Физики гүсурлу ушағыныз варса

Өвладынызын доғулдуғу ҝүнү хатырлајырсынызмы? Шүбһәсиз, ону бағрыныза басаҹағыныз аны сәбирсизликлә ҝөзләјирдиниз. Лакин Казымын вә Меһринин вәзијјәтиндә олан валидејнләр көрпәләринин хәстә вә ја гүсурлу доғулдуғуну биләндә севинҹләринә кәдәр дә гатылыр.

Бәс сизин ушағынызын физики гүсуру вармы? Јәгин: «Белә вәзијјәтин өһдәсиндән ҝәлмәк мүмкүндүрмү?» — дејә фикирләширсиниз. Һеч вахт үмидинизи итирмәјин. Сизин вәзијјәтиниздә олан бир чох валидејнләр бу кими чәтинликләрә синә ҝәрирләр. Бу мәгаләдә сизин гаршылаша биләҹәјиниз үч нөв чәтинлик, еләҹә дә онларын һәллиндә сизә көмәји дәјәҹәк Мүгәддәс Китабдан һикмәтли мәсләһәтләр арашдырылаҹаг.

ЧӘТИНЛИК 1. ХӘСТӘЛИКЛӘ БАРЫША БИЛМИРСИНИЗ

Валидејн өвладларынын хәстә олдуғуну биләндә сарсынты кечирир. Мексикадан олан Ҹулиана дејир: «Һәким дејәндә ки, оғлум Сантјаго серебрал ифлиҹдир, елә бил, дүнја башыма фырланды, инана билмирдим». Башга валидејнләр исә Виллананын (Италија) кечирдији һиссләри кечирә биләр. О дејир: «Мән јашда гадынын ушаг доғмасы рискли иди, амма јенә дә ана олмаг истәјирдим. Инди оғлумун Даун синдромундан неҹә әзаб чәкдијини ҝөрәндә өзүмү чох ҝүнаһкар һисс едирәм».

Әҝәр өзүнүзү чарәсиз һисс едир вә ја виҹдан әзабы чәкирсинизсә, бу, нормалдыр. Хәстәликләр Аллаһын бәшәријјәт үчүн әзәли нијјәтинә дахил олмајыб (Јарадылыш 1:27, 28). Аллаһ валидејнләри хәстәлик кими гејри-тәбии шејләрлә асанлыгла барышмаг габилијјәти илә јаратмајыб. Ола билсин, өвладыныз сағламлығыны итирдијинә ҝөрә бир мүддәт «јас тутмаға» еһтијаҹ дујурсунуз. Өзүнүзә ҝәлмәк вә јени вәзијјәтә ујғунлашмаг үчүн вахт лазымдыр.

Ушағынызын хәстә олмасында өзүнүзү ҝүнаһландырырсынызса, бир шеји јадда сахлајын: һеч кәс ирси, тәбии вә диҝәр амилләрин ушағын сәһһәтинә неҹә тәсир ҝөстәрдијини сонадәк анламыр. Әҝәр јаранмыш вәзијјәтә ҝөрә үрәјиниздән јолдашынызы ҝүнаһландырмаг кечирсә, нә бадә буну едәсиниз. Бунданса јолдашынызла әл-әлә вериб ушағынызын гејдинә галын (Ваиз 4:9, 10).

МӘСЛӘҺӘТ. Ушағынызын хәстәлији һагда әтрафлы өјрәнин. Аллаһын Кәламында дејилир: «Ев һикмәтлә тикиләр, дәрракә илә мөһкәмләнәр» (Сүлејманын мәсәлләри 24:3).

Сиз мүтәхәссисләрдән вә санбаллы әдәбијјатлардан ушағынызын хәстәлији һагда чох шеј өјрәнә биләрсиниз. Буну хариҹи дил өјрәнмәјә бәнзәтмәк олар. Әввәл-әввәл чәтин ҝәлсә дә, өјрәнмәк мүмкүндүр.

Мәгаләнин әввәлиндә сөзләри ҝәтирилән Казым вә Меһри өз һәкимләриндән вә Даун синдрому үзрә ихтисаслашмыш мүәссисәдән мәлумат әлдә етмишләр. Онлар дејир: «Биз нәинки гаршылаша биләҹәјимиз чәтинликләр, һәмчинин хәстәлијинә бахмајараг, оғлумузун едә биләҹәји шејләр һагда өјрәндик. Биз билдик ки, оғлумуз бир чох саһәләрдә нормал һәјат тәрзи сүрә биләр. Үрәјимиз хејли сакитләшди».

ЧӘТИНЛИК 2. ӨЗҮНҮЗҮ ТАГӘТДӘН ДҮШМҮШ ВӘ ЈАЛГЫЗ ҺИСС ЕДИРСИНИЗ

Хәстә ушаға бахмаг сизи бәзән тамамилә үзә биләр. Ҹенни (Јени Зеландија) дејир: «Оғлума онурға бејни јыртығы (spina bifida) диагнозу гојулмушду. Артыг бир нечә илдән сонра ҝүҹүм түкәнмишди — евдә әлавә иш ҝөрән кими әлдән дүшүрдүм вә отуруб ағлајырдым».

Үстәлик, белә һалларда валидејн проблеми илә тәкбәтәк галдығыны һисс едә биләр. Бенин оғлу әзәлә дистрофијасындан вә Асперҝер синдромундан әзијјәт чәкир. О дејир: «Әксәр инсанлар бизим нәләр чәкдијимизи һеч вахт баша дүшмәјәҹәк. Һәрдән үрәјимдән киминләсә отуруб дәрдләшмәк кечир. Амма достларымын ушаглары сағлам олдуғундан дәрдими онлара сөјләмәкдән чәкинирәм».

МӘСЛӘҺӘТ. Башгаларындан јардым истәјин. Инсанлар сизә көмәк әлини узаданда ҝери чевирмәјин. Јухарыда сөзләри ҝәтирилән Ҹулиана дејир: «Бәзән әримлә мән кимдәнсә көмәк истәмәјә утанырыг. Амма һәр шеји тәкбашына етмәк мүмкүн дејил. Башгалары бизә көмәк едәндә өзүмүзү тәк һисс етмирик». Јахын достунуз вә ја аилә үзвүнүз јығынҹагда вә ја гонаглыгда ушағынызын јанында отурмағы тәклиф едәрсә, етираз етмәјин. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Дост һәр заман севәр, гардаш дар ҝүн үчүн доғулар» (Сүлејманын мәсәлләри 17:17).

Өз сағламлығынызын гејдинә галын. Тәҹили јардым машыны хәстәләри хәстәханаја чатдырмаг үчүн вахташыры олараг јанаҹаг чәнини долдурмалы олдуғу кими, сиз дә ҝүҹ топламаг вә хәстә ушағыныза лазыми гајғыны ҝөстәрмәк үчүн сағлам гидаланмалы, идман етмәли вә кифајәт гәдәр динҹәлмәлисиниз. Оғлу әлил олан Хавјер дејир: «Оғлум шикәстдир, ҝәзә билмир. Буна ҝөрә дә јахшы гидаланмаға чалышырам, чүнки ону һәр јерә апаран мәнәм. Демәк олар ки, мән онун ҝәзән ајагларыјам!»

Сағламлығынызын гејдинә галмаг үчүн вахты һарадан тапа биләрсиниз? Бәзи әр-арвадлар ушаға нөвбә илә бахырлар. Бири ушаға бахдығы мүддәтдә о бириси динҹәлир вә ја өз ишләри илә мәшғул олур. Сизә аз әһәмијјәтли ишләри гурбан вермәк лазым ҝәлә биләр. Бәзән таразлығы горумаг чәтиндир. Лакин Һиндистанда јашајан Мајури адлы гадынын дедији кими, «әввәл-ахыр һәр шеј өз јолуна дүшүр».

Етибарлы бир достла сөһбәт един. Һәтта ушаглары сағлам олан инсанлар белә сизин үчүн әсил дәрддаш ола биләр. Јеһова Аллаһа да дуа едә биләрсиниз. Дуа, һәгигәтәнми, көмәк едир? Јазмин адлы бир гадынын ики өвлады кистоз фиброздан [тәнәффүс вә һәзм системләринин позулдуғу сағалмаз хәстәлик] әзијјәт чәкир. О дејир: «Бәзән һәр шеј үстүмә ҝәлир вә артыг дөзмәјә ҝүҹүм олмур. Белә анларда мәнә сакитлик вә ҝүҹ вермәси үчүн Јеһова Аллаһа дуа едирәм. Бундан сонра һисс едирәм ки, дизләримә тагәт, голларыма ҝүҹ ҝәлир» (Мәзмур 145:18).

ЧӘТИНЛИК 3. ДИҜӘР АИЛӘ ҮЗВЛӘРИНИЗӘ НИСБӘТӘН ХӘСТӘ УШАҒЫНЫЗА ДАҺА ЧОХ ДИГГӘТ ЈЕТИРИРСИНИЗ

Аиләдә хәстә ушағын олмасы аиләнин нә једијинә, һара ҝетдијинә вә валидејнләрин һәр ушаға нә гәдәр вахт ајырдығына тәсир едә биләр. Нәтиҹәдә, аиләнин диҝәр ушаглары өзләрини диггәтдән кәнарда галмыш һисс едир. Үстәлик, бәзән валидејнләрин башы хәстә ушаға о гәдәр гарышыр ки, бу, онларын әр-арвад мүнасибәтләринә дә тәсир едир. «Һәрдән арвадым дејир ки, бүтүн јүк онун үзәриндәдир, мән исә оғлума һеч бахмырам. Буну өзүмә гаршы һөрмәтсизлик кими гәбул едирәм вә елә олур ки, кобуд ҹаваб верирәм», — дејә Либеријада јашајан Лајонел адлы бир аилә башчысы етираф едир.

МӘСЛӘҺӘТ. О бири ушагларыныз өзләрини диггәтдән кәнарда һисс етмәсинләр дејә онларла бирҝә вахт кечирин. Јухарыда сөзләри ҝәтирилән Ҹенни дејир: «Вахташыры биз сырф бөјүк оғлумуз үчүн хүсуси бир шеј едирик, мәсәлән, наһар етмәк үчүн онун хошладығы ресторана ҝедирик».

Никаһынызы горумаг үчүн исә һәјат јолдашынызла үнсијјәт един, бирликдә дуа един. Оғлу епилепсијадан әзијјәт чәкән Асим адлы Һиндистанда јашајан бир ата дејир: «Бахмајараг ки мән вә һәјат јолдашым бәзән чох јорғун вә дилхор олуруг, амма тәјин етдијимиз вахтда отурур, бирҝә сөһбәт едир вә дуа едирик. Һәр сәһәр, ушагларымыз ојанмаздан әввәл арвадымла мән Мүгәддәс Китабдан бир ајә арашдырырыг». Диҝәр әр-арвадлар исә јатмаздан габаг бир-бирләри илә сөһбәт едир. Сизин тәкбәтәк үнсијјәт етмәјиниз вә сәмими дуаларыныз һәјатынызын кешмәкешли дөврүндә никаһынызы мөһкәмләндирәҹәк (Сүлејманын мәсәлләри 15:22). Бир әр-арвад дејир: «Бирликдә кечирдијимиз ән хош, унудулмаз анлар ән чәтин ҝүнләрдә јашадығымыз анлар олуб».

НИКБИН ОЛУН

Мүгәддәс Китабда вәд едилир ки, Аллаһ ҹаванындан тутмуш гоҹасына гәдәр — һамыја әзаб верән бүтүн хәстәликләри арадан галдыраҹаг (Вәһј 21:3, 4). Артыг һеч кәс: «Хәстәјәм», — демәјәҹәкb (Јешаја 33:24).

О вахта гәдәр сиз физики гүсуру олан ушағыныза гајғы ҝөстәрмәклә онун үчүн чох шеј едә биләрсиниз. Мәгаләнин әввәлиндә сөзләри ҝәтирилән Казым вә Меһри дејирләр: «Һәр шеј истәдијиниз кими ҝетмәјәндә руһдан дүшмәјин. Диггәтинизи ушағыныздакы мүсбәт мәгамлара јөнәлдин, белә мәгамлар о гәдәрдир ки!»