Sran cɛnlɛ ndɛ’n ti ɔ liɛ wie
‘N lafi Ɲanmiɛn su kɛ sran kpa mun o, sran tɛ mun o, bé cɛ́n.’ —Sa Nga Be Yoli’n 24:15.
1. ?Ɔ yo sɛ yɛ maan sran cɛnlɛ ndɛ’n juli Zuifu’m be jɔlɛ difuɛ dandan’m be ja su ɔ?
AFUƐ 56 nun E.B.N. ngaliɛ dilɛ junman ajalɛ’n i nsan su nga akoto Pɔlu tuli’n i agualiɛ su’n, ɔ juli Zerizalɛmu. Kɛ Rɔmufuɛ’m be trɛli i’n, be nin i be ɔli Zuifu’m be jɔlɛ difuɛ dandan’m be ɲrun. (Sa Nga Be Yoli’n 22:29, 30) Kɛ be juli lɔ mɔ Pɔlu niannin jɔlɛ difuɛ mun’n, ɔ wunnin kɛ be wie’m be ti Sadisefuɛ, yɛ wie mun ekun be ti Farizifuɛ. Be akpasua nɲɔn sɔ’n be nuan sɛman ndɛ cinnjin kpa kun su. Yɛle kɛ Sadisefuɛ’m be lafiman sran cɛnlɛ ndɛ’n su. Sanngɛ Farizifuɛ’m be liɛ’n, be fa be wla gua su. Yɛ kɛ mɔ Pɔlu waan ɔ́ klé kɛ ɔ lafi sran cɛnlɛ ndɛ’n su’n ti’n, ɔ seli kɛ: ‘Nja mun, n ti Farizifuɛ, Farizifuɛ’m be wa yɛle min, n wla mɔ n fa ngua sran nga be wu’n be cɛnlɛ ndɛ’n su’n, i ti yɛ be sanman min ɔn.’ Kɛ ɔ kannin sɔ’n, akplowa tɔli be mɔ be yiali’n be afiɛn!—Sa Nga Be Yoli’n 23:6-9.
2. ?Ngue yɛ ɔ ukali Pɔlu maan ɔ kwla jrannin su kpa kɛ ɔ lafi su kɛ sran nga be wuli’n bé cɛ́n ɔn?
2 Kɛ afuɛ nga be dun mmua sinnin’n be nun Pɔlu sín Damasi atin’n su’n, ɔ tili Zezi i nɛn’n aolia nun naan w’a usɛ i kɛ: “?Nannan, ngue yɛ a klo kɛ n yo ɔ?” Zezi tɛli i su kɛ: ‘Jaso kɔ Damasi, sɛ a ju lɔ’n, bé wá klé wɔ like nga n waan a yo’n i kwlaa.’ Kɛ Pɔlu juli Damasi lɔ’n, Ananiasi m’ɔ ti Klist i sɔnnzɔnfuɛ’n ɔ sɔli i nun naan w’a ukɛ i. Ɔ seli Pɔlu kɛ: ‘E nannan’m be Ɲanmiɛn’n ɔ fali wɔ sieli kɛ a si i klun sa’n naan a wun Nanwlɛfuɛ’n [Zezi mɔ Ɲanmiɛn cɛnnin i’n] yɛ a ti i nuan ndɛ’n.’ (Sa Nga Be Yoli’n 22:6-16) Ɔ maan nanwlɛ, sɛ Pɔlu lafili sran cɛnlɛ ndɛ’n su naan ɔ jrannin su cinnjin fa kannin ndɛ’n, i sɔ’n boman e nuan.—1 Piɛr 3:15.
Sran cɛnlɛ ndɛ mɔ e fa e wla gua su’n i ndɛ kanlɛ nzra nun
3, 4. ?Wafa sɛ yɛ Pɔlu kleli kɛ ɔ jran sran cɛnlɛ ndɛ’n i sin ɔn? ?Yɛ ngue yɛ i ajalɛ’n kwla kle e ɔ?
3 Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, be fali Pɔlu ɔli nannan Felisi ja su. Cɛn sɔ nun’n, Tɛrtili ‘m’ɔ si ijɔ kpa’n,’ ɔ ijɔli Zuifu’m be nuan. Ɔ tɔnnin Pɔlu suɛn kɛ Pɔlu ti Zuifu’m be ngbaciɛ kun i su kpɛn naan ɔ saci sran’m be afiɛn. Pɔlu w’a sisimɛn i bo lele naan w’a kɛn i ndɛ liɛ’n. Ɔ seli kɛ: ‘Ń kɛ́n i nanwlɛ weiin kle wɔ, n su min nannan’m be Ɲanmiɛn’n. N nian like mɔ akpasua nga be flɛ i kɛ “ngbaciɛ’n” i nunfuɛ’m be kle’n i su yɛ n su i ɔ.’ Kpɔkun kɛ ɔ́ kán sa bɔbɔ ba nga ti yɛ be sɛnmɛnnin i’n i ndɛ’n, ɔ kan gua su kɛ: ‘N lafi Ɲanmiɛn su kɛ sran kpa mun o, sran tɛ mun o, bé cɛ́n, yɛ be kusu be lafi i sɔ’n su wie.’—Sa Nga Be Yoli’n 23:23, 24; 24:1-8, 14, 15.
4 Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun mɔ afuɛ ko ju nɲɔn juli’n, Pɔrsiisi Fɛstisi m’ɔ sinnin Felisi ja nun’n, ɔ flɛli Nannan Erɔdu Agripa naan be nian Pɔlu m’ɔ ti bisuafuɛ’n i ndɛ’n nun be kan. Fɛstisi yiyili ndɛ’n nun kɛ ‘Zezi wie m’ɔ wuli m’ɔ cɛnnin’n,’ i su akplowa yɛ Pɔlu nin i sanmanfuɛ’m be sili ɔ. Pɔlu i ndɛ liɛ m’ɔ́ kán, ɔ seli kɛ: ‘?Ngue ti yɛ n lafiman su kɛ be nga be wuli’n Ɲanmiɛn kwla cɛn be ɔ?’ Kpɔkun ɔ kan guali su kɛ: ‘Ɲanmiɛn m’ɔ jran n sin’n ti yɛ maan m’an tran lele w’a fa ju andɛ ɔ, n kan ndɛ kle sran ngblewa mun nin be nga be leman ɲrun’n. Sa mɔ Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be nin Moizi be seli kɛ ɔ́ wá yó’n, i ndɛ yɛ n kannin ɔn, m’an kanman ndɛ uflɛ fi a ukaman su, saan i kunngba cɛ yɛ n kan ɔn. Ndɛ sɔ’n yɛle kɛ Klist wá wún ɲrɛnnɛn, yɛ kɛ ɔ dun mmua ko cɛn be mɔ be wuli’n be ɲrun’n, ɔ́ kán klé Zuifu mun nin be mɔ be timan Zuifu’n kɛ lika’n w’a cɛn.’ (Sa Nga Be Yoli’n 24:27; 25:13-22; 26:8, 22, 23) Nanwlɛ, Pɔlu jrannin sran cɛnlɛ ndɛ’n i sin kekle kpa! Kɛ Pɔlu sa’n, e kusu e kwla kɛn i yakpa su kɛ sran nga be wuli’n bé cɛ́n. ?Sanngɛ wafa sɛ yɛ sran’m bé sɔ́ e nun ɔn? Wafa nga be sɔli Pɔlu nun’n, i sɔ wie yɛ atrɛkpa’n, bé fá sɔ́ e nun ɔn.
5, 6. (a) ?Wafa sɛ yɛ sran’m be sɔli sran nga be wuli’n be cɛnlɛ ndɛ mɔ Pɔlu kannin’n nun ɔn? (b) ?Kɛ é kán sran nga be wuli’n be cɛnlɛ mɔ e fa e wla gua su’n i ndɛ’n, ngue yɛ ɔ ti cinnjin kpa kɛ e yo ɔ?
5 Ajalɛ’n i nɲɔn su nga kɛ Pɔlu dí i ngaliɛ difuɛ junman’n ɔ tuli’n (ɔ kwla yo afuɛ 49-52 nun E.B.N.), ɔ juli Atɛni. Sa nga blɛ sɔ’n nun ɔ yoli i lɔ’n, amun e nian. Atɛni klɔ’n su sran nga be sɔ amuɛn mun’n, Pɔlu tutuli i ndɛ’n bo kleli be. Kpɔkun ɔ seli be kɛ be fa sie be klun kɛ Ɲanmiɛn sieli cɛn kun mɔ sɛ cɛn sɔ’n ju’n, bé fá sran mɔ be o mɛn’n nun’n be kwlaa bá sran m’ɔ sieli i’n i ja su, ɔ́ dí be jɔlɛ weinwein. Saan Zezi cɛ yɛle sran sɔ mɔ Ɲanmiɛn sieli i’n. Pɔlu yiyili ndɛ’n nun kɛ, Zezi i cɛnlɛ’n ti nzɔliɛ kɛ Ɲanmiɛn sieli i jɔlɛ difuɛ sakpa. ?Wafa sɛ yɛ i ndɛ tiefuɛ’m be sɔli ndɛ sɔ’n nun ɔn? E kɛnngɛn i Biblu’n nun kɛ: ‘Kɛ be tili kɛ ɔ su kan sran nga be wuli’n be cɛnlɛ ndɛ’n, wie’m be yoli i finfin, yɛ wie’m be se kɛ: “É wá tíe ɔ ndɛ sɔ’n cɛn uflɛ ekun.”’—Sa Nga Be Yoli’n 17:29-32.
6 Kɛ afuɛ 33 E.B.N. be dili Pantekɔti’n cɛ’n, wafa kunngba sɔ’n yɛ sran’m be yoli Piɛli nin Zan ɔn. I lɛ nun ekun’n, Sadisefuɛ’m be fali akplowa silɛ sɔ’n nun ta kpa. Kɛ Sa Nga Be Yoli’n 4:1-4 kán sa ng’ɔ juli’n i ndɛ’n, i waan: ‘Kɛ Piɛli nin Zan be nuan te o sran’m be ndɛ kan klelɛ’n su’n, Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be nin Ɲanmiɛn i sua’n i su kpɛn’n be nin Sadisefuɛ’m be bali lɛ. Kɛ be wunnin kɛ be su kle sran’m be like’n, ɔ yoli be ya kpa yɛle kɛ, kɛ bé kán Zezi ndɛ’n, be se be kɛ sran’m bé cɛ́n.’ Sanngɛ, “be nga be tili ndɛ sɔ’n, be sunman be fali su, be yasua’m be ju bɔ akpi nnun (5.000) kun.” Sɛ é kwlá sé’n, kɛ é kán sran nga be wuli’n be cɛnlɛ ndɛ’n, i sɔ kunngba’n yɛ sran’m be kwla yo e ɔ. Yɛle kɛ sran wie’m be kwla sɔ e nun kpa, kpɔkun wie’m be kpalo e. I sɔ’n ti’n, ɔ ti cinnjin kpa kɛ sran cɛnlɛ ndɛ mɔ e lafi su’n, ɔ taka kpa.
?Sɛ e lafi Ɲanmiɛn su’n, ɔ fata kɛ e lafi sran cɛnlɛ ndɛ’n su wie?
7, 8. (a) ?Kɛ nga e fa wun i fluwa kun mɔ blɛ klikli’n nun be klɛ ko mannin Korɛntfuɛ mun’n i nun’n sa’n, wafa sɛ yɛ e Ɲanmiɛn sulafilɛ’n kwla yo ngbɛn ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ sran cɛnlɛ ndɛ’n mɔ Klistfuɛ kun wun i wlɛ’n ɔ kle kɛ ɔ ti Klistfuɛ kpa ɔ?
7 Be nga blɛ klikli’n nun be yoli Klistfuɛ’n, sran cɛnlɛ ndɛ’n i sulafilɛ’n w’a yoman be ngba be sa nun pɔpɔ. Be nun wie m’ɔ yoli kekle be sa nun’n, be trannin Korɛnti lɔ asɔnun’n nun. I sɔfuɛ mun’n, Pɔlu seli be kɛ: ‘Sa nga be fa kleli min’n, mɔ n kusu n fa kleli amun’n ɔ ti cinnjin kpa. Be klɛli i Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kɛ Klist ɔ́ wá wú sa tɛ mɔ e yoli’n ti, yɛ ɔ wuli. Be sieli i. Yɛ be klɛli i kɛ ɔ́ cɛ́n i le nsan su, ɔ maan Ɲanmiɛn cɛnnin i.’ Kpɔkun kɛ Pɔlu klé kɛ ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ’n, ɔ seli kɛ, kɛ Klist cɛnnin’n, ‘e niaan wie mun mɔ be tra ya nnun’n mɔ be o likawlɛ’n, be wunnin i’ naan ‘be kpanngban lika te o lɛ’ bɔbɔ. (1 Korɛntfuɛ Mun 15:3-8) I sin’n, ɔ usali be kɛ: ‘?Sɛ e kan kle amun kɛ Ɲanmiɛn cɛnnin Klist’n, ɔ yo sɛ ti yɛ amun nun wie’m be se kɛ sɛ sran wu ɔ ɔ cɛnman’n niɔn? Sɛ sran wu ɔ ɔ cɛnman’n nn Ɲanmiɛn kusu w’a cɛnman Klist. Yɛ sɛ Ɲanmiɛn a cɛnman Klist’n, nn ndɛ mɔ e kannin’n ti ato, nn amun kusu amun a lafi su ngbɛn.’—1 Korɛntfuɛ Mun 15:12-14.
8 Nanwlɛ, Klistfuɛ’m be Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ɔ nin sran nga be wuli’n be cɛnlɛ ndɛ’n kɔ likawlɛ. Ɔ maan sɛ Klistfuɛ kun se kɛ ɔ lafi Ɲanmiɛn su naan sanngɛ ɔ kplinman su kɛ Ɲanmiɛn cɛ́n sran nga be wuli mun’n, nn i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n ti ngbɛn. Kpɔkun, sran cɛnlɛ ndɛ’n i wafa nga Klistfuɛ kun fa wun i wlɛ kpa’n, yɛ maan be si kɛ ɔ ti Klistfuɛ kpa ɔ. (Bo Bolɛ 3:4; Ezekiɛl 18:4) Ɔ maan, Pɔlu fa sran cɛnlɛ ndɛ’n wlali “ndɛ’n i bo bolɛ” nga be fa kle Klistfuɛ mun’n, i nun. Maan e ‘mian e ɲin e yo sran.’ Kpɔkun Pɔlu waan ‘sɛ Ɲanmiɛn di su’n, kɛ é wá yó sɔ ɔ.’—Ebre Mun 6:1-3.
Sran cɛnlɛ mɔ e fa e wla gua su’n
9, 10. ?Sran cɛnlɛ ndɛ mɔ Biblu’n kan’n i bo’n yɛle mennin?
9 Kɛ ɔ ko yo naan sran cɛnlɛ mɔ e fa e wla gua su’n w’a taka kpa’n ti’n, amun e fa e ɲin sie kosan yɛ’n be su e nian: ?Sran cɛnlɛ mɔ Biblu’n kɛn i ndɛ’n i bo’n yɛle mennin? ?Wafa sɛ yɛ sran cɛnlɛ’n yi Zoova i sran klolɛ’n i nglo ɔ? Kosan sɔ’m be su tɛlɛ’n, ɔ́ yó maan é fá e wun mántan Ɲanmiɛn kpa ekun, kpɔkun e wiengu like klelɛ nun’n, ɔ́ úka e.—2 Timote 2:2; Zak 4:8.
10 Glɛki aniɛn’n nun’n, ndɛ nga be kaci i kɛ “sran cɛnlɛ’n,’ i bo’n yɛle kɛ “sran’n jran nglo ekun.” ?Yɛle kɛ mennin sa? Kɛ nga Biblu’n fa kan’n sa’n, kɛ be se kɛ be fa be wla gua sran cɛnlɛ’n su’n, i bo’n yɛle kɛ be lafi su kpa kɛ sran ng’ɔ wuli’n ɔ kwla ɲan nguan ekun. Biblu’n yiyi nun ekun kɛ sɛ sran’n ɔ́ cɛ́n naan ɔ́ trán asiɛ’n su wa’n, ɔ́ cɛ́n klɔ sran wunnɛn. Sanngɛ sɛ ɔ́ cɛ́n naan ɔ́ kɔ́ ɲanmiɛn su’n, ɔ́ ɲán aolia nun sran wunnɛn. Sran cɛnlɛ sɔ’n m’ɔ ti abonuan sa’n, ɔ yi Zoova i sran klolɛ’n, ɔ nin i ngwlɛlɛ’n, ɔ nin i tinmin’n, be nglo weiin.
11. ?Ɲanmiɛn i sufuɛ nga be kpali be sieli be ngunmin’n, wunnɛn mennin yɛ be fa cɛn be ɔ?
11 Zezi nin i niaan nga be kpali be sieli be ngunmin’n be cɛnnin, yɛ be ɲannin aolia nun sran wunnɛn. Afin bé wá kó dí be junman’n ɲanmiɛn su lɔ. (1 Korɛntfuɛ Mun 15:35-38, 42-53) Be nin Zezi bé dí i Sielɛ Blɛ’n nun famiɛn, kpɔkun bé yó maan asiɛ’n káci mɛn klanman. Blɛ sɔ nun’n, Zezi dí Ɲanmiɛn ɲrun jranfuɛ’m be su kpɛn junman’n, yɛ be nga be kpali be sieli be ngunmin’n bé yó famiɛn nin Ɲanmiɛn i ɲrun jranfuɛ. Bé yó maan mɛn klanman nun’n, sran’m be kwlaa bé ɲán tɛ nga Klist yili fa kpɔli sran’m be ti’n i su mmlusuɛ. (Ebre Mun 7:25, 26; 9:24; 1 Piɛr 2:9; Sa Nglo Yilɛ 22:1, 2) Lele naan w’a yo sɔ’n, be nga be kpali be sieli be ngunmin mɔ be te o asiɛ’n su wa’n be kunndɛ kɛ Ɲanmiɛn fa be yo i liɛ titi. Kɛ bé wá wú’n, bé ɲɛ́n i “nuan like.” Yɛle kɛ bé cɛ́n be nin aolia nun sran wunnɛn, kpɔkun bé káci sran m’ɔ wuman’n. (2 Korɛntfuɛ Mun 5:1-3, 6-8, 10; 1 Korɛntfuɛ Mun 15:51, 52; Sa Nglo Yilɛ 14:13) Akoto Pɔlu seli kɛ: ‘Sɛ e nin i kaci sran wunmuan e wie’n m’ɔ ti kɛ i liɛ’n sa’n ti’n, i kunngba’n, e nin i é káci sran wunmuan e cɛnlɛ’n m’ɔ ti kɛ i liɛ’n sa’n ti.’ (Rɔmfuɛ Mun 6:5) ?Yɛ be nga bé cɛ́n be nin klɔ sran wunnɛn mɔ bé trán asiɛ’n su wa’n be li? ?Wafa sɛ yɛ sran cɛnlɛ mɔ be fa be wla gua su’n ɔ kwla yo maan be nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n mantan kpa ekun ɔn? Abraamu i su ndɛ’n kwla tɛ kosan sɔ’m be su kpa.
?Sran cɛnlɛ’n nin Zoova i janvuɛ yolɛ’n be afiɛn ti sɛ?
12, 13. ?Sa kpa mennin ti yɛ maan Abraamu lafili sran cɛnlɛ’n su’n niɔn?
12 Abraamu lafili Ɲanmiɛn su kpa ti’n, Biblu’n kɛnnin i ndɛ kɛ ‘Ɲanmiɛn flɛli i janvuɛ.’ (Zak 2:23) Kɛ Ebre Mun ndɛ tre 11 nun Pɔlu kán yasua nin bla nga be lafili Ɲanmiɛn su’n be ndɛ’n, ɔ kannin Abraamu ndɛ kpɛ nsan. (Ebre Mun 11:8, 9, 17) I kpɛ nsan su ng’ɔ́ kán Abraamu i Ɲanmiɛn sulafilɛ’n i ndɛ’n, ɔ fa e ɲin sie i Abraamu i ɲin m’ɔ yi Ɲanmiɛn’n mɔ i sɔ’n ti’n, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ fɛ́ i wa Izaaki fá yí tɛ mán Ɲanmiɛn’n, i su. Abraamu si weiin kɛ osu nga Zoova tɛli i nda kɛ ɔ́ bá’n, Izaaki lika yɛ ɔ́ fín ɔn. Ɔ maan sɛ ɔ fa Izaaki yi tɛ’n, ɔ ‘si kɛ Ɲanmiɛn kwlá cɛ́n i.’
13 Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun mɔ Zoova wunnin kɛ Abraamu lafi i su sakpa’n, i bɔbɔ mannin nnɛn kun kɛ Abraamu fa yi tɛ’n Izaaki osu. Sanngɛ sa sɔ m’ɔ juli Izaaki su’n, ɔ ti sa nzɔliɛ kun. I sɔ yɛ Pɔlu kannin ɔn. I waan: ‘I sɔ’n ti yɛ Ɲanmiɛn fɛ i wa’n mɛnnin ekun’n niɔn. Sa sɔ’n ti sa nzɔliɛ.’ (Ebre Mun 11:19) Sanngɛ nán sa sɔ’n i ngunmin ti yɛ Abraamu lafi sran cɛnlɛ’n i su kpa tankaan ɔn. ?Nán Zoova yɛ ɔ yoli maan kɛ ɔ nin i yi Sara be yoli oke mɔ be ba wulɛ sinnin’n, be kwla wuli Izaaki ɔ?—Bo Bolɛ 18:10-14; 21:1-3; Rɔmfuɛ Mun 4:19-21.
14. (a) ?Kɛ nga Ebre Mun 11:9, 10 fa kan’n sa’n, ngue yɛ Abraamu minndɛ i ɔ? (b) ?Sɛ Abraamu ɲán Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n nun mmlusuɛ mɛn uflɛ’n nun’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ ɔ kpɛn su i lika ɔ? (c) ?Sa mennin yɛ ɔ́ kpɛ́n su e lika naan y’a kwla ɲan Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n nun mmlusuɛ ɔ?
14 Pɔlu kannin Abraamu ndɛ kɛ ɔ trannin tannin sua nun nvle wie nun kɛ aofuɛ sa. Afin ɔ ‘minndɛ klɔ kpa nga be wlɛli i sua’m be bo ase kpa’n, mɔ Ɲanmiɛn bɔbɔ yɛ ɔ jajali yɛ ɔ kplannin’n.’ (Ebre Mun 11:9, 10) Nán klɔ jrɛiin kɛ Zerizalɛmu sa mɔ i su lɔ yɛ Ɲanmiɛn i tannin sua’n o’n, i ndɛ yɛ be kan ɔn. Cɛcɛ, klɔ sɔ’n ti nzɔliɛ like. Yɛle Ɲanmiɛn i Sielɛ m’ɔ o ɲanmiɛn su lɔ’n, yɛ Klist Zezi nin i sran 144.000 mɔ be nin i bé dí famiɛn’n, be yɛ be ti i nunfuɛ’n niɔn. Sran 144.000 mɔ be le aɲrunɲan ɲanmiɛn su lɔ’n, be kan be ndɛ wie ekun kɛ be ti ‘Ɲanmiɛn i klɔ, klɔ sɔ’n yɛle Zerizalɛmu uflɛ’n,’ m’ɔ ti Klist i ‘atɔnvlɛ’n.’ (Sa Nglo Yilɛ 21:2) Afuɛ 1914 nun’n, Zoova sieli Zezi i Famiɛn i Sielɛ Blɛ’n nun ɲanmiɛn su lɔ naan ɔ kwla i kpɔfuɛ mun. (Jue Mun 110:1, 2; Sa Nglo Yilɛ 11:15) Sɛ Abraamu mɔ ‘Ɲanmiɛn flɛli i janvuɛ’n’ ɔ́ ɲán Sielɛ Blɛ’n i nun mmlusuɛ’n, ɔ fata kɛ ɔ ɲan nguan ekun. I sɔ kunngba’n, sɛ é ɲán Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n i nun mmlusuɛ wie’n, ɔ fata kɛ e tran Ɲanmiɛn i mɛn uflɛ’n nun. Yɛle kɛ, sran kpanngban mɔ bé fín Armagedɔn alɛ’n nun bé fíte’n, ɔ fata kɛ e tran be nun wie, annzɛ kusu sɛ e wu’n, ɔ nin i fata kɛ be cɛn e. (Sa Nglo Yilɛ 7:9, 14) ?Sanngɛ, ngue su yɛ sran cɛnlɛ mɔ e fa e wla gua su’n, ɔ taka ɔ?
Sran cɛnlɛ mɔ e lafi su’n taka Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n su
15, 16. (a) ?Wafa sɛ yɛ e ɲrun lɔ sa nga Biblu’n kɛnnin i ndɛ klikli’n ɔ kle kɛ e kwla fa e wla gua sran cɛnlɛ’n su ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ sran cɛnlɛ mɔ e fa e wla gua su’n kwla fa e mantan Zoova kpa ekun ɔn?
15 E nin e Si m’ɔ o nglo lɔ’n e afiɛn m’ɔ mantan’n, ɔ nin Ɲanmiɛn su mɔ e lafi kpa kɛ Abraamu sa’n, ɔ nin Ɲanmiɛn i mmla mɔ e fa be su’n ti’n, Zoova kwla bu e sran kpa kpɔkun ɔ fa e kɛ i janvuɛ mun sa. Ɔ maan ninnge nga Ɲanmiɛn Sielɛ Blɛ’n wá yó be’n, e kwla se kɛ é ɲán wie. I kpa bɔbɔ’n, sa ng’ɔ́ wá jú mɔ Ɲanmiɛn Ndɛ dun mmua kɛnnin i ndɛ klikli kpa Bo Bolɛ 3:15 nun’n, ɔ kle kɛ e kwla fa e wla gua sran cɛnlɛ’n su naan e nin Ɲanmiɛn e kwla yo janvuɛ. Biblu’n nun ndɛ mma sɔ’n seli kɛ bé kpɔ́tɔ Satan i ti’n, yɛ kusu ɔ́ ká Bla m’ɔ ti Ɲanmiɛn liɛ’n i osufuɛ’n i ja sin. Sɛ é kwlá sé’n, kɛ Zezi wuli waka’n su’n, yɛ ɔ yoli i ja sin kalɛ’n niɔn. Sanngɛ kɛ i cɛn nsan’n su Ɲanmiɛn cɛnnin i’n, i kannin’n wuli. Ɔ maan ɔ́ wá fá ajalɛ cinnjin kpa kun ‘mmusu’m be si Satan’n mɔ maan wie’n kwla sran mun’n,’ i wun.—Ebre Mun 2:14.
16 Pɔlu kpɛn e wla kɛ ‘Ɲanmiɛn kle e kɛ ɔ klo e, afin kɛ e ti sa tɛ yofuɛ’n, e ti ɔ maan Klist wuli.’ (Rɔmfuɛ Mun 5:8) Sɛ ye dan sɔ’n e si su ye wie’n, e nin Zezi yɛ e Si m’ɔ o nglo lɔ m’ɔ ti sran klofuɛ’n, e afiɛn’n mántan kpa.—2 Korɛntfuɛ Mun 5:14, 15.
17. (a) ?Sa mennin yɛ Zɔbu fɛ i wla gua su m’ɔ kɛnnin i ndɛ ɔ? (b) ?Zoova i su ndɛ mennin yɛ Zɔb 14:15 yi i nglo ɔ? ?Yɛ angunndan mennin yɛ i sɔ’n man amun ɔn?
17 Lele naan y’a ju Klistfuɛ’m be blɛ liɛ’n nun’n, Zɔbu m’ɔ ti sran kpa’n fɛli i wla guali sran cɛnlɛ’n su. Sa nga Satan fa kleli i nun’n ti’n, ɔ wunnin i ɲrun dan kpa. Yɛ kannzɛ sran cɛnlɛ ndɛ w’a fiteman be nga be tɔnnin be wun suɛn kɛ be ti Zɔbu i janvuɛ’n be nuan le’n, sanngɛ i liɛ’n, ɔ fali sa sɔ’n m’ɔ fɛ i wla gua su’n fɔnvɔli i wun. Ɔ seli kɛ: ‘Sɛ ɔ ti kɛ sran wu ɔ ɔ ba’n, nn ń trán ń mínndɛ kɛ junman difuɛ m’ɔ minndɛ lelee kpɔkun be fa sran kaci i’n sa.’ Kɛ ɔ́ kán ndɛ klé i Ɲanmiɛn Zoova’n, ɔ seli kɛ: ‘Blɛ nga a kleli kɛ sɛ ɔ ju ɔ á wún min’n, sɛ ɔ ju naan a flɛ min’n, ń sró.’ Kpɔkun kɛ Zɔbu yí angunndan ng’ɔ bu i e Bofuɛ m’ɔ ti sran klofuɛ’n i lika’n i nglo’n, ɔ guɛ i ndɛ’n bo kɛ: “Afin n ti ɔ sa nuan like.” (Zɔb 14:14, 15) Nanwlɛ, Zoova kunndɛ kɛ blɛ ng’ɔ kleli kɛ ɔ́ cɛ́n ndɛnmanfuɛ mun’n, ɔ ju ndɛndɛ. Kɛ e bu Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n, ɔ nin ye m’ɔ yi i nglo e lika sanngɛ nn e te o fɔ’n nun’n, nanwlɛ, i sɔ’n su e bo kɛ e fa e wun mɛntɛn i kpa liɛ su!—Rɔmfuɛ Mun 5:21; Zak 4:8.
18, 19. (a) ?Ngue yɛ Daniɛli fɛ i wla gua su kɛ ɔ́ kpɛ́n su i lika naan w’a ɲan nguan ekun ɔn? (b) ?Ngue yɛ é wá yíyí nun kpa ekun like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɔ’n nun ɔn?
18 Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ Daniɛli mɔ Ɲanmiɛn i anzi’n kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ ‘ti Ɲanmiɛn i awlɛn su sran’n,’ ɔ suli Ɲanmiɛn ndɛnman su afuɛ kpanngban ng’ɔ dili’n nun. (Daniɛl 10:11, 19) Kɛ afuɛ 617 nun L.B.N. be trali Daniɛli ɔli lomuɛn lele m’ɔ́ fá jú afuɛ 536 nun L.B.N. Sirisi m’ɔ ti Pɛrsi famiɛn’n i sielɛ’n i afuɛ nsan’n su’n, ɔ suli Zoova sein titi, w’a fɔnman. Afuɛ 536 sɔ nun’n, ɔ wunnin aolia nun like ka naan i sin’n, w’a wu. (Daniɛl 1:1; 10:1) Sirisi m’ɔ ti Pɛrsi famiɛn’n i sielɛ’n i afuɛ nsan kunngba sɔ’n nun’n, aolia nun, Daniɛli wunnin mɛn’n nun famiɛn nga bé wá káci be wiengu lele naan i agualiɛ su ɲrɛnnɛn dan’n w’a ju’n. (Daniɛl 11:1–12:13) Kɛ Daniɛli wunnin sa sɔ mun’n, w’a wunman be wlɛ. I sɔ’n ti’n, ɔ usali anzi ng’ɔ fali ninnge sɔ mun kleli i’n kɛ: “?Nannan, sa sɔ’n i bo wá gúa sɛ?” Daniɛli i su tɛlɛ nun’n, anzi’n fɛli i ɲin sieli “awieliɛ blɛ” mɔ i nun yɛ ‘ngwlɛlɛfuɛ’m bé wá wún sa ng’ɔ su ju’n i wlɛ’n,’ i su. ?Sanngɛ ngue yɛ Daniɛli bɔbɔ kwla lafi su kɛ ɔ́ kpɛ́n su i lika ɔ? Anzi’n si i. Ɔ maan ɔ seli Daniɛli kɛ: ‘Ɔ liɛ’n, tra ɔ awlɛn lele fá jú awieliɛ lɔ. Á wá ló wunmiɛn. I sin’n, á wá jáso kó fá ɔ akatua’n mɛn’n i awieliɛ lɔ.’ (Daniɛl 12:8-10, 13) Klist i Afuɛ akpi Sielɛ Blɛ’n nun kɛ “sran kpa’m bé cɛ́n’n,” Daniɛli wá jáso.—Lik 14:14.
19 Kɛ é sé yɛ’n mɔ e o awieliɛ blɛ’n nun’n, Klist i Afuɛ akpi Sielɛ Blɛ’n w’a mantan koko w’a tra i nun nga e lafili Ɲanmiɛn su i klikli nun’n. I sɔ’n ti’n, ɔ fata kɛ e usa e wun kɛ: ‘?Kɛ Abraamu, nin Zɔbu, nin Daniɛli, ɔ nin yasua nin bla nanwlɛfuɛ wie mun ekun bé wá trán mɛn uflɛ nun’n, ń trán be nun wie?’ Ɔ fata kɛ e tran be nun wie. Sanngɛ sɛ e fa e wun mantan Zoova titi naan e fɛ i mmla’m be su’n, yɛ é trán be nun wie ɔ. Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɔ nun’n, é wá yíyí sran cɛnlɛ ndɛ mɔ e fa e wla gua su’n i nun kpa ekun. I liɛ’n, é wún be nga bé cɛ́n’n be wlɛ.
?Amun wla kwla kpɛn su?
• ?Kɛ Pɔlu kannin sran cɛnlɛ m’ɔ fɛ i wla gua su’n i ndɛ’n, wafa sɛ yɛ sran’m be sɔli i nun ɔn?
• ?Ngue ti yɛ sran cɛnlɛ ndɛ mɔ Klistfuɛ kun wun i wlɛ’n ɔ kle kɛ ɔ ti Klistfuɛ kpa ɔ?
• ?Ɔ yo sɛ yɛ maan e si kɛ Abraamu, nin Zɔbu, nin Daniɛli be fali be wla guali sran cɛnlɛ’n su ɔ?
?Amun wla kwla kpɛn su?
• ?Kɛ Pɔlu kannin sran cɛnlɛ m’ɔ fɛ i wla gua su’n i ndɛ’n, wafa sɛ yɛ sran’m be sɔli i nun ɔn?
• ?Ngue ti yɛ sran cɛnlɛ ndɛ mɔ Klistfuɛ kun wun i wlɛ’n ɔ kle kɛ ɔ ti Klistfuɛ kpa ɔ?
• ?Ɔ yo sɛ yɛ maan e si kɛ Abraamu, nin Zɔbu, nin Daniɛli be fali be wla guali sran cɛnlɛ’n su ɔ?