KAPITULO 3

“Napano nin Banal na Espiritu”

An mga resulta kan pagbubo nin banal na espiritu kan Pentecostes

1. Iladawan an mga nangyayari pag Kapiyestahan nin Pentecostes.

PANO-PANO nin ugmahon na mga tawo an mga tinampo sa Jerusalem.a Minaitaas an aso hali sa altar kan templo mantang pigkakanta kan mga Levita an Halel (Salmo 113 sagkod sa 118), na posibleng marhay na nasa istilong antiphony, o pagkanta na nagsisimbagan. Dakulon na bisita sa mga tinampo. Hali sinda sa hararayong lugar arog kan Elam, Mesopotamia, Capadocia, Ponto, Ehipto, asin Roma.b Ano an okasyon? Iyan an Pentecostes, na inaapod man na “aldaw kan mga inot na hinog na bunga.” (Bil. 28:26) An taunan na kapiyestahan na ini tanda kan pagtatapos kan aranihan nin sebada asin kan pagpupuon kan aranihan nin trigo. Maugmahon na aldaw iyan.

Sarong mapa na ipinapahiling an mga pinaghalian kaidtong mga nakadangog kan maugmang bareta kan Pentecostes 33 C.E. 1. Mga Rehiyon: Libya, Ehipto, Etiopia, Bitinia, Ponto, Capadocia, Judea, Mesopotamia, Babilonia, Elam, Media, asin Partia. 2. Mga Siyudad: Roma, Alejandria, Memfis, Antioquia (sa Siria), Jerusalem, asin Babilonya. 3. Katubigan: Dagat Mediteraneo, Dagat na Itom, Dagat na Pula, Dagat Caspiano, asin Golpo nin Persia.

JERUSALEM—AN SENTRO NIN JUDAISMO

An kadaklan sa mga pangyayari na isinasaysay sa inot na mga kapitulo kan Mga Gibo nangyari sa Jerusalem. An siyudad na ini nasa mga bulod sa tahaw na parte kan kabukidan nin Judea, na mga 55 kilometros sa sirangan kan Dagat Mediteraneo. Kan 1070 B.C.E., nasakop ni Hading David an kuta na nasa ibabaw kan Bukid nin Sion, asin an siyudad na uminuswag sa palibot kaiyan an nagin kabisera kan suanoy na nasyon nin Israel.

Harani sa Bukid nin Sion an Bukid nin Moria, kun sain, uyon sa suanoy na tradisyon nin mga Judio, naggibo si Abraham nin altar para iatang si Isaac, mga 1,900 na taon bago an mga pangyayari na isinasaysay sa Mga Gibo. An Bukid nin Moria nagin parte kan siyudad kan itugdok ni Solomon sa ibabaw kaiyan an inot na templo ni Jehova. An edipisyong ini an nagin sentro kan buhay asin pagsamba kan mga Judio.

Sa templo ni Jehova regular na nagtitiripon an debotadong mga Judio hali sa manlain-lain na parte kan daga para mag-atang, magsamba, asin magselebrar nin mga kapiyestahan. Ginigibo ninda iyan bilang pagsunod sa pagbuot nin Diyos: “Tulong beses kada taon, an gabos na lalaki sa saindo dapat na umatubang ki Jehova na saimong Diyos sa lugar na pipilion niya.” (Deu. 16:16) Nasa Jerusalem man an Dakulang Sanhedrin na iyo an Judiong korte suprema asin an konseho sa pag-administrar kan nasyon.

2. Anong makangangalas na mga bagay an nangyari kan Pentecostes 33 C.E.?

² Mga alas nuwebe nin aga sa panahon na ini nin tigsuli (spring) kan 33 C.E., sarong pambihirang bagay an nangyari na pag-uulayan kan mga tawo sagkod sa maarabot pang mga siglo. “Bigla na sanang nagkaigwa nin makusog na tanog hali sa langit, siring sa siwit nin makusog na duros,” o “garo naghahagubuhob na makusog na duros.” (Gibo 2:2; An Banal na Biblia) An makusog na tanog na iyan dangog-dangog sa bilog na harong kun sain yaon an mga 120 disipulo ni Jesus na nagtitiripon. Tapos, may nangyaring makangangalas na bagay. May nahiling sindang garo mga dila nin kalayo asin nagtugdon an mga iyan sa mga disipulo—saro sa kada disipulo.c Dangan, an mga disipulo “napano nin banal na espiritu” asin nagpuon na magtaram nin ibang mga lengguwahe! Kan magluwas sa harong an mga disipulo, napapangalas an mga bisitang nasasabatan ninda sa mga tinampo kan Jerusalem, huling nakakaulay sinda kan mga disipulo! Iyo, “nadadangog kan lambang saro an sadiri niyang lengguwahe na itinataram kan mga disipulo.”—Gibo 2:1-6.

3. (a) Taano ta masasabing sarong mahalagang pangyayari sa kasaysayan kan tunay na pagsamba an Pentecostes 33 C.E.? (b) Paano ginamit ni Pedro an saro sa “mga liyabe kan Kahadian”?

³ Ilinaladawan sa nakakapukaw sa buot na rekord na ini an sarong mahalagang pangyayari sa kasaysayan kan tunay na pagsamba—an pagkaestablisar kan nasyon nin espirituwal na Israel, an linahidan na Kristiyanong kongregasyon. (Gal. 6:16) Pero bako lang iyan. Kan magdiskurso si Pedro sa mga tawo kan aldaw na idto, ginamit niya an inot sa tulong “mga liyabe kan Kahadian,” na an kada saro sa mga iyan magbubukas nin espesyal na mga pribilehiyo para sa sarong partikular na grupo nin tawo. (Mat. 16:18, 19) An inot na liyabeng iyan nagpagin posible para sa mga Judio asin mga Judiong proselito na mag-ako kan maugmang bareta asin na magin mga linahidan nin banal na espiritu nin Diyos.d Kaya magigin sindang kabtang kan espirituwal na Israel, asin huli kaiyan, magkakaigwa sinda kan paglaom na mamahala bilang mga hadi asin saserdote sa Mesiyanikong Kahadian. (Kap. 5:9, 10) Pag-abot nin panahon, magkakaigwa man nin siring na pribilehiyo an mga Samaritano, dangan an mga Hentil. Ano an manunudan kan mga Kristiyano ngunyan sa mahalagang marhay na mga pangyayari kan Pentecostes 33 C.E.?

“Magkairibanan . . . Gabos sa Sarong Lugar” (Gibo 2:1-4)

4. Taano ta masasabing an Kristiyanong kongregasyon sa presenteng panahon pagpapadagos kan kongregasyon na naestablisar kan 33 C.E.?

⁴ Nagpuon an Kristiyanong kongregasyon sa mga 120 disipulo na “magkairibanan . . . sa sarong lugar”—sa sarong kuwarto sa itaas—asin na mga linahidan nin banal na espiritu. (Gibo 2:1) Sa pagtatapos kan aldaw na iyan, rinibo na an bawtisadong miyembro kan kongregasyon na iyan. Asin kapinunan pa sana iyan kan pagdakula nin sarong organisasyon na padagos na nag-uuswag sagkod sa ngunyan! Iyo, sarong organisasyon na kompuwesto nin mga lalaki asin babayi na may takot sa Diyos—an Kristiyanong kongregasyon sa presenteng panahon—an ginagamit tanganing ‘an maugmang bareta kan Kahadian maihulit sa bilog na kinaban bilang patotoo sa gabos na nasyon’ bago an katapusan kan sistemang ini nin mga bagay.—Mat. 24:14.

5. Anong bendisyon an makakamtan sa pakikiiba sa Kristiyanong kongregasyon, kaidtong inot na siglo asin sa ngunyan?

⁵ An Kristiyanong kongregasyon magigin gikanan man nin espirituwal na kusog para sa mga miyembro kaiyan—sa mga linahidan asin siring man, kan bandang huri, sa “ibang mga karnero.” (Juan 10:16) Ipinahiling ni Pablo kun paano niya pinapahalagahan an suportang itinatao kan mga miyembro kan kongregasyon sa lambang saro kan magsurat siya sa mga Kristiyano sa Roma: “Minamawot ko nanggad na mahiling kamo, tanganing makapaghiras ako sa saindo nin espirituwal na regalo para maparigon kamo; o sa ibang pagtaram, tanganing magpakinurusog-kusugan kita paagi kan pagtubod nindo asin kan pagtubod ko.”—Roma 1:11, 12.

ROMA—KABISERA NIN SARONG IMPERYO

Durante kan panahon na sakop kan libro nin Mga Gibo, an Roma an pinakadakula asin pinakamakapangyarihan na siyudad sa kinaban kaidto. Iyan an kabisera nin imperyo na, kan nasa kasagsagan pa kan kapangyarihan, iyo an nakakasakop sa mga kadagaan puon sa Britania sagkod sa Norteng Aprika asin puon sa Kadagatan Atlantiko sagkod sa Golpo nin Persia.

An Roma sarong siyudad nin manlain-lain na kultura, rasa, lengguwahe, asin mga superstisyon. Igwa iyan nin magkakoronektar asin mentenadong marhay na mga tinampo na agihan kan mga nagbabaklay asin mga negosyante hali sa gabos na kanto kan imperyo. Sa kaharaning duungan kan Ostia pigdidiskarga kan dakul na nagbibiyaheng barko an mga kargamento nin mga kakanon saka mamahalon na mga produkto para sa siyudad.

Kan inot na siglo C.E., labi nang sarong milyon katawo an nakaistar sa Roma. Tibaad kabanga kan populasyon kaiyan mga uripon—nasentensiyahan na mga kriminal, mga aki na ipinabakal o inabandonar kan saindang mga magurang, asin mga nabihag kan mga suldados na Romano sa giyera. Kaiba sa mga dinara sa Roma na magin mga uripon iyo an mga Judio na hali sa Jerusalem pagkatapos na masakop iyan kan Romanong Heneral na si Pompey kan 63 B.C.E.

An kadaklan man sa mga tawong bakong uripon tios na marhay, na surusuan na nakaistar sa mga edipisyong istaran na tao kan gobyerno na may nagkapirang eskalon, asin nakadepende lang sinda sa tabang kan gobyerno. Pero, pinagayon kan mga emperador an saindang kabisera paagi sa pagpatugdok nin nagkapira sa mga pinakakahanga-hangang pampublikong edipisyo. Kabilang sa mga iyan an mga teatro asin darakulang istadyum na diyan may mahihiling na mga pasali sa entablado, labanan nin mga gladyador, asin karera nin mga karwahe—gabos iyan libre sa publiko bilang saindang libangan.

6, 7. Paano isinasagibo kan Kristiyanong kongregasyon ngunyan an asignasyon sa sainda ni Jesus na maghulit sa gabos na nasyon?

⁶ An katuyuhan kan Kristiyanong kongregasyon ngunyan kapareho kan sa inot na siglong kongregasyon. Tinawan ni Jesus an saiyang mga disipulo nin masakit pero nakakaugmang gibuhon. Sinabi niya sainda: “Gumibo kamo nin mga disipulo sa mga tawo kan gabos na nasyon, na binabawtismuhan sinda sa ngaran kan Ama asin kan Aki asin kan banal na espiritu, na tinutukduan sinda na utubon an gabos na bagay na ipinagbuot ko sa saindo.”—Mat. 28:19, 20.

⁷ An Kristiyanong kongregasyon nin mga Saksi ni Jehova iyo an ginagamit tanganing maisagibo sa ngunyan an gibuhon na iyan. Siyempre, masakit na mahulitan an mga tawong iba an lengguwahe. Dawa arog kaiyan, nakaprodusir an Mga Saksi ni Jehova nin mga publikasyon na basado sa Bibliya sa labing 1,000 lengguwahe. Kun regular kang nag-aatender sa mga pagtiripon kaiba kan Kristiyanong kongregasyon asin nakikikabtang ka sa gibuhon na paghuhulit kan Kahadian asin paggibo nin disipulo, may dahilan ka para mag-ugma. Kabilang ka sa pipira sana sa daga ngunyan na may pribilehiyong lubos na magpatotoo mapadapit sa pangaran ni Jehova!

8. Ano an nakukua tang tabang hali sa Kristiyanong kongregasyon?

⁸ Para matabangan kang magtagal nin may kaugmahan sa delikadong mga panahon na ini, nagtao an Diyos na Jehova nin pambilog na kinaban na kasararuan nin magturugang. Nagsurat si Pablo sa mga Kristiyanong Hebreo: “Isipon ta an kada saro sa katuyuhan na mapahiro an lambang saro na magpahiling nin pagkamuot asin marahay na mga gibo, na dai pinapabayaan an satuyang pagtiripon, siring kan nakaugalian na nin nagkapira, kundi pinapakusog an lambang saro, lalo na ta nahihiling nindo na an aldaw paparani na.” (Heb. 10:24, 25) An Kristiyanong kongregasyon sarong probisyon hali ki Jehova tanganing mapakusog mo an iba asin ika man mismo mapakusog. Magdanay na dayupot sa saimong mga tugang sa espirituwal. Dai mo nuarin man pagpabayaan an pag-atender sa Kristiyanong mga pagtiripon!

“Nadadangog kan Lambang Saro an Sadiri Niyang Lengguwahe” (Gibo 2:5-13)

Mga disipulo ni Jesus na naghuhulit sa mga Judio asin proselito sa matawong tinampo. — “Nadadangog ta sindang nagtataram sa sadiri tang mga lengguwahe manungod sa kahanga-hangang mga bagay nin Diyos.”—Gibo 2:11

9, 10. Paano hininguwa kan iba na mahulitan idtong mga nagtataram nin ibang lengguwahe?

⁹ Imahinara kun gurano kaugma an mga Judio asin mga proselito na iribang nagkatiripon kan Pentecostes 33 C.E. Kadaklan sa mga yaon duman posibleng marhay na nagtataram nin lengguwaheng aram kan gabos, tibaad Griego o Hebreo. Pero ngunyan “nadadangog kan lambang saro an sadiri niyang lengguwahe na itinataram kan mga disipulo.” (Gibo 2:6) Siguradong napahiro an mga tawong idto na madangog an maugmang bareta sa sadiri nindang lengguwahe. Siyempre, an mga Kristiyano ngunyan dai tinawan nin balaog na milagrosong makapagtaram nin ibang mga lengguwahe. Pero, hininguwa kan dakul na magtao nin panahon para maihulit an mensahe kan Kahadian sa mga tawo sa gabos na nasyon. Paano? May mga nag-adal nin bagong lengguwahe tanganing makapaglingkod sa haraning kongregasyon na iba an lengguwahe o magbalyo pa ngani sa ibang nasyon. Sa parati, napapahanga an mga nakakaulay ninda huli kan saindang paghihinguwa.

¹⁰ Hilinga an halimbawa ni Christine, na nag-adal nin lengguwaheng Gujarati kaiba nin pitong iba pang Saksi. Kan makanuparan niya an sarong katrabahong hoben na babayi na nagtataram nin Gujarati, kinumusta niya ini sa sadiri kaining lengguwahe. Naghanga an babayi asin naghapot kun taano ta naghihinguwa si Christine na makanuod nin Gujarati, na sarong dipisilon na lengguwahe. Nakapagtao si Christine nin marahayon na patotoo. Sinabi kan hoben na babayi ki Christine: “Talagang importante nanggad an gusto nindong sabihon.”

11. Paano kita puwedeng magin andam na ihulit an mensahe kan Kahadian sa mga tawong iba an lengguwahe?

¹¹ Siyempre, bako gabos sa sato makakapag-adal nin ibang lengguwahe. Dawa arog kaiyan, puwede pa man giraray kitang magin andam na ihulit an mensahe kan Kahadian sa mga tawong iba an lengguwahe. Paano? An sarong paagi iyo an paggamit kan JW Language^® app tanganing makanuod nin simpleng pangungumusta sa lengguwaheng pigtataram nin dakul na tawo sa saindong lugar. Puwede ka man mag-adal nin pirang tataramon sa lengguwaheng iyan na makakakua kan interes kan mga nagtataram kaiyan. Darahon an atensiyon ninda sa jw.org, asin tibaad puwede mong ipahiling sa sainda an manlain-lain na video asin publikasyon na makukua sa saindang lengguwahe. Paagi sa paggamit kan siring na mga kasangkapan sa satong ministeryo, lugod na magkaigwa man kita kan kaugmahan na namatian kan mga tugang niyato kan inot na siglo kan an mga tawo hali sa ibang mga nasyon nagngaralas na “nadadangog kan lambang saro [sa] sadiri niyang lengguwahe” an maugmang bareta.

MGA JUDIO SA MESOPOTAMIA ASIN EHIPTO

Arog kaini an sinabi kan The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ (175 B.C.–A.D. 135): “Sa Mesopotamia, Media asin Babilonia nag-istar an mga naggikan sa mga miyembro kan kahadian kan sampulong tribo [nin Israel], asin kan kahadian nin Juda, pagkatapos sindang puwersahan na darahon diyan kan mga Asiriano asin kan mga Babilonyo.” An Esdras 2:64 nagsasabi na 42,360 sanang mga Israelita an nagbalik sa Jerusalem hali sa pagkadistiyero sa Babilonya. Nangyari ini kan 537 B.C.E. Isinurat ni Flavius Josephus na kan inot na siglo C.E., an bilang kan mga Judio na “nag-istar sa palibot kan Babilonya” uminabot nin manampulong ribo. Kan ikatulo sagkod sa ikalimang siglo C.E., an mga komunidad na ini naggibo nin sarong koleksiyon kan saindang mga ley na inaapod na Babilonyong Talmud.

May mga dokumentong nagpapatunay na igwa nang mga Judio na nag-iistar sa Ehipto kaidto pang ikaanom na siglo B.C.E. Kan panahon na iyan, nagtao si Jeremias nin mensahe hali ki Jehova para sa mga Judiong nag-iistar sa manlain-lain na lugar sa Ehipto, kaiba na an Memfis. (Jer. 44:1, nota sa ibaba) Posibleng marhay na dakul sa sainda an nagbalyo sa Ehipto kan panahon na Helenistiko (323-30 B.C.E.). Sinabi ni Josephus na saro an mga Judio sa mga inot na nag-istar sa Alejandria. Pag-abot nin panahon, sarong bilog na seksiyon kan siyudad an itinao na sa sainda. Kan inot na siglo C.E., sinabi kan Judiong parasurat na si Philo na sarong milyon sa mga kahimanwa niya an nag-iistar sa bilog na Ehipto, puon “sa may parteng Libya sagkod sa mga sagkudan kan Etiopia.”

“Tuminindog si Pedro” (Gibo 2:14-37)

12. (a) Paano ihinula ni propeta Joel an milagrosong pangyayari kaidtong Pentecostes 33 C.E.? (b) Taano ta inaasahan na kan mga disipulo ni Jesus kan inot na siglo an kautuban kan propesiya ni Joel?

¹² “Tuminindog si Pedro” para magtaram sa mga tawong idto na hali sa manlain-lain na nasyon. (Gibo 2:14) Ipinaliwanag niya sa gabos na nagdadangog na an milagrosong kakayahan na makapagtaram sa manlain-lain na lengguwahe itinao nin Diyos bilang kautuban kan propesiya ni Joel: “Ibububo ko an sakuyang espiritu sa gabos na klase nin tawo.” (Joel 2:28) Bago magsakat sa langit si Jesus, sinabi niya sa saiyang mga disipulo: “Makikiulay ako sa Ama asin tatawan niya kamo nin saro pang paratabang.” Asin iyan “an espiritu,” an sabi ni Jesus.—Juan 14:16, 17.

13, 14. Paano hininguwa ni Pedro na abuton an puso kan mga nagdadangog sa saiya, asin paano ta maaarog an pamamaagi niya?

¹³ Diretsahan an huring mga sinabi ni Pedro: “Kaipuhan na maaraman nanggad kan bilog na nasyon nin Israel na ginibo siya nin Diyos na magin Kagurangnan saka Cristo, an Jesus na pinadusahan nindo nin kagadanan sa harigi.” (Gibo 2:36) Siyempre, kadaklan sa mga nagdadangog ki Pedro mayo man kaidto kan gadanon si Jesus sa hariging pasakitan. Alagad, huling parte sinda kan nasyon na nagpagadan sa saiya, may paninimbagan man sinda. Pero mangnuhon na magalang na kinaulay ni Pedro an mga kapwa niya Judio asin hininguwa niyang abuton an saindang puso. An katuyuhan ni Pedro iyo na pahiruon an mga nagdadangog sa saiya na magsulsol, bako para kondenaron sinda. Naanggot daw an mga tawong idto huli kan mga sinabi ni Pedro? Dai nanggad. Imbes, namundo sindang marhay na “garo sinaksak an saindang puso.” Naghapot sinda: “Ano an gigibuhon mi?” Posibleng marhay na an marahay na pamamaagi nin pakikipag-ulay sa sainda ni Pedro nakatabang na maabot an puso kan dakul sa sainda, kaya napahiro sindang magsulsol.—Gibo 2:37.

¹⁴ Puwede tang arugon an pamamaagi ni Pedro kun paano aabuton an puso. Pag nagpapatotoo, dai niyato kaipuhan na itanos an lambang bakong maka-Kasuratan na punto de-vista na tibaad ipahayag kan kagharong. Imbes, mas marahay na ipakipag-ulay an mga puntong mapagkakauyunan ta asin kan kagharong. Kun makahanap kita nin puntong mapagkakauyunan, mataktika na kitang makakapangatanusan hali sa Tataramon nin Diyos. Sa parati, pag an mga katotoohan sa Bibliya ipinapakipag-ulay sa arog kaiyan na pamamaagi, mas posibleng marhay na akuon iyan kan mga tawong tama an kamugtakan nin puso.

KRISTIYANISMO SA PONTO

Kaiba sa mga nakadangog kan diskurso ni Pedro kan Pentecostes 33 C.E. an mga Judio na hali sa Ponto, sarong distrito sa norteng parte kan Asia Minor. (Gibo 2:9) Minalataw na dinara kan nagkapira sa sainda an maugmang bareta pagbalik ninda sa sadiri nindang lugar, huling kaiba sa mga sinuratan ni Pedro sa inot niyang surat an mga nagturubod na “suruway-suway” sa mga lugar na arog kan Ponto.g (1 Ped. 1:1) Ihinahayag kan saiyang surat na an mga Kristiyanong ini ‘nagtitios nin lain-lain na kasakitan’ huli sa saindang pagtubod. (1 Ped. 1:6) Posibleng marhay na kaiba digdi an mga pagkontra asin persekusyon.

An iba pa sa inagihan na mga pagbalo kan mga Kristiyano sa Ponto maririsa sa mga ribayan nin surat ni Pliny the Younger na gobernador kan probinsiya kan Roma na Bitinia asin Ponto, saka ni Emperador Trajan. Kan mga 112 C.E., sa surat ni Pliny hali sa Ponto, sinabi niya na an gabos namemeligro na “maulakitan” nin Kristiyanismo, lalaki man o babayi, hoben man o gurang, mayaman man o pobre. An inakusaran na mga Kristiyano tinawan ni Pliny nin pagkakataon na isikwal iyan, asin idtong mga habong gibuhon iyan ipinagadan niya. An siisay man na isinumpa si Cristo o namibi sa mga diyos o sa estatuwa ni Trajan pinatalingkas niya. Inadmitir ni Pliny na ini an mga bagay na “dai kayang gibuhon kan tunay na mga Kristiyano.”

g An frase na itrinadusir na “suruway-suway” hali sa Griegong termino na nangangahulugan na “kabilang sa Diaspora” na nanunungod sa komunidad nin mga Judio. Ipinapahiling kaini na dakul sa inot na mga nakumbertir mga Judio.

“Magpabawtismo an Lambang Saro sa Saindo” (Gibo 2:38-47)

15. (a) Ano an sinabi ni Pedro, asin ano an nagin resulta? (b) Paano nakuwalipikar na mabawtismuhan sa iyo man sanang aldaw an rinibong nakadangog kan maugmang bareta kaidtong Pentecostes?

¹⁵ Sa nakakaugmang aldaw na idto nin Pentecostes 33 C.E., sinabi ni Pedro sa naghihimating mga Judio asin proselito: “Magsurulsol kamo, asin magpabawtismo an lambang saro sa saindo.” (Gibo 2:38) Bilang resulta, mga 3,000 an nabawtismuhan, tibaad sa mga karigusan sa laog o harani sa Jerusalem.e Saro daw ining pabigla-biglang desisyon? An pagkasaysay daw na ini basehan na dapat na maghidaling magpabawtismo an mga tinutukduan sa Bibliya asin an mga aki nin Kristiyanong mga magurang dawa bako pa sindang handa? Bako. Tandaan na an mga Judio saka an mga Judiong proselito na nabawtismuhan kan aldaw nin Pentecostes 33 C.E. maigot na mga paraadal kan Tataramon nin Diyos, asin parte sinda nin sarong nasyon na dusay ki Jehova. Saro pa, dati na sindang nagpapahiling nin kaigutan. An iba ngani sainda nagbabaklay nin halawig na distansiya tanganing makaatender sa taunan na kapiyestahan na ini. Pagkatapos nindang akuon an mahalagang marhay na mga katotoohan manungod sa papel ni Jesu-Cristo sa kautuban kan katuyuhan nin Diyos, andam na sindang ipagpadagos an paglilingkod sa Diyos—pero ngunyan, bilang bawtisadong mga parasunod ni Cristo.

SAIRISAY AN MGA PROSELITO?

“Mga Judio man o mga proselito” nakadangog kan paghuhulit ni Pedro kan Pentecostes 33 C.E.—Gibo 2:10.

Kaiba sa kuwalipikadong mga lalaki na ninombrahan na mag-asikaso sa “importanteng gibuhon” na pagdistribwir nin kakanon aroaldaw iyo si Nicolas, na midbid bilang “sarong proselito na taga Antioquia.” (Gibo 6:3-5) An mga proselito mga Hentil, an buot sabihon, mga bakong Judio, na nakumbertir sa Judaismo. Ibinibilang sinda na mga Judio sa gabos na bagay, huling inako ninda an Diyos saka an Katugunan kan Israel, tinalikdan an gabos na iba pang mga diyos, nagpaturi (kun lalaki), asin nakisumaro sa nasyon nin Israel.

Pagkatapos na mapatalingkas kan 537 B.C.E. an mga Judio sa pagkadistiyero sa Babilonya, dakul an nag-istar harayo sa daga nin Israel pero padagos na nagsagibo nin Judaismo. Huli kaiyan, nagin pamilyar sa relihiyon nin mga Judio an mga tawo sa bilog na suanoy na Middle East asin dawa sa mas hararayo pang lugar. An suanoy na mga parasurat, arog ni Horace asin Seneca, nagpatotoo na kadakul na tawo na nag-iistar sa manlain-lain na kadagaan na naparani sa mga Judio asin nagustuhan an saindang mga paniniwala an nakiiba sa komunidad ninda asin nagin mga proselito.

16. Paano ipinahiling kan mga Kristiyano kan inot na siglo an pagigin mapagsakripisyo?

¹⁶ Tunay nanggad na yaon an bendisyon ni Jehova sa grupong iyan. An sabi kan rekord: “Nagtiripon an gabos na nagturubod, asin pinagsararo ninda an ano man na igwa sinda. Nagpabakal man sinda kan saindang mga propyedad saka pagsadiri, dangan ihinihiras ninda sa gabos an kabaklan, depende sa pangangaipo kan lambang saro.”f (Gibo 2:44, 45) Siguradong gustong arugon kan gabos na tunay na Kristiyano an siring na pagkamuot asin pagigin mapagsakripisyo.

17. Anong mga lakdang an kaipuhan para makuwalipikar sa bawtismo an saro?

¹⁷ An Kristiyanong pagdusay asin bawtismo nangangaipo nin nagkapirang suno sa Kasuratan na mga lakdang. An saro dapat na magkua nin kaaraman sa Tataramon nin Diyos. (Juan 17:3) Kaipuhan niyang magpahiling nin pagtubod asin dapat niyang pagsulsulan an dati niyang maraot na pamumuhay, na nagpapahiling nin tunay na pagkamundo huli kaiyan. (Gibo 3:19) Dangan dapat siyang makumbertir, o magbakli, asin magpuon na gumibo nin tama kauyon kan kabutan nin Diyos. (Roma 12:2; Efe. 4:23, 24) Kasunod kan mga lakdang na ini iyo an saiyang pagdusay sa Diyos paagi sa pamibi dangan pagpabawtismo.—Mat. 16:24; 1 Ped. 3:21.

18. Anong pribilehiyo an bukas sa bawtisadong mga disipulo ni Cristo?

¹⁸ Ika daw sarong dusay asin bawtisadong disipulo ni Jesu-Cristo? Kun iyo, dapat mong ipagpasalamat an pribilehiyo na itinao sa saimo. Arog kan mga disipulo kan inot na siglo na napano nin banal na espiritu, puwede ka man na gamiton sa pambihirang paagi tanganing lubos na makapagpatotoo asin maisagibo an kabutan ni Jehova!

a Hilingon an kahon na “Jerusalem—An Sentro nin Judaismo.”

b Hilingon an mga kahon na “Roma—Kabisera nin Sarong Imperyo,” “Mga Judio sa Mesopotamia Asin Ehipto,” asin “Kristiyanismo sa Ponto.”

c An “mga dila nin kalayo” bakong literal na kalayo, kundi “garo mga dila nin kalayo,” na nagpaparisa na an mga nahiling na nagtugdon sa kada disipulo igwa nin itsura asin liwanag na arog kan sa kalayo.

d Hilingon an kahon na “Sairisay an mga Proselito?”

e Bilang pagkumparar, kan Agosto 7, 1993, sa sarong internasyonal na kumbensiyon kan Mga Saksi ni Jehova sa Kiev, Ukraine, 7,402 katawo an nabawtismuhan sa anom na pool. Natapos an bawtismo sa laog nin duwang oras may kinse minutos.

f An temporaryong areglong ini nakatabang na maitao sa mga bisita an saindang mga pangangaipo huling kinaipuhan nindang magdanay sa Jerusalem tanganing urog pang makanuod manungod sa bago nindang pagtubod. Bako ining puwersahan kundi boluntaryong pagtao, asin bako ining sarong porma nin komunismo, arog kan sinasabi kan iba.—Gibo 5:1-4.