Siɛ nin niɛn mun, amun nian amun mma mɔ be ti aja like kpa’n be lika
‘Be fa ngwlɛlɛ’n kpli be ti. Sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n i nguan ɲanman’n ɔ yo tɛnndɛn.’—AKUNNDANFUƐ’N 7:12.
1. ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn’m be sɔ be mma mɔ be ti cɛlɛ like’n be nun ɔn?
SIƐ nin niɛn mun be wu ba kɛ be bɔbɔ sa. Yɛle kɛ ba’n fa be. Biblu’n waan ba kanngan kwlaa ti “aja nga Anannganman fa man awlo kun’n.” (Jue Mun 127:3) Kɛ mɔ Zoova ti Nguan Manfuɛ kpa’n ti’n, ba’m be timan siɛ nin niɛn’m be liɛ. Zoova yɛ ɔ fa mannin be kɛ be ta be ɔ. (Jue Mun 36:10) ?Siɛ nin niɛn mun, like kpa sɔ mɔ Ɲanmiɛn fa mannin amun’n, wafa sɛ yɛ amun sɔ nun ɔn?
2. ?Kɛ Manɔaki tili i kɛ ɔ́ wá káci siɛ’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ?
2 Nanwlɛ, ɔ fata kɛ be kan be wun ase be sɔ cɛlɛ like sɔ’n nun klanman. I afuɛ 3.000 yɛ, kɛ anzi kun seli Manɔaki m’ɔ ti Izraɛlifuɛ’n ɔ nin i yi’n kɛ bé wá wú ba’n, i sɔ yɛ be yoli o. Kɛ Manɔaki tili jasin fɛfɛ sɔ’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn seli kɛ: ‘Nannan, yaci, Ɲanmiɛn sran nga a sunmɛnnin i’n, maan ɔ bla ekun. Maan ɔ wa kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo e man ba mɔ é wá wú i’n.’ (Jɔlɛ Difuɛ Mun 13:8) ?Siɛ nin niɛn mun, ngue yɛ Manɔaki i ajalɛ’n kwla kle amun ɔn?
Sa nga ti yɛ ɔ fata kɛ Ɲanmiɛn uka e andɛ’n
3. ?Ngue ti yɛ andɛ ɔ ti siɛ nin niɛn’m be cinnjin kpa kɛ Ɲanmiɛn uka be naan be ta be mma mun ɔn?
3 Like nga andɛ ɔ ti siɛ nin niɛn’m be cinnjin kpa tra laa’n, yɛle kɛ Zoova uka be naan be ta be mma mun. ?Ngue ti ɔ? Afin be kannin mmusu’m be si Satan nin i anzi’m be bo ɲanmiɛn su lɔ guali be asiɛ’n su wa. I sɔ’n ti’n, Biblu’n waan: ‘Asiɛ’n nin jenvie’n, amun yako! Afin mmusu’m be si Satan’n w’a ba amun wun wa ya su yɛle kɛ ɔ si kɛ i cɛn’n w’a sɔnman kun.’ (Sa Nglo Yilɛ 12:7-9, 12) Biblu’n se ekun kɛ Satan ‘ti kɛ asɔmɔli m’ɔ wlanwlan ɔ kpan kunndɛ nnɛn’n sa.’ (1 Piɛr 5:8) Titi’n, nnɛn mɔ be leman wunmiɛn kɛ ba kanngan mun sa’n, be yɛ asɔmɔli’n tra be di ɔ. I sɔ’n ti’n, ngwlɛlɛ su’n, siɛ nin niɛn nga be ti Klistfuɛ’n, be kpɛ be ɲin Zoova wun lɔ naan ajalɛ nga be ko fa naan b’a nian be mma’m be lika’n, ɔ kle be. ?Ajalɛ mennin yɛ amun fa sasa amun mma mun ɔn?
4. (a) ?Sɛ siɛ nin niɛn’m be ti i kɛ asɔmɔli kun wlanwlan be wun koko lɛ’n, ngue yɛ be su sisiman be bo naan b’a yo ɔ? (b) ?Ngue yɛ ɔ ti ba’m be cinnjin naan b’a nian be wunsu ɔ?
4 Sɛ amun si kɛ asɔmɔli kun wlanwlan amun wun koko lɛ’n, nanwlɛ, ajalɛ klikli nga amún fá’n yɛle amun mma’m be sasalɛ’n. Satan ti tɛ kpa. Ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ sáci Ɲanmiɛn i nvle nunfuɛ mun naan Ɲanmiɛn i klun w’a jɔman be wun kun. (Zɔb 2:1-7; 1 Zan 5:19) I lɛ nun’n, ba kanngan’m be sacilɛ’n timan kekle. Ɔ maan kɛ ɔ ko yo naan ba’m b’a tɔman mmusu’m be Si’n i aya’m be nun’n, ɔ fata kɛ be si Zoova naan be ɲin yi i. I lɛ nun’n, Biblu’n nun like silɛ’n ti cinnjin kpa. Zezi seli kɛ: ‘Kɛ be se kɛ bé ɲán anannganman nguan’n, i bo’n yɛle kɛ bé sí wɔ mɔ ɔ kunngba cɛ yɛ a ti Ɲanmiɛn’n nin Zezi Klist mɔ a sunmɛnnin i’n.’ (Zan 17:3) Asa ekun’n, ɔ fata kɛ ba’m be si ngwlɛlɛ, yɛle kɛ ɔ fata kɛ be wun like nga be suan’n i wlɛ naan be fa su. Kɛ mɔ ‘sran ng’ɔ si ngwlɛlɛ’n i nguan ɲanman’n ɔ yo tɛnndɛn’ ti’n, siɛ nin niɛn mun, ɔ fata kɛ amun fa nanwlɛ’n kle amun mma mun naan ɔ kan be awlɛn’n. (Akunndanfuɛ’n 7:12) ?Wafa sɛ yɛ amun kwla yo i sɔ liɛ’n niɔn?
5. (a) ?Wafa sɛ yɛ be kwla kle sran ngwlɛlɛ ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ Nyanndra fluwa’n kan ngwlɛlɛ’n i kpa m’ɔ ti’n i ndɛ ɔ?
5 Amun kwla kanngan Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kle amun mma mun, yɛ i kpa bɔbɔ’n ɔ fata kɛ amun yo sɔ. Sanngɛ nɛ́n i sɔ yolɛ’n ngunmin yɛ ɔ kwla uka ba mun naan b’a klo Zoova naan be ɲin w’a yi i ɔ. Ɔ fata kɛ ba’m be bɔbɔ be wun ndɛ nga be kan’n i wlɛ kpa. Amun e fa sunnzun ase kun e nian. Be kwla se ba kun kɛ ɔ dun mmua nian i bɛ su nin i fama su ka naan w’a kpɛ akpɔ’n. Sanngɛ, ba wie’m be bumɛn i sɔ liɛ’n i ndɛ. ?Ngue ti ɔ? Afin wie liɛ’n, be yiyiman ndɛ’n nun kpa kleman ba’n kɛ sɛ w’a faman afɔtuɛ sɔ’n su naan ɔ yo “ɲin kekle’n,” sa kwla ɲɛn i, yɛle kɛ loto kwla si i. Sran ngwlɛlɛ klelɛ’n ɔ timan cɛn kunngba like, ɔ fata kɛ be tra be awlɛn kpa. Sanngɛ nanwlɛ, ngwlɛlɛ’n ti like kpa! Biblu’n waan: ‘I atin’m be ti kpa. I atin mma’m be kwlaa be su falɛ yo fɛ. Be nga be ɲɛn i’n, ɔ man be nguan.’—Nyanndra Mun 3:13-18; 22:15.
Ngwlɛlɛ klelɛ’n
6. (a) ?Ngue ti yɛ ba’m be yo sa tɛ’n niɔn? (b) ?Wan yɛ ɔ nin siɛ nin niɛn’m be kpli ba mun ɔn?
6 Blɛ sunman, sɛ ba’m be yo sa tɛ’n, nán kɛ b’a kleman be sa ng’ɔ ti kpa’n ti ɔ. Sanngɛ like nga be kleli be’n w’a kanman be awlɛn’n ti ɔ. Mmusu’m be si Satan kunndɛ kɛ ɔ́ fá ba kanngan’m be awlɛn’n naan ɔ́ síe be. I sɔ’n ti’n, ɔ fa mɛn’n nun sukusuku’n fa saci be. Kpɔkun, sa tɛ’n mɔ i nun yɛ be wuli ba mun’n, ɔ kunndɛ kɛ ba’m be fa yo be nzuɛn. (Bo Bolɛ 8:21; Jue Mun 51:7) Ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn’m be si weiin kpa kɛ sran uflɛ kunndɛ kɛ ɔ́ fá be mma’m be awlɛn’n naan ɔ́ síe be.
7. ?Ngue ti yɛ ba mɔ be se i kɛ yo nga, annzɛ nán yo nga’n, i sɔ’n ngunmin timan ba’n i like klelɛ’n niɔn?
7 Kɛ siɛ nin niɛn’m be se be wa’n kɛ, yo nga, annzɛ nán yo nga’n, be bu i kɛ nn i sɔ’n ngunmin yɛ ɔ ti ba’n i like klelɛ ng’ɔ fata kɛ ɔ nanti su’n niɔn. I wie yɛle kɛ, be kwla se ba’n kɛ ato bualɛ’n, annzɛ awie’n, annzɛ kusu bla nin yasua mɔ be nin a jaman mɔ be kunndɛ be wun’n, ɔ ti sa tɛ. Sanngɛ, sa nga ti yɛ ɔ fata kɛ ba’n fa afɔtuɛ sɔ’n su’n, ɔ fata kɛ ɔ wun i wlɛ weiin kpa, naan w’a yoman kɛ, kɛ mɔ i si nin i nin be kannin sɔ’n, i ngunmin ti yɛ ɔ fa su ɔ. Zoova yɛ ɔ mannin mmla sɔ mun ɔn. Ɔ maan, ɔ fata kɛ ba’n wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn mmla’m be su falɛ’n ti ngwlɛlɛ like.—Nyanndra Mun 6:16-19; Ebre Mun 13:4.
8. ?Like klelɛ mennin yɛ ɔ kwla uka ba mun naan b’a fa ajalɛ kpa ɔ?
8 Nglo nin asiɛ’n be wafa mɔ be ti’n, ɔ nin asiɛ’n su ninnge fanunfanun nga be le nguan’n, ɔ nin munngun nin wawa’n, ninnge kwlaa sɔ’m be kwla uka ba’n naan w’a wun i wlɛ kɛ sran kun yɛ ɔ yili be ɔ, naan like Yifuɛ sɔ’n i ngwlɛlɛ’n ti dan. (Rɔmfuɛ Mun 1:20; Ebre Mun 3:4) Asa ekun’n, ɔ fata kɛ be yiyi nun be kle ba’n naan ɔ wun i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn klo i naan kɛ ɔ ko yo naan w’a kwla ɲan anannganman nguan’n ti’n, Ɲanmiɛn yoli maan i Wa’n fɛli i wun yili tɛ. I sɔ’n ti’n, sɛ ɔ fa ndɛ nga Ɲanmiɛn kan’n su’n, Ɲanmiɛn klun jɔ́ i wun. Kɛ ba’n ko wun ndɛ’n i wlɛ kɛ ngalɛ’n sa’n, kannzɛ bɔbɔ Satan kunndɛ kɛ ɔ́ tɛ́nndɛn i ɲrun’n, sanngɛ ɔ kwla se kɛ ɔ́ fá ajalɛ naan ɔ́ sú Zoova.—Nyanndra Mun 22:6; 27:11; Zan 3:16.
9. (a) ?Wafa sɛ yɛ be kwla kle sran kun like naan w’a sɛsɛ i ɔ? (b) ?Ngue yɛ Biblu’n se siɛ mun kɛ be yo ɔ? ?Yɛ i sɔ yolɛ’n i bo’n yɛle mennin?
9 Like klelɛ ng’ɔ kwla sasa ba’n, m’ɔ́ sú i bo naan w’a fa ajalɛ kpa’n, i klelɛ’n leman ba. Ɔ maan, be tɔman su sa ngbɛn naan b’a kle. I sɔ yolɛ nun’n, ɔ fata kɛ siɛ nin niɛn’m be fa Ɲanmiɛn i atin’n su. Biblu’n waan: ‘Nja mun, amun kusu, an ta [amun mma mun] be kpa e Min’n liɛ’n su, yɛ an tu be fɔ, an kle be ngwlɛlɛ.’ (Efɛzfuɛ Mun 6:4) ?Ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle mennin? Ebre aniɛn’n nun ndɛ nga be kaci i kɛ “an kle be ngwlɛlɛ’n,” i bo’n yɛle ba’n i ti nun “angunndan’n wlalɛ.” Ɔ maan ndɛ sɔ’n i bo’n yɛle kɛ, maan siɛ nin niɛn’m be fa Zoova i angunndan’n be wla be mma’m be ti nun. Nanwlɛ, i sɔ’n kwla sasa ba kanngan mun kpa! Sɛ be fa Ɲanmiɛn i angunndan’n, ɔ nin i atin’m be kle ba’n naan ɔ kɛ i ti nun’n, ninnge sɔ’m bé sɛ́sɛ́ i sa tɛ yolɛ’n i lika.
Maan i sɔ yolɛ’n taka klolɛ’n su
10. ?Sɛ amun waan bé klé ba’n i ngwlɛlɛ kpa’n, ngue yɛ ɔ ti cinnjin kɛ amun si i ɔ?
10 Kannzɛ bɔbɔ amun kunndɛ kɛ amún tá ba’n, sanngɛ ɔ fata kɛ i sɔ yolɛ’n taka klolɛ su. I sɔ yolɛ’n i wie yɛle yalɛ’n mɔ be tu be klun be koko’n. Ɔ yo maan amun si sa ng’ɔ ju ba’n su’n, ɔ nin sran’n i wafa ng’ɔ ti’n. Amun kunndɛ lika kun m’ɔ nin yalɛ kokolɛ fata’n, kpɔkun amun yo maan ba’n kɛn i klun ndɛ. Wie liɛ’n, sɛ ndɛ ng’ɔ kan’n bo amun nuan’n, nán amun yi i sɔ liɛ’n i nglo dan. Sanngɛ, amun sie amun su be tie ndɛ’n naan ɔ wun i wlɛ kɛ i ndɛ lo amun kpa.
11. ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla fa Ɲanmiɛn i angunndan wla be wa’n i ti nun ɔn?
11 Atrɛkpa’n, bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku mɔ Biblu’n nun Ɲanmiɛn mmla tannin i yolɛ’n, amun kɛnnin i ndɛ kleli amun wa’n, yɛ amun kan flannin nun. (1 Korɛntfuɛ Mun 6:18; Efɛzfuɛ Mun 5:5) Ɔ maan atrɛkpa’n, like ng’ɔ ti Zoova klun su’n, ɔ nin ng’ɔ timɛn i klun su’n be ngbaciɛ’n, ɔ wa sili be. Sanngɛ, nɛ́n i sɔ yolɛ’n ngunmin yɛ ɔ ti Zoova i angunndan’n mɔ be fa wla ba’n i ti’n nun’n niɔn. Sanngɛ sa nga ti yɛ Zoova mmla’m be ti cinnjin’n, ɔ fata kɛ be uka ba mun naan be si i. Kpɔkun, ɔ fata kɛ be wun i wlɛ weiin kɛ Zoova i mmla’n be ti kpa naan be ɲan su ye, naan ɔ fata kɛ be tu be klun be nanti su. Sɛ amun tu Ɲanmiɛn Ndɛ’n i bo kle amun mma mun kɛ ngalɛ’n sa’n naan be fa su’n, i sɔ’n nun yɛ bé kwlá sé kɛ amun fali Zoova i angunndan’n wlali be ti nun ɔn.
12. ?Wafa sɛ yɛ siɛ nin niɛn’m be kwla uka be wa’n naan w’a wun bla nin bian kunndɛlɛ’n i su angunndan sɛsɛ ng’ɔ fata kɛ ɔ bu’n niɔn?
12 Sɛ bian nin bla nna’n yɛ amun su koko su yalɛ’n, amun kwla usɛ ba’n kɛ: “?Yasua nin bla nga be nin a jaman be wun’n, kɛ Zoova i mmla’n tannin be sua silɛ’n, a bu i kɛ i sɔ’n kpɛ sran’m be aklunjuɛ dilɛ’n i sin?” Amun wla amun wa’n i fanngan maan ɔ kɛn i klun ndɛ. Wafa nga Ɲanmiɛn yoli maan be kwla wu ba’n mɔ i sɔ’n ti abonuan’n, kɛ amun ko wie i ndɛ kan’n, amun kwla usa ba’n kɛ: “?A bu i kɛ e Ɲanmiɛn m’ɔ ti sran klofuɛ’n ɔ kunndɛ kɛ ɔ́ fɛ́ i mmla mun kpɛ́ e aklunjuɛ dilɛ’n i sin? ?Annzɛ kusu a bu i kɛ aklunjuɛ dilɛ nin e sasalɛ ti yɛ ɔ mannin mmla mun ɔn?” (Jue Mun 119:1, 2; Ezai 48:17) Amun tie amun wa’n i ndɛ liɛ’n ng’ɔ́ kán’n i kpa. I liɛ’n, wafa nga bla nin bian kunndɛlɛ sukusuku’n man awlabɔɛ’n, amun kwla fɛ i su sa wie mun kle i. (2 Samiɛl 13:1-33) Sɛ amun nin amun wa’n be koko yalɛ kɛ ngalɛ’n sa naan ɔ sɔ Ɲanmiɛn i angunndan’n nun klanman’n, nn amun fali Ɲanmiɛn i angunndan wlali ba’n i ti nun. Sanngɛ, nɛ́n i ngba yɛle ngalɛ’n. Like uflɛ o lɛ mɔ amun kwla yo ɔ.
13. ?Zoova i su ndɛ mennin yɛ sɛ ba’n wun i wlɛ kpa’n, ɔ kwla su i bo naan i ɲin w’a yi Zoova ɔ?
13 Nanwlɛ, sa mɔ sɛ b’a faman Zoova i mmla’m be su be kwla ɲɛn i’n, nɛ́n i ngunmin yɛ amún klé amun wa’n niɔn. Sanngɛ, wafa nga e mɛn dilɛ’n yo Zoova bɔbɔ’n, ɔ fata kɛ amun yiyi nun wie kle i. Amun fa Biblu’n be yiyi nun kle amun wa’n kɛ, kɛ e yoman Zoova klun sa’n, i sɔ’n kwla yo i ya. (Jue Mun 78:41) Amun kwla usa ba’n kɛ: “?Ngue ti yɛ a kunndɛman kɛ Zoova fa ya ɔ?” Kpɔkun amun yiyi nun kɛ: “Satan m’ɔ ti Ɲanmiɛn i kpɔfuɛ’n waan e bɔbɔ e like liɛ ng’ɔ lo e’n, i ti yɛ e su Zoova ɔ. Naan nán kɛ e klo i ti ɔ.” Yɛ amun yiyi nun kɛ, kɛ mɔ Zɔbu nantili sein mɔ w’a fɔnman ti’n, Ɲanmiɛn klun jɔli. Ɔ maan Satan m’ɔ bua Zɔbu su ato’n , Ɲanmiɛn tɛli i su. (Zɔb 1:9-11; 27:5) Ɔ fata kɛ amun wa’n wun i wlɛ kɛ like ng’ɔ yo be’n, be kwla yo maan Zoova fa ya annzɛ i klun jɔ. (Nyanndra Mun 27:11) Amun kwla fa i sɔ like klelɛ’n, ɔ nin ninnge kpanngban kpa wie mun ekun fluwa Écoute le grand Enseignant nun be kle ba mun.a
I su mmlusuɛ mɔ be ɲɛn i’n
14, 15. (a) ?Fluwa Écoute le grand Enseignant i nun like mennin yɛ ɔ tikeli ba’m be ɲin ɔn? (b) ?Ye mennin yɛ fluwa Écoute le grand Enseignant ɔ yoli amun ɔn? (Amun nian kuku’n nun bue 32.)
14 Croatie lɔ bakaan kun le afuɛ nso. Kɛ i nannan yasua’n ɔ nin i be kanngannin fluwa Écoute le grand Enseignant nun’n, bian oke waan i anunman’n seli i kɛ: “Min nin’n sunmannin min kpɔkun n seli kɛ n kɔman. Sanngɛ kɛ min wla kpɛnnin fluwa’n i ndɛ tre ng’ɔ se kɛ ‘Aɲinyiɛ’n sasa wɔ’ (‘L’obéissance te protège’ blɔfuɛ aniɛn nun.) i su’n, kpɔkun n se min nin’n kɛ n kunndɛ kɛ min ɲin yí wɔ.” Fluwa’n i ndɛ tre kun se kɛ: “Sa nga ti yɛ ɔ fataman kɛ e bua ato’n.” (“Pourquoi nous ne devons pas mentir” blɔfuɛ aniɛn nun.) Floride ti Amlɛnkɛn’m be klɔ’n kun. Kɛ lɔ bian kun nin i yi bé kán ndɛ tre sɔ’n i ndɛ’n, be seli kɛ: “Ɔ yo maan ba’m be kan be klun ndɛ kpɔkun sa nga be yoli mɔ be kwla se kɛ nán be yɛ be yoli’n, be di i nanwlɛ kɛ be yɛ be yoli ɔ.”
15 Fluwa Écoute le grand Enseignant i nun foto’m be ti 230 tra su. Kpɔkun foto sɔ’m be le be su ndɛ mun. Kɛ niɛn kun kán foto sɔ’m be kpa mɔ be ti’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Kɛ min wa’n nian foto kun sa’n, ɔ kloman kɛ be kaci i. Foto’m be timan nglanman ngunmin, sanngɛ be kle sran like, be yo maan ba’m be usa kosan. Kɛ min wa’n wunnin foto ng’ɔ kle bakan kun m’ɔ su nian televiziɔn ble nun’n, ɔ usali kɛ: ‘?Manmin, ngue yɛ ba nga su yo i yɛ?’ I nɛn’n i wafa ng’ɔ fa usali kosan’n ɔ kleli kɛ, ɔ wun i wlɛ kɛ like nga ba’n su yo’n ti tɛ.” Foto’n i su ndɛ’n waan: “?Wan yɛ ɔ wun like kwlaa nga e yo’n niɔn?”—“Qui voit tout ce que nous faisons?” blɔfuɛ aniɛn nun.
Like nga i klelɛ’n ti cinnjin kpa andɛ’n
16. ?Ngue yɛ andɛ ɔ ti cinnjin kɛ be kle ba mun ɔn? ?Yɛ ngue ti ɔ?
16 Ɔ fata kɛ ba’m be si be yasua lika, annzɛ be bla lika’n, i like nga be fa yo m’ɔ ti kpa’n ɔ nin ng’ɔ timan kpa’n. Sanngɛ, be wunnɛn’n i lika sɔ’m be ndɛ kanlɛ’n timan pɔpɔ titi. Bla kun m’ɔ klɛ fluwa’n, ɔ seli kɛ i blɛ su’n, be yasua lika annzɛ be bla lika’n i ndɛ kanlɛ’n ti ciliɛ. Kɛ ɔ́ kán i sɔ like’n m’ɔ fata kɛ ɔ kle i wa’n i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “Nanwlɛ, i sɔ ndɛ liɛ’n i kanlɛ’n ti min sa nun kekle. Sanngɛ, n lemɛn i yowlɛ.” Nanwlɛ, kɛ siɛ nin niɛn’m be nin ba’n be kokoman i sɔ ninnge’m be su yalɛ’n, afin i ndɛ kanlɛ’n ti kekle be sa nun’n, i sɔ’n sasaman ba’n. Afin bla nin bian kunndɛfuɛ sukusuku’m be fɛ i sɔ’n like mɔ ba’m be simɛn i’n be saci be. Wafa nga fluwa Écoute le grand Enseignant kan be lika sɔ’n, ɔ nin like nga be fa be yo’n be ndɛ’n, ɔ timan tɛ. Nán ninnge sɔ’m be su yalɛ’n mɔ be nin ba’m be koko’n yɛ ɔ kwla saci be ɔ. Sanngɛ sɛ be nin be w’a kokoman i sɔ yalɛ’n, be kwla tɔ sa sukusuku’m be yolɛ’n nun.
17. ?Wafa sɛ yɛ fluwa Écoute le grand Enseignant uka siɛ nin niɛn mun naan b’a kle be mma’m be yasua lika annzɛ be bla lika’n, ɔ nin like nga be fa ninnge sɔ mun yo’n i su like ɔ?
17 Fluwa’n i ndɛ tre 10 kan anzi klunwifuɛ mɔ be bali asiɛ’n su be wa wuli ba mun’n, be ndɛ. Ndɛ tre sɔ’n usa ba’m be kosan yɛ’n: “?Ngue like yɛ a si i bian nin bla kunndɛlɛ’n su ɔ?” (“Que sais-tu sur les relations sexuelles?” blɔfuɛ aniɛn nun.) Wafa nga fluwa’n tɛ kosan sɔ’n su’n, fiɛn nunmɛn i sin kpɔkun sran ngba kwla wun i wlɛ. I sin’n, wafa nga ba’m be kwla sasa be wun bla nin bian kunndɛfuɛ’m be lika’n, fluwa’n i ndɛ tre 32 yiyi nun wie. Sran kpanngban be seli kɛ like klelɛ sɔ’n ti cinnjin kpa. Niɛn kun i fluwa m’ɔ klɛli’n yɛ. Ɔ seli kɛ: “Le mɔcuɛ ng’ɔ sinnin lɛ’n nun’n, kɛ e nin min wa Javan e ko wunnin i dɔɔtrɔ bla’n wun’n, ɔ usali e kɛ sɛ e nin ba’n y’a dun mmua koko i wunnɛn’n i lika ng’ɔ fataman kɛ sran ngba wun i’n i su yalɛ o. Kɛ ɔ tili i kɛ e nin ba’n e kokoli i sɔ yalɛ’n ɔ nin fluwa Écoute le grand Enseignant, ɔ boli i nuan kpa.”
18. ?Flanga manmanlɛ’n i ndɛ mennin yɛ fluwa Écoute le grand Enseignant kan ɔn?
18 Ebre gbaflɛn nsan mɔ b’a kotoman Babilɔnifuɛ’m be waka sran’n i bo’n, fluwa Écoute le grand Enseignant i ndɛ tre kun kɛn i ndɛ. Gbaflɛn nsan sɔ mun yɛle Sadraki nin Mesaki, ɔ nin Abɛd-Nego. (Daniɛl 3:1-30) Fluwa Écoute le grand Enseignant se kɛ flanga manmanlɛ’n nin waka sran’n i bo kotolɛ’n ti kun. Sanngɛ sran wie’m be wunmɛn i sɔ. Kɛ be usali Edward Gaffney i kosan’n, amun nian ndɛ ng’ɔ kannin’n m’ɔ fiteli fluwa kun nun’n. (U.S Catholic) I waan kɛ i wa bla kan’n fin suklu bali’n, ɔ wa seli i kɛ be kleli i “srɛlɛ uflɛ kun suklu lɔ,” naan w’a se i wa’n kɛ ɔ kle i srɛlɛ sɔ’n. Gaffney waan kɛ ɔ seli i wa’n sɔ’n, “ɔ jrannin fɛli i sa’n sieli i awlɛn’n su, kpɔkun ɔ boli ndɛ’n i kanlɛ bo kɛ ‘flanga, n koto ɔ bo n manman wɔ.’” Gaffney seli kɛ: “Sa sɔ’n tikeli min ɲin. Yɛle kɛ n wunnin kɛ kannzu Zoova i Lalofuɛ’m be ndɛ yo fɛ. Ba’m be kaan nun’n, be fa nvle’n i klolɛ wla be ti nun suklu lɔ, ɔ maan ɔ kaci sulɛ like be ɲrun mlɔnmlɔnmlɔn.”
Amun ɲin mianlɛ’n su yoman ngbɛn
19. ?Mmlusuɛ mennin yɛ be ɲɛn i ba’m be talɛ’n nun ɔn?
19 Nanwlɛ, amun mma’m be like klelɛ’n timan afɛ ngbɛn. Kansas ti Amlɛnkɛn lɔ klɔ kun. Kɛ lɔ bla kun i wa’n klɛli i fluwa m’ɔ kanngannin nun’n, ɔ sunnin. Ba’n seli kɛ: “Sɛ andɛ n ti sran’n, ɔ fin wafa nga amun tali min’n. I sɔ liɛ’n, nán ba ngba yɛ be tali be sɔ ɔ. I sɔ’n ti’n, n yo wɔ a nin Baba be mo.” (Nyanndra Mun 31:28) Fluwa Écoute le grand Enseignant, ɔ kwla uka siɛ nin niɛn kpanngban kpa naan be mma mɔ be ti be aja like kpa’n, b’a kle be like naan b’a nian be lika.
20. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ kpɛn siɛ nin niɛn’m be klun titi ɔ? ?Yɛ ta mennin yɛ ɔ fata kɛ i sɔ’n ɲɛn i be su ɔ?
20 Ɔ fata kɛ e mian e ɲin e fa blɛ e ta e mma mun naan e nian be lika tititi. Ba’m be su kaman bakan sa trilili. Ɔ maan, blɛ kwlaa nga amun ɲɛn i’n, nán amun ɲin kpa su, amun nin be tran yɛ amun uka be. Sɛ amun yo sɔ’n, ɔ su yoman amun nsisɔ le. Afin, be kusu bé kló amun. Maan amun wla kpɛn su tititi kɛ, cɛlɛ like nga Ɲanmiɛn mannin amun’n, yɛle amun klun ba’n. Nanwlɛ, be ti aja like kpa! (Jue Mun 127:3-5) I sɔ’n ti’n, amun ta be kpa kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa. Afin, wafa nga amun fa ta be’n, sran kun i bɔbɔ yɛ ɔ́ kɛ́n i nun ndɛ klé Ɲanmiɛn ɔn.
[Ja ngua lɛ ndɛ’n]
a Zoova i Lalofuɛ mun yɛ be klɛli ɔ. Amun nian ndɛ tre 40 ng’ɔ se kɛ “Wafa nga a kwla yo maan Ɲanmiɛn klun jɔ’n.”—“Comment faire plaisir à Dieu” blɔfuɛ aniɛn nun.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Ngue ti yɛ ɔ ti cinnjin andɛ kɛ siɛ nin niɛn’m be nian be mma’m be lika kpa ɔ?
• ?Like klelɛ mennin yɛ ɔ man ngwlɛlɛ ɔ?
• ?Ngue yɛ andɛ ɔ ti cinnjin kɛ amun nin ba’m be koko su yalɛ ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ fluwa Écoute le grand Enseignant, ɔ ukali siɛ nin niɛn mun naan b’a kle be mma’m be like ɔ?
[Kuku, bue 32]
Fluwa kun m’ɔ ti sran kwlaa be liɛ’n
Kɛ ɔ ko yo naan siɛ nin niɛn mun, annzɛ sran kpɛnngbɛn wie mun ekun be nin ba kanngan mun b’a kanngan Zezi Klist i su ndɛ’n naan b’a koko su yalɛ’n, i ti yɛ be yili fluwa Écoute le grand Enseignant ɔn. Sran kpɛnngbɛn nga be bɔbɔ be kanngannin fluwa sɔ’n nun’n, be seli weiin kɛ i nun yo fɛ kpa.
Texas ti Amlɛnkɛn’m be klɔ kun. Lɔ sran kun seli kɛ: “Fluwa Écoute le grand Enseignant i nun ndɛ’n ti kpekpe, i wlɛ wunlɛ’n timan kekle, yɛ ɔ su sran kwlaa ɔ nin m bɔbɔ mɔ n le afuɛ 76 bɔbɔ’n, e bo maan e yo i su sa’n. Min mɔ kɛ ɔ fin n gbaflɛn nun n su Zoova’n, n yo amun kwla lele.”
Lɔndri ti Angle lɔ klɔ kun. Lɔfuɛ kun m’ɔ kanngannin fluwa’n nun’n, ɔ seli kɛ: “Foto nglanman nga be o fluwa’n nun’n, nanwlɛ, saan bé kán siɛ nin niɛn mun, ɔ nin be mma’m be awlɛn bɔɔ le. Afin fluwa’n i nun kosan mun, ɔ nin fluwa’n bɔbɔ i wafa ng’ɔ fa ti’n, ɔ ti klanman. Asa ekun’n, wafa nga fluwa’n yiyi ndɛ wie mun mɔ be ti kekle’n be nun’n, ɔ yo ɲɛnmɛn. I wie yɛle kɛ ndɛ tre 32 sa. Ɔ usa kɛ: ‘?Wafa sɛ yɛ be sasali Zezi ɔ?’” Ɔ guɛ i ndɛ’n bo kɛ: “I klikli nun’n, kannzɛ bɔbɔ Zoova i Lalofuɛ’m be mma’m be ti yɛ be yili fluwa sɔ’n, sanngɛ sɛ fluwa klefuɛ mun nin sran wie mun ekun be ɲan wie’n, ɔ́ wá yó be fɛ kpa. Anglo nin afuɛ nga bé bá lɛ’n be nun’n, ń fá dí junman kpa.”
Massachusetts ti Amlɛnkɛn’m be klɔ kun. Lɔ bla kun kannin fluwa’n i nun foto kpanngban’m be ndɛ kɛ be “yili be nglanman kpa.” Ɔ seli kɛ: “N sieli i nzɔliɛ kɛ, kannzɛ ba kanngan’m be ti yɛ be yili fluwa’n, sanngɛ e mɔ e ti kpɛnngbɛn’n, i nun ndɛ’m be kwla uka e wie naan y’a bu wafa nga e nin Zoova e nanti’n i angunndan.”
Maine ti Amlɛnkɛn’m be lɔ klɔ kun. Lɔ bla kun seli kɛ: “Nanwlɛ, fluwa nga ti kpa o! Ɔ timan ba kanngan’m be ngunmin be liɛ. Sanngɛ ɔ ti e kwlaa mɔ e ti Ɲanmiɛn mma mun’n, e liɛ wie. I nun ndɛ’n wluwluli min wun lele ɔ kannin min akpɔlɛ’m be kwlaa. Sanngɛ, ɔ guali min awlɛn su nzue. Ɔ yoli maan n fa min wun mantan min Si Zoova kpa. Sa kekle kwlaa nga be o min su w’a cɛ kpa’n, ɔ yoli maan min wla fili be su, kpɔkun n wunnin i klun sa’n i wlɛ weiin.” Ɔ guali i ndɛ’n i bo kɛ: “Ń sé sran kwlaa kɛ, ‘be yaci, be kanngan nun.’”
Kyoto ti Zapɔn lɔ klɔ kun. Lɔ bla kun seli kɛ, kɛ ɔ nin i anunman’m be kanngannin fluwa’n nun’n, be usɛli i kosan mun. I wie yɛle kɛ: “‘?Ngue yɛ ba nga su yo ɔ? ?Ngue ti yɛ be buli talua kan nga i fɔ kekle sɔ ɔ? ?Ngue yɛ bla nga su yo ɔ? ?Yɛ asɔmɔli nga li?’ Fluwa’n kle e klun su like. Ɔ maan n klo i tra fluwa kwlaa nga n kwla to i fluwa atɛ yowlɛ lika’m be nun’n.”
Calgary ti Canada lɔ klɔ kun. Lɔ siɛ kun seli kɛ, kɛ i sa kannin fluwa’n cɛ’n, yɛ ɔ nin i wa bla kan’n m’ɔ le afuɛ nsiɛn’n, yɛ i wa yasua m’ɔ le afuɛ ngwlan’n, be boli i nun kannganlɛ’n bo ɔ. I waan: “Ba’m be ayeliɛ’n boli min nuan. Be fali be ɲin sieli su kpa, kpɔkun be tuli be klun be tɛli kosan’m be su kpa. Be kloli i nun like suanlɛ, kpɔkun ɔ yoli maan be kan be klun ndɛ. Ɔ yo be fɛ kpa, ɔ maan min wa bla’n seli n kɛ nnɔsua kwlaa ɔ́ súan fluwa uflɛ’n nun like.”
Kɛ siɛ kun nin i wa’n be suannin fluwa’n nun like’n, ɔ seli kɛ: “Min nin n wa’n e kokoli Zoova ɔ nin i klun sa’n, be su yalɛ cɛli kpa. Fluwa i nun ndɛ’n ti’n, ɔ usa kosan lele ɔ wieman. Kɛ ɔ́ kále min kɛ ɔ su ko la’n, ɔ usali min kɛ: ‘?Baba, é kwlá yó sɔ cɛn uflɛ ekun’n? Afin n le kosan kpanngban kpa wie mun ekun n usa, yɛ n kunndɛ kɛ ń sí Zoova i su like kwlaa.’ Kɛ ɔ seli sɔ’n, min ɲinmuɛn klokloli n ti nun.”