AN SURAT NI SANTIAGO
1 Ako, si Santiago,+ sarong uripon nin Diyos asin kan Kagurangnan na Jesu-Cristo. Sa 12 tribo na nagkasuruway-suway:
Kumusta sa saindo gabos!
2 Mga tugang, ibilang nanggad nindong dakulang kaugmahan pag napapaatubang kamo sa manlain-lain na pagbalo,+ 3 huling arog kan aram nindo, an saindong pagtubod na prubado* na sa arog kaiyan na paagi nagbubunga nin pakatagal.+ 4 Pero pabayaan nindo na maisagibo kan pakatagal an katuyuhan kaiyan, tanganing kamo magin lubos asin makusog sa gabos na bagay, na dai nagkukulang nin ano man.+
5 Kaya kun an siisay man sa saindo kulang sa kadunungan, padagos siyang maghagad sa Diyos,+ huling siya bukas-palad na nagtatao sa gabos asin dai nanunuyaw,*+ asin itatao iyan sa saiya.+ 6 Pero padagos siyang maghagad na may pagtubod,+ na dai lamang nagduduwa-duwa,+ huli ta an nagduduwa-duwa garo alon kan dagat na pigdadara-dara kan duros asin kun sain-sain napapaduman. 7 An totoo, an tawong iyan dai dapat maglaom na may aakuon siyang ano man hali ki Jehova;* 8 saro siyang tawo na dai makapagdesisyon,+ paburubago sa gabos niyang ginigibo.*
9 Pero mag-ugma* an tugang na hamak an kamugtakan dahil sa pagkakalangkaw sa saiya,+ 10 asin an mayaman dahil sa pagkakababa sa saiya,+ huli ta mapapara siyang siring sa sarong burak sa kalangtadan. 11 Huli ta kun paanong an aldaw minasirang na may nakakapasong init saka pinapaluyos an tinanom, asin an mga burak kaiyan nagkakararakdag saka an pangluwas na kagayunan kaiyan nawawara, an tawong mayaman man mapapara mantang nagmamaigot na maabot an mga bagay-bagay sa buhay.+
12 Maugma an tawo na padagos na nagtatagal nin pagbalo,+ huli ta pag siya inuyunan nin Diyos aakuon niya an korona nin buhay,+ na ipinanuga ni Jehova* sa mga padagos na namumuot sa Saiya.+ 13 Pag an siisay man nag-aagi nin pagbalo, dai niya pagsabihon: “Pigbabalo* ako nin Diyos.” Huli ta an Diyos dai puwedeng baluon paagi sa maraot na mga bagay,* asin siya mismo, dai niya binabalo an siisay man paagi sa maraot na mga bagay. 14 Imbes, an lambang saro nababalo pag naguguyod siya asin naaakit* kan sadiri niyang pagmawot.+ 15 Dangan an pagmawot, pag iyan nangidam, nangangaki nin kasalan; an kasalan man, pag iyan naisagibo, nagbubunga nin kagadanan.+
16 Dai kamo magpadaya,* namumutan kong mga tugang. 17 An lambang marahay na balaog asin an lambang perpektong regalo gikan sa itaas,+ na minababa hali sa Ama kan mga liwanag sa langit,+ na dai nagliliwat-liwat o nagbuburubago arog kan paburubagong anino.+ 18 Kabutan niya na mamundag kita paagi sa tataramon nin katotoohan,+ tanganing kita magin sarong klase nin mga inot na bunga hali sa saiyang mga linalang.+
19 Tandaan nindo ini, namumutan kong mga tugang: An lambang saro dapat na andam tulos na magdangog, dai tulos nagtataram,+ dai tulos naaanggot,*+ 20 huli ta an kaanggutan nin sarong tawo dai minaresulta sa pagigin matanos sa paghiling nin Diyos.+ 21 Kaya, halion nindo an gabos na karamugan asin an lambang gira nin karatan,*+ asin akuon na may kahuyuan* an tataramon na itinatadom sa saindo, na makakapagligtas sa saindo.*
22 Alagad magin mga parautob kamo kan tataramon+ asin bakong mga paradangog sana, na dinadaya an saindong sadiri nin salang pangangatanusan. 23 Huli ta kun an siisay man paradangog kan tataramon pero bakong parautob,+ garo siya sarong tawo na naghihiling kan sadiri niyang lalawgon* sa salming. 24 Hinihiling niya an sadiri niya, tapos minahali siya asin nalilingawan tulos kun ano an pagkatawo niya. 25 Pero kun an saro maingat na pinagmamasdan an perpektong katugunan+ na nagtatao nin katalingkasan asin kun siya nagdadanay diyan, siya nagigin sarong parautob kan gibuhon, bakong sarong paradangog na malilingawon; asin magigin maugma siya sa ginigibo niya.+
26 Kun iniisip nin siisay man na tawo na nagsasamba siya sa Diyos* pero dai niya maingat na pigkokontrol* an saiyang dila,+ dinadaya niya an sadiri niyang puso, asin sayang sana an saiyang pagsamba. 27 An pagsamba* na malinig saka daing digta sa paghiling kan satuyang Diyos asin Ama iyo ini: an pag-ataman sa mga ilo+ saka babaying balo+ na nagsasakit,+ asin an pagpadanay sa sadiri na daing digta kan kinaban.+
2 Mga tugang ko, pinapangaptan daw nindo an pagtubod sa satuyang mamuraway na Kagurangnan na Jesu-Cristo asin kasabay kaiyan nagpapahiling man kamo nin paboritismo?+ 2 Halimbawang may maglaog sa pagtiripon nindo na sarong tawo na igwa nin bulawan na mga singsing sa saiyang mga muro asin magarbo an sulot, tapos igwa man nin maglaog na sarong pobre na maation an sulot, 3 ibinibilang daw nindo na mas importante idtong saro na nakasulot nin magarbong bado asin sinasabi sa saiya, “Digdi ka magtukaw sa magayon na puwestong ini,” dangan sinasabi daw nindo duman sa pobre, “Magtindog ka na lang” o, “Diyan ka na lang sa may tungtungan ko magtukaw”?+ 4 Kun arog kaiyan, bako daw na may pagpapalain-lain kamo,+ asin bako daw na nagigin na kamong mga hukom na an ginigibong mga desisyon maraot?+
5 Magdangog kamo, namumutan kong mga tugang. Bako daw na pinili nin Diyos idtong mga dukha sa paghiling kan kinaban tanganing magin mayaman sinda sa pagtubod+ asin magin mga tagapagmana kan Kahadian, na ipinanuga niya sa mga namumuot sa saiya?+ 6 Pero hinahalian nindo nin onra an mga dukha. Bako daw na an mga mayaman an nang-aapi sa saindo+ asin nagdadara sa saindo sa mga husgado? 7 Bako daw na linalanghadan* ninda an marahay na pangaran na itinao sa saindo? 8 Ngunyan, kun inuutob nindo an nakakalabi nanggad na tugon* uyon sa kasuratan, “Kamutan mo an saimong kapwa nin siring sa saimong sadiri,”+ marahay nanggad an ginigibo nindo. 9 Pero kun padagos kamong nagpapahiling nin paboritismo,+ nagkakasala kamo, asin ihinahayag kan katugunan na kamo* mga paralapas.+
10 Huli ta kun sinusunod nin saro an bilog na Katugunan alagad nakagibo nin sala sa sarong bagay diyan, nagigin parabalga siya kan bilog na Katugunan.+ 11 An saro baga na nagsabi, “Dai ka magsambay,”+ nagsabi man, “Dai ka maggadan.”+ Ngunyan, kun dai ka nagsasambay pero nanggagadan ka, nagigin paralapas ka nin katugunan. 12 Padagos kamong magtaram asin gumawi sa paaging kapareho kaidtong mga huhusgaran base sa katugunan nin sarong talingkas na banwaan.*+ 13 Huli ta an saro na dai nagpapahiling nin pagkahirak huhusgaran na mayong pagkahirak.+ An pagkahirak nakakalabi kisa sa paghusgar.
14 Ano an pakinabang kaini, mga tugang ko, kun sasabihon nin saro na igwa siya nin pagtubod pero mayo siya nin mga gibo?+ An pagtubod na iyan dai makakapagligtas sa saiya, bako daw?+ 15 Kun an sarong tugang na lalaki o babayi dai nin maisulot* asin mayo nin igong kakanon para sa aldaw, 16 tapos an saro sa saindo magsabi sa saiya, “Magpuli ka nang may katuninungan; magkaigwa ka man lugod nin isusulot asin kakanon,” pero dai man nindo siya tinatawan kan mga pangangaipo kan saiyang hawak,* anong pakinabang kaiyan?+ 17 Kaya, siring man, an pagtubod, kun iyan sana asin mayong mga gibo, gadan.+
18 Minsan siring, igwa nin masabi: “May pagtubod ka, asin ako may mga gibo. Ipahiling mo sa sako an saimong pagtubod na mayong mga gibo, asin ipapahiling ko sa saimo an pagtubod ko paagi sa sakuyang mga gibo.” 19 Nagtutubod ka na igwa nin sarong Diyos, bako? Marahay nanggad iyan. Pero an mga demonyo nagtutubod man asin nagtatakig.+ 20 Alagad ika na hababaw an isip, gusto mo daw nin pruweba na an pagtubod na mayong mga gibo daing serbi? 21 Bakong si Abraham na satuyang Ama ipinahayag na matanos paagi sa mga gibo pagkatapos niyang idulot sa altar an saiyang aking si Isaac?+ 22 Nahiling mo na an saiyang pagtubod may kaibang mga gibo asin an saiyang pagtubod nagin lubos paagi sa saiyang mga gibo,+ 23 asin nautob an kasuratan na an sabi: “Si Abraham nagtubod ki Jehova,* asin ibinilang siya na matanos dahil diyan,”+ asin inapod siyang amigo ni Jehova.*+
24 Nahiling nindo na an sarong tawo ipinapahayag na matanos paagi sa mga gibo asin bakong paagi sa pagtubod sana. 25 Sa kaagid na paagi, bakong si Rahab na hostes* ipinahayag man na matanos paagi sa mga gibo pagkatapos niyang mabuot na padaguson an mga mensahero asin paluwason sinda sa ibang agihan?+ 26 Tunay nanggad, kun paanong an hawak na mayong espiritu* gadan,+ an pagtubod man na mayong mga gibo gadan.+
3 Mga tugang ko, dakul sa saindo an dai dapat magin mga paratukdo, huling aram niyato na mas magabat* an gigibuhon na paghusgar sa sato.+ 2 Gabos kaya kita napapasala* nin dakul na beses.+ Kun an siisay man dai napapasala sa pigtataram niya, saro siyang tawong perpekto, na kaya man na rendahan an bilog niyang hawak. 3 Kun bubugtakan ta nin renda an nguso nin mga kabayo tanganing sumunod an mga ini sa sato, makokontrol ta man an bilog nindang hawak. 4 Pagmasdi man an mga barko: Dawa ngani darakulaon an mga iyan asin dinadara nin makusog na mga duros, nakokontrol an direksiyon kaiyan paagi sa saditon na timon sain man gustuhon kan timonel.
5 Kaya, siring man, an dila sadit na parte kan hawak, alagad ta grabeng mga paghambog an ginigibo kaiyan. Isipa kun gurano sana kasadit na kalayo an kaipuhan para suluon an mahiwas na kadlagan! 6 An dila saro man na kalayo.+ Sa gabos na parte kan satong hawak, an dila iyo an pano-pano nin karatan, huli ta rinaramugan kaiyan an bilog na hawak+ saka siring sa kalayo rinaraot kaiyan an buhay nin saro,* asin an kalayo kaiyan pinapalaad kan Gehenna.* 7 An lambang klase nin layas na hayop saka gamgam* asin reptilya* saka linalang sa dagat puwedeng pagaruon asin napapagaro nin mga tawo. 8 Pero mayo nin tawo na kayang pagaruon an dila. Dai iyan makontrol asin pirming nakakadanyar, pano nin nakakagadan na kamandag.+ 9 Paagi kaiyan, inuumaw ta si Jehova,* an Ama, alagad ta paagi man kaiyan, isinusumpa ta an mga tawo na ginibo “na kabaing nin Diyos.”+ 10 Hali sa iyo man sanang nguso minaluwas an pag-umaw asin an pagsumpa.
Mga tugang ko, bakong tama na mangyari an arog kaiyan.+ 11 An sarong burabod dai minapaluwas nin mahamis-hamis na tubig* asin mapait na tubig hali sa iyo man sanang pigluluwasan, bako? 12 Mga tugang ko, an puon nin higera dai makakapamunga nin mga oliba asin an puon nin ubas dai man makakapamunga nin mga igos,* bako?+ Pati an tubig na maasgad dai man makakapagtao nin tubig na tâbang.
13 Siisay an madunong asin may pakasabot sa saindo? Paagi sa marahay na paggawi, ipahiling niya na an gabos na bagay ginigibo niya nin may kahuyuan* na bunga nin kadunungan. 14 Pero kun igwa diyan sa puso nindo nin grabeng pagkauri+ asin hilig na makipagdaugan,*+ dai kamo maghambog,+ ta iyan pagputik sa katotoohan. 15 Bako iyan an kadunungan na gikan sa itaas; iyan kinabanon,+ sa-hayop, sa-demonyo. 16 Huli ta kun sain igwa nin pagkauri asin hilig na makipagdaugan,* yaon man an kariribukan asin gabos na klase nin karatan.+
17 Alagad an kadunungan na gikan sa itaas inot sa gabos dalisay,+ tapos mapagpatuninong,+ rasonable,+ andam na magsunod, pano nin pagkahirak asin marahay na mga bunga,+ daing ipinapaurog,+ bakong mapagsagin-sagin.+ 18 Dugang pa, an bunga nin katanusan isinasabwag sa matuninong na mga kamugtakan+ para sa* mga nakikipagkatuninungan.+
4 Ano an ginigikanan kan mga ralaban* asin iriwal nindo? Bako daw na naggigikan iyan sa saindong makalaman na mga kamawutan na nakikipaglaban sa saindo sa laog nindo?*+ 2 Nagmamawot kamo, pero dai nindo nakakamtan. Padagos kamong naggagadan saka nagpaparamawot na mapasaindo an bako nindo, pero dai nindo nakukua. Sige kamong pakiiwal saka garo pirming nasa giyera.+ Dai nindo nakakamtan dahil dai kamo naghahagad. 3 Pag minahagad man kamo, mayo kamong naaako dahil sala an katuyuhan nindo sa paghagad—para gamiton iyan sa makalaman nindong mga kamawutan.
4 Kamo na mga bakong maimbod,* dai nindo aram na an pakikiamigo sa kinaban pakikiiwal sa Diyos? Kaya, an siisay man na gustong magin amigo kan kinaban ginigibo an saiyang sadiri na kaiwal nin Diyos.+ 5 O pig-iisip daw nindo na mayong katuyuhan an sinabi kan kasuratan: “An espiritu nin pagkauri na yaon sa laog niyato padagos na nagmamawot nin manlain-lain na bagay”?+ 6 Alagad, mas mapuwersa diyan an daing kapantay na kabuutan* na ipinapahiling Niya. Kaya sinasabi kan kasuratan: “An Diyos kontra sa mga mapalangkaw,+ pero pinapahilingan niya nin daing kapantay na kabuutan an mga mapakumbaba.”+
7 Kaya, magpasakop kamo sa Diyos;+ pero labanan nindo an Diyablo,+ asin madulag siya sa saindo.+ 8 Rumani kamo sa Diyos, asin marani siya sa saindo.+ Linigon nindo an saindong mga kamot, kamong mga parakasala,+ asin dalisayon nindo an saindong puso,+ kamong mga dai makapagdesisyon. 9 Pabayaan nindo na kamo magin kahirak-hirak asin na kamo magmundo saka magtangis.+ Pabayaan nindo na an saindong pagngisi magin pagmundo, asin an saindong kaugmahan magin kawaran nin paglaom. 10 Magpakumbaba kamo sa atubangan ni Jehova,*+ asin ilalangkaw niya kamo.+
11 Mga tugang, ipundo na nindo an pagtaram laban sa lambang saro.+ An siisay man na nagtataram laban sa sarong tugang o nanghuhusgar sa saiyang tugang nagtataram laban sa katugunan asin hinuhusgaran an katugunan. Ngunyan kun hinuhusgaran mo an katugunan, bako kang parautob kan katugunan kundi sarong hukom. 12 Saro sana an Paratao nin Katugunan asin Hukom,+ siya na may kakayahan na magligtas saka maglaglag.+ Pero ika, siisay ka man para manghusgar sa saimong kapwa?+
13 Magdangog ngani kamo, kamong mga nagsasarabi: “Ngunyan na aldaw o sa aga mabiyahe kami pasiring sa siyudad na iyan asin mapirmi duman nin sarong taon, asin manegosyo kami para makaganansiya,”+ 14 mantang dai man nindo aram kun ano an magigin buhay nindo sa kinaagahan.+ Huli ta kamo sarong alupuop na minatunga nin dikit na panahon tapos nawawara.+ 15 Imbes, an dapat nindong sabihon: “Kun bubuuton ni Jehova,*+ mabubuhay kami asin gigibuhon mi ini o iyan.” 16 Alagad ngunyan ipinag-oorgulyo nindo an saindong paghambog. An gabos na arog kaiyan na paghambog maraot. 17 Kaya, kun aram nin saro kun paano gibuhon an tama pero dai niya iyan ginigibo, nagkakasala siya.+
5 Magdangog kamo, kamong mayayaman, maghiribi kamo asin magtarangis dahil sa grabeng mga kasakitan na paabot na sa saindo.+ 2 An saindong kayamanan nagkaralapa, asin an saindong mga bado nginurutngot nin mga insekto.*+ 3 An saindong bulawan asin pirak tinarakla, asin an takla sa mga iyan magigin patotoo laban sa saindo asin maubos kan saindong laman. An mga tiniripon nindo magigin siring sa sarong kalayo sa huring mga aldaw.+ 4 Uya! Padagos na nagkukururahaw an mga trabahador na nag-ani kan saindong mga uma huling dai nindo itinao an saindang mga tangdan, asin an mga pag-agrangay kan mga paragapas para sa tabang nakaabot sa mga talinga ni Jehova* na pamayo nin mga hukbo.+ 5 Namuhay kamo digdi sa daga sa luho asin sa pagpasiram-siram. Pinataba nindo an saindong puso na siring sa mga hayop na nakatagama sa aldaw nin pagbuno.+ 6 Hinusgaran nindo an saro na matanos; ginadan nindo siya. Bako daw na minatindog siya laban sa saindo?
7 Kaya magin mapasensiya kamo, mga tugang, sagkod sa presensiya kan Kagurangnan.+ An parauma padagos na hinahalat an mahalagang bunga kan daga, asin nagigin mapasensiya siya sagkod na mag-abot an inot na mga pag-uran asin an huring mga pag-uran.+ 8 Kamo man, magin mapasensiya+ kamo; parigunon nindo an saindong puso, huling an presensiya kan Kagurangnan harani na.+
9 Mga tugang, dai kamo magngurob-ngurob* sa lambang saro, tanganing dai kamo mahukuman.+ Uya! An Hukom nakatindog sa may pinto. 10 Mga tugang, gibuhon nindong arugan sa pagtios nin karatan+ asin pagigin mapasensiya+ an mga propeta na nagtaram sa ngaran ni Jehova.*+ 11 Iyo, ibinibilang niyato na maugma* idtong mga nagtagal.+ Aram baga nindo kun paano nagtagal si Job+ asin kun paano siya binendisyunan ni Jehova,*+ na nagpapahiling na si Jehova* mamumuton* na marhay asin mahihirakon.+
12 Urog sa gabos, mga tugang ko, magpundo na kamo sa pagsumpa, iyan man paagi sa pagsabing, “Saksi ko an langit” o “Saksi ko an daga” o paagi sa iba pang klase nin pagsumpa. Kundi siyertuhon nindo na an saindong “Iyo” mangahulugan nin iyo asin an saindong “Dai,” dai,+ tanganing dai kamo paghukuman.
13 Igwa diyan sa saindo nin nagsasakit? Padagos siyang mamibi.+ Igwa diyan sa saindo nin naggagaya-gaya? Magkanta siya nin mga salmo.+ 14 Igwa diyan sa saindo nin may hilang? Apudon niya an kamagurangan+ kan kongregasyon, asin ipapamibi ninda siya, na linalahidan siya nin lana+ sa ngaran ni Jehova.* 15 Asin an pamibi na may pagtubod mapaumay sa saro na may hilang,* dangan ibabangon siya ni Jehova.* Kun may nagibo man siyang mga kasalan, papatawadon siya.
16 Kaya hayag nindong ituga sa lambang saro an saindong mga kasalan+ asin ipamibi an lambang saro, tanganing magkaurumayan kamo. An pagngayo-ngayo* na ginigibo nin sarong matanos igwa nin dakulang epekto.*+ 17 Si Elias tawo man na may pagmati arog kan sa sato, pero kan udok siyang mamibi na dai mag-uran, dai nag-uran sa lugar na idto sa laog nin tulong taon asin anom na bulan.+ 18 Dangan namibi siya giraray, asin an langit nagtao nin uran asin an daga nagkaigwa nin bunga.+
19 Mga tugang ko, kun an siisay man sa saindo madara parayo sa katotoohan asin igwa nin saro na magtabang sa saiya na makabalik, 20 dapat nindong maaraman na an sarong iyan na nagtabang sa parakasala na talikdan an saiyang salang dalan+ magliligtas sa saiya* sa kagadanan asin magtatahob sa dakul na kasalan.+
O “nabalo.”
O “dai naghahanap nin sala.”
Hilingon an Apendise A5.
O “dalan.”
Sa literal, “maghambog.”
Hilingon an Apendise A5.
O “Pigtetesting.”
O “baluon na may maraot na intensiyon.”
O “nadadakop paagi sa paon.”
O “magpalagalag.”
O “nadadagit.”
O posibleng “an grabeng karatan.”
O “pagkakalmado.”
O “sa saindong mga kalag.”
O “kan saiyang natural na lalawgon (o, pandok).”
O “na relihiyoso siya.”
O “dai niya rinerendahan.”
O “relihiyon.”
Hilingon an “Paglanghad” sa Glosaryo.
O “an sa-hading tugon.”
O “hinuhusgaran kamo kan katugunan bilang.”
Sa literal, “katugunan nin katalingkasan.”
Sa literal, “huba.”
O “lawas.”
Hilingon an Apendise A5.
Hilingon an Apendise A5.
O “patutot.”
O “hinangos.”
O “istrikto.”
Sa literal, “nasisingkog.” Hilingon an “Masingkog” sa Glosaryo.
Sa literal, “an ruweda kan pagkamundag (ginikanan).”
Hilingon sa Glosaryo.
O “bayong.”
O “linalang na nagkakamang.”
Hilingon an Apendise A5.
O “nin preskong tubig.”
An bunga kan kahoy na higera.
O “pagkakalmado.”
O posibleng “asin makasadiring ambisyon.”
O posibleng “asin makasadiring ambisyon.”
O posibleng “kan.”
O “mga giyera.”
Sa literal, “sa saindong mga kabtang.”
Sa literal, “Mga parapakisambay.”
O “dai na kutana maninigong kabuutan.” Hilingon sa Glosaryo.
Hilingon an Apendise A5.
Hilingon an Apendise A5.
Sa literal, “polilya.” Sa Ingles, moth.
Hilingon an Apendise A5.
O “maggumod-gumod; magreklamo.” Sa literal, “maghangos nin hararom.”
Hilingon an Apendise A5.
O “binendisyunan.”
Hilingon an Apendise A5.
Hilingon an Apendise A5.
O “mapagmalasakit.”
Hilingon an Apendise A5.
O posibleng “na napapagal.”
Hilingon an Apendise A5.
Hilingon sa Glosaryo.
O “mapuwersang marhay.”
O “sa saiyang kalag.”