Referensi tu Parpunguan Hangoluan dohot Pangkobasion Na Laho Diparsiajari
7-13 MEI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | MARKUS 7-8
“Tuhuk ma Tiangmuna jala Ihuthon ma Ahu”
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Mrk 8:34
disoadahon ma dirina: Manang “mangalehon saluhut ngoluna”. On patuduhon sasahalak na rade patujolohon lomo ni roha ni Debata sian lomo ni rohana sandiri. Di hata Junanina, on boi patuduhon “mansoadahon dirina sandiri”, jala ndang mangihuthon giot ni rohana sandiri manang lomo ni rohana sandiri. (2 Kor 5:14, 15) Hata Junani on sarupa do songon na dipangke tingki si Petrus mansoadahon Jesus.—Mrk 14:30, 31, 72.
w92-IN 1/8 17 ¶14
Songon Dia Asa Boi Hamu Mandapot Pangkirimon i?
14 Didok Jesus do tu angka siseanna dohot angka halak na asing, “Nasa na giot mangihuthon Ahu, disoadahon ma dirina (manang, “mansoadahon diri” ninna Charles B. Williams).” Jala manuhuk hau partinaonan laho mangihuthon ibana. (Mrk 8:34) Molo tajangkon hata ni Jesus on, ingkon rade do hita asa “tongtong” mansoadahon dirinta. Alana molo taulahon na sala, boi do gabe mago pangkirimon i. Sipata, ndang boi pintor hatop boi togu paralealeonta tu Debata, alai molo ndang tajaga dirinta sian elaela laho mangulahon na sala, boi do i hatop mago!
w08-IN 15/10 25-26 ¶3-4
Aha do Na Boi Bahenonmuna Asa Mandapot Hangoluan i?
3 Dibahen Jesus ma dua sungkunsungkun laho mandodo roha ni nasida: “Ai aha ma antong gunana di jolma, nang liat portibi on diomo, anggo mago do hosana? Ai aha do na tarlehon jolma bahen tobus ni hosana?” (Mrk 8:36, 37) Sian sungkunsungkun na parjolo, pintor taboto do aha alusna. Ndang adong labana molo sasahalak mandapot hamoraon alai mate ibana. Hamoraon i marlaba holan molo mangolu dope hita. Sungkunsungkun ni Jesus na paduahon, gabe paingothon hita taringot hata ni Sibolis taringot si Job, “Ro di nasa na di ibana dilehon jolma i do i singkat ni hosana.” (Job 2:4) Molo di halak na so sisomba Jahowa, dirimpu nasida do toho hata ni Sibolis on. Ndang parduli nasida tu Hata ni Debata. Na dipingkiri nasida holan songon dia asa boi tongtong mangolu. Alai, molo sisomba Jahowa ndang songon i.
4 Taboto do Jesus ro tu portibi on ndang na laho mambahen hita mamora, sehat, jala ganjang umurta di portibi on. Gariada, ibana ro laho mangalehon pangkirimon tu hita asa boi mangolu salelenglelengna di tano na imbaru haduan. Ingkon taargai do i. (Joh 3:16) Tontu, diantusi halak Kristen do aha alus ni sungkunsungkun ni Jesus na parjolo i. Ndang adong labana hamoraon ni portibi on. (1 Joh 2:15-17) Asa boi tadapot alus ni sungkunsungkun ni Jesus na paduahon, tasungkun ma dirinta sandiri, ‘Aha do naung hubahen asa boi dapothu pangkirimon i?’ Alusta i tarida do sian parniulaonta.—Bandingkon Johannes 12:25.
jy-IN 143 ¶4
Ise do Anak ni Jolma i?
Tangkas ma, asa tama nasida gabe siihuthon Jesus ingkon barani jala ndang mangkaringkothon diri sandiri. Jesus mandok, “Ai manang ise na maila alani ahu dohot alani angka hatangku di tonga-tonga ni sundut na so marsihohot jala pardosa on, Anak ni jolma i pe maila do alani ibana di tingki ro di bagasan hasangapon ni Amana rap dohot angka suru-suruan na badia i.” (Markus 8:38) Ai tingki ro Jesus, “baloshononna ma tu ganup halak hombar tu na niulana.”—Mateus 16:27.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
Sungkunsungkun Sian Na Manjaha
Boasa diparsoalhon halak Parise taringot mamburi tangan?
▪ On ma sada na diparsoalhon halak Parise tu Jesus dohot tu siseanna. Dipatorang do di Patik ni si Musa angka na mambahen sasahalak gabe ramun. Umpamana, cairan na kaluar sian hailaan ni sasahalak, sahit kusta, manang manjama bangke. Dipaboa do aha na ingkon bahenon ni sasahalak asa ias muse, i ma mangalehon pelean, marburi, manang dipispis sintua ni malim.—3 Musa bindu 11-15; 4 Musa bindu 19.
Guru ni agama Jahudi na didok rabbi, manambai uhum ni nasida tu Patik ni si Musa. Adong na mandok, ditambai nasida do angka na mambahen sasahalak gabe ramun jala songon dia sasahalak mambahen donganna gabe ramun. Didok angka rabbi i do muse, angka aha na boi manang na so boi ramun dohot angka aha na ingkon ulahonon ni sasahalak asa boi ias muse.
Disungkun halak Parise ma, ”Boasa so diihuthon angka siseanmi adat ni angka situatua, ai ramun do tanganna mangan roti?” (Mrk. 7:5) Ndang na taringot haiason na didok halak Parise i dison, alai taringot mamburi tangan andorang so mangan. Dibahen halak Parise do uhum na mandok, andorang so mangan halak, ingkon diusehon do aek tu tanganna. Didok do muse, ”Diparsoalhon angka rabbi i do muse baskom na dia na ingkon pangkeon ni nasida laho mangusehon aek, aek na songon dia na boi pangkeon, ise na mangusehon, jala piga tangan na boi hona aek.”
Aha do alus ni Jesus tu halak Parise i? Didok Jesus ma tu nasida, ”Na sinurirangkon ni si Jesaya, songon na tarsurat i: ’Dipapujipuji pamangan ni bangso on do Ahu; alai ia rohanasida dao do sian Ahu [Jahowa]!’ ’Jala magopo do pambahennasida pasangaphon Ahu, ai patikpatik ni jolma do dipodahon nasida.’ Ai tading do patik ni Debata dibahen hamu, laho mangaradoti adat na sian jolma.”—Mrk. 7:6-8.
w00-IN 15/2 17-18 ¶9-11
“Roha ni Kristus” do na Diihuthon Hamu?
9 Na ngungu do baoa i. Ra, diboto Jesus do na maila ibana. Diboan Jesus ma baoa i tu inganan na langa jala dao sian angka halak. “Dijullukhon ma jarijarina tu pinggol ni halak i, dung i marsitijur ma Ibana laho manjama dilana.” (Markus 7:33) Manaili dompak ginjang ma Jesus, jala ditarik ma ganjang hosana. Dibahen Jesus songon i laho paboahon, alani huaso sian Debata do boi dibahen ibana songon i. Dung i, didok Jesus ma, “Bungka ma!” (Markus 7:34, Bibel siganup ari) Dung i, pintor boi ma baoa i mangkatai.
10 Asi do roha ni Jesus mangida halak na sisongon i. Pintor diparrohahon ibana do nasida jala taronjar rohana laho mangurupi nasida. Jadi, tatiru ma Jesus. Bibel mandok, “Saroha ma hamu saluhutna, sapangkilaan, angka na marholong ni roha di dongan, na marasi ni roha, na serep!” (1 Petrus 3:8) Jadi, ingkon denggan ma pangkataion dohot pambahenanta tu angka halak.
11 Ingkon tapingkirhon do pangkilalaan donganta di huria. Ingkon taargai do nasida. Molo lomo rohanta dibahen na denggan tu hita, ingkon tabahen ma na denggan tu na asing. (Mateus 7:12) Ingkon denggan ma hita mangkatai tu nasida. (Kolosse 4:6) Didok Bibel do, “Halak na neang marpangkuling tudoshon horis na maniham do tajomna.” (Poda 12:18) Songon dia molo di keluarga? Ingkon masihaholongan do na mardongansaripe. (Epesus 5:33) Jadi, unang ma posi hatamuna, marungutungut, manang mambahen hansit roha. Natuatua pe, ingkon denggan do hamu tu ianakhonmuna. Alana nasida pe marroha do. Jadi molo dipasingot hamu nasida, ingkon diargai hamu do nasida, jala unang ma bahen nasida gabe maila. (Kolosse 3:21) Molo denggan do pambahenanta tu na asing, na mangihuthon roha ni Kristus do hita disi.
14-20 MEI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | MARKUS 9-10
“Parnidaan na Patoguhon Haporseaon”
w05-IN 15/1 12 ¶9-10
Kristusna Tinuju ni Sude Surirang
9 Nunga salpu sataon Jesus mangalehon bukti na patuduhon ibana do Messias i. Nunga salpu be ari Paskah taon 32 M. Godang do halak na so olo be mangihuthon ibana alani mabiar dipungkuli, alani mangalului arta, manang ala paholsohu tu parngoluon ni nasida. Na asing gabe bingung do ra, ala ndang dioloi Jesus rencana ni nasida laho mambahen ibana gabe raja. I ma na masa tingki angka halak Parise manuru ibana laho mambahen tanda halongangan, alai ndang olo Jesus. (Mateus 12:38, 39) Ra, on do na mambahen nasida gabe bingung. Asing ni i, adong do na dipatorang Jesus tu siseanna, na maol diantusi nasida. I ma “na ingkon laho do Ibana tu Jerusalem manaon na porsuk sian angka sintua ni natorop, sian sintua ni malim nang sian sibotosurat pe, pola ingkon mate Ibana bunuon”.—Mateus 16:21-23.
10 Dung sia manang sampulu bulan, i ma tingkina Jesus “manadingkon portibi on, laho mandapothon Ama i”. (Johannes 13:1) Disarihon Jesus do angka siseanna na marsihohot. Jala marjanji do ibana tu nasida laho patuduhon tanda halongangan sian surgo. Didok Jesus, “Na tutu do na hudok on tu hamu: Ndang na mangae hamatean anggo deba sian angka na jongjong dison, so jolo diida ro Anak ni jolma i di bagasan harajaonna.” (Mateus 16:28) Alai, ndang lapatanna na gabe tongtong mangolu angka siseanna sahat tu na jongjong Harajaonna taon 1914. Alai, na laho patuduhononna do tu tolu siseanna sada parnidaan taringot huasona di Harajaon i. On ma na didok transfigurasi.
w05-IN 15/1 12 ¶11
Kristusna Tinuju ni Sude Surirang
11 Dung onom ari, diboan Jesus ma si Petrus, si Jakobus, dohot si Johannes tu dolok. Ra, dolok Hermon do on. Dung sahat disi, “Muba ma rupana diida nasida, gabe marsinondang ma bohina songon mata ni ari i, mamontar ma ulosna songon na tiur”. Tarida ma si Musa dohot panurirang Elia mangkatahatai dohot Jesus. Ra, tingki borngin do on masa, jadi gabe tangkas ma diida nasida. Alani i, gabe ditawarhon si Petrus ma asa dibahen ibana tolu tenda tu nasida na tolu. Alai tingki mangkatai dope si Petrus, ro ma ombun na tiur mangalinggomi nasida jala adong ma soara mandok, “On do Anak haholonganku, lomo do rohangku mida Ibana; tangihon hamu ma Ibana!”—Mateus 17:1-6.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Mrk 9:7
soara: Buku Markus paboahon na mangkatai do Jahowa tu jolma.—Ida hatorangan taringot Mrk 1:11; Joh 12:28.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
w08-IN 15/2 30 ¶8
Angka na Denggan sian Buku Markus
10:6-9. Sangkap ni Debata, i ma asa na mardongan saripe tongtong rap saleleng ngolu ni nasida. Unang ma pintor dipingkiri hamu laho marsirang molo adong ambatambat manang na mambahen susa. Alai, pangke ma prinsip ni Bibel laho mangadopi i sude.—Mat. 19:4-6.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Mrk 10:17, 18
Guru na denggan roha: Hata na dipangke baoa i, i ma “guru na denggan roha” somalna dipangke laho pasangaphon angka pamimpin agama. Diboto Jesus do, ndang porlu ibana dijou songon i. (Joh 13:13) Amana i do na laho dipasangap Jesus.
Ndang adong na denggan roha, dungkon ni sasada Debata: Diantusi Jesus do holan Jahowa do na boi manontuhon dia na denggan dohot na roa. Dirimpu si Adam dohot si Hawa do nunga denggan pingkiran ni nasida. Alani i, gabe dipangan nasida ma parbue ni hau i. Alai, Jesus ndang songon nasida. Diihuthon ibana do uhum na sian Amana. Diajarhon Debata do aha na denggan tu hita marhite uhum dohot prinsip na adong di Bibel.—Mrk 10:19.
21-27 MEI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | MARKUS 11-12
“Gumodang do na Nilehonna”
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Mrk 12:41, 42
poti parasian: Di tingki ni halak Jahudi najolo, dipangke do poti parasian manang sumbangan, i ma inganan na mirip songon tarumpet manang tanduk. Jala di bagian ginjang dibahen do lubang na gelleng. Marasingasing do godang ni hepeng na dipamasuk tu poti i. Hata Junanina na dipangke di Johannes 8:20 disi manggombarhon “arta” do. Ra, boi do hata on laho patuduhon tu Alaman ni Angka Borua. (Ida hatorangan taringot Mat 27:6 dohot sgd 15.) Hombar tu catatan ni angka guru Jahudi najolo, adong 13 poti parasian dipeakkon di humaliang ni tembok alaman i. Jala, adong do sada inganan di joro i laho papunguhon sude sumbangan sian angka poti i.
dua rimis: Lit., “dua lepta” molo hata Junanina i ma le·ptonʹ, lapatanna gelleng jala tipis. 128 lepton sarupa do nilaina dohot sada dinar. Jala on ma sada koin tombaga manang perunggu na gelleng na dipangke di Israel di tingki najolo.—Ida Daftar Istilah Alkitab “Lepton”, dohot sgd 18.
sasen: Lit., “Sada kwadrans”. Hata Junanina ko·dranʹtes (hata latin ni quadrans) patuduhon koin tombaga manang perunggu ni halak Rom. 64 kwadrans sarupa do nilaina dohot sada dinar. Dipangke si Markus do hepeng ni hala Rom laho patorangkon sadia do nilai ni koin na dipangke halak Jahudi.—Ida sgd 18.
w97-IN 15/10 16-17 ¶16-17
Diargai Jahowa do Sude na Talehon Sian Nasa Rohanta tu Ibana
16 Dung pigapiga ari, tingki tanggal 11 Nisan, di bagas joro do Jesus sadari manipat. Angka halak disi, godang do na manungkun tu ibana taringot pajak, haheheon dohot angka na asing. Dimuruki ibana do angka siboto surat dohot angka halak Parise ala ‘dirampok nasida do bagas ni na mabalu’. (Mrk 12:40) Dungkon i, hundul ma Jesus di Alaman ni Angka Borua. Disi adong do 13 poti parasian. Huhut hundul, diparrohahon ibana do angka na mandabuhon sumbanganna. Adong angka halak na mora na mangalehon sumbangan, alai sasintongna holan laho patuduhon balga ni sumbanganna do tu angka halak. (Bandingkon Mateus 6:2.) Diparrohahon Jesus do adong sahalak borua na mandabuhon hepengna. Ra, angka halak ndang pola mamparrohahon borua on dohot sumbanganna. Alai, boi do diboto Jesus aha na di roha ni halak. Diboto ibana do molo ibana boruboru “na mabalu sada, na pogos”. Jala tangkas do diboto ibana, holan “dua rimis, i ma sasen” do na didabuhon borua i.—Mrk 12:41, 42.
17 Dijou Jesus ma angka siseanna jala naeng diajarhon ma tu nasida sada parsiajaran na ringkot. Didok Jesus, “Gumodang do na nidabuhon ni na mabalu, na pogos an tubagasan poti parasian i.” Parsiajaran na dipaboa Jesus, gumodang do na dilehon borua i sian na dilehon angka halak na asing. Alana, borua i mangalehon “sandok hangoluanna i”, i ma sude hepengna. On patuduhon, na pos do rohana sai disarihon Jahowa do ibana. Nang pe hira na so mararga na dilehonna i, alai mansai arga do i di adopan ni Jahowa. Gabe sitiruon do halak sisongon i!—Mrk 12:43, 44; Jak 1:27.
w97-IN 15/10 17 ¶17
Diargai Jahowa do Sude na Talehon Sian Nasa Rohanta tu Ibana
17 Dijou Jesus ma angka siseanna jala naeng diajarhon ma tu nasida sada parsiajaran na ringkot. Didok Jesus, “Gumodang do na nidabuhon ni na mabalu, na pogos an tubagasan poti parasian i.” Parsiajaran na dipaboa Jesus, gumodang do na dilehon borua i sian na dilehon angka halak na asing. Alana, borua i mangalehon “sandok hangoluanna i”, i ma sude hepengna. On patuduhon, na pos do rohana sai disarihon Jahowa do ibana. Nang pe hira na so mararga na dilehonna i, alai mansai arga do i di adopan ni Jahowa. Gabe sitiruon halak sisongon i!—Mrk 12:43, 44; Jak 1:27.
w87-E 1/12 30 ¶1
Olo do Hamu Mangalehon Sude na Mararga Sian Dirimuna?
Godang do parsiajaran na boi tadapot sian angka pengalaman on. Alai, na rumingkot i ma hita boi mangalehon sumbangan laho mangurupi ulaon ni organisasi marhite arta. Jala mansai arga do on di adopan ni Debata ala talehon na mararga na adong di hita. Jadi, tutu do na mararga na talehon tu Debata? Manang na so pola mararga do na talehon i?
cl-IN 185 ¶15
Bisuk na Sian “Hata ni Debata”
15 Mansai godang do halak na ro tu joro i, alai boasa ma sahalak borua na mabalu i na ingkon disurat di Bibel? Sian on, boi ma taantusi diargai Jahowa do sude naung talehon. Las do rohaNa manjalo sude na talehon sian ias ni rohanta. Jala ndang dibandingkon Ibana i tu na dilehon halak na asing. On ma cara ni Jahowa laho mangajari hita taringot hasintongan na palashon roha!
Mangalului Arta na Adong di Bibel
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Mrk 11:17
bagas partangiangan ni saluhut bangso: Sian tolu panurat Injil, holan si Markus do na mangenet sian Jesaya 56:7, na manurat taringot “saluhut angka bangso [halak]”. (Mat 21:13; Luk 19:46) Halak Israel dohot bangso na asing, lao tu bagas joro di Jerusalem laho martangiang dohot manomba Jahowa. (1 Raj 8:41-43) Dimuruki Jesus do halak Jahudi na martigatiga di bagas joro i, na mambahen i gabe songon inganan ni angka panangko. On gabe mangambati angka bangso na asing na ro tu bagas joro i laho manomba Jahowa.
jy-IN 244 ¶7
Parsiajaran Taringot Haporseaon sian Hau Ara
Dung i sahat ma Jesus dohot angka siseanna di Jerusalem. Songon na somal, masuk ma Jesus tu bagas joro jala mangajari. Ala hea do dipalao Jesus angka situngkari hepeng, gabe disungkun angka malim kepala dohot pangituai ni bangso i ma ibana, “Huaso ni ise do dipangke ho mangulahon on? Ise do na marsuru ho mangulahon i?”—Markus 11:28.
28 MEI–3 JUNI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL | MARKUS 13-14
“Unang Mabiar tu Jolma”
Marsiajar Manesa Hasalaan sian Tuan
14 Marbunibuni do si Petrus mangihuthon punguan i sahat tu harbangan ni jabu ni si Kayapas, malim ni halak Jahudi. Sahalak na mora jala na marhuaso do ibana di Jerusalem. Bolak do alaman ni jabuna. Tingki sahat si Petrus di harbangan i, ndang diloas ibana masuk. Alai, nunga jumolo si Johannes sahat jala ditanda ibana do sintua ni malim i. Alani i, dipangido ma tu panjaga asa dipaloas si Petrus masuk. Ndang sahundulan nasida, jala ndang adong di roha ni si Petrus laho mandongani Tuanna. Sai di alaman i do ibana mansisulu di lambung ni api, rap angka hatoban dohot naposo ni malim. Huhut do diparrohahon ibana ruar masuk angka na manjehehon Jesus i sian pengadilan.—Mrk. 14:54-57; Joh. 18:15, 16, 18.
it-2-IN 549 ¶6
Petrus
Masuk ma si Petrus tu alaman, jala adong do sisean na asing na mandongani ibana tu inganan ni sintua ni malim. (Joh 18:15, 16) Jadi ndang holan hundul ibana, alai dipajonok ibana do dirina tu api laho masisulu. Gabe tarida ma bohina, ditanda halak ma ibana dongan ni Jesus, jala tanda do sian logatna i na halak Galilea ibana. Ala disungkun, sampe tolu hali ma si Petrus ndang mangangku mananda Jesus. Sampe muruk do ibana alani i. Dung i, martahuak ma manuk paduahalihon. “Dibereng” Jesus ma si Petrus. Pintor ruar ma si Petrus, jala tumatangis. (Mat 26:69-75; Mrk 14:66-72; Luk 22:54-62; Joh 18:17, 18; ida SAAT AYAM JANTAN BERKOKOK; SUMPAH.) Alai, nunga ditangiangkon Jesus hian asa ndang mago haporseaonna. Jadi, tutu do ndang gabe mago sude haporseaon ni si Petrus.—Luk 22:31, 32.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
w08-IN 15/2 30 ¶6
Angka na Denggan sian Buku Markus
14:51, 52—Ise do dolidoli na maporus “salangsalang” na didok disi? Holan si Markus do na manurat taringot on. Jadi boi ma tadok, ibana sandiri do i.
jy-IN 287 ¶5
Jesus Diboan tu si Hannas, Dung I tu si Kayapas
Diboto si Kayapas do na so lomo roha ni halak Jahudi molo adong halak na mandok dirina Anak ni Debata. Hea do didok Jesus Amana do Debata. Alani i, naeng dipamate halak Jahudi ma ibana ala didok nasida “dipados ibana do dirina tu Debata”. (Johannes 5:17, 18; 10:31-39) Diboto si Kayapas do i. Alani i, didok ibana ma tu Jesus, “Marsumpa ma ho di bagasan goar ni Debata na mangolu i, paboa ma tu hami, tutu do ho Kristus anak ni Debata?” (Mateus 26:63) Nunga jotjot dipaboa Jesus na Anak ni Debata ibana. (Johannes 3:18; 5:25; 11:4) Molo ndang dialusi ibana i, hira na so tutu ma ibana Anak ni Debata. Alani i didok Jesus ma, “Ahu do i, jala idaonmuna ma Anak ni jolma i hundul di siamun ni Debata na marhuaso i jala ro ma ibana di atas ni ombun di langit.”—Markus 14:62.