Referensi tu Parpunguan Hangoluan dohot Pangkobasion Na Laho Diparsiajari
3-9 DESEMBER
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL ULAON NI APOSTEL 9-11
“Parjahat na Gabe Parbarita na Uli na Ringgas”
bt-IN 60 ¶1-2
Lam Dame ma Huria I
GODANG do na marsogo ni roha tu sisean ni Jesus. Ro ma nasida tu Damaskus naeng mangulahon na jahat. Dilului nasida do sisean ni Jesus. Diboan nasida do angka sisean i tu Jerusalem. Diikat do angka sisean i jala dipaila di jolo ni Sanhedrin.
2 Si Saulus do goar ni pamimpin ni nasida. Hea do ibana dohot mambunu halak. Diida ibana do tingki didangguri si Stepanus sampe mate jala las do rohana disi. (Ul. 7:57–8:1) Sogo hian do roha ni si Saulus tu angka siihuthon Jesus na di Jerusalem dohot di inganan na asing. Alani i, laho do ibana tu angka inganan na asing laho pamatehon angka halak na dohot tu sekte na digoari “Dalan ni Tuan i”. Alana songon hama na manegai do halak i didok rohana.—Ul. 9:1, 2; ida ma kotak “Wewenang Saul di Damaskus”, di halaman 61.
Argai ma Jahowa Sitopa Hita
4 Ndang songon jolma cara ni Jahowa mangida sasahalak. Roha do na niida ni Jahowa. (Jaha 1 Samuel 16:7b.) Hea do on dipatudu Jahowa tingki baru dipajongjong huria Kristen. Ditogu Jahowa do sasahalak na marmetmet ni roha asa jonok tu Ibana dohot tu anakna. (Joh. 6:44) Umpamana, halak Parise na margoar si Saul sahalak panginsahi, pangaleai, jala pangalele. (1 Tim. 1:13) Alai, roha ni si Saul do na niida ni Jahowa, ala ibana songon tano liat na mura ditopa. (Poda 17:3) Dipillit Jahowa do si Saul gabe parhobasna asa marbarita ibana “tujolo ni angka bangso, nang tujolo ni angka raja dohot tujolo ni angka anak Israel”. (Ul. 9:15) Dipillit Jahowa do muse halak na boi topaonna laho dipangke tu ulaon na sangap, nang pe sasahalak i hea gabe parmabuk, panangko, manang mangulahon parmainanon. (Rom 9:21; 1 Kor. 6:9-11) Dung marsiajar Bibel, marhaporseaon ma nasida tu Jahowa jala rade ditopa hombar tu lomo ni rohana.
bt-IN 64 ¶15
Lam Dame ma Huria I
15 Dipaboa si Paulus ma taringot Jesus di angka sinagoga. Gabe godang ma halak na tarsonggot jala muruk. Didok nasida ma, “Ai ndang ibana na mambahen marsitaonon halak na manjou goar ni Jesus di Jerusalem?” (Ul. 9:21) Alani i, dipatorang si Paulus ma boasa olo ibana gabe siihuthon Jesus, jala “tangkas dipatuduhon ibana, Jesus i do Kristus”. (Ul. 9:22) Alai ndang sae holan songon i laho paubahon roha ni angka halak. Alana adat do na rumingkot di nasida jala ginjang do roha ni nasida. Nang pe songon i tongtong do marbarita na uli si Paulus tu nasida.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
bt-IN 60-61 ¶5-6
Lam Dame ma Huria I
5 Tingki di pardalanan naeng tu Damaskus, ro ma Jesus tu si Saulus. Didok Jesus ma, “Boasa dibahen ho na hansit tu ahu?” Ndang didok Jesus, “Boasa dibahen ho na hansit tu angka siseanku?” (Ul. 9:4) On patuduhon, dohot do Jesus manaon hasusaan na ditaon angka siseanna.—Mat. 25:34-40, 45.
6 Ala porsea hita tu Kristus, olo do dibahen halak na hansit tu hita. Alai pos ma rohanta, diboto Jahowa dohot Jesus do aha na masa di ngolunta. (Mat. 10:22, 28-31) Memang, ndang pintor disalpuhon nasida sitaononta saonari. Taingot ma na masa tu angka siihuthon Kristus najolo. Diida Jesus do songon dia si Stepanus dipamate di jolo ni si Saulus. Jala diida Jahowa do songon dia si Saulus mambahen na hansit tu angka sisean ni Jesus di Jerusalem. (Ul. 8:3) Alai dipasombu do i masa. Nang pe songon i, marhite Jesus, diurupi do si Stepanus dohot angka sisean na asing asa tongtong marhaporseaon.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 10:6
Si Simon tukang kulit: Somalna, dipangke tukang kulit do cairan kapur laho paiashon kulit ni binatang sian bulu, sibuk dohot tabo-tabo. Dung i, dibahen ibana ma cairan na dibahen sian kulit ni hau samak dohot hau ek tu kulit i. Gabe boi ma kulit i dipangke laho mambahen angka barang na sian kulit ni binatang. Ingkon godang do aek na dipangke laho mambahen kulit, jala bau do inganan ni nasida karejo. Alani i, di topi ni laut do si Simon maringanan, ra di jonok ni Joppe. Molo menurut Patik ni si Musa, ramun do halak na manjama bangke ni binatang. (3Mus 5:2; 11:39) Alani i, leas do roha ni halak Jahudi tu tukang kulit. Jala ndang olo nasida ro tu jabu ni tukang kulit. Molo menurut Talmud, tumagon do papunguhon kotoran sian gabe tukang kulit. Nang pe songon i, olo do si Petrus marborngin di jabu ni si Simon. Ala ndang mardingkan si Petrus, gabe rade ma ibana laho mangulahon tugasna na mangihut, i ma manjumpangi halak na so marsunat. Piga-piga pakar mandok, dibahen do marga ni si Simon gabe byrseus, i ma hata Junani tu “tukang kulit”.
10-16 DESEMBER
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL ULAON NI APOSTEL 12-14
“Marbarita do si Barnabas dohot si Paulus tu Inganan na Dao”
bt-IN 85-86 ¶4
“Marlas ni Roha Angka Sisean I jala Gok Tondi Parbadia”
4 Marhite tondi parbadia, dipillit ma si Barnabas dohot si Saulus asa marbarita tu angka inganan na dao. Boasa nasida na dipillit tu “ulaon” i? (Ul. 13:2) Ndang adong dipaboa alusna di Bibel. Alai pos do rohanta, marhite tondi parbadia do nasida dipillit. Jala ndang adong angka panurirang dohot angka guru di Antiokia na marungut-ungut alani keputusan i. Diurupi nasida do si Barnabas dohot si Saulus. Tontu las do roha ni si Barnabas dohot si Saulus ala ndang adong angka dongan na cemburu tu nasida. Aha do na diulahon angka dongan? “Marpuasa jala martangiang nasida, diampehon nasida ma tanganna tu si Barnabas dohot tu si Saulus. Dung i, dipaborhat ma nasida na dua”. (Ul. 13:3) Jadi hita pe, unang ma cemburu mangida angka dongan na mandapot tugas, songon angka sintua di huria. Taurupi ma nasida mangulahon ulaonna. Ingkon ‘mansai sangap ma tabahen tu nasida, jala tahaholongi ma nasida alani ulaon ni nasida’.—1 Tes. 5:13.
bt-IN 95 ¶5
“Marbarita Disi di Bagasan Habaranion Marhite Huaso ni Jahowa”
5 Mulana, sahat ma si Paulus dohot si Barnabas di Ikonium, i ma ibukota ni Galatia. Di kota on, hasomalan ni halak Junani do na godangan dipangke. Alai sasintongna, godang do halak Jahudi dohot na maragama Jahudi di kota on. Alani i, tingki baru sahat si Paulus dohot si Barnabas, pintor laho do nasida tu sinagoga jala marbarita na uli. (Ul. 13:5, 14) “Dipasahat nasida do denggan barita i, alani i torop ma halak Jahudi dohot halak Junani na gabe porsea.”—Ul. 14:1.
w14-IN 15/9 13 ¶4-5
Tongtong Manomba Debata Nang pe “Godang Hasusaan”
4 Ro ma si Paulus dohot si Barnabas tu Derbe. Dung i, “mulak ma muse nasida tu Listra, tu Ikonium dohot tu Antiokia. Dipatogu nasida ma roha ni angka sisean na di kota i asa tongtong marhaporseaon. Didok nasida ma, ‘Ingkon bolusonta do godang hasusaan laho masuk tu Harajaon ni Debata’”. (Ul. 14:21, 22) Ra, songon na so masuk angkal do hata i. Alana molo didok “godang hasusaan”, ndang gabe dipatogu rohanta. Tontu gabe holsoan do hita. Jadi songon dia do si Paulus dohot si Barnabas didok ‘patoguhon roha ni angka sisean’ marhite hatana i?
5 Taboto ma alusna molo manat taparrohahon hata ni si Paulus i. Ndang didok si Paulus, “Ingkon tataon do godang hasusaan.” Alai na didok si Paulus, “Ingkon bolusonta do godang hasusaan laho masuk tu Harajaon ni Debata.” Jadi, dipatogu si Paulus do roha ni angka sisean i marhite paingothon nasida taringot pasu-pasu na boi didapot molo tongtong marsihohot. Ndang holan angan-angan pasu-pasu i. Alana didok Jesus, “Paluaonna do na manahan ro di ujungna.”—Mat. 10:22.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
w08-IN 15/5 32 ¶7
Angka na Denggan sian Buku Ulaon ni Apostel
12:21-23; 14:14-18. Las do roha ni si Herodes tingki dipuji angka halak ibana. Hape sasintongna ingkon tu Debata do pujian i dilehon. Alai ndang songon i molo si Paulus dohot si Barnabas. Ndang olo nasida dipuji-puji manang dipasangap. Jadi hita pe unang ma talului hasangapon tu dirinta sandiri.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 13:9
Si Saulus na laos digoari si Paulus: Si Saulus na didok dison, i ma si Paulus. Nang pe halak Heber ibana, alai warga negara Rom do ibana. (Ul 22:27, 28; Plp 3:5) Jadi dibahen ma dua goarna. Molo di bahasa Heber, si Saulus do goarna, alai molo di bahasa Rom, si Paulus do goarna. Somal do halak Jahudi najolo mamangke dua goar, tarlumobi halak Jahudi na tading di luar ni Israel. (Ul 12:12; 13:1) Jala keluarga ni si Paulus pe songon i do. Adong do goar ni nasida di bahasa Rom dohot Junani. (Rom 16:7, 21) Jadi boasa ma dipangke ibana goarna si Paulus? Alana “apostel tu angka bangso na asing” do ibana, jala disuru do ibana asa marbarita tu angka halak sian bangso na asing. (Rom 11:13) Didok rohana tumagon do mamangke goar i, asa olo halak manjalo barita na uli. (Ul 9:15; Gal 2:7, 8) Alai adong na mandok, dibahen pe goarna si Paulus, ala naeng dipasangap ibana do si Sergius Paulus. Hape ndang songon i. Alana tongtong do dipangke si Paulus goarna i dungkon manadingkon Siprus. Adong do muse na mandok, ndang olo si Paulus mamangke goar “Saulus”. Boasa? Alana asing do lapatan ni goar i di bahasa Junani. Molo di bahasa Junani, hata i manggombarhon halak (manang binatang) na manginsir.
Paulus: Di bahasa Junani, goar Paulos lapatanna “Gelleng; Metmet”, jala didok do on Paulus molo di bahasa Latin. Di Angka Buku Junani Kristen, 157 hali ma goar on disurat laho paboahon taringot apostel Paulus, jala sahali ma on disurat laho paboahon taringot gubernur Siprus na margoar Sergius Paulus.—Ul. 13:7.
17-23 DESEMBER
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL ULAON NI APOSTEL 15-16
“Hasil Keputusan Ala Mangihuthon Hata ni Debata”
bt-IN 102-103 ¶8
“Gabe Guntur ma Huria I”
8 Didok si Lukas ma muse, “Gabe guntur ma huria i ala dialo si Paulus dohot si Barnabas do pandapot ni nasida. Ujungna disuru [angka sintua] ma si Paulus, si Barnabas, dohot manang na piga dongan na asing borhat tu Jerusalem, manungkun angka apostel dohot angka sintua taringot tu parsoalan i.” (Ul. 15:2) Ala balga do parsoalan i, gabe guntur ma huria. Jala angka sintua di huria Antiokia pe ndang boi pasaehon parsoalan i. Alani i, disuru nasida ma si Paulus dohot si Barnabas manungkun tu “angka apostel dohot angka sintua” di Jerusalem. Alana nasida do na gabe punguan na mangaradoti organisasi tingki i. Diulahon nasida pe i asa boi do dame huria i jala marsada. Jadi aha do na boi tatiru sian angka sintua di Antiokia?
w12-IN 15/1 5 ¶6-7
Diulahon Halak Kristen do na Tarsurat I
6 Ayat di Amos 9:11, 12 do na mangurupi nasida pasaehon parsoalan i. Dipaboa do muse ayat i di Ulaon ni Apostel 15:16, 17, “Mulak ma ahu muse laho pajongjongkon sopo ni si Daud naung marumpak i. Pajongjongonku ma muse i, jala padengganonku. Asa tongtong luluan ni na tading i Jahowa, rap dohot angka halak na sian sude bangso na pasangaphon goarhu, ninna Jahowa.”
7 Alai adong do ra na mandok, ‘Alai kan ndang adong didok di ayat i, ndang porlu disunat halak na so Jahudi.’ Tutu, ndang adong didok songon i. Alai boi do diantusi halak Jahudi lapatan ni ayat i. Alana didok rohanasida, nunga gabe dongan sabangso ni nasida halak na so Jahudi naung disunat. (2 Mus. 12:48, 49) Umpamana, parrohahon ma na didok di Ester 8:17 menurut Septuaginta versi Bagster. Didok disi, “Godang do halak sian bangso na asing na disunat jala gabe halak Jahudi.” Jadi na dipaboa di ayat i, bangso Israel (i ma halak Jahudi dohot halak sian bangso na asing na disunat) gabe marsada dohot “angka halak na sian sude bangso” (i ma halak sian bangso na asing na so disunat). Gabe didok ma nasida bangso ni Jahowa. Alani i tangkas ma, molo adong halak sian bangso na asing na naeng gabe halak Kristen, ndang porlu be nasida disunat.
bt-IN 123 ¶18
“Patoguhon Angka Huria”
18 Saleleng martaon-taon, rap saulaon do si Paulus dohot si Timoteus. Laho do nasida tu godang inganan laho mangurupi punguan na mangaradoti organisasi. Didok di Bibel, “Huhut didalani nasida angka kota i, dipaboa ma tu angka dongan na disi naung tinontuhon ni angka apostel dohot angka sintua na di Jerusalem i jala dijujui ma nasida mangulahon i.” (Ul 16:4) Pintor diulahon angka huria do tudu-tudu na dilehon angka apostel dohot angka sintua na di Jerusalem. Hasilna, “gabe lam togu ma haporseaon ni angka huria i jala lam tamba ma bilangan ni nasida ganup ari”.—Ul. 16:5.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
w12-IN 15/1 10 ¶8
Tongtong Jaga Songon Angka Apostel
8 Parsiajaran aha do na tadapot sian on? Parrohahon ma na masa tu si Paulus. Dung borhat do ibana tu Asia, baru pe diorai tondi parbadia ibana tusi. Jala dung sahat di jonok ni Bitinia, diorai Jesus ma ibana tusi. Dung di Troas, pintor disuru Jesus ma ibana laho tu Makedonia. Sipata, olo do dibahen Jesus songon i tu hita. Alana ibana do Ulu ni huria. (Kol. 1:18) Umpamana, olo do ra adong rencananta gabe perintis, manang pinda tu huria na mangkaporluhon gumodang parbarita. Alai taingot ma, ingkon jolo taulahon do rencananta i, baru pe boi dipatudu Jesus dalan tu hita asa boi marhasil. Boi ma i dipatudos songon mamboan mobil. Ingkon jolo mardalan do mobil i, baru pe boi tabahen tu hambirang manang tu siamun. Hita pe songon i ma nian. Ingkon marsitutu do hita mangulahon naung tarencanahon asa boi tadapot pasu-pasu.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 16:37
halak Rom do hami: Na didok dison, warga negara Rom. Halak Rom do si Paulus jala suang songon i do ra si Silas. Ringgas do apostel Paulus marbarita na uli di angka luat na dirajai Rom. Jala dipangke ibana do hakna i tingki marbarita na uli. Molo di hukum ni halak Rom, ndang boi rakyatna diuhum di jolo ni natorop molo so jolo dipareso parsoalanna. Asing ni i, ingkon denggan do cara ni pamarenta laho manguhumi halak Rom. Hukum ni halak Rom paboahon, adong do piga-piga hak ni rakyatna na boi dipangke di sude inganan na dirajai Rom. Jala halak Rom ingkon unduk holan tu hukum ni Rom, ndang tu hukum ni sada kota. Molo adong sasahalak na manudu halak Rom, boi do halak Rom na ditudu i mangihuthon hukum na adong di luat i. Alai marhak do ibana pasahathon parsoalanna i tu pengadilan Rom. Molo umbalga muse parsoalanna, marhak do ibana paboahon i tu kesar manang naik banding. Songon i ma na hea diulahon apostel Paulus. Tolu hali ma ibana mamangke hakna gabe halak Rom. Na parjolo di Pilippi. Dipaboa ibana ma tu pejabat pengadilan Pilippi, sasintongna ndang boi nasida mamungkuli ibana ala halak Rom do ibana. Na paduahon tingki di Jerusalem. Dipaboa ibana ma na halak Rom do ibana, asa unang dicambuk ibana disi. Na patoluhon, naik banding do ibana tu Kesar Rom.
24-30 DESEMBER
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL ULAON NI APOSTEL 17-18
“Tiru ma Apostel Paulus Tingki Marbarita dohot Mangajari”
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 17:2, 3
mangkata-hatai: Na didok dison, dipatorang jala dipatudu si Paulus do angka bukti ni hatoranganna sian na Tarsurat i. Lapatanna, dipatorang ibana do i sian Angka Buku Heber. Jadi ndang holan pasahathon barita na uli sambing si Paulus. Ndang holan manjaha angka ayat. Alai martukar pingkiran do ibana dohot angka halak marhite angka ayat i. Jala dibahen ibana do asa mura hatoranganna i diantusi angka halak. Molo di bahasa Junani, didok ma on dialegomai. Lapatanna, “martukar pingkiran; mangulas; mangkata-hatai”. Jala hata Junani on pe dipangke do di Ul 17:17; 18:4, 19; 19:8, 9; 20:7, 9.
dipatuduhon ibana ma marhite angka ayat: Molo di bahasa Junani, lapatan ni hata on i ma “pajojorhon (dipajojor)”. Ra na didok dison, jolo dipaboa si Paulus do angka hatorangan na ingkon masa di diri ni Messias. Dipaboa ibana ma i sian Angka Buku Heber. Dung i, dipatorang ibana ma songon dia angka hatorangan i digohi di ngolu ni Jesus tingki di tano on.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 17:17
pasar: Di Atena do pasar on, di sabola Utara ni Akropolis. Jala hira-hira 5 hektar manang lobi ma bolakna. Molo di bahasa Junani, didok ma on agora. Jala pasar on ndang holan inganan laho manuhor dohot manggadis barang. Di pasar on ma angka halak martiga-tiga, marpolitik, jala mangulahon adat. Las do roha ni halak Atena laho tu pasar i laho mangkata-hatai manang martukar pingkiran.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 17:22, 23
Tu Debata na So Tinanda: Molo di bahasa Junani didok ma on Agnostoi theoi, jala hata on ma na tarsurat di sada langgatan na adong di Atena. Mabiar do halak Atena tu angka dewa. I do umbahen dibangun nasida angka joro dohot langgatan. Dibahen nasida do langgatan tu debata Hasangapon, debata Haserepon, debata Hagogoon, debata Pos ni Roha, dohot debata Asi ni Roha. Alai adong do dibahen nasida sada langgatan “tu Debata na So Tinanda”. Ra, ala mabiar do nasida atik boha adong debata na muruk ala ndang dibahen nasida langgatanna. Jadi on pe patuduhon, porsea do nasida adong debata na so ditanda nasida dope. Gabe i ma dalan ni si Paulus laho marbarita na uli tu nasida. Dipaboa si Paulus ma tu nasida taringot Debata na sintong na so ditanda nasida dope.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
w08-IN 15/5 32 ¶5
Angka na Denggan sian Buku Ulaon ni Apostel
18:18—Janji aha do na dibahen si Paulus? Piga-piga pakar mandok, dibahen si Paulus do janji asa gabe halak Nasir. (4 Mus. 6:1-21) Memang, ndang adong dipaboa di Bibel janji aha na dibahen si Paulus. Jala ndang adong ayat na paboahon nandigan dibahen si Paulus janji i. Dung gabe halak Kristen do ibana manang na ndang. Jala ndang adong dipaboa, na baru dibahen si Paulus do janjina i manang na ndang. Nang pe songon i, ndang mardosa ibana molo tung pe dibahen janji sisongon i.
Hatorangan sian nwtsty-E taringot Ul 18:21
molo lomo roha ni Jahowa: Hata on patuduhon ringkot ni mangulahon lomo ni roha ni Debata di ngolunta. Sai diingot apostel Paulus do ringkot ni prinsip on. (1Kor 4:19; 16:7; Heb 6:3) Songon i do muse si Jakobus. Didok ibana do, “Molo lomo roha ni Jahowa mangolu ma hami, bahenonnami ma songon on dohot songon an.” (Jak 4:15) Jadi molo adong na mandok “molo lomo roha ni Jahowa”, ndang holan hata i. Ingkon diulahon ibana do na dihalomohon Jahowa. Somalna, holan di bagasan roha do sasahalak mandok hata on, jala ndang ingkon dihatahon langsung.—Ida ma hatorangan taringot Ul 21:14; 1Kor 4:19; Jak 4:15 dohot sgd halaman 6.
31 DESEMBER–6 JANUARI
ARTA NA ARGA NA ADONG DI BIBEL ULAON NI APOSTEL 19-20
“Parrohahon Hamu ma Dirimuna dohot Sude Punguan I”
w11-IN 15/6 20 ¶5
“Parmahani Hamu ma Biru-Biru ni Debata na Pinasahatna tu Hamu”
5 Didok si Petrus, ingkon ‘diparmahani angka sintua do biru-biru ni Debata’. Ingkon diingot angka sintua, biru-biru ni Jahowa dohot Jesus Kristus do angka dongan di huria. Jadi, ingkon denggan do cara ni angka sintua mamparmahani biru-biru i. Alana, martanggung jawab do nasida haduan tu Debata. Hira-hira songon on ma tudosanna: Dipangido donganmuna ma asa dijaga hamu ianakhonna. Tontu, denggan do dijaga hamu anakna i jala dilehon hamu do nasida mangan. Molo adong sada na marsahit, tontu pintor diubati hamu do anakna i. Dos songon i ma angka sintua di huria. Nunga didok tu nasida, “Parmahani hamu ma huria ni Debata naung ditobus marhite mudar ni Anakna.” (Ul. 20:28) Jadi ingkon diingot angka sintua do naung ditobus Debata angka biru-biru i marhite mudar ni Jesus Kristus. Ala mansai arga do biru-biru i di Jahowa, ingkon dijaga angka sintua ma nasida, dilehon mangan, jala dilinggomi.
w13-IN 15/1 31 ¶15
Dongan Saulaonta do Angka Sintua na Mambahen Las Roha
15 Godang do na diulahon angka sintua. Sipata sampe ndang modom nasida ala mamingkirhon huria jala manangiangkon i. Asing ni i, marsitutu do nasida mangurupi angka dongan di huria. (2 Kor. 11:27, 28) Songon si Paulus, martanggung jawab do angka sintua di sude tugas na dilehon tu nasida. Jala las do roha ni nasida mangulahon i. Didok si Paulus do songon on tu huria di Korint, “Las do rohangku mangalehon ngolungku dohot sude na adong di ahu tu hamu.” (2 Kor. 12:15) Jadi, marsitutu do si Paulus patoguhon angka dongan sian nasa gogona. (Jaha 2 Korint 2:4; Plp. 2:17; 1 Tes. 2:8) I do umbahen mansai holong roha ni angka dongan tu si Paulus!—Ul. 20:31-38.
bt-IN 172 ¶20
“Naung Ias Ahu sian Mudar ni Sude Jolma”
20 Di pudian ni ari, adong do piga-piga halak di huria na sai naeng mambuat untung sian angka dongan. Alai ndang songon i molo si Paulus. Karejo do ibana asa boi manuhor na porlu tu dirina, asa unang susa huria i manarihon ibana. Jadi ndang na laho mambuat untung ibana sian huria. Gariada, didok ibana do songon on tu angka sintua di Epesus, “Ingkon urupanmuna do na gale. Ingot hamu ma hata ni Tuan Jesus na mandok, ‘Umlas do roha ni halak na mangalehon sian na manjalo.’”—Ul. 20:35.
Mangalului Arta na Adong di Bibel
bt-IN 161 ¶11
“Lam Rarat jala Lam Balga” Nang pe Diorai
11 Ra, ganup ari do si Paulus marjamita di parsingkolaan i. Mulai jam 11 siang ma ibana marjamita sahat tu jam 4 sore. (Ulaon ni Apostel 19:9) Di jam-jam nasa i ma angka halak maradi sian karejona. Alana mohop do ari di jam nasa i. Jadi bayangkon ma molo dibahen si Paulus songon i ganup ari saleleng dua taon. Tontu lobi sian 3.000 jom ma ibana mangajari di parsingkolaan i. On patuduhon, halak na ringgas do si Paulus jala marsitutu do ibana mangulahon manang aha pe di ulaon marbarita. Diatur ibana do tingkina asa boi pajumpang dohot angka halak di inganan i. I do umbahen gabe ‘lam rarat jala lam balga pangkorhon ni hata ni Jahowa’. “Gabe sude ma halak na di Provinsi Asia, halak Jahudi, dohot halak Junani mambege hata ni Tuhan i.” (Ulaon ni Apostel 19:10) Luar biasa do na diulahon si Paulus i.
bt-IN 162-163 ¶15
“Lam Rarat jala Lam Balga” Nang pe Diorai
15 Godang do halak Epesus na porsea tu hadatuon. Dipangke nasida do jimat, bulle-bulle, dohot angka mantra. Jala dibahen nasida do buku na marisi mantra. Alai godang do na gabe halak Kristen jala ndang olo be mangulahon hadatuon, dung dipaila angka anak ni si Sikewa. Godang do angka halak na di Epesus mambolongkon angka barang hadatuon ni nasida jala ditutung nasida do i di jolo ni angka halak. Hape molo digadis nasida angka barang i, marratus juta do argana. Si Lukas paboahon, “Alani huaso ni Jahowa, lam rarat jala lam balga ma pangkorhon ni hatana.” (Ul. 19:17-20) Sian on tarida ma, sai monang do hasintongan i jala talu do hadatuon! Gabe sitiruon do halak Kristen di Epesus tu hita. Alana di tingkinta saonari pe, godang do na mangulahon hadatuon. Molo adong barang hadatuon di jabunta, tatiru ma halak Epesus jala tabolongkon ma i nang pe arga! Jadi tongtong ma tapadao dirinta sian angka hadatuon. Alana magigi do Jahowa mangida angka sisongon i.