Ɲanmiɛn i sran klolɛ’n wieman le

1-2. ?Sa benin yɛ ɔ kle aniaan sunman be yalɛ-ɔ?

WIENUN-ƆN mmeli kun o jenvie’n i afiɛn lɔ. Jenvie’n boman aɔwi, yɛ aunmuan’n kpalo mmeli’n kɔ wa kɔ wa. I lɛ nun’n, like ng’ɔ tra mmeli’n i ase’n, yɛ ɔ kwla uka mmeli’n niɔn. Sɛ b’a faman like sɔ’n b’a yimɛn i nzue’n nun’n, aunmuan’n fá mmeli’n kɔ́ lika uflɛ.

² Kɛ sa kekle’m be tɔ e su’n, e akunndan’n kwla sanngan. E wun kwla yo e kɛ mmeli mɔ nzue’n fɛ i kɔ wa kɔ wa’n sa. Yɛle kɛ cɛn wie’n, e lafi su kɛ Zoova klo e naan ɔ suan e bo. Cɛn wie kusu’n, ɔ yo e kɛ Zoova wunman sa ng’ɔ o e su’n sa. (Jue. 10:1; 13:1) Blɛ sɔ’n nun’n, e janvuɛ kpa kun kwla kan ndɛ wie fa fɔnvɔ e, kpɛkun e wun fa e feke kan. (Ɲan. 17:17; 25:11) Sanngɛ i sin’n e akunndan’n yo nɲɔnnɲɔn ekun. Wie liɛ bɔbɔ’n e kwla bu i kɛ Zoova w’a yi e blo. ?É yó sɛ naan y’a jran kekle kɛ mmeli mɔ like trɛ i ase’n sa? ?É yó sɛ naan y’a lafi su titi kɛ Zoova klo e naan ɔ suan e bo sa kwlaa nun?

3. (1) ?Biblu’n nun’n kɛ be se kɛ be klo sran dan’n i bo’n yɛle benin? (Jue Mun 31:7; 136:1) (2) ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ sran fi kloman sran dan kɛ Zoova sa-ɔ? (An nian desɛn’n wie.)

³ Kɛ sa o e su’n, like kun m’ɔ kwla uka e naan y’a jran kekle’n, yɛle kɛ maan e bu Zoova i sran klolɛ dan’n i akunndan. (An kanngan Jue Mun 31:7; 136:1 nun.) Biblu’n nun’n, kɛ be se kɛ be klo sran dan’n, i bo’n yɛle kɛ be klo sran sɔ’n i tankaan kpa yɛ be klo i titi. Sran fi kloman sran dan kɛ Zoova sa. Ezipti Lɔ Tulɛ 34:​6, 7 nin Jue Mun 86:5 be kle kɛ Zoova i sran klolɛ dan’n wieman le. ?Ngue yɛ i sɔ’n kle e-ɔ? Ɔ kle e kɛ Zoova yimɛn i sufuɛ nanwlɛfuɛ’m be ase le. Sɛ ɔ tran e klun titi kɛ Zoova kpɔcimɛn i sufuɛ mun le’n, é kwlá jrán sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle.—Jue. 23:4.

ZOOVA I SRAN KLOLƐ’N TI BIBLU’N NUN NDƐ CINNJIN KUN

4. (1) ?Biblu’n nun ndɛ cinnjin’m be nun wie mun yɛle benin? (2) ?Ngue ti yɛ sran fi kwlá lakaman e naan y’a lafiman ndɛ sɔ’m be su kun-ɔn?

⁴ Kɛ sa o e su’n, like kun ekun m’ɔ kwla uka e naan y’a jran kekle’n, yɛle kɛ nán e wla fi su kɛ Zoova i sran klolɛ’n ti Biblu’n nun ndɛ cinnjin kun. ?Kɛ be kan Biblu’n nun ndɛ cinnjin’m be ndɛ’n, ngue yɛ a bu i akunndan-ɔn? Atrɛkpa’n kɛ á bó Biblu’n nun like suanlɛ bo’n, ndɛ klikli nga be kleli wɔ’n, be akunndan yɛ a bu-ɔ. I wie yɛle kɛ a wunnin i wlɛ kɛ Ɲanmiɛn i dunman’n yɛle Zoova, naan Ɲanmiɛn i Wa kunngba cɛ’n yɛle Zezi, naan be nga be wuli’n be wunman sa wlɛ, naan kusu cɛn wie lele’n sran’m bé trán asiɛ m’ɔ́ káci lika klanman’n i su titi. (Jue. 83:18; Aku. 9:5; Zan 3:16; Ngl. 21:​3, 4) A wunnin ndɛ sɔ’m be wlɛ yɛ a lafili su. Ɔ maan sran fi kwlá lakaman wɔ naan w’a lafiman su kun. ?Ngue ti-ɔ? Afin a wunnin kɛ sa wie’m be kle weiin kɛ ndɛ sɔ’m be ti nanwlɛ. I wafa kunngba’n, sɛ a lafi su kɛ Zoova i sran klolɛ’n ti Biblu’n nun ndɛ cinnjin kun’n, a su bumɛn i kɛ ɔ ndɛ lomɛn i. Maan e nian like ng’ɔ kwla uka wɔ naan w’a lafi i sɔ liɛ’n su kpa’n.

5. ?Ɔ yo sɛ yɛ sran kun yaci ato ndɛ’m be su falɛ-ɔ?

⁵ ?Kɛ a boli Biblu’n nun like suanlɛ bo’n, ngue yɛ ɔ ukali wɔ naan w’a faman ato ndɛ’m be su kun-ɔn? Kɔlɛ’n a fali ndɛ nga Biblu’n kan’n fa sunnzunnin like nga be kleli wɔ ɔ asɔnun’n nun lɔ’n. Maan e se kɛ laa’n a bu i kɛ Zezi yɛ ɔ ti Ɲanmiɛn Kpli’n niɔn. Sanngɛ kɛ á súan Biblu’n nun like kɔ́’n, atrɛkpa’n a usali ɔ wun kɛ: ‘?Ndɛ sɔ mɔ n lafi su’n ɔ ti nanwlɛ?’ Kɛ a niannin Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun kpa’n, a wunnin kɛ Zezi timan Ɲanmiɛn Kpli. I sɔ’n ti’n, w’a lafiman ato ndɛ nga be kleli wɔ’n su kun. Ndɛ nga Biblu’n kan’n i su yɛ a wa lafili-ɔ. Biblu’n se kɛ Zezi ti “ninnge kwlaa nga Ɲanmiɛn yili be’n be nun klikli’n,” naan i yɛ ɔ ti “Ɲanmiɛn i Wa kunngba cɛ’n” niɔn. (Kol. 1:15; Zan 3:18) Kɛ ɔ ko yo naan sran kun w’a yaci ato ndɛ’m be su falɛ’n, ɔ kwla yo kekle kɛ “talɛ ngblingbli mun” be bubulɛ’n sa. (2 Kor. 10:​4, 5) Sanngɛ kɛ a yoli sɔ’n, w’a saman ɔ sin w’a faman be su kun.—Fip. 3:13.

6. ?Ngue ti yɛ a kwla lafi su kɛ Zoova ‘i sran klolɛ dan’n wieman le-ɔ’?

⁶ I wafa kunngba’n, sɛ sa o ɔ su naan a lafiman su kpa kɛ Zoova klo wɔ’n, usa ɔ wun kɛ: ‘?Akunndan nga n bu’n ɔ ti su?’ Kpɛkun fa akunndan nga a bu’n fa sunnzun ndɛ ng’ɔ o Jue Mun 136:1 nun mɔ like suanlɛ nga taka su’n. ?Ngue ti yɛ Zoova se kɛ i sran klolɛ’n ti dan-ɔn? ?Ngue ti yɛ jue kunngba sɔ’n nun’n, be seli kɛ “i sran klolɛ dan’n wieman le” i sɔ lele kpɛ 26 ɔn? Kɛ nga e dun mmua fa kannin’n sa’n, klolɛ dan mɔ Zoova klo i sufuɛ mun’n, ɔ ti Biblu’n nun ndɛ cinnjin kun. Ɔ fata kɛ e lafi ndɛ sɔ’n su kɛ nga e fa lafi Biblu’n nun ndɛ cinnjin onga’m be su’n sa. Ɔ maan sɛ a bu i kɛ Zoova buman ɔ wie naan ɔ kwlá kloman wɔ’n, nn w’a fa ato ndɛ kun su. Ɔ fata kɛ a kpalo ato ndɛ sɔ’n, kɛ nga a fa kpaloli ato ndɛ nga be kleli wɔ laa’n be sa.

7. An bo Biblu’n nun ndɛ mma nga be kle kɛ Zoova klo e’n be nun wie’m be su.

⁷ Biblu’n nun ndɛ mma kpanngban wie mun ekun be kwla uka e naan y’a lafi su kɛ Zoova klo e sakpa. I wie yɛle kɛ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Amun ti kpa tra ndrofia kpanngban.” (Mat. 10:31) Asa’n Zoova bɔbɔ seli i nvle’n kɛ: “Ń mán ɔ wunmiɛn, yɛ ń úka wɔ, nanwlɛ, ń fá min sa fama mɔ n fa yo sa nuan su sɛsɛ’n ń súan ɔ bo.” (Eza. 41:10) Ndɛ sɔ’m be ti weiin. Zezi w’a seman kɛ: ‘Atrɛkpa’n amun ti kpa.’ Sanngɛ ɔ seli kɛ “Amun ti kpa.” Zoova kusu w’a seman kɛ: ‘Atrɛkpa’n ń úka wɔ.’ Sanngɛ ɔ seli kɛ: “Ń úka wɔ.” Sɛ sa o ɔ su naan a lafiman su kpa kɛ Zoova klo wɔ’n, ndɛ mma kɛ ngalɛ sa’m be kwla uka ɔ naan ɔ wla w’a gua ase. I kpa bɔbɔ’n, be kwla uka wɔ naan w’a wun i wlɛ weiin kɛ ɔ klo wɔ. Ndɛ sɔ mɔ be o Biblu’n nun’n be ti nanwlɛ. Sɛ a bu ndɛ sɔ’m be su akunndan kpa naan a fa wlɛ i srɛlɛ’n nun’n, á kán ndɛ kunngba ng’ɔ o 1 Zan 4:16 nun’n wie. Ɔ se kɛ: “E si kɛ Ɲanmiɛn klo e, yɛ e lafi i sɔ’n su.”a

8. ?Sɛ cɛn kunngun’n a lafiman su kpa kɛ Zoova klo wɔ’n, ngue yɛ a kwla yo-ɔ?

⁸ ?Yɛ sɛ cɛn kunngun’n, a lafiman su kpa kɛ Zoova klo wɔ’n nin? ?Ngue yɛ a kwla yo-ɔ? Fa akunndan nga a bu’n sunnzun Zoova i su ndɛ nga a si i’n. Akunndan nga e bu’n ɔ kacikaci. Ɔ maan e kwlá lafiman su. Sanngɛ klolɛ mɔ Zoova klo e’n i su ndɛ nga Biblu’n kan’n ɔ kaciman. Ɔ maan e kwla lafi su. Sɛ a lafiman su kɛ Zoova klo wɔ’n nn ɔ ɲin kpa i nzuɛn’m be nun cinnjin kpafuɛ’n su. I nzuɛn sɔ’n yɛle klolɛ’n.—1 Zan 4:8.

BU KLOLƐ MƆ ZOOVA ‘KLO WƆ’N’ I SU AKUNNDAN KPA

9-10. ?Ngue yɛ Zezi su kɛn i ndɛ m’ɔ seli kɛ ‘Siɛ’n bɔbɔ klo amun’n’ niɔn? (Zan 16:​26, 27) (An nian foto’n wie.)

⁹ Sɛ e fa e ɲin sie i ndɛ kun mɔ Zezi kannin’n su’n, é wún i wlɛ kɛ Zoova klo e dan. Ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ: “Siɛ’n bɔbɔ klo amun.” (An kanngan Zan 16:​26, 27 nun.) Zezi w’a kanman ndɛ sɔ’n naan ɔ yo i sɔnnzɔnfuɛ’m be su nun fɛ. Ndɛ ng’ɔ dun mmua kannin ka naan w’a kan ndɛ sɔ’n, ɔ kle kɛ ɔ su fa be ɲin sie i like cinnjin kpa kun su. Like sɔ’n yɛle Ɲanmiɛn srɛlɛ’n.

¹⁰ Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ’m be kɛ be srɛ Ɲanmiɛn i dunman nun. W’a seman kɛ be srɛ i. (Zan 16:​23, 24) Ɔ ti cinnjin kɛ be wun i sɔ liɛ’n i wlɛ. Kɛ Zezi cɛnnin nguan’n, i sɔnnzɔnfuɛ’m be kwla se kɛ bé srɛ́ i. Afin ɔ ti be janvuɛ, yɛ ɔ klo be. Ɔ maan be kwla bu i kɛ sɛ be srɛ i’n, ɔ́ tíe kpɛkun ɔ́ kpɛ́tɛ i Si kɛ ɔ yo like nga be srɛli i’n ɔ man be. Sanngɛ Zezi kunndɛman kɛ be bu i sɔ. Afin ɔ seli be kɛ: “Siɛ’n bɔbɔ klo amun.” Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i su like cinnjin kun mɔ Biblu’n kle’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Bu ndɛ sɔ’n i akunndan nian. Kɛ a suannin Biblu’n nun like’n, a sili Zezi yɛ a kloli i. (Zan 14:21) Sanngɛ kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ klikli’m be sa’n, Ɲanmiɛn yɛ ɔ fata kɛ a srɛ i-ɔ. Afin i ‘bɔbɔ klo wɔ.’ Blɛ kwlaa nga a srɛ Zoova’n, a kle kɛ a lafi ndɛ sɔ’n su.—1 Zan 5:14.

WUN SA NGA TI YƐ A LAFIMAN SU KPA KƐ ZOOVA KLO WƆ’N I WLƐ

11. ?Ngue ti yɛ sɛ a lafiman su kpa kɛ Zoova klo wɔ’n, i sɔ’n yó Satan fɛ-ɔ?

¹¹ ?Ngue ti yɛ ɔ ju wie’n e lafiman su kpa kɛ Zoova klo e-ɔ? A kwla se kɛ Satan ti-ɔ. Yɛ sɛ a se sɔ kusu’n ɔ timan ato. Satan “kunndɛ kɛ ɔ́ dí” e, yɛ ɔ kunndɛman kɛ e bu i kɛ Zoova klo e. (1 Piɛ. 5:8) Kusu nn Zoova klo e. I sɔ’n ti yɛ ɔ yili e ti kpɔlɛ tɛ’n niɔn. Sanngɛ Satan kunndɛ kɛ e bu i kɛ e ti sa tɛ yofuɛ dan naan e kwlá ɲanman tɛ sɔ’n i su ye. (Ebr. 2:9) ?Ɔ maan sɛ a bu i kɛ Zoova kloman wɔ’n, wan yɛ ɔ́ yó i fɛ-ɔ? Satan-ɔn. ?Sɛ sa kekle o ɔ su naan a yaci Zoova sulɛ’n, wan yɛ ɔ́ yó i fɛ-ɔ? Satan ekun-ɔn. Satan bɔbɔ yɛ Zoova klomɛn i-ɔ. Sanngɛ ɔ kunndɛ kɛ e bu i kɛ e yɛ Zoova kloman e-ɔ, naan w’a yi e blo. ‘Ninnge ng’ɔ yo be gblɛ nun fa laka sran mun’n,’ i kun yɛ ɔ o lɛ-ɔ. (Efɛ. 6:11) Sɛ e wun like nga Satan kunndɛ kɛ ɔ́ yó’n i wlɛ’n, é kwlá ‘jrɛ́n i ɲrun kekle.’—Zak. 4:7.

12-13. ?Wafa sɛ yɛ fɔ m’ɔ o e nun’n, ɔ kwla yo maan e bu i kɛ Zoova kloman e-ɔ?

¹² Like kun ekun kwla yo naan y’a lafiman su kpa kɛ Zoova klo e. Like sɔ’n yɛle fɔ m’ɔ o e nun’n. (Jue. 51:5; Rɔm. 5:12) Fɔ m’ɔ o klɔ sran’m be nun’n ti’n, be nin Ɲanmiɛn be afiɛn tili nun. Fɔ sɔ’n sacili be akunndan’n nin be wunnɛn wunmuan’n.

¹³ Asa’n fɔ sɔ’n ti’n, e akunndan’n bu e fɔ, e wla bo e wun, e wunman e wun fɛ, yɛ ɲannzuɛn kun e. Kɛ e yo sa tɛ’n, yɛ e wun kwla yo e sɔ-ɔ. Kannzɛ bɔbɔ y’a yoman sa tɛ’n, sanngɛ kɛ e si kɛ e ti sa tɛ yofuɛ’n, e wun kwla yo e sɔ wie. Afin kɛ Ɲanmiɛn yí klɔ sran mun’n, be timan sa tɛ yofuɛ. (Rɔm. 8:​20, 21) Kɛ kpanngɔ’n i ja’n fiti’n, ɔ kwlá kɔmɛn i ɲrun kpa. I wafa kunngba’n, fɔ m’ɔ o e nun’n ti’n, e kwlá yoman ninnge nga kɛ Ɲanmiɛn yí e’n ɔ sunnzunnin kɛ e yo be’n be kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ ju wie’n e kwla bu i kɛ Zoova kloman e. Sɛ e bu i sɔ kusu’n, maan e wla kpɛn su kɛ Zoova ‘ti Ɲanmiɛn kun m’ɔ ti dan-ɔn, ɔ yo sro naan be nga be klo i mɔ be nanti i mmla’m be su titi’n, ɔ yi i sran klolɛ dan’n i nglo be lika.’—Nee. 1:5.

14. ?Sɛ e bu e ti kpɔlɛ tɛ’n i su akunndan’n, wafa sɛ yɛ i sɔ’n kwla uka e naan y’a lafi su kɛ Zoova klo e-ɔ? (Rɔmunfuɛ Mun 5:8) (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “Maan e nian e wun su naan ‘sa tɛ yolɛ’n w’a lakaman e’” i nun.)

¹⁴ Ɔ ju wie’n e kwla bu i kɛ klolɛ mɔ Zoova klo sran’n, e liɛ’n e nin i sɔ’n fataman. Nanwlɛ, e nin i sɔ liɛ’n fataman sakpa. Sanngɛ i sɔ bɔbɔ ti yɛ klolɛ mɔ Ɲanmiɛn klo sran’n, ɔ ti i liɛ ngunmin-ɔn. Sɛ Zoova waan ɔ́ nían sa nga e yo be’n be ti’n, ɔ kwlá kloman e. Sanngɛ ɔ yili e ti kpɔlɛ tɛ’n naan w’a kwla yaci e sa tɛ mun w’a cɛ e, klolɛ m’ɔ klo e’n ti. (1 Zan 4:10) Asa’n nán e wla fi su kɛ Zezi bali sa tɛ yofuɛ’m be delɛ. (An kanngan Rɔmunfuɛ Mun 5:8 nun.) E kwlá yoman ninnge mun kɛ fɔ nunman e nun sa, yɛ Zoova kusu seman e kɛ e yo sɔ. Sɛ e wun i wlɛ kɛ fɔ m’ɔ o e nun’n kwla yo maan e bu i kɛ Zoova kloman e’n, é mían e ɲin é kpálo i sɔ akunndan’n.—Rɔm. 7:​24, 25.

A NIN ƝANMIƐN BE NANTI KLANMAN TITI

15-16. ?Sɛ e nin Zoova e nanti klanman titi’n, ngue yɛ e kwla lafi su kɛ ɔ́ yó-ɔ? ?Yɛ ngue ti-ɔ? (2 Samiɛli 22:26)

¹⁵ Zoova kunndɛ kɛ e fa ajalɛ’n i kpafuɛ’n. Yɛle kɛ e ‘fa e wun e mɛntɛn i.’ (Mml. 30:​19, 20) Sɛ e yo sɔ’n, e kwla lafi su kɛ ɔ nin e nánti klanman titi. (An kanngan 2 Samiɛli 22:26 nun.) E kwla lafi su kɛ sɛ e nin Zoova e nanti klanman titi’n, ɔ́ úka e sa kwlaa nun.

¹⁶ Kɛ nga e fa wunnin i’n sa’n, e kwla jran sa nga be tɔ e su’n be ɲrun kekle titi. E si kɛ Zoova klo e naan ɔ́ súan e bo titi. I sɔ yɛ Biblu’n kle-ɔ. Sɛ e lafiman su kpa kɛ Zoova klo e’n, maan e wla kpɛn klolɛ mɔ Zoova klo sran’n i su ndɛ nga e si i’n i su, yɛ nán e lafi akunndan nga e bu’n su. Biblu’n kle kɛ klolɛ mɔ Zoova klo sran’n ɔ wieman le. Maan e lafi ndɛ sɔ’n su titi.