Hatol na “Tinimplahan nin Asin”
“An saindo logod na pagtaram danay na igwa nin kabootan, na tinimplahan nin asin, tanganing maaraman nindo kun paano kamo matao nin simbag sa lambang saro.”—COLOSAS 4:6.
1, 2. Taano ta nangorognang mahalaga na an Kristianong hatol “tinimplahan nin asin”?
SA BILOG na kasaysayan, an asin nagkaigwa nin espesyal na kabtang sa pagluluto. Iyan preserbatibo asin nagpapasiram man, kaya an dakol na pagkakan na mayo nin asin ibinibilang na matabang asin daing namit. Kaya, kan si Pablo sumurat na an mga tataramon nin Kristiano maninigong “tinimplahan nin asin,” sinasabi nia na an satong pagtaram maninigong nakapagpapakosog, saka maaako patin nakawiwili. (Colosas 4:6) Ini nangorognang totoo kun nagtatao nin hatol. Taano?
2 An katuyohan sa paghatol bako sanang pagtao nin impormasyon. Sa dakol na kaso, an hinahatolan dati nang nakakaaram kan mga prinsipyo sa Biblia na aplikado sa saiyang situwasyon, pero may problema sia magsalang sa pag-aplikar kaiyan o sa pakaheling sa halaga kaiyan. Kaya, an tunay na angat sa Kristianong paghatol liwaton an kaisipan nin saro. (Galacia 6:1; Efeso 4:11, 12) Kaya, kaipuhan an “asin.”
3. Anong tabang an itinao ni Jehova sa Kristianong mga parahatol?
3 Tunay na an paghatol sarong angat, asin tanganing mapangganahan iyan, an parahatol nagkakaipo nin kaaraman asin pagmansay. (Talinhaga 2:1, 2, 9; 2 Timoteo 4:2) Makaoogma, si Jehova nagtao kan Biblia, na igwa bako sanang kan kinakaipuhan na kaaraman kundi pati nin dakol na halimbawa nin hatol na itinao nin mapagmansay na mga tawo nin Dios. An pagsiyasat sa mga ini makatatabang sato na magin mas epektibong mga parahatol.
Konsideraron an “Makangangalas na Parahatol”
4. Sa pagtao nin hatol sa kongregasyon, paano maaarog nin Kristianong magurang si Jesu-Cristo?
4 Halimbawa, konsideraron si Jesus, an “Makangangalas na Parahatol.” (Isaias 9:6) Kaidtong katapusan kan enot na siglo, si Jesus nagpadara nin mga surat nin paghatol sa pitong kongregasyon sa distrito nin Asia. An mga surat na ini marahay na arogan para sa kamagurangan na tibaad kaipuhan na magtao nin hatol sa saindang kongregasyon—asin an mga prinsipyo aplikado man sa paghatol sa mga indibiduwal. An mga problemang sinabi ni Jesus magagabat: apostasiya, impluwensia ni “Jesabel,” pagigin maimbong, asin materyalismo, kabilang nin iba pa. (Kapahayagan 2:4, 14, 15, 20-23; 3:1, 14-18) Kaya prangkang ipinakipag-olay ni Jesus an mga problemang ini. Dai mapagdududahan an boot niang sabihon sa mga kongregasyon. Ngonyan, kun an Kristianong kamagurangan naghahatol sa saindang kongregasyon, maninigo nindang ‘timplahan’ nin kapakumbabaan asin kahoyoan an saindang hatol, sa pag-arog ki Jesus. (Filipos 2:3-8; Mateo 11:29) Sa ibong na kampi, sa pag-arog man ki Jesus, kaipuhan na sinda magin prangka. An hatol dai maninigong magin labi kalibog asin labi kapankagabsan na dai na logod nakukua kan kongregasyon an punto.
5, 6. Ano pang dugang na mga leksion an manonodan nin Kristianong magurang sa mga mensahe ni Jesus sa pitong kongregasyon?
5 Mangnohon man na sagkod sa mapupuwede si Jesus sa kapinonan tinatawan nin makosog na komendasyon an mga kongregasyon asin tinatapos an saiyang hatol nin nakakapakosog na pagdagka. (Kapahayagan 2:2, 3, 7; 3:4, 5) Maninigo man na timplahan nin Kristianong mga parahatol nin komendasyon asin pagpakosog an saindang hatol. Arog kan komento nin sarong may kabatidan na magurang: “An totoo, mayo ka nin nagigibo kun inaanggotan mo sana an mga tugang.” Kun nagtatao nin makosog na hatol, maninigo na dai bayaan nin kamagurangan an mga tugang na demoralisado kundi, imbes, napakosog asin determinado na gumibo nin mas marahay sa maabot.—Ikomparar an 2 Corinto 1:1-4.
6 Ultimo, kumusta an mga mensahe ni Jesus sa mga kongregasyon sa Smirna asin Filadelfia? Mayo sia nin masasabing diperensia kan mga tugang na ini. Alagad huling sinda nag-aagi sa grabeng mga pagbalo, pinakosog nia sinda na padagos na magtagal. (Kapahayagan 2:8-11; 3:7-13) An Kristianong mga paraataman dai man maninigong magtao sana nin hatol kun kaipuhan an pagtatanos kundi perming mag-alisto na komendaran an mga tugang para sa saindang marahay na mga gibo asin pakosogon sinda na magtagal.—Roma 12:12.
Gumamit nin mga Ilustrasyon
7, 8. (a) Paano an hatol ni Jesus sa saiyang mga parasunod “tinimplahan nin asin”? (b) Taano ta napakahalaga nin mga ilustrasyon kun kita nagtatao nin hatol?
7 An saro pang okasyon na si Jesus nagtao nin hatol kaidtong an saiyang mga disipulo magproblema kun siisay an magigin enot sa Kahadean kan kalangitan. Puwede nia kutanang inanggotan nin biyo an saiyang mga parasunod sa pagpoproblema kaini. Imbes, ‘tinimplahan nia nin asin an saiyang mga tataramon.’ Sa pag-apod sa sarong aki, sia nagsabi: “An siisay man na magpakumbaba arog kan sadit na aking ini iyo an pinakadakula sa kahadean kan kalangitan.” (Mateo 18:1-4; Lucas 9:46-48) An hatol malinaw pero maboot asin nakapagpapakosog. Sa pagpaheling na an Kahadean kan kalangitan laen na gayo sa mga kahadean sa kinaban na ini, sinadol ni Jesus an saiyang mga parasunod na magin mapakumbaba, asin hiningoa niang haleon an dahelan ninda sa pagdiriskutiran.
8 Mangnohon man an epektibong paagi nin pagtotokdo na ginamit ni Jesus sa kasong ini. Buhay na ilustrasyon—sarong aki! An madonong na mga parahatol parateng ‘tinitimplahan’ an saindang mga tataramon nin mga ilustrasyon, ta ini puwedeng magdoon kan pagkaseryoso kan bagay o makatabang sa nag-ako kan hatol na mangatanosan asin magkaigwa nin bagong punto-de-vista sa bagay. Parate na an mga ilustrasyon nakatatabang na mainaan an tension.
9. Ano pa an ibang halimbawa sa Kasuratan sa paggamit nin mga ilustrasyon sa pagtao nin hatol?
9 Kan pinatatanidan si Cain na sia nasa dakulang peligro na makagibo nin grabeng kasalan, buhay na ilinadawan ni Jehova an kasalan bilang mabangis na hayop. Sia nagsabi: “Igwa nin kasalan na nagbabantay sa tata, asin ika an minamawot kaiyan.” (Genesis 4:7) Kan si Jonas naanggot ta dai linaglag ni Jehova an nagsosolsol na mga taga-Nineve, tinawan sia nin Dios nin poon nin barantiong na masisirongan. Dangan, kan an barantiong maluyos asin si Jonas nagreklamo, si Jehova nagsabi: “Ika nanganganugon sa barantiong . . . Dai daw ako dapat na maherak sa Nineve na dakulang siudad, na dian igwa nin labi sa sarong gatos may duwang polong ribo katawo?” (Jonas 4:5-11) Mapuwersang hatol nanggad!
10. Paano an sarong modernong Kristianong parahatol naggamit nin ilustrasyon tanganing matabangan an sarong daragita na masabotan an motibo kan saiyang mga magurang?
10 Kaagid kaiyan, kan an sarong daragita naaanggot ta linilimitaran kan saiyang mga magurang an pakikiasosyar nia, an sarong nagbibiyaheng paraataman naghingoa na tabangan sia paagi sa ilustrasyon na ini: “Mahilig kang magtahi, bako daw? Halimbawa dakol na oras an ginamit mo sa paggibo nin magayon na bado para sa sarong amiga. Pero pakatawan mo kaiyan sa saiya, naheling mo na ginagamit nia iyan sa pagtrapo sa salog. Ano daw an mamamatean mo?” Inadmitir kan daragita na maaanggot sia. Kaya an ministro nagpadagos: “Iyan an punto-de-vista kan saimong mga magurang. Dakol na oras an ginamit ninda sa pagpadakula sa saimo, asin ipinag-oorgolyo ka ninda. Kaya boot ninda na ika makiasosyar sa mga tawo na tatrataron ka nin tama, bakong sa mga tawo na sa huri makadadanyar sa saimo.” An ilustrasyon nakatabang sa daragita na masabotan an hinihingoang gibohon kan saiyang mga magurang.
Maghapot
11. Paano epektibong naggamit nin mga hapot si Jehova kan hinahatolan si Jonas?
11 Kan kinakaolay ni Jehova si Jonas manongod sa saiyang kaanggotan na bakong rasonable, tibaad narisa nindo na Sia naghapot man. Kan si Jonas, sa kaanggotan na an Nineve dai linaglag, naghagad na magadan, si Jehova nagsabi: “Ika daw tama na maanggot nin labi-labi?” Si Jonas dai nagsimbag. Kaya, tinogotan ni Jehova na an barantiong tumubo dangan magadan. Dangan si Jonas nadoble an kaanggotan. Kaya hinapot sia ni Jehova: “Ika daw tama na maanggot nin labi-labi huli sa barantiong?” Kaidto nagsimbag si Jonas: “Ako tama na naanggot nin labi-labi, sagkod sa kagadanan.” Ngonyan na an propeta nagsimbag na ki Jehova, ikinomparar na Nia an kaisipan ni Jonas manongod sa saro sanang barantiong sa Saiyang kaisipan manongod sa Nineve, na ihinapot an dai makokontrang hapot: “Dai daw ako dapat na maherak sa Nineve?” (Jonas 4:4, 9, 11) Kaya si Jonas hinatolan na arogon an kaisipan ni Jehova manongod sa nagsolsol na mga taga-Nineve.
12. Ano an halaga nin mga hapot sa paghatol? Iilustrar.
12 Iyo, an mga hapot nakatatabang sa parahatol na maaraman kun ano an nasa isip kan tawong nagkakaipo nin hatol. Iyan nakatatabang man sa indibiduwal na marealisar nin mas malinaw an saiyang mga problema asin motibasyon. Halimbawa, an saro tibaad mag-insistir na sia may diretso na uminom nin arak bago magmaneho nin sakayan papuli. Tibaad odok siang nagtutubod na, ‘An alkohol mayo nin epekto sa sako!’ An sarong katood tibaad boot na mangatanosan sa saiya, na sinasabi: ‘Alagad halimbawa mapalabot ka sa aksidente na bako mong kasalan. Ano an iisipon kan pulis kun marisa ninda na nakainom ka? Asin halimbawa talagang nakaapektar an alkohol sa saimong reaksion minsan kadikit sana. Talaga daw na gusto mong magmaneho na an saimong abilidad bakong 100 porsiento? Dai daw bale an peligrong iyan, basta makainom?’
13. Paano ginamit nin sarong parahatol an Biblia, kaiba an mga hapot, sa pagtao nin hatol? Taano ta epektibo ini?
13 An hatol nin Kristiano perming basado sa Biblia. Asin sagkod sa mapupuwede, an Kristianong mga parahatol aktuwal na ginagamit an Biblia sa pagtao nin hatol. Iyan mapuwersang pantabang. (Hebreo 4:12) Sa pag-ilustrar: An may kabatidan na magurang hinihingoang tabangan an saro na bako nang aktibo sa paghuhulit. Dinara kan magurang an atension sa parabola ni Jesus manongod sa tawong may duwang aki, na pareho nia isinugo na paduman asin magtrabaho sa saiyang ubasan. An enot nagsabi na sia maduman pero dai man nagduman. An ikaduwa nagsabi na dai sia maduman pero sa huri nagduman. (Mateo 21:28-31) Dangan an parahatol naghapot: “Arin sa duwang aking ini an kapareho mo ngonyan?” Madaling nasabotan kan parahayag an punto, nangorogna kan ipagpadagos kan parahatol: “Ano daw sa paghona mo an pagheling ni Jehova, an Kagsadiri kan ubasan, sa kamugtakan mo ngonyan?”
14. Ano pa an ibang situwasyon na dian an mga hapot puwedeng magin mahalagang instrumento sa pagtao nin hatol?
14 Arog man kaiyan kun hinihingoang tabangan an mga may pagduda, an mga may problema sa agom o sa pamilya, an mga may dai pagkasinabotan sa iba, o an mga nasa ibang masakit na situwasyon.a An matibay na mga hapot nakatatabang sa mga hinahatolan na mangatanosan, siyasaton an sadiri, asin makaabot sa tamang konklusyon.
Maghinanyog nin Maingat
15. (a) Ano an dai nagibo kan tolong mga “pararanga” ni Job? (b) Paano makatatabang sa Kristianong parahatol an paghinanyog?
15 Alagad girumdomon na an paghapot nagpaparisa na boot nindong madangog an simbag. (Talinhaga 18:13) An mga parahatol dai maninigong maholog sa siod na nakasiod sa tolong “pararanga” ki Job. Si Job nakipag-olay sa sainda, pero sinda dai man talagang naghinanyog. Haman na sa isip ninda na an kasakitan ni Job huli sa saiyang sadiring kasalan. (Job 16:2; 22:4-11) Kabaliktaran, an Kristianong parahatol maninigong maghinanyog nin maingat. Sa siring, tibaad may marisa siang makahulogan na mga pagpondo o pagliwat nin boses na tanda na dai pa isinasabi an bilog na estorya. Seguro an dagdag na hapot mapaluwas sa ideya na nasa likod kan isip kan indibiduwal.—Ikomparar an Talinhaga 20:5.
16. Ano an kinakaipuhan sa parahatol kun depisil na maghinanyog sa mga sinasabi nin sarong anggot na kapwa Kristiano?
16 Totoo, ini tibaad bakong perming pasil. An nariribok na tawo tibaad magsabi: “Ikinababalde ko an sakong mga magurang!” o, “Habo ko nang makiiba sa sakong agom!” Nakaaanggot na madangog an siring na mga bagay. Alagad girumdoma na si Jehova andam na maghinanyog kan si Asaf magreklamo na an saiyang kaimbodan garo baga basang sana. (Salmo 73:13, 14) Naghinanyog man an Dios kan si Jeremias magsabi na sia nadaya. (Jeremias 20:7) Si Habacuc garo baga nagreklamo na an mga maraot nan-aapi sa mga matanos asin na dai pa iyan naheheling ni Jehova. (Habacuc 1:13-17) An Kristianong mga parahatol maninigo man na magin andam na maghinanyog. Kun talagang ini an saboot nin tawo, kaipuhan na maaraman ini kan parahatol tanganing makatabang sia. Maninigong likayan nia an pairarom na pagsadol sa hinahatolan na magpahayag nin mga opinyon na sa paghona nia iyo an maninigo na nasa tawong iyan imbes na kan talagang opinyon kan tawo. An parahatol maninigo man na lumikay sa reaksion na anggot o naghuhusgar, na tibaad huli kaiyan pinaluluya an boot kan tawo na ipahayag pa an nasa saiyang puso.—Talinhaga 14:29; 17:27.
17. Paano na an paghinanyog sana sa satong mga tugang kun beses sarong paagi nin pagranga sa sainda?
17 Kun beses an dakulang kabtang kan satong paghatol paghinanyog, na pinababayaan an tawo na iluwas an saiyang kakologan sa boot, kapaitan sa puso, o emosyonal na pagsakit. Kan si Noemi bumuwelta hale sa Moab, an mga babaeng Israelita sinabat sia kan mga tataramon na: “Iyo na ini si Noemi?” Alagad si Noemi mamondong nagsimbag: “Dai nindo ako pag-apodon na Noemi. Apodon nindo akong Mara, huli ta tinawan nanggad ako nin dakulang kapaitan kan Makakamhan sa gabos. Ako pano kan ako humale, asin pinapuli ako ni Jehova na daing laog. Taano ta aapodon nindo akong Noemi, mantang si Jehova an nagpasopog sa sakuya asin an Makakamhan sa gabos an nagtao sa sakuya nin kasakitan?” (Rut 1:19-21) Mayo nin ikinasimbag an mga babaeng Israelita. Alagad, parate, an paggibo sa sadiri na may pagkamoot na madodolokan tanganing maghinanyog mantang an iba ipinahahayag an saindang kakologan sa boot nakakokontribuwir sa pagkaomayi sa sainda.b
Magin Realistiko
18. (a) Ano an nagkapirang reaksion sa hatol na gikan ki Jehova asin ki Jesu-Cristo? (b) Anong kuwalidad an maninigong pataluboon nin Kristianong mga parahatol?
18 Siyempre, laen-laen an reaksion sa hatol. Si Jonas malinaw na marahay an reaksion sa hatol ni Jehova. An propeta naomayan nanggad sa saiyang kapaitan asin kaanggotan kaya itinala nia an saiyang mga eksperyensia tanganing an iba makanood dian. An mga parasunod ni Jesus nahaloyhaloy bago nakanood kan leksion nin kapakumbabaan. Tara, kaidto mismong banggi bago nagadan si Jesus, nagdiriskutiran na naman sinda manongod sa kun siisay an magigin pinakadakula sa sainda! (Lucas 22:24) Kaya, an mga naghahatol kaipuhan na magin mapasensia. (Eclesiastes 7:8) An tawo na may hararom an pagkagamot na salang kaisipan parateng dai magbabakle huli sana sa pirang tataramon nin saro sa kamagurangan. An haloy nang mga problema nin mag-agom dai mawawara pakalihis nin sarong pakipag-olay sa maygurang na Kristiano. An magabat na mga helang dakol na bulan bago maomayan, asin arog man kaiyan an grabeng mga problema sa espirituwal. Asin an iba talagang habong magdangog sa madonong na hatol. Sa ibong kan hatol mismo ni Jehova, si Cain nagduman asin ginadan an saiyang tugang.—Genesis 4:6-8.
19. Paano matatabangan kan kongregasyon an mga nakolgan an boot?
19 An mga may grabeng problema maninigong magin realistiko manongod sa puwede nindang laoman sa kongregasyon. An kapwa Kristiano dai kayang haleon an dai nawawarang labi-labing kamondoan sa isip, o an emosyonal na kolog na tibaad huli sa sarong makamomondo o makatatakot na eksperyensia. Kun an saro may helang sa pisikal, parate na an ginigibo sana kan doktor gibohon siang komportable mantang an panahon an nagpapaomay sa hawak. Kaagid kaini, kun an Kristiano nagsasakit sa emosyon, an kongregasyon puwedeng maghingoa na “gibohon siang komportable,” na namimibi kaiba nia asin para sa saiya, na nagtatao nin pagpakosog sagkod sa mapupuwede, asin nagtatao nin ano man na praktikal na tabang na kaya ninda. Dangan, sa parate, an panahon asin an espiritu ni Jehova an nagpapaomay. (Talinhaga 12:25; Santiago 5:14, 15) Kaya, an sarong biktima nin insesto nagsurat: “Minsan ngani an insesto grabeng kakologan sa boot, an organisasyon ni Jehova dakula an ginigibo tanganing tabangan ka, asin sa tabang hale sa Kasuratan asin pagsuportar kan mga tugang, ika puwedeng makapanggana.”c
20. Ano an kabtang kan hatol mantang kita gabos naghihingoa na magpadagos na naglilingkod ki Jehova?
20 Iyo, an mga Kristiano may paninimbagan na magtarabangan. Partikularmente an kamagurangan, pero pati an gabos sa kongregasyon, maninigong magmakolog sa kapakanan kan lambang saro asin tumao nin maboot, Makakasuratan na hatol kun kaipuhan. (Filipos 2:4) Siyempre, an hatol na iyan dai maninigong magin diktatoryal o maisog. Ni iyan man maninigong magtao kan impresyon na kinokontrol nin saro an buhay nin iba. Imbes, iyan maninigong basado sa Kasuratan asin “tinimplahan nin asin.” (Colosas 4:6) An gabos nagkakaipo nin tabang paminsanminsan, asin an napapanahon na hatol, na “tinimplahan” nin kabootan asin pagpakosog, makatatabang sa sato gabos na magpadagos sa dalan pasiring sa buhay na daing katapusan.
[Mga Nota sa Ibaba]
a Para sa dugang pang impormasyon sa paghatol sa mga mag-agom, helingon an artikulong “How to Give Counsel That Really Helps” sa luwas na Hulyo 22, 1983, kan Awake!
b Para sa mga suhestion sa kun paano tatabangan an mga Kristiano na nagmomondo nin labi-labi, helingon an mga artikulong “Speak Consolingly to the Depressed Souls” sa Abril 15, 1982 na The Watchtower, asin “An Educated Tongue—‘To Encourage the Weary’” sa luwas na Hunyo 1, 1982.
c Para sa dugang pang impormasyon sa pagtabang sa mga nakolgan an boot, helingon an mga artikulong “Hope for Despairing Ones” asin “They Want to Help” sa The Watchtower na Agosto 1, 1983, asin “Help for the Victims of Incest” sa luwas na Oktubre 1, 1983.
Nagigirumdoman Daw Nindo?
◻ Anong mga bagay sa hatol ni Jesus sa pitong kongregasyon an makatatabang sa kamagurangan ngonyan?
◻ Ano an mga halimbawa sa Kasuratan sa paggamit nin mga ilustrasyon sa pagtao nin hatol?
◻ Para sa Kristianong parahatol, ano an tunay na halaga nin mga hapot?
◻ Paano magagamit nin matibay na parahatol an Biblia?
◻ Taano an nagtatao nin hatol ta maninigo man na magin maingat na parahinanyog?
[Ritrato sa pahina 17]
Sa paggamit sa sarong aki tanganing iilustrar an punto nia, si Jesus nagtao sa saiyang mga disipulo nin malinaw, maboot, asin nakakapakosog na hatol
[Ritrato sa pahina 18]
Si Jonas may kapaitan an boot asin anggot, pero minalataw na marahay an reaksion nia sa hatol ni Jehova