“Nag-aani Ako Para sa Kaumawan ni Jehova”

“AN GABOS na giyera kaidto . . . mayo lamang kun ikukumparar sa dakulang ralaban na nangyayari ngunyan sa Europa.” Arog kaiyan ilinadawan kan Setyembre 1, 1915 na The Watch Tower an inot na giyera mundiyal, na dai nahaloy, nakalakop sa haros 30 nasyon. Huli sa kariribukan, sinabi kan The Watch Tower: “Medyo naulang an gibuhon [na pang-Kahadian], lalo na sa Alemania asin Pransia.”

Mantang nasa kasagsagan kan pangglobong giyera, dai lubos na nasasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya an prinsipyo nin Kristiyanong neutralidad. Pero, determinado sindang ihulit an maugmang bareta. Halimbawa, tanganing magibo ini, nag-order si Wilhelm Hildebrandt nin mga kopya kan The Bible Students Monthly sa lengguwaheng French. Nasa Pransia siya bako bilang sarong colporteur (payunir), kundi bilang sarong suldados na Aleman. An tawong ini na dapat kutanang sarong kalaban, na nakaunipormeng pangmilitar, nananao nin mensahe nin katuninungan sa mga nagngangalas na nag-aaraging Pranses.

Mahihiling sa mga surat na inimprenta sa The Watch Tower na nagkapira pang Aleman na Mga Estudyante sa Bibliya an gustong maghulit kan maugmang bareta kan Kahadian mantang nagsusuldados sinda. Nagsurat si Brother Lemke, na nagin sarong navy, na lima sa mga kapwa niya tripulante an nagin interesado sa katotoohan. An sabi pa niya: “Dawa nasa barko, nag-aani ako para sa kaumawan ni Jehova.”

Ipinadara si Georg Kayser sa mismong lugar kan ralaban bilang sarong suldados, pero nagpuli siya sa harong ninda bilang sarong lingkod kan tunay na Diyos. Paano ini nangyari? Dai aram kun paano siya nagkaigwa nin sarong publikasyon kan Mga Estudyante sa Bibliya, pero huli kaiyan, bilog na puso niyang inako an katotoohan mapadapit sa Kahadian, asin dai na siya nagkapot nin armas. Dangan, nagkua siya nin trabaho sa militar na daing kalabot na pakikilaban. Pagkatapos kan giyera, maigot siyang naglingkod bilang payunir sa laog nin dakul na taon.

Dawa dai pa lubos na nasasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya an isyu nin neutralidad, an kaisipan ninda asin paggawi kabaliktaran nanggad kan sa mga tawong inuuyunan an giyera. Mantang sinusuportaran kan mga pulitiko asin lider nin relihiyon an giyera, an Mga Estudyante sa Bibliya nangapot sa ‘Prinsipe nin Katuninungan.’ (Isa. 9:6) Dawa ngani dai nagdanay na lubos na neutral an iba sa sainda, sinusunod pa man giraray ninda an pundamental na paninindugan na arog kan sinabi nin sarong Estudyante sa Bibliya na si Konrad Mörtter, “Malinaw kong nasasabutan sa Tataramon nin Diyos na dai dapat maggadan an sarong Kristiyano.”—Ex. 20:13.a

Sa Alemania, kun sain mayong probisyon an ley para tawan nin eksemsiyon an mga habong magsuldados, labing 20 Estudyante sa Bibliya an nagsayumang makikabtang sa ano man na gibuhon pangmilitar. An iba sa sainda ibinilang na mga may hilang sa isip, arog ni Gustav Kujath, na ilinaog sa sarong mental na institusyon asin pinadroga. Huli man sa pagsayuma kan ipinaapod siya para magsuldados, napreso si Hans Hölterhoff na diyan sinayumahan niya an gabos na trabahong may koneksiyon sa giyera. Sinulutan siya kan mga guwardiya nin jacket na diyan dai niya maihiro an nakagapos niyang takyag sagkod na maminhod iyan. Kan dai kaiyan mabago an saiyang paninindugan, nagsagibo an mga guwardiya nin sagin-sagin na paggadan sa saiya. Pero, nagdanay na marigon si Hans sagkod na matapos an giyera.

An ibang brother na ipinaapod asin napili, nagtugot na magsuldados pero nagsayumang magkapot nin armas saka nakiulay na tawan nin trabahong pangmilitar na daing kalabot na pakikilaban.b Iyan an ginibo ni Johannes Rauthe kaya pinapagtrabaho siya sa mga riles. Naasignaran bilang attendant sa ospital si Konrad Mörtter, asin nars si Reinhold Weber. Nagpapasalamat man si August Krafzig na huli sa trabaho niya na tagamangno kan mga bagahe, dai siya ipinadara sa mismong lugar kan ralaban. Determinado an mga tugang na ini asin an iba pang Mga Estudyante sa Bibliya na paglingkudan si Jehova basado sa pakasabot ninda sa kahulugan kan pagkamuot asin kaimbudan.

Huli sa nagin paggawi kan Mga Estudyante sa Bibliya kan panahon kan giyera, sinubaybayan sinda kan pulisya. Kan suminunod na mga taon, rinibong kaso sa korte an inatubang kan Mga Estudyante sa Bibliya sa Alemania huli sa paghuhulit ninda. Para matabangan sinda, nagbilog nin sarong legal department an sangang opisina sa Alemania na nasa Magdeburg.

Luway-luway na nagin malinaw sa Mga Saksi ni Jehova an pakasabot ninda sa isyu nin Kristiyanong neutralidad. Kan magpuon an ikaduwang giyera mundiyal, nagdanay sindang neutral paagi sa lubos na dai pagbali sa serbisyo militar. Huli kaini, ibinilang sindang kalaban kan nasyon nin Alemania asin maringis sindang pinersegir. Pero, panibagong istorya na man iyan para sa seryeng “Hali sa Samong Archive” na maluwas sa maabot na panahon.—Hali sa samong archive sa Sentral na Europa.