Pakaheling sa “Tanda” na May Pakasabot
“Mantang sia nakatukaw sa Bukid nin mga Olibo, an mga disipulo nagdorolok sa saiya sa hilom, na an sabi: ‘Sabihi kami, Noarin mangyayari an mga bagay na ini, asin ano an magigin tanda kan saimong presensia asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay?’”—MATEO 24:3.
1. Taano ta bakong aksidente sana an nakatatanyog sa kinaban na mga pangyayari poon kan 1914, asin ano an ihinapot sa saiya kan mga disipulo ni Jesus?
AN NAKATATANYOG sa kinaban na mga pangyayari poon kan Guerra Mundial I kan 1914-18 bakong aksidente sana. Iyan ihinula ni Jesu-Cristo 19 gatos na taon na an nakaagi. May isinabi sia sa saiyang mga disipulo na dakol na nakakakubhan na mga bagay na maabot, asin sa dahelan na iyan sinda naghapot sa saiya: “Sabihi kami, Noarin mangyayari an mga bagay na ini, asin ano an magigin tanda kan saimong presensia asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay?”—Mateo 24:3.
2. Taano ta labi pa sa mangyayari bago an pagkalaglag nin Jerusalem kan 70 C.E. an boot na maaraman kan mga apostol?
2 An boot na maaraman kan mga apostol bako sanang an mangyayari sa pag-oltanan kan panahon na idto asin kan pagkalaglag nin Jerusalem. Si Jesus dai nagbuwelta na naheheling man o dai naheheling sa kapahapahamak na okasyon na idto. Ni natapos man an palakaw nin mga bagay na nag-eksister poon kan Baha sa pagkalaglag nin Jerusalem kan 70 C.E. An totoo, “an tanda kan [dai naheheling na] presensia [ni Jesus] asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay” nakatalaan na lumataw pakalihis nin halawig na panahon pagkatapos kan daganon na buhay kan saiyang mga apostol.
3. (a) Ano an nagpapaheling na “an maogmang baretang ini kan kahadean” dai ihinulit kan mga relihiyon nin Kakristianohan kan panahon nin apostasiya pagkagadan kan mga apostol? (b) Masusudya daw an Kahadean nin Dios kun masudya na an Naciones Unidas?
3 Paagi sa makahulang mga parabola manongod sa Kahadean nin Dios, sinabihan ni Jesus an saiyang mga apostol manongod sa relihiyosong pagrebelde na mangyayari pagkabuwelta nia sa langit asin pagkagadan ninda. Sa laog kan bilog na panahon kan apostasiyang iyan, magkakaigwa daw nin paghuhulit kan “maogmang baretang ini kan kahadean” sa bilog na kinaban? (Mateo 24:14) Tunay na bakong paagi sa mga relihiyon kan Kakristianohan, mantang sagkod kan Disyembre 1918 an Konsilyo Pederal kan mga Iglesya ni Cristo sa Amerika inomaw an pinaplano kaidto na Liga de Naciones bilang “an politikal na kapahayagan kan Kahadean nin Dios sa daga.” Alagad sa ibong kan relihiyosong pagsuportar na iyan, an Liga nasudya kan pumutok an Guerra Mundial II kan 1939. Alagad sa pagkasudyang idto, nasudya daw an tunay na Kahadean nin Dios? Dai! Ni masusudya man iyan kun an kasalihid kan Liga, an Naciones Unidas, masudya sa dai na mahahaloy. Imbes, an banal na Kahadean na iyan iyo an malaglag sa Naciones Unidas, minsan pa pirang langitnon na anghel an kaipuhanon sa paggibo kaini!
4. Taano ta magigin kabtang kan “tanda” an paghuhulit kan Kahadean?
4 An gabos na ikinapaliwanag na nakatatabang na papangyarihon an mas maliwanag na pakasabot sa mahalagang bagay na ini: Bilang simbag sa paghagad nin “tanda” na si Jesus nagsabi sa saiyang mga parasunod: “An maogmang baretang ini kan kahadean ihuhulit sa bilog na ineerokan na daga para sa pagpatotoo sa gabos na nasyon; dangan madatong an katapusan.” (Mateo 24:14) Ini nangangahulogan na an siring na paghuhulit kan Kahadean sa bilog na daga magigin kaiba sa may dakol na kabtang na “tanda” sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.” Iyan magigin man naheheling na ebidensia sa dai naheheling na “presensia” ni Jesu-Cristo. Mahalagang mangnohon kun paano pinagsunodsunod ni Jesus an mga pangyayari bago an saiyang hula manongod sa paghuhulit kan Kahadean. Sa sarong kabtang sia nagsabi:
5. Ano an pira sa mga kabtang kan “tanda” na sinabi ni Jesus bago ihula an paghuhulit kan Kahadean sa bilog na kinaban?
5 “Makakadangog kamo dapit sa mga ralaban asin mga bareta nin ralaban; siertohon nindo na dai kamo matikbahan. Huli ta an mga bagay na ini kaipuhan na mangyari, alagad bako pa an katapusan. Huli ta an nasyon matindog tumang sa nasyon asin an kahadean tumang sa kahadean, asin magkakaigwa nin mga kakulangan nin kakanon asin mga linog sa surunodsunod na lugar. . . . Asin huli sa pag-orog nin katampalasanan an pagkamoot nin dakol malipot. Alagad an makatagal sagkod sa katapusan iyo an maliligtas.”—Mateo 24:6-13.
6. Taano an mga kabtang kan “tanda” ta bakong pagpapadagos sana nin dating dalagan nin mga bagay?
6 Totoo, nagkaigwa nin mga guerra, kakulangan sa kakanon, linog, asin peste sa laog kan mga siglo kan satong Komon na Kapanahonan sagkod kan 1914. (Lucas 21:11) Minsan siring, mayo nin ikakabaing sa nangyari poon kan matapos an Mga Panahon nin mga Hentil sa mahalagang taon na idto. An internasyonal na iriwal na bigla na sanang napukaw sa tig-initan nin 1914 nagin sarong militar na ralaban na dian 28 nasyon an sa katapustapusi napalabot. Kadungan kan ralaban na iyan nin mga tawo an mga linog. Nagkaigwa nin mga kakulangan sa kakanon, o gutom, asin sa huring taon kan guerra mundial na idto uminabot an garo parahabon na peste na inaapod trangkaso Española na kuminua sa buhay nin labing 20,000,000 katawo. An gabos na ini bakong pagpapadagos sana kan dati nang nangyayaring dalagan nin mga bagay. Idto an kapinonan nin sunod-sunod na mga pangyayari na minakompuwesto sa “tanda” na an palakaw na ini nin mga bagay yaon na sa ihinulang “panahon kan katapusan.” (Daniel 12:4) Ini sinisierto kan ultimong libro kan Biblia—An Apocalipsis, o Kapahayagan.
7. Taano ta isinurat an libro nin Kapahayagan, asin ano an magigin kahulogan kan dakol na bagay dian na “itinao . . . sa mga tanda”?
7 Si apostol Juan, na nag-ako kan Kapahayagan, pinagbotan na isurat iyan para sa sarong espesyal na katuyohan. Anong katuyohan? Ini: “Tanganing ipaheling sa mga oripon [nin Dios] an mga bagay na kaipuhan na mangyari sa dai na mahahaloy.” Asin sa katapusan kan Kapahayagan an Kagurangnan na Jesu-Cristo nagsasabi: “Iyo; ako madatong sa madali.” Dian, si Juan nagsimbag: “Amen! Madia, Kagurangnan na Jesus.” An dakol na bagay na “itinao . . . sa mga tanda” mangangahulogan, sa paglataw kaiyan sa kasaysayan, na kita nabubuhay sa “panahon kan katapusan” kan palakaw na ini nin mga bagay. (Kapahayagan 1:1; 22:20) Iyo, iyan makatatabang sato na maheling an may dakol na kabtang na “tanda” na may pakasabot.
8. Siisay an nangangabayo sa “maputing kabayo,” asin kasuarin sia inautorisaran nin Dios na sumakay tumang sa saiyang mga kaiwal?
8 Sa Kapahayagan kapitulo 6 naglataw an tala sa inapod na pangangabayo kan “apat na parakabayo kan Apocalipsis.” An enot na maheheling iyo an nakasakay sa “maputing kabayo,” an pinamuraway na si Jesu-Cristo, na pasiring sa pakikilaban tumang sa saiyang mga kaiwal. Ini iinautorisar sa saiya nin Dios na gibohon sa katapusan kan Mga Panahon nin mga Hentil, kan an mga kaiwal ni Jesus sa langit asin sa daga dapat na nagpasakop kutana sa saiyang paghade.—Salmo 2:1-12.
9. Ano an ilinaladawan kan nangangabayo sa (a) “mapulang” kabayo? (b) “maitom na kabayo”? (c) “malungsing kabayo”?
9 An nakasakay sa “mapulang” ikaduwang kabayo nagladawan sa internasyonal na guerra, ta an sarong armas militar, “dakulang minasbad,” itinao sa saiya. Sakay sa ikatolong kabayo, “sarong maitom na kabayo,” an saro na naglaladawan sa kakulangan nin kakanon. Paano niato ini naaaraman? Huli ta sia may darang timbangan na gagamiton sa pagtimbang sa mga kaipuhan na kakanon sa haralangkawon na halaga. An ikaapat na nangangabayo, sa maniwang na “malungsing kabayo,” nagladawan sa peste, ta an tala nagsasabi: “An nangangabayo dian may ngaran na Kagadanan. Asin an Hades [an lolobngan] nagsusunod sa saiya.” Totoo, an ikaapat na nangangabayong ini tinawan nin autoridad na “mangadan paagi sa halabang minasbad” nin ralaban “asin gutom . . . patin mabangis na mga hayop kan daga.” Alagad mahalagang mangnohon na sia inautorisaran man na manbiktima para sa lolobngan (Hades) paagi sa “nakakagadan na damat.”—Kapahayagan 6:1-8.
10. Ano an mangyayari pagkabukasi sa ikalima asin ikaanom na selyo, asin ano an mapipiritan na admitiron kan mga nag-eerok sa daga?
10 Pagkaheling ni apostol Juan sa mga bisyon na idto kan mga kabtang na matanda sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay,” naheling nia an pagbukas sa ikalima asin ikaanom na selyo kan makahulang balumbon. Sa puntong idto, naheling nia an sarong bisyon nin makatatakot na natural na pangyayari, na minapoon sa “makosog na linog.” Sa katapustapusi, an mga nag-eerok sa daga napiritan na admitiron: “An dakulang aldaw kan saindang [ki Jehova Dios asin Jesu-Cristo] kaanggotan nagdatong na.” An pagkatapos kan simbolikong aldaw nin kaanggotan na iyan mangangahulogan na talagang nag-abot na an katapusan para sa mga parasuportar sa kinaban na ini.—Kapahayagan 6:9-17.
Pagtipon sa mga Aprobado Para sa Kaligtasan
11. Anong ilustrasyon an ginamit ni Jesus tanganing ipaheling an kasegurohan kan saiyang ihinula manongod sa saiyang “presensia” asin “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay”?
11 Sa pagtao kan “tanda” sa saiyang “presensia asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay,” si Jesus nagsabi: “Ngonyan manodan nindo an puntong ini sa higuerra bilang sarong ilustrasyon: Oras na an bagong sanga kaiyan magsoli asin magdahon, aram nindo na an tig-initan harani na. Siring man kamo, kun maheling na nindo an gabos na bagay na ini, aramon nindo na sia harani na sa mga tata. Sa katotoohan sinasabi ko saindo na an kapag-arakian na ini dai noarin man makakalihis sagkod na an gabos na bagay na ini mangyari. An langit asin daga makakalihis, alagad an sakong mga tataramon dai noarin man makakalihis.”—Mateo 24:32-35.
12, 13. (a) Ano an dai nagin kahulogan kan nasyonal na kalamidad kan mga Judio kan 70 C.E.? (b) An kapahamakan na idto nagin makahulang tipo nin ano? (c) Kaya, ano an padagos na ihinula ni Jesus manongod sa saiyang pagdatong?
12 Kan laglagon kan mga Romano an Jerusalem asin an templo kaiyan kan 70 C.E. siring sa ihinula ni Jesus, an makatatakot na kahorasaan na ini sa mga Judio dai nangahulogan na sia nagdatong na sa ikaduwang beses asin na an saiyang dai naheheling na presensia nagpoon na. (Mateo 24:15-21) Mantang ginagamit kan Biblia an suanoy na Israel bilang tipo, an makangingirhat na kapahamakan na idto kan 70 C.E. sa katunayan sarong makahulang tipo. Ipinaheling kaiyan sa sadit na paagi an mangyayari sa bilog na kinaban pagkatapos kan Mga Panahon nin mga Hentil kan 1914 asin kun siring pakalihis na si Jesu-Cristo aktuwal na pumoon sa saiyang dai naheheling na presensia. Iyan an dahelan na si Jesus nagsabi man:
13 “Pakatapos tolos kan kahorasaan kan mga aldaw na iyan an aldaw madiklom, asin an bulan dai matao nin liwanag, asin an mga bitoon mahoholog hale sa langit, patin an mga kapangyarihan kan kalangitan magkakataranyog. Dangan an tanda kan Aki nin tawo malataw sa langit, asin an gabos na tribo kan daga mananangis, asin maheheling ninda an Aki nin tawo na nagdadangadang sa mga panganoron nin langit na may kapangyarihan asin dakulang kamurawayan. Asin susugoon nia an saiyang mga anghel sa makosog na tanog nin trumpeta, asin titiponon ninda an saiyang mga pinili hale sa apat na doros, hale sa sarong poro nin kalangitan sagkod sa sarong poro.”—Mateo 24:29-31.
14. Anong tipan asin atang an sinasabi sa Salmo 50:5?
14 An ihinulang pagtipon sa “mga pinili” na iyan sa panahon kan pagtatapos kan palakaw na ini nin mga bagay kaotoban kan pagboot nin Dios: “Tipona sako an sakong mga maimbod, an mga minaoyon sa sakuyang tipan paagi sa atang.” (Salmo 50:5) Mantang inaapod iyan ni Jehova na “sakuyang tipan,” iyan dai puwedeng pagdusay na ginigibo sa Dios nin saro kun sia magin Kristiano asin puwede niang gibohon na may epekto paagi sa pag-atang kan saiyang sadiri. Bako, an tipan na ini na ginibo sa pag-oltanan ni Jehova asin kan “mga maimbod” iyo an ipinanuga nin Dios na “bagong tipan” na gigibohon sa harong nin espirituwal na Israel. An atang na napapasikadan kan bagong tipan na iyan iyo an pantubos na atang kan “Aki nin tawo,” si Jesu-Cristo.—Jeremias 31:31-34; Mateo 24:30.
15. Siisay an “mga maimbod,” asin sinda ngonyan naglilingkod bilang ano sa kinaban?
15 An “mga maimbod” na pinalaog sa bagong tipan ginigibong espirituwal na mga Israelitas. (Lucas 22:19, 20) An Dios nag-aapod para sa pagtipon tanganing masiyasat nia an mga natipon, aprobaran an maimbod asin isikwal an dai nakaootob sa saindang mga paghihingako manongod sa pagigin nasa saiyang tipan, an bagong tipan. (Salmo 50:16) Poon kan Guerra Mundial I, an ebidensia iyo na an Kakristianohan, na naghihingakong nasa bagong tipan, dai inako ni Jehova Dios. Kabaliktaran dian an sarong sadit na natatada sa talagang nagdusay, bautisadong mga disipulo kan Nangongoltanan sa bagong tipan, si Jesu-Cristo. Pinatunayan ninda na sinda espirituwal na mga Israelitas. An maimbod na mga nangangapot na ini sa bagong tipan iyo an “mga pinili” na tinitipon kan Aki nin tawo paagi sa saiyang mga anghel. Inootob ninda an mga obligasyon kan bagong tipan, kan “sakuyang tipan,” arog kan pag-apod dian nin Dios. Huli sa saindang aktibidad sa pagsuportar sa Kahadean nin Dios paagi ki Jesu-Cristo, sinda nagin sarong ‘tanda’ sa bilog na kinaban.—Isaias 8:18; Hebreo 2:13, 14.
16. (a) Kasuarin nagkaigwa nin espirituwal na pagmata an natatada sa “mga maimbod”? (b) Sa parabola kan sampulong daraga, siisay an Nobyo, asin siisay an minakompuwesto sa saiyang simbolikong nobya?
16 Para sa natatadang iyan sa “mga maimbod,” kinaipuhan an espirituwal na pagmata sa enot na kabtang kan “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.” Ini sarong lataw na kabtang kan “tanda” na ihinula ni Jesus sa saiyang dakulang hula. Para sa natatada, an panahon kan pagmatang iyan panahon nin dakulang kaogmahan, kaogmahan na kapareho kan sa limang madonong na daraga na napagmata sa kurahaw sa matangang banggi: “Uya na an nobyo! Paduman na kamo sa pagsabat sa saiya.” (Mateo 25:1-6) An maogmang pagmatang iyan nangyari sa tigsoli nin 1919, kan an linahidan na natatada magpoon na marahayan sa mga epekto kan paglamag asin pag-olang sa bilog na kinaban na inagihan ninda sa madiklom na panahon nin Guerra Mundial I. An Nobyo sa parabola kan sampulong daraga, siyempre, iyo si Jesu-Cristo, asin an saiyang simbolikong nobya iyo an saiyang maimbod na kongregasyon na may 144,000 na miembro na makakaibanan nia sa langitnon na Kahadean. (Kapahayagan 14:1-4) An kronolohiya kan Biblia asin an modernong mga katimbang nagpaparisa na an Nobyong Hade nagduman sa espirituwal na templo kan tigsoli nin 1918. Dangan pinonan niang buhayon liwat hale sa mga gadan an maimbod na mga miembro kan espirituwal na nobya asin isaro sinda sa saiya sa langitnon na Kahadean. Bilang kapahayagan kan natatada sa nobya, na ilinaladawan kan madonong na mga daraga, an Kapahayagan 19:7 nagsasabi: “Mag-ogma kita asin magranga nin labi-labi, asin itao niato sa saiya an kamurawayan, huli ta nagdatong na an kasal kan Kordero asin nag-andam na kan saiyang sadiri an saiyang agom.”
17. (a) Taano ta makakapag-ogma an grupong ‘madonong na daraga’? (b) Ano an binalon kan mga madonong na daraga, asin kun siring nakagibo nin ano?
17 Iyo, an panahon kan espirituwal na pagmata kan grupong ‘madonong na daraga’ asin kan saindang pagkasabot sa kahulogan kan “tanda” na nagpoon na lumataw kan 1914 iyo an okasyon para sa dakulang kaogmahan. Nag-aplikar sa sainda kaidto an mga tataramon na: “Maogma idtong mga imbitado sa pamanggihan sa kasal kan Kordero.” (Kapahayagan 19:9) Sa parabola ni Jesus, an limang madonong na daraga nagbalon nin reserbang lana tanganing mailawan giraray an saindang mga ilawan asin sa siring makaiba sa maogmang prosisyon sa kasal na may maliwanag na mga ilawan. Kan umabot an Nobyo, “an mga daragang andam naglaog kaiba nia sa punsion sa kasal; asin pininto an tata.”—Mateo 25:1-10.
18. (a) Pakalihis kan Guerra Mundial I, an linahidan na natatada igwa pa man giraray nin igo kan nagtatao nin liwanag na Tataramon nin Dios asin kan saiyang banal na espiritu sa laog ninda tanganing gibohon an ano? (b) Ano an ipinaisi sa saindang enot na kombension pakaguerra?
18 Kapareho sa ilinadawan kan limang madonong na daraga, an linahidan na natatada guminibo nin maliwanag asin maogmang pagsabat sa langitnon na Nobyo, na uminabot na an panahon para sa kasal nia sa saiyang garo-nobyang kongregasyon. Pakalihis kan saindang nakariribaraw sa espiritu na mga eksperyensia kaidtong Guerra Mundial I, igwa pa giraray sinda nin igong suplay kan nakapagpapaliwanag na Tataramon nin Dios asin kan saiyang banal na espiritu sa laog ninda bilang “mga lalagan na laboy” tanganing palaadon giraray an saindang gibong pagtao nin liwanag sa katawohan mapadapit sa Kahadean nin Dios paagi sa saiyang Nobyong Hade. (2 Corinto 4:7) Kaya, kan Setyembre 1-8, 1919, ginibo kan grupong ‘madonong na mga daraga’ an saindang enot na internasyonal na kombension sa Cedar Point, Ohio. Duman iinanunsiar an pinaplanong pagpublikar nin sarong bagong magasin bilang dagdag sa The Watch Tower. An bagong babasahon na ini aapodon na The Golden Age, sarong ngaran na naglaladawan sa panahon na kakamtan kan nakabalik na katawohan sa laog kan Sangribong Taon na Paghade kan Nobyong Hadeng si Jesu-Cristo. An magasin na iyan ipinupublikar pa sagkod ngonyan, na ngonyan inaapod nang Awake!
19. (a) Paano an grupong ‘madonong na daraga’ nagin lataw na kabtang kan “tanda” kan “presensia” ni Jesus? (b) Siisay ngonyan an mga maogma sa daga?
19 Dai nahaloy pakalihis kan kombension na idto, an enot na luwas kan The Golden Age—Oktubre 1, 1919—ipinublikar. Paagi sa babasahon na iyan asin sa iba pang publikasyon kan Watch Tower Bible and Tract Society, an maimbod na ‘grupong daraga’ guminibo kan saindang misyon na pagtao nin liwanag sa kinaban. Pinonan ninda an gibo pakaguerra na ‘paghuhulit kan maogmang baretang ini kan kahadean para sa pagpatotoo sa gabos na nasyon’ bago dumatong an katapusan kan palakaw na ini nin mga bagay. (Mateo 24:14) Sa paaging ini an linahidan na natatada, an grupong ‘madonong na daraga,’ nagin sarong lataw na kabtang kan may dakol na kabtang na “tanda” sa dai naheheling na “presensia” ni Jesus bilang may kapangyarihan na Hade asin sa “pagtatapos kan palakaw nin mga bagay.” An gibong iyan na pagtatao nin liwanag saro pang magabat na pruweba na “an panahon kan katapusan” nagpoon kan matapos an Mga Panahon nin mga Hentil kan 1914. Maogma an gabos na may pakasabot na naheheling an ihinulang kabtang na ini kan “tanda” sa bilog na kahulogan kaiyan!
Ano an Isisimbag Nindo?
◻ Kabtang nin ano an gibong paghuhulit kan Kahadean?
◻ Siisay o ano an ilinaladawan kan nangangabayo sa maputing kabayo; sa mapulang kabayo; sa maitom na kabayo; sa malungsing kabayo?
◻ An nasyonal na kalamidad nin mga Judio kan 70 C.E. sarong makahulang tipo nin ano?
◻ Siisay an minakompuwesto sa grupong ‘madonong na daraga,’ asin taano sinda ta makakapag-ogma?
[Ritrato sa pahina 22]
‘Sabihi kami, ano an magigin tanda kan saimong presensia?’