‘Пак дилдә’ сәлисми данышырсан?
«Мән халгларын нитгини дәјишиб, онлара пак дил верәҹәјәм ки, һамы Рәббин адыны чағырсын» (СЕФ. 3:9).
1. Јеһова бизә һансы ҝөзәл әнамы вериб?
ДИЛ әнамынын мәнбәји инсанлар дејил, инсаны Јарадан Јеһова Аллаһдыр (Чых. 4:11, 12). О, илк инсан Адәмә тәкҹә данышмаг јох, һәм дә јени сөзләр јаратмаг, бунунла да өз сөз еһтијатыны артырмаг габилијјәти вермишди (Јар. 2:19, 20, 23). Бу неҹә дә ҝөзәл әнамдыр! Онун сајәсиндә инсанлар өз сәмави Аталары илә үнсијјәт едә вә иззәтли адына һәмд едә билирләр.
2. Нәјә ҝөрә инсанлар артыг бир дилдә данышмырлар?
2 Бәшәр тарихинин илк 17 әсриндә бүтүн дүнјада јалныз бир дил, «бир данышыг» вар иди (Јар. 11:1). Сонра Нәмрудун ҝүнләриндә үсјан баш галдырды. Јеһованын тапшырығына зидд ҝедәрәк итаәтсиз инсанлар бир јердә галмағы гәрара алараг, сонралар Бабил адланан јерә топлашдылар. Онлар Јеһоваја иззәт ҝәтирмәк үчүн јох, өзләринә ‘ад чыхармаг’ үчүн бөјүк гүллә тикмәјә башладылар. Буна ҝөрә дә, Јеһова үсјанкарларын дилләрини гарышдырды вә онлар мүхтәлиф дилләрдә данышмаға башладылар. Беләликлә, онлар дүнјанын мүхтәлиф ҝушәләринә сәпәләндиләр. (Јарадылыш 11:4-8 ајәләрини оху.)
3. Јеһова Бабилдәки үсјанкарларын дилини гарышдыранда нә баш верди?
3 Бу ҝүн дүнјада минләрлә дилдә, бәзиләринин дедијинә ҝөрә 6 800-дән чох дилдә данышылыр. Бу дилләрин һәр бири мүхтәлиф ҹүр дүшүнмә тәрзини тәләб едир. Мәлум олур ки, Јеһова Аллаһ һәмин үсјанкарларын садәҹә нитгини гарышдырмады, әввәлки дили онларын јаддашындан тамамилә силди. О онларын бејнинә јени сөз еһтијатыны јерләшдирмәклә јанашы, онларын дүшүнмә тәрзини дә дәјишди вә јени грамматикалар јаратды. Буна ҝөрә дә тәәҹҹүблү дејил ки, һәмин гүлләнин јерләшдији әрази «гарышыглыг» мәнасыны верән Бабил адланды (Јар. 11:9). Мараглыдыр ки, јалныз Мүгәддәс Китаб бу ҝүн дилләрин мүхтәлифлијинин сәбәбини ганеедиҹи шәкилдә изаһ едир.
Јени пак дил
4. Јеһова бизим ҝүнләрдә нәјин баш верәҹәјини әввәлҹәдән демишди?
4 Аллаһын Бабилдә мүдахилә етмәси һагда Мүгәддәс Китабын вердији мәлумат нә гәдәр гејри-ади олса да, бизим дөврдә даһа мараглы вә ваҹиб һадисә баш верир. Јеһова габагҹадан пејғәмбәри Сефанја васитәсилә демишди: «О заман Мән халгларын нитгини дәјишиб, онлара пак дил верәҹәјәм ки, һамы Рәббин адыны чағырсын, Мәнә чијин-чијинә хидмәт етсинләр» (Сеф. 3:9). «Пак дил» нәдир вә биз бу дилдә сәлис данышмағы неҹә өјрәнә биләрик?
5. Пак дил нәдир вә дилин белә дәјишмәси нәтиҹәсиндә нә әлдә едилмишдир?
5 Пак дил Јеһова Аллаһ вә Онун нијјәтләри һаггында Мүгәддәс Китабда јазылан һәгигәтләрдир. Бу ‘дилә’ Аллаһын Падшаһлығы һаггында һәгигәти вә онун Јеһованын адыны неҹә тәгдис едәҹәјини, һакимијјәтинә бәраәт газандыраҹағыны вә садиг бәшәријјәтә әбәди хејир-дуалар ҝәтирәҹәјини дүзҝүн баша дүшмәк дахилдир. Дилин белә дәјишилмәси нәтиҹәсиндә нә әлдә едилмишдир? Пејғәмбәрликдә дејилир ки, инсанлар Јеһованын ‘адыны чағыраҹаг’ вә Она ‘чијин-чијинә хидмәт едәҹәкләр’. Бабилдәки һадисәдән фәргли олараг, пак дилин верилмәси сајәсиндә Јеһованын адына һәмд едилир вә Онун халгы арасында бирлик јараныр.
Пак дилин өјрәнилмәси
6, 7. а) Јени дил өјрәнмәк өзүнә нәји дахил едир вә буну пак дили өјрәнмәјә неҹә шамил етмәк олар? б) Бу мәгаләдә нәји нәзәрдән кечирәҹәјик?
6 Башга дили өјрәнәндә садәҹә јени сөзләри әзбәрләмәк кифајәт етмир. Јени дил өјрәнмәк өзүнә башга ҹүр дүшүнмәји, јени дүшүнҹә тәрзини өјрәнмәји дахил едир. Башга дилдә мәнтиг вә јумор һисси дә фәргли ола биләр. Јени сәсләри тәләффүз етмәк үчүн нитг органларыны, мәсәлән, дили фәргли тәрздә истифадә етмәк лазым ҝәлир. Мүгәддәс Китаб һәгигәтләринин пак дилини өјрәнмәк үчүн дә бу тәләб олунур. Бу заман Мүгәддәс Китабын бәзи әсас тәлимләрини садәҹә өјрәнмәк кифајәт дејил. Бу јени дили мәнимсәмәјә дүшүнҹәмизи јениләшдирмәк вә әглимизи көкүндән дәјишмәк дахилдир. (Ромалылара 12:2; Ефеслиләрә 4:23 ајәләрини оху.)
7 Пак дили тәкҹә баша дүшмәјә јох, һәм дә бу дилдә сәлис данышмаға бизә нә көмәк едәҹәк? Истәнилән дили өјрәнәндә олдуғу кими, Мүгәддәс Китаб һәгигәтләри дилиндә дә јахшы данышмаға көмәк едән бәзи әсас методлар вардыр. Ҝәлин башга дили өјрәнәндә атылан бәзи әсас аддымлары вә јени мәҹази дили өјрәнмәкдә бу аддымларын бизә неҹә көмәк етдијини нәзәрдән кечирәк.
Пак дилдә сәлис данышмаг
8, 9. Пак дили өјрәнмәк истәјириксә, нә етмәлијик вә бу нә үчүн ваҹибдир?
8 Диггәтлә гулаг ас. Әввәлҹә јени дил гулаға тамамилә јад сәсләнә биләр (Јешаја 33:19). Инсан диггәтини ешитдијинә ҹәмләмәји өјрәндикҹә, ајры-ајры сөзләри ајырд етмәјә вә ифадәләри сечмәјә башлајаҹаг. Буна бәнзәр тәрздә Мүгәддәс Китаб бизә нәсиһәт едир: «Биз ешитдикләримизә даһа чох диггәтлә гулаг асмалыјыг ки, ахын бизи онлардан ајырмасын» (Ибр. 2:1). Иса да дәфәләрлә шаҝирдләринә нәсиһәт етмишди: «Гулаглары олан ешитсин!» (Мат. 11:15; 13:43; Марк 4:23; Лука 14:35). Бәли, пак дили тәдриҹән даһа јахшы баша дүшмәк үчүн ешитдикләримизи ‘динләјиб, анламаг’ лазымдыр (Мат. 15:10; Марк 7:14).
9 Динләмәк диггәти ҹәмләшдирмәји тәләб етсә дә, сәј ҝөстәрмәјә дәјәр (Лука 8:18). Биз јығынҹаг ҝөрүшләриндә диггәтимизи данышылан мөвзуја ҹәмләјирик, јохса јајынырыг? Сәсләнән фикирләрә диггәтимизи ҹәмләмәк үчүн әлимиздән ҝәләни етмәк сон дәрәҹә ваҹибдир. Әкс тәгдирдә, ҝетдикҹә ағыр ешидәҹәјик (Ибр. 5:11).
10, 11. а) Диггәтлә динләмәкдән әлавә даһа нә етмәлијик? б) Пак дилдә данышмаға башга нә дахилдир?
10 Сәлис данышанлары тәглид ет. Јени дили өјрәнәнләр садәҹә диггәтлә гулаг асмаға јох, һәм дә сәлис данышанларын тәләффүзүнү вә данышыг тәрзини тәглид вә ја тәкрар етмәјә тәшвиг олунурлар. Бу, өјрәнәнләрә көмәк едәҹәк ки, сонралар башгаларынын баша дүшмәсини чәтинләшдирән ҝүҹлү аксентлә данышмасынлар. Ејнилә, биз дә јени дили «өјрәтмәк баҹарығы» (ЈД) оланлардан өјрәнмәлијик (2 Тим. 4:2). Көмәк истәмәјә чәкинмә. Сәһвләринә дүзәлиш едиләндә һәвәслә гәбул ет. (Ибраниләрә 12:5, 6, 11 ајәләрини оху.)
11 Пак дилдә данышмаг үчүн тәкҹә һәгигәтә инанмаг вә ону башгаларына өјрәтмәк кифајәт дејил, һәм дә өз давранышымызы Аллаһын ганун вә принсипләринә ујғунлашдырмалыјыг. Бу ишдә бизә башгаларыны тәглид етмәк көмәк едәр. Бура онларын иманыны вә сәјини, һәмчинин Исанын бүтүн һәјат тәрзини тәглид етмәк дахилдир (1 Кор. 11:1; Ибр. 12:2; 13:7). Әҝәр биз буну исрарла едәриксә, бу, Аллаһын халгына, неҹә дејәрләр, бир аксентлә данышмаға имкан верәрәк, онларын арасында бирлик јарадаҹаг (1 Кор. 4:16, 17).
12. Әзбәрләмәк јени дил өјрәнмәклә неҹә әлагәлидир?
12 Әзбәрлә. Дил өјрәнәнләрә чохлу јени шејләр јадда сахламаг, јени сөзләр вә ифадәләр әзбәрләмәк лазымдыр. Әзбәрләмәк мәсиһчиләрә пак дилә јијәләнмәкдә бөјүк көмәк ола биләр. Сөзсүз ки, Мүгәддәс Јазыларын китабларынын адларыны сыра илә әзбәрләмәк јахшы оларды. Бәзиләри гаршыларына мәгсәд гојмушлар ки, Мүгәддәс Китабын мүәјјән гәдәр ајәләрини вә ја онларын јерини әзбәрләсинләр. Диҝәрләри Падшаһлыг нәғмәләрини, Исраилин гәбиләләринин, 12 һәваринин адыны вә руһун сәмәрәсини тәшкил едән кејфијјәтләри әзбәрләмәјин фајдалы олдуғуну ҝөрмүшләр. Гәдим заманларда бир чох исраиллиләр мәзмурлары әзбәрләјирдиләр. Бизим ҝүнләрдә исә бир балаҹа оғлан алты јашына гәдәр Мүгәддәс Китабын 80-дән чох ајәсини сөзбәсөз әзбәрләмишди. Бу дәјәрли баҹарығымыздан даһа јахшы истифадә едә биләрикми?
13. Тәкрарламаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?
13 Тәкрарламаг јаддашы итиләјир, ејни заманда да хатырлатмаларын тәкрарланмасы мәсиһчи тәлиминин ајрылмаз һиссәсидир. Һәвари Петер дејирди: «Мән бунлары һәмишә сизә хатырлатмағы еһмал етмәјәҹәјәм, бахмајараг ки, сиз бунлары билирсиниз вә саһиб олдуғунуз һәгигәтдә сабитләшмишсиниз» (2 Пет. 1:12). Хатырлатмалара нәјә ҝөрә еһтијаҹымыз вар? Чүнки онлар анлајышымызы дәринләшдирир, дүнјаҝөрүшүмүзү ҝенишләндирир вә руһани јолда галмаг гәтијјәтимизи мөһкәмләндирир (Мәз. 119:129). Аллаһын норма вә принсипләрини даима нәзәрдән кечирмәк бизә өзүмүзү диггәтлә јохламаға вә «унутган динләјиҹи» олмаг мејли илә мүбаризә апармаға көмәк едир (Јаг. 1:22-25). Әҝәр биз һәгигәти һәмишә өзүмүзә хатырлатмырыгса, башга шејләр үрәјимизә тәсир едәҹәк вә артыг пак дилдә сәлис даныша билмәјәҹәјик.
14. Пак дили өјрәнмәјимизә нә көмәк едәр?
14 Сәслә оху. Бәзиләри јени дили өјрәнәркән һәр шеји үрәкләриндә охујурлар. Бу, јахшы сәмәрә ҝәтирмир. Пак дили өјрәнәркән бизә һәрдән фикримизи ҹәмләшдирмәк үчүн «алчагдан охумаг» лазым ҝәлә биләр. (Мәзмур 1:1, 2 ајәләрини охуa.) Бу, охудуғумуз мәлуматын јаддашымызда һәкк олунмасына көмәк едәҹәк. Ибрани дилиндә «алчагдан охумаг» ифадәси дүшүнмәклә сых бағлыдыр. Јемәјин бизә там фајдасы олсун дејә ону һәзм етмәк лазым олдуғу кими, охудуғумузу да јахшы гаврамаг үчүн үзәриндә дүшүнмәк лазымдыр. Өјрәндикләримизин үзәриндә дәриндән дүшүнмәјә кифајәт гәдәр вахт ајырырыгмы? Мүгәддәс Китабы охудугдан сонра охудугларымызын үзәриндә дәриндән дүшүнмәлијик.
15. Пак дилин грамматикасыны неҹә мәнимсәјә биләрик?
15 Грамматиканы өјрән. Адәтән јени дилин грамматикасыны, јәни ҹүмлә гурулушуну вә гајдаларыны өјрәнмәк фајдалы олур. Бу бизә дилин гурулушуну баша дүшмәјә көмәк едир ки, бунун да сајәсиндә дүзҝүн даныша билирик. Һәр бир дил сөзләрдән тәшкил олундуғу кими, Мүгәддәс Јазыларын һәгигәтинин пак дилинин дә «сәһиһ сөзләри» вар (2 Тим. 1:13). Биз бу «сәһиһ сөзләри» мәнимсәмәлијик.
16. Һансы мејлә галиб ҝәлмәлијик вә буну неҹә едә биләрик?
16 Тәрәгги ет. Инсан дилә данышыг сәвијјәсинә гәдәр јијәләнәндән сонра тәрәгги етмәји дајандыра биләр. Ејни проблем пак дилдә данышан инсанла да баш верә биләр. (Ибраниләрә 5:11-14 ајәләри оху.) Бу мејлә галиб ҝәлмәјә бизә нә көмәк едә биләр? Сөз еһтијатыны дурмадан артыр. «Өлүм ҝәтирән ишләрдән төвбәнин вә Аллаһа олан иманын, вәфтизләр, әллә тәгдис, өлүләрин дирилмәси вә әбәди һөкм барәсиндәки тәлимин тәмәлини јенидән гојмадан, Мәсиһ һаггындакы ибтидаи елми ҝеридә бурахыб, камиллијә доғру тәрәгги едәк» (Ибр. 6:1, 2).
17. Мүнтәзәм өјрәнмәк вәрдиши нә үчүн ваҹибдир? Нүмунә чәкин.
17 Өјрәнмәјә конкрет вахт тәјин ет. Аз-аз, амма мүнтәзәм өјрәнмәк, узун вахт әрзиндә ара-сыра өјрәнмәкдән јахшыдыр. Өјрәнмәни ҝүмраһ олдуғун вә јајынмадығын вахтлара сал. Јени дил өјрәнмәк ҹәнҝәлликдә ҹығыр салмаға бәнзәјир. Һәмин ҹығырдан нә гәдәр тез-тез истифадә едиләрсә, ҝедиб-ҝәлмәк бир о гәдәр асан олар. Узун мүддәт әрзиндә ҹығырла ҝет-ҝәл олмаса, тезликлә ону кол-кос басаҹаг. Беләликлә, гәтијјәтлилик вә мүнтәзәмлик ваҹибдир! (Дан. 6:16, 20). Мүгәддәс Китаб һәгигәтинин пак дилиндә данышмаға ҝәлдикдә, дуа едәрәк ‘мәтанәт ҝөстәр вә ајыг ол’ (Ефес. 6:18).
18. Нәјә ҝөрә һәр фүрсәт дүшәндә пак дилдә данышмалыјыг?
18 Даныш! Даныш! Даныш! Јени дили өјрәнәнләрин бәзиләри утандыглары вә сәһв етмәкдән горхдуглары үчүн данышмаға тәрәддүд едирләр. Бу онлара тәрәгги етмәјә мане олаҹаг. Бу јердә бир аталар сөзү неҹә дә јеринә дүшүр: «Дәмир сүртүлдүкҹә парылдар». Јени дилдә нә гәдәр чох данышырыгса, о дилдә данышмаг бир о гәдәр асанлашыр. Бизә дә һәр фүрсәт јарананда пак дилдә данышмаг лазымдыр. «Инсан үрәкдән иман едәрәк бәраәт газаныр, иманыны ағзы илә играр едәрәк дә хилас олунур» (Ром. 10:10). Биз јалныз вәфтизимиз заманы ‘играр етмирик’, буну һәм дә һәр фүрсәт дүшәндә вә хидмәт заманы Јеһова һаггында данышанда едирик (Мат. 28:19, 20; Ибр. 13:15). Јығынҹаг ҝөрүшләримиз пак дилдә фикримизи ајдын вә дәгиг ифадә етмәјә имкан јарадыр. (Ибраниләрә 10:23-25 ајәләрини оху.)
Јеһоваја һәмд етмәк үчүн һамы илә вәһдәтдә пак дилдә даныш
19, 20. а) Јеһованын Шаһидләри бизим ҝүнләримиздә һансы һејрәтамиз иши јеринә јетирирләр? б) Сән нә етмәјә гәти гәрарлысан?
19 Ерамызын 33-ҹү илинин сиван ајынын 6-да, базар ҝүнү сәһәр Јерусәлимдә гејри-ади һадисә баш вермишди! Һәмин ҝүн сәһәр тездән, саат доггуз олмамыш јухары отагда јығышанлар мөҹүзәли шәкилдә «башга-башга дилләрдә данышмаға башладылар» (Һәв. иш. 2:4). Бу ҝүн Аллаһын хидмәтчиләри артыг дил әнамы алмырлар (1 Кор. 13:8). Анҹаг Јеһованын Шаһидләри Падшаһлыг һаггында хош хәбәри 430-дан чох дилдә тәблиғ едирләр.
20 Доғма дилимиз бир-бириндән фәргләнсә дә, һамы илә вәһдәтдә Мүгәддәс Китаб һәгигәтинин пак дилиндә данышдығымыза ҝөрә неҹә дә миннәтдарыг! Мүәјјән мәнада, бу, Бабилдә баш вермиш һадисәнин там әксидир. Јеһованын халгы бир дилдә данышырмыш кими, Онун адына һәмд едир (1 Кор. 1:10). Ҝәлин сәмави Атамыз Јеһованын иззәти үчүн бу дилдә даһа сәлис данышмағы өјрәнәрәк бүтүн дүнјадан олан баҹы-гардашларымызла «чијин-чијинә» хидмәтимизи давам етдирмәјә гәти гәрарлы олаг. (Мәзмур 150:1-6 ајәләрини оху.)
[Һашијә]
a Мәзмур 1:1, 2 (ЈД): «Писләрин мәсләһәти илә ҝетмәјән, ҝүнаһкарларын јолунда дајанмајан, ришхәндчиләрин арасында отурмајан инсан нә бәхтијардыр! Анҹаг о Јеһованын ганунундан зөвг алар, ҝеҹә-ҝүндүз бу гануну алчагдан охујар!»
• Пак дил нәдир?
• Пак дилдә данышмаг өзүнә нәји дахил едир?
• Пак дилдә сәлис данышмаға бизә нә көмәк едәҹәк?
[Өјрәнилмә үчүн олан суаллар]
[23-ҹү сәһифәдәки чәрчивә]
Пак дилдә даһа сәлис данышмаг үчүн
◆ диггәтлә гулаг ас
◆ сәлис данышанлары тәглид ет
◆ әзбәрлә вә тәкрар ет
◆ сәслә оху
(Мәз. 1:1, 2, ЈД).
◆ «грамматиканы» өјрән
(2 Тим. 1:13).
◆ тәрәгги ет
◆ өјрәнмәјә конкрет вахт тәјин ет
◆ даныш
[24-ҹү сәһифәдәки шәкилләр]
Јеһованын халгы вәһдәт ичиндә пак дилдә данышыр