«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1—7 МАЈ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 17—19
«Инсанлара Јеһованын ҝөзү илә бахын»
Кечмишдән ибрәт ҝөтүрәк
7 Ҝөрәк Асанын оғлу Јәһушафат нә етмишди. Онун чох ҝөзәл хүсусијјәтләри вар иди. Јәһушафат Аллаһа ҝүвәнәрәк чохлу саваб ишләр ҝөрмүшдү. Лакин о да, бәзән, ағылсыз гәрарлар верирди. Мисал үчүн, о, шимал падшаһлығынын падшаһы Әһәблә гоһум олмушду. Һәмчинин Микај пејғәмбәрин хәбәрдарлығына әһәмијјәт вермәјиб Әһәблә бирҝә арамиләрә гаршы дөјүшә чыхмышды. Дөјүш заманы Јәһушафат ҹаныны зорла өлүмдән гуртарыр. Сонра о, Јерусәлимә гајыдыр (2 Салн. 18:1—32). Онда Јәһу пејғәмбәр она дејир: «Пис адама көмәк етмәклә, Јеһоваја нифрәт едәнләри севмәклә дүзҝүн иш ҝөрүрсән?» (2 Салнамәләр 19:1—3 ајәләрини охујун.)
Јеһованын сарсылмаз мәһәббәти барәдә дүшүнҹәләрә далын
8 Јеһова истәјир ки, биз Ону бизи севән, диггәтини бизим гејри-камиллијимизә ҹәмләмәјән Аллаһ кими таныјаг. О, биздә јахшы шејләр ахтарыр (2 Салн. 16:9). Мисал үчүн, Јәһуда падшаһы Јәһушафатла О, мәһз белә давранмышды. Бир дәфә Исраил падшаһы Әһәб мүһарибә едиб Рамут-Ҝилады арамиләрдән алмаг истәјирди. Јәһушафат падшаһ ағылсызлыг едиб онунла јүрүшә ҝетмәјә разылашды. 400 јаланчы пејғәмбәр Әһәб падшаһын гәләбә чалаҹағыны десә дә, Јеһованын пејғәмбәри Микај онун һөкмән мәғлуб олаҹағыны сөјләди. Әһәб дөјүшдә өлдү, Јәһушафат исә ҝүҹ-бәла илә өлүмүн пәнҹәсиндән гуртулду. Јерусәлимә гајыданда ҝөрүҹү Һәнани оғлу Јәһу ону Әһәблә иттифага ҝирдији үчүн мәзәммәт етди. Бунунла белә о, Јәһушафата деди: «Аллаһ сәндә јахшы шејләр ҝөрүб» (2 Салн. 18:4, 5, 18—22, 33, 34; 19:1—3).
9 Һакимијјәтинин әввәлиндә Јәһушафат падшаһ әмирләри, лавилиләри вә каһинләри ҝөндәрмишди ки, Јәһуданын бүтүн шәһәрләрини ҝәзиб халга Јеһованын ганунларыны өјрәтсинләр. Бу, чох јахшы нәтиҹә вермишди, һәтта әтраф халглары да Јеһованын хофу басмышды (2 Салн. 17:3—10). Дүздүр, Јәһушафат падшаһ Әһәбә гошулмагла ағылсыз етди, анҹаг Јеһова Аллаһ онун әввәлки јахшы ишләринин үстүндән хәтт чәкмәди. Мүгәддәс Китабда јазылан бу парча бизә тәсәлли верир, чүнки гејри-камиллијимиз уҹбатындан биз бәзән сәһвләрә јол веририк. Анҹаг Јеһованы үрәкдән разы салмаг истәјириксә, Онун бизә олан севҝиси һеч вахт сојумајаҹаг.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Јеһоваја сидги-үрәкдән ибадәт един!
10 Асанын оғлу Јәһушафат да атасынын јолу илә ҝетди (2 Салн. 20:31, 32). О да атасы кими халгы Јеһоваја ибадәтә тәшвиг едирди. Јәһушафат ҝөстәриш вермишди ки, «Јеһованын вердији Ганун китабы»ндан халга тәлим верилсин (2 Салн. 17:7—10). О, халгы Јеһоваја тәрәф дөндәрмәк үчүн һәтта Исраил падшаһлығынын әразисинә, Әфраим дағлыг бөлҝәсинәдәк ҝедиб чыхмышды (2 Салн. 19:4). Ҝөрүндүјү кими Јәһушафат Јеһоваја сидги-үрәкдән ибадәт едән падшаһ иди (2 Салн. 22:9).
11 Бу ҝүн һәр биримиз Јеһованын тәшкил етдији ән бөјүк маарифләндирмә ишинә төһфәмизи верә биләрик. Бәс сиз кимәсә Мүгәддәс Китаб дәрси кечмәк, ону Јеһованын јолуну тутмаға тәшвиг етмәк истәјирсиниз? Ҹәһд ҝөстәрсәниз вә Јеһовадан көмәк истәсәниз, бу арзунуза чата биләрсиниз. Бәс бу барәдә дуа едирсиниз? Өзүнүзә ајырдығыныз вахты кимәсә дәрс кечмәјә сәрф етмәк лазым ҝәлсә белә, буну етмәјә һазырсыныз? Халгы пак ибадәтә дөндәрмәк үчүн Әфраим әразисинә гәдәр ҝедиб чыхан Јәһушафат кими, сиз дә гејри-фәал тәблиғчиләри зијарәт едиб онлара көмәк едә биләрсиниз. Ағсаггаллар да јығынҹагдан кәнар олунмуш, амма ҝүнаһлы әмәлләрдән әл чәкмиш инсанлара баш чәкиб көмәк едирләр.
8—14 МАЈ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 20, 21
«Аллаһыныз Јеһоваја инанын»
Сону бирҝә гаршылајаг
8 Јеһошафат падшаһын ҝүнләриндә Аллаһын халгы сајы хејли олан јағы дүшмәнләр тәрәфиндән мүһасирәјә алынмышды (2 Салн. 20:1, 2). Аллаһын халгы бу дүшмәнләрлә өз ҝүҹүнә мүбаризә апармаға чалышмајыб Јеһовадан көмәк истәди. (2 Салнамәләр 20:3, 4 ајәләрини оху.) Анҹаг буну тәкликдә һәрә өз билдији кими етмәди. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Бүтүн Јәһудалылар ушаглары, гадынлары вә оғуллары илә бирҝә Рәббин өнүндә дурмушду» (2 Салн. 20:13). Ушаглы-бөјүклү һәр кәс иманда бир олуб Јеһованын рәһбәрлијинә бағлы галды. Јеһова да онлары дүшмәнләрин әлиндән гуртарды (2 Салн. 20:20—27). Чәтинликләрә бир халг кими синә ҝәрмәјә даир бундан ҝөзәл нүмунә?!
Јени аиләләр, һәјатынызы Јеһоваја хидмәтә һәср един
7 Јеһова Јәһазил адлы лавили васитәсилә Јәһушафатла данышды. Она деди: «Сәф гурун, дуруб ҝөзләјин, ҝөрүн Јеһова сизи неҹә хилас едир» (2 Салн. 20:13—17). Бу, чох гәрибә дөјүш үсулу иди! Амма бу ҝөстәриши инсан јох, Јеһова вермишди. Јәһушафат бүтүн гәлби илә Јеһоваја етибар едәрәк О, неҹә демишдисә, елә дә етди. О, халгла бирҝә дүшмән ордусунун гаршысына чыханда гошунун өнүнә ән ҝүҹлү әсҝәрләрини јох, силаһ-сурсатсыз олан мәзмур охујанлары гојду. Јеһова Јәһушафаты јары јолда гојмады. Она дүшмәнләри үзәриндә гәләбә газандырды (2 Салн. 20:18—23).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-1-E с. 1271, абз. 1, 2
Јәһурам
Атасы Јәһушафатдан фәргли олараг Јәһурам јанлыш јолу сечди вә еһтимал ки, она гисмән дә олса тәсир едән арвады Әтәлја олмушду (2Пд 8:18). Јәһурам нәинки алты гардашыны вә Исраилин бәзи әмирләрини гылынҹдан кечирди, һәм дә халгы јаланчы аллаһлара тәрәф јөнәлдиб, Јеһоваја хәјанәтә сүрүкләди (2См 21:1—6, 11—14). Онун һакимијјәти дөврүндә өлкәдә һәм дахилдән, һәм дә хариҹдән чәкишмәләр баш верирди. Әввәлҹә, Әдум үсјан етди; сонра Либна Јәһудаја гаршы үсјана галхды (2Пд 8:20—22). Јәһурама мәктубунда Илјас пејғәмбәр ону хәбәрдар едиб демишди: «Буна ҝөрә дә Мән Јеһова сәнин халгына, оғулларына, арвадларына вә мал-мүлкүнә ағыр зәрбә ендирәҹәјәм». Бундан әлавә, сән, Јәһурам падшаһ, «чохлу хәстәлијә дүчар олаҹагсан, бағырсаг хәстәлијинә тутулаҹагсан, ҝетдикҹә хәстәлијин о гәдәр шиддәтләнәҹәк ки, ахырда бағырсагларын төкүләҹәк» (2См 21:12—15).
Неҹә дејилмишдисә, елә дә олду. Јеһова филиштлиләрә вә әрәбләрә изин верди ки, өлкәјә сохулсунлар, Јәһурамын оғулларыны, арвадларыны әсир апарсынлар. Јеһова Давудла бағладығы Падшаһлыг әһди хатиринә тәкҹә Јәһурамын кичик оғлу Јәһәзин (диҝәр ады Әһәзја) гачыб гуртулмасына изин верди. «Бундан сонра Јеһова Јәһурамы сағалмаз бағырсаг хәстәлијинә мүбтәла етди». Ики илдән сонра «онун бағырсаглары төкүлдү» вә бир мүддәтдән сонра өлдү. Бу залым инсан өләндә «һеч ким онун өлүмүнә һејифсиләнмәди». «Ону Давуд шәһәриндә дәфн етдиләр, амма падшаһ гәбиристанлығында дәфн етмәдиләр». Оғлу Әһәзја онун јеринә тахта чыхды (2См 21:7, 16—20; 22:1; 1См 3:10, 11).
15—21 МАЈ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 22—24
«Ҹәсарәтлә ҝөрүлән ишләр мүкафатсыз галмыр»
Јоаш пис достлуг уҹбатындан Јеһовадан узаглашды
ЈЕҺОВАНЫН мәбәди јерләшән Јерусәлимдә дәһшәтли вәзијјәт һөкм сүрүрдү. Ахазја падшаһы гәтлә јетирмишдиләр. Бу һадисәдән сонра онун анасы Аталја елә бир шеј етмишди ки, буну тәсәввүр етмәк белә чәтиндир. О, Ахазјанын оғулларыны, өз доғма нәвәләрини өлдүртдүрмүшдү! Билирсән нә үчүн? ~ Чүнки һакимијјәти өз әлинә кечирмәк истәјирди.
Лакин Аталјанын көрпә нәвәси Јоашы хилас етмишдиләр, нәнәсинин исә бундан хәбәри јох иди. Бунун неҹә баш вердијини билмәк истәјәрдин? ~ Јоашын бибиси Јеһошева ону Аллаһын мәбәдиндә ҝизләтди. Чүнки онун әри Јеһојада баш каһин иди. Онлар бирликдә балаҹа Јоашы горудулар.
Јоаш пис достлуг уҹбатындан Јеһовадан узаглашды
Алты ил Јоашы мәбәддә ҝизлинҹә сахладылар. Бу вахт әрзиндә она Јеһова Аллаһ вә Онун ганунлары һагда һәр шеји өјрәтдиләр. Нәһајәт, једди јашына чатанда Јеһојада Јоашы тахта чыхармаг гәрарына ҝәлди. Билмәк истәјирсән, о, буну неҹә етди вә Јоашын нәнәси гәддар мәләкә Аталја илә нә баш верди?
О вахтлар Јерусәлимдә падшаһлар хүсуси кешикчиләр сахлајырды вә Јеһојада хәлвәтҹә онларын һамысыны бир јерә топлады. Онлара арвады илә бирликдә Ахазја падшаһын оғлуну неҹә хилас етдикләрини данышды вә Јоашы онлара ҝөстәрди. Кешикчиләр онун гануни варис олдуғуна әмин олдулар. Сонра онлар план гурдулар.
Јеһојада Јоашы мәбәддән чыхартды вә падшаһлыг таҹыны онун башына гојду. Буну ҝөрән халг ‘әл чалыб “Јашасын падшаһ!” деди’. Падшаһ кешикчиләри Јоашы горумаг үчүн ону дөврәјә алдылар. Аталја шән нидалары ешидәндә мәбәдә тәрәф гачыб: «Хәјанәт! Хәјанәт!» — дејә бағырды. Лакин Јеһојаданын әмри илә кешикчиләр ону тутдулар вә өлдүрдүләр (2 Падшаһлар 11:1—16).
it-1-E с. 379, абз. 5
Дәфн, дәфн јерләри
Салеһ әмәл саһиби баш каһин Јәһјадај «Давуд шәһәриндә падшаһларын јанында» дәфн едилмәк шәрәфинә лајиг ҝөрүлдү. Падшаһ нәслиндән олмајыб, бу ҹүр һөрмәтә лајиг ҝөрүлән инсан кими Мүгәддәс Китабда тәкҹә онун ады чәкилир (2См 24:15, 16).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
it-2-E с. 1223, абз. 13
Зәкәријјә
12. Баш каһин Јәһјадајын оғлу. Јәһјадајын өлүмүндән сонра Јуәс падшаһ һәгиги ибадәтдән дөндү, Јеһованын пејғәмбәрләринин јох, Јәһуда әмирләринин јанлыш мәсләһәтләрини динләди. Јуәсин бибиси оғлу Зәкәријјә (2См 22:11), бу барәдә халгы хәбәрдар етди, лакин халг төвбә етмәди, әксинә, мәбәдин һәјәтиндә ону дашгалаг етдиләр. Зәкәријјә сон нәфәсини верәркән белә демишди: «Гој Јеһова Өзү билсин сәнинлә». Онун бу пејғәмбәрлији јеринә јетди, Арам ордусу Јәһудаја бөјүк зәрәр вурду, бундан савајы, ики әјаны суи-гәсд гуруб Јуәси өлдүрдү. «Чүнки о, каһин Јәһјадајын оғулларыны гәтлә јетирмишди». Јунанҹа Септуаҝинтада вә Латын Вулгатасында дејилир ки, Јуәси Јәһјадајын «оғлунун» ганыны јердә гојмамаг үчүн өлдүрдүләр. Һалбуки, Масорет мәтниндә вә Сурија Пешиттасыда «оғуллары» дејилир. Еһтимал ки, ҹәмдә јазылмасынын сәбәби, Зәкәријјәнин һансы нәсилдән ҝәлдијини, ејни заманда һәм пејғәмбәр, һәм дә каһин кими хидмәт едәрәк газандығы нүфузу билдирир (2См 24:17—22, 25).
22—28 МАЈ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 25—27
«Аллаһ сәнә ондан да артығыны верә биләр»
it-1-E с. 1266, абз. 6
Јуәс
Јәһуда падшаһы әдумиләрлә дөјүшә чыхмаг үчүн Јуәсдән јүз мин иҝид дөјүшчү сатын алыр. Лакин «бир Аллаһ адамы»нын мәсләһәтинә ҝөрә онлары ҝери ҝөндәрдиләр. Һәрчәнд онлара јүз талант ҝүмүш (660 600 АБШ доллары) өдәнилсә дә, евләринә ҝери ҝөндәрилдикләринә ҝөрә гәзәбләндиләр. Ола билсин, онлар дөјүшә ҝетдикләри өлкәдән гәнимәт әлдә етмәк истәјирдиләр. Буна ҝөрә дә онлар ҝери гајыдаркән ҹәнуб падшаһлығынын Сәмәријјәдән (еһтимал ки, онларын әмәлијјат базасы иди) Бејт-Һуруна гәдәр шәһәрләринә басгын едиб, ораны гарәт етдиләр (2См 25:6—10, 13).
«Дадын, ҝөрүн неҹә ҝөзәлдир Јеһова»
16 Јеһованын јолунда гурбанлар верин. Јеһованы разы салмаг о демәк дејил ки, севдијимиз һәр шејдән ваз кечмәлијик (Ваиз 5:19, 20). Амма һеч нәји гурбан вермәк истәмәдијимиз үчүн Јеһоваја хидмәти ҝенишләндирмәк истәмириксә, Исанын бир мәсәлиндәки адамын сәһвини тәкрарламыш оларыг. О, Аллаһы унудуб, өзүнә раһат шәраит гурмушду. (Лука 12:16—21 ајәләрини охујун.) Франсада јашајан Кристиан адлы гардаш дејир: «Мән вахтымын вә ҝүҹүмүн чохуну Јеһоваја вә аиләмә сәрф етмирдим». Кристиан вә јолдашы өнҹүл олмаг гәрарына ҝәлир. Амма бу мәгсәдә чатмаг үчүн онлар ишләрини дәјишмәли идиләр. Онлар өзләрини доландырмаг үчүн тәмизлик хидмәти тәклиф едән офис ачдылар. Һәмчинин аз шејә гане олмағы өјрәндиләр. Бу ҹүр гурбанлар вермәјә дәјәрди? Кристиан дејир: «Инди хидмәт бизә даһа чох зөвг верир. Тәкрар сөһбәт етдијимиз вә дәрс кечдијимиз инсанларын Јеһова һагда өјрәндијини ҝөрмәк бизә бөјүк севинҹ ҝәтирир».
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
w07 15/12 с. 10, абз. 1, 2
Сизин руһани бәләдчиниз вар?
ҮЗИЈЈӘ 16 јашы оланда Јәһуда падшаһлығынын падшаһы олду. О, 50 илдән чох, ерамыздан әввәл IX әсрин сонларындан VIII әсрин әввәлләринә гәдәр һакимијјәт сүрүб. Та ҝәнҹ јашларындан Үзијјә «Јеһованын бәјәндији ишләри ҝөрүрдү». Һагг јолда јеримәјә она нә көмәк етмишди? Бир тарихи әлјазмада дејилир: «Үзијјә она Аллаһдан горхмағы өјрәдән Зәкәријјәнин сағлығында Аллаһа ибадәт едирди. О, Јеһоваја ибадәт етдији мүддәтдә Аллаһ онун ишини аванд едирди» (2 Салнамәләр 26:1, 4, 5).
Падшаһын мәсләһәтчиси Зәкәријјә барәдә Мүгәддәс Китабын бу парчасындан башга һеч бир мәлумат јохдур. Бунунла белә, «Аллаһдан горхмағы өјрәдән» Зәкәријјә ҝәнҹ падшаһа һагг јолда јеримәси үчүн доғру нәсиһәт вермишди. Бир мәнбәдә дејилир ки, ҝөрүнүр Зәкәријјә «зәнҝин руһани тәҹрүбәјә саһиб иди, мүгәддәс јазылара јахшы бәләд иди вә башгаларына ҝөзәл тәлим верә билирди» («The Expositor’s Bible»). Бир Мүгәддәс Китаб алими Зәкәријјә илә бағлы бу гәнаәтә ҝәлмишди: «О, пејғәмбәрлијә јахшы бәләд олан,.. ағыллы, мөмин вә хејирхаһ инсан иди; вә ҝөрүнүр онун Үзијјәјә бөјүк көмәји дәјмишди».
29 МАЈ — 4 ИЈУН
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 28, 29
«Валидејнләриниз Јеһоваја хидмәт етмәсә дә, сиз едә биләрсиниз»
Јеһованын достларындан өрнәк алын
8 Рутдан фәргли олараг, Һизгијјә Јеһоваја һәср олунмуш халгын арасында доғулмушду. Анҹаг исраиллиләрин һамысы Аллаһа садиг дејилди. Елә Һизгијјәнин атасы Әһәз падшаһ да беләләриндән иди. О, Јәһуда падшаһлығыны бүтпәрәстлијә сүрүкләмишди, һәтта Јеһованын Јерусәлимдәки мәбәдини мурдарламышды. Һизгијјәнин ушаглығы чох пис кечмишди. Онун гардашларындан бәзиләри гәддарҹасына өлдүрүлмүш, дири-дири јалан аллаһлара гурбан ҝәтирилмишди (2 Пад. 16:2—4, 10—17; 2 Салн. 28:1—3).
Јеһованын достларындан өрнәк алын
9 Һизгијјә дә атасы кими пис адам ола биләрди, Аллаһа гәзәбләнә биләрди. Елә адамлар вар ки, һеч онун гәдәр чәтинликлә үзләшмәјибләр, амма Јеһоваја гәзәбләнир, Онун тәшкилатындан аҹыг едирләр (Мәс. 19:3). Бәзиләри исә елә дүшүнүр ки, әҝәр пис аиләдә бөјүјүбләрсә, демәли, мүтләг аиләләринин јолу илә ҝедәҹәк, валидејнләринин сәһвләрини тәкрарлајаҹаглар (Һизг. 18:2, 3). Бәс бу, доғру фикирдир?
10 Һизгијјәнин һәјаты ҝөстәрир ки, бу, һеч дә белә дејил. Һеч кимин Јеһоваја гәзәбләнмәк үчүн әсасы ола билмәз. Бу шәр дүнјада олан писликләрин сәбәбкары О дејил (Әјј. 34:10). Дүздүр, валидејнләрин пис-јахшы ушагларына тәсири олур (Мәс. 22:6; Кол. 3:21). Анҹаг бу, о демәк дејил ки, инсанын һансы јолу тутаҹағы онун бөјүдүјү аиләдән асылыдыр. Әксинә, Јеһова бизим һәр биримизә гијмәтли әнам вериб. Биз нә едәҹәјимизи, неҹә инсан олаҹағымызы өзүмүз мүәјјән едә биләрик (Ган. 30:19). Ҝөрәк Һизгијјә һансы сечими етди.
11 Һизгијјәнин атасы Јәһуданын ән пис падшаһларындан бири олса да, онун өзү ән јахшы падшаһлардан бири олду. (2 Падшаһлар 18:5, 6 ајәләрини охујун.) Һизгијјә атасынын тәсири алтына дүшә биләрди. Анҹаг о, башга јолу сечди. Онун дөврүндә Әшија, Микә вә Һушә пејғәмбәрлик едирди. Ҝөрүнүр, Һизгијјә падшаһ Јеһованын бу пејғәмбәрләрә назил етдији сөзләри үрәјинә һәкк едир, Онун өјүд-нәсиһәтини гәбул едирди. Бу, ону атасынын төрәтдији мурдар әмәлләри арадан галдырмаға тәшвиг етди. О, мәбәди тәмизләди, халгын ҝүнаһлары үчүн кәффарә верди вә бүтүн өлкәдә бүтләри мәһв етди (2 Салн. 29:1—11, 18—24; 31: 1). Тәһлүкә илә үзләшәндә, Ашшур падшаһы Синахериб Јерусәлимә һүҹум етмәјә һазырлашанда Һизгијјә бөјүк ҹәсарәт вә иман нүмајиш етдирди. О, Јеһоваја архаланды, сөзләрилә, нүмунәсилә халгы мөһкәмләндирди (2 Салн. 32:7, 8). Сонралар бир ара Һизгијјә гүрурланды, анҹаг Јеһова ону мәзәммәт едәндә о, гүруруну сындырыб төвбә етди (2 Салн. 32:24—26). Бәли, Һизгијјә бизим үчүн чох ҝөзәл нүмунәдир. О јол вермәди ки, кечмиши һәјатыны мәһв етсин, ҝәләҹәјини әлиндән алсын. Әксинә, Һизгијјә Јеһованын досту олдуғуну сүбут етди.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Натан. Һәгиги ибадәтин садиг мүдафиәчиси
Јеһованын садиг хидмәтчиси олан Натан Давудун јер үзүндә һәгиги ибадәтин даими мәркәзини тикмәк планыны ҹанла-башла дәстәкләди. Лакин бу заман Натан Јеһованын ирадәсини јох, өз шәхси фикрини ифадә етди. Һәмин ҝеҹә Аллаһ пејғәмбәринә тапшырды ки, падшаһа тамамилә башга ҝөстәриши чатдырсын: Јеһованын мәбәдини Давуд тикмәјәҹәк. Буну Давудун оғулларындан бири едәҹәк. Анҹаг Натан Давуда билдирди ки, Аллаһ онунла әһд бағлајыр вә бу әһдә әсасән, онун тахты «әбәди мөһкәм галаҹаг» (2 Шам. 7:4—16).
Мәбәди тикмәк мәсәләсиндә Натанын фикри Аллаһын ирадәси илә үст-үстә дүшмәди. Бунунла белә, тәвазөкар пејғәмбәр дејинҝәнлик етмәдән Аллаһын нијјәтинә динмәз-сөјләмәз бојун әјди вә ону дәстәкләди. Аллаһ бизә дүзәлиш верәндә Натанын давранышы бизим үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Натанын пејғәмбәр кими сонракы фәалијјәти ҝөстәрир ки, о, Аллаһын рәғбәтини итирмәмишди. Аллаһ һәтта Натаны вә ҝөрүҹү Гады илһамландырараг онларын васитәсилә Давуда 4000 мусигичинин мәбәддәки хидмәтини тәшкил етмәји тапшырды (1 Салн. 23:1—5; 2 Салн. 29:25).
5—11 ИЈУН
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 30, 31
«Бирҝә јығышыб ибадәт етмәјин хејри»
it-1-E с. 1103, абз. 2
Һизгијјә
О, пак ибадәтин гејрәтини чәкирди. Һизгијјә 25 јашында тахта чыхандан дәрһал сонра Јеһоваја ибадәтлә бағлы ишләр ҝөрмәјә башлады. Илк олараг, о, мәбәдин гапыларыны ачды вә мәбәди тәмир етди. Сонра бүтүн каһинләри вә лавилиләри топлајыб, онлара деди: «Исраилин Аллаһы Јеһова илә әһд кәсмәк истәјирәм». Бу, садиглик әһди иди. Һәрчәнд Ганун әһди һәлә дә гүввәдә иди, амма она әмәл олунмурду. Буна ҝөрә дә бу әһд Јәһудада јенидән гүввәјә минди. Һизгијјә лавилиләрин өз хидмәтләринә башламасы үчүн шөвглә һәрәкәтә кечди, мусигичиләрин вә мәзмур охујанларын ишини јенидән тәшкил етди. Һәмин вахт Пасха бајрамынын кечирилмәли олдуғу нисан ајы иди, амма мәбәд, каһинләр вә лавилиләр һәлә пакланмамышды. Нисан ајынын 16-да мәбәд тәмизләнди, әшјалары бәрпа олунду. Сонра бүтүн Исраил үчүн хүсуси кәффарә ҝәтирилди. Әввәлҹә, шәһәрин бөјүк адамлары сәлтәнәт үчүн, мүгәддәс мәскән үчүн вә халг үчүн ҝүнаһ гурбанлары тәгдим етди, ардынҹа исә халг минләрлә јандырма гурбаны ҝәтирди (2См 29:1—36).
it-1-E с. 1103, абз. 3
Һизгијјә
Халг пакланмадығы үчүн Пасха бајрамыны вахтында кечирә билмәзди, буна ҝөрә дә Һизгијјә гануну әсас тутуб гәрара ҝәлди ки, пакланмамыш кәсләр Пасханы бир ај сонра гејд етсинләр. Һизгијјә бајрама тәкҹә јәһудиләри дәвәт етмәди, Биир-Сәбадан Дана гәдәр бүтүн өлкәјә гасидләрлә намә ҝөндәриб, Исраил халгыны да дәвәт етди. Чохлары гасидләри әлә салыб ҝүлүрдүләр: лакин Ашир, Мәнәссә вә Зәбулун гәбиләсиндән бәзи адамлар гүрурларыны сындырыб ҝәлдиләр, һәмчинин Әфраим вә Јәсакир гәбиләләриндән дә бәзиләри бајрама ҝәлдиләр. Бундан әлавә, Јеһоваја ибадәт едән бир чох јаделли дә бајрамда иштирак етди. Еһтимал ки, онгәбиләли падшаһлыгда јашајан садиг инсанларын бу бајрама ҝәлмәси елә дә асан олмамышды. Гасидләр кими онлар да истеһзаја, тәгибә мәруз галмышды, чүнки онгәбиләли падшаһлыг, демәк олар ки, тәнәззүлә уғрамышды, јалан ибадәтлә мәшғул иди вә ашшурлуларын һәдә-горхуларына мәруз галырды (2См 30:1—20; Сј 9:10—13).
it-1-E с. 1103, абз. 4, 5
Һизгијјә
Пасхадан сонра једди ҝүн әрзиндә Мајасыз чөрәк бајрамы кечирилди. Халг бу бајрамы бөјүк шадјаналыгла гејд етди, буна ҝөрә дә гәрара ҝәлдиләр ки, даһа једди ҝүн бајрам кечирсинләр. Һәтта бу кешмәкешли дөврдә белә Јеһованын бәхш етдији немәтләр сајәсиндә «Јерусәлим бөјүк шәнлик ичиндә иди. Исраил падшаһы Давуд оғлу Сүлејманын дөврүндән бәри Јерусәлимдә һәлә белә бајрам олмамышды» (2См 30:21—27).
Бу, бајрама топлашанларын кечирдији өтәри һиссләр дејилди, пак ибадәтин бәрпасы вә дирчәлиши иди. Буну нөвбәти һадисәләрдән ҝөрмәк олар. Бајрамы гејд едәнләр евә гајытмаздан әввәл Јәһуда, Бинјамин, Әфраим вә Мәнәссә торпагларындакы дик дашлары, Ашера бүтләрини парча-парча етдиләр, сәҹдәҝаһлары вә гурбанҝаһлары дағытдылар, һамысыны мәһв етдиләр (2См 31:1). Мусанын дүзәлтдији мис иланы сындырмагла Һизгијјә ҝөзәл нүмунә гојду, чүнки исраиллиләр она ибадәт едиб, гурбан түстүсү тәгдим едирди (2Пд 18:4). Бөјүк бајрамдан сонра да пак ибадәтин давам етмәси үчүн Һизгијјә каһинләри бөлүкләрә ајырды вә мәбәддәки хидмәтләрини иҹра едә билмәләри үчүн тәдбир ҝөрдү: о, халга бујурду ки, Гануна табе олуб ондабирләри вә бүтүн мәһсулларынын нүбарыны лавилиләрә вә каһинләрә версинләр. Халг бу чағырыша үрәкдән һај верди (2См 31:2—12).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Билдикләримизә әмәл етсәк, хошбәхт олаҹағыг
14 Тәвазөкар олдуғумузу ҝөстәрән диҝәр саһә инсанлара диггәтлә гулаг асмагдыр. Јагуб 1:19 ајәсиндә дејилир ки, «ешитмәјә һазыр олмалы»јыг. Бу саһәдә ән ҝөзәл өрнәк Јеһовадыр (Јар. 18:32; Јуш. 10:14). Ҝәлин Чыхыш 32:11—14 ајәләриндә јазылмыш диалога диггәт јетирәк. (Ајәләри охујун.) Јеһова Муса пејғәмбәрин фикринә еһтијаҹ дујмаса да, она һиссләрини бөлүшмәк имканы верди. Ахы ким јанылан инсаны сәбирлә динләјиб сонра онун дедији кими давранарды? Амма Јеһова Аллаһ иманла дуа едән инсанлары сәбирлә динләјир.
15 Јахшы олар ки, һәр биримиз өзүмүзә нөвбәти суаллары верәк: «Әҝәр Уҹа Јараданымыз Ибраһим, Рәһилә, Муса, Јушә, Мәнуһ, Илјас вә Һизгијјәнин вәзијјәтиндә олдуғу кими, инсанлары динләјирсә, мәҝәр мән дә белә етмәмәлијәм? Баҹы-гардашларыма даһа чох һөрмәт ҝөстәрмәк үчүн онлары динләјә вә јери ҝәләндә дедикләри кими даврана биләрәм? Бәлкә, јығынҹаг вә ја аилә үзвләримдән кимәсә даһа чох диггәт ҝөстәрмәлијәм? Бунун үчүн һансы тәдбирләри ҝөрә биләрәм?» (Јар. 30:6; Һак. 13:9; 1 Пад. 17:22; 2 Салн. 30:20).
12—18 ИЈУН
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 32, 33
«Чәтин вахтларда диндашларынызы мөһкәмләндирин»
it-1-E с. 204, абз. 5
Ашшур
Синахериб. Синахериб II Саргонун оғлу иди. О, Һизгијјә падшаһын һакимијјәтинин он дөрдүнҹү илиндә (б. е. ә. 732) Јәһудаја һүҹум етди (2Пд 18:13; Әш 36:1). Чүнки Һизгијјә Ашшур падшаһына үсјан едиб она бојун әјмәди (Һизгијјәнин атасы Әһәзин уҹбатындан өлкә Ашшурун бојундуруғу алтында иди) (2Пд 18:7). Онда Синахериб Јәһудаја јүрүш едиб 46 шәһәри истила етди (әлагәләндир: Әш 36:1, 2), сонра о, Лаһишдә салдығы дүшәрҝәдән Һизгијјәјә хәбәр ҝөндәриб 30 талант гызыл (тәх. 11 560 000 АБШ доллары) вә 300 талант ҝүмүш (тәх. 1 982 000 АБШ доллары) тәләб етди (2Пд 18:14—16; 2См 32:1; әлагәләндир: Әш 8:5—8). Бу хәраҹ өдәнсә дә, Синахериб адамларыны ҝөндәриб Јерусәлимин гејд-шәртсиз тәслим олмасыны тәләб етди (2Пд 18:17—19:34; 2См 32:2—20). Онда Јеһова бир ҝеҹәдә 185 000 ашшур ордусуну мәһв етди. Беләҹә, гүрурлу Ашшур падшаһы ҝери чәкилиб Нејнәваја гајытды (2Пд 19:35, 36). Бир мүддәтдән сонра Синахерибин ики оғлу ону гәтлә јетирди вә диҝәр оғлу Асархаддон Синахерибин јеринә тахта чыхды (2Пд 19:37; 2См 32:21, 22; Әш 37:36—38). Бу һадисәләр (Ашшур ордусунун мәһв едилмәси истисна олмагла) Синахерибә вә Асархаддона аид китабәләрдә дә гәләмә алыныб.
Башчылар бизим үчүн һансы әһәмијјәти дашыјыр?
12 Јеһова өзүмүзүн баҹармадығымыз шеји бизим үчүн етмәјә һәмишә һазырдыр, амма О ҝөзләјир ки, биз әлимиздән ҝәләни едәк. Хизгија «өз рәисләри вә сәркәрдәләри илә мәсләһәтләшди» вә онлар бирҝә гәрара ҝәлдиләр ки, «шәһәрдән кәнарда олан су мәнбәләрини» кәссинләр. Бундан әлавә, «Хизгија ҹәсарәтләнди, диварын бүтүн учмуш јерләрини тикди вә онун үстүндә гүлләләр дүзәлтди. Бајыр тәрәфдән башга бир дивар да тикди... Чохлу силаһ вә галхан дүзәлтди» (2 Салн. 32:3—5). Өз халгыны горумаг үчүн Јеһова ҹәсарәтли кишиләрдән — Хизгијадан, башчылардан вә руһән мөһкәм пејғәмбәрләрдән истифадә етмишди.
Башчылар бизим үчүн һансы әһәмијјәти дашыјыр?
13 Хизгија сулары кәсмәкдән вә шәһәрин диварларыны мөһкәмләндирмәкдән даһа ваҹиб бир иш ҝөрдү. Бир чобан кими, о, халгы топлады вә: «Ашшур падшаһындан... горхмајын, руһдан дүшмәјин, чүнки бизимлә олан онунла оландан бөјүкдүр. Онунла олан инсан ҝүҹүдүр, анҹаг бизимлә олан Аллаһымыз Рәбдир ки, бизә көмәк едир вә мүһарибәләримиздә вурушур»,— сөзләри илә онлары руһландырды. Бу, неҹә дә иманы мөһкәмләндирән хатырлатма иди — Јеһова Өз халгы үчүн вурушаҹагды! Буну ешидән јәһудиләр «Јәһуда падшаһы Хизгијанын сөзләриндән үрәкләнди». Бәли, Хизгијанын сөзләри халгы ҹәсарәтләндирди. Јеһова Өз пејғәмбәри васитәсилә дедији кими, Хизгија, башчылар вә сәркәрдәләр, еләҹә дә Микеја вә Јешаја пејғәмбәр јахшы чобан олдугларыны ҝөстәрдиләр (2 Салн. 32:7, 8; Микеја 5:5, 6 ајәләрини оху).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Әсл төвбә нәдир?
11 Бир мүддәт сонра Јеһова Мәнәссәнин дуаларына ҹаваб верди. Јеһова Мәнәссәнин үрәјиндәки дәјишиклији ҝөрүрдү, онун дуалары буну ајдын ҝөстәрирди. Јеһова онун әфв дуасыны гәбул етди вә тахта гајтарды. Онун төвбәсинин үрәкдән олдуғуну ҝөстәрмәк фүрсәти јаранды вә о, бунун үчүн әлиндән ҝәләни етди. Әһәбдән фәргли олараг, о, давранышыны дәјишди, јалан ибадәтә гаршы мүбаризә апарды вә халгы пак ибадәтә сәсләди. (2 Салнамәләр 33:15, 16 ајәләрини охујун.) Шүбһәсиз, бунун үчүн ҹәсарәт вә иман лазым иди. Ахы бундан әввәл о, узун илләр әрзиндә аиләси, әсилзадәләри вә халгы үчүн пис нүмунә иди. Амма инди өмрүнүн сон илләриндә чалышырды ки, төрәтдији писликләри мүмкүн гәдәр арадан галдырсын. Һәмчинин, ҝөрүнүр, о, кичик јашда олан нәвәси Јушијјәјә ҝөзәл өрнәк олмушду. Чүнки сонралар Јушијјә чох јахшы падшаһ олду (2 Пад. 22:1, 2).
12 Мәнәссәнин һадисәсиндән нә өјрәнирик? О, Јеһованын гаршысында өзүнү алчалтды, амма тәкҹә буну етмәди. О, Јеһоваја јалварыб рәһм диләди. Әввәлки әмәлләриндән әл чәкди. Төрәтдији писликләрин нәтиҹәсини арадан галдырмаг үчүн әлиндән ҝәләни етди, Јеһоваја ибадәт етмәк вә башгаларыны да буна тәшвиг етмәк үчүн вар ҝүҹү илә чалышды. Мәнәссәнин һадисәси ән бетәр ҝүнаһкарлара да үмид верир. Бу һадисә Јеһованын кәрамәтли вә бағышлајан олдуғуна ҝүҹлү сүбутдур (Зәб. 86:5). Үрәкдән төвбә едән адам үчүн әфв гапысы ачыгдыр.
19—25 ИЈУН
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | 2 САЛНАМӘЛӘР 34—36
«Аллаһын Кәламынын дәринлијинә варырсыныз?»
it-1-E с. 1157, абз. 4
Һүлда
Мәбәдин тәмири заманы баш каһин Хилгијәнин тапдығы Төврат китабы охунанда Јушијјә бир груп инсаны Јеһоваја мүраҹиәт етмәк үчүн ҝөндәрди. Онлар Һүлданын јанына ҝәлди. Һүлда Јеһованын сөзүнү онлара чатдырыб билдирди ки, китабда итаәтсизлик едәнләри ҝөзләјән бүтүн бәлалар һагда јазыланлар бу дөнүк халгын башына ҝәләҹәк. Һүлда һәмчинин деди ки, Јушијјә өзүнү Јеһованын өнүндә ашағы тутдуғу үчүн бу бәлалары ҝөрмәјәҹәк, әҹдадларына говушаҹаг, сүлһ ичиндә гәбрә ҝедәҹәк (2Пд 22:8—20; 2См 34:14—28).
Јеһованын еви үчүн гејрәт ҝөстәр!
20 Јошија падшаһын ҝөрдүјү бәрпа ишләри заманы баш каһин Хилгија «Муса васитәсилә верилән Рәббин Ганун китабыны тапды». Хилгија бу китабы сарај мирзәси Шафана верди, о да өз нөвбәсиндә китабы Јошијаја охуду. (2 Салнамәләр 34:14-18 ајәләрини оху.) Бу һансы нәтиҹәләри ҝәтирди? Падшаһ кәдәрдән дәрһал палтарыны ҹырды вә өз адамларына ҝедиб Јеһова илә мәсләһәтләшмәји тапшырды. Гадын пејғәмбәр Хулданын васитәсилә Аллаһ Јәһудада кечирилән бәзи дини ајинләри мүһакимә етдијини билдирди. Лакин Јошијанын бүтпәрәст ајинләри арадан галдырмаг үчүн ҝөстәрдији сәј Јеһованын нәзәриндән јајынмады вә бүтүн халгы фәлакәт ҝөзләдији һалда, о, Јеһованын лүтфүнү горујуб сахлады (2 Салн. 34:19-28). Биз бундан нә өјрәнә биләрик? Әлбәттә, биз дә Јошија кими давранмаг истәјирик. Биз Јеһованын рәһбәрлијинә дәрһал һај вермәк вә ибадәтимизә дөнүклүјүн вә сәдагәтсизлијин тәсир етмәсинә јол вердијимиз тәгдирдә нәләр баш верәҹәји үзәриндә ҹидди дүшүнмәк истәјирик. Әмин ола биләрик ки, Јошијанын һадисәсиндә олдуғу кими, Јеһова бизим дә һәгиги ибадәт үчүн ҝөстәрдијимиз гејрәти бәјәнәҹәк.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
Кечмишдән ибрәт ҝөтүрәк
15 Нәһајәт, ҝәлин ҝөрәк Јушијјә падшаһын башына ҝәләнләр бизә нә өјрәдир. Ҝөрәк, онун сүгутуна вә өлүмүнә нә сәбәб олмушду? (2 Салнамәләр 35:20—22 ајәләрини охујун.) Мисир һөкмдары Неһо Јушијјәјә нә гәдәр десә дә ки, давасы онунла дејил, Јушијјә гулаг асмајыб Неһо илә дөјүшә чыхды. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, Неһо Аллаһын сөзләрини дејирди. Бәс онда нијә Јушијјә сөзә бахмајыб Неһо илә савашды? Мүгәддәс Китабда бу суалын ҹавабы јохдур.
16 Бәлкә Неһо јалан данышырды? Јушијјә неҹә әмин ола биләрди ки, Неһо, доғрудан да, Аллаһын сөзләрини дејир? Јеһованын пејғәмбәри Әрәмјадан соруша биләрди (2 Салн. 35:23, 25). Амма Мүгәддәс Китабын һеч бир јериндә јазылмајыб ки, о, буну етди. Һәмчинин Неһо Кархемишә ҝедирди, Јерусәлимә гаршы савашмырды, онун давасы башгасы илә иди. Үстәлик, Неһо нә Јеһоваја, нә дә Онун халгына ришхәнд етмәмишди. Ајдындыр ки, Неһоја гаршы чыхмагла Јушијјә ағылсызлыг етди. Бәс бурадан нә өјрәнирик? Проблемлә үзләшәндә јахшы оларды ки, мәсәлә илә бағлы Јеһованын фикрини өјрәнәк.
17 Проблем јарананда, илк өнҹә, фикирләшмәлијик ҝөрәк бу вәзијјәтә Мүгәддәс Китабдакы һансы принсип ујғун ҝәлир вә она ујғун давранмалыјыг. Ола билсин, бәзи мәсәләләрлә бағлы дәриндән арашдырма апармаг, һәтта ағсаггалла мәсләһәтләшмәк гәрарына ҝәләрик. Ағсаггал бизә Мүгәддәс Китабын башга принсипләри үзәриндә дүшүнмәјә көмәк едә биләр. Мисал үчүн, әри иманда олмајан бир баҹы һәфтәнин мүәјјән бир ҝүнү тәблиғә чыхмағы планлашдырыр. Баҹы дәрк едир ки, һәр бир мәсиһијә тәблиғ етмәк тапшырылыб (Һәв. 4:20). Амма әри онун һәмин ҝүн евдә галмасыны истәјир, дејир ки, онлар чохдандыр бир јердә вахт кечирмирләр. Ола билсин, баҹынын јадына нөвбәти принсипләр дүшүр: биз Аллаһа итаәт етмәлијик вә шаҝирд һазырламалыјыг (Мәт. 28:19, 20; Һәв. 5:29). Амма баҹы башчылыг принсипини дә нәзәрә алмалы вә һикмәтли олмалыдыр (Ефес. 5:22—24; Филип. 4:5). Әри ондан нә истәјир: үмумијјәтлә тәблиғә ҝетмәјә гојмур, јохса садәҹә һәмин ҝүн онунла вахт кечирмәјини истәјир? Биз һәм Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәлијик, һәм виҹданымызы тәмиз сахламалыјыг.
26 ИЈУН — 2 ИЈУЛ
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ҮЗЕЈИР 1—3
«Јеһованын ишиндә сизин дә пајыныз олсун»
Зәкәријјәнин ҝөрдүјүнү ҝөрүрсүнүз?
ЧОХ севиндириҹи бир ан иди. Онилликләрдир ки Бабил әсарәтиндә олан исраиллиләри азад етмәк үчүн Јеһова Фарс шаһы «Курушун үрәјиндә истәк» ојатмышды. Шаһ фәрман чыхарды ки, јәһудиләр өз вәтәнләринә гајытсын вә «Исраилин Аллаһы Јеһованын Јерусәлимдәки евини јенидән тиксин» (Үзр. 1:1, 3). Неҹә дә мөһтәшәм хәбәр иди! Бу, о демәк иди ки, һәгиги ибадәт Аллаһын Өз халгына вердији дијарда јенидән бәрпа олунаҹагды.
Аллаһын халгыны горујан ҹәнҝ арабалары вә таҹ
2 Әслиндә, Јерусәлимә көчәнләр ҝүҹлү иман саһибләри идиләр. Онлар ев-ешикләрини, иш-ҝүҹләрини ҝеридә гојуб бу әразијә ҝәлән «Аллаһын тәшвиг етдији» һәмин кәсләр иди (Үзр. 1:2, 3, 5). Бу адамлар өјрәшдикләри дијары тәрк едиб, әксәријјәтинин һеч вахт ҝөрмәдији өлкәјә үз тутмушдулар. Јеһованын мәбәдинин бәрпасы онлар үчүн ваҹиб олмасајды, һәр һалда 1600 километрлик дашлы-кәсәкли јолу гәт етмәздиләр.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
«Езра» китабындан диггәтәлајиг фикирләр
1:3—6. Бабилдә галан бә’зи исраиллиләр кими, Јеһованын бир чох хидмәтчиләри таммүддәтли хидмәтдә иштирак етмәк имканында олмасалар вә ја даһа чох тәләбат олан јердә хидмәт едә билмәсәләр дә, бу ҹүр хидмәт нөвүндә иштирак едә биләнләри руһландырыр вә Падшаһлығын тәблиғи вә шаҝирд һазырламаг ишини көнүллү ианәләр васитәсилә дәстәкләјирләр.