“Ɔ kunngba cɛ yɛ a ti nanwlɛfuɛ-ɔ”

1, 2. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Famiɛn Davidi si like nga be flɛ i kɛ sran bo waka kpɛlɛ’n niɔn?

LIKE nga be flɛ i kɛ sran bo waka kpɛlɛ’n, Famiɛn Davidi si i kpa. Blɛ wie nun’n, famiɛn dilɛ’n w’a yoman pɔpɔ i sa nun. Afin blɛ wie nun’n, i nvle’n nunfuɛ wie’m be jasoli i wun. Asa ekun’n, i janvuɛ kpa bɔbɔ’n, be nun wie’m be kpɛli i bo waka. I wie yɛle Mikali, m’ɔ ti Davidi i yi kpɛnngbɛn’n i liɛ’n. I klikli’n nun’n, ‘ɔ kloli Davidi’ kpa. Yɛ atrɛkpa’n, Davidi i famiɛn dilɛ nun’n, Mikali ukɛli i. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, Davidi i wun wa “yoli i tɛ i awlɛn’n nun lɔ.” I kpa bɔbɔ’n, ɔ buli i kɛ “sinnglinfuɛ wie” sa.—1 Samiɛli 18:20; 2 Samiɛli 6:16, 20.

² Sran nga be jasoli Davidi wun’n, be nun kun ekun yɛle Aitofɛli. Ɔ ti Davidi i afɔtuɛ manfuɛ ng’ɔ mɛntɛn i kpa’n. Afɔtuɛ kwlaa ng’ɔ man’n, be nian su be yo i kɛ Ɲanmiɛn yɛ w’a kan sa. (2 Samiɛli 16:23) Davidi lafili i su kpa. Sanngɛ Aitofɛli nin Davidi i kpɔfuɛ’m be wa cicili kɛ bé kún i. Davidi bɔbɔ i wa Absalɔmun yɛ ɔ fɛli i nun ta’n niɔn. Gblɛfuɛ tɛ sɔ’n fɛli i ɲin cili famiɛn’n, ɔ jasoli i wun. Ɔ maan ɔ “lakali Izraɛlifuɛ mun lele be awlɛn’n trɛnnin i su.” Davidi i wun jasolɛ nga Absalɔmun jasoli’n yoli tɛ kpa. I ti’n, Famiɛn Davidi wanndili.—2 Samiɛli 15:1-6, 12-17.

3. ?Ngue yɛ Davidi lafili su kpa-ɔ?

³ Blɛ kekle sɔ’n nun’n, Davidi lafili su kɛ sran kun o lɛ mɔ w’a kpɔcimɛn i-ɔ. Sran sɔ’n yɛle Ɲanmiɛn Zoova. Davidi seli i kɛ: “Sran ng’ɔ nin wɔ be nanti klanman’n, a nin i be nanti klanman.” (2 Samiɛli 22:26) ?Kɛ be se kɛ sran kun nin sran uflɛ be nanti klanman’n i bo’n yɛle benin? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ i yɛ ɔ yi nzuɛn sɔ’n i nglo kpa-ɔ?

?Kɛ be se kɛ be nin sran be nanti klanman’n i bo’n, yɛle benin?

4, 5. (1) ?Kɛ be se kɛ sran kun nin sran uflɛ be nanti klanman’n, i bo’n yɛle benin? (2) ?Yɛ ngue ti yɛ sran m’ɔ nin i wiengu nanti klanman’n, ɔ timan kɛ sran mɔ be kwla lafi i su ngbɛn’n sa-ɔ?

⁴ Biblu’n i bue nga i klikli’n nun’n be klɛli i Ebre nun’n i nun’n, kɛ be se kɛ sran kun nin sran uflɛ be nanti klanman’n, ɔ kle kɛ sran sɔ’n fɛ i wun mantan sran’n lele like kpa ng’ɔ sunnzun i sran’n i lika’n ɔ kpɛn su. Sran ng’ɔ nin i wiengu nanti klanman’n, ɔ timan kɛ sran nga be kwla lafi i su ngbɛn’n sa. Afin sran nga be kwla lafi i su’n, like ng’ɔ fata kɛ ɔ yo’n i ngunmin yɛ ɔ yo-ɔ. Sanngɛ sran ng’ɔ nin i wiengu be nanti klanman’n, klolɛ m’ɔ klo i wiengu sɔ’n ti yɛ ɔ nin i be nanti-ɔ. Jue tofuɛ’n seli kɛ anglo ba’n ti lalofuɛ kun mɔ be kwla lafi i su-ɔ. Afin e lafi su kɛ anglo ba’n fíte titi. (Jue Mun 89:37) Sanngɛ e kwlá seman kɛ anglo ba’n nin sran’m be nanti klanman. Afin kɛ be nin sran kun be nanti klanman’n i sɔ’n taka sran sɔ’n i klolɛ’n su. Yɛ kusu like kɛ anglo ba’n sa’n, ɔ kwlá kloman sran.

⁵ Kɛ Biblu’n nun’n be se kɛ sran kun nin i wiengu nanti klanman’n, i sɔ’n kle kɛ ɔ nin i wiengu’n be ti koko nɲa nun-ɔn, ɔ timan. Ɔ timan kɛ jenvie mɔ aunmuan’n fɛ i kɔ wa kɔ wa’n sa. Ɔ kacikaciman, sanngɛ ɔ nin sran’n be nanti kpa titi. Ɔ suɛn i bo. Sɛ lika’n jran kpa bɔbɔ’n, ɔ kpɔcimɛn i le.

6. (1) ?Wafa sɛ yɛ sran’m be nin be wiengu’m be nanti andɛ-ɔ? ?Yɛ Biblu’n nun ndɛ benin yɛ ɔ yi i sɔ liɛ’n i nglo-ɔ? (2) ?Kɛ be se kɛ be nin be wiengu nanti klanman’n, ngue yɛ ɔ kwla uka e kpa naan y’a wun i wlɛ-ɔ? ?Yɛ ngue ti-ɔ?

⁶ Andɛ’n sran kpanngban be nin be wiengu be nantiman klanman. “Be sisiman be bo naan b’a yo be wiengu tɛ.” I kpa bɔbɔ’n, be kpɔci be yi annzɛ be wun. (Ɲanndra Mun 18:24; Malasi 2:14-16) Be wiengu bo waka kpɛlɛ’n i trulɛ mɔ w’a tru’n ti’n, ndɛ kunngba nga Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Mise kannin’n, andɛ nin andɛ ɔ te yo nanwlɛ. Ɔ seli kɛ: “Sran kpa’m b’a wie asiɛ’n su.” (Mise 7:2) Sɛ bɔbɔ blɛ sunman’n, sran’m be nin be wiengu nantiman klanman’n, sanngɛ Zoova liɛ’n, ɔ nin sran nanti klanman. I nzuɛn sɔ’n taka i sran klolɛ’n su. Ɔ maan sɛ e suan wafa nga Zoova yi nzuɛn cinnjin sɔ’n i nglo’n i su like’n, é wún i wlɛ kpa.

Wafa nga Zoova nin sran nanti klanman’n, ɔ leman wunsu

7, 8. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ-ɔ?

⁷ Biblu’n se kɛ Zoova “kunngba cɛ yɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ-ɔ.” (Sa Nglo Yilɛ 15:4) ?Sanngɛ klɔ sran nin anzi wie mun be timan nanwlɛfuɛ wie? (Zɔbu 1:1; Sa Nglo Yilɛ 4:8) ?Yɛ Zezi li? ?Nɛ́n i yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ’n niɔn? (Jue Mun 16:10) ?Sɛ ɔ ti sɔ’n niɔn, ngue ti yɛ Biblu’n se kɛ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ-ɔ?

⁸ Nán e wla fi su kɛ, sɛ sran kun nin i wiengu be nanti klanman’n, ɔ fin klolɛ m’ɔ klo i wiengu sɔ’n. Zoova kusu “ti klolɛ.” Ɔ maan nanwlɛ dilɛ nun’n, sran wie fi tomɛn i. (1 Zan 4:8) Nanwlɛ, anzi mun nin klɔ sran mun be kwla sɔnnzɔn Zoova, sanngɛ Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ lele kpe nun-ɔn. Kɛ mɔ “nán andɛ sa yɛ ɔ o lɛ’n” ti’n, ɔ yi aklunye’n i nglo i osu w’a cɛ w’a tra sran kwlaa. (Daniɛli 7:9) Ɔ maan Zoova yɛ ɔ ti sran nanwlɛfuɛ’n niɔn. Wafa nga ɔ yi i nzuɛn sɔ’n i nglo’n, ɔ leman wunsu. Maan e nian like nga ti yɛ e se sɔ’n.

9. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ ‘sa kwlaa nga Zoova yo’n kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ’?

⁹ ‘Sa kwlaa nga Zoova yo’n kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ.’ (Jue Mun 145:17) Jue Mun 136 yi i sɔ’n i nglo. Jue sɔ’n nun’n, delɛ nga Zoova deli Izraɛlifuɛ mun’n, be kan be nun wie’m be ndɛ. I kun yɛle delɛ ng’ɔ deli be Jenvie Ɔkwlɛ’n i nuan lɔ’n. Jue sɔ’n i ɲanman kwlaa i awieliɛ’n be klɛli i kɛ: “I sran klolɛ dan’n wieman le.” (Jue Mun 136) Biblu’n nun ndɛ’m be su akunndan bulɛ kuku m’ɔ o fluwa nga i bue ya nsan ablanan-nin-nso (347) su’n, be boli jue sɔ’n su wie. Kɛ amún wá kánngan jue sɔ’n i nun ndɛ’m be nun’n, amún wún ninnge kpanngban nga Zoova yoli fa kleli kɛ ɔ klo i nvle’n nunfuɛ mun dan’n. Kɛ Zoova i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be kpan flɛ i’n, ɔ yi i aklunye’n i nglo be lika, yɛle kɛ ɔ tie be ndɛ’n yɛ blɛ ng’ɔ ti i su’n i nun’n, ɔ uka be. (Jue Mun 34:6) Sɛ Zoova i sufuɛ’m be nin i nanti klanman titi’n, klolɛ ng’ɔ klo be’n su kanman ase le.

10. ?Wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ-ɔ?

¹⁰ Wafa kun ekun mɔ Zoova kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ’n yɛle kɛ ɔ kacimɛn i mmla mun. Ɔ timan kɛ klɔ sran mɔ be ninnge yolɛ’n kpɛnkpɛn’n sa. Zoova liɛ’n, ninnge nga ɔ bu be tɛ’n, nin ng’ɔ bu be kpa’n be kaciman. Wafa kunngba nga laa’n ɔ bu bae dilɛ’n nin amuin sɔlɛ’n ɔ nin sran kunlɛ’n, i kunngba’n yɛ andɛ nin andɛ ɔ te di su-ɔ. Ɔ sinnin i nuan ijɔfuɛ Ezai i lika seli kɛ: “Lele mɔ amún fá yó oke’n, n su kaciman.” (Ezai 46:4) Ɔ maan e kwla lafi su kɛ atin ng’ɔ kle e m’ɔ o i Ndɛ’n nun’n, i su falɛ’n ɔ́ yó e ye.—Ezai 48:17-19.

11. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zoova yia nda ng’ɔ ta be’n, be nuan-ɔn?

¹¹ Wafa kun ekun mɔ Zoova kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ’n yɛle kɛ, nda ng’ɔ ta’n ɔ yiɛ i nuan. Ndɛ kwlaa ng’ɔ fin i nuan fite’n, ɔ kpɛn su. I sɔ’n ti’n ɔ seli kɛ: “Ndɛ ng’ɔ fin min nuan fite’n […] su sɛmɛn i sin min wun wa sa ngbɛn, saan ɔ́ yó min klun sa’n, saan ɔ́ yó like nga ti yɛ n sunmɛnnin i’n.” (Ezai 55:11) I sɔ mɔ Zoova yo’n, ɔ kle kɛ ɔ nin i nvle’n nunfuɛ’m be nanti klanman. Afin like nga ɔ sunnzun kɛ ɔ́ yó mán be’n, saan ɔ́ yó, ɔ maan i sufuɛ’m be klun titiman be. I lɛ’n nun’n, e kwlá sacimɛn i dunman bɔɔ kaan sa. I sɔ’n ti’n i sufuɛ Zozie seli kɛ: “Ninnge kpakpa kwlaa nga Zoova seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ ɔ́ yó mán be’n, ɔ leman kun sa m’ɔ kpili ase-ɔ. I kwlaa’n kpɛnnin su kpan.” (Zozie 21:45) Ɔ maan e kwla lafi su kpa kɛ e ɲin su guaman ase le. Afin Zoova yía nda ng’ɔ tali be’n be nuan titi.—Ezai 49:23; Rɔmunfuɛ Mun 5:5.

12, 13. ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Zoova i sran klolɛ dan’n wieman le-ɔ?

¹² Kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, Biblu’n se e kɛ Zoova i sran klolɛ dan’n “wieman le.” (Jue Mun 136:1) Like nga ti yɛ ɔ ti sɔ’n i kun yɛle kɛ, kɛ Zoova yaci sran wun sa cɛ i’n, ɔ yaci cɛ i mlɔnmlɔnmlɔn. Kɛ nga e fa wunnin i fluwa nga i Ndɛ tre 26 nun’n sa’n, kɛ Zoova ko yaci sran wun sa ko cɛ i’n, ɔ boman su diman jɔlɛ kun. Ɔ fata kɛ e si Zoova i sran klolɛ dan m’ɔ wieman le’n i su ye titi. Afin ‘sran’m be kwlaa be yoli sa tɛ ti’n, Ɲanmiɛn i aɲrunɲan’n to fuannin be.’—Rɔmunfuɛ Mun 3:23.

¹³ Like kun ekun o lɛ m’ɔ kle kɛ Zoova i sran klolɛ dan’n wieman le-ɔ. I Ndɛ’n se kɛ sran kpa’n “yó kɛ waka mɔ be tɛli i nzue ba’m be nuan’n sa, waka sɔ’n, kɛ i blɛ’n ju’n ɔ su mma, i nɲa’m be glɔglɔman. Yɛ like kwlaa nga sran sɔ’n yo’n ɔ́ yó ye.” (Jue Mun 1:3) Waka nga i nɲa’n bloman le’n, ɔ ti klanman kpa. I kunngba’n niɔn, e kusu, sɛ e klo Ɲanmiɛn Ndɛ’n, e nguan ɲanman’n yó tɛnndɛn, é dí alaje yɛ e ninnge nga é yó be’n bé yó ye. Zoova yó ninnge kpakpa mɛ́n i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun tititi. Nanwlɛ, mɛn uflɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n nun’n, be nga be ɲin yi Zoova’n, bé wá wún kɛ Zoova i sran klolɛ’n ti dan sakpa. Yɛ bé ɲán su mmlusuɛ tititi.—Sa Nglo Yilɛ 21:3, 4.

Zoova “su yimɛn i sufuɛ kpa’m be ase le”

14. ?Ngue yɛ Zoova yo m’ɔ kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ-ɔ?

¹⁴ Zoova kle titi kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ. Kɛ m’ɔ kaciman’n ti’n, ɔ nin i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be nanti klanman titi. Jue tofuɛ’n klɛli i kɛ: “Laa’n, n ti gbanflɛn yɛ siɛn’n m’an yo oke, sanngɛ n nin-a wunman kɛ b’a yi sran kpa’n i ase le, yɛ n nin-a wunman kɛ i mma’m be su kunndɛ aliɛ sin le. Afin Zoova klo sa nuan su sɛsɛ yolɛ’n, yɛ ɔ su yimɛn i sufuɛ kpa’m be ase le. Ɔ́ sásá be titi. Sanngɛ bé núnnún klunwifuɛ’m be mma mun.” (Jue Mun 37:25, 28) Zoova ti e Yifuɛ. I ti yɛ ɔ fata kɛ e su i-ɔ. (Sa Nglo Yilɛ 4:11) Yɛ kɛ e su i nanwlɛ su’n, ɔ yo i fɛ dan. Afin ɔ ti nanwlɛfuɛ.—Malasi 3:16, 17.

15. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ Zoova nin Izraɛlifuɛ’m be nantili klanman-ɔn?

¹⁵ Kɛ mɔ Zoova i sran klolɛ’n ti dan’n ti’n, kɛ i sufuɛ’m be wun ɲrɛnnɛn’n ɔ de be. Jue tofuɛ’n seli kɛ: “Ɔ sɛsɛ i sufuɛ kpa’m be nguan’n. Ɔ de be klunwifuɛ’m be sa nun.” (Jue Mun 97:10) Maan e bu wafa nga ɔ nin Izraɛlifuɛ’m be nantili’n i akunndan e nian. Kɛ Zoova deli be Jenvie Ɔkwlɛ’n i nuan lɔ’n, Izraɛlifuɛ’m be toli jue be mɛnmɛnnin i. Be seli kɛ: “Ɔ sran klolɛ dan’n ti’n, a kleli ɔ nvlefuɛ mɔ a kpɔli be ti’n be atin.” (Ezipti Lɔ Tulɛ 15:13) Delɛ mɔ Zoova deli i nvle’n Jenvie Ɔkwlɛ’n i nuan lɔ’n, ɔ kle kɛ Zoova klo be dan. Moizi seli Izraɛlifuɛ’m be kɛ: “Nán kɛ amun sɔnnin tra nvle kwlaa nunfuɛ mun ti yɛ Zoova kloli amun m’ɔ kpali amun-ɔn. Afin amun yɛ amun ti nvle’m be kwlaa be nun kaan’n niɔn. Sanngɛ Zoova klo amun, yɛ i waan ɔ́ dí nda ng’ɔ tali amun nannan mun’n i su. I sɔ’n ti’n, Zoova yili i tinmin dan’n i nglo ko fali amun kanga sua’n nun fiteli, ɔ deli amun Faraɔn m’ɔ ti Ezipti famiɛn’n i sa nun. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n, nn amun ti kanga nvle sɔ’n nun.”—Mmla’n 7:7, 8.

16, 17. (1) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Izraɛlifuɛ’m b’a siman ye-ɔ? ?Yɛ wafa sɛ yɛ Zoova kleli kɛ ɔ si be aunnvɔɛ-ɔ? (2) ?Ngue ti yɛ Izraɛlifuɛ’m be dan lika ‘b’a kwlá yoman juejue kun-ɔn’? ?Yɛ ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ?

¹⁶ Sanngɛ Izraɛli nvle’n w’a siman klolɛ dan nga Zoova kloli i’n i su ye. Afin kɛ Zoova deli be’n, i sin’n “be yoli sa tɛ i ɲrun titi, be yoli ɲin kekle Ɲanmiɛn m’ɔ o Like Kwlaa Ti Su’n i su.” (Jue Mun 78:17) Kɛ ɔ juli i ɲrun’n, be fali ɲin kekle yolɛ’n cicili be ti. Be kacili be sin sili Zoova yɛ be fali be wun wlɛli i amuin sɔlɛ’n m’ɔ saci sran’n i nun. Ɔ nin i sɔ ngba’n, Zoova w’a seman kɛ ɔ nin i nvle’n traman aenguɛ kun. Sanngɛ ɔ sinnin i nuan ijɔfuɛ Zeremin i lika, ɔ srɛli i nvle’n kɛ: “Ee Izraɛli, ɲin keklefuɛ, sa ɔ sin. N su faman ɔ wun ya. Afin e nin sran e nanti klanman.” (Zeremin 3:12) Kɛ nga e fa wunnin i fluwa nga i Ndɛ tre 25 nun’n sa’n, Izraɛlifuɛ’m be dan lika b’a kunndɛman kɛ bé káci be nzuɛn’n. I kpa bɔbɔ’n, “be fali Ɲanmiɛn Kpli i sran’m be yiyili be ɲin su sa trilili, be yoli i ndɛ’n i finfin, yɛ be srili i nuan ijɔfuɛ mun.” ?Kɛ be yoli sɔ’n, i bo’n guali sɛ? “Be yoli sɔ lele Zoova wa fali i nvle’n nunfuɛ’m be wun ya dan. Be yoli sɔ lele b’a kwlá yoman juejue kun.”—2 Be Ɲoliɛ 36:15, 16.

¹⁷ ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ? Ɔ kle e kɛ kannzɛ bɔbɔ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman titi’n, sanngɛ nɛ́n i sɔ’n ti yɛ sɛ be yo sa’n, ɔ su kanman ndɛ-ɔ. Zoova “klo sran dan.” Ɔ maan sɛ ɔ wun kɛ ɔ fata kɛ ɔ yaci sran kun i wun sa cɛ i’n, ɔ yaci cɛ i. ?Sanngɛ sɛ sran’n yaciman sa tɛtɛ yolɛ’n nin? I lɛfuɛ’n, Zoova nian i mmla mɔ be ti seiin’m be su tu i fɔ. I sɔ’n ti’n, Moizi seli kɛ: “Sanngɛ sran ng’ɔ yo sa tɛ’n, ɔ yacimɛn i lɛ sa ngbɛn.”—Ezipti Lɔ Tulɛ 34:6, 7.

18, 19. (1) ?Ngue ti yɛ klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n kle kɛ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman-ɔn? (2) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ i wla w’a fiman i sufuɛ nga be kunnin be’n, be su-ɔ?

¹⁸ Klunwifuɛ mɔ Ɲanmiɛn wá núnnún be’n, ɔ kle ekun kɛ ɔ nin i sufuɛ’m be nanti klanman. Ndɛ kun m’ɔ o Sa Nglo Yilɛ fluwa’n nun’n, ɔ kle sɔ. Zoova kan ndɛ kun kleli anzi nso. Ɔ seli be kɛ: “An wɔ naan an ko utu Ɲanmiɛn i ya m’ɔ o kpongbo ba nso’m be nun’n asiɛ’n su.” Kɛ anzi nsan su’n utuli i klowa’n nun ninnge liɛ’n ‘nzue ba mun nin nzue ti’m be nun’n,’ nzue sɔ’m be kacili mmoja. I sin’n, anzi’n seli Zoova kɛ: “Wɔ mɔ a o lɛ’n, mɔ a o lɛ lalaa’n, mɔ a kpɔciman ɔ nvle nunfuɛ mun’n, a yo sa i nuan su sɛsɛ. Afin a seli kɛ maan sa sɔ’m be ju. Yɛle kɛ be guali ɔ sran mun nin ɔ nuan ijɔfuɛ’m be mmoja’n i ase. Yɛ ɔ kusu a mannin be mmoja naan be nɔn. I sɔ mɔ a yoli be’n, ɔ nin be fata.”—Sa Nglo Yilɛ 16:1-6.

¹⁹ Maan e sie i nzɔliɛ kɛ, kɛ anzi’m bé kán sran’m be jɔlɛ dilɛ ndɛ sɔ’n, be seli kɛ Zoova ‘kpɔciman i nvle nunfuɛ mun.’ ?Ngue ti-ɔ? Afin klunwifuɛ’m be nunnunlɛ’n kle kɛ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman. Sran sɔ’m be kleli Zoova i sufuɛ wie’m be ɲrɛnnɛn lele be kunnin be. Kɛ mɔ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman’n ti’n, i wla fiman be su. I wun blibli i kɛ ɔ́ wún i sufuɛ nanwlɛfuɛ sɔ mun ekun. Yɛ Biblu’n kle kɛ ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ cɛ́n be. (Zɔbu 14:14, 15) Nán kɛ Zoova i sufuɛ sɔ’m be nunman nguan nun kun’n, i ti yɛ i wla w’a fi be su-ɔ. I ɲrun’n, “be kwlaa be o nguan nun.” (Liki 20:37, 38) Cɛnlɛ mɔ Zoova wá cɛ́n be nga be wuli’n kle weiin kpa kɛ ɔ nin i sufuɛ’m be nanti klanman.

Zoova nin sran nanti klanman ti’n, e lafi su kɛ é ɲán nguan

20. ?Wan mun yɛle “be nga be ti kɛ sɛ sa mɔ be nin aunnvɔɛ silɛ’n fata’n?” ?Yɛ wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ ɔ nin be nanti klanman-ɔn?

²⁰ Kɛ ɔ fɛ i laa lele andɛ’n, Zoova nin i sufuɛ nanwlɛfuɛ mun be nantili klanman titi. Yɛle kɛ ‘ɔ trɛ i awlɛn sran sɔ mɔ be ti kɛ sɛ sa’n be wun, kusu nn be nin nunnunlɛ fata.’ Ɔ yoli i sɔ cɛli kpa. ?Ngue ti-ɔ? “Ɔ yoli sɔ naan be nga be ti kɛ sɛ sa mɔ be nin aunnvɔɛ silɛ’n fata’n, be wun i wlɛ kɛ ɔ le ɲrun dan. Ɔ fɛli i sa sieli sran sɔ’m be su laa kɛ be ɲan ɲrun.” (Rɔmunfuɛ Mun 9:22, 23) ?Wan mun yɛle “be nga be ti kɛ sɛ sa mɔ be nin aunnvɔɛ silɛ’n fata’n?” Yɛle Klisifuɛ nga Zoova kpali be sieli be ngunmin naan be nin Klisi be ko di famiɛn’n. (Matie 19:28) Delɛ mɔ Zoova deli sran sɔ mun’n, ɔ kle kɛ ɔ yiali nda ng’ɔ tali Abraamun’n i nuan. Ɔ tɛli i nda kɛ: “Ɔ osu’n ti’n, nvlenvle kwlaa nga be o asiɛ’n su’n, bé ɲán ye. Afin a fali ndɛ nga n kannin’n su.”—Bo Bolɛ 22:18.

21. (1) ?Wafa sɛ yɛ Zoova kle kɛ ɔ nin ‘sran kpanngban kpa’m’ be nanti klanman-ɔn? (2) ?Nantilɛ mɔ Zoova nin e nanti klanman’n ti’n, ngue yɛ e kunndɛ kɛ é yó-ɔ?

²¹ “Sran kpanngban kpa” wie mun be lafi su kɛ bé fín ‘ɲrɛnnɛn dan’n nun’ fíte naan bé trán mɛn klanman’n nun asiɛ’n su wa. I sɔfuɛ mun’n Zoova nin be nanti klanman wie. (Sa Nglo Yilɛ 7:9, 10, 14) Kannzɛ fɔ o i sufuɛ sɔ’m be nun’n, sanngɛ kɛ m’ɔ nin be nanti klanman’n ti’n, ɔ́ mán be nguan m’ɔ leman awieliɛ’n asiɛ’n su wa. E ti kpɔlɛ tɛ’n su yɛ Zoova jrán naan w’a yo i sɔ liɛ’n niɔn. Tɛ sɔ’n yɛ ɔ ti ninnge’m be nun danfuɛ’n m’ɔ kle kɛ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman-ɔn. (Zan 3:16; Rɔmunfuɛ Mun 5:8) Kɛ mɔ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman’n ti’n, be nga be klo sa kpa yolɛ’n, be kunndɛ kɛ bé fá be wun bé mɛ́ntɛn i. (Zeremin 31:3) E wunnin kɛ Zoova nin i sufuɛ’m be nanti klanman naan ɔ nin bé nánti sɔ titi. Nanwlɛ, i sɔ’n wla e fanngan kɛ e nin i e afiɛn mantan kpa. ?Nɛ́n i-ɔ? Ɔ maan kɛ mɔ e kunndɛ kɛ e nin Zoova e afiɛn mantan titi’n ti’n, maan e su i kpa titi yɛ e nin i nanti klanman titi.