SURAT SA MGA TAGA ROMA

1 Ako, si Pablo, sarong uripon ni Cristo Jesus asin inapod na magin apostol, ilinain para sa maugmang bareta nin Diyos,+ 2 na patiinot niyang ipinanuga sa banal na Kasuratan paagi sa saiyang mga propeta. 3 Mapadapit an maugmang baretang ini sa saiyang Aki, na namundag bilang tawo gikan* sa lahi* ni David,+ 4 alagad paagi sa kapangyarihan kan espiritu nin kabanalan ipinahayag na Aki nin Diyos+ kan buhayon siya liwat hali sa mga gadan+—iyo, si Jesu-Cristo na satuyang Kagurangnan. 5 Paagi sa saiya nag-ako kami nin daing kapantay na kabuutan asin nin pagkaapostol+ tanganing an mga tawo sa gabos na nasyon+ magin masinunod huli sa pagtubod, para sa kamurawayan kan saiyang pangaran. 6 Hali sa mga nasyon na iyan, inapod man kamo na magin parasunod ni Jesu-Cristo. 7 Sa gabos na namumutan nin Diyos diyan sa Roma, na inapod tanganing magin mga banal:

Mapasaindo an daing kapantay na kabuutan asin katuninungan na hali sa Diyos na satuyang Ama asin sa Kagurangnan na Jesu-Cristo.

8 Inot sa gabos, sa ngaran ni Jesu-Cristo nagpapasalamat ako sa sakuyang Diyos may koneksiyon sa saindo gabos, huli ta an pagtubod nindo pinag-uurulayan maski sain sa bilog na kinaban. 9 Asin an Diyos, na sa saiya itinatao ko an sagradong paglilingkod nin bilog na puso* paagi sa pagpahayag kan maugmang bareta manungod sa saiyang Aki, iyo an sakong saksi kun paanong pirmi ko nanggad kamong sinasambit sa sakong mga pamibi,+ 10 na nakikimahirak na kun mapupuwede magkaigwa na ako ngunyan nin oportunidad na makadiyan sa saindo, kun bubuuton nin Diyos. 11 Huling minamawot ko nanggad na mahiling kamo, tanganing makapaghiras ako sa saindo nin espirituwal na regalo para maparigon kamo; 12 o sa ibang pagtaram, tanganing magpakinurusog-kusugan+ kita paagi kan pagtubod nindo asin kan pagtubod ko.

13 Alagad habo kong dai nindo ini naaaraman, mga tugang, na dakul na beses kong plinano na magdiyan sa saindo, pero igwang nakakaulang sa sako sagkod ngunyan. Minsan siring, gusto kong magkabunga man ako diyan sa saindo arog kan nagibo ko sa ibang mga nasyon. 14 May utang ako sa mga Griego pati sa mga taga ibang nasyon,* sa mga madunong pati sa mga mangmang; 15 kaya gustong-gusto ko man na ipahayag an maugmang bareta sa saindo diyan sa Roma.+ 16 Huli ta dai ko ikinakasupog an maugmang bareta;+ sa katunayan, iyan an mapuwersang instrumento nin Diyos para sa kaligtasan kan lambang saro na may pagtubod,+ inot kan mga Judio+ dangan kan mga Griego man.+ 17 Huling nahihiling kan mga may pagtubod na paagi sa maugmang bareta ihinahayag nin Diyos an saiyang pagigin matanos asin napapakusog kaini an saindang pagtubod,+ siring kan nasusurat: “Alagad an saro na matanos mabubuhay dahil sa pagtubod.”+

18 Hali sa langit, ihinahayag an kaanggutan* nin Diyos+ tumang sa gabos na bakong diyosnon asin bakong matanos na paggawi nin mga tawong nagtatahob kan katotoohan+ gamit an paaging bakong matanos, 19 huli ta ano man na puwedeng maaraman manungod sa Diyos hiling-hiling ninda, dahil malinaw iyan na ipinahiling nin Diyos sa sainda.+ 20 Huling an saiyang dai nahihiling na mga kuwalidad*—an saiyang daing sagkod na kapangyarihan+ asin pagka-Diyos+—malinaw na nahihiling puon pa sa paglalang kan kinaban, dahil namamansayan an mga iyan paagi sa mga bagay na linalang,+ kaya dai sindang rason na dai maniwala. 21 Huli ta maski midbid ninda an Diyos, dai ninda siya pinamuraway bilang Diyos asin dai man ninda siya pinasalamatan, kundi nagin daing kamanungdanan an mga pangangatanusan kan saindang isip asin nawaran nin gabos na pagmansay* an saindang mangmang na mga puso.+ 22 Dawa sinasabi nindang mga madunong daa sinda, sinda nagin mga lulong 23 asin an kamurawayan kan daing kalapaan na Diyos rinibayan ninda kan ladawan nin mga bagay na may kalapaan: mga tawo, mga gamgam,* mga linalang na apat an bitis, asin mga reptilya.*+

24 Kaya huling gusto nindang sunudon an mga pagmawot kan saindang puso, pinabayaan sinda nin Diyos na gibuhon an mga bagay na marigsok,* na sa siring nagdadara nin kasusupgan sa sadiri nindang mga hawak.* 25 Mas pinili pa ninda an kaputikan kisa sa katotoohan mapadapit sa Diyos, asin saindang sinamba saka pinaglingkudan* an mga linalang imbes na an Kaglalang, an saro na dapat umawon sagkod lamang. Amen. 26 Iyan an dahilan kaya pinabayaan sinda nin Diyos sa saindang makasusupog na seksuwal na pagmawot,+ mala ta habo na kan mga babayi an normal na pakikidurog* asin mas pinili ninda an bakong normal;+ 27 siring man, habo na kan mga lalaki na makidurog sa mga babayi, na iyo an normal na pakikidurog,* asin nagkaigwa sinda nin grabeng pagmawot na makidurog sa kapwa ninda lalaki,+ na naggigibo nin kalaswaan asin minaako kan lubos na kapadusahan* na maninigo sa saindang pagkakasala.+

28 Huling dai ninda iniisip na may pakinabang an pagmidbid sa Diyos,* pinabayaan sinda nin Diyos sa saindang dai inuuyunan na kamugtakan nin isip, na sa siring ginigibo ninda an mga bagay na dai maninigo.+ 29 Asin an yaon sa sainda puro na sana bakong matanos na gibo,+ katampalasanan, kahanaban,*+ asin karatan; puro sinda pagkauri,+ paggadan,+ iriwal, pandadaya,+ asin maraot na intensiyon;+ sinda mga paratsismis,* 30 paralibak,+ nauungis sa Diyos, daing galang, mapalangkaw, mahambog, nagpapakana* nin nakakadanyar na mga bagay, masinuway sa mga magurang,+ 31 daing pakasabot,+ dai nag-uutob sa mga kasunduan, mayong natural na kapadangatan, asin daing hirak. 32 Maski ngani aram nindang marhay an matanos na pagbuot nin Diyos—na an mga nagsasagibo nin siring na mga bagay maninigo sa kagadanan+—bako sanang padagos nindang ginigibo an mga iyan kundi nauugma man sinda sa mga nagsasagibo kan mga iyan.

2 Kaya maski siisay ka man,+ O tawo, mayo ka nin ano man na rason para maghusgar; huli ta pag hinuhusgaran mo an iba, an saimong sadiri an hinuhukuman mo, dahil ika na naghuhusgar naggigibo kan iyo man sanang mga bagay na ginigibo kan mga hinuhusgaran mo.+ 2 Ngunyan aram tang an ginigibo nin Diyos na paghukom sa mga nagsasagibo nin siring na mga bagay kauyon kan katotoohan.

3 Alagad iniisip mo daw, O tawo, na makakadulag ka sa paghukom nin Diyos pag hinuhusgaran mo an mga nagsasagibo nin siring na mga bagay pero ginigibo mo man an mga iyan? 4 O hinahamak mo daw an saiyang pagigin mabuuton+ asin pagigin mapagpugol*+ saka pagigin mapasensiya,+ huling dai mo narerealisar na dahil sa saiyang kabuutan, hinihinguwa nin Diyos na matabangan kang magsulsol?+ 5 Alagad dara kan katagasan kan saimong payo asin kawaran nin pagsulsol kan saimong puso, nagpaparatipon ka nin kaanggutan laban sa saimo, asin ihahayag nin Diyos an kaanggutan na ini sa aldaw kan saiyang matanos na paghukom.+ 6 Asin babalusan niya an lambang saro sigun sa saiyang mga gibo:+ 7 buhay na daing katapusan para sa mga naghihinguwang magkamit nin kamurawayan, onra, asin hawak na daing kalapaan+ paagi sa matiyagang paggibo nin* marahay; 8 alagad, para sa mga parapakiiwal asin dai nagsusunod sa katotoohan kundi nagsusunod sa karatan, naghahalat an pagkaungis asin kaanggutan.+ 9 Magkakaigwa nin kasakitan asin pagdusa an lambang tawo* na naggigibo nin nakakadanyar na mga bagay, inot an mga Judio dangan an mga Griego man; 10 alagad kamurawayan asin onra saka katuninungan para sa lambang saro na naggigibo nin marahay, inot para sa mga Judio+ dangan para sa mga Griego man.+ 11 Huli ta mayong pinapalain an Diyos.+

12 Huling an gabos na nagkasala na mayo sa irarom nin katugunan magagadan maski mayo sinda sa irarom nin katugunan;+ alagad an gabos na nagkasala sa irarom nin katugunan huhukuman kauyon kan katugunan na iyan.+ 13 Huli ta bako an mga nagdadangog sa katugunan an matanos sa atubangan nin Diyos, kundi an mga nag-uutob sa katugunan an ipapahayag na matanos.+ 14 Dahil an mga tawo kan mga nasyon na mayo nin katugunan,+ pag ginigibo ninda sa sadiri nindang buot an mga bagay na yaon sa katugunan, an mga tawong ini, maski ngani mayong katugunan, nagigin katugunan sa saindang sadiri. 15 Sinda mismo an mga nagpapatunay na nakasurat sa saindang puso an mga prinsipyo kan katugunan, mantang an saindang konsiyensiya nagpapatotoo kaiba ninda, asin an* sainda mismong mga kaisipan nagsasabi kun may sála sinda o dai. 16 Mangyayari an mga bagay na ini sa aldaw na an Diyos paagi ki Cristo Jesus maghusgar sa mga bagay na isinesekreto nin mga tawo,+ kauyon kan maugmang bareta na sakuyang ipinapahayag.

17 Ngunyan, ipamugtak na ika sarong Judio sa pangaran.+ Nagsasarig ka sa katugunan saka ipinag-oorgulyo mo an saimong relasyon sa Diyos, 18 asin aram mo an saiyang kabutan saka namamansayan mo an mga bagay na may dakulang halaga dahil tinukduan ka* sa Katugunan.+ 19 Kumbinsido ka na ika giya kan mga buta, liwanag kan mga nasa kadikluman, 20 paradisiplina* sa mga lulong, paratukdo sa mga aki, saka nasasabutan mo an pundamental na mga aspekto* kan kaaraman asin katotoohan na nasa Katugunan. 21 Alagad, ika na nagtutukdo sa iba, ano ta dai mo tinutukduan an sadiri mo?+ Ika na naghuhulit na “Dai ka maghabon,”*+ ano ta naghahabon ka? 22 Ika na nagsasabing “Dai ka magsambay,”+ ano ta nagsasambay ka? Ika na nauungis sa mga idolo, ano ta naghahabon ka sa mga templo? 23 Ika na nag-oorgulyo sa katugunan, ano ta rinaraot mo an pangaran nin Diyos paagi sa paglapas mo sa Katugunan? 24 Huli ta siring kan nasusurat, “an pangaran nin Diyos nalalanghadan* sa tahaw kan mga nasyon dahil sa saindo.”+

25 An totoo, may pakinabang lang an pagturi+ kun inuutob mo an katugunan;+ pero kun ika paralapas sa katugunan, maski tinuri ka, garo ka man sana dai tinuri. 26 Kaya, kun an sarong tawong dai tinuri+ nag-uutob kan matanos na mga kahagadan kan Katugunan, an saiyang pagigin dai tinuri ibibilang na pagigin tinuri, bako daw?+ 27 Asin paagi sa pag-utob niya sa Katugunan, an tawong bakong turi sa pisikal mahusgar sa saimo, ika na paralapas sa katugunan, dawa pa yaon sa saimo an nasusurat na kodigo kaiyan asin dawa pa tinuri ka. 28 Huli ta an basehan kan pagigin tunay na Judio bako an pangluwas na itsura,+ asin an tunay na pagigin turi bako idtong sa luwas, bako sa laman.+ 29 Imbes, an basehan kan pagigin tunay na Judio iyo an nasa laog niya,+ asin an saiyang pagigin turi iyo idtong sa puso+ paagi sa espiritu asin bakong paagi sa nasusurat na kodigo.+ An kaumawan kan tawong iyan hali sa Diyos, bakong sa mga tawo.+

3 Kun siring, ano an bentaha kan pagigin Judio, o ano an pakinabang kan pagturi? 2 Kadakul na bentaha. Inot sa gabos, sa sainda ipinagkatiwala an sagradong mga kapahayagan nin Diyos.+ 3 Ngunyan paano kun an nagkapira sa sainda mayong pagtubod? An kawaran daw ninda nin pagtubod nangangahulugan na dai na mapagtitiwalaan an Diyos? 4 Bako nanggad! Kundi mapatunayan lugod na an Diyos pirming nagsasabi nin totoo,+ maski pa an gabos na tawo magin putikon,+ siring kan nasusurat: “Tanganing mapatunayan na matanos ka sa saimong mga itinataram asin manggana ka pag ika inaakusaran.”+ 5 Minsan siring, kun huli sa mga gibo niyato na bakong matanos nahihiling nanggad an pagigin matanos nin Diyos, sasabihon ta daw na bakong makatanusan an Diyos pag ipinapahiling niya an saiyang kaanggutan laban sa sato? (Ini an sinasabi nin mga tawo.) 6 Dai nanggad! Huli ta kun arog kaiyan an Diyos, paano niya mahuhukuman an kinaban?+

7 Alagad ipamugtak na nagputik ako asin dahil diyan urog na nahihiling an pagigin totoo kan sinasabi nin Diyos na sa siring napapamuraway siya, ano ta hinuhusgaran pa man giraray ako bilang parakasala? 8 Kun arog kaiyan, ano ta dai ta na lang sabihon, arog kan isinasahot nin iba na sinasabi mi daa, “Gumibo kita nin maraot na mga bagay tanganing maglataw an marahay na mga bagay”? An padusang maninigo sa mga tawong idto kauyon nin hustisya.+

9 Kun siring, ano an satuyang iisipon? Kita daw nasa mas marahay na kamugtakan? Bako nanggad! Dahil arog kan malinaw na sinabi niyato sa inutan, an mga Judio pati an mga Griego gabos nasa irarom nin kasalan;+ 10 siring kan nasusurat: “Mayo nin matanos na tawo, mayo lamang maski saro;+ 11 mayo nin siisay man na may pakasabot; mayo nin siisay man na naghahanap sa Diyos. 12 An gabos na tawo suminuway nin dalan, sinda gabos nagin daing halaga; mayo nin siisay man na nagpapahiling nin kabuutan, mayo lamang ni saro.”+ 13 “An saindang halunan sarong nakabukang lubungan; nandadaya sinda paagi sa saindang mga dila.”+ “Kamandag nin mga halas na aspid* an yaon sa mga ngabil ninda.”+ 14 “Asin an saindang nguso pano nin pagmaldisyon asin malanit na pananaram.”+ 15 “An saindang mga bitis naghihidali sa paggadan.”*+ 16 “An kapahamakan asin pagsakit yaon sa saindang mga dalan, 17 asin dai ninda aram an dalan nin katuninungan.”+ 18 “Mayo nin pagkatakot sa Diyos sa atubangan kan saindang mga mata.”+

19 Ngunyan kun mapadapit sa gabos na bagay na sinasabi kan Katugunan, aram niyato na para iyan sa mga nasa irarom kan Katugunan, tanganing mapasilensiyo an lambang nguso asin mahiling na an bilog na kinaban maninigo sa padusa nin Diyos.+ 20 Kun siring, mayo nin siisay man* an maipapahayag na matanos sa atubangan niya paagi sa mga gibong hinahagad nin katugunan,+ huli ta an itinatao nin katugunan iyo an tamang kaaraman mapadapit sa kasalan.+

21 Alagad nahayag ngunyan na an saro puwedeng magin matanos sa atubangan nin Diyos na dai nagdedepende sa katugunan,+ siring kan sinasabi kan Katugunan asin kan Mga Propeta.+ 22 Iyo, puwedeng magin matanos sa atubangan nin Diyos paagi sa pagtubod ki Jesu-Cristo, asin bukas ini sa gabos na may pagtubod. Huli ta mayo nin pagkakalain-lain an mga tawo.+ 23 Huling an gabos nagkasala saka dai nakaabot sa kamurawayan nin Diyos,+ 24 asin an pagpahayag sa sainda na matanos saro nanggad na daing bayad na regalo,+ na saiyang itinatao dahil sa saiyang daing kapantay na kabuutan*+ paagi sa nagpapatalingkas na pantubos na ibinayad ni Cristo Jesus.+ 25 Iprinesentar siya nin Diyos bilang sarong dulot na magseserbing pampagian nin buot*+ paagi sa pagtubod sa dugo ni Cristo.+ An katuyuhan kaini iyo na maipahiling nin Diyos an saiyang pagigin matanos, huling pinapatawad niya an mga kasalan na nangyari kan nakaaging panahon mantang siya nagpupugol.* 26 Asin katuyuhan man kaini na maipahiling an saiyang pagigin matanos+ sa presenteng panahon, na sa siring dawa kun ipinapahayag niya na matanos an sarong tawo na may pagtubod ki Jesus, matanos pa man giraray Siya.+

27 Kun siring, hain an ipinaghahambog nin sarong tawo? Mayo nin lugar para diyan. Basado sa anong katugunan siya makakapaghambog? Sa katugunan nin mga gibo?+ Bako nanggad, kundi sa katugunan nin pagtubod. 28 Huli ta naniniwala kita na an sarong tawo ipinapahayag na matanos paagi sa pagtubod asin bakong paagi sa mga gibong hinahagad nin katugunan.+ 29 O an Diyos daw Diyos kan mga Judio sana?+ Bako daw na Diyos man siya kan mga tawo kan mga nasyon?*+ Iyo, pati kan mga tawo kan mga nasyon.*+ 30 Huling saro sana an Diyos,+ an mga tawong tinuri ipapahayag niyang matanos+ dahil sa pagtubod asin an mga tawong dai tinuri ipapahayag niyang matanos+ paagi sa saindang pagtubod. 31 Kun siring, inaabolisar ta daw an katugunan paagi kan satuyang pagtubod? Dai nanggad! Sa kabaliktaran, sinusuportaran ta an katugunan.+

4 Kun arog kaiyan, ano an masasabi tang nakamtan ni Abraham, an satuyang apuon na ginikanan niyato?* 2 Halimbawa, kun si Abraham ipinahayag na matanos dahil sa mga gibo, igwa kutana siya nin dahilan tanganing maghambog, alagad dai siya makakapaghambog sa atubangan nin Diyos. 3 Huli ta ano an sinasabi kan kasuratan? “Si Abraham nagtubod ki Jehova,* asin ibinilang siya na matanos dahil diyan.”+ 4 Ngunyan sa tawo na nagtatrabaho, an bayad sa saiya dai ibinibilang na pagpahiling sa saiya nin daing kapantay na kabuutan* kundi sarong bagay na dapat lang itao sa saiya.* 5 Sa ibong na lado, sa sarong tawo na dai nagdedepende sa saiyang mga gibo kundi nagtutubod sa Saro na nagpapahayag na matanos sa sarong bakong diyosnon, ibibilang siyang matanos huli sa pagtubod niya.+ 6 Siring kan sinabi man ni David kan magtaram siya mapadapit sa kaugmahan kan tawo na ibinibilang nin Diyos na matanos na dai pinagbabasaran an mga gibo kan tawong iyan: 7 “Maugma an mga pinatawad sa saindang maraot na mga gibo asin tinahuban* an mga kasalan; 8 maugma an tawo na an kasalan dai na nanggad gigirumdumon* ni Jehova.”*+

9 Ngunyan, an kaugmahan daw na ini para sana sa mga tawong tinuri o para man sa mga tawong dai tinuri?+ Huli ta an sabi niyato: “Ibinilang si Abraham na matanos dahil sa saiyang pagtubod.”+ 10 Sa anong kamugtakan siya ibinilang na matanos? Kan siya tinuri na o kan dai pa siya tinuri? Kan dai pa siya tinuri, iyo, bako pa siyang turi kaidto. 11 Asin nag-ako siya nin tanda+—an pagturi sa saiya—bilang tatak* kan saiyang pagigin matanos dahil sa pagtubod niya bago pa siya tinuri, na sa siring siya an magin ama kan gabos na may pagtubod+ maski bako sindang turi, tanganing ibilang sinda na matanos; 12 asin sa siring siya an magin ama kan mga tinuri, bako sana kan mga nangangapot sa pagigin turi kundi pati man kan mga naglalakaw nin husay sa dalan* kan pagtubod na arog kan sa satuyang amang si Abraham+ kan siya bako pang turi.

13 Huli ta bakong paagi sa katugunan kaya nag-ako si Abraham o an saiyang mga gikan* nin panuga na nagsasabing magigin tagapagmana siya nin sarong kinaban,+ kundi nag-ako siya kaiyan paagi sa pagigin matanos dahil sa pagtubod.+ 14 Huling kun an mga tagapagmana iyo an mga nangangapot sa katugunan, nagigin daing serbi an pagtubod asin nawawaran nin saysay an panuga. 15 An totoo, an Katugunan nagdadara nin kaanggutan,+ alagad kun mayo nin katugunan, mayo man nin ano man na paglapas.+

16 Iyan an dahilan kun taano ta paagi sa pagtubod an pag-ako kan panuga, tanganing magin base iyan sa daing kapantay na kabuutan,+ para masigurado an kautuban kan panuga sa gabos na gikan* niya,+ bako sana sa mga nangangapot sa Katugunan kundi pati man sa mga nangangapot sa pagtubod ni Abraham, na iyo an ama niyato gabos.+ 17 (Kauyon nanggad ini kan nasusurat: “Ninombrahan takang ama nin dakul na nasyon.”)+ Nangyari iyan sa atubangan nin Diyos, na sa saiya si Abraham igwa nin pagtubod—an saro na nagbubuhay sa mga gadan asin nagtataram mapadapit sa mga bagay na dai pa na garo baga iyan iyo na.* 18 Maski ngani mayo nin dahilan na maglaom, pero base sa paglaom, nagtubod siya na siya an magigin ama nin dakul na nasyon, kauyon kan sinabi: “Magigin arog kaiyan kadakul an saimong gikan.”*+ 19 Asin dawa ngani dai man nangluya an saiyang pagtubod, inisip niya an kondisyon kan sadiri niyang hawak, na iyan garo naman sana gadan na (huli ta siya mga 100 anyos na),+ asin siring man an pagigin gadan* kan matris ni Sara.+ 20 Pero huli sa panuga nin Diyos, dai lamang siya nagduwa-duwa asin nawaran nin pagtubod; kundi nagin makusog siya dahil sa saiyang pagtubod, na sa siring napamuraway niya an Diyos 21 asin nagin lubos siyang kumbinsido na kun ano an Saiyang ipinanuga, kaya man Niyang gibuhon iyan.+ 22 Kaya, “ibinilang siya na matanos dahil diyan.”+

23 Alagad, an mga tataramon na “ibinilang siya na matanos” dai isinurat para sana sa saiya,+ 24 kundi para man sa sato, na ibibilang na matanos, huli ta nagtutubod kita sa Saiya na nagbangon ki Jesus na satuyang Kagurangnan hali sa mga gadan.+ 25 Itinugot siyang magadan para sa satuyang mga pagkakasala+ asin ibinangon siya sa katuyuhan na ipahayag kitang matanos.+

5 Kaya, ngunyan na ipinahayag na kitang matanos dahil sa pagtubod,+ magdanay kita sa pakipagkatuninungan* sa Diyos paagi sa satuyang Kagurangnan na Jesu-Cristo,+ 2 na huli sa pagtubod niyato sa saiya nabuksan an dalan para mag-ako kita kan daing kapantay na kabuutan* na ini na ngunyan naeeksperyensiyahan na niyato;+ asin mag-ugma* kita huling may paglaom kitang makamtan an kamurawayan nin Diyos. 3 Bako lang iyan, kundi mag-ugma* kita dawa nasa kasakitan,+ huling aram niyato na an kasakitan nagbubunga nin pakatagal;+ 4 an pakatagal nagbubunga nin pagigin inuuyunan nin Diyos;+ an pagigin inuuyunan nin Diyos nagbubunga nin paglaom,+ 5 asin an paglaom na iyan dai minaresulta sa pagkadisganar;*+ huli ta an pagkamuot nin Diyos ipinano sa satuyang puso paagi sa banal na espiritu na itinao sa sato.+

6 Huling an totoo, kan kita mga maluya pa,+ si Cristo nagadan sa itinalaan na panahon para sa mga bakong diyosnon na tawo. 7 Huli ta haros mayo nin siisay man an andam na magadan para sa sarong matanos na tawo; tibaad pa gayod para sa sarong marahay na tawo igwang magkusog-buot na magadan. 8 Alagad iinaalok* nin Diyos sa sato an saiya mismong pagkamuot, sa arog kaining paagi: si Cristo nagadan para sa sato kan kita mga parakasala pa.+ 9 Asin huling ipinahayag na kita ngunyan na matanos dahil sa saiyang dugo,+ mas lalo pa kitang makakasigurado na paagi sa saiya maliligtas kita sa kaanggutan.+ 10 Huli ta kun kaidto nganing mga kaiwal pa kita nangyari an satong pakipag-ulian sa Diyos paagi sa kagadanan kan saiyang Aki,+ mas lalo kitang makakasiyerto na maliligtas kita paagi kan saiyang buhay, ngunyan na nakipag-ulian na kita. 11 Bako lang iyan, kundi nag-uugma man kita may koneksiyon sa Diyos paagi sa satuyang Kagurangnan na Jesu-Cristo, na huli sa saiya nakamtan na niyato ngunyan an pakipag-ulian sa Diyos.+

12 Kaya, kun paanong paagi sa sarong tawo an kasalan luminaog sa kinaban asin an kagadanan luminaog paagi sa kasalan,+ asin sa siring an kagadanan luminakop sa gabos na tawo huling sinda gabos nagkasala+—. 13 Huli ta an kasalan yaon na sa kinaban bago pa an Katugunan, alagad pag mayo nin katugunan mayo nin kasalan na ikakaakusar sa kiisay man.+ 14 Minsan siring, an kagadanan namahala bilang hadi puon ki Adan sagkod ki Moises, asin namahala iyan maski sa mga dai nagkasala na kapareho kan paglapas ni Adan, na igwa nin pagkakaagid sa saro na maabot.+

15 Alagad an regalo bakong arog kan pagkakasala. Huli ta kun dahil sa pagkakasala nin sarong tawo dakul an nagadan, lalo man na nag-urog* para sa dakul+ an daing kapantay na kabuutan* nin Diyos asin an saiyang daing bayad na regalo paagi sa daing kapantay na kabuutan kan sarong tawo,+ si Jesu-Cristo. 16 Siring man, an nagin resulta kan itinaong daing bayad na regalo bakong arog kan nagin resulta kan ginibong kasalan kan sarong tawo.+ Huli ta an paghukom na nagin kasunod nin sarong pagkakasala iyo an pagpahayag na nagresulta sa pagkakondenar,+ alagad an regalo na nagin kasunod nin dakul na pagkakasala nagresulta sa pagpahayag nin pagigin matanos.+ 17 Huling kun dahil sa pagkakasala kan sarong tawo an kagadanan mamamahala bilang hadi paagi sa tawong iyan,+ mas lalo man na sigurado na paagi sa sarong tawo—si Jesu-Cristo+—mabubuhay asin mamamahala bilang mga hadi+ an mga nag-ako kan abundang daing kapantay na kabuutan saka daing bayad na regalo na pagigin matanos.+

18 Kaya, kun paanong paagi sa sarong pagkakasala nagin kondenado an gabos na klase nin tawo,+ paagi man sa sarong matanos na gibo* ipinapahayag na matanos para sa buhay+ an gabos na klase nin tawo.+ 19 Huli ta kun paanong paagi sa pagsuway kan sarong tawo dakul an nagin parakasala,+ paagi man sa pagsunod kan sarong tawo dakul an magigin matanos.+ 20 Ngunyan an Katugunan naglaog sa eksena tanganing magin dakul an pagkakasala.+ Alagad sa pag-urog nin kasalan, mas nag-urog man an daing kapantay na kabuutan. 21 Sa anong katuyuhan? Tanganing kun paanong an kasalan namahala bilang hadi kaiba an kagadanan,+ mamahala man bilang hadi sa matanos na paagi an daing kapantay na kabuutan, na magiya pasiring sa buhay na daing katapusan paagi ki Jesu-Cristo na satuyang Kagurangnan.+

6 Ano ngunyan an sasabihon ta? Padagos daw kitang magibo nin kasalan tanganing mag-urog an daing kapantay na kabuutan?* 2 Dai nanggad! Mantang nagadan na kita may koneksiyon sa kasalan,+ paano pa niyato magigibong magpadagos sa makasalan na pamumuhay?+ 3 O dai daw nindo aram na kita gabos na binawtismuhan ki Cristo Jesus+ binawtismuhan sa saiyang kagadanan?+ 4 Kaya ilinubong kita kaiba niya paagi sa pagbawtismo sa sato sa saiyang kagadanan,+ tanganing kun paanong si Cristo ibinangon hali sa mga gadan paagi sa mamuraway na kapangyarihan* kan Ama, kita man dapat na maglakaw sa panibagong buhay.+ 5 Kun nagin kasaro niya kita paagi sa kagadanan niyato na kaagid kan saiyang kagadanan,+ siguradong magigin kasaro man niya kita paagi sa pagkabuhay liwat niyato na kaagid kan saiyang pagkabuhay liwat.+ 6 Huli ta aram niyato na an satuyang lumang personalidad ipinako sa harigi kaiba niya+ tanganing mawaran nin kapangyarihan sa sato an satuyang makasalan na hawak,+ na sa siring dai na kita magpadagos na magin mga uripon nin kasalan.+ 7 Huling an sarong nagadan absuwelto* na sa saiyang kasalan.

8 Apuwera kaiyan, kun nagadan kitang kaiba ni Cristo, nagtutubod kita na mabubuhay man kita kaiba niya. 9 Huling aram niyato na si Cristo, ngunyan na ibinangon na siya hali sa mga gadan,+ dai na magagadan;+ mayo nang kapangyarihan sa saiya an kagadanan bilang kagurangnan. 10 Huli ta an nagin kagadanan niya kaidto sarong kagadanan may koneksiyon sa kasalan,* na nangyari nin saro sanang beses para sa gabos na panahon,+ alagad an buhay niya ngunyan sarong buhay may koneksiyon sa Diyos. 11 Kaagid kaiyan, ibilang nindo an saindong sadiri na gadan may koneksiyon sa kasalan alagad nabubuhay may koneksiyon sa Diyos paagi ki Cristo Jesus.+

12 Kun siring, dai nindo pagtugutan an kasalan na padagos na mamahala bilang hadi sa saindong mortal na mga hawak+ asin pasunudon kamo sa mga pagmawot kaiyan. 13 Saro pa, dai na nindo ipresentar sa kasalan an saindong mga hawak* tanganing gamiton bilang mga kasangkapan* nin karatan, kundi ipresentar nindo sa Diyos an saindong mga sadiri na siring sa mga buhay dawa dating mga gadan, asin ipresentar man nindo sa Diyos an saindong mga hawak* bilang mga kasangkapan* nin katanusan.+ 14 Huli ta an kasalan dai dapat magin kagurangnan na nagdodominar sa saindo, dahil mayo kamo sa irarom nin katugunan+ kundi nasa irarom nin daing kapantay na kabuutan.*+

15 Anong buot sabihon kaini? Magibo na daw kita nin kasalan dahil mayo kita sa irarom nin katugunan kundi nasa irarom nin daing kapantay na kabuutan?+ Dai nanggad! 16 Dai daw nindo aram na kun ipinepresentar nindo an saindong sadiri sa kiisay man bilang masinunod na mga uripon, kamo mga uripon kan sinusunod nindo,+ magsalang uripon nin kasalan+ na minaresulta sa kagadanan+ o nin pagkamasinunod na minaresulta sa katanusan? 17 Alagad salamat sa Diyos ta dawa dati kamong mga uripon nin kasalan, kamo nagin masinunod nin gikan sa puso sa arugan na katukduan na itinao sa saindo. 18 Iyo, huling pinatalingkas kamo sa kasalan,+ kamo nagin mga uripon nin katanusan.+ 19 Dahil sa kaluyahan kan saindong laman, mga tataramon na pamilyar sa mga tawo an ginagamit ko; huling kun paanong iprinesentar nindo an mga kabtang kan saindong hawak bilang mga uripon nin karigsukan* asin karatan na minasagkod sa karatan, ipresentar nindo ngunyan an mga kabtang kan saindong hawak bilang mga uripon nin katanusan na minagiya pasiring sa kabanalan.+ 20 Huli ta kaidtong mga uripon kamo nin kasalan, talingkas kamo sa kontrol nin katanusan.

21 Kaya anong bunga an igwa kamo kan panahon na idto? Mga bagay na ikinakasupog na nindo ngunyan. Huli ta kagadanan+ an sagkudan kan mga bagay na idto. 22 Alagad, ngunyan na pinatalingkas na kamo sa kasalan asin nagin nang mga uripon nin Diyos, nagkakaigwa kamo nin bunga uyon sa dalan nin kabanalan,+ asin an sagkudan buhay na daing katapusan.+ 23 Huli ta an kabayadan na ibinabayad nin kasalan iyo an kagadanan,+ alagad an regalo na itinatao nin Diyos iyo an buhay na daing katapusan+ paagi ki Cristo Jesus na satuyang Kagurangnan.+

7 Mga tugang, posible daw na dai nindo aram (para kaya sa mga nakakaaram nin katugunan an mga itinataram ko) na an Katugunan kagurangnan na nakakasakop sa sarong tawo sagkod na siya nabubuhay? 2 Halimbawa, dahil sa katugunan an babaying may agom nakagakod sa saiyang agom sagkod na ini nabubuhay; pero kun magadan an saiyang agom, butas na siya sa katugunan kan saiyang agom.+ 3 Kaya, miyentras na buhay an saiyang agom, aapudon siyang babaying nakikisambay kun magin agom siya nin ibang lalaki.+ Pero kun magadan an saiyang agom, talingkas na siya sa katugunan kaini, kaya dai siya nakikisambay kun magin agom siya nin ibang lalaki.+

4 Kaya mga tugang ko, paagi sa hawak kan Cristo kamo man nagin gadan kun mapadapit sa Katugunan, tanganing kamo magin sadiri kan iba,+ kan saro na ibinangon hali sa mga gadan,+ na sa siring magkaigwa kita nin bunga para sa Diyos.+ 5 Huling kan kita namumuhay pa kauyon kan laman, an makasalan na mga pagmawot na nahayag dahil sa Katugunan aktibo sa satong mga hawak* tanganing magpaluwas nin bunga para sa kagadanan.+ 6 Alagad ngunyan nakatalingkas na kita sa Katugunan,+ huling nagadan na kita may koneksiyon sa bagay na iyan na nakakapugol sa sato, tanganing kita magin mga uripon sa bagong paagi na nakabase sa espiritu+ asin bakong sa lumang paagi na nakabase sa nasusurat na kodigo.+

7 Kun siring, ano an sasabihon ta? An Katugunan daw kasalan? Bako nanggad! An totoo, dai ko kutana maaaraman kun ano an kasalan kun bakong dahil sa Katugunan.+ Halimbawa, dai ko kutana maaaraman na sala an pagmawot na mapasakuya an bako ko kun dai sinabi kan Katugunan: “Dai mo pagmawuton na mapasaimo an bako mo.”+ 8 Alagad dahil sa tugon, an kasalan nagkaigwa kan oportunidad na ipamati sa sako an gabos na klase nin pagmawot na mapasakuya an bako ko, huling kun mayong katugunan gadan an kasalan.+ 9 Sa katunayan, buhay ako kaidto kan mayo pang katugunan. Pero kan mag-abot an tugon, nabuhay an kasalan, alagad ako nagadan.+ 10 Asin an tugon na dapat gumiya pasiring sa buhay,+ nadiskubre kong minagiya palan pasiring sa kagadanan. 11 Mala ta dahil kan tugon, an kasalan nagkaigwa kan oportunidad na dayaon ako asin gadanon paagi kaiyan. 12 Kaya an Katugunan mismo banal, asin an tugon banal saka matanos asin marahay.+

13 Kun siring, an sarong bagay daw na marahay iyo an dahilan kan sakong kagadanan? Bako nanggad! Imbes, an kasalan an dahilan, tanganing paagi sa sarong bagay na marahay+ ikapahiling na iyan kasalan na nagdadara sa sako nin kagadanan, asin tanganing paagi kan tugon mahayag kun gurano karaot an kasalan.+ 14 Huli ta aram niyato na an Katugunan espirituwal, alagad ako makalaman, ipinabakal na magin uripon nin kasalan.+ 15 Huling dai ko naiintindihan an ginigibo ko. Pa’no kaya, an gusto ko dai ko piggigibo, kundi an habuon ko iyo an piggigibo ko. 16 Alagad, kun an piggigibo ko iyo an dai ko gusto, ipinapahiling kaiyan na minauyon ako na an Katugunan marahay. 17 Pero bako na ako an naggigibo kaiyan, kundi an kasalan na yaon sa sako.+ 18 Huli ta aram ko na sa sakuya, an buot sabihon, sa sakuyang hawak,* mayo nin marahay na nagtetenir; huling yaon sa sako an pagmawot na gibuhon an marahay pero mayo sa sako an kakayahan na isagibo iyan.+ 19 Mala ta an marahay na gusto ko dai ko piggigibo, alagad an maraot na dai ko gusto iyo an piggigibo ko. 20 Kaya, kun an piggigibo ko iyo an dai ko gusto, bako na ako an naggigibo kaiyan, kundi an kasalan na yaon sa sako.

21 Kun siring, nahihiling ko sa sitwasyon ko an katugunan na ini: Pag gusto kong gibuhon an tama, an maraot an yaon sa sako.+ 22 An persona sa laog+ ko ikinakaugma nanggad an katugunan nin Diyos, 23 pero nahihiling ko sa sakuyang hawak* an saro pang katugunan na nakikipaglaban* sa katugunan kan sakong isip+ asin dinadara ako kaiyan na bihag sa katugunan nin kasalan+ na yaon sa sakuyang hawak.* 24 Miserableng tawo nanggad ako! Siisay an masalbar sa sako sa hawak na nag-aagi kan kagadanan na ini? 25 Salamat sa Diyos paagi ki Jesu-Cristo na satuyang Kagurangnan! Kaya, sa sakuyang isip, ako mismo uripon kan katugunan nin Diyos, pero sa sakuyang hawak,* ako uripon kan katugunan nin kasalan.+

8 Kun siring, an mga kasaro ni Cristo Jesus bakong mga kondenado. 2 Huli ta an katugunan kan espiritu na nagtatao nin buhay na* kasaro ni Cristo Jesus nagpatalingkas+ sa saindo sa katugunan nin kasalan asin nin kagadanan. 3 An dai kayang gibuhon kan Katugunan+ huling maluya iyan+ dahil kan laman, ginibo nin Diyos paagi sa pagsugo sa saiyang Aki+ na magin kaagid nin makasalan na tawo*+ tanganing paraon an kasalan. Sa siring, hinukuman niya an kasalan kan laman, 4 tanganing an matanos na kahagadan kan Katugunan mautob niyato+ paagi sa paglakaw na bakong kauyon kan laman kundi kauyon kan espiritu.+ 5 Huli ta an mga namumuhay na kauyon kan laman isinesentro an isip sa mga bagay na minamawot kan laman,+ alagad an mga namumuhay na kauyon kan espiritu, isinesentro an isip sa mga bagay na inuuyunan kan espiritu.+ 6 Huling an pagsentro kan isip sa laman nangangahulugan nin kagadanan,+ alagad an pagsentro kan isip sa espiritu nangangahulugan nin buhay asin katuninungan;+ 7 huli ta an pagsentro kan isip sa laman nangangahulugan nin pakikiiwal sa Diyos,+ dahil an laman dai nagpapasakop sa katugunan nin Diyos, asin an totoo, dai kaiyan kayang magpasakop. 8 Kaya an mga kauyon kan laman dai makakapaugma sa Diyos.

9 Alagad, kun talagang yaon sa saindo an espiritu nin Diyos, kamo kauyon kan espiritu,+ bako kan laman. Pero kun an siisay man mayo kan espiritu ni Cristo, bako saiya an tawong iyan. 10 Alagad kun si Cristo kasaro nindo,+ dawa an hawak nindo gadan dahil sa kasalan, an espiritu nagtatao nin buhay dahil sa katanusan. 11 Ngunyan, kun an espiritu niya na nagbangon ki Jesus hali sa mga gadan yaon sa saindo, an saro na nagbangon ki Cristo Jesus hali sa mga gadan+ bubuhayon man an saindong mortal na mga hawak+ paagi sa saiyang espiritu na yaon sa saindo.

12 Kaya mga tugang, igwa kitang obligasyon, pero bako sa laman tanganing mamuhay kauyon kan laman;+ 13 dahil kun namumuhay kamo kauyon kan laman, siguradong magagadan kamo; alagad kun gagadanon+ nindo paagi sa espiritu an mga gibo kan hawak, mabubuhay kamo.+ 14 Huling an gabos na ginigiyahan kan espiritu nin Diyos talagang mga aki nin Diyos.+ 15 Huli ta dai kamo nag-ako nin espiritu nin pagkauripon na nagigin dahilan na bumalik an takot, kundi nag-ako kamo nin espiritu nin pag-ampon bilang mga aki, na paagi sa espiritung iyan kita minakurahaw: “Abba,* Ama!”+ 16 An espiritu mismo nagpapatotoo kaiba an satong espiritu+ na kita mga aki nin Diyos.+ 17 Kaya kun kita mga aki niya, mga tagapagmana man kita—iyo, mag-aako kita nin mana hali sa Diyos, asin kita magigin mga kapwa tagapagmana+ kaiba ni Cristo—basta magsakit kita kaiba niya+ tanganing pamurawayon man kita kaiba niya.+

18 Huling para sa sako, baliwala an mga pagsakit sa presenteng panahon kun ikukumparar sa kamurawayan na ihahayag paagi sa sato.+ 19 Huli ta an mga linalang interesadong marhay* na naghahalat sa paghahayag sa mga aki nin Diyos.+ 20 Pa’no kaya, an mga linalang ipinasairarom sa kawaran nin saysay,+ bako dahil sa kabutan ninda, kundi dahil sa kabutan kan saro na nagpasairarom sa sainda diyan, alagad ginibo niya iyan base sa paglaom 21 na an mga linalang mismo mapapatalingkas+ man sa pagkauripon sa kalapaan asin magkakaigwa kan mamuraway na katalingkasan bilang mga aki nin Diyos. 22 Huli ta aram niyato na an gabos na linalang padagos na iribang nag-aagrangay asin iribang nag-aagi nin kulog sagkod ngunyan. 23 Bako lang iyan, kundi kita man na mga nag-ako kan inot na bunga—an espiritu—iyo, kita man mismo nag-aagrangay sa puso ta+ mantang hinahalat niyato na may pag-antisipar an pag-ampon sa sato bilang mga aki,+ an pagpatalingkas sa sato hali sa satuyang mga hawak paagi sa pantubos. 24 Huli ta nailigtas kita mantang yaon sa sato an paglaom na ini; alagad pag nahihiling an paglaom bako iyan paglaom, dahil pag nahihiling nin tawo an sarong bagay, piglalauman pa daw niya iyan? 25 Pero kun naglalaom+ kita sa bagay na dai ta nahihiling,+ interesadong marhay* kitang naghahalat kaiyan na may pakatagal.+

26 Siring man, an espiritu tinatabangan man kita sa satuyang kaluyahan;+ ta may mga panahon na kaipuhan niyatong mamibi pero dai niyato aram kun ano an satong ipapamibi, alagad an espiritu mismo an nakikiulay para sa sato pag dai niyato ikinakapahayag* an satong mga inagrangay. 27 Asin an saro na nagsisiyasat kan mga puso+ nakakaisi kun ano an buot sabihon kan espiritu, huling nakikiulay iyan para sa mga banal kauyon kan kabutan nin Diyos.

28 Aram niyato na pinapangyari nin Diyos na an gabos niyang gibo iribang magtarabangan para sa ikakarahay kan mga namumuot sa Diyos, idtong mga inapod uyon sa saiyang katuyuhan;+ 29 huli ta idtong mga tinawan niya kan saiyang inot na atensiyon patiinot man niyang itinalaga na maiarog sa ladawan kan saiyang Aki,+ tanganing ini an magin panganay+ sa tahaw nin dakul na magturugang.+ 30 Saro pa, idtong mga patiinot niyang itinalaga+ iyo an mga inapod+ man niya; asin an mga inapod niya iyo an mga ipinahayag man niya na matanos.+ Ultimo, an mga ipinahayag niya na matanos iyo an mga pinamuraway man niya.+

31 Kun siring, ano an masasabi ta manungod sa mga bagay na ini? Kun an Diyos nasa kampi niyato, siisay an makakalaban sa sato?+ 32 Mantang dai ngani niya ipinanguri* an sadiri niyang Aki kundi itinao niya siya para sa sato gabos,+ bako daw na may kabuutan man na itatao niya pati kan saiyang aki an gabos na iba pang bagay para sa sato? 33 Siisay an masangat nin akusasyon laban sa mga pinili nin Diyos?+ An Diyos baga mismo an Saro na nagpapahayag na sinda matanos.+ 34 Siisay an mahukom sa sainda? Si Cristo Jesus baga mismo an saro na nagadan, asin urog pa diyan, siya an saro na ibinangon; yaon siya sa tuo* nin Diyos+ asin nakikiulay man siya para sa sato.+

35 Siisay an makakapasuway sa sato sa pagkamuot kan Cristo?+ An kasakitan daw o kagipitan* o persekusyon o gutom o kawaran nin maisusulot* o peligro o espada?+ 36 Siring kan nasusurat: “Bilog na aldaw kaming piggagadan nin dahil sa saimo; an hiling sa samuya garo mga bubunuon na karnero.”+ 37 Alagad, sa ibong kan gabos na ini, lubos man giraray kitang nanggagana+ paagi sa saiya na namumuot sa satuya. 38 Huli ta kumbinsido ako na maski pa an kagadanan o an buhay o an mga anghel o an mga gobyerno o an mga bagay na yaon ngunyan o an mga bagay na maabot o an mga kapangyarihan+ 39 o an langkaw o an rarom o an ano pa man na ibang linalang dai makakayang isuway kita sa pagkamuot nin Diyos na yaon ki Cristo Jesus na satuyang Kagurangnan.

9 Nagsasabi ako kan totoo bilang parasunod ni* Cristo; dai ako nagpuputik, huling an sako mismong konsiyensiya nagpapatotoo kaiba ko kauyon kan banal na espiritu, 2 na igwa akong grabeng kamunduan asin dai nahahaling kulog sa sakuyang puso. 3 Kun puwede kutanang ako na sana an napasuway sa Cristo bilang an isinumpa imbes na an sakuyang mga tugang, an sakuyang mga kadugo* 4 na mga Israelita. Sinda an nag-ako kan pag-ampon bilang mga aki+ asin kan kamurawayan saka kan mga tipan+ asin an tinawan kan Katugunan+ asin kan pribilehiyong sagradong paglilingkod*+ saka kan mga panuga.+ 5 Naggikan man sinda sa mga apuon+ na iyo an ginikanan kan Cristo bilang tawo.*+ Pag-umawon sagkod lamang an Diyos, na iyo an namamahala sa gabos. Amen.

6 Minsan siring, dai ini nangangahulugan na nasudya an tataramon nin Diyos. Huli ta bako gabos na naggikan ki Israel talagang “Israel.”+ 7 Asin sinda bako gabos mga aki maski mga gikan* sinda ni Abraham;+ imbes, an sabi, “An aapudon na saimong gikan* iyo idtong magikan ki Isaac.”+ 8 An buot sabihon, idtong mga aki sa laman, bako talaga sinda an mga aki nin Diyos,+ kundi an ibinibilang na gikan* iyo idtong mga aki paagi sa panuga.+ 9 Huli ta siring kaini an sinabi sa panuga: “Sa arog kaining panahon maabot ako asin si Sara magkakaigwa nin sarong aking lalaki.”+ 10 Alagad bako lang sa pagkakataon na iyan kundi pati man kan magbados si Rebeca nin kambal paagi sa sarong lalaki, si Isaac na satuyang apuon;+ 11 huling kan dai pa sinda naimumundag asin dai pa nakakagibo nin ano man na marahay o maraot, sa katuyuhan na ikapahiling na an pagpili nin Diyos nakadepende bako sa mga gibo kundi sa Saro na nag-aapod, 12 arog kaini an sinabi sa saiya:* “An matua magigin uripon kan nguhod.”+ 13 Siring kan nasusurat: “Namutan ko si Jacob, pero si Esau ikinaungis ko.”+

14 Ano ngunyan an sasabihon ta? Igwa nin inhustisya sa Diyos? Mayo nanggad!+ 15 Huli ta an sabi niya ki Moises: “Kakahirakan ko an siisay man na kakahirakan ko, asin pagmamakulgan ko an siisay man na pagmamakulgan ko.”+ 16 Kaya nakadepende iyan, bako sa pagmawot nin sarong tawo o sa saiyang paghihinguwa,* kundi sa Diyos, na may pagkahirak.+ 17 Huli ta sinasabi kan kasuratan ki Faraon: “Sa mismong dahilan na ini pinapabayaan takang magdanay na buhay: tanganing paagi sa saimo ikapahiling ko an sakuyang kapangyarihan asin tanganing ikapahayag ko an sakuyang pangaran sa bilog na daga.”+ 18 Kaya, nahihirak siya sa siisay man na gusto niyang kahirakan, alagad pinapabayaan niyang magtagas an puso+ kan siisay man na gustong magin siring.

19 Kun siring, sasabihon mo sa sako: “Taano ta naghahanap pa siya nin sala? Siisay na an nakakontra sa saiyang kabutan?” 20 Alagad siisay ka man, O tawo, para magsurusimbag ka sa Diyos?+ An sarong bagay daw na minolde masabi sa nagmolde kaiyan: “Taano ta arog kaini an pagkagibo mo sako?”+ 21 Ano? Bako daw na an paragibo nin kuron may awtoridad na gumibo nin sarong lalagan para sa espesyal na* gamit asin saro pang lalagan para sa ordinaryo sanang* gamit, hali sa saro sanang masa nin dalipay?+ 22 Kaya, ano man kun kabutan nin Diyos na ipahiling an saiyang kaanggutan saka ihayag an saiyang kapangyarihan, asin ano man kun mapasensiyang marhay niyang tinutugutan na magdanay an mga lalagan para sa kaanggutan na maninigo sa kalaglagan? 23 Asin kun ginibo man ini tanganing ipahiling an kadakulaan* kan saiyang kamurawayan sa mga lalagan para sa pagkahirak,+ na patiinot niyang inandam para mag-ako nin kamurawayan, 24 an buot sabihon, kita, na mga inapod niya bako lang hali sa mga Judio kundi hali man sa mga nasyon,+ ano an isyu duman? 25 Kapareho iyan kan sinabi man niya sa Oseas: “Idtong bako kong banwaan+ aapudon kong ‘sakuyang banwaan,’ asin siya na dai namumutan, aapudon na ‘namumutan’;+ 26 asin sa lugar kun sain sinabihan sinda, ‘Bako ko kamong banwaan,’ diyan aapudon sindang ‘mga aki kan buhay na Diyos.’”+

27 Dugang pa, nagkurahaw si Isaias mapadapit sa Israel: “Dawa an bilang kan mga aki ni Israel magin arog kadakul kan baybay sa dagat, an natatada sana an maliligtas.+ 28 Huli ta si Jehova* makikipagkuwenta sa daga; tatapuson niya iyan asin isasagibo nin marikas.”*+ 29 Siring man, arog kan ihinula ni Isaias: “Kun si Jehova* na pamayo nin mga hukbo dai nagtada sa tahaw niyato nin mga gikan,* nagin siring na kuta kita sa Sodoma, asin nagin kapareho na kuta kita kan Gomorra.”+

30 Ano ngunyan an sasabihon ta? Iyo, na an mga tawo kan mga nasyon, maski ngani dai naghihinguwang magin matanos,+ ibinilang na matanos, an pagigin matanos na resulta nin pagtubod;+ 31 alagad an Israel, maski ngani naghihinguwang magin matanos paagi sa pagsunod sa katugunan, dai naabot an katuyuhan kan katugunan na iyan. 32 Sa anong dahilan? Hininguwa kaya nindang magin matanos, bakong paagi sa pagtubod, kundi paagi sa mga gibo. Nagkasiringkog sinda sa “gapong singkugan”;+ 33 siring kan nasusurat: “Uya! Ilinalatag ko sa Sion an sarong gapong+ singkugan asin sarong dakulang gapo na nakakapatumba,* alagad an saro na diyan niya isinasarig an saiyang pagtubod dai masusudya sa saiyang linalauman.”+

10 Mga tugang, tunay nanggad na an minamawot kan sakuyang puso asin an ipinagngangayo-ngayo* ko sa Diyos iyo an saindang kaligtasan.+ 2 Huli ta ako makakapagpatotoo na igwa sinda nin kaigutan para sa Diyos,+ alagad bakong uyon sa tamang kaaraman. 3 Asin dahil dai ninda aram an katanusan* nin Diyos+ kundi naghihinguwang patunayan an sadiri nindang katanusan,+ dai sinda nagpasakop sa katanusan nin Diyos.+ 4 Huli ta si Cristo iyo an katapusan kan Katugunan,+ tanganing an lambang saro na nagtutubod ibilang na matanos.+

5 Nagsurat si Moises manungod sa pagigin matanos paagi sa Katugunan: “An tawong naggigibo kan mga bagay na ini mabubuhay paagi kan mga iyan.”+ 6 Alagad manungod sa pagigin matanos na resulta nin pagtubod, arog kaini an sabi: “Dai ka magsabi sa saimong puso,+ ‘Siisay an masakat sa langit?’+ buot sabihon, sumakat duman tanganing ibaba si Cristo, 7 o, ‘Siisay an mababa sa kairaruman?’*+ buot sabihon, bumaba duman tanganing ibangon si Cristo hali sa mga gadan.” 8 Imbes, ano an sabi kaiyan? “An tataramon harani sa saimo, nasa saimo mismong nguso asin nasa saimo mismong puso”;+ an buot sabihon, “an tataramon” mapadapit sa pagtubod, na satuyang ihinuhulit. 9 Huli ta kun hayagan na ipinapahayag mo paagi sa saimong nguso na si Jesus Kagurangnan,+ asin sa saimong puso nagtutubod ka na ibinangon siya nin Diyos hali sa mga gadan, maliligtas ka. 10 Huling paagi sa puso an saro nagtutubod para maibilang na matanos, alagad paagi sa nguso an saro hayagan na nagpapahayag+ para maligtas.

11 Huli ta sinasabi kan kasuratan: “Mayo nin siisay man na sa saiya isinasarig an saiyang pagtubod an masusudya sa saiyang linalauman.”+ 12 Huling mayo nin pagkakalain an Judio asin an Griego.+ Igwa nin saro sanang Kagurangnan na namamahala sa gabos, saro na nagtatao nin dakul na bendisyon* sa gabos na nag-aapod sa saiya. 13 Huli ta “an lambang saro na nag-aapod sa pangaran ni Jehova* maliligtas.”+ 14 Alagad, paano sinda maapod sa saiya kun dai sinda nagtutubod sa saiya? Paano man sinda matubod sa saiya kun dai man sindang nadadangog manungod sa saiya? Asin paano man sinda madangog kun mayo nin maghuhulit? 15 Dangan paano man sinda maghuhulit kun dai man sinda isinugo?+ Siring kan nasusurat: “Abaang gayon kan mga bitis kan mga nagpapahayag nin maugmang bareta manungod sa marahay na mga bagay!”+

16 Minsan siring, bako gabos sinda nagkuyog sa maugmang bareta. Huling sinabi ni Isaias: “Jehova,* siisay an nagtubod sa nadangog hali sa samuya?”*+ 17 Kaya nagkakaigwa nin pagtubod pagkatapos na madangog an mensahe.+ Asin an mensahe nadadangog paagi kan tataramon manungod ki Cristo. 18 Alagad an hapot ko, Dai daw talaga sinda nakadangog? Imposible iyan ta “nakalakop sa bilog na daga an patotoo* ninda, asin nakaabot sa mga puro kan iniistaran na daga an mensahe ninda.”+ 19 Alagad an hapot ko pa, Dai daw talaga nakaaram an Israel?+ Inot, sinabi baga ni Moises: “Papamation ko kamo nin pagkauri paagi sa banwaan na bako man nasyon; papaangguton ko kamo nin grabe paagi sa sarong nasyon na mayong pakasabot.”+ 20 Tapos si Isaias man nagin pusuan na marhay asin nagsabi: “Nanumpungan ako kan mga dai naghahanap sa sako;+ namidbid ako kan mga dai naghahapot manungod sa sako.”+ 21 Pero sinabi niya mapadapit sa Israel: “Bilog na aldaw kong iinuunat an mga kamot ko sa sarong banwaan na masinuway asin matagas an payo.”+

11 An hapot ko ngunyan, Isinikwal daw talaga nin Diyos an saiyang banwaan?+ Dai nanggad! Huling ako man sarong Israelita, gikan* ni Abraham, hali sa tribo ni Benjamin. 2 Dai isinikwal nin Diyos an saiyang banwaan, na inot niyang minidbid.+ Dai nindo aram an sinabi kan kasuratan may koneksiyon ki Elias, kan siya nagrereklamo sa Diyos laban sa Israel? 3 “Jehova,* ginaradan ninda an saimong mga propeta, ginaraba ninda an saimong mga altar, asin ako na sana an natada, tapos ngunyan gusto ninda akong gadanon.”*+ 4 Alagad, ano an sabi saiya kan mensaheng hali sa Diyos? “Igwa akong itinada para sa sako na 7,000 katawo na dai nagruluhod ki Baal.”+ 5 Kaya sa kaparehong paagi, sa presenteng panahon man, igwa nin natatada+ na pinili paagi sa daing kapantay na kabuutan.* 6 Ngunyan kun paagi iyan sa daing kapantay na kabuutan,*+ bako na iyan paagi sa mga gibo;+ ta kun paagi pa iyan sa mga gibo, an daing kapantay na kabuutan dai na masasabing daing kapantay na kabuutan.

7 Ano an sasabihon ta ngunyan? An mismong bagay na hinihinguwa nanggad na makamtan kan Israel dai napasaiya, alagad nakamtan iyan kan mga pinili.+ An iba man nawaran nin pakamati,+ 8 siring kan nasusurat: “Pinaabutan sinda nin Diyos nin nanok na turog,*+ saka tinawan sinda nin mga matang dai nakakahiling asin mga talingang dai nakakadangog, sagkod sa mismong aldaw na ini.”+ 9 Siring man, sinabi ni David: “Lugod na an saindang lamesa magin siod asin litag asin gapong singkugan saka padusa sa sainda. 10 Lugod na an mga mata ninda magdiklom tanganing dai sinda makahiling, asin lugod na pirming buktot an saindang mga likod.”+

11 Kaya an hapot ko, Sinda daw nagkasiringkog, na biyong nagkaturumba? Dai nanggad! Alagad huli sa salang lakad ninda, may kaligtasan para sa mga tawo kan mga nasyon, tanganing pamation sinda nin pagkauri.+ 12 Ngunyan, kun an saindang salang lakad nagdara nin mga bendisyon* sa kinaban asin kun an saindang pagdikit nagdara nin mga bendisyon* sa mga tawo kan mga nasyon,+ lalo nang magdadara nin mga bendisyon* an kumpleto nindang bilang!

13 Nakikipag-ulay ako ngunyan sa saindo na mga tawo kan mga nasyon. Mantang ako sarong apostol sa mga nasyon,+ pinapamuraway* ko an sakuyang ministeryo+ 14 tanganing sa ano man na paaging magigibo ko, mapamati ko nin pagkauri an sakuyang sadiring banwaan* asin mailigtas an nagkapira sa sainda. 15 Huling kun an pagsikwal sa sainda+ nangangahulugan nin pakipag-ulian para sa kinaban, bako daw na an pag-ako sa sainda daing ibang kahulugan kundi pagigin buhay hali sa pagigin gadan? 16 Dugang pa, kun ibinibilang na banal an parte kan bilog na masa na kinua tanganing magin mga inot na bunga, an bilog na masa banal man; asin kun an gamot banal, an mga sanga iyo man.

17 Alagad, kun an nagkapira sa mga sanga pinurutol asin ika, maski saro kang layas na olibo, isinugpon sa kaibanan ninda asin kaiba nindang nakinabang sa sustansiyang yaon sa gamot kan olibo, 18 dai ka maghambog* sa mga sanga. Pero kun naghahambog ka* sa sainda,+ tandaan mo na bako ika an nagdadara sa gamot, kundi an gamot an nagdadara sa saimo. 19 Ngunyan sasabihon mo: “May pinurutol na mga sanga tanganing maisugpon ako.”+ 20 Totoo iyan! Huli sa kawaran ninda nin pagtubod, pinurutol sinda,+ alagad ika nakatindog dahil sa pagtubod.+ Dai ka magin mapalangkaw, kundi matakot ka. 21 Huli ta kun an orihinal na mga sanga ngani dai pinaligtas nin Diyos, dai ka man niya papaligtason. 22 Kaya isip-isipon mo an kabuutan+ asin magabat na pagkastigo nin Diyos. Magabat an pagkastigo nin Diyos sa mga nagkaturumba,+ alagad mabuot siya sa saimo, basta magdanay ka sanang maninigo sa saiyang kabuutan; ta kun dai, tatakrason ka man. 23 Asin sinda man, kun babayaan ninda an saindang kawaran nin pagtubod, isusugpon sinda,+ huli ta kaya nin Diyos na isugpon giraray sinda. 24 Huling kun ika ngani pinutol hali sa layas na puon nin olibo dangan paagi sa bakong natural na prosesong pagsugpon isinugpon sa puon nin olibong nasa hardin, mas lalo nang puwedeng isugpon an orihinal na mga sangang ini pabalik sa pinaghalian nindang puon nin olibo!

25 Huli ta habo kong dai kamong pakaisi, mga tugang, mapadapit sa sagradong hilom*+ na ini, tanganing dai kamo magin madunong sa sadiri nindong paghiling: Nawaran nin pakamati an sarong kabtang kan Israel, na magdadanay na siring sagkod na makalaog an kumpletong bilang nin mga tawo kan mga nasyon, 26 asin sa paaging ini an bilog na Israel+ maliligtas. Siring kan nasusurat: “An paraligtas* maluwas sa Sion+ asin hahalion niya sa Jacob an bakong diyosnon na mga gibo. 27 Asin ini an tipan ko sa sainda,+ pag hinali ko na an saindang mga kasalan.”+ 28 Totoo, kun mapadapit sa maugmang bareta, nagin mga kaiwal sinda alang-alang sa saindo; alagad kun mapadapit sa pagpili nin Diyos, sinda mga namumutan alang-alang sa saindang mga apuon.+ 29 Huli ta dai pinagbabasulan nin Diyos an pagtao niya nin mga regalo asin an pag-apod na saiyang ginigibo. 30 Kun paanong kamo dating masinuway sa Diyos+ alagad ngunyan pinahilingan nin pagkahirak+ dahil sa saindang pagsuway,+ 31 an mga ini man ngunyan nagin masinuway na nagresulta nin pagkahirak sa saindo, tanganing sinda mismo pahilingan man ngunyan nin pagkahirak. 32 Huling gabos sinda pinabayaan nin Diyos na magin bilanggo nin pagsuway+ tanganing mapahilingan niya sinda gabos nin pagkahirak.+

33 O kadakul nanggad kan mga bendisyon* nin Diyos asin hararumon an saiyang kadunungan saka kaaraman! Dai nanggad marurop an saiyang mga desisyon asin dai nanggad masusog an saiyang mga dalan! 34 Huli ta “siisay an nakakaaram kan pag-iisip ni Jehova,* o siisay an nagin parakonseho niya?”+ 35 O, “siisay an inot na nagtao sa Saiya, kun kaya dapat Niya iyan na bayadan sa saiya?”+ 36 Huli ta an gabos na bagay gikan sa saiya asin paagi sa saiya asin para sa saiya. Mapasaiya an kamurawayan sagkod lamang. Amen.

12 Kun siring, nakikiulay ako sa saindo mga tugang base sa pagkahirak nin Diyos na ipresentar nindo an saindong mga hawak+ bilang atang na buhay, banal+ asin akseptable sa Diyos, na sa paaging iyan nagsasagibo kamo nin sagradong paglilingkod gamit an saindong kakayahan sa pangangatanusan.+ 2 Asin dai na kamo magpamolde sa sistemang ini nin mga bagay,* kundi maliwat kamo paagi sa pagbago kan saindong isip,+ tanganing mapatunayan nindo sa saindong sadiri+ an marahay, akseptable, saka perpektong kabutan nin Diyos.

3 Paagi sa daing kapantay na kabuutan* na ipinahiling sa sako, sinasabihan ko an lambang saro diyan sa saindo na dai mag-isip nin sobra manungod sa saiyang sadiri nin urog pa kisa sa maninigong isipon,+ kundi an lambang saro mag-isip sa katuyuhan na magkaigwa nin tultol na isip, uyon sa pagtubod+ na itinao* nin Diyos sa saiya. 4 Huli ta kun paanong an sarong hawak igwa nin dakul na kabtang,+ alagad an mga kabtang na iyan bako gabos parareho an trabaho, 5 kita man, maski dakul, sarong hawak na kasaro ni Cristo, alagad bilang mga indibidwal, kita mga kabtang na magkakoronektar sa lambang saro.+ 6 Kaya, mantang tinawan kita nin mga balaog na nagkakalain-lain base sa daing kapantay na kabuutan na ipinahiling sa sato,+ kun iyan pagpropesiya, magpropesiya kita uyon sa pagtubod na itinao sa sato; 7 o kun iyan paglilingkod sa iba, ipagpadagos ta an paglilingkod na iyan;* o para sa nagtutukdo, ipagpadagos niya an pagtutukdo;+ 8 o para sa nagpapakusog nin buot,* padagos siyang magtao nin pampakusog nin buot;*+ para sa nagdidistribwir,* gibuhon niya iyan nin bukas-palad;+ para sa nanginginot, gibuhon niya iyan na may kahigusan;*+ para sa nagpapahiling nin pagkahirak, gibuhon niya iyan nin bilog na puso.+

9 An saindo lugod na pagkamuot magin daing pagsagin-sagin.+ Kaungisan an maraot;+ mangapot sa kun ano an marahay. 10 Bilang pagpahiling nin pagkamuot na sa-magturugang, magin mapagpadangat kamo sa lambang saro. Sa pagtao nin onra* sa lambang saro, kamo an manginot.*+ 11 Magin mahigos,* bakong hugakon.*+ Magin malaad paagi sa espiritu.+ Magpauripon ki Jehova.*+ 12 Mag-ugma huli sa saindong paglaom. Magtagal pag nag-aagi nin kasakitan.+ Magin matiyaga sa pagpamibi.+ 13 Maghiras sa mga banal* sigun sa saindang mga pangangaipo.+ Ugalion an* pagigin mapag-istimar.+ 14 Padagos na mawuton an ikakarahay kan* mga parapersegir;+ magpahayag nin bendisyon asin dai magmaldisyon.+ 15 Makiugma sa mga nag-uugma; makitangis sa mga nagtatangis. 16 Mansayon an iba na kapareho kan pagmansay nindo sa saindong sadiri; dai magparaisip nin halangkawon na mga bagay,* kundi makiayon sa hamak na mga bagay.*+ Dai nindo pagsabihon sa saindong sadiri na madunong kamo.+

17 Dai magbalos sa kiisay man nin maraot para sa maraot.+ Ikonsiderar kun anong mga bagay an marahay sa pagmansay* kan gabos na tawo. 18 Kun posible, sagkod na nakadepende iyan sa saindo,* makipagkatuninungan sa gabos na tawo.+ 19 Dai nanggad kamo magbalos, mga namumutan, kundi tawan nin lugar an dakulang kaanggutan;*+ huli ta nasusurat: “‘Sakuya an pagbalos; ako an mabalos,’ an sabi ni Jehova.”*+ 20 Imbes, “kun an saimong kaiwal nagugutom, pakakanon mo siya; kun siya napapaha, tawi siya nin maiinom; huli ta pag ini ginibo mo, magtatambak ka nin naglalaad na mga baga sa payo niya.”*+ 21 Dai mo pagtugutan na madaog ka kan maraot, kundi padagos na daugon nin marahay an maraot.+

13 Magpasakop an lambang tawo* sa haralangkaw na awtoridad,+ huli ta mayong awtoridad na bakong hali sa Diyos;+ an nag-eeksister na mga awtoridad nag-ookupar kan saindang magkakalain na mga posisyon na itinugot nin Diyos para sa sainda.*+ 2 Kun siring, an siisay man na nagtutumang sa awtoridad minatumang sa areglo nin Diyos; an mga minatumang sa areglong iyan magdadara nin paghukom sa saindang sadiri. 3 Huli ta an mga tagapamahalang iyan kinakatakutan, bako kan mga naggigibo nin marahay, kundi kan mga naggigibo nin maraot.+ Buot mo daw idtong dai ka natatakot sa awtoridad? Padagos kang maggibo nin marahay,+ asin maako ka nin pag-umaw hali diyan; 4 huling iyan lingkod* nin Diyos para sa saimong ikakarahay. Alagad kun naggigibo ka nin maraot, matakot ka, huli ta dai kaiyan kapot an espada na mayong katuyuhan. Iyan lingkod* nin Diyos, sarong parabalos tanganing magpahayag nin kaanggutan* sa naggigibo nin maraot.

5 Kaya igwa nin magabat na dahilan na magpasakop kamo, bako sanang dahil sa kaanggutan na iyan kundi dahil man sa saindong konsiyensiya.+ 6 Iyan an dahilan na kamo man nagbabayad nin buhis; huling sinda mga lingkod nin Diyos sa publiko asin danay na nagseserbi para sa mismong katuyuhan na ini. 7 Itao sa gabos an para sa sainda: sa naghahagad nin buhis, an buhis;+ sa naghahagad nin tributo,* an tributo; sa naghahagad nin pagkatakot, an pagkatakot;+ sa naghahagad nin onra, an onra.+

8 Dai magkautang sa kiisay man nin ano man kundi ini sana—an pagkamuot sa* lambang saro;+ huling an siisay man na namumuot sa saiyang kapwa nakakautob na kan katugunan.+ 9 Huli ta an mga tugon na “Dai ka magsambay,+ dai ka maggadan,+ dai ka maghabon,+ dai mo pagmawuton na mapasaimo an bako mo,”+ asin an gabos na iba pang tugon, masusuma sa arog kaining mga tataramon: “Kamutan mo an saimong kapwa nin siring sa saimong sadiri.”+ 10 An pagkamuot dai naggigibo nin maraot sa kapwa;+ kun siring, an pagkamuot iyo an kautuban kan katugunan.+

11 Asin gibuhon nindo ini huli ta aram nindo an panahon, na oras na para magmata kamo hali sa pagturog,+ dahil mas harani na ngunyan an satuyang kaligtasan kisa kan panahon na kita magturubod. 12 Haros palihis na an banggi; an aldaw madali nang magliwanag. Kaya halion niyato an mga gibo kan kadikluman+ asin isulot niyato an mga armas kan liwanag.+ 13 Maglakaw kita na may disenteng paggawi+ siring sa paglakaw kun aldaw—bako sa mga nagwawarala-walang pag-urugmahan* asin mga pagburat,* bako sa imoral na pakikidurog asin daing pakundangan na paggawi,*+ bako sa pakikiiwal asin pagkauri.+ 14 Imbes, isulot* nindo an Kagurangnan na Jesu-Cristo,+ asin dai magplano para sa mga kamawutan kan laman.+

14 Maugmang akuon an tawo na may mga kaluyahan sa saiyang pagtubod,+ asin dai maghusgar pag-abot sa mga bagay na nagkakalain-lain an opinyon.* 2 Igwa nin tawong tinutugutan kan saiyang pagtubod na kakanon an maski ano, pero an tawong may kaluyahan sa saiyang pagtubod mga gulay sana an kinakakan. 3 Dai pagmenuson kan nagkakakan an dai nagkakakan, asin dai paghusgaran kan dai nagkakakan an nagkakakan,+ huli ta maugma siyang inako nin Diyos. 4 Siisay ka man para husgaran an suruguon nin iba?+ An sadiri niyang kagurangnan an madesisyon kun baga matindog siya o matutumba.+ Sa katunayan, makakatindog siya huling kaya siyang patindugon ni Jehova.*

5 Igwa nin tawo na ibinibilang an sarong partikular na aldaw na mas importante kisa sa iba;+ an ibang tawo man ibinibilang an gabos na aldaw na parareho lang;+ an lambang saro magin lubos na kumbinsido sa sadiri niyang pag-iisip. 6 An tawo na ginigibong espesyal an sarong aldaw ginigibo iyan para ki Jehova.* Siring man, an saro na nagkakakan, nagkakakan para ki Jehova,* huli ta nagpapasalamat siya sa Diyos;+ asin an saro na dai nagkakakan, dai nagkakakan para ki Jehova,* pero nagpapasalamat man siya sa Diyos.+ 7 An totoo, mayo nin siisay man sa sato an nabubuhay para sana sa saiyang sadiri,+ asin mayo nin nagagadan para sana sa saiyang sadiri. 8 Huli ta kun kita nabubuhay, nabubuhay kita para ki Jehova,*+ asin kun kita magagadan, magagadan kita para ki Jehova.* Kaya mabuhay man kita o magadan, ki Jehova* kita.+ 9 Sa katuyuhan na ini kaya si Cristo nagadan asin nabuhay giraray, tanganing siya magin Kagurangnan na may awtoridad sa mga gadan pati sa mga buhay.+

10 Alagad taano ta hinuhusgaran mo an saimong tugang?+ Asin ika man, taano ta minemenos mo an saimong tugang? Gabos kita matindog sa atubangan kan tukawan nin Diyos sa paghukom.+ 11 Huli ta nasusurat: “‘Isinusumpa ko sa sadiri ko,’*+ an sabi ni Jehova,* ‘sa sakuya an lambang tuhod maluhod, asin an lambang dila magibo nin hayag na pagmidbid sa sako bilang Diyos.’”+ 12 Kaya, an lambang saro sa sato maninimbag sa Diyos para sa saiyang sadiri.+

13 Kun siring, dai na niyato paghusgaran an lambang saro,+ kundi magin determinado kita na dai magbugtak nin singkugan o ulang sa atubangan nin sarong tugang.+ 14 Bilang parasunod kan Kagurangnan na Jesus, aram ko asin kumbinsido ako na mayong bagay na talagang maati;+ nagigin maati sana an sarong bagay para sa sarong tawo pag ibinibilang niya iyan na maati. 15 Huli ta kun dahil sa kakanon an saimong tugang napupurisaw,* dai ka na naglalakaw uyon sa pagkamuot.+ Dai mo siya ipahamak* paagi sa kinakakan mo, huling si Cristo nagadan para sa saiya.+ 16 Kaya, dai nindo pagtugutan na may maraot na maitaram an iba manungod sa marahay nindong ginigibo. 17 Huli ta an Kahadian nin Diyos dai nangangahulugan nin* pagkakan o pag-inom,+ kundi nangangahulugan iyan nin* katanusan asin katuninungan saka kaugmahan paagi sa banal na espiritu. 18 Huling an siisay man na nagpapauripon ki Cristo paagi sa pagkaigwa kan mga bagay na ini inaako nin Diyos asin inuuyunan nin mga tawo.

19 Kaya, pagmaigutan tang gibuhon an mga bagay na nagdadara nin katuninungan+ asin an mga bagay na nakakapakusog sa lambang saro.+ 20 Dai mo na pagrauton* an gibo nin Diyos nin dahil lang sa kakanon.+ Totoo, an gabos na bagay malinig, pero nakakadanyar* kun makakan an sarong tawo tapos magigin dahilan iyan nin pagkasingkog.*+ 21 Pinakamarahay nang dai kumakan nin karne o uminom nin arak o gumibo nin ano man na makakapasingkog* sa saimong tugang.+ 22 An pagtubod na yaon sa saimo, sa pag-ultanan na sana nindong duwa iyan nin Diyos. Maugma an tawo na dai pighuhusgaran an saiyang sadiri dahil sa napagdesisyunan niyang gibuhon. 23 Alagad kun may mga pagduwa-duwa siya tapos nagkakan siya, nahusgaran na siya, huli ta dai siya nagkakan basado sa pagtubod. Sa katunayan, ano man na bagay na bakong basado sa pagtubod, iyan kasalan.

15 Minsan siring, kitang mga makusog kaipuhan na magpasan kan mga kaluyahan kan mga bakong makusog,+ asin bako sanang an sadiring ikakarahay an iniintindi.+ 2 An lambang saro sa sato gibuhon an makakapaugma sa satuyang kapwa para sa ikakarahay niya, tanganing maparigon siya.+ 3 Huling maski an Cristo bako an sadiring ikakaugma an inintindi,+ siring kan nasusurat: “An mga panunuya kan mga nagtutuya sa saimo sinapar ko.”+ 4 Huli ta an gabos na bagay na isinurat kaidto isinurat para sa pagtukdo sa sato,+ tanganing paagi sa satuyang pakatagal+ asin paagi sa karangahan hali sa Kasuratan magkaigwa kita nin paglaom.+ 5 Ngunyan an Diyos na nagtatao nin kakayahan na makatagal asin nin karangahan lugod na magpangyari diyan sa saindo na magkaigwa kamo kan kaisipan na kapareho kan ki Cristo Jesus, 6 tanganing paagi sa saro sanang boses* nagkakasararo+ kamong magpamuraway sa Diyos asin Ama kan satuyang Kagurangnan na Jesu-Cristo.

7 Kaya maugmang akuon an lambang saro,+ kun paanong kamo maugmang inako man kan Cristo,+ sa katuyuhan na mapamuraway an Diyos. 8 Huli ta sinasabi ko sa saindo na para mapatunayan na masasarigan an Diyos si Cristo nagin lingkod* kan mga tinuri,+ tanganing makumpirmar an mga ipinanuga Niya sa saindang mga apuon,+ 9 asin tanganing pamurawayon kan mga nasyon an Diyos huli sa saiyang pagkahirak.+ Siring kan nasusurat: “Kaya sa tahaw kan mga nasyon hayag takang mimidbidon, asin makanta ako nin mga pag-umaw sa saimong pangaran.”+ 10 Asin sinabi pa niya: “Mag-ugma kamo, kamong mga nasyon, kaiba kan saiyang banwaan.”+ 11 Asin sinabi man: “Umawon nindo si Jehova,* kamo gabos na nasyon, asin umawon siya kan gabos na banwaan.”+ 12 Dangan sinabi pa ni Isaias: “Maluwas an gamot ni Jesse,+ an saro na minabangon tanganing mamahala sa mga nasyon;+ sa saiya maglalaom an mga nasyon.”+ 13 Lugod na an Diyos na nagtatao nin paglaom panuon kamo nin lubos na kaugmahan asin katuninungan huli sa pagtitiwala nindo sa saiya, tanganing mag-urog* an saindong paglaom paagi sa kapangyarihan nin banal na espiritu.+

14 Ngunyan ako mismo kumbinsido kan bagay na ini manungod sa saindo, mga tugang ko, na kamo man mismo pano nin karahayan, pano nin gabos na kaaraman, asin na kaya nindong sadulon* an lambang saro. 15 Alagad, may nagkapirang punto akong isinurat sa saindo kun sain nagin mas prangka ako, tanganing tawan kamo nin dagdag na pagirumdom, asin ginigibo ko ini huling pinahilingan ako nin Diyos nin daing kapantay na kabuutan 16 tanganing ako magin lingkod ni Cristo Jesus sa publiko para sa mga nasyon.+ Nagpapartisipar ako sa banal na gibuhon na pagpahayag kan maugmang bareta nin Diyos,+ tanganing an mga nasyon na ini magin sarong akseptableng dulot, pinabanal paagi sa banal na espiritu.

17 Kaya bilang parasunod ni Cristo Jesus igwa akong dahilan na maggaya-gaya sa mga bagay na may koneksiyon sa Diyos. 18 Huli ta dai ako mangangahas na magtaram manungod sa ano man na bagay apuwera sa mga bagay na ginibo ni Cristo paagi sa sako tanganing magin masinunod an mga nasyon. Ginibo niya iyan paagi sa sakuyang tataramon asin gibo, 19 paagi sa kapangyarihan nin mga tanda asin ngangalásan,*+ saka paagi sa kapangyarihan kan espiritu nin Diyos, mala ta puon sa Jerusalem luminibot ako sagkod sa Ilirico na ihinuhulit nin lubos an maugmang bareta manungod sa Cristo.+ 20 Tunay nanggad na sa arog kaining paagi, an sakuyang nagin obheto iyo na dai ipahayag an maugmang bareta sa mga lugar na duman naipamidbid na an pangaran ni Cristo, tanganing dai ako makapagtugdok sa ibabaw kan pundasyon nin ibang tawo; 21 imbes, siring kan nasusurat: “Idtong mga dai nakabareta manungod sa saiya makakahiling, asin idtong mga dai nakadangog makakasabot.”+

22 Ini man an dahilan kaya dakul na beses akong napugulan sa pagdiyan sa saindo. 23 Pero ngunyan mayo na akong teritoryong dai pa nahulitan sa mga lugar na ini, asin dakul na taon* ko na man na gustuhon na magdiyan sa saindo. 24 Kaya, pag nagbiyahe ako pasiring sa Espanya, naglalaom ako na magkahiriling kamo asin na magkaigwa kita nin maugmang pag-iribanan sa dikit na panahon, tapos sa paghali ko maihatod nindo ako nin diit na distansiya. 25 Alagad ngunyan mabiyahe na ako pasiring sa Jerusalem tanganing maglingkod sa mga banal.+ 26 An mga tugang kaya sa Macedonia asin Acaya maugmang nagtao kan saindang donasyon* para sa mga pobre duman sa mga banal sa Jerusalem.+ 27 Iyo, maugma sinda sa paggibo kaiyan, asin sa katunayan may pagkakautang sinda sa mga banal na nasa Jerusalem; huling kun an mga nasyon nakinabang sa espirituwal na mga bagay kan mga banal na nasa Jerusalem, may obligasyon sindang magtabang man sa mga ini paagi sa saindang materyal na mga bagay.+ 28 Kaya pag nagibo ko na ini asin ligtas kong maihatod sa sainda an donasyon* na ini, mabiyahe na ako pa-Espanya pero mahapit ako diyan sa saindo. 29 Siring man, aram kong pag nagdiyan ako sa saindo, maabot akong dara an abundang mga bendisyon hali ki Cristo.

30 Kaya nakikiulay ako sa saindo mga tugang, paagi sa satuyang Kagurangnan na Jesu-Cristo asin paagi sa pagkamuot na gikan sa espiritu, na maigot kamong mamibi sa Diyos para sako siring kan ginigibo ko,+ 31 tanganing mailigtas+ ako sa mga dai nagtutubod na yaon sa Judea asin tanganing an paglilingkod ko* sa mga banal+ na nasa Jerusalem magin kawili-wili sa sainda, 32 na sa siring kun bubuuton nin Diyos makadiyan ako sa saindo na may kaugmahan asin mapaginhawa ako kaiba nindo. 33 An Diyos na nagtatao nin katuninungan lugod na mag-antabay sa saindo gabos.+ Amen.

16 Buot kong ipamidbid* sa saindo an satuyang tugang na babayi na si Febe, na sarong ministro kan kongregasyon sa Cencrea,+ 2 tanganing maugma nindo siyang akuon bilang kapwa niyato parasunod kan Kagurangnan sa paaging maninigo para sa mga banal asin maitao sa saiya an ano man na tabang na tibaad kaipuhanon niya,+ huli ta siya mismo nagin parasurog man sa dakul, pati na sa sako.

3 Ipaabot nindo an sakong pangungumusta ki Prisca asin Aquila,+ na sakuyang mga kapwa trabahador ki Cristo Jesus. 4 Isinapeligro ninda an saindang buhay* para sa sako,*+ asin bako lang ako an nagpapasalamat sa sainda kundi pati na an gabos na kongregasyon kan mga nasyon. 5 Pakikumusta man an kongregasyon na nagtitiripon sa harong ninda.+ Ikumusta nindo ako sa namumutan kong si Epeneto, na saro sa mga inot na bunga* sa Asia para ki Cristo. 6 Pakikumusta ako ki Maria, na maigot na naglilingkod para sa saindo. 7 Ikumusta nindo ako sa sakong mga paryente+ asin mga kapwa preso na si Andronico asin Junias, mga lalaking midbid na marhay kan mga apostol asin mas haloy nang kasaro ni Cristo kisa sako.

8 Pakipaabot kan sakong pangungumusta ki Ampliato, na namumutan kong tugang sa Kagurangnan. 9 Ikumusta nindo ako ki Urbano, na kapwa niyato trabahador ki Cristo, asin sa namumutan kong si Estaquis. 10 Pakikumusta ako ki Apeles, na inuuyunan ni Cristo. Pakikumusta sa mga nakaistar sa harong ni Aristobulo. 11 Ikumusta nindo ako sa paryente kong si Herodion. Ikumusta nindo ako sa mga nakaistar sa harong ni Narciso na mga parasunod kan Kagurangnan. 12 Pakikumusta nindo ako ki Trifena asin Trifosa, mga babaying maigot na naglilingkod para sa Kagurangnan. Pakikumusta ako ki Persis, na satuyang namumutan, huling saro siyang babaying maigot na naglilingkod para sa Kagurangnan. 13 Ikumusta nindo ako ki Rufo, na mahusay na lingkod kan Kagurangnan, asin sa saiyang ina na garo ina ko na man. 14 Pakikumusta ako ki Asincrito, Flegonte, Hermes, Patrobas, Hermas, asin sa mga tugang na kaibanan ninda. 15 Pakikumusta ki Filologo asin Julia, ki Nereo asin sa tugang niyang babayi, saka ki Olimpas, asin sa gabos na mga banal na kairiba ninda. 16 Kumustahon nindo an lambang saro paagi sa hadok na pangmagturugang.* Nagpapakumusta sa saindo an gabos na kongregasyon kan Cristo.

17 Ngunyan mga tugang, sinasadol ko kamo na bantayan nindo idtong mga nagkakawsa nin pagkabaranga asin nin pagkasingkog,* mga bagay na bakong kauyon kan katukduan na nanudan nindo. Likayan nindo sinda.+ 18 An arog kaya kaiyan na mga tawo bakong mga uripon kan Cristo na satuyang Kagurangnan, kundi mga uripon kan sadiri nindang mga pagmawot,* asin paagi sa mahamis na mga tataramon saka pambubuladas dinadaya ninda an puso kan mga daing pag-aram-aram. 19 An saindong pagigin masinunod naririsa kan gabos, kaya nauugma ako para sa saindo. Alagad buot kong magin madunong kamo kun mapadapit sa marahay, pero inosente kun mapadapit sa maraot.+ 20 Sa parte man kan Diyos na nagtatao nin katuninungan, rurunuton niya si Satanas+ sa irarom kan saindong mga bitis sa dai na mahahaloy. Lugod na mapasaindo an daing kapantay na kabuutan* kan satuyang Kagurangnan na Jesus.

21 Si Timoteo, na sakuyang kapwa trabahador, nagpapakumusta sa saindo, asin siring man si Lucio, Jason, asin Sosipater, na mga paryente ko.+

22 Ako, si Tercio, na pinasurat kan surat na ini, nagpapaabot sa saindo kan sakuyang pangungumusta bilang parasunod kan Kagurangnan.

23 Si Gayo,+ na nagpadagos sa sako sa saiyang harong asin binuksan iyan para sa bilog na kongregasyon, nagpapakumusta sa saindo. Si Erasto, an tesorero* kan siyudad, nagpapaabot nin pangungumusta sa saindo, asin siring man si Cuarto na saiyang tugang. 24 *——

25 Asin ngunyan, pag-umawon Siya, an saro na makakaparigon sa saindo kauyon kan ipinapahayag kong maugmang bareta asin kan paghuhulit mapadapit ki Jesu-Cristo, kauyon kan paghahayag kan sagradong hilom+ na itinago nin haluyon na panahon 26 alagad ihinayag* na ngunyan asin ipinaisi sa tahaw kan gabos na nasyon paagi sa mga propesiya sa Kasuratan. Kauyon ini kan pagbuot nin Diyos na nabubuhay sagkod lamang, tanganing sinda magin masinunod huli sa pagtubod. 27 Sa Diyos, na iyo an solamenteng madunong,+ mapasaiya lugod an kamurawayan sagkod lamang paagi ki Jesu-Cristo. Amen.