындан јазылыб. Сәнәддә дејилир: «Бир нечә ҝүн әввәл гулунуз мәһсулу анбара јығыб гуртаранда Шобај оғлу Һошајаһу ҝәлиб гулунузун либасыны әлиндән алды... Ҝүнүн истисиндә бичиндә мәнимлә бирҝә чалышан әмәкдашларым дедијимин доғру олдуғуну тәсдиг едә биләрләр. Мән һеч бир ҝүнаһ иш тутмамышам... Әҝәр ағам либасы гулуна гајтармаға мәҹбур олмадығыны дүшүнүрсә, гој буну һеч олмаса һалыма рәһм едиб еләсин. Гулунуз либасындан мәһрум едилдији һалда сиз суса билмәзсиниз».

Тапынты илә бағлы тарихчи Сајмон Шама шәрһ верир ки, бу хаһишнамә «бир фәһләнин [либасынын] гајтарылмасы үчүн едилән ади јалварыш дејил. Бурадан һәмчинин ҝөрүнүр ки, әризәчи Библијанын һүгуг кодекси илә, әләлхүсус, Лавилиләр вә Ганунун тәкрары китабларында јазылмыш касыблара зүлм етмәји гадаған едән әмрләрлә таныш иди».