Aja’n kwla yo ye andɛ mɛn’n nga nun
‘Sa ng’ɔ ti cinnjin trɛ i ngba mɔ maan i kwlaa sɔ’n kwla yo ye’n yɛle kɛ an klo amun wiengu.’—KOLƆSFUƐ MUN 3:14.
1, 2. (a) ?Ngue yɛ e wun i asɔnun’n nun m’ɔ wla fanngan ɔn? (b) ?Aja nga be se kɛ w’a yo ye’n yɛle mennin?
?KƐ e nian asɔnun’n nun sran mun mɔ e wun kɛ Klistfuɛ nga be o aja’n nun b’a di afuɛ kɔe 10, annzɛ 20, annzɛ 30, annzɛ kusu b’a di afuɛ kpanngban kpa mɔ sanngɛ be te ja’n, i sɔ’n yoman e fɛ? Nanwlɛ, sa’m be tanndannin be aja’n i ɲrun, sanngɛ be fali be wun mantannin be wiengu titi.—Bo Bolɛ 2:24.
2 Sran sunman be di i nanwlɛ kɛ sa’m be tɔli be aja’n nun wie. Bla kun seli kɛ: “Aja nga be se kɛ ɔ man be aklunjuɛ’n, nán kɛ sa kekle fi tɔman be su ti ɔ. Blɛ wie’m be man aklunjuɛ yɛ wie’m be man awlabɔɛ [...] Sanngɛ i kwlaa yoli o, [...] be nga be aja’n man be aklunjuɛ’n, andɛ mɛn’n nun sa kekle’m be tɔ be su wie.” Be nga be aja’n yo ye’n, be suannin cɛn kwlaa sa nin blɛ kekle’m be ɲrun kekle jranlɛ. I li sɛ be tali ba’n, yɛ be suɛnnin i sɔ liɛ’n i kpa’n niɔn. Sa’m be kleli i sɔfuɛ’m be kɛ sran m’ɔ klo sran sakpa’n, ɔ “klo i guɛ i ti nin i bo.”—1 Korɛntfuɛ Mun 13:8.
3. ?Ngue yɛ aja’n ɔ nin be wun yralɛ’n be su ndɛ’n ɔ kle ɔ? ?Yɛ kosan mennin mun yɛ i sɔ sa liɛ’n man be su ɔ?
3 Sanngɛ, aja kpanngban kpa be saci. Be waan: “E blɛ liɛ’n nun aja nga be yo be Amlɛnkɛn mɛn nun lɔ’n, i nun kpanngban i bo’n gúa be wun yralɛ’n su. Kpɔkun be nga bé yrá be wun sɔ’n, be bue ɔ́ yó be nga be aja’n w’a di afuɛ kun lele afuɛ mɔcuɛ’n. [...] Be nga bé yrá be wun sɔ’n, sɛ e fa be nun sran ya’n, sran 75 bé kó já sran uflɛ ekun. Sanngɛ i sɔfuɛ’m be nun 45 bé yrá be wun ekun.” Mɛn bɔbɔ nga laa be su lɔ sran’m be taman be wun yra’n, siɛn’n ɔ timan sɔ kun. I wie yɛle kɛ Zapɔn lɔ’n sa. Sɛ laa nun sran ya be yra be wun’n, sanngɛ afuɛ nga be sinnin koko nga nun’n, sran nga be yra be wun’n ɔ ti sɔ kpɛ nɲɔn. ?Ninnge nga be fɛ i sɔ sa liɛ ba’n mɔ wie liɛ bɔbɔ be wun i Klistfuɛ’m be nun’n, be nun wie yɛle mennin? ?Kannzɛ bɔbɔ Satan kunndɛ kɛ ɔ́ yó naan aja’n ɔ saci’n, sanngɛ ngue yɛ ɔ ti cinnjin kɛ be yo naan aja’n w’a yo ye ɔ?
Aya ng’ɔ fata kɛ e kpalo be’n
4. ?Sa mennin wie mun yɛ be kwla yo maan aja’n saci ɔ?
4 Ɲanmiɛn Ndɛ’n uka e maan e wun sa nga be kwla tanndan aja’n i ɲrun’n, be wlɛ. Amun e fa blɛ kasiɛn’n nun sa nga bé wá yó’n be ndɛ nga akoto Pɔlu kannin’n, naan e nian. Ɔ seli kɛ: ‘Cɛn wie lele’n, kɛ mɛn’n ɔ́ kɔ́ i bue nuan’n, lika’n ɔ́ yó kekle. Afin sran’m bé bú be bɔbɔ be wun angunndan, bé yó sika klofuɛ, bé dí be nuan, bé tú be wun, bé sáci Ɲanmiɛn wun, be ɲin su yiman be si nin be nin mun, be su siman ye, be ɲin su yiman Ɲanmiɛn, be su kloman sran, be yo be sa ɔ be su yaci cɛman, bé dí abla, be su siman be wun su nian, bé yó wlɛ, bé kpɔ́ sran kpa mun, bé yí be janvuɛ mun man, bé yó like ɔ be su bumɛn i angunndan, bé dí tutre, bé kló mɛn dilɛ’n tra Ɲanmiɛn, bé yó be wun kɛ be sro Ɲanmiɛn sa, sanngɛ be su lafimɛn i su kɛ ɔ kwla sa yo. Nán fa ɔ wun mantan sran sɔ mun.’—2 Timote 3:1-5.
5. ?Ngue ti yɛ be ‘bɔbɔ be wun angunndan bulɛ’n,’ ɔ kwla saci aja’n niɔn? ?Yɛ i sɔ liɛ’n i su afɔtuɛ mennin yɛ Biblu’n man ɔn?
5 Kɛ e nian Pɔlu i ndɛ’n i kpa sa’n, e wun kɛ ɔ kannin sa kpanngban mɔ be kwla yo maan aja’n saci’n, be ndɛ. I wie yɛle kɛ, be nga ‘be bu be bɔbɔ be wun angunndan’n,’ sran uflɛ ndɛ loman be. Yasua, annzɛ bla nga be bu be bɔbɔ be wun angunndan’n, be kunndɛ be bɔbɔ be like liɛ ng’ɔ lo be’n. Be like yolɛ yo ya, be kaciman. ?Ayeliɛ kɛ ngalɛ’n sa’n, ɔ kwla yo maan aja’n man aklunjuɛ? Ɔ si’ɛ mlɔnmlɔn. Akoto Pɔlu mannin Klistfuɛ mɔ be nun wie’m be le bla nin bian’n, be afɔtuɛ kpa kun. Ɔ seli kɛ: ‘Nán an bu amun bɔbɔ amun wun angunndan yo like fi, nán an kunndɛ amun dunman, nán an tu amun wun, sanngɛ an bu sran wie’m be sran tra amun bɔbɔ. Nán amun nun sran fi bu i bɔbɔ i ninnge’m be ngunmin be angunndan, sanngɛ maan amun wiengu’m be liɛ’n lo amun wie.’—Filipfuɛ Mun 2:3, 4.
6. ?Wafa sɛ yɛ sika klolɛ’n kwla yo maan sran kun nin i yi’n be afiɛn’n saci ɔ?
6 Sika klolɛ’n kwla saci sran kun nin i yi be afiɛn. Pɔlu seli kɛ: ‘Be nga be klo kɛ bé ɲán be wun’n, lakafuɛ’n láka be. Ninnge ngbɛnngbɛn mɔ be konvi sɔ be’n nin be ɲin m’ɔ blo ninnge tɛtɛ kpanngban m’ɔ saci sran mɔ maan be agualiɛ’n ɔ guaman be kpa be wu’n, bé káci kɛ aya sa, bé tɔ́ nun ɔ́ trá be. Afin sika klolɛ’n yɛ ɔ ti sa tɛtɛ’n kwlaa i bo’n niɔn. Sran wie’m be fa be ɲin bloli nun lele be lafiman Ɲanmiɛn su kun, ɔ maan awlabɔɛ’n w’a kun be kpo.’ (1 Timote 6:9, 10). Sa ng’ɔ ti tɛ’n yɛle kɛ sa sɔ mɔ Pɔlu kan be ndɛ’n, be kpɛn su andɛ aja sunman be nun. Be nga be o aja nun’n be wun ɲanlɛ ti’n, be nun sunman be buman be wiengu’m be angunndan naan se kɛ bé yó be wun nglɛnglɛ.
7. ?Wie liɛ’n, ngue yɛ ɔ fa be yi bo bla kunndɛlɛ’n, annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n ba ɔ?
7 Pɔlu seli ekun kɛ sran wie’m be ‘ɲin su yiman Ɲanmiɛn, be su kloman sran, be yo be sa ɔ be su yaci cɛman.’ Aja’n, ɔ ti Ɲanmiɛn i ɲrun nda talɛ kun. Yɛ ɔ fataman kɛ ɔ saci, sanngɛ maan ɔ ka lɛ titi (Malasi 2:14-16). Bla, annzɛ bian ng’ɔ timan be yi’n annzɛ be wun’n, yɛ sran wie mun mɔ be o aja nun’n be yi i nglo be lika kɛ be klo be ɔ. Bla kun mɔ i afuɛ’n o afuɛ 31 nin 39 be afiɛn’n, i wun’n yacili i. I waan ka naan i wun’n w’a yaci i’n, i wun’n ɔ nin bla uflɛ’m be di aɔwi, kpɔkun ɔ yi i nglo be lika kɛ ɔ klo be. W’a bumɛn i kɛ i ayeliɛ sɔ’n ɔ nin sran m’ɔ le bla’n, ɔ fataman. Kɛ ɔ wunnin i wun’n i ayeliɛ sɔ’n, ɔ yoli i ya kpa. Amanniɛn su’n, ɔ kan kleli i wun’n kɛ ɔ su fa atin tɛ su. Sanngɛ w’a faman su, ɔ nin bla uflɛ be lali. Be mɛnnin i afɔtuɛ kpakpa mun sanngɛ, w’a niɛnmɛn i wunsu. Ɔ tɔli sa tɛ aya’n nun.—Nyanndra Mun 6:27-29.
8. ?Ngue yɛ ɔ kwla fa bla be yi bo, annzɛ bian be wun bo kunndɛlɛ’n ba ɔ?
8 Nanwlɛ, be yi bo bla kunndɛlɛ’n, annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n i su afɔtuɛ nga Biblu’n man’n, ɔ ti weiin! I waan: ‘Sran ng’ɔ kunndɛ i wiengu yi’n, ngwlɛlɛ sa’n, ɔ nunmɛn i ti liɛ’n nun. Sran ng’ɔ kunndɛ kɛ awieliɛ wie i’n, yɛ ɔ yo i sɔ sa liɛ’n niɔn.’ (Nyanndra Mun 6:32). Titi’n, be yi bo bla kunndɛlɛ’n, annzɛ be wun bo bian kunndɛlɛ’n, ɔ fuman sran’n i nun. Kɛ nga Zaki fa kannin’n sa’n, sɛ i sɔ sa liɛ’n ɔ́ jú’n, nn yasua’n annzɛ bla’n w’a dun mmua w’a bu i angunndan lele w’a sie (Zak 1:14, 15). Yasua’n, annzɛ bla’n, blɛblɛblɛ yɛ ɔ bu i yi’n annzɛ i wun’n i lufle, annzɛ nda ng’ɔ tɛli i Ɲanmiɛn ɲrun kɛ ɔ su kunndɛman bla i yi bo’n, annzɛ bian i wun bo’n, blɛblɛblɛ yɛ ɔ saci i ɔ. Zezi seli kɛ: ‘Amun tili i kɛ be seli kɛ: “Nán kunndɛ bla ɔ yi bo annzɛ bian ɔ wun bo.” Sanngɛ n liɛ’n, ń kán klé amun kɛ, sran kwlaa ng’ɔ wun bla kun m’ɔ bu i kunndɛlɛ angunndan i awlɛn nun’n, nn w’a kunndɛ bla sɔ’n.’—Matie 5:27, 28.
9. ?Afɔtuɛ klanman ng’ɔ o Nyanndra Mun 5:18-20 nun’n yɛle mennin?
9 Sanngɛ, Ɲanndra fluwa’n man ngwlɛlɛ nin seiin nantilɛ’n be su afɔtuɛ. I waan: ‘Maan ɔ nzue ti’n i wun yo wɔ fɛ titi. Ɔ gbaflɛn nun bla’n yɛ klo i titi ɔ. Ɔ yi ti klanman ngboko, a wun i sa ɔ, ɔ waan flete talua wie ɔ. Maan i wunnɛn ba sa’n ɔ jɔ ɔ klun titi. Maan i klolɛ’n ti ɔ klun jɔ titi. ?Ɔo, min wa, sran wie yi i klolɛ liɛ tre? ?A nin bla wie amun nun blalɛ liɛ’n tre?’—Nyanndra Mun 5:18-20.
Nán amun kpli be ja be wun
10. ?Ngue ti yɛ ɔ ti kpa kɛ be fa blɛ naan be si sran nga be kunndɛ kɛ bé jɛ́ i’n niɔn?
10 Kɛ yasua nin bla kun be nin a juman aja’n mɔ be kpli be ja’n, sa’m be kwla tɔ be afiɛn ndɛndɛ kpa. Atrɛkpa’n, be sran nɲɔn’n be nin a wieman ɲin, yɛ be wunman sa wlɛ. Wie liɛ kusu’n, b’a faman blɛ naan b’a si be wiengu kpa. Yɛle kɛ, be siman ninnge nga be wiengu kun’n klo i’n ɔ nin nga ɔ klomɛn i’n, ɔ nin ninnge nga be fa sie be ɲrun kɛ bé yó be’n, ɔ nin be awlofuɛ mun. Nanwlɛ, ɔ ti kpa kɛ be tra be awlɛn, naan be fa blɛ be si sran nga be kunndɛ kɛ bé jɛ́ i’n. Amun bu Izaaki i wa Zakɔbu i angunndan be nian. Ɔ dili sia afuɛ nso naan w’a ja Rasɛli. Sɛ ɔ dili sia sɔ’n, nán Rasɛli i wunnɛn klanman’n ti ɔ. Sanngɛ ɔ kloli bla’n sakpa.—Bo Bolɛ 29:20-30.
11. (a) ?Wan yɛ aja’n fa be kan bo nun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ ngwlɛlɛ su ndɛ kanlɛ’n ɔ ti like kpa aja’n nun ɔn?
11 Aja’n, nɛ́n i ngunmin yɛle yasua nin bla kun mɔ be klo be wun sa ngbɛn’n. Sanngɛ yasua nin bla kun mɔ be finman awlo kunngba’n nun’n, mɔ be nzuɛn’n timan kun’n, mɔ be angunndan’n nin be like silɛ’n timan kun’n, aja’n fa be kan bo nun. Wie liɛ bɔbɔ’n, be kanman aniɛn kunngba’n. I kwlaa yoli o, sran nɲɔn mɔ be ja be wun’n, be wunman ninnge mun wafa kunngba. Ɔ le sran kun nin i angunndan. Ninnge’m be wunlɛ fanunfanun sɔ’n ti aja’n i nun like’n cinnjin kpa kun. Wafa nga sran kun kɛn i ndɛ liɛ’n, ɔ kwla fa yo i wiengu i ndɛ tɛ kanlɛ nin i suɛn tɔnlɛ. Annzɛ kusu’n, ɔ kwla yo i wiengu i fanngan wlalɛ nin i ye yolɛ. Nanwlɛ, e nuan nun ndɛ’n kwla lo e yi’n annzɛ e wun’n i ngasi, annzɛ ɔ kwla guɛ i awlɛn su nzue. Ndɛ mɔ bé kán be bumɛn i sin’n, ɔ kwla fa ndɛnngan ba aja’n nun.—Nyanndra Mun 12:18; 15:1, 2; 16:24; 21:9; 31:26.
12, 13. ?Ngue ti yɛ ɔ fataman kɛ aja’n yo e ɲrun kɛ laliɛ cɛnlɛ sa’n niɔn?
12 Nanwlɛ, ɔ ti kpa kɛ be fa blɛ naan be si sran nga be kunndɛ kɛ bé jɛ́ i’n. Aniaan bla kun m’ɔ nin i wun’n be jali w’a cɛ kpa’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ amún kúnndɛ amun wunsu bla annzɛ bian’n, amun kwla kunndɛ like blu sran sɔ’n i lika. Sɛ like blu sɔ’m be nun’n amun wun nso’n, amun usa amun kosan nga mun. ‘?Like nsan nga m’an wunman be sran’n i lika’n, n kwla mian min ɲin n yaci be lɛ? ?Cɛn kwlaa n kwla yaci be n cɛ i?’ Sɛ amun wunman be su tɛlɛ trele kun sa’n, amun jran be bu angunndan ekun.” Sanngɛ, nán maan aja’n yo amun ɲrun kɛ laliɛ cɛnlɛ sa. Sɛ amun kunndɛ kɛ bé já bla annzɛ bian’n, maan ɔ tran amun ti nun titi kɛ ɔ leman bla, annzɛ yasua kun mɔ fɔ’n nunmɛn i nun ɔn. Fɔ’n wo e kwlaa e nun!—Lik 6:41.
13 Aja’n ɔ ti be wun klɛnlɛ like. Ndɛ kun mɔ Pɔlu kannin’n, ɔ yi i sɔ liɛ’n i nglo. I waan: ‘N kloman kɛ an koko sa fi su. Sran ng’ɔ leman bla’n, e Min’n i ninnge’m be angunndan yɛ ɔ bu ɔ, yɛ ɔ yo sa nga mɔ maan e Min’n i klun jɔ i wun’n. Sran ng’ɔ le bla’n, mɛn’n nun ninnge’m be angunndan’n yɛ ɔ bu ɔ, yɛ ɔ yo sa nga mɔ maan i yi’n i klun jɔ i wun’n, ɔ maan sa nɲɔn sɔ’n be kɛnndɛn i. I kunngba’n, bla ng’ɔ leman bian’n, nin talua nga w’a jaman bian’n, kɛ bé yó naan be wunnɛn’n nin be wawɛ’n b’a yo Ɲanmiɛn liɛ’n, e Min’n i ninnge’m be angunndan’n yɛ be bu ɔ, sanngɛ bla ng’ɔ le bian’n, mɛn’n nun ninnge’m be angunndan’n yɛ ɔ bu ɔ, yɛ ɔ yo sa nga mɔ maan i wun’n i klun jɔ i wun’n.’—1 Korɛntfuɛ Mun 7:32-34.
Sa nga ti yɛ aja wie’m be saci’n
14, 15. ?Sa mennin mun yɛ be kwla saci aja’n niɔn?
14 Klistfuɛ bla kun ɔ nin i wun’n be dili afuɛ 12 be wun jalɛ’n nun. Koko nga nun’n, kɛ yasua’n yrɛli i’n m’ɔ ko fali bla uflɛ’n, nanwlɛ, i sɔ’n boli bla’n i wla dan. ?Sanngɛ ka naan be aja’n w’a saci’n, w’a sieman like fi i nzɔliɛ ti ɔ? Kɛ ɔ́ kɛ́n i wun’n i ndɛ’n, i waan: “W’a srɛman Ɲanmiɛn titi kun. Sa ngbɛn wie ti’n, ɔ kɔman asɔnun aɲia’m be bo ɔ nin jasin fɛ’n bolɛ. Cɛn kwlaa ɔ se kɛ i su junman’n sɔnnin, annzɛ w’a fɛ. Ɔ nin min ijɔman kun, kpɔkun ɔ nin min kokoman Ɲanmiɛn ninnge’m be su yalɛ kun. Nanwlɛ, i sɔ’n yo min ya dan. Afin, i nun mɔ é já’n, nán kɛ ɔ ti sɔ ɔ.”
15 Like nga sran wie mun ekun be sieli i nzɔliɛ’n yɛle kɛ, sran’n i bɔbɔ Biblu’n nun like suanlɛ’n, annzɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n, annzɛ asɔnun aɲia’m be bo kɔlɛ’n sa’n, i ɲin kpa be su. Sɛ é kwlá sé’n, sran sunman nga be yaci be yi mun, annzɛ be wun mun’n, be nin Zoova be afiɛn’n mantanman kpa kun ti ɔ. Ɔ maan be Ɲanmiɛn ninnge’m be wlɛ wunlɛ’n ɔ kan ase. Zoova m’ɔ ti Ɲanmiɛn m’ɔ lafiman’n, be wunmɛn i wlɛ kpa kun. Mɛn klanman mɔ sran kpa’m bé trán nun’n i nda mɔ Ɲanmiɛn tali’n, be bumɛn i nanwlɛ kun. Wie liɛ’n, sran’n ɔ dun mmua kpɔnzɔ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun ka, naan w’a yaci i wiengu’n naan ɔ nin sran uflɛ b’a san nun.—Ebre Mun 10:38, 39; 11:6; 2 Piɛr 3:13, 14.
16. ?Ngue yɛ ɔ yo maan aja’n taka kpa ɔ?
16 Yasua kun m’ɔ nin i yi’n be di aklunjuɛ be aja’n nun’n i waan be aja’n i ye m’ɔ́ yó’n, ɔ fin Ɲanmiɛn ninnge mɔ be yo be likawlɛ’n. Be srɛ Ɲanmiɛn likawlɛ yɛ be suan like likawlɛ. Yasua’n waan: “E kanngan Biblu’n nun likawlɛ. E kɔ jasin fɛ’n bolɛ likawlɛ. E klo ninnge’m be yolɛ likawlɛ.” Afɔtuɛ weiin nga i sɔ liɛ’n man’n yɛle kɛ, sran kun nin i yi be afiɛn m’ɔ nin Zoova mantan kpa’n, ɔ yo maan aja’n taka kpa.
Nán aja’n yo amun ɲrun kɛ laliɛ cɛnlɛ like sa, amun koko amun afiɛn yalɛ
17. (a) ?Like nɲɔn mennin yɛ be kwla yo maan aja’n yo ye ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kan Klistfuɛ’m be sran klolɛ’n i ndɛ ɔ?
17 Like nɲɔn ekun nga be kwla yo maan aja’n yo ye’n, yɛle Klistfuɛ’m be sran klolɛ’n, ɔ nin be afiɛn yalɛ kokolɛ’n. Kɛ sran nɲɔn be klo be wun’n, be buman sa nga be wun i be wiengu lika’n i ndɛ. Aja’n i su angunndan nga be bu’n, ɔ tra be bɔbɔ be su. Afin wie liɛ’n, aja nga be kanngannin be su ndɛ fluwa’m be nun’n, annzɛ nga be niannin be flimu’m be nun’n, yɛ be kunndɛ kɛ be aja’n ɔ fɛ i ɔ. Yɛ kɛ be ko ja’n, nn b’a wun i wlɛ kɛ kannzu laliɛ yɛ be cɛnnin ɔn. Kɛ ɔ ko yo sɔ’n, ndɛ kaan sa bɔbɔ ng’ɔ tɔ be afiɛn’n, ɔ kwla kaci ndɛ dan. Sɛ i sɔ’n ju’n, sa nga Ɲanmiɛn wawɛ’n maan sran yo be’n mɔ be nun kun yɛle sran klolɛ’n, ɔ fata kɛ Klistfuɛ’n ɔ yi i nglo (Galasifuɛ Mun 5:22, 23). Sran klolɛ sɔ’n m’ɔ le ta kpa’n, nɛ́n i yɛle bla annzɛ bian klolɛ sa ngbɛn’n. Sanngɛ, yɛle Klistfuɛ’m be sran klolɛ’n. Kɛ Pɔlu kán Klistfuɛ’m be sran klolɛ sɔ’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: ‘Sran m’ɔ klo sran’n, ɔ trɛ i awlɛn sran wun, sran m’ɔ klo sran’n, ɔ yo aklunye, ɔ bumɛn i bɔbɔ wun angunndan, ɔ faman ya finfin, ɔ faman sa siemɛn i klun. Sran m’ɔ klo sran’n, sa’n kwlaa sɔn i nun, sa’n kwlaa nun ɔ lafi Ɲanmiɛn su, i wla’n wo i su, ɔ trɛ i awlɛn sa’n kwlaa nun, yɛ ɔ siman afɛ.’ (1 Korɛntfuɛ Mun 13:4-7). Nanwlɛ, sran klolɛ kpafuɛ’n ɔ yaci sa cɛ. Ɔ seman kɛ saan fii nán fɔ’n tran sran’n i nun.—Nyanndra Mun 10:12.
18. ?Wafa sɛ yɛ yalɛ kokolɛ’n kwla yo maan aja’n yo ye ɔ?
18 Yalɛ kokolɛ’n ti cinnjin kpa wie. Sɛ bɔbɔ yasua nin i yi’n be jali be wun w’a cɛ sɛ’n, ɔ fata kɛ be koko yalɛ titi, kpɔkun be mian be ɲin be sie be su be wiengu nuan bo. Yasua kun seli kɛ: “E man e wiengu atin maan ɔ kɛn i klun ndɛ liɛ’n, sanngɛ e kɛn i amanniɛn su kɛ sran kun nin i janvuɛ sa.” Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, nán ndɛ nga be wiengu kan’n i ngunmin yɛ yasua kun, annzɛ bla kun ɔ suɛn i tielɛ ɔ. Sanngɛ, be suan ndɛ ng’ɔ o be wiengu klun lɔ’n mɔ w’a kanman’n, i silɛ wie. Sɛ é kwlá sé’n, kɛ afuɛ’m bé sín bé kɔ́’n, sran kun nin i yi mɔ be aja’n yo ye’n be suan be wiengu i klun angunndan’n i wlɛ wunlɛ. Bla wie’m be waan be wun’m be sieman be su be nuan bo. Yasua wie’m be kusu be waan blɛ ng’ɔ nin i fataman’n, i nun yɛ be yi’m be kunndɛ kɛ be nin be kókó yalɛ ɔ. Kɛ be se kɛ be koko yalɛ’n, yɛle kɛ be si be wiengu i aunnvuɛ kpɔkun be fa be su sie i nuan bo. Yasua kun nin i yi be afiɛn yalɛ mɔ be koko i sakpasakpa’n, ɔ yo be nɲɔn’n be ye.—Zak 1:19.
19. (a) ?Ngue ti yɛ sran kpatalɛ’n kwla yo kekle ɔ? (b) ?Ngue ti yɛ ɔ fata kɛ e yaci sa e cɛ’n niɔn?
19 Sran kpatalɛ’n ti yalɛ kokolɛ’n wie. Sanngɛ i sɔ selɛ’n timan pɔpɔ titi. Saan wun ase kanfuɛ’n yɛ ɔ kwla kplin su kɛ i ndɛ yoman fɛ ɔ. Sanngɛ nn nanwlɛ, i sɔ’n kwla yo maan aja’n taka kpa! Yaci nga be se i nanwlɛ su’n, ɔ kwla bu ndɛnngan uflɛ’n i ɲrun nɲa. Ɔ yo maan be yaci sa’n be cɛ, kpɔkun be kunndɛ i trawlɛ, annzɛ i siesielɛ’n i wun atin. Pɔlu seli kɛ: ‘Sa nga amun wiengu yo mɔ an wun i’n, maan ɔ sɔn amun nun, sɛ sran kun yo i wiengu sa’n, maan ɔ yaci cɛ i. Klist yacili sa nga an yoli i’n cɛli amun, ɔ maan amun kusu, sa nga be yo amun’n, an yaci cɛ. Yɛ sa ng’ɔ ti cinnjin trɛ i ngba mɔ maan i kwlaa sɔ’n kwla yo ye’n yɛle kɛ an klo amun wiengu.’—Kolɔsfuɛ Mun 3:13, 14.
20. ?Maan ɔ yo nvialiɛ nun annzɛ nzra nun o, wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ Klistfuɛ kun ɔ nin i yi’n, annzɛ i wun’n be tran ɔn?
20 Like ng’ɔ ti cinnjin aja’n nun wie ekun’n yɛle be wiengu bo suanlɛ’n. Ɔ fata kɛ Klistfuɛ yasua kun ɔ nin i yi’n be lafi be wiengu su, yɛ be fa be wla gua be wiengu su. Ɔ fataman kɛ be yo naan be nun kun i wla tɔ blo naan w’a lafimɛn i wunsu kun. Ɔ fata kɛ klolɛ su be yo be wiengu mo. Nán maan fɔ bulɛ’n yɛ ɔ fite e nuan ndɛndɛ ɔ (Nyanndra Mun 31:28b). Nanwlɛ, ɔ fataman kɛ e fa ninnge wie’m be yolɛ’n, ɔ nin aɔwi dilɛ’n e yo e wiengu wannzo (Kolɔsfuɛ Mun 4:6). Klolɛ su ayeliɛ mun, annzɛ ijɔlɛ klanman’n, ɔ ɲan ta be wiengu bo suanlɛ sɔ’n su klanman kpa. Kɛ be fa be sa fa kpakpa be yi’n, annzɛ be wun’n i wun’n, ɔ ti kɛ be se i kɛ: “Nanwlɛ, n klo wɔ kpa. Min nin wɔ e tranlɛ’n, jɔ n klun.” Sa nga be kwla ɲan ta sran kun nin i yi be tranlɛ’n su’n, mɔ be kwla yo naan aja’n w’a yo ye andɛ mɛn’n nga nun’n, yɛ y’a kan be ndɛ lɛ ɔ. Sanngɛ wie’m be o lɛ ekun. Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɔ nun’n, é wá wún Biblu’n nun afɔtuɛ mɔ be su falɛ’n ti’n, aja’n yo ye’n.a
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Sɛ amun waan bé wún ndɛ’n i nun yiyilɛ ekun’n, amun nian fluwa Le secret du bonheur familial mɔ Zoova i Lalofuɛ’m be yili’n nun.
?Amun kwla yiyi nun?
• ?Sa wie mennin mun yɛ be kwla saci aja’n niɔn?
• ?Ngue ti yɛ aja’n mɔ be kpli be ja’n ɔ timan ngwlɛlɛ ayeliɛ ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn ninnge mɔ be yo’n, annzɛ be yoman’n ɔ ɲan ta aja’n su ɔ?
• ?Ninnge mennin mun yɛ be yo maan aja kun kwla taka kpa ɔ?