?Mɛn ng’ɔ o yɛ’n ɔ́ fíte nun?

Mɛn’n i nunnunlɛ’n i ndɛ nga be kɛn i andɛ’n, e nin a wunmɛn i wunsu le. Sran wie’m be bu i kɛ mɛn’n i nunnunlɛ’n nun’n, bɔmbu wie wá kún sran’m be kwlaa. Wie mun kusu be bu i kɛ asiɛ’n su fiɛn’n, ɔ́ sɔ́n lele maan mɛn ɔ́ sáci. Sran wie mun ekun be waan yalɛ’n m’ɔ́ dí sran mun dan’n ti’n, bé wá jáso be wiengu’m be wun.

?Mɛn nga ɔ́ núnnún sakpa? ?Yɛ sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, nn mɛn’n i nunnunlɛ’n i bo’n yɛle mennin? ?Laa nun’n, mɛn kun nunnunnin?

Mɛn kun nunnunnin yɛ uflɛ sinnin i osu

Nanwlɛ, mɛn kun nunnunnin. E fa e ɲin sie i Nowe blɛ su mɛn’n m’ɔ yoli tɛ tratrali su’n, i su. Biblu’n se kɛ: ‘Nzue’n ɔ yi katali asiɛ’n su, ɔ nunnunnin laa mɛn liɛ’n.’ Biblu’n kɛn i ekun kɛ: ‘Laa mɛn liɛ’n, Ɲanmiɛn w’a yacimɛn i lɛ, ɔ maan nzue’n tɔli ɔ yili dan kpa naan w’a kun sran tɛtɛ nga be o mɛn nun’n be kwlaa. Sanngɛ ɔ deli Nowe m’ɔ bo sa nga be yo ɔ ɔ ti su’n i ndolo’n, yɛ ɔ deli sran nso ekun.’—2 Piɛr 2:5; 3:6.

?Wafa sɛ yɛ mɛn sɔ’n nunnunnin ɔn? Mɛn sɔ’n i nunnunlɛ’n w’a yoman sran’m be kwlaa be nunnunlɛ. Afin Nowe nin i awlobofuɛ’m be ɲannin be ti. Asiɛ’n nin ɲanmiɛn’n nin nzraama’m be kusu be kali lɛ wie. “Sran tɛtɛ nga be o mɛn’n nun’n be kwlaa” yɛ be nunnunnin ɔn.

I sin’n, kɛ Nowe i anunman’m bé trɛ́ kɔ́’n, mɛn uflɛ kun boli i bo ekun. Mɛn sɔ’n yɛ e te o nun’n yɛ. Alɛ kunlɛ’n nin sran kunlɛ nin nzaje sa’m be yolɛ’n yɛ ɔ ti mɛn sɔ nunfuɛ’m be junman ɔn. ?Ngue sa yɛ ɔ́ wá tɔ́ mɛn nga su ɔ? ?Ɔ́ ká lɛ sa titi?

Sa nga ɔ́ wá tɔ́ mɛn nga su’n

Kɛ Biblu’n seli kɛ Nowe blɛ su mɛn’n nunnunnin’n, i sin’n, ɔ seli ekun kɛ: ‘Ɲanmiɛn kunngba’n yɛ ɔ seli ekun kɛ maan be sie ɲanmiɛn su lɔ’n nin asiɛ nga be o lɛ ndɛ’n, be lɛ maan sin di be.’ (2 Piɛr 3:7) Ndɛ kunngba’n yɛ Biblu’n i klɛfuɛ kun ekun kannin ɔn. Ɔ seli kɛ: ‘Mɛn’n [nga e o nun yɛ’n] ɔ́ wíe.’—1 Zan 2:17.

Ndɛ sɔ’n, ɔ kleman kɛ asiɛ’n bɔbɔ ba’n, ɔ nin ɲanmiɛn su nga e ɲinma tɛ i yɛ’n, ɔ nin nzraama’m bé núnnún. Nowe blɛ su’n, b’a nunnunman. (Jue Mun 104:5) ‘Ɲanmiɛn su’ nga be kɛn i ndɛ’n, yɛle mɛn’n nun famiɛn mɔ Satan i sa o be su’n. Kpɔkun i “asiɛ’n,” yɛle asiɛ’n su sran nga Satan sie be’n. Be yɛ bé núnnún mlɔnmlɔn ɔn. (Zan 14:30; 2 Korɛntfuɛ Mun 4:4) Ɔ́ cɛ́ ɔ, ɔ́ cɛ́ ngbɛn ɔn. Mɛn ng’ɔ o yɛ’n, ɔ́ núnnún kɛ Nowe blɛ su liɛ’n fa nunnunnin’n sa. Zezi bɔbɔ kannin ‘Nowe i blɛ su’ sa’m be ndɛ wie. Ɔ seli kɛ kwlaa naan mɛn nga w’a nunnun’n, bé wún i sɔ sa liɛ’n wie.—Matie 24:37-39.

Kɛ Zezi tɛ́ i akoto’m be kosan’n su’n, yɛ ɔ kannin Nowe blɛ’n i ndɛ’n niɔn. Be usɛli i kɛ: ‘?Ngue yɛ ɔ ti ɔ balɛ’n nin mɛn’n i awieliɛ’n i nzɔliɛ’n niɔn?’ (Matie 24:3) Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be si kɛ mɛn nga ɔ́ núnnún. ?I sɔ’n wlali be srɛ?

Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn! I kpa’n bɔbɔ’n, sa nga bé wá jú naan mɛn’n w’a nunnun’n, kɛ Zezi yiyili be nun’n, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ maan be klun jɔ afin i sɔ’n kle kɛ be ‘su wa ɲan be ti.’ (Lik 21:28) Nanwlɛ, i sɔ’n kle kɛ be su wa ɲan be ti Satan nin i mɛn tɛ’n be sa nun. Kpɔkun mɛn uflɛ’n nun’n, bé trán fɔundi nun!—2 Piɛr 3:13.

?Sanngɛ blɛ mennin nun yɛ mɛn nga ɔ́ núnnún ɔn? ?Ngue yɛ Zezi fa sieli i ‘balɛ’n nin mɛn’n i awieliɛ’n i nzɔliɛ ɔ?’

‘Nzɔliɛ’n’

Glɛki aniɛn’n nun’n, ndɛ mma nga be kacili i kɛ “balɛ’n,” yɛle parousia. Ndɛ mma sɔ’n kle kɛ like annzɛ sran nga be su kɛn i ndɛ’n, ɔ o lɛ blɛ kunngba sɔ’n nun. I sɔ’n ti’n, kɛ sran’m bé wún ‘nzɔliɛ’n,’ i sɔ’n su kleman kɛ ɔ ka kaan’n Klist ɔ́ bá. Sanngɛ i sɔ’n klé kɛ w’a dun mmua w’a sɛ i sin naan ɔ o lɛ. Yɛle kɛ w’a bo i famiɛn dilɛ’n bo ɲanmiɛn su lɔ. Kpɔkun ɔ su cɛman naan w’a nunnun i kpɔfuɛ mun.—Sa Nglo Yilɛ 12:7-12; Jue Mun 110:1, 2.

Zezi w’a seman kɛ sa kunngba cɛ yɛ ɔ́ yó mɛn i awieliɛ’n i ‘nzɔliɛ’n’ niɔn. Ɔ kannin sa sunman mɔ bé wá tɔ́ mɛn’n su’n, be ndɛ. Biblu’n nun’n, blɛ nga be se kɛ, “kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n,” i nun yɛ sa sɔ’m bé yó ɔ. (2 Timote 3:1-5; 2 Piɛr 3:3, 4) “Kɛ mɛn’n kɔ́ i bue nuan’n,” sa nga Zezi se kɛ bé yó blɛ sɔ’n i nzɔliɛ’n, maan e fa e ɲin sie i be nun wie’m be su.

‘Nvle kun wá jáso nvle kun wun, yɛ famiɛn kun wá jáso i wiengu famiɛn kun wun.’ (Matie 24:7) E blɛ nga nun’n, alɛ kunlɛ’n w’a tru. Fluwa sifuɛ kun seli kɛ: “Alɛ dan klikli ng’ɔ tɔli’n, [m’ɔ boli i bo afuɛ 1914 nun’n] ɔ tɔli asiɛ wunmuan’n su.” Sanngɛ alɛ dan’n i nɲɔn su’n ng’ɔ tɔli mɛn’n nun’n, ɔ yoli ɲrɛnnɛn trali alɛ klikli’n. Yɛ asiɛ wunmuan’n su’n, be te di alɛ’n te kɔ. Nanwlɛ, Zezi i ndɛ sɔ’n kpɛnnin su dan.

“Awe’n wá kpɛ́n.” (Matie 24:7) Kɛ alɛ dan klikli’n sinnin’n, awe dan kun kpɛnnin. Awlanmannun’n, awe’n i dan kɛ ngalɛ sa nin a kpɛnman mɛn’n nun sɔ le. Asa ekun’n, kɛ alɛ dan nɲɔn su’n sinnin’n, awe’n kpɛnnin wie. Asiɛ’n su sran sunman be ɲanman aliɛ kpa be diman. Ɔ maan afuɛ kwlaa nun’n, ba kanngan ko ju akpinngbin 14 be wu. Nanwlɛ, ‘awe’n kpɛnnin’ asiɛ’n su!

“Asiɛ’n wá kéje dan kpa.” (Lik 21:11) Sɛ é kwlá sé’n, kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 lele m’ɔ́ fá jú andɛ’n, sran nga afuɛ kwlaa nun’n, asiɛ’n i kejelɛ’n kun be’n, be nuan’n tra afuɛ ya kpɔlɛ nga be sinnin’n be nun liɛ’n lele kpɛ blu. Sran nga asiɛ’n i kejelɛ’n kunnin be’n, maan e fa e ɲin sie i be nuan nga be boboli’n, be nun wie’m be su e nian. Afuɛ 1920 nun’n, ɔ kunnin sran 200.000 Sinua’m be mɛn’n nun lɔ. Afuɛ 1923 nun’n, ɔ kunnin sran 99.300 Zapɔn lɔ. Afuɛ 1939 nun’n, ɔ kunnin sran 32.700 Tirki lɔ. Afuɛ 1970 nun’n, ɔ kunnin sran 66.800 Pelu lɔ. Kpɔkun afuɛ 1976 nun’n, ɔ kunnin sran ko ju 240.000 Sinua’m be mɛn’n nun lɔ. (Sran wie’m be waan sran 800.000 ɔ) Nanwlɛ, ‘asiɛ kejeli dan kpa.’

‘Lika wie’m be nun’n, tukpaciɛ m’ɔ sa ndɛndɛ’n ɔ́ wá sɔ́n.’ (Lik 21:11) Kɛ alɛ dan klikli’n wieli cɛ’n, gbɔgbɔ nga be flɛ i grippe espagnole ɔ kunnin sran ko ju akpinngbin 21. Fluwa kun nun ndɛ nga be klɛli’n yɛ: “Kɛ mɛn’n bo i bo lele m’ɔ́ fá jú yɛ’n, wie’n nin a kunman sran mun ndɛndɛ kɛ nga sa le.” (Science Digest) Kɛ ɔ fin i lɛ’n, tukpaciɛ uflɛ wie’m be wa kunnin sran sunman. Tukpaciɛ sɔ’m be nun wie mun yɛle awlɛn ba ya’n nin SIDA nin kansɛli’n, ɔ nin uflɛ wie mun ekun.

‘Sa tɛtɛ’n ɔ́ wá sɔ́n.’ (Matie 24:12) Kɛ ɔ fɛ i afuɛ 1914 nun lele m’ɔ́ jú andɛ’n, sran’m be fali sran kunlɛ’n nin nzaje sa’m be yolɛ’n be fa cicili be ti. Fɔundi m’ɔ nunman lika sunman nun’n ti’n, kɛ é wlánwlán akpɔ’m be su wia nun bɔbɔ’n, srɛ kun e. Kɛ aliɛ ko san kusu’n, sran’m be to be sin anuan be sua’m be nun. Srɛ m’ɔ kun be’n ti’n, be kwlá fiteman gua’n su lɔ.

Be kannin sa sunman uflɛ wie mɔ bé jú blɛ kasiɛn’n nun’n, be ndɛ. Be kwlaa be su kpɛn su wie. I sɔ’n kle kɛ mɛn’n i nunnunlɛ’n w’a mantan koko. Sanngɛ like nga ti yɛ e wla kwla gua ase’n, yɛle kɛ sran wie’m bé fín nun fíte. Kɛ Biblu’n seli kɛ ‘mɛn’n ɔ́ wíe’n,’ ɔ tali nda kɛ: ‘Sran ng’ɔ yo Ɲanmiɛn klun sa’n, ɔ́ ká lɛ tititi.’—1 Zan 2:17.

I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e suan Ɲanmiɛn i klun sa’n, naan e nian su e nanti. Sɛ e yo sɔ’n é kwlá ɲán e ti mɛn nga i nunnunlɛ blɛ’n nun. Kpɔkun é trán Ɲanmiɛn i mɛn klanman’n nun, yɛ ɔ́ yrá e su tititi. Biblu’n ta nda kɛ blɛ sɔ’n nun’n, ‘Ɲanmiɛn núnnún [sran mun] be ɲinmuɛn’n kwlaa, wie’n su tranman lɛ kun. Be su yoman sɛ kun, be su sunman kun, be su wunman ɲrɛnnɛn kun.’—Sa Nglo Yilɛ 21:3, 4.

Sɛ b’a boman Biblu uflɛ i dunman’n, ndɛ mma’m be fin Nyanmiɛn Ndɛ’n nun. E siesieli be nɛn’n i kacikacilɛ nzɔliɛ’n i kpa naan kannganlɛ’n w’a yo pɔpɔ.

[Foto cifuɛ mun, bue 6]

Crédits Photographiques : Avion : USAF photo. Enfant : WHO photo par W. Cutting. Tremblement de terre : Y. Ishiyama, Hokkaido University, Japan.