Maan e sɔnnzɔn Ɲanmiɛn m’ɔ ti nanwlɛfuɛ’n
‘Kɛ an ti Ɲanmiɛn i awlɛn su ba’n, an nian like nga ɔ yo’n su, an yo.’—EFƐZFUƐ MUN 5:1.
1. ?Sran wie’m be bu i kɛ nanwlɛ’n ti sɛ? ?Yɛ, ngue ti yɛ i sɔ mɔ be kan’n, ɔ timan su ɔ?
‘NANWLƐ’N yɛle ngue?’ (Zan 18:38). Pɔnsu Pilati usali kosan sɔ’n i afuɛ akpi nɲɔn (2.000) tra su yɛ. Kosan sɔ’n m’ɔ usali’n, ɔ ti kɛ nn nanwlɛ’n i kunndɛlɛ’n ti afɛ ngbɛn sa. Andɛ kusu, sran kpanngban be bu i sɔ wie. Ɔ maan, nanwlɛ bɔbɔ ba’n w’a kaci akplowa ndɛ. Kɛ sran’m be se kɛ, sran kun i bɔbɔ i ndɛ liɛ’n nga ɔ kan’n yɛ ɔ ti nanwlɛ ɔ, annzɛ kusu nanwlɛ’n ti fanunfanun’n, atrɛkpa amun a ti i sɔ ndɛ liɛ’n le. Sanngɛ, i sɔ’n timan su mlɔnmlɔn. Afin, like nga ti yɛ sran’m be kunndɛ ninnge’m be bo silɛ’n, annzɛ be kɔ suklu’n, yɛle mɛn nga e o nun yɛ’n, i nun sa nin i nun nanwlɛ’n be silɛ. Nanwlɛ’n timan sran kun i bɔbɔ i ndɛ liɛ nga ɔ kan’n. Amun e fa sa wie mun e yiyi nun e nian. Sran wie’m be waan be wu be o lɔ, wie’m be kusu be waan be wu be nunman lɔ. Wie mun ekun be waan Satan o lɛ, wie’m be kusu be waan Satan nunman lɛ. Yɛ wie mun ekun be waan sa kun ti yɛ e o mɛn’n nun ɔn, wie’m be waan ato ɔ, naan e o mɛn nun sa ngbɛn. I kwlaa yoli o, kɛ ndɛ nɲɔn be sansan be wun’n, saan kun cɛ yɛ ɔ ti nanwlɛ ɔ. Be nɲɔn’n be kwlá yoman nanwlɛ.
2. ?Wafa sɛ yɛ e si kɛ Zoova ti nanwlɛfuɛ ɔ? ?Yɛ, kosan mennin mun yɛ é wá kókó be su yalɛ ɔ?
2 Like suanlɛ nga ɔ sinnin’n nun’n, e wunnin kɛ Zoova si ninnge kwlaa nga ɔ yili be’n be su ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n, naan ɔ ti nanwlɛfuɛ. Ɔ timan kɛ i kpɔfuɛ’n, mmusu’m be si Satan mɔ ato bualɛ’n ti i nzuɛn’n sa. Sa nga ɔ ti kpa ekun’n yɛle kɛ, Zoova fiaman nanwlɛ’n su. Akoto Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ’m be kɛ: ‘Kɛ an ti Ɲanmiɛn i awlɛn su ba’n, an nian like nga ɔ yo’n su, an yo.’ (Efɛzfuɛ Mun 5:1). ?Kɛ mɔ e ti Zoova i Lalofuɛ’n, wafa sɛ yɛ e ijɔlɛ’n nun nin e nzuɛn’n nun’n, e kwla kle kɛ e sɔnnzɔn Ɲanmiɛn m’ɔ ti nanwlɛfuɛ’n niɔn? ?Ngue ti yɛ i sɔ’n ti cinnjin ɔn? ?Yɛ, ngue yɛ ɔ kle e kɛ Zoova klun jɔ be nga be fa nanwlɛ’n cici be bo kɛ kplo sa’n be wun ɔn? Amun e nian.
3, 4. ?Wafa sɛ yɛ akoto Pɔlu nin Piɛli be kannin sa nga ɔ́ wá jú ‘blɛ kasiɛn’ nun’n, i ndɛ ɔ?
3 Ɲanmiɛn sulɛ wafa’m be ato like klelɛ’n w’a tru mɛn’n nun. Ɲanmiɛn wawɛ’n maan akoto Pɔlu seli kɛ ‘blɛ kasiɛn’ nun’n, sran kpanngban bé yó be wun kɛ be sro Ɲanmiɛn sa, sanngɛ be su lafimɛn i su kɛ ɔ kwla sa yo. Wie’m be tanndan nanwlɛ’n i ɲrun, afin ‘b’a saci, be angunndan’n timan kpa kun.’ Kpɔkun, ‘sran nga be klun yo wi mɔ be ti gblɛfuɛ’n, be sa tɛ nga be yo’n i tɛ’n ɔ tra laa liɛ’n, be laka sran mun yɛ be laka be bɔbɔ be wun.’ Sran sɔ’m bé súan like sa trilili, sanngɛ be su wunman ‘ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n i wlɛ mlɔnmlɔn.’—2 Timote 3:1, 5, 7, 8, 13.
4 Ɲanmiɛn wawɛ’n maan akoto Piɛli kusu klɛli blɛ kasiɛn’n i su ndɛ wie. Ɔ kɛnnin i weiin kɛ, nán Ɲanmiɛn Ndɛ’n m’ɔ ti nanwlɛ’n i ngunmin yɛ sran’m bé kpálo i ɔ, sanngɛ bé srí be nga be bo nanwlɛ ndɛ’n i su jasin’n wie. Sran srifuɛ sɔ mun’n, ‘be kloman kɛ’ bé bú nzue nga ɔ nunnunnin sran mun Nowe blɛ su’n, m’ɔ ti mɛn tɛ nga i jɔlɛ dilɛ’n i nzɔliɛ’n, i angunndan. Kɛ mɔ ndɛ nga be bɔbɔ be klo i’n yɛ be bu i nanwlɛ’n ti’n, kɛ Ɲanmiɛn wá núnnún sa tɛ yofuɛ mun’n, bé ti’n ká nun wie.—2 Piɛr 3:3-7.
Zoova i sufuɛ’m be si ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n
5. ?Ngue yɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli waan bé wún i wlɛ weiin “awieliɛ blɛ’n” nun ɔn? ?Yɛ, wafa sɛ yɛ i ndɛ sɔ’n kpɛnnin su ɔ?
5 Kɛ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli kán “awieliɛ blɛ’n” i ndɛ’n, ɔ kannin sa kun mɔ bé wá wún i wlɛ weiin Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa’m be afiɛn’n, i ndɛ wie. Sa sɔ’n yɛle kɛ sran’m bé wún Ɲanmiɛn i sulɛ kpafuɛ’n i wlɛ weiin. I waan: ‘Blɛ sɔ nun’n, sran kpanngban kpa bé kánngan [Biblu’n] nun, yɛ be sa silɛ’n ɔ́ úka su.’ (Daniɛl 12:4). Sran lakafuɛ dan’n w’a kwlá sannganman Zoova i sufuɛ’m be angunndan’n, annzɛ w’a kwlá siman be ɲin. Biblu’n nun kannganlɛ’n ti’n, be wa sili ndɛ ng’ɔ ti nanwlɛ’n ukali su. Afuɛ ya kpɔlɛ klikli nun’n, Zezi tikeli i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɲin. Ɔ ‘yoli maan be wunnin Ɲanmiɛn Ndɛ nga be klɛli’n i wlɛ.’ (Lik 24: 45). I sɔ kunngba’n yɛ Zoova yo i e blɛ liɛ’n nga nun ɔn. Ɔ fɛli i nuan Ndɛ’n, ɔ nin i wawɛ’n, yɛ i anuannzɛ’n, ɔ yoli maan asiɛ wunmuan su’n, sran miliɔn nsiɛn tra su (6.000.000) b’a si ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n.
6. ?Biblu’n nun nanwlɛ ndɛ’n mennin yɛ andɛ Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be wun i wlɛ ɔ?
6 Sɛ ɔ timan kɛ e ti Ɲanmiɛn i nvle’n nunfuɛ’n sa ti’n, nn sa kpanngban kpa nga e wun be wlɛ’n, e su wunman be wlɛ le. Sa nga mɛn’n nun sa sifuɛ’m be sɔli be bo’n i kunndɛlɛ w’a cɛ kpa’n, mɔ sanngɛ be wunman be’n, e liɛ e wun be wlɛ. Sa sɔ’m be wie yɛle kɛ, e si sa nga ti yɛ ɲrɛnnɛn’n wo mɛn nun’n, e si sa nga ti yɛ sran wu’n, yɛ e si sa nga ti yɛ asiɛ wunmuan’n su sran’m be kwlá tranman fɔuun nun. E si e ɲrun lɔ mɛn’n i su ndɛ wie. Yɛle kɛ, Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n wá yó maan asiɛ’n káci mɛn klanman. Fɔ’n su tranman lɛ kun, yɛ é ɲán anannganman nguan. E si kɛ Zoova ti Ɲanmiɛn mɔ like fi nunmɛn i sin’n. E si Zoova i sran’n i wafa klanman nga ɔ ti’n, ɔ nin like nga ɔ fata kɛ e yo naan w’a yra e su’n. Nanwlɛ’n mɔ e si i ti’n, e wun ndɛ nga ɔ ti ato’n i wlɛ. Nanwlɛ’n mɔ e fa su’n, ɔ sasa e sa ngbɛnngbɛn’m be kunndɛlɛ’n i lika. Ɔ yo maan e di mɛn kpafuɛ’n, kpɔkun e lafi like kpa su.
7. ?Sran mennin mun yɛ be wun Biblu’n i nun ndɛ’n i wlɛ ɔ? ?Yɛ, sran mennin mun yɛ be kwlá wunmɛn i wlɛ ɔ?
7 ?Amun wun Biblu’n i nun nanwlɛ ndɛ’n, i wlɛ? Sɛ ɔ ti sɔ’n, amun liɛ su ti ye. Sɛ sran kun yi fluwa kun’n, wie liɛ ɔ yo maan sran akpasua kun yɛ ɔ klo fluwa sɔ’n i nun kannganlɛ ɔ. Fluwa wie’m be ti fluwa sifuɛ dandan’m be liɛ. Wie kusu ti ba kanngan’m be liɛ, yɛ wie ekun ti junman kun dilɛ’n, i su fluwa. Kannzɛ Biblu’n ti sran kwlaa be liɛ’n, sanngɛ sran akpasua kun yɛ be wun i nun ndɛ’n i wlɛ ɔ. Sran nga be awlɛn’n ti flɔlɔ’n, ɔ nin wun ase kanfuɛ’m be ti yɛ Zoova klɛli ɔ. Maan sran sɔ’m be fin nvlenvle wafawafa kwlaa nun o, maan be si fluwa annzɛ be siman fluwa o, maan be yo sran dan annzɛ be timan sran dan o, be wun Biblu’n i nun ndɛ’n i wlɛ (1 Timote 2:3, 4). Sanngɛ be nga be timan Ɲanmiɛn liɛ mɔ be bu be wun sa sifuɛ’n, mɔ be tu be wun’n, be kwlá wunman Ɲanmiɛn Ndɛ’n i nun nanwlɛ’n. Be wunmɛn i wlɛ kɛ ɔ ti like cinnjin (Matie 13:11-15; Lik 10:21). Nanwlɛ, Ɲanmiɛn kunngba cɛ yɛ ɔ kwla yi i sɔ fluwa liɛ’n niɔn.
Zoova i sufuɛ’m be ti nanwlɛfuɛ
8. ?Ngue ti yɛ Zezi ti nanwlɛ’n niɔn?
8 Zoova i Lalofuɛ’m be ti nanwlɛfuɛ kɛ Zoova bɔbɔ ti nanwlɛfuɛ’n sa. Zezi m’ɔ ti Zoova i Lalofuɛ klikli’n, ɔ dili nanwlɛ sa kwlaa nun. Ɔ jrannin Zoova i ndɛ nanwlɛ’n nin sa nga ɔ seli kɛ ɔ́ yó be’n, be sin. Ɔ maan, kɛ Zezi bɔbɔ fa kannin’n sa’n, i yɛ ɔ ti nanwlɛ’n sakpa ɔ.—Zan 14:6; Sa Nglo Yilɛ 3:14; 19:10.
9. ?Nanwlɛ’n i su ndɛ mennin yɛ Biblu’n kan ɔn?
9 Zezi yoli “aklunyefuɛ nin nanwlɛfuɛ,” kpɔkun ‘b’a timan gblɛ ndɛ fi i nuan nun le.’ (Zan 1:14; 1 Piɛr 2:22). Klistfuɛ kpa’m be fa Zezi i ajalɛ’n su. Ɔ maan, be di nanwlɛ kle be wiengu. Akoto Pɔlu seli i niaan Klistfuɛ’m be kɛ: “An di nanwlɛ kle amun wiengu, afin e kwlaa e ti sran wunmuan.” (Efɛzfuɛ Mun 4:25). Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Zakari dun mmua seli kɛ: “Amun di nanwlɛ kle amun wiengu.” (Zakari 8:16). Kɛ mɔ Klistfuɛ’m be kunndɛ kɛ Zoova klun jɔ be wun ti’n, be di nanwlɛ. Zoova ti nanwlɛfuɛ, kpɔkun ɔ si kɛ ato bualɛ’n i su sa’n ti tɛ kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ kunndɛ kɛ i sufuɛ’m be di nanwlɛ.
10. ?Ngue ti yɛ sran’m be bua ato’n niɔn? ?Yɛ, i bo’n gua sɛ?
10 Sran kpanngban be liɛ’n, ato bualɛ’n ɔ ti be ɲrun like kpa. Afin, be fa ɲan like nga be kunndɛ’n. Sran’m be bua ato be fa de be ti, annzɛ be fa kunndɛ klolɛ, annzɛ kusu be kunndɛ kɛ sran’m be yi be ayɛ. Sanngɛ, e kwlaa e si kɛ ato bualɛ’n ti like tɛ. Kpɔkun, ato buafuɛ’n ɲanman ye Ɲanmiɛn sa nun (Sa Nglo Yilɛ 21:8, 27; 22:15). Kɛ sran’m be si kɛ e ti nanwlɛfuɛ’n ti’n, be fa ndɛ nga e kan’n su, yɛ be lafi e su. Sanngɛ sɛ e bua ato’n bɔ kaan sa’n, cɛn uflɛ’n e wiengu’m bé bú e gblɛfuɛ. Sran ble’m be bu be ɲanndra kun kɛ: “Ngatɛ mma saciwa’n, yɛ ɔ saci be nuan nun liɛ’n i kwlaa’n niɔn.” Kun ekun se kɛ: “Kɔkɔti bo sɛ ɔ, be faman.”
11. ?Ngue ti yɛ sran kun i nuan nun ndɛ’n i ngunmin kwlá kleman kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ’n niɔn?
11 Nán sran kun i nuan nun ndɛ’n i ngunmin yɛ ɔ kle kɛ ɔ ti nanwlɛfuɛ ɔ. Sanngɛ, nanwlɛ dilɛ’n ti mɛn dilɛ’n i wafa kun. Ɔ kle sran’n i wafa nga e ti’n. Sɛ e wiengu’m be si kɛ e di nanwlɛ’n, maan be wun i sɔ e ninnge yolɛ’n nun wie. Akoto Pɔlu usali kɛ: ‘?Amun mɔ an kle sran wie’m be like’n, amun bɔbɔ an kleman amun wun wie? ?Yɛ amun mɔ an se kɛ nán maan be wua’n, an wuaman? ?Amun mɔ an se kɛ nán be kunndɛ bla be yi bo annzɛ bian be wun bo’n, an bɔbɔ an yoman?’ (Rɔmfuɛ Mun 2:21, 22). Sɛ e yo nanwlɛfuɛ sa kwlaa nun’n, ɔ́ ɲán ta sran’m be su. Nanwlɛfuɛ mɔ e ti ti’n, sran’m bé kwlá fá jasin fɛ ndɛ nga e bo’n su.
12, 13. ?Nanwlɛ dilɛ’n i su ndɛ mennin yɛ bakan kun kannin ɔn? ?Yɛ ngue ti yɛ, ɔ kwla ɲannin angunndan kpa sɔ’n niɔn?
12 Gbaflɛn nin talua nga be ti Zoova i sufuɛ’n, be wun i wlɛ wie kɛ nanwlɛ dilɛ’n ti like cinnjin kpa. Jenny ti suklu ba, yɛ kɛ bé mán be junman suklu lɔ’n, nn ɔ le afuɛ blu nin nsan (13). Junman sɔ’n i dilɛ nun’n, ɔ klɛli kɛ: “N klo nanwlɛ dilɛ’n kpa. Sanngɛ, andɛ sran kpanngban be bua ato. N liɛ’n, n su buaman ato le. Kannzɛ bɔbɔ, nanwlɛ nga n di ti’n, ń wún i su ɲrɛnnɛn annzɛ min janvuɛ’m bé wún i su ɲrɛnnɛn o, sanngɛ n su buaman ato. Ɔ maan, sɛ n nian siin naan sran kun diman nanwlɛ’n, n trɛmɛn i janvuɛ.”
13 Kɛ Jenny i like klefuɛ’n niannin junman nga ɔ dili’n, ɔ seli i kɛ: “Ɔ bɔbɔ bakan nga, ɔ klun angunndan cɛnnin o! Sanngɛ kɛ n nian wɔ sa’n, n si kɛ a kwla yo i sɔ like liɛ’n titi.” ?Ngue ti yɛ suklu bakan sɔ’n kwla ɲan angunndan kpa sa’n niɔn? Junman nga Jenny dili’n i su fitilɛ nun’n, ɔ kannin i Ɲanmiɛn sulɛ’n i ndɛ kɛ “ɔ ti i like cinnjin kpa.” Kɛ Jenny dili i junman’n, afuɛ nso wa sinnin. Sanngɛ, kɛ nga i like klefuɛ’n fa sunnzunnin sa’n, Jenny m’ɔ ti Zoova i Lalofuɛ’n w’a yaciman nzuɛn kpa sɔ’n m’ɔ kɛnnin i ndɛ junman nga ɔ dili nun’n, i su falɛ le.
Zoova i sufuɛ’m be yi nanwlɛ ndɛ’n i nglo
14. ?Ngue ti yɛ nanwlɛ’n i sin jranlɛ’n ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’m be ti su trɔ dan kpa ɔ?
14 Sran nga be timan Zoova i Lalofuɛ’n be nun wie’m be di nanwlɛ. Sanngɛ, kɛ mɔ e ti Ɲanmiɛn i sufuɛ’n ti’n, trɔ dan kpa nga ɔ jin e ti su’n yɛle kɛ, e jran ndɛ nanwlɛ’n i sin. E si nanwlɛ nga ɔ o Biblu’n nun’n, yɛ nanwlɛ sɔ’n ti e kwla ɲan anannganman nguan. Nanwlɛ sɔ mɔ e si i’n, ɔ fata kɛ e fa e kle e wiengu mun. Zezi seli kɛ: ‘Sran nga be mɛn i like kpanngban’n, sran sɔ’n yɛ bé sé i kɛ ɔ fa kpanngban bla ɔ.’ (Lik 12:48). Be nga be si Biblu’n nun nanndoliɛ like’n mɔ maan be ɲannin suyralɛ’n, saan ‘bé sé be kɛ be fa like kpanngban be bla.’
15. ?Ngue ti yɛ e wiengu’m be Biblu’n i nun ndɛ kan klelɛ’n, ɔ man e aklunjuɛ ɔ?
15 E wiengu’m be Biblu’n nun like klelɛ’n ti aklunjuɛ like kpa. Kɛ nga blɛ klikli’n nun Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be fa yoli’n sa’n, e kusu e bo wla cicilɛ jasin fɛ’n. Be nga ‘be ti afɛfuɛ’n yɛle kɛ b’a bo je kɛ bua mɔ be leman sunianfuɛ’n sa’n,’ ɔ nin be mɔ be fa like nga ‘mmusu mun mɔ be laka sran’n be kle’n su’n,’ jasin fɛ sɔ’n ti’n, be lafi like kpa kun su (Matie 9:36; 1 Timote 4:1). Akoto Zan seli kɛ: ‘Sa fi jɔman n klun kɛ kɛ n ti i kɛ m mma’m be di nanwlɛ titi’n sa.’ (3 Zan 4). Zan i “mma” nga ɔ kan be ndɛ’n, atrɛkpa be yɛle sran nga ɔ ukali be mɔ be sɔli nanwlɛ ndɛ’n nun’n, mɔ be lafi Ɲanmiɛn su tankaan’n. Ɔ maan, i klun jɔ be wun dan kpa. Kɛ e kusu e wun kɛ sran’m be sɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun klanman’n, ɔ jɔ e klun wie.
16, 17. (a) ?Ngue ti yɛ sran ngba sɔman nanwlɛ ndɛ’n nun klanman ɔn? (b) ?Aklunjuɛ mennin yɛ kɛ amún bó Biblu’n nun nanwlɛ ndɛ’n i jasin fɛ’n, amun kwla ɲɛnnin i ɔ?
16 Sanngɛ, sran’m be ngba be sɔman nanwlɛ ndɛ’n nun klanman. Kannzɛ bɔbɔ sran’m b’a sɔman Zezi nun’n, sanngɛ ɔ kannin Ɲanmiɛn i su nanwlɛ’n i ndɛ. Zuifu nga be ti i kpɔfuɛ’n, ɔ seli be kɛ: ‘?Ngue ti yɛ an lafiman n su ɔ? Sran nga ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ’n, ɔ tie ndɛ nga ɔ kan’n. Kɛ mɔ an timɛn i liɛ’n ti yɛ ndɛ nga ɔ kan’n an timan’n niɔn.’—Zan 8:46, 47.
17 Kɛ Zezi sa’n, e su yaciman Zoova i su nanwlɛ ndɛ m’ɔ ti nanndoliɛ’n i kanlɛ le. Sɛ sran ngba b’a tieman ndɛ nga Zezi kannin’n, e kusu e minndɛman kɛ sran’m be kwlaa be tie e ndɛ’n. Sanngɛ, kɛ mɔ e si kɛ like kpa yɛ e yo’n ti’n, e klun jɔ. Zoova i klun ufue’n ti’n, ɔ klo kɛ sran’m be kwlaa be si ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n. Yɛ, kɛ mɔ nanwlɛ sɔ’n wo e mɔ e ti Klistfuɛ’n e sa nun ti’n, e fa kpaja mɛn’n nun sran mun mɔ be o aosin nun’n be ɲrun kɛ kannin sa. Kɛ e fa ayeliɛ kpa e nannan ndɛ nga e kan’n su’n, e uka sran mun maan be manman e Si m’ɔ o nglo lɔ’n (Matie 5:14, 16). Satan i ndɛ’n mɔ sɛ é kwlá sé’n, ɔ ti kɛ nzan lɔflɛ sa mɔ sanngɛ ɔ guali nun nzue’n, e yi i nglo e kle sran mun e kpalo i sɔ ndɛ’n. Sanngɛ, Ɲanmiɛn Ndɛ’n mɔ b’a sɛnngɛnmɛn i nin like uflɛ’n, e fa su. Kpɔkun, e kan e kle sran mun. Be nga be fa su’n, be kwla ɲan be ti.—Zan 8:32.
Maan e yo nanwlɛfuɛ titi
18. ?Ngue ti yɛ Zezi klun jɔli Natanaɛli wun ɔn? ?Yɛ, wafa sɛ yɛ ɔ yili i nglo ɔ?
18 Zezi kloli nanwlɛ ndɛ’n, ɔ maan ɔ dili nanwlɛ. I nun m’ɔ́ bó jasin fɛ’n asiɛ’n su wa’n, ɔ kleli kɛ i klun jɔ be nga be ti nanwlɛfuɛ’n be wun. Kɛ ɔ́ kán Natanaɛli ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘An nian, Izraɛlifuɛ kpa kun yɛ ɔ́ bá yɛ, ɔ timan gblɛfuɛ kaan sa.’ (Zan 1:47). I agualiɛ su’n, Natanaɛli mɔ i dunman nga ɔ nannan su’n yɛle Batelemi’n, Zezi fɛli i yoli i akoto blu nin nɲɔn (12) be nun kun (Matie 10:2-4). ?Nán aɲrunɲan dan kpa yɛle i sɔ’n?
19-21. ?Wafa sɛ yɛ bian aɲinsifuɛ kun i nanwlɛ dilɛ yakpa su ti’n, ɔ ɲannin suyralɛ ɔ?
19 Zan fluwa’n i ndɛ tre wunmuan kun sa’n kan bian nanwlɛfuɛ kun ekun mɔ Zezi yoli i ye’n, i ndɛ. E siman bian sɔ’n i dunman’n. Sanngɛ i su sa nga e si i’n, yɛle kɛ be wuli i aɲinsifuɛ, kpɔkun ɔ srɛsrɛ ninnge. Kɛ Zezi yoli mɔ bian sɔ’n wunnin ase’n, ɔ boli sran’m be nuan kpa. Sanngɛ, kɛ Farizifuɛ mun mɔ be ɲin ci nanwlɛ ndɛ’n, be tili sa sɔ mɔ Zezi yoli’n i nganniɛn’n, be seli kɛ sran kwlaa nga ɔ lafi Zezi su’n, maan be fuɛn i Ɲanmiɛn ndɛ suanlɛ’n nin i srɛlɛ sua’n nun. I sɔ’n ti’n, srɛ kunnin bian aɲinsifuɛ’n i si’n nin i nin’n. Ɔ maan, be buali ato kleli Farizifuɛ mun. Be seli kɛ, kɛ be wa’n yoli mɔ maan ɔ wunnin ase’n, be wunmɛn i wlɛ. Yɛ be siman sran nga ɔ tikeli i ɲinma’n.—Zan 9:1-23.
20 Farizifuɛ’m be flɛli bian mɔ i ɲin tikeli’n ekun, be usɛli i kosan. Bian’n w’a sroman sa fi, ɔ maan ɔ tuli i klun dili nanwlɛ. Wafa nga mɔ maan ɔ yoli juejue’n, ɔ kɛnnin i ndɛ. Kpɔkun, ɔ seli kɛ Zezi yɛ ɔ yoli i juejue ɔ. Kɛ bian m’ɔ yoli juejue’n wunnin kɛ sran dandan sɔ mun mɔ be kle like’n be lafiman su kɛ Ɲanmiɛn yɛ ɔ sunmannin Zezi ti’n, ɔ seli be kɛ: ‘Sɛ nán Ɲanmiɛn yɛ ɔ sunmannin bian sɔ’n, nn ɔ kwlá yoman like fi.’ Ndɛ sɔ’n mɔ bian m’ɔ yoli juejue’n kannin’n, w’a yoman Farizifuɛ’m be fɛ. Sanngɛ, kɛ mɔ be wunman ndɛ nga bé kán’n ti’n, be buli bian’n i fɔ kɛ i ɲin yiman sran, naan b’a kɛn i bo.—Zan 9:24-34.
21 Kɛ Zezi tili sa sɔ’n, ɔ ko toli bian’n. Ɔ ukɛli i naan i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n m’ɔ yili i nglo’n, w’a taka kpa. Zezi yili i wun nglo kleli bian’n kɛ, i yɛ ɔ ti Mɛsi’n niɔn. Nanwlɛ mɔ bian’n dili ti’n, amun nian kɛ ɔ ɲannin suyralɛ ɔ! Ndɛ sɔ’n kle weiin kɛ sran nga be di nanwlɛ’n, saan Ɲanmiɛn yrá be su.—Zan 9:35-37.
22. ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yo nanwlɛfuɛ tititi ɔ?
22 Maan nanwlɛ’n i su falɛ’n, ɔ nin nanwlɛ dilɛ titi’n yo e like cinnjin kpa. I sɔ yɛ ɔ fata kɛ e yo naan Ɲanmiɛn i klun w’a jɔ e wun, naan e nin sran mun e afiɛn’n w’a kwla sɛ kpa ɔ. Sran nga ɔ ti nanwlɛfuɛ’n, i nuan nun ndɛ timan nɲɔnnɲɔn. I nanwlɛ dilɛ’n ti’n, sran’m be fa be wun be mɛntɛn i, be lafi i su, kpɔkun Zoova klun jɔ i wun (Jue Mun 15:1, 2). Sran nga ɔ diman nanwlɛ’n, ɔ ti gblɛfuɛ, ɔ bua ato, be kwlá lafimɛn i su, yɛ Zoova i ɲin ci i sɔfuɛ’n (Nyanndra Mun 6:16-19). I sɔ’n ti’n, maan e ta nda kɛ é yó nanwlɛfuɛ tititi. Nanwlɛ, sɛ e waan é sɔ́nnzɔn Ɲanmiɛn m’ɔ ti nanwlɛfuɛ’n, ɔ fata kɛ e si ndɛ nga ɔ ti nanwlɛ’n. Kpɔkun, maan e nuan nun ndɛ’n nin e nzuɛn’n, be kle kɛ e ti nanwlɛfuɛ.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Ngue ti yɛ nanwlɛ ndɛ’n mɔ e si i’n, ɔ fata kɛ e si su ye ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ nanwlɛ dilɛ nun’n, e kwla sɔnnzɔn Zoova ɔ?
• ?Kɛ e fa nanwlɛ ndɛ’n e kle e wiengu mun’n, mmlusuɛ mennin yɛ ɔ o i sin ɔn?
• ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e yo nanwlɛfuɛ tititi ɔ?