Katoninongan, Katiwasayan, Asin an ‘Ladawan kan Hayop’
“Asin dinara nia ako sa kapangyarihan kan espiritu pasiring sa sarong kapatagan. Asin nakaheling ako nin sarong babae na nangangabayo sa sarong mabangis na hayop na mapula na pano nin mga ngaran nin langhad asin igwa nin pitong payo asin sampulong sungay.”—KAPAHAYAGAN 17:3.
1. Taano ta mahalaga sa sato an bisyon ni Juan sa may pitong payo, sampulong sungay na hayop?
NAHELING ni apostol Juan an makatatakot na hayop na ini sa sarong bisyon na ipinasabong nin Dios. Alagad bako sanang si Juan an nakaheling kaiyan. Posible na naheling naman nindo iyan, o kisuerra nabasa na sa mga peryodiko an manongod dian. Namidbid daw nindo iyan?
2, 3. Anong sunod-sunod na mga hayop an naheling ni Juan sa saiyang bisyon?
2 Siyempre, kun naheheling niato ngonyan an hayop na ini, an itsura kaiyan bakong arog kan ilinadawan ni Juan. An naheling ni Juan nagsisimbolo sa bagay na mag-eeksister sa daga “sa aldaw kan Kagurangnan.” (Kapahayagan 1:10) Ngonyan naheheling niato an kaotoban kaiyan. An nakaoongis na itsura kan hayop na naheling ni Juan nagpaparisa kan pagheling ni Jehova sa ipinagrerepresentar kaiyan—iyan makababalde para sa Saiya! Naheling na ni Juan sa saiyang bisyon na si Satanas na Diablo ihinolog sa daga “na may dakulang kaanggotan, sa pakaaram na halipot na sana an saiyang panahon.” (Kapahayagan 12:12) Naheling naman nia an politikal na mga palakaw kan kinaban ni Satanas na ipinagrerepresentar bilang makanos na hayop na may pitong payo asin sampulong sungay na tuminunga sa “dagat” nin katawohan. (Kapahayagan 13:2; 17:15; Isaias 57:20; Lucas 4:5, 6) An hayop na ini may autoridad sa bilog na katawohan, asin an mga tawo napiritan na pumasakop sa ‘tanda kan hayop’ sa saindang toong kamot o sa saindang angog, na nangangahulogan kan saindang pagsuportar dian.—Kapahayagan 13:7, 16, 17.
3 Pinagheling ni Juan mantang an mga tawo guminibo nin ladawan kan hayop na ini. (Kapahayagan 13:14, 15) Iyan an ladawan na naheling nia sa nasabing bisyon na isinasaysay sa Kapahayagan kapitulo 17. An may pitong payo, sampulong sungay na “ladawan” na ini may mahalagang kabtang sa maabot na mga pangyayari; kaya mahalaga na mamidbid niato iyan. Paano daw niato iyan magigibo?
An “Ladawan” kan Hayop Ngonyan
4, 5. Ano an ipinagrepresentar kan mga payo kan hayop sa bisyon?
4 An sarong anghel nagtao ki Juan nin impormasyon na makatatabang sa sato. Sia nagsabi: “An pitong payo nangangahulogan nin pitong bukid, na sa ibabaw kaiyan nagtutukaw an babae. Asin igwa nin pitong hade: an lima naholog na, an saro nagdadanay, asin an saro dai pa naabot, alagad kun sia mag-abot magdadanay sana sia nin halipot na panahon.” (Kapahayagan 17:9, 10) An pagkasambit sa mga “hade” asin “bukid”—na sa Biblia puwedeng magrepresentar sa politikal na mga kapangyarihan—nagpaparisa na an mga payo kan hayop nagrerepresentar sa mga gobyerno. (Jeremias 51:25) Arin na pitong gobyerno an napapalabot?
5 Bueno, lima an naholog na kan aldaw ni Juan, an saro nagdadanay pa, asin an saro maabot pa. Sa kasaysayan kan Biblia, may limang mayor na imperyo an nag-asenso, inapi an banwaan nin Dios, dangan naholog bago kan kaaldawan ni Juan: an Egipto, Asiria, Babilonya, Medo-Persia, asin Grecia. Kan si Juan nabubuhay, an imperyo nin Roma an nasa kapangyarihan. Dakol na siglo pagkagadan ni Juan, an imperyo nin Roma nawara bilang an nagdodominar na kapangyarihan pankinaban asin sa katapustapusi nasalidahan kan imperyo nin Britania. Dai nahaloy an nasa solnopan na mga kolonya kan imperyong ini nagin independiente asin nakipagtabangan sa Britania tanganing maporma an Anglo-Amerikanong kapangyarihan pankinaban. Iyo ini an “hade” na “dai pa naabot” kan kaaldawan ni Juan. Ano an relasyon kan hayop na naheling ni Juan asin kan pitong imperyo na ipinagrepresentar kan mga payo kaiyan? “Iyan man mismo ikawalong hade, alagad gikan sa pito.”—Kapahayagan 17:11.
6. (a) Ano an kahulogan kan mga sungay kan hayop? (b) Sa anong paagi na sinda “dai pa nag-ako nin kahadean”?
6 Girumdomon man na an hayop may sampulong sungay. Manongod digdi, an anghel nagsabi: “An sampulong sungay na saimong naheling nangangahulogan nin sampulong hade, na dai pa nag-aako nin kahadean, alagad sinda mag-aako nin autoridad bilang mga hade sa sarong oras kaibanan kan mabangis na hayop.” (Kapahayagan 17:12) Sa Biblia, an kabilangan na sampulo nagrerepresentar nin pagigin kompleto kun dapit sa mga bagay sa daga. Kun siring, an mga sungay na ini nagsisimbolo sa gabos na gobyerno sa bilog na daga na nagsusuportar sa mabangis na hayop sa kadikit na panahon (“sarong oras”) sa “aldaw kan Kagurangnan.” Kabale dian an ikapitong kapangyarihan pankinaban, saka an modernong mga gobyerno na guminikan sa anom pang ‘payo kan hayop,’ minsan ngani an anom na ini bako nang mga kapangyarihan pankinaban. An mga “hadeng” ini dai nag-eksister kan kaaldawan ni Juan.a Ngonyan na sinda may kapangyarihan na, “itinatao ninda an saindang kapangyarihan asin autoridad sa mabangis na hayop.”—Kapahayagan 17:13.
7, 8. (a) Ano an hayop na naheling ni Juan, na ilinaladawan sa Kapahayagan kapitulo 17? (b) Paano iyan konektado sa mga payo asin sungay?
7 Namimidbid na daw nindo ngonyan an hayop? Iyo, iyan man sana an “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan” na nagpoon bilang an Liga de Naciones asin ngonyan nag-eeksister bilang an Naciones Unidas. (Mateo 24:15; Daniel 12:11) Paano an organisasyon ‘guminikan sa pitong kapangyarihan pankinaban’? Sa sentido na an bilog na garo-hayop na organisasyon, kapareho nin ikawalong kapangyarihan, pinorma nin dati nang nag-eeksister na mga gobyerno, na an Anglo-Amerikanong kapangyarihan pankinaban an pangenot na isponsor asin parasuportar dian.
8 Dugang pa, arog kan sabi kan anghel ki Juan, an gabos na “sampulong sungay” nagtatao nin “kapangyarihan asin autoridad sa mabangis na hayop.” (Kapahayagan 17:13) An totoo, kun mayo kan pagsuportar kan mga gobyerno na ipinagrerepresentar kan mga payo asin sungay, an hayop mayo nin kapangyarihan. Taano? Huli ta iyan ladawan sana. (Kapahayagan 13:14) Arog nin gabos na ladawan, iyan daing sadiring kapangyarihan. (Isaias 44:14-17) An ano man na buhay kaiyan gikan sa mga nagsusuportar dian. (Kapahayagan 13:15) Kun beses an nagkapira digdi guminibo nin desididong aksion paagi sa Naciones Unidas, arog baga, halimbawa, kaidtong Guerra sa Korea.
9. Paano pinatutunayan an satong pakamidbid sa hayop?
9 An pakamidbid niato sa hayop na ini pinatutunayan kan dugang pang mga detalye na itinao kan anghel: “An mabangis na hayop na naheling mo iyo kaidto, alagad ngonyan bako na, pero madali nang lumuwas sa bungaw, asin iyan mapasiring sa kalaglagan.” (Kapahayagan 17:8) Ini naotob na sa sarong kabtang. Ginadan kan ikaduwang guerra mundial an Liga de Naciones. Kan 1942, kan malinaw na masabotan nin mga Saksi ni Jehova an hulang ini, masasabi manongod sa hayop na Liga: “Iyan ‘bako na.’”b Alagad kan 1945 iyan ‘luminuwas sa bungaw’ bilang an organisasyon nin Naciones Unidas. Iyan daw magigin mapanggana sa misyon kaiyan na magtao nin katoninongan asin katiwasayan? An hula nagsasabing dai. Imbes, iyan “mapasiring sa kalaglagan.”
An Nakasakay sa Hayop
10, 11. (a) Siisay an nakasakay sa hayop sa bisyon ni Juan? (b) Paano an kabtang na ini kan bisyon naotob sa modernong mga panahon?
10 May iba pa daw kamong narisa manongod sa hayop? May “babae” na nakasakay dian. Sia sinasabing an pankinaban na imperyo nin falsong relihiyon, an “Dakulang Babilonya, an ina kan mga patotot asin kan makababaldeng mga bagay kan daga.” (Kapahayagan 17:3-5, 15) An mga relihiyon daw sa kinaban ‘nagsakay’ sa duwang organisasyon, na pinagmamaigotan na giyahan an dalagan kaiyan? Iyo, nangorogna an mga relihiyon nin Kakristianohan.
11 Halimbawa, an parabaretang Holandes na si Pierre van Paassen ilinadawan an “nakakaagid sa relihiyosong entusiasmo” kan mga representante kan Protestanteng mga iglesya nin Amerika, Britania, asin kan mga nasyon sa Scandinavia na nag-atender sa mga sesyon kan Liga de Naciones. Kan 1945 an Konsilyo Pederal kan mga Iglesya ni Cristo sa Amerika nagpahayag: “Kami determinado na maghingoa para sa padagos na paglakop kan nakakapaomay asin nakakahaman na mga gibohon kan Organisasyon nin Naciones Unidas.” Kan 1965 si Papa Paulo VI nagpahayag na naheling nia sa organisasyon “an anino kan mamomoton asin daing sagkod na disenyo nin Dios para sa pag-oswag kan pamilya nin tawo sa daga—sarong anino na dian naheheling Niato an langitnon na mensahe kan Ebanghelyo na nagigin daganon.” Tunay nanggad, ginibo kan mga namomoon sa relihiyon an organisasyon na iyan na “pano nin mga ngaran nin langhad.”—Kapahayagan 17:3; ikomparar an Mateo 24:15; Marcos 13:14.
Bakong Puwersa Para sa Katoninongan
12. Ano an relasyon kan mga parasuportar sa organisasyon nin Naciones Unidas asin kan Kahadean nin Dios?
12 An Naciones Unidas mayo nin marahay na relasyon sa Kahadean nin Dios. An totoo, an mga nagsusuportar dian kontra sa Kahadean na iyan. Sinabihan kan anghel si Juan: “[An sampulong sungay] makikipaglaban sa Kordero, alagad, huli ta sia Kagurangnan nin mga kagurangnan asin Hade nin mga hade, dadaogon sinda kan Kordero. Siring man, arog man kaiyan an gigibohon kaidtong mga inapod asin pinili asin maimbod sa kaibanan nia.” (Kapahayagan 17:14) Totoo sa hula, an mga nasyon daing ontok na ‘nakikipaglaban sa Kordero’ sa bilog na panahon na ini kan katapusan, na tinutumang asin pinaglalamag an mga naglilingkod bilang embahador kan saiyang Kahadean. Alagad an Kordero dai madadaog, asin siring man an saiyang mga lingkod sa daga na padagos na naghuhulit kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios sa ibong nin mga pagprohibir, pagbilanggo, asin paggadan pa ngani.—Mateo 10:16-18; Juan 16:33; 1 Juan 5:4.
13. Taano an Naciones Unidas ta noarin man dai puwedeng magin puwersa para sa tunay na katoninongan?
13 An totoo, an Naciones Unidas noarin man dai puwedeng magin puwersa para sa tunay na katoninongan. An nakasakay dian, an “Dakulang Babilonya,” saro sa pinakamaraot na parapundar nin guerra sa kasaysayan, asin sia “naburat kan dugo kan mga banal asin kan dugo kan mga saksi ni Jesus.” (Kapahayagan 17:6) Natuok nin dugo an daga huli sa mga guerra kan mga nasyon na nagsusuportar sa organisasyon na iyan. (Mateo 24:6, 7) Asin an kapangyarihan sa likod kaiyan, si Satanas na Diablo, “an dakulang dragon,” bakong parapatoninong. (Kapahayagan 12:9, 17; 13:2) An katawohan noarin man dai magkakamit nin katiwasayan sagkod na nag-eeksister an mga bagay na ini. An mga iyan kaipuhan na haleon.
An Kinakaipuhan na mga Tangga Pasiring sa Katoninongan
14. (a) Sa bisyon ni Juan, ano an nangyari sa nakasakay sa hayop? (b) Paano ini maootob?
14 An enot na mawawara iyo an falsong relihiyon, sa dai linalaoman na paagi. Arog kaini an mangyayari: “An sampulong sungay na naheling mo, asin an mabangis na hayop, an mga ini maoongis sa patotot asin lulugadon asin huhubaan sia, asin kakakanon an saiyang laman asin lubos siang sosoloon sa kalayo.” Makukubhanan nanggad an katawohan! (Kapahayagan 17:16; 18:9-19) An mapanlaglag, nasyonalistikong mga “sungay,” na prominente sa organisasyon kan Naciones Unidas, an malaglag sa saiya. Ini nagpapagirumdom na gayo sa sato kan hula ni Jesus na gagabaon kan “makababaldeng bagay” an “Jerusalem”! (Marcos 13:14-20; Lucas 21:20) Minsan siring, minsan ngani an mga nasyon an magibo kan paglaglag na ini, an totoo inootob ninda an paghokom nin Dios sa “dakulang patotot,” kaiba an Kakristianohan. An resulta? An falsong relihiyon “dai na noarin man makukua giraray.”—Kapahayagan 17:1; 18:21.
15, 16. (a) Ano an “dakulang kahorasaan”? (b) Ano an magigin bunga kaiyan? (c) Paano si Satanas oolangon na raoton an katoninongan kan katawohan?
15 Si Jesus nagsabi na an kalaglagan nin Kakristianohan iyo an magigin kapinonan nin “dakulang kahorasaan na dai pang kaagid na nangyari poon sa kapinonan kan kinaban sagkod ngonyan, dai pa, ni mangyayari pa giraray.” (Mateo 24:15, 21) Sa pagpapadagos kan kahorasaan, an Kahadean nin Dios maghohokom sa gabos na politikal asin komersial na kabtang kan organisasyon ni Satanas. (Daniel 2:44) Naheling ngonyan ni Juan na naghiro an Hade: “Naheling ko an langit na nabukasan, asin, uya! sarong maputing kabayo. Asin an saro na nangangabayo dian inaapod Maimbod asin Totoo, asin sia naghohokom asin nakikipaglaban sa katanosan.” Kahampang nia an politikal na mga nasyon kan daga kaiba an ‘ladawan kan hayop.’ An resulta kan guerra? Sa giraray, kalaglagan para sa mga pararaot sa katoninongan!—Kapahayagan 19:11, 19-21.
16 An iwawalat kaiyan saro na sanang dakulang kaolangan sa katoninongan: si Satanas na Diablo mismo. Padagos na ilinadawan ni Juan an paghale sa kosog kan dakulang kaiwal na ini nin katawohan: “Naheling ko an sarong anghel na naghihilig hale sa langit na igwa kan liyabe kan bungaw asin nin sarong dakulang kadena sa saiyang kamot. Asin dinakop nia an dragon, an enot na halas, na iyo an Diablo asin Satanas, asin ginapos nia sia sa laog nin sangribong taon.”—Kapahayagan 20:1-3.
Panahon nin Pagpili
17. Ano an maninigong gibohon ngonyan nin mga indibiduwal na nagmamawot na makaheling nin tunay na katoninongan?
17 Ini panahon nin mga pagkaliwat para sa katawohan! Alagad mantang hinahale an mga organisasyon asin gobyerno, an mangyayari sa mga indibiduwal depende sa pinili ninda. Bilang kapahayagan nin pagkamoot, ipinagboot ni Jehova: “Sa gabos na nasyon an maogmang bareta kaipuhan na ikahulit nguna,” bago an dakulang kahorasaan. (Marcos 13:10) An mga mamomoton sa katoninongan inaagda na “lumuwas” sa Dakulang Babilonya. (Kapahayagan 18:4) An mga nasa Kakristianohan sinasadol na ‘dumulag sa kabukidan.’ (Lucas 21:21) An mga nagpapasakop sa Kahadean nin Dios kaipuhan na lumikay na magkaigwa kan ‘tanda kan hayop.’ (Kapahayagan 14:9-12; Juan 17:15, 16) An dakulang kadaklan nin siring na mga may matanos na puso “maruluwas sa dakulang kahorasaan.” (Kapahayagan 7:9-14) An totoo, mayo nin siisay man na kaipuhan na mapara kaiba kan palakaw ni Satanas.—Talinhaga 2:21, 22.
18, 19. (a) Ano an masasabi manongod sa kun noarin maputok an dakulang kahorasaan? (b) Paano an mga Kristiano ngonyan nag-aandam kan saindang sadiri para sa panahon na iyan?
18 Noarin mangyayari an nakatatanyog sa daga na mga pangyayaring ini? Bueno, an “maogmang bareta” nadadangog sa bilog na kinaban ngonyan. Nasa lugar na an “makababaldeng bagay.” (Mateo 24:14-16) An totoo, an ‘ladawan kan hayop,’ na nasa ikaduwa nang tangga kan pag-eksister kaiyan, nakatalaan na ngonyan na ‘pumasiring sa kalaglagan.’ (Kapahayagan 17:8) An kaotoban kan “tanda” nagpapaheling na kita 72 na taon nang nabubuhay sa panahon kan presensia ni Jesus, poon 1914. (Mateo 24:3) Si Jesus nagsabi: “Kun maheling na nindo an gabos na bagay na ini, aramon nindo na sia harani na sa mga tata. Sa katotoohan sinasabi ko saindo na an kapag-arakian na ini dai noarin man makakalihis sagkod na an gabos na bagay na ini mangyari.” (Mateo 24:33, 34) Kaya, an “dakulang kahorasaan” seguradong haranihon na. Puwede daw kitang magin mas depinido ki sa dian? Bakong sa panahon na ini.
19 Ihinula ni apostol Pablo: “Sa panahon na sinda nagsasarabi: ‘Katoninongan asin katiwasayan!’ dangan an biglang pagkalaglag madaling maabot sa sainda.” (1 Tesalonica 5:3) Kaya an dakulang kahorasaan magigin nakakakubhan na sorpresa para sa kadaklan na katawohan. Alagad iyan dai magigin nakakakubhan para sa mga Kristiano. Aram ninda na iyan nagdadangadang, asin kinukuyog ninda an hatol ni Jesus: “Kaya magpuka kamo, na sa gabos na panahon nagngangayongayo na magin kamong mapanggana sa pagdulag sa gabos na ining bagay na nakatalagang mangyari.”—Lucas 21:36.
20. Taano ta sa panahon na ini dai masasabi nin mga Kristiano kun noarin maabot an dakulang kahorasaan?
20 Minsan siring, dai patienot na masasabi nin mga Kristiano kun noarin eksaktong maabot an dakulang kahorasaan. Dai pa ipinahahayag ni Jehova an “aldaw na iyan o an oras.” (Marcos 13:32; Mateo 24:42) Kaya kun, halimbawa, idinideklarar kan Naciones Unidas an taon 1986 bilang “Internasyonal na Taon nin Katoninongan,” may interes na pinagmamasdan kan mga Kristiano an pangyayari. Alagad dai ninda masasabi nin patienot kun baga ini an magigin kaotoban kan mga tataramon ni Pablo na kinotar sa enotan. Alagad sinda nagpapasalamat na pinapangyari ni Jehova na mamansayan ninda an kahulogan kan ‘ladawan kan hayop’ asin kan “makababaldeng bagay na nagpapangyari nin kagabaan.” Kaya an pagheling ninda sa organisasyon na ini kapareho kan pagheling dian ni Jehova asin dai sinda nadadaya kan mga paghihingoa kaiyan na magtao nin katoninongan.
21. (a) Anong katoninongan an nakakamtan nin mga Kristiano minsan ngonyan? (b) Ano an may pagsarig nindang malalaoman?
21 An mga ‘nagpupuka’ asin nagpapasakop sa Kahadean nin Dios nagkakamit nin katoninongan minsan ngonyan. Si Jehova, “an Dios nin katoninongan,” nasa sainda asin tinatawan sinda kan “katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan.” (Filipos 4:7, 9) Dugang pa, hinahalat ninda an bako nang harayong panahon na an bilog na daga magkakamit kan kaotoban kan magayon na hula ni Isaias: “An gibohon kan tunay na katanosan kaipuhan na magin katoninongan; asin an paglilingkod kan tunay na katanosan, katrangkilohan asin katiwasayan sa panahon na daing sagkod. Asin an sakuyang banwaan kaipuhan na mag-erok sa matoninong na mga erokan asin sa mga harong na may lubos na kompiansa patin sa trangkilong mga pahingaloan.” (Isaias 32:16-18) Ini katiwasayan sa bilog na kinaban. (Isaias 11:9) Asin iyan magigin tunay na katoninongan huli ta si Jehova mismo an magigin autor kaiyan.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An kamugtakan kan politika ngonyan laen na gayo sa kaidtong kaaldawan ni Juan. Pipira sana sa mga nasyon na miembro kan NU an yaon na kaidto. Kaya, totoo an sabihon na sinda “dai pa nag-ako nin kahadean.” May nagkapira na puwera digdi, arog baga kan Egipto. Alagad minsan sa kadagaan na ini, an estruktura kan kapangyarihan naliwat na gayo sa nakaaging mga siglo kaya an komento kan anghel totoo pa man giraray: An mga gobyerno na nasa kapangyarihan ngonyan “dai pa nag-aako nin kahadean” kan kaaldawan ni Juan.
b Mantang an Guerra Mundial II naggagrabe, an presidente kan Watch Tower Society, kan Setyembre 20, 1942, nagtao sa Bagong Kinaban na Teokratikong Kombension nin mga Saksi ni Jehova kan pahayag na “Katoninongan—Magdadanay daw Iyan?” Dian, ipinaheling nia sa Kapahayagan kapitulo 17 na, al kontraryo sa paglaom nin dakol, an Guerra Mundial II dai matatapos sa Armagedon. Primero an ‘hayop sa katoninongan’ kaipuhan na lumataw giraray hale sa bungaw nin kadaihan nin aktibidad tanganing maghade sa laog nin piguratibong “sarong oras” kaiba kan politikal na mga kapangyarihan.
Nagigirumdoman Daw Nindo?
◻ Ano an nagkapira sa mga karakteristiko kan hayop sa Kapahayagan 17?
◻ Ano an ipinagrerepresentar kan hayop na ini?
◻ Taano an piguratibong hayop na ini ta noarin man dai makakapagtao nin katoninongan?
◻ Paano an Kahadean nin Dios sa katapustapusi magtatao nin katoninongan asin katiwasayan sa katawohan?
◻ Paano an mga indibiduwal puwedeng makinabang sa kaaraman na ini?
[Blurb sa pahina 21]
Naheling ni Papa Paulo VI sa Naciones Unidas “an anino kan mamomoton asin daing sagkod na disenyo nin Dios para sa pag-oswag kan pamilya nin tawo”
[Ritrato sa pahina 23]
An mga mamomoton sa katoninongan sinasadol na “lumuwas” sa Dakulang Babilonya