Kapitulo Desisais

An Naglalaban na mga Hade Harani Na sa Katapusan Ninda

1, 2. Paano nasalidahan an hade kan amihanan pagkatapos kan ikaduwang guerra mundial?

SA PAGPENSAR kan politikal na kamugtakan kan Estados Unidos asin Rusya, an pilosopo asin historyador na Pranses na si Alexis de Tocqueville nagsurat kan 1835: “An mayor na paagi nin paghiro kan saro katalingkasan; kan saro man kaoripnan. Magkalaen an saindang . . . mga dana; minsan siring, an kada saro garo baga inapod nin dai maaraman kun anong sekretong plano nin Dios na pag-abot nin aldaw mapasakamot kaiyan an mga kaaabtan kan kabanga kan kinaban.” Gurano katama kan prediksion na ini bilang resulta kan Guerra Mundial II? An historyador na si J. M. Roberts nagsurat: “Kan matapos an ikaduwang Guerra Mundial an mga kaaabtan kan kinaban tunay na sa katapustapusi garo baga posibleng marhay na dominaron nin duwang dakula asin magkalaen na marhay na sistema nin kapangyarihan, an saro basado sa dating Rusya, an saro sa Estados Unidos nin Amerika.”

² Durante kan duwang guerra mundial, an Alemania an pangenot na kalaban kan hade kan timog​—an Kapangyarihan Pankinaban na Anglo-Amerikano​—asin inokupar an posisyon kan hade kan amihanan. Minsan siring, pakalihis kan Guerra Mundial II, nabanga an nasyon na iyan. An Solnopan na Alemania nagin kaalyado kan hade kan timog, asin an Sirangan na Alemania nakikampi sa saro pang makapangyarihan​—an Komunistang grupo politiko nin mga nasyon na pinapangenotan kan Unyon Sobyet. An grupo politikong ini tuminindog bilang an hade kan amihanan, na tumang na marhay sa alyansang Anglo-Amerikano. Asin an pagriribal kan duwang hade nagin Malipot na Guerra na naglawig poon 1948 sagkod 1989. Dati, an Aleman na hade kan amihanan huminiro “tumang sa banal na tipan.” (Daniel 11:28, 30) Ano daw an magigin hiro kan Komunistang grupo politiko mapadapit sa tipan?

AN TUNAY NA MGA KRISTIANO MAPUPUKAN ALAGAD MANGGAGANA

3, 4. Sairisay an “naggigibo nin karatan tumang sa tipan,” asin ano an relasyon ninda sa hade kan amihanan?

³ “Idtong mga naggigibo nin karatan tumang sa tipan,” sabi kan anghel nin Dios, “saiyang [kan hade kan amihanan] gigiyahan sa apostasiya paagi sa nanunuyong mga tataramon.” Idinugang kan anghel: “Alagad kun dapit sa banwaan na nakakamidbid sa saindang Dios, sinda manggagana asin mahiro nin epektibo. Asin kun dapit sa mga igwa nin pakarorop sa tahaw kan banwaan, sinda magtatao nin pakasabot sa dakol. Asin papangyayarihon nanggad na sinda mapukan paagi sa espada asin paagi sa laad, paagi sa pagkabihag asin paagi sa pananamsam, sa laog nin nagkapirang aldaw.”​—Daniel 11:32, 33.

⁴ An mga “naggigibo nin karatan tumang sa tipan” dai nang iba kundi an mga namomoon sa Kakristianohan, na naghihingakong Kristiano alagad paagi sa saindang gawe-gawe linalanghadan an mismong ngaran nin Kristianismo. Sa saiyang librong Religion in the Soviet Union, sinasabi ni Walter Kolarz: “[Durante kan ikaduwang guerra mundial] hiningoa kan Gobyernong Sobyet na makua an materyal saka moral na tabang kan mga Iglesia para sa pagdepensa kan inang daga.” Pagkatapos kan guerra hiningoa nin mga namomoon sa iglesia na mapagdanay an pagigin magkatood na iyan, sa ibong kan ateistikong palakaw kan kapangyarihan na iyo na ngonyan an hade kan amihanan. Sa siring, orog kasuarin pa man an Kakristianohan nagin kabtang kan kinaban na ini​—sarong makababaldeng apostasiya sa mga mata ni Jehova.​—Juan 17:16; Santiago 4:4.

5, 6. Sairisay an “banwaan na nakakamidbid sa saindang Dios,” asin kumusta sinda sa pagsakop kan hade kan amihanan?

⁵ Kumusta man an tunay na mga Kristiano​—an “banwaan na nakakamidbid sa saindang Dios” asin “mga igwa nin pakarorop”? Minsan sinda tama sanang ‘nagpapasakop sa superyor na mga autoridad,’ an mga Kristiano na namumuhay sakop kan pamamahala kan hade kan amihanan bakong kabtang kan kinaban na ini. (Roma 13:1; Juan 18:36) Maingat na itinatao “ki Cesar an mga bagay na ki Cesar,” itinao man ninda “sa Dios an mga bagay na sa Dios.” (Mateo 22:21) Huli kaini, kinuestion an saindang integridad.​—2 Timoteo 3:12.

⁶ Bilang resulta, an tunay na mga Kristiano ‘napukan’ sagkod ‘nanggana.’ Sinda napukan ta nagdusa sinda nin grabeng paglamag, an nagkapira ginadan pa ngani. Alagad nanggana sinda ta an mayoriya nagdanay na maimbod. Dinaog ninda an kinaban, kapareho ni Jesus. (Juan 16:33) Dugang pa, nungka na sinda nag-ontok sa paghuhulit, dawa nakua ninda an saindang sadiri na nasa bilanggoan o mga kampo de konsentrasyon. Sa paggibo nin siring, sinda ‘nagtao nin pakasabot sa dakol.’ Sa ibong nin paglamag sa kadaklan na nasyon na pinapamahalaan kan hade kan amihanan, nagdakol an Mga Saksi ni Jehova. Huli sa pagigin maimbod kan “mga igwa nin pakarorop,” nagkaigwa nin padakula nang padakulang kabtang kan “dakulang kadaklan” sa mga nasyon na iyan.​—Kapahayagan 7:9-14.

DINALISAY AN BANWAAN NI JEHOVA

7. Anong “kadikit na tabang” an inako kan linahidan na mga Kristiano na namumuhay sakop kan hade kan amihanan?

⁷ “Kun sinda [an banwaan nin Dios] mapangyari nang mapukan tatabangan sinda nin kadikit na tabang,” an sabi kan anghel. (Daniel 11:34a) An panggana kan hade kan timog sa ikaduwang guerra mundial nagbunga nin kadikit na pakaginhawa para sa mga Kristiano na namumuhay na sakop kan karibal na hade. (Ikomparar an Kapahayagan 12:15, 16.) Kaagid kaiyan, an mga pinaglamag kan kasalihid na hade nakaeksperyensia nin pakaginhawa kun minsan. Mantang naghihinanapos an Malipot na Guerra, dakol na namomoon an nakarealisar na an maimbod na mga Kristiano bakong peligroso asin sa siring tinawan sinda nin legal na pagrekonoser. Nag-abot man an tabang hale sa nagdadakol na dakulang kadaklan, na naghimate sa maimbod na paghuhulit kan mga linahidan asin nagtabang sa sainda.​—Mateo 25:34-40.

8. Paano an nagkapira nakiiba sa banwaan nin Dios “paagi sa panunuyo”?

⁸ Bakong gabos na naghingakong interesado sa paglilingkod sa Dios durante kan mga taon kan Malipot na Guerra marahay an motibo. Nagpatanid an anghel: “Dakol nanggad an makikiiba sa sainda paagi sa panunuyo.” (Daniel 11:34b) Awad-awad an nagpaheling nin interes sa katotoohan alagad habong magdusay sa Dios. An iba pa na garo nag-ako kan maogmang bareta sa katotoohan mga espiya kan mga autoridad. An sarong bareta hale sa sarong nasyon nagsasabi: “An nagkapira sa daing konsensiang mga tawong ini rekonosidong Komunista na dai risang nakalaog sa organisasyon kan Kagurangnan, nagsagin maigot na marhay, asin ninombrahan pa ngani sa haralangkaw na katongdan nin paglilingkod.”

9. Taano ta itinogot ni Jehova na an nagkapirang maimbod na Kristiano “mapukan” huli sa mga nakalusot?

⁹ Ipinagpadagos kan anghel: “Asin an nagkapira sa mga igwa nin pakarorop papangyayarihon na mapukan, tanganing gumibo nin pagdalisay huli sa sainda asin gumibo nin paglinig patin gumibo nin pagpaputi, sagkod sa panahon kan katapusan; huli ta iyan sa itinalaan pang panahon.” (Daniel 11:35) Huli sa mga nakalusot an nagkapirang maimbod naholog sa kamot kan mga autoridad. Itinogot ni Jehova na mangyari an siring na mga bagay para sa pagdalisay asin paglinig sa saiyang banwaan. Kun paanong si Jesus “nakanood nin pagkuyog hale sa mga bagay na saiyang tinios,” an mga maimbod na ini nakanood man nin pakatagal hale sa pagbalo sa saindang pagtubod. (Hebreo 5:8; Santiago 1:2, 3; ikomparar an Malaquias 3:3.) Sa siring, sinda ‘nadadalisay, nalilinig, asin napapaputi.’

10. Ano an boot sabihon kan fraseng “sagkod sa panahon kan katapusan”?

¹⁰ An banwaan ni Jehova makakaeksperyensia nin pagkapukan asin pagdalisay “sagkod sa panahon kan katapusan.” Siempre, inaasahan nindang paglamagon sinda sagkod na matapos an maraot na sistemang ini nin mga bagay. Minsan siring, an paglinig asin pagpaputi sa banwaan nin Dios bilang resulta kan pagkalaog kan hade kan amihanan ‘sa itinalaan na panahon.’ Huli kaini, sa Daniel 11:35, an “panahon kan katapusan” seguradong konektado sa katapusan kan peryodo nin panahon na kaipuhan tanganing madalisay an banwaan nin Dios mantang tinatagalan an pananalakay kan hade kan amihanan. An pagkapukan minalataw na natapos ‘sa itinalaan na panahon’ ni Jehova.

PINADAKULA KAN HADE AN SAIYANG SADIRI

11. Ano an sinabi kan anghel manongod sa aktitud kan hade kan amihanan sa soberaniya ni Jehova?

¹¹ Mapadapit sa hade kan amihanan, idinugang kan anghel: “Talagang gigibohon kan hade an segun sa saiyang sadiring kabotan, asin papahalangkawon nia an saiyang sadiri asin papadakulaon an saiyang sadiri nin labi sa lambang dios; asin [huli ta habong rekonoseron an soberaniya ni Jehova] tumang sa Dios nin mga dios sia magtataram nin makangangalas na mga bagay. Asin sia magigin mapanggana nanggad sagkod na matapos an pagdenunsiar; huli ta dapat na gibohon an bagay na napagdesisyonan. Asin an Dios kan saiyang mga magurang dai nia kokonsideraron; asin an pagmawot nin mga babae asin an lambang ibang dios dai nia kokonsideraron, kundi labi sa gabos papadakulaon nia an saiyang sadiri.”​—Daniel 11:36, 37.

12, 13. (a) Sa anong paagi na hinaboan kan hade kan amihanan “an Dios kan saiyang mga magurang”? (b) Sairisay an “babae” na an “pagmawot” dai kinonsiderar kan hade kan amihanan? (c) Sa arin na “dios” nagtao nin kamurawayan an hade kan amihanan?

¹² Inootob an makahulang mga tataramon na ini, hinaboan kan hade kan amihanan “an Dios kan saiyang mga magurang,” arog baga kan Trinitaryong dios kan Kakristianohan. Pinalakop kan Komunistang grupo politiko an kompletong ateismo. Sa siring ginibong dios kan hade kan amihanan an saiyang sadiri, na ‘pinapadakula an saiyang sadiri nin labi sa gabos.’ Dai kinokonsiderar “an pagmawot nin mga babae”​—kadagaan na subordinado, arog kan Amihanan na Vietnam, na nagserbing mga sorogoon na babae kan saiyang rehimen—​an hade naghiro “segun sa saiyang sadiring kabotan.”

¹³ Ipinagpapadagos an hula, sinabi kan anghel: “Sa dios nin mga kuta, sa saiyang posisyon sia magtatao nin kamurawayan; asin sa dios na dai namidbid kan saiyang mga magurang sia magtatao nin kamurawayan paagi sa bulawan asin paagi sa pirak asin paagi sa gapong mahalagang marhay patin paagi sa kawiliwiling mga bagay.” (Daniel 11:38) Sa katunayan, an hade kan amihanan nagtiwala sa moderno, sientipikong militarismo, an “dios nin mga kuta.” Sia naghingoang magkamit nin kaligtasan paagi sa “dios” na ini, na nag-aatang nin dakulaon na kayamanan sa altar kaiyan.

14. Paano an hade kan amihanan ‘naghiro nin epektibo’?

¹⁴ “Sia mahiro nin epektibo tumang sa pinakanakukutaan na mga pailihan, kaiba nin dios na taga ibang daga. An siisay man na magmidbid sa saiya saiyang papadakolon an kamurawayan, asin talagang papamahalaon nia sinda sa dakol; asin an daga saiyang babarangaon sa sarong halaga.” (Daniel 11:39) Nagtitiwala sa saiyang militaristikong “dios na taga ibang daga,” an hade kan amihanan huminiro “nin epektibo” nanggad, na nagin masakit kalabanon na kapangyarihan militar sa “huring mga aldaw.” (2 Timoteo 3:1) An mga nagsuportar sa saiyang ideolohiya binalosan nin politikal, pinansial, asin kun beses militar na suporta.

‘PAGTINULDANGAN’ SA PANAHON KAN KATAPUSAN

15. Paano ‘nakipagtuldangan’ an hade kan timog sa hade kan amihanan?

¹⁵ “Sa panahon kan katapusan an hade kan timog makikipagtuldangan sa saiya,” an sabi kan anghel ki Daniel. (Daniel 11:40a) ‘Itinuldang’ daw kan hade kan timog an hade kan amihanan durante kan “panahon kan katapusan”? (Daniel 12:4, 9) Iyo nanggad. Pagkatapos kan enot na guerra mundial, an nagpapadusang tratado sa katoninongan na ipinaotob sa hade kan amihanan kaidto​—an Alemania—​totoong ‘pagtuldang,’ pagdagka nin pagbalos. Pakapanggana nia kan ikaduwang guerra mundial, ipinunteriya kan hade kan timog sa saiyang karibal an makatatakot na mga armas nuklear asin nag-organisar sia tumang digdi nin mapuersang alyansa militar, an North Atlantic Treaty Organization (NATO). May labot sa katuyohan kan NATO, sinasabi nin sarong historyador na Britano: “Idto an pangenot na instrumento sa ‘pag-ampat’ sa USSR, na narealisar ngonyan na iyo an mayor na peligro sa katoninongan nin Europa. An misyon kaiyan naglawig nin 40 taon, asin inotob na dai nadidiskutir an kapangganahan.” Mantang naglalakaw an mga taon kan Malipot na Guerra, an ‘pakipagtuldangan’ kan hade kan timog may kaibang pag-espiyang moderno sa teknolohiya asin diplomatiko saka militar na mga kampanya.

16. Ano an reaksion kan hade kan amihanan sa ‘pakipagtuldangan’ kan hade kan timog?

¹⁶ Ano an reaksion kan hade kan amihanan? “Tumang sa saiya an hade kan amihanan mananalakay na may mga karro asin mga parakabayo patin dakol na barko; asin sia malaog nanggad sa kadagaan asin mabaha patin maagi.” (Daniel 11:40b) An kasaysayan kan huring mga aldaw nagtampok kan pagpapahiwas sa teritoryo kan hade kan amihanan. Durante kan ikaduwang guerra mundial, an “hadeng” Nazi buminaha sa saiyang mga linderos pasiring sa kadagaan sa palibot. Kan matapos an guerrang iyan, an kasalihid na “hade” nagpatindog nin sarong makapangyarihan na imperyo. Durante kan Malipot na Guerra, an hade kan amihanan nakipaglaban sa saiyang karibal sa mga pakikiguerra na representado nin iba asin mga insureksion sa Aprika, Asia, asin Latin Amerika. Pinaglamag nia an tunay na mga Kristiano, na inolang​—alagad dai nanggad napapondo—​an saindang aktibidad. Asin huli sa saiyang militar saka politikal na mga kampanya dakol na kadagaan an napasairarom kan saiyang kontrol. Ini an eksaktong ihinula kan anghel: “Sia talagang malaog man sa daga kan Dekorasyon [an espirituwal na daga kan banwaan ni Jehova], asin dakol na kadagaan an papangyayarihon na mapukan.”​—Daniel 11:41a.

17. Ano an mga limite sa pagpapahiwas sa teritoryo kan hade kan amihanan?

¹⁷ Minsan siring, dai nakongkistar kan hade kan amihanan an kinaban. Ihinula kan anghel: “An mga ini an makakadulag sa saiyang kamot, an Edom asin Moab asin an pangenot na kabtang kan mga aki ni Amon.” (Daniel 11:41b) Kan suanoy na mga panahon, an Edom, Moab, asin Amon namumugtak sa pag-oltanan kan sakop kan Egipciong hade kan timog asin kan Siriong hade kan amihanan. Sa presenteng mga panahon an mga iyan nagrerepresentar sa mga nasyon saka organisasyon na pinunteriya kan hade kan amihanan alagad dai napasairarom kan saiyang impluwensia.

DAI NAKADULAG AN EGIPTO

18, 19. Sa anong mga paagi na namatean kan hade kan timog an impluwensia kan karibal nia?

¹⁸ Ipinagpadagos kan anghel ni Jehova: “Padagos niang [kan hade kan amihanan] iuunat an saiyang kamot tumang sa mga daga; asin kun dapit sa daga nin Egipto, dai sia makakadulag. Asin sia talagang mamamahala sa natatagong mga kayamanan na bulawan asin pirak patin sa gabos na kawiliwiling bagay nin Egipto. Asin an mga taga Libya asin an mga taga Etiopia mamumugtak sa saiyang mga lakad.” (Daniel 11:42, 43) Dawa an hade kan timog, an “Egipto,” dai nakadulag sa mga epekto kan mga polisa sa pagpapahiwas sa teritoryo kan hade kan amihanan. Halimbawa, an hade kan timog nagdusa nin bantog na pagkadaog sa Vietnam. Asin kumusta man an “mga taga Libya asin an mga taga Etiopia”? An kataraed na ini kan suanoy na Egipto puedeng magserbing anino kan mga nasyon na, sa geograpikong pagtaram, kataraed kan “Egipto” sa presenteng panahon (an hade kan timog). Kun beses, sinda nagin mga parasunod​—‘namumugtak sa mga lakad’​—kan hade kan amihanan.

¹⁹ Namahala daw an hade kan amihanan sa ‘natatagong mga kayamanan nin Egipto’? Sia nagkaigwa nanggad nin mapuersang impluwensia sa paggamit kan hade kan timog sa saiyang rekursos pinansial. Huli sa takot sa saiyang karibal, an hade kan timog nagdusay nin darakulaon na kantidad sa pagmantener sa masakit daogon na armi, hukbong-dagat, asin aviacion militar. Sa bagay na iyan, an hade kan amihanan ‘pinamahalaan,’ o kinontrol, an pag-administrar sa kayamanan kan hade kan timog.

AN PANGULTIMONG KAMPANYA

20. Paano ilinaladawan kan anghel an pangultimong kampanya kan hade kan amihanan?

²⁰ An pagriribal kan hade kan amihanan asin kan hade kan timog​—baga man sa militar, ekonomiko, o iba pang paagi—​harani na sa katapusan kaiyan. Ihinahayag an mga detalye nin maabot pang labanan, sinabi kan anghel ni Jehova: “May mga bareta na makakapurisaw sa saiya [an hade kan amihanan], gikan sa subangan asin gikan sa amihanan, asin sia maluwas nanggad sa dakulang kabangisan tanganing pohoon asin laglagon an dakol. Asin itotogdok nia an saiyang garo palasyong mga tolda sa pag-oltanan kan dakulang dagat asin kan banal na bukid nin Dekorasyon; asin sia dapat na makaabot sagkod sa saiyang katapusan, asin mayo nin matabang sa saiya.”​—Daniel 11:44, 45.

21. Ano pa an dapat na maaraman manongod sa hade kan amihanan?

²¹ Huli sa pagkaburulagbulag kan Unyon Sobyet kan Disyembre 1991, nag-agi nin grabeng kaolangan an hade kan amihanan. Magigin siisay daw an hadeng ini kun maotob na an Daniel 11:44, 45? Sia daw konektado sa saro sa mga nasyon na kabtang kan dating Unyon Sobyet? O biyo daw siang mababago, arog kan ginibo nia nin dakol nang beses kaidto? An paggibo daw nin mga armas nuklear nin iba pang mga nasyon magbubunga nin bagong paorumbasan sa armas asin magkakaigwa nin koneksion sa kun siisay an hadeng iyan? Panahon sana an makakasimbag sa mga hapot na ini. Kadonongan an dai kita magbanabana. Kun ponan na kan hade kan amihanan an saiyang pangultimong kampanya, an kaotoban kan hula malinaw na mamamansayan kan gabos na may pakarorop basado sa Biblia.​—Helingon an “Mga Hade sa Daniel Kapitulo 11,” sa pahina 16.

22. Anong mga hapot an minalataw manongod sa pangultimong pagsalakay kan hade kan amihanan?

²² Minsan siring, aram ta kun ano an madali nang gibohon kan hade kan amihanan. Napahiro kan mga bareta “gikan sa subangan asin gikan sa amihanan,” sia magibo nin kampanya ‘tanganing pohoon an dakol.’ Tumang kiisay an kampanyang ini? Asin anong “mga bareta” an poponan kan siring na pagsalakay?

NATAKOT SA NAKAKAPURISAW NA MGA BARETA

23. (a) Anong pambihirang pangyayari an dapat na mangyari bago an Armagedon? (b) Siisay an “mga hade hale sa subangan”?

²³ Estudyare an sinasabi kan librong Kapahayagan manongod sa katapusan kan Dakulang Babilonya, an pambilog na kinaban na imperyo nin falsong relihion. Bago an “guerra kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos,” an Armagedon, an dakulang kalaban na ini nin tunay na pagsamba “biyong sosoloon sa kalayo.” (Kapahayagan 16:14, 16; 18:2-8) An pagkalaglag nia ipinanganino kan pag-ula kan ikaanom na mangko kan grabeng kaanggotan nin Dios sa simbolikong salog nin Eufrates. Namara an salog tangani na “maandam an dalan para sa mga hade hale sa subangan.” (Kapahayagan 16:12) Sairisay an hadeng ini? Daing iba kundi si Jehova Dios asin si Jesu-Cristo!​—Ikomparar an Isaias 41:2; 46:10, 11.

24. Anong gigibohon ni Jehova an tibaad ikapurisaw kan hade kan amihanan?

²⁴ An kalaglagan kan Dakulang Babilonya klarong marhay na ilinaladawan sa librong Kapahayagan, na nagsasabi: “An sampulong sungay na naheling mo [an mga hade na namamahala sa panahon kan katapusan], asin an mabangis na hayop [an Naciones Unidas], an mga ini maoongis sa patotot asin lalaglagon patin huhubaan sia, asin kakakanon an saiyang laman asin biyo siang sosoloon sa kalayo.” (Kapahayagan 17:16) Taano ta lalaglagon an Dakulang Babilonya kan mga namamahala? Huli ta “ibinugtak nin Dios sa saindang puso na otobon an saiyang kaisipan.” (Kapahayagan 17:17) Kabilang sa mga namamahalang ini an hade kan amihanan. An mababaretaan nia “gikan sa subangan” tibaad nagtataram nanggad manongod sa gigibohon na ini ni Jehova, kun ibugtak na nia sa puso nin mga namomoon na tawo na pohoon an dakulang patotot na relihioso.

25. (a) Ano an espesyal na punteriya kan hade kan amihanan? (b) Saen “itotogdok” kan hade kan amihanan “an saiyang garo palasyong mga tolda”?

²⁵ Alagad may espesyal na punteriya an grabeng kaanggotan kan hade kan amihanan. “Itotogdok nia an saiyang garo palasyong mga tolda sa pag-oltanan kan dakulang dagat asin kan banal na bukid nin Dekorasyon,” sabi kan anghel. Kan panahon ni Daniel an dakulang dagat iyo an Mediterraneo asin an banal na bukid iyo an Sion, na dati namumugtakan kan templo nin Dios. Huli kaini, sa kaotoban kan hula, an naanggot na hade kan amihanan magibo nin kampanya tumang sa banwaan nin Dios. Sa espirituwal na sentido, an lugar “sa pag-oltanan kan dakulang dagat asin kan banal na bukid” nagrerepresentar sa espirituwal na daga kan linahidan na mga lingkod ni Jehova. Sinda nagluwas sa “dagat” nin katawohan na siblag sa Dios asin may paglaom na mamahala sa langitnon na Bukid nin Sion kaiba ni Jesu-Cristo.​—Isaias 57:20; Hebreo 12:22; Kapahayagan 14:1.

26. Siring sa ipinaparisa kan hula ni Ezequiel, tibaad hale kiisay an bareta “gikan sa amihanan”?

²⁶ Si Ezequiel, na katemporanyo ni Daniel, naghula man nin pagsalakay sa banwaan nin Dios “sa huring kabtang kan mga aldaw.” Sinabi nia na an pakikilaban poponan ni Gog nin Magog, an boot sabihon, ni Satanas na Diablo. (Ezequiel 38:14, 16) Sa simbolikong paagi, hale saen na direksion madatong si Gog? “Hale sa kaporoporohing mga kabtang kan amihanan,” sabi ni Jehova, paagi ki Ezequiel. (Ezequiel 38:15) Gurano man kaisog kan pananalakay na ini, dai kaiyan malalaglag an banwaan ni Jehova. An dramatikong pagkainatubangan na ini magigin bunga nin sarong estratehikong aksion ni Jehova sa pagpoho sa mga hukbo ni Gog. Sa siring, sinasabi ni Jehova ki Satanas: “Bubugtakan ko [nanggad] nin mga banwit an saimong mga salang asin dadarahon taka.” “Patutukadon taka hale sa kaporoporohing kabtang kan amihanan asin dadarahon taka sa kabukidan nin Israel.” (Ezequiel 38:4; 39:2) Kun siring, an bareta “gikan sa amihanan” na ikakaanggot kan hade kan amihanan seguradong hale ki Jehova. Alagad kun ano talaga an laog sa katapustapusi kan mga bareta “gikan sa subangan asin gikan sa amihanan,” solamente an Dios an madeterminar asin an panahon an masabi.

27. (a) Taano ta susutsutan ni Gog an mga nasyon, pati an hade kan amihanan, na salakayon an banwaan ni Jehova? (b) Ano an mangyayari sa pagsalakay ni Gog?

²⁷ Kun para ki Gog, inoorganisar nia an saiyang todo-todong pananalakay huli sa prosperidad kan “Israel nin Dios,” na, kaiba an “dakulang kadaklan” nin “ibang karnero,” bako nang kabtang kan saiyang kinaban. (Galacia 6:16; Kapahayagan 7:9; Juan 10:16; 17:15, 16; 1 Juan 5:19) Dai nagugustohan ni Gog na paghelingon an “banwaan na tiniripon hale sa mga nasyon, saro na nagtitipon nin [espirituwal na] kayamanan asin rogaring.” (Ezequiel 38:12) Pinagheheling an espirituwal na daga nin mga Kristiano bilang “puerang lugar na bukas” na madalion na madaog, si Gog magibo nin kadarudakulaing paghihingoa na paraon an nakakaolang na ini sa saiyang lubos na pakakontrol sa katawohan. Alagad ta mamentis sia. (Ezequiel 38:11, 18; 39:4) Kun salakayon kan mga hade kan daga, kaiba an hade kan amihanan, an banwaan ni Jehova, sinda ‘maabot sagkod sa saindang katapusan.’

‘AN HADE MAABOT SA SAIYANG KATAPUSAN’

28. Ano an aram niato manongod sa magigin ngapit kan hade kan amihanan asin hade kan timog?

²⁸ An pangultimong kampanya kan hade kan amihanan bakong tumang sa hade kan timog. Kun siring, an hade kan amihanan dai maabot sa saiyang katapusan sa kamot kan saiyang dakulang karibal. Siring man, an hade kan timog dai lalaglagon kan hade kan amihanan. An hade kan timog lalaglagon, “bakong paagi sa kamot [nin tawo],” kan Kahadean nin Dios.a (Daniel 8:25) Sa katunayan, sa ralaban nin Armagedon, an gabos na hadeng daganon hahaleon kan Kahadean nin Dios, asin ini an minalataw na mangyayari sa hade kan amihanan. (Daniel 2:44) Ilinaladawan kan Daniel 11:44, 45 an mga pangyayari na masagkod sa pangultimong ralaban na iyan. Bakong makangangalas na “mayo nin matabang” kun abotan na kan saiyang katapusan an hade kan amihanan!

[Nota sa Ibaba]

ANO AN NAMANSAYAN NINDO?

• Paano nasalidahan an hade kan amihanan pagkatapos kan ikaduwang guerra mundial?

• Ano an mangyayari sa katapustapusi sa hade kan amihanan asin hade kan timog?

• Paano kamo nakinabang sa pagtao nin atension sa hula ni Daniel manongod sa pagriribal kan duwang hade?

[Tsart]

MGA HADE SA DANIEL KAPITULO 11

Daniel 11:5 Seleuco I Nicator Tolomeo I

Daniel 11:7-9 Seleuco II Tolomeo III

Daniel 11:10-12 Antioco III Tolomeo IV

Daniel 11:20 Augusto

Daniel 11:21-24 Tiberio

[Nota sa Ibaba]