An Guerra na Matapos sa mga Guerra
An DAKULAON na zeppelin na Aleman nag-uugong sa kadikloman nin banggi. Idto papuli hale sa pagsakyada sa Londres, asin pag-agi kaiyan sa sarong baryo sa Essex, ihinolog an mga bomba. An saro kaiyan guminadan sa sarong nars na bakasyon sa ralaban sa Pransia.
Ini sadit sanang pangyayari kan Guerra Mundial I, alagad iyan may darakulang kahulogan. Idto halimbawa kun paano an ika-20 siglo, imbes magin kapinonan nin panahon na an mga tawo ‘dai na mag-aadal sa pakilaban,’ nakaheling nin grabeng pagtalubo pareho sa mga armas asin sa hiwas nin pinaglalabanan. (Isaias 2:2-4) Sa laog nin rinibong taon, an mga guerra pinaglabanan sa ibabaw nin daga asin nin dagat. Pero kan Guerra Mundial I, an paglalaban nakaabot sa atmospera asin sagkod sa irarom kan dagat. Bilang resulta, an mga sibilyan na ginatos na milya an rayo sa mga lugar nin ralaban nagadan sa mga bomba, asin an dakol na bapor linunod nin dai naheheling na mga submarine.
An totoo, sa enot na makatatakot na guerra mundial na idto, 8 milyones na soldados an nagadan sa ralaban, asin an kinakarkulong 12 milyones na sibilyan nagadan huli sa mga causa na kaiba an gutom asin pagkabalad asin pagkabasa. “An trahedya kan Dakulang Guerra [Guerra Mundial I],” sono sa historyador na si H. A. L. Fisher, “iyo na idto pinaglabanan kan mga sibilisadong mga nasyon sa Europa manongod sa sarong isyu na madali sana kutanang napakalma nin pirang tawo na toltol an isip.” Tanganing ikapangatanosan an grabe kamakangingirhat na garadanan, idto inapod na “an guerra na matapos sa mga guerra.” Alagad dai nahaloy an mga tataramon na iyan nahalean nin halaga.
Sarong Organisasyon Para sa Katoninongan
Kan an katoninongan ideklarar kan 1918, an sarong mapait an boot na kapag-arakian naghagad na gibohon an mga paagi tanganing maseguro na dai na noarin man mangyari liwat an siring na guerra. Kaya an Liga de naciones namundag kan 1919. Pero an Liga grabeng pagkabigo. Kan 1939 an kinaban naholog na naman sa guerra mundial—guerra na mas dakol pa an ginagadan kisa naenot.
Kan Guerra Mundial II, dakol na siudad an nagin ragpa, na huli kaiyan nagin makatatakot nanggad an buhay nin sibilyan. Dangan kan 1945 an mga bomba atomo ihinolog sa Hiroshima asin Nagasaki, na ilinalaog an tawo sa panahon nuklear. An makangingiring aso na marikas na nag-iitaas asin naglalakbang sa duwang siudad nin Hapon tanda nin peligro na poon kaidto dai na nahale sa katawohan.
Minsan siring, bago pa man iholog an mga bombang idto, ginigibo na an mga pag-andam para sa pag-establisar nin organisasyon na kapareho kan gadan nang Liga de Naciones. An resulta iyo an Organisasyon nin Naciones Unidas, na sa pundamental may kaparehong katuyohan sa sinusundan kaiyan—an pagpapadanay sa katoninongan kan kinaban. Ano an nagibo kaiyan? Bueno, dai nagkaigwa nin guerra mundial poon kan 1945, pero nagkaigwa nin kadakol na saradit na guerra na dian minilyon an nagadan.
Ini daw nangangahulogan na noarin man dai maheheling kan katawohan an kaotoban kan panuga nin Dios paagi ki Isaias na an mga tawo ‘dai na mag-aadal sa pakilaban’? Dai. Iyan nangangahulogan sana na ini dai magigibo nin tawo. An Biblia, na inaapod liwanag sa satong dalan,’ iyo an libro na igwa kan ipinasabong na panugang iyan. Asin an Biblia an nagpapaliwanag na daing iba kundi an Dios mismo an sa katapustapusi mapaontok sa gabos na guerra.—Salmo 119:105.
Pagkatapos nin gabos na Guerra
Arog kan nasambitan sa sinusundan na artikulo, may sarong grupo kan enot na siglo na nag-establisar nin internasyonal na kasararoan nin magturugang na dai man lamang masabong sa isip nin sarong miembro na guerrahon an saiyang tugang na lalaki o babae. Ini an Kristianong kongregasyon, na an mga miembro sa literal nanggad na sentido ‘dinaragopdop an saindang mga minasbad na magin tarom nin arado.’ Ngonyan, mantang an katawohan sa kabilogan dai nin nagigibo tanganing haleon an guerra, igwa na naman nin sarong grupo nin mga tawo na nakaabot sa pambihirang pasohan na ini. Siisay sinda?
Kan mga taon bago 1914, an sadit na grupong ini may pagsarig sa Biblia. Kaya, aram ninda na an mga paghihingoa nin tawo na haleon an guerra dai magigin mapanggana. Sa saindang pagsiyasat sa Biblia, nanodan ninda na an 1914 magigin panahon nin pagkaliwat sa kasaysayan nin tawo asin nagtao sinda nin patanid manongod kaini sa laog nin 40 taon. Totoo sa hula kan Biblia, an 1914 iyo an kapinonan nin panahon na markado nin mga gutom, peste, asin linog, saka nin guerra. (Mateo 24:3, 7, 8; Lucas 21:10, 11) Manongod sa Guerra Mundial I, an historyador na si James Cameron nagsurat: “Kan 1914 an kinaban, na midbid asin akseptado kaidto, natapos.”
Bago natapos an guerrang idto, an teribleng epidemya nin trangkaso suminalakay sa bilog na kinaban asin guminadan nin 20 milyones katawo—labing doble sa mga soldados na nagadan sa guerra mismo. Poon kaidto, an mga helang na arog baga kan kanser asin, dai pa sana nahahaloy, an AIDS kinakatakotan nin katawohan.
Ngonyan, helinga an saro pang hula sa Biblia: “Asin huli sa pag-orog nin katampalasanan an pagkamoot nin dakol malipot.” (Mateo 24:12) Naootob daw ini? Iyo nanggad! Aroaldaw, ibunubuyagyag kan mga parabareta an lakop sa kinaban na katampalasanan: mga paggadan, pangongolog, asin pangkagabsan na kariribokan. Dugang pa, an sarong politikal na hula manongod sa Guerra Mundial II iyo na iyan magtatao nin “katalingkasan sa takot.” Kabaliktaran, an Biblia tamang naghula na an mga tawo ‘malulunosan huli sa takot asin paghalat sa mga bagay na maabot sa ineerokan na daga.’ (Lucas 21:26) Sa giraray an mga hula nin tawo sala, asin an makahulang mga tataramon nin Dios totoo.
An Pangenot na Probokador nin Guerra
An probokador nin guerra saro na nagsusutsot nin guerra. Ini ginibo nin mga politiko, klero patin nin mga negosyante. Pero an pinakadakulang probokador nin guerra daing iba kundi si Satanas na Diablo, na inaapod sa Kasuratan na: “an dios kan palakaw na ini nin mga bagay.”—2 Corinto 4:4.
Si Satanas nagrebelde tumang ki Jehova Dios kaidtong dakol nang milenyo an nakaagi, asin kan huri sinutsutan nia an dakol na anghel na umiba sa saiya. Pero kan 1914 natapos an saiyang panahon. Sinasabi sato kan Biblia: “Puminotok an ralaban sa langit: si Miguel asin an saiyang mga anghel nakipaglaban sa dragon, asin an dragon asin an mga anghel kaiyan nakipaglaban alagad ta dai iyan nanggana, ni may manompongan pa man na lugar para sa sainda sa langit. Kaya ihinolog an dakulang dragon, an enot na halas, an inaapod na Diablo asin Satanas, na nagdadaya sa bilog na ineerokan na daga; ihinolog sia sa daga, asin an saiyang mga anghel ihinolog sa kaibanan nia.”—Kapahayagan 12:7-9.
Ini an nagpapaliwanag kun taano an daga ta nagin arog kaini kapeligroso poon kan 1914. Ihinula kan Biblia an pagkadaog ni Satanas: “Herak man kan daga . . . huli ta huminilig na dian saindo an Diablo, na may dakulang kaanggotan, sa pakaaram na halipot na sana an saiyang panahon.” (Kapahayagan 12:12) Gurano kahalipot na panahon? Si Jesus nagsabi: “An kapag-arakian na ini [an nakaheling kan mga pangyayari poon kan 1914] dai noarin man makalilihis sagkod na an gabos na bagay na ini mangyari.” (Mateo 24:34) Anong mga bagay? An gabos na kapahamakan asin kariribokan na ihinula ni Jesus para sa satong aldaw.
Minsan siring, ipinaheheling kan Biblia na sa ibong kan grabeng pagkasudya kan Liga de Naciones asin kan presenteng kadaihan nin maginibo kan Organisasyon nin Naciones Unidas, an mga nasyon dai mapondo sa saindang mga paghihingoa na magtao nin katoninongan. An totoo, maabot an panahon na iisipon ninda na iyan nagibo na ninda. Magkakaigwa nin makosog na kurahaw nin “katoninongan asin katiwasayan,” alagad ta ini susundan nin “biglang pagkalaglag” kan maraot na kinaban na ini. Mantang daing pakaaram, an mga tawo matitikbahan sa mga pangyayaring ini, na maabot na garo parahabon kun banggi.”—1 Tesalonica 5:2, 3.
Ano an masasagkodan kaini? An guerra na talagang “guerra na matapos sa mga guerra”: an ralaban nin Armagedon, na inaapod sa Biblia na “ralaban kan dakulang aldaw nin Dios na Makakamhan sa gabos.” Ini mangangahulogan na pagkalaglag kan gabos na maraot na elemento asin kan mga nagsusuportar sa sainda. “An mga maraot gagadanon.” (Kapahayagan 16:14-16; Salmo 37:9) Ultimo, si Satanas, an dakulang probokador nin guerra, ibibilanggo sa sarong lugar na dian mayo na sia nin impluwensia sa mga tawo. Sa katapustapusi, sia man lalaglagon.—Kapahayagan 20:1-3, 7-10.
Alagad, mangnohon na ini dai magigin guerra nin daing pakundangan na panlaglag na mangagadan pareho sa daing sala asin sa may sala. Magkakaigwa nin mga maliligtas, asin an mga ini iyo an mga “nagtatao [sa Dios] nin banal na paglilingkod aldaw asin banggi.” Iyo, an mga minapondo na sa pag-adal na makilaban ngonyan pa asin nagsusunod sa matoninong na mga dalan nin tunay na Kristiano makaliligtas sa ultimo, dakulang guerrang ini. Dakol daw sinda? Inaapod sinda kan Biblia na “sarong dakulang kadaklan, na dai nin siisay man na makabibilang, hale sa gabos na nasyon, asin tribo asin banwaan patin tataramon.”—Kapahayagan 7:9, 14, 15.
Pakalihis kan Bagyo
Kanigoan na kaginhawahan an itatao kaini! Imbes na dakol na nasyonalistikong mga gobyerno, magkakaigwa sana nin sarong gobyerno: an Kahadean nin Dios. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Imbes na mga mapalangkaw asin ambisyoso, an mga mahoyo magmamana kan daga asin “magkakararanga nin labi-labi sa nagsosopay na katoninongan.” (Salmo 37:10, 11) “An Dios mismo . . . . papahidon . . . an gabos na luha sa saindang mga mata, asin an kagadanan mawawara na, dai na sagkod magkakaigwa nin pagmondo ni pagtangis ni kolog.” (Kapahayagan 21:3, 4) ‘Paoontokon [ni Jehova] an mga ralaban sagkod sa kaporoporohi kan daga.’ An mga minasbad dadaragopdopon na magin mga tarom nin arado, an mga budyak na magin mga sanggot, asin “dai na sinda mag-aadal sa pakilaban.”—Salmo 46:8, 9; Isaias 2:4.
Dai daw nindo mamawoton na mabuhay sa siring na kinaban? Siyempre iyo! Bueno, yaon an posibilidad. An enot na tangga pag-adalan an Tataramon nin dios, an Biblia, asin seguradohon sa saindong sadiri na an paglaom na ini totoo asin may marigon na basihan. Dangan, aramon sa Biblia kun ano an kabotan nin Dios para sa saindo ngonyan asin humiro oyon dian. Totoo, an pag-adal nagkakaipo nin paghihingoa, alagad ta bawi man sa pakinabang. Sinabi ni Jesus na an kaaraman na kakamtan nindo, kun gagamiton nindo nin tama, mangangahulogan nin “buhay na daing katapusan.” (Juan 17:3) Igwa daw nin mas mahalaga pa kisa dian?