Paggibo nin Diosnon na Debosyon sa Gurang Nang mga Magurang
“Pabayaan nguna an [mga aki o makoapo] na makanood na maggibo nin diosnon na debosyon sa saindang sadiring pamilya asin padagos na magbalos sa saindang mga magurang asin apoon, huli ta ini an marahay sa pagheling nin Dios.”—1 TIMOTEO 5:4.
1, 2. (a) Siisay an tinawan kan Biblia nin paninimbagan na atamanon an gurang nang mga magurang? (b) Taano ta seryosong bagay na pabayaan nin Kristiano an obligasyon na ini?
BILANG aki, kamo inataman asin iningatan ninda. Bilang nasa edad na, naghagad kamo kan saindang hatol asin pagsuportar. Alagad ngonyan sinda gurang na asin nagkakaipo nin magsusuportar sa sainda. Sabi ni apostol Pablo: “Alagad kun an siisay man na balo igwa nin mga aki o makoapo, pabayaan nguna an mga ini na makanood na maggibo nin diosnon na debosyon sa saindang sadiring pamilya asin padagos na magbalos sa saindang mga magurang asin apoon, huli ta ini an marahay sa pagheling nin Dios. Tunay na kun an siisay man dai nag-aataman sa mga sadiri nia, asin orog na sa mga miembro kan saiyang harong, sia nagpainda kan pagtubod asin orog pa karaot sa tawong dai nin pagtubod.”—1 Timoteo 5:4, 8.
2 An rinibong Saksi ni Jehova ngonyan nag-aataman sa gurang nang mga magurang. Iyan ginigibo ninda bako sanang huli sa “kabootan” (The Living Bible) o “obligasyon” (The Jerusalem Bible) kundi huli sa “diosnon na debosyon,” an boot sabihon, paggalang sa Dios. Minimidbid ninda na an pagpabaya sa mga magurang sa panahon nin pangangaipo garo man sana ‘pagpainda sa [Kristianong] pagtubod.’—Ikomparar an Tito 1:16.
‘Pasanon an Saindong Pasan’ na Pag-ataman
3. Taano ta puwedeng magin tunay na angat an pag-ataman sa mga magurang?
3 An pag-asikaso sa gurang nang mga magurang nagin tunay na angat, nangorogna sa mga nasyon sa Solnopan. An mga pamilya parateng suruhaysuhay. Grabe an paglangkaw nin mga gastuson. An mga agom na babae parateng may trabaho. Kaya an pag-ataman sa gurang nang magurang puwedeng magin dakulang trabaho, nangorogna kun an nag-aataman bako na man na hoben. “Kami nag-eedad na nin 50, na may darakula nang aki asin makoapo na nagkakaipo man nin tabang,” sabi nin sarong tugang na babae na naghihingoang atamanon an saiyang magurang.
4, 5. (a) Ipinaririsa kan Biblia na an pasan na pag-ataman parateng puwedeng paghirirasan niisay? (b) Paano an iba linikayan an paninimbagan sa saindang mga magurang kan kaaldawan ni Jesus?
4 Ipinarisa ni Pablo na an paninimbagan puwedeng paghirirasan kan “mga aki o makoapo.” (1 Timoteo 5:4) Alagad kun beses, an mga tugang habong ‘pasanon an saindang pasan’ na mag-ataman. (Ikomparar an Galacia 6:5.) “An matua kong tugang na babae habo nang makiaram sa kamugtakan,” an reklamo nin sarong magurang sa kongregasyon. Alagad ikinaoogma daw ni Jehova an siring na gibo? Girumdomon an sarong beses isinabi ni Jesus sa mga Fariseo: “Si Moises nagsabi, ‘Galangan mo an saimong ama asin an saimong ina’ . . . Alagad kamo nagsasarabi, ‘Kun an saro magsabi sa saiyang ama o sa saiyang ina: “An ano man na sadiri ko na pakikinabangan nindo sa sako corban, (an boot sabihon, sarong balaog na idinusay sa Dios,)”’—dai na nindo sia tinotogotan na gumibo nin ano man para sa saiyang ama o sa saiyang ina, asin sa siring binabasang nindo an tataramon nin Dios dahelan kan saindong tradisyon.”—Marcos 7:10-13.
5 Kun habo nin sarong Judio na tabangan an saiyang dukhang mga magurang, an kaipuhan sana ideklarar nia na an saiyang mga rogaring “corban”—balaog na itinatagama para sa templo. (Ikomparar an Levitico 27:1-24.) Pero malinaw na mayo man sia nin kamawotan sa oras mismong iyan na itao an sinasabing balaog na ini. Sa siring puwede niang pangaptan (asin siertong gagamiton) an saiyang mga rogaring sagkod sa daing talaan na panahon. Pero kun an saiyang mga magurang nagkakaipo nin pinansial na tabang, puwede niang likayan an saiyang obligasyon paagi sa sagin banal na pagsabi na an gabos niang rogaring “corban.” Kinondenar ni Jesus an pandadayang ini.
6. Ano man an puwedeng magmotibar sa nagkapira ngonyan na likayan an saindang mga obligasyon sa magurang, asin ini daw ikinaoogma nin Dios?
6 Kaya dai nadadaya an Dios nin Kristiano na naggagamit nin daing kamanungdanan na mga sarahotan tanganing malikayan an saiyang obligasyon. (Jeremias 17:9, 10) Totoo, an pinansial na mga problema, nagluluyang salud, o kaagid na mga kamugtakan puwedeng makalimitar na gayo sa magigibo nin saro para sa saiyang mga magurang. Alagad an iba tibaad orog sanang pinahahalagahan an kayamanan, panahon, asin pagkapribado kisa kapakanan kan saindang mga magurang. Alagad ta pagsaginsagin nanggad an ihulit an Tataramon nin Dios pero “binabasang” iyan huli sa dai niato paghiro para sa satong mga magurang!
Pagkooperar kan Pamilya
7. Paano magkokooperar an mga pamilya sa pag-ataman sa gurang nang magurang?
7 An nagkapirang eksperto nagrerekomendar na kun minalataw an krisis mapadapit sa gurang nang magurang, magkomperensia an pamilya. An sarong miembro kan pamilya tibaad kaipuhan na magpasan kan dakol sa paninimbagan. Pero paagi sa kalmado asin rasonableng “pribadong orolay,” parate na nakagigibo an pamilya nin mga paagi na mapaghirirasan an trabaho. (Talinhaga 15:22) An iba na harayo an istada tibaad makakontribuwir nin kuwarta asin makabisita paminsanminsan. An iba tibaad makatrabaho sa harong o makatao nin transportasyon. Tara, an pag-oyon sana na bisitahon nin regular an mga magurang tibaad magin mahalagang kontribusyon. Sabi nin sarong tugang na babae na 80 anyos na manongod sa mga pagbisita kan saiyang mga aki, “Iyan garo bolong na pampakosog!”
8. (a) Libre daw sa pakikikabtang sa pag-ataman sa saindang mga magurang an mga miembro kan pamilya na nasa bilog na panahon na paglilingkod? (b) Ano an ginibong medyos nin ibang nasa bilog na panahon na paglilingkod tanganing maotob an mga obligasyon sa mga magurang?
8 Alagad ta an mga pamilya tibaad mapaatubang sa delikadong problema kun an sarong miembro nasa bilog na panahon na paglilingkod. An bilog na panahon na mga ministro dai nagpapalibre sa siring na mga obligasyon, asin kadakol kan guminibo nin pambihirang mga paghihingoa na maataman an saindang mga magurang. Sabi nin sarong paraataman sa sirkito: “Dai mi man lamang naimahinar kun gurano kagabat sa pisikal asin emosyonal an pag-ataman sa samong mga magurang, nangorogna kun kadungan kaiyan hinihingoa nin saro na maotob an mga kahagadan kan bilog na panahon na paglilingkod. Tunay na nakaabot na kami sa sagkodan kan samong pagtagal asin nakamate kan pangangaipo nin ‘kapangyarihan na lihis sa ordinaryo.’” (2 Corinto 4:7) Padagos logod na pakosogon ni Jehova an mga siring.
9. Anong pagpakosog an ikatatao sa mga daing ibang naginibo kundi bayaan an bilog na panahon na paglilingkod tanganing atamanon an mga magurang?
9 Alagad kun beses, pakahelinga sa gabos na ibang posibilidad, an sarong miembro kan pamilya daing ibang maginibo kundi humale sa bilog na panahon na paglilingkod. Siyempre, an sarong iyan tibaad nag-aalangan na bayaan an saiyang mga pribilehiyo sa paglilingkod. ‘Aram mi na Kristianong paninimbagan niamo na atamanon an sakong gurang asin may helang na ina,’ sabi nin sarong dating misyonero. ‘Pero kun beses laen na gayo an samong pagmate.’ Alagad girumdomon na an ‘paggibo nin diosnon na debosyon sa pamilya marahay sa pagheling nin Dios.’ (1 Timoteo 5:4) Girumdomon man na “an Dios bakong biko na malingawan an saindong ginibo asin an pagkamoot na saindong ipinaheling para sa saiyang ngaran, na kamo naglingkod sa mga banal asin padagos pang naglilingkod.” (Hebreo 6:10) An sarong mag-agom na binayaan an dakol na taon na bilog na panahon na paglilingkod nagsasabi: “An punto-de-vista mi iyo na an pag-ataman mi ngonyan sa samong mga magurang arog kahalaga kan samong paglaog kaidto sa bilog na panahon na paglilingkod.”
10. (a) Taano an iba ta tibaad mayo pa sa panahon na naghale sa bilog na panahon na paglilingkod? (b) Ano an maninigong magin punto-de-vista nin mga pamilya manongod sa bilog na panahon na paglilingkod?
10 Alagad tibaad an iba naghale sa bilog na panahon na paglilingkod nin mayo pa sa panahon huli ta an saindang mga paryentes nangatanosan: ‘Mayo man nin nakapopogol saindong trabaho asin pamilya. Taano ta dai kamo puwedeng mag-ataman ki Tatay asin ki Nanay?’ Minsan siring, bako daw na an paghuhulit iyo an pinakaapretadong gibohon na ginigibo ngonyan? (Mateo 24:14; 28:19, 20) Kaya an mga nasa bilog na panahon na paglilingkod mahalaga an ginigibo. (1 Timoteo 4:16) Saro pa, ipinarisa ni Jesus na, sa nagkapirang kamugtakan, an paglilingkod sa Dios puwedeng ipaorog sa pampamilyang mga bagay.
11, 12. (a) Taano ta sinadol ni Jesus an sarong tawo na ‘pabayaan an gadan na maglobong kan saindang gadan’? (b) Anong mga areglo an ginibo nin nagkapirang pamilya kun an sarong miembro nasa bilog na panahon na paglilingkod?
11 Halimbawa, kan an sarong tawo magsayuma sa pag-agda na magin parasunod ni Jesus, na nagsasabi: “Togoti nguna ako na humale asin ilobong an sakong ama,” si Jesus nagsimbag: “Pabayae an gadan [sa espirituwal] na maglobong kan saindang gadan, alagad lumakaw ka asin magbalangibog ka kan kahadean nin Dios.” (Lucas 9:59, 60) Mantang ilinolobong nin mga Judio an saindang gadan sa aldaw na iyan nagadan, bakong posible na an ama kan tawo aktuwal na gadan. Posible na gusto sana kan tawo na mag-erok kaiba kan saiyang gurang nang ama sagkod na magadan an ama. Minsan siring, mantang malinaw na igwa man nin ibang paryente na makatatao kan pag-ataman na ini, sinadol ni Jesus an tawo na ‘ibalangibog an kahadean nin Dios.’
12 Naheling man nin nagkapirang pamilya na kun nagkokooperar an gabos na miembro, parate na ikaaareglo na an sarong nasa bilog na panahon na paglilingkod makikabtang sa pag-ataman sa saiyang mga magurang na dai sia minahale sa bilog na panahon na paglilingkod. Halimbawa, an ibang bilog na panahon na ministro tinatabangan an saindang mga magurang sa mga Sabado asin Domingo o sa bakasyon. Interesante nanggad, an pirang gurang nang magurang nag-insister na an saindang mga aki magdanay sa bilog na panahon na paglilingkod, dawa kun ini mangahulogan nin dakulang pagsasakripisyo sa kabtang kan mga magurang. Tinatawan ni Jehova nin nagsosopay na bendisyon an mga inienot an intereses kan Kahadean.—Mateo 6:33.
“Kadonongan” Asin “Pakamansay” Kun Minasaro an mga Magurang
13. Ano an puwedeng magin mga problema kun an magurang iniimbitaran na makisaro sa saiyang mga aki?
13 Iinareglo ni Jesus na an saiyang balong ina mag-istar sa saiyang mga paryentes na may pagtubod. (Juan 19:25-27) An dakol na Saksi inimbitaran man an saindang mga magurang na makisaro sa sainda—asin nagkamit nin dakol na maogmang panahon asin bendisyon bilang resulta. Minsan siring, an magkalaen na estilo nin buhay, limitadong pakapagsolo, asin an gabat nin pag-ataman sa aroaldaw parate na ginigibo an pagpasaro kan magurang na nakadidisganar para sa gabos. “Nagin akong mas nerbiyosa huli sa pag-ataman ki Nanay,” sabi ni Ann, na an panugangan na babae igwa nin Alzheimer’s disease. “Kun beses nawawaran ako nin pasensia asin nakapagtataram nin makolog ki Nanay—asin iyan nagpapamate sako nin dakulang kasalan.”
14, 15. Paano an “kadonongan” asin “pakamansay” nakatatabang na ‘mapatindog’ an pamilya sa arog kaining mga kamugtakan?
14 Si Salomon nagsabi na “nin huli sa kadonongan an harong napatitindog, asin nin huli sa pakamansay iyan magigin masarig.” (Talinhaga 24:3) Halimbawa, si Ann naghingoa na orog na masabotan an problema kan saiyang panugangan na babae. “Ginigirumdom ko na sia may helang asin dai man tinutuyong magin masakit.” Pero, “kita gabos nasisingkog nin dakol na beses. Kun an siisay man dai nasisingkog sa pagtaram, an sarong ini sangkap na tawo.” (Santiago 3:2) Pero kun minalataw an pagkakatumang, ipaheling an kadonongan paagi sa pagsayuma na matipon an pagsentir o uminit an mga payo. (Efeso 4:31, 32) Pag-olayan an mga bagay bilang pamilya, asin humanap nin mga paagi na mahusay asin makapagliwat.
15 An pakamansay nakatatabang man sa saro na epektibong magkomunikar. (Talinhaga 20:5) Tibaad an magurang nadedepisilan na makapakibagay sa rutina kan bagong harong. O tibaad huli sa may diperensia nang paghusgar, sia garo baga habong magkooperar. Sa pirang kamugtakan, tibaad daing ibang medyos kundi magtaram na may karigonan. (Ikomparar an Genesis 43:6-11.) “Kun dai ko sasayumahan an sakong ina,” sabi nin sarong tugang na babae, “gagastuson nia an gabos niang kuwarta.” Pero an sarong magurang kan kongregasyon nadiskobre na kun beses puwede niang gamiton an pagkamoot sa saiya kan saiyang ina. “Dakol na beses na kun daing mangyari sa pangangatanosan, sinasabi ko na sana, ‘Nanay, puwede daw tabing gibohon na sana nindo iyan para sa sako?’ asin naghihinanyog sia.”
16. Taano an mamomoton na agom na lalaki ta maninigong magpaheling nin “pakamansay” sa saiyang agom? Paano nia iyan magigibo?
16 Mantang an agom na babae an parateng nagpapasan sa kadaklan na paninimbagan sa pag-ataman, an may pagmansay na lalaki magbabantay na an babae dai manluya, sa emosyonal, pisikal, o espirituwal. Sabi kan Talinhaga 24:10: “Ika daw nanluya an boot sa aldaw nin kasakitan? An saimong kosog magigin kadikit.” Ano an magigibo kan lalaki tanganing pakosogon liwat an entusiasmo kan saiyang agom? “An agom ko minapuli,” sabi nin sarong tugang na babae, “asin kinukugos ako asin sinasabi sako kun gurano an pag-apresyar nia sa sako. Dai ko kutana iyan nakaya kun mayo sia!” (Efeso 5:25, 28, 29) Puwede man niang adalan an Biblia kaiba kan saiyang agom asin regular na mamibi kaiba nia. Iyo, minsan sa masakit na mga kamugtakan na ini, an sarong pamilya puwedeng ‘mapatindog.’
Pag-ataman sa Nursing Home
17, 18. (a) Ano an napiritan na gibohon nin ibang pamilya? (b) Sa siring na mga kaso, paano matatabangan nin nasa edad nang mga aki na makapakibagay an saindang mga magurang?
17 An sabi nin sarong gerontologo: “Minaabot an panahon na an pamilya pareho mayo kan kakayahan o kan kuwarta na papagdanayon an [magurang] sa harong.” Arog kan sabi nin sarong agom na lalaki: “An kamugtakan uminabot sa punto na nagluya nang entero an sakong agom huli sa paghihingoa na atamanon si Nanay 24 oras kada aldaw. Mayo kami nin ibang maginibo kundi ibugtak si Nanay sa sarong nursing home. Alagad makologon sa boot mi na gibohon ini.”
18 An pag-ataman sa nursing home tibaad iyo an pinakamarahay na pag-ataman na makukua sa irarom kan mga kamugtakan. Pero, an mga gurang na ibinubugtak sa siring na mga pasilidad parateng natataranta asin naaanggot, na an pagmate pinabayaan na sinda. “Maingat ming ipinaliwanag ki Nanay kun taano ta kaipuhan ming gibohon ini,” sabi nin sarong tugang na babae na aapodon niatong Greta. “Nakanood siang makibagay asin ngonyan ibinibilang nang harong an lugar na iyan.” An regular na mga pagbisita nakatatabang man sa mga magurang na magin pasil an pakikibagay asin nagpapatunay kan pagigin tunay kan saindong pagkamoot sa sainda. (Ikomparar an 2 Corinto 8:8.) Kun problema an rayo, magdanay na may kontak paagi sa pagtelepono, pagsurat, asin pagbisita sa panapanahon. (Ikomparar an 2 Juan 12.) Minsan siring, an pag-istar sa tahaw nin mga kinabanon may risang mga disbentaha. Magin ‘mapagmate sa saindang espirituwal na mga pangangaipo.’ (Mateo 5:3) “Tinatawan mi si Nanay nin mga babasahon asin hinihingoa ming ipakipag-olay an espirituwal na mga bagay sagkod sa mapupuwede,” sabi ni Greta.
19. (a) Anong pagmamaan an maninigong gibohon sa pagpili asin pagsubaybay sa pag-ataman sa nursing home? (b) Ano an pakinabang nin Kristiano sa paggibo kan bilog niang makakaya sa pag-ataman sa magurang?
19 An The Wall Street Journal nagbareta manongod sa pagsiyasat sa 406 na nursing home sa E.U. na dian “mga ikalimang parte an pinaghohonang peligroso sa mga nag-iistar asin haros kabanga sana an nakaaabot sa pinakahababang pamantayan.” Makamomondo, an siring na mga bareta usong-uso. Kaya kun kaipuhan an pag-ataman sa nursing home, magin maingat sa pagpili. Bisitahon iyan nin personal tanganing maheling kun iyan malinig, inaasikaso, kuwalipikado an mga trabahador, garo harong an kamugtakan, asin may bastanteng pagkakan. Subaybayan sagkod sa mapupuwede an pag-ataman sa saindong mga magurang. Magin saindang parasorog, na tinatabangan sindang likayan an masakit na mga kamugtakan na puwedeng lumataw, tibaad may koneksion sa kinabanon na mga kapiyestahan o aling-alingan. Paagi sa paggibo kan bilog nindong makakaya na ikatao sa saindong mga magurang an pinakamarahay na pag-ataman sa irarom kan mga kamugtakan, puwede nindong mahale an pagmate nin kasalan na tibaad makaribok sa saindo.—Ikomparar an 2 Corinto 1:12.
Maogmang mga Paratao, Maogmang mga Paraako
20. Taano ta mahalaga na an mga aki magin maogmang paratao?
20 “Nagin masakit iyan,” sabi nin sarong Kristiana manongod sa pag-ataman sa saiyang mga magurang. “Kinaipuhan ko sindang ipagluto, ipaglinig, resolberan an mga panahon nin hiribian, salidahan an tamong asin kobre-kama kun sinda nag-aati sa higdaan.” “Pero ano man an ginibo mi para sa sainda,” an sabi kan saiyang agom, “ginibo ming may kagayagayahan—may kaogmahan. Hiningoa mi na noarin man dai ipamate sa samong mga magurang na ikinaaanggot mi an pag-ataman sa sainda.” (2 Corinto 9:7) An mga gurang parateng nag-aalangan na umako nin tabang asin habong magin pagabat sa iba. Kaya napakahalaga kan saindong gawe.
21. (a) Paano an mga magurang magigin maogmang mga paraako? (b) Taano ta madonong para sa magurang na patienot na magplano para sa saiyang paggurang?
21 Kadungan kaiyan, an gawe kan mga magurang mahalaga man. An nagigirumdoman nin sarong tugang na babae: “Ano man an gibohon ko para ki Nanay, noarin man dai nagin bastante.” Kaya, mga magurang, likayan an pagigin bakong rasonable o sobra kadakol kan hinahagad. Total, sinasabi kan Biblia na “an mga aki dai kaipuhan na magrimpos para sa saindang mga magurang, kundi an mga magurang para sa saindang mga aki.” (2 Corinto 12:14) An ibang magurang sinasayang an saindang mga rogaring asin nagigin pagabat sa saindang mga aki. Pero an Talinhaga 13:22 nagsasabi: “An tawong marahay magwawalat nin pamana sa mga aki nin mga aki.” Sagkod sa mapupuwede, an mga magurang puwedeng magplano para sa saindang paggurang, na nagtatagama nin kuwarta asin naggigibo nin mga areglo para sa pag-ataman sainda.—Talinhaga 21:5.
22. Ano an maninigong magin punto-de-vista nin saro sa saiyang mga paghihingoa na atamanon an saiyang gurang nang mga magurang?
22 Marahay an pagkasabi ni Pablo kan sabihon nia na an pag-ataman sa mga magurang ‘pagbalos.’ (1 Timoteo 5:4) Arog kan sabi nin sarong tugang na lalaki: “Inataman ako ni Nanay sa laog nin 20 taon. Ano an nagibo ko na kabaing kaiyan?” An gabos logod na Kristiano na may gurang nang mga magurang mapahiro man na ‘gumibo nin diosnon na debosyon sa harong,’ sa pakaaram na sinda babalosan nin nagsosopay kan Dios na nanunuga sa mga minagalang sa saindang magurang: “Ika magdadanay nin haloy sa daga.”—Efeso 6:3.
Mga Puntong Gigirumdomon
◻ Paano an nagkapira kan kaaldawan ni Jesus naghingoa na makalikay sa paninimbagan sa saindang mga magurang?
◻ Siisay an maninigong mag-ataman sa gurang nang mga magurang, asin taano?
◻ Ano an puwedeng magin problema nin mga pamilya kun minasaro an magurang, asin paano iyan mareresolberan?
◻ Taano ta tibaad kaipuhan an pag-ataman sa nursing home, asin paano matatabangan an mga magurang na makapakibagay dian?
[Retrato para sa pahina 15]
Puwedeng magkomperensia an pamilya tanganing pag-olayan kun paano paghihirirasan an pag-ataman sa magurang
[Retrato para sa pahina 22]
Kun kaipuhan an pag-ataman sa “nursing home,” kaipuhan an regular na pagbisita para sa emosyonal asin pisikal na ikararahay nin mga gurang