2017-ҹи ил елми иҹтимаијјәтин бәд бәјанаты илә башлады. Јанвар ајында бир груп алим дүнјанын ҝөрүнмәмиш фәлакәтин дүз астанасында олдуғуну елан етди. Алимләр бәшәријјәтин глобал фәлакәтә нә гәдәр јахын олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн символик Гијамәт ҝүнү саатынын әгрәбини 30 санијә өнә чәкди. Һал-һазырда Гијамәт ҝүнү сааты ҝеҹәјарысына ҹәми 2 дәгигә 30 санијә галдығыны ҝөстәрир. Бу исә о демәкдир ки, дүнја глобал фәлакәтә сон 60 ил әрзиндә һеч вахт бу гәдәр јахын олмајыб!

Алимләр дүнјанын сонуна нә гәдәр галдығыны 2018-ҹи илдә јенидән һесабламағы планлашдырыр. Ҝөрәсән, Гијамәт ҝүнү сааты јенә дә мисилсиз фәлакәтин јахынлашдығына ишарә едәҹәк? Сиз бу барәдә нә дүшүнүрсүнүз? Дүнја һара ҝедир? Бәлкә дә, сизә бу суаллары ҹавабландырмаг чәтиндир. Бу тәбиидир, һәтта алимләр дә бунунла бағлы ортаг фикирдә дејилләр. Үмумијјәтлә, һамы дүнјанын дағылаҹағыны дүшүнмүр.

Мисал үчүн, милјонларла инсан ҝәләҹәјә үмидлә бахыр. Онлар Јер күрәсинин һеч вахт дағылмајаҹағына вә јашајышын јахшылашаҹағына даир дәлилләринин олдуғуну иддиа едирләр. Бәс онларын дәлилләри әсаслыдыр? Ҝөрәсән, дүнјаны идарә едән вар, јохса о, башлы-башына галыб?

ЕШИТДИЈИНИЗ бәд хәбәрләр сизи тәлаша сала биләр. Бу һиссләри кечирән тәк сиз дејилсиниз. Бирләшмиш Штатларын сабиг президенти Барак Обама 2014-ҹү илдә өз чыхышында гејд етмишди ки, мәһз мәтбуатын вердији дәһшәтли хәбәрләрә ҝөрә чох адам «дүнјанын башлы-башына галдығыны... һеч кимин вәзијјәти дүзәлдә билмәјәҹәјини» дүшүнүр.

Елә бу сөзләри дејәндән сонра о, дүнјанын проблемләрини дүзәлтмәк јолунда едилән бир чох тәдбирләр һагда инамла сөз ачмышды. Ҹәнаб президент дөвләтин ҝөрдүјү мүәјјән тәшәббүсләри «хош хәбәр» адландырараг, вәзијјәтә «там никбин» вә «олдугҹа үмидлә» бахдығыны бәјан етмишди. Онун сөзләринә әсасән, инсан ҹәһдләри јер үзүндәки вәзијјәти әлә алмаға вә глобал фәлакәтин гаршысыны алмаға гадирдир.

Чох адам Барак Обама кими никбин бахыша саһибдир. Мәсәлән, бәзиләри үмидләрини елмә бағлајыр. Онлар дүнјаны дүзәлтмәјә гадир олан технолоҝијаларын сүрәтлә инкишаф едәҹәјини прогнозлашдырыр. Рәгәмсал технолоҝија вә ихтиралар үзрә бир мүтәхәссис әминликлә дејир ки, «2030-ҹу илә кими бизим технолоҝија мин дәфә, 2045-ҹи илә кими исә милјон дәфә даһа ҝүҹлү олаҹаг». О әлавә едир: «Вәзијјәтимиз чох јахшыдыр. Бу ҝүн проблемләримиз әввәлкиндән бөјүк олса да, онларын гаршысыны алмаг габилијјәтимиз даһа чохдур».

Дүнјадакы вәзијјәти нә дәрәҹәдә аҹынаҹаглы һесаб етмәк олар? Доғруданмы, дәһшәтли глобал фәлакәтин астанасындајыг? Бәзи алим вә сијасәтчиләр парлаг ҝәләҹәк вәд етсә дә, чох адам һәлә дә ҝәләҹәјә ҝөрә нараһатдыр. Сәбәб нәдир?

КҮТЛӘВИ ГЫРҒЫН СИЛАҺЛАРЫ. Бирләшмиш Милләтләр вә диҝәр тәшкилатлар нүвә тәрк-силаһы үчүн әлиндән ҝәләни етсә дә, ҹәһдләри уғурсузлугла нәтиҹәләнди. Бир сыра дикбаш өлкә рәһбәрләри бу кими ҹәһдләри дәстәкләмәк әвәзинә, силаһ нәзарәти ганунларыны ҝүлүнҹ һесаб едир. Нүвә силаһына малик олан өлкәләр силаһларыны тәкмилләшдирир вә даһа өлдүрүҹүләрини јарадыр. Бир заманлар күтләви гырғын васитәләри олмајан өлкәләр исә һал-һазырда инсан ҹәмијјәтинин бөјүк һиссәсини мәһв етмәјә гадирдир.

Нүвә мүһарибәсинә сон дәрәҹә һазырлыглы олан дүнја һәтта сүлһ шәраитиндә белә тәһлүкә сачыр. «Мисал үчүн, инсан иштиракы вә нәзарәти олмадан “өлдүрмәк” әмри верән автоном силаһ системләри хүсусилә бөјүк нараһатчылыг доғурур» («Буллетин оф атомик сајентистс»).

САҒЛАМЛЫҒЫМЫЗ ТӘҺЛҮКӘДӘДИР. Елм инсанлара мүкәммәл сағламлыг вермәјә гадир дејил. Мүхтәлиф хәстәликләрә сәбәб олан јүксәк ган тәзјиги, пијләнмә, һаванын чиркләнмәси, наркотик маддәләрдән суи-истифадә вә саирә кими рискли амилләр сүрәтлә артыр. Ҝетдикҹә даһа чох инсан јолухуҹу олмајан хәстәликләрдән, мәсәлән, үрәк-дамар хәстәликләри, хәрчәнҝ вә шәкәрли диабетдән һәјатыны итирир. Әгли хәстәликләр дә дахил олмагла, инсанлары ифлиҹ едән ҹүрбәҹүр хәстәликләрин сајы артыр. Сон илләр әрзиндә Ебола вә Зика кими тәһлүкәли епидемијалар пејда олуб. Хүласә: Инсанлар хәстәликләрин гаршысыны алмагда аҹиздир вә ҝөрүнүр, бу, белә дә давам едәҹәк.

ИНСАНЛАР ТӘБИӘТИ МӘҺВ ЕДИР. Завод вә фабрикләр һәлә дә атмосфери чиркләндирир. Һава чиркләнмәси һәр ил милјонларла инсанын өлүмүнә сәбәб олур.

Фәрди инсанлар, јерли әһали, еләҹә дә дөвләт мүәссисәләри океанлары чиркаб сулары, тибби вә тәсәррүфат туллантылары илә, һәмчинин пластик вә диҝәр туллантыларла чиркләндирир. «Бу туллантылар дәниздә јашајан ҹанлыларын вә бу ҹанлыларла гидаланан инсанларын зәһәрләнмәсинә сәбәб олур» («Енҹјҹлопедиа оф Марине Сҹиенҹе»).

Ичмәли су еһтијаты түкәнмәк үзрәдир. Робин Макки адлы британијалы алим хәбәрдарлыг едир: «Дүнјаны глобал су гытлығы ҝөзләјир». Сијасәтчиләрин сөзләринә ҝөрә, су чатышмазлығы олдугҹа бөјүк тәһлүкәдир вә бунун сәбәбкары елә инсанларын өзүдүр.

ТӘБИӘТ ИНСАНЛАРЫ МӘҺВ ЕДИР. Фыртына, гасырға, торнадо, тајфун вә зәлзәләләр уҹбатындан ҝүҹлү дашгын, торпаг сүрүшмәси вә саирә дағынтылар јараныр. Тәбии фәлакәтләр нәтиҹәсиндә өләнләрин вә ҹидди хәсарәт аланларын сајы һеч вахт бу һәддә чатмамышды. АБШ-ын Космик Фәзанын Тәдгиги вә Аеронавтика үзрә Милли Идарәси (НАСА) тәрәфиндән дәрҹ олунан бир мәгаләдә «даһа шиддәтли фыртыналарын, өлүмҹүл исти далғаларын вә дәһшәтли дашгынларын» ҝөзләнилдији гејд олунур. Ҝөрәсән, тәбиәт бәшәријјәти мәһв едәҹәк?

Әлбәттә, һәјати тәһлүкә дашыјан амилләри садаламагла битмәз. Амма бүтүн бу тәһлүкәләри ҝөтүр-гој етмәклә ҝәләҹәјимизлә бағлы суаллара ганеедиҹи ҹаваб тапмаг мүмкүн дејил. Бәзиләринин фикринҹә, буна сијасәтчиләрин вә алимләрин данышдыгларыны изләмәклә дә наил олмаг мүмкүн дејил. Лакин әввәлки мәгаләдә гејд олундуғу кими, бир чох инсан дүнјанын ҝедишаты вә ҝәләҹәклә бағлы суалларына әсаслы ҹаваблар тапыб. Бәс суалларын ҹавабы һарададыр?

Мисал үчүн, Мүгәддәс Китабын нөвбәти пејғәмбәрликләринә диггәт јетирәк:

• «Милләт милләтә гаршы, дөвләт дөвләтә гаршы галхаҹаг. Ҝаһ бурада, ҝаһ орада гытлыг, зәлзәләләр олаҹаг» (Мәтта 24:7).

• «Ахырзаманда сон дәрәҹә чәтин бир вахт ҝәләҹәк. Чүнки инсанлар худбин, пулпәрәст, ловға, өзүндән разы, күфр данышан, валидејнләринә итаәт етмәјән, нанкор, вәфасыз, доғмаларыны севмәјән, барышмаз, бөһтанчы, өзүнә һаким олмајан, залым, јахшылығын дүшмәни, хаин, тәрс, тәкәббүрлү олаҹаглар, Аллаһдан чох ејш-ишрәти севәҹәкләр» (2 Тимутијә 3:1—4).

Бу пејғәмбәрликләрдә дүнјанын ҝет-ҝедә даһа бетәр вәзијјәтә, идарәолунмаз һала дүшәҹәји тәсвир олунуб. Доғрудан да, дүнја нәзарәтдән — инсан нәзарәтиндән чыхыб. Мүгәддәс Китаба әсасән, дүнјанын дәрдинә бирдәфәлик әлаҹ гылмаг үчүн инсан ағлы вә ҝүҹү јетмәз. Нөвбәти ајәләр буну ајдын ҝөстәрир:

• «Јол вар ки, адама дүз ҝөрүнүр, амма ахыры өлүмдүр» (Мәсәлләр 14:12).

• «Бүтүн дөврләрдә инсанын инсана ағалыг етмәси инсанын зәрәринә олуб» (Ваиз 8:9).

• «Инсанын јолу өз әлиндә дејил, аддымларыны јөнәлтмәк инсанын ихтијарында дејил» (Әрәмја 10:23).

Һәр кәс өз билдији кими давранмаға давам етсә, дүнја глобал фәлакәтлә үзләшә биләр. Лакин бу, баш вермәјәҹәк! Чүнки Мүгәддәс Китабда дејилир:

• «[Еј Аллаһым], Јери мөһкәм тәмәлләр үзәриндә гурмусан, һеч вахт јериндән тәрпәнмәз» (Зәбур 104:5).

• «Бир нәсил ҝедир, о бири нәсил ҝәлир, амма Јер әбәди дурур» (Ваиз 1:4).

• «Салеһләр јерә саһиб олаҹаг, орада әбәди јашајаҹаглар» (Зәбур 37:29).

• «Јердә чөрәк бол олаҹаг, дағ башында зәмиләр ашыб-дашаҹаг» (Зәбур 72:16).

Мүгәддәс Китабын бу ајәләри суалларымыза ајдын ҹаваб верир. Бәшәријјәт нә әтраф мүһитин чиркләнмәсиндән, нә су вә әрзаг гытлығындан, нә дә епидемијадан мәһв олмајаҹаг. Һәтта нүвә мүһарибәси дә дүнјаны мәһв едә билмәјәҹәк. Бәс бу әминлијимиз һарадандыр? Јер күрәсинин ҝәләҹәји Јараданын нәзарәти алтындадыр. Дүздүр, Аллаһ инсанлара ирадә азадлығы вериб. Бунунла белә, һәр кәс өз вердији гәрарын нәтиҹәсини бичәҹәк (Галатијалылара 6:7). Дүнја нәзарәтсиз шүтүјән вә гәзаја доғру ирәлиләјән гатара бәнзәмир. Аллаһ бәшәријјәтин өзүнү тамамилә мәһв етмәмәси үчүн мүәјјән сәрһәд вә мәһдудијјәтләр гојуб (Зәбур 83:18; Ибраниләрә 4:13).

Бундан әлавә, Аллаһ бәшәријјәтә әмин-аманлығын боллуғуну бәхш едәҹәк (Зәбур 37:11). Бу мәгаләдә јазыланлар милјонларла Јеһованын Шаһидинин Мүгәддәс Китабдан парлаг ҝәләҹәклә бағлы өјрәндикләринин бир зәррәсидир.

Јеһованын Шаһидләри мүхтәлиф јаш һәддинә вә мүхтәлиф миллијјәтә мәнсуб инсанлардан ибарәт үмумдүнја тәшкилатдыр. Онлар Мүгәддәс Китаба әсасән, ады Јеһова олан тәк ҝерчәк Аллаһа ибадәт едирләр. Бу инсанлар ҝәләҹәјә ҝөрә тәлаша дүшмүрләр, чүнки Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Ҝөјләри јарадан, вар олан Аллаһ, Јерә гурулуш верән, ону мөһкәм тәмәл үстдә гуран Халиг, ону бош јерә дејил, јашајыш үчүн јарадан Јеһова белә дејир: “Јеһова Мәнәм, башгасы јохдур”» (Әшија 45:18).