Nahahayag an Sarong Banal na Hilom

“An banal na hilom kan diosnon na debosyon na ini tunay na dakula.”—1 TIMOTEO 3:16.

1. Anong hilom an sinasabi sa 1 Timoteo 3:16?

NAPUPUKAW daw an saindong interes nin mga misteryo? Nawiwili daw kamong susugon an mga hilom? An kadaklan sa sato iyo! Kun siring, umiba kamo sa samo mantang sinisiyasat niato an saro sa pinakamamuraway na hilom—hilom na natago sa Tataramon nin Dios sa rinibong taon. An banal na hilom na ini nakakaapektar na gayo sa satong buhay, kapwa sa presente asin sa ngapit. Iyan an “banal na hilom kan diosnon na debosyon,” na sinasabi sato sa 1 Timoteo 3:16. Maninigo nanggad kitang magpasalamat ki Jehova, “an Parapahayag kan mga hilom,” huli sa maboot na pagpahayag sa sato kan mamuraway na hilom na ini asin kan kahulogan kaiyan!—Daniel 2:28, 29.

2. (a) Kasuarin enot na nagtaram si Jehova manongod sa banal na hilom, asin ano an ipinanuga nia kaidto? (b) Anong mga hapot an nagkakaipo nin simbag?

² Si Jehova enot na nagtaram manongod sa banal na hilom pagkatapos na dayaon kan Halas si Eva, asin si Adan suminunod sa saiya sa pagrebelde. Kaidto nanuga an Dios na an “banhi,” o gikan, roronoton an payo kan Halas. (Genesis 3:15) Siisay an Banhing ini? Paano nia dadaogon an Halas? Ibibindikar daw nia an pagigin totoo nin Dios asin an Saiyang katuyohan para sa dagang ini?

3. An banal na mga hula nagtao nin anong mga tanda kun siisay asin ano an gigibohon kan Banhi?

³ Pag-abot nin panahon, an banal na mga hula nagpahayag nin mga tanda sa kun siisay asin ano an gigibohon kan Banhi sa ngapit. Sia magigin gikan ni Abraham, magmamana kan kahadean ni David, asin aapodon na Prinsipe nin Katoninongan. ‘An kadakolan kan saiyang sa-prinsipeng pamamahala asin katoninongan magigin daing kasagkodan.’ (Isaias 9:6, 7; Genesis 22:15-18; Salmo 89:35-37) Alagad arog kan sabi kan Roma 16:25, an banal na hilom na iyan “dai ipinahayag sa haloy na mga panahon.”

Pagresolber sa Misteryo

4. Paano nagpoon na mahayag an banal na hilom kan 29 C.E.?

⁴ Sa katapustapusi, pakalihis nin apat na milenyo, biglang nagliwanag! Sa anong paagi? Kan 29 C.E., binautismohan ni Juan si Jesus na taga-Nazaret sa Salog nin Jordan, asin hale sa langit nagsabi an tingog nin Dios: “Ini an sakong Aki, an namomotan, na sakong inooyonan.” (Mateo 3:17) A, sa katapustapusi uya na an Banhing pangako! An banal na hilom nagpoon nang mahayag sa gabos na mamuraway na kabtang kaiyan, kaiba na an manongod sa diosnon na debosyon.

5. Ano an “diosnon na debosyon,” asin paano iyan nakakaapektar sa mga naggigibo kaiyan?

⁵ Ano an nasasabotan niato manongod sa “diosnon na debosyon”? Sa Kristianong Griegong Kasuratan, an mga tataramon na iyan minalataw sana nin 20 beses, na an labi sa kabanga yaon sa duwang surat ni Pablo ki Timoteo. An librong Insight on the Scriptures tinawan nin kahulogan an “diosnon na debosyon” na “paggalang, pagsamba, asin paglilingkod sa Dios, na may kaimbodan sa saiyang unibersal na soberaniya.” An paggalang minagikan sa puso na minarani sa Dios, na may paghanga sa saiyang kamahalan, sa saiyang pagigin daing sagkod, asin sa kadakolan kan saiyang makangangalas na mga linalang, na may pasalamat sa espirituwal asin materyal na mga balaog na pinaooran nia sa mapagpahalagang mga tawo. Tunay nanggad, an lambang saro sa sato na naggigibo nin diosnon na debosyon makapagsasabi, kapareho kan salmista sa Salmo 104:1: “Omawa si Jehova, O kalag ko, O Jehova na sakong Dios, dakula ka nanggad. Naggugubing ka nin dignidad asin kamurawayan.”

6. (a) Paano an mga parasamba ki Jehova napapalaen sa mga parasimba nin Kakristianohan? (b) Ano an isinabi ni Pablo sa Roma 11:33, 34, asin anong mga hapot kun siring an pinalalataw?

⁶ An debosyon niato sa Dios kaipuhan na ipahayag, asin ini ginigibo paagi sa mga aksion. Sa bagay na ini, an mga parasamba sa tunay na Dios, si Jehova, laen nanggad sa mga parasimba sa nawawara nang mga iglesya kan Kakristianohan. Para sa dakol na tawo sa daga, an relihiyon—kun igwa pa man sinda nin relihiyon—sarong pormalismo, alikboy na isinusulot tanganing sinda magin banal na paghelingon mantang sinda namumuhay oyon sa maraot na kinaban na nasa palibot ninda. Dai ngani ninda midbid kun siisay an Dios. Tunay nanggad, kaipuhan na horophoropon nin siring na mga tawo an mga tataramon ni Pablo sa Gibo 17:23, kan sia magsabi sa mga taga-Atenas na nagsasamba sa “Dios na Dai Midbid”: “An sa daing pakaaram sinasamba nindo, iyo ini an ibinabareta ko sa saindo.” Manongod sa mamuraway na Dios na iyan, si Pablo nakapagsabi sa Roma 11:33, 34: “O an rarom kan mga kayamanan asin kadonongan patin kaaraman nin Dios! Dai nanggad marorop an saiyang mga paghokom asin dai nanggad masusog an saiyang mga dalan! Huli ta ‘siisay an nakaaram kan kaisipan ni Jehova, o siisay an nagin saiyang parahatol?’” Kun siring, paano niato naaaraman an mga dalan nin Dios? Paagi sa pag-adal sa “banal na hilom kan diosnon na debosyon.” Alagad ta paano niato ginigibo iyan?

7. Taano ta masasabi na “an banal na hilom kan diosnon na debosyon na ini tunay na dakula”?

⁷ Sa 1 Timoteo kapitulo 3, enot sinasabi ni apostol Pablo kun ano an hinahagad sa responsableng mga lingkod sa pamilya nin Dios, na inaapod sa bersikulo 15 na “kongregasyon kan nabubuhay na Dios, harigi asin tukod kan katotoohan.” Dangan idinugang ni Pablo, sa bersikulo 16: “An banal na hilom kan diosnon na debosyon na ini tunay na dakula.” Dakula nanggad ta isinugo ni Jehova an saiyang bugtong na Aki sa daga tanganing buksan an hilom na ini, ipaheling kun ano man nanggad an diosnon na debosyon asin kun paano iyan kaipuhan, napakahalaga, sa tunay na pagsamba. An banal na hilom kan diosnon na debosyon na ini tinawan nin liwanag sa nagin buhay ni Jesus digdi sa daga. An gabos na namomoot ki Jehova kaipuhan na itogdok an saindang pagtubod asin an saindang buhay ki Cristo, na nagin arogan nin diosnon na debosyon. Kun siring, paano liniwanag ni Jesus an banal na hilom nin diosnon na debosyon?

Anom na Kabtang

8. (a) Ano an anom na kabtang kan banal na hilom na sinasabi ni Pablo sa 1 Timoteo 3:16? (b) Siisay an “Sia” na ihinayag?

⁸ Sa pasabong nin Dios, sinimbag ni Pablo an hapot na iyan. Digdi sa 1 Timoteo 3:16, ilinaladawan nia an anom na kabtang kan banal na hilom na ini, na an sabi: “Sia [1] ihinayag sa laman, [2] ipinahayag na matanos sa espiritu, [3] nagpaheling sa mga anghel, [4] ihinulit sa mga nasyon, [5] tinubod sa kinaban, [6] inako duman sa kamurawayan.” Siisay an “Sia” na nahayag? Malinaw na an “Sia” iyo an ipinanugang Banhi, si Jesus, na nagdigdi tanganing otobon an kabotan nin Dios. Sia an pinakaprinsipal sa banal na hilom, na ginigibo iyan na talagang dakula.

9. Ano an pruweba na an 1 Timoteo 3:16 dai maninigong magsabing: “An Dios nahayag sa laman”?

⁹ An mga Trinitaryo hinihingoang palibogon an pakasabot sa banal na hilom sa pagsabi na an “Sia” sa 1 Timoteo 3:16 iyo an Dios mismo. Ini ibinabasar ninda sa Bibliang King James, na nagsasabi, “an Dios nahayag sa laman.” Minsan siring, ano an sinasabi kan pinakamasasarigan na mga manuskritong Griego? Dai nin pagliwatliwat, ginagamit ninda an pronombreng “Sia” imbes na “Dios.” An mga kritikong tekstuwal minaoyon na ngonyan na an pagbugtak kan “Dios” sa tekstong ini sala nin eskriba. Kaya, an mas bagong mga traduksion, arog baga kan American Standard Version, The New English Bible, asin New World Translation, tama an pagkasabi: ‘Sia [o, Sia na] nahayag sa laman.’ Bako, bakong an Dios mismo an naglataw “sa laman.” Imbes, idto an saiyang namomotan na Aki asin enot na linalang, na manongod sa saiya si apostol Juan nagsurat: “Kaya an Tataramon nagin laman asin nag-erok sa tahaw niato, asin naheling niato an saiyang kamurawayan, kamurawayan na arog kan yaon sa bugtong na aki gikan sa ama; asin sia pano nin dai na kutana maninigong kabootan asin katotoohan.”—Juan 1:14.

“Ihinayag sa Laman”

10. (a) Paano an enot na kabtang kan banal na hilom narisa kan bautismo ni Jesus? (b) Taano si Jesus ta nagin “an huring Adan”?

¹⁰ Kan bautismo ni Jesus narisa an enot na kabtang kan banal na hilom: si Jesus “ihinayag sa laman” bilang an linahidan na Aki nin Dios. Ibinalyo ni Jehova Dios an buhay kan saiyang Aki hale sa langit pasiring sa matris ni Maria tanganing si Jesus mamundag sa laman bilang sangkap na tawo. Kaya, arog kan ipinaheheling kan 1 Corinto 15:45-47, si Jesus nagin ikaduwa, o “huring,” Adan, sangkap na tawong kalag na eksaktong katimbang kan enot na Adan. Sa anong katuyohan? An 1 Timoteo 2:5, 6 inaapod an “huring Adan” na “sarong tawo, si Cristo Jesus, na nagtao kan saiyang sadiri bilang katimbang na pantubos para sa gabos.” Sa legal na basihan na ini na sangkap na tawong atang, si Jesus an tagapag-oltanan kan bagong tipan para sa 144,000 katawo na nagigin kairiba niang paramana sa saiyang Kahadean.—Kapahayagan 14:1-3.

11. Kiisay nakaaabot an mga pakinabang sa pantubos na atang ni Jesus?

¹¹ Makikinabang man daw an iba sa kagadanan ni Jesus bilang atang? Iyo nanggad! An 1 Juan 2:2 nagsasabi na si Jesu-Cristo “sarong pantubos na atang para sa satong mga kasalan [an boot sabihon, mga kasalan nin linahidan na mga Kristiano arog ni Juan], alagad bako sanang kan sa sato kundi siring man kan sa bilog na kinaban.” Kaya an mga pakinabang hale sa pantubos na atang ni Jesus bako sanang sa 144,000 na linahidan na mga Kristiano kundi sagkod sa bilog na kinaban nin katawohan. An “sarong dakulang kadaklan” na nabubuhay ngonyan asin an rinibong milyon na bubuhayon liwat sa Paraisong daga mag-aako nin buhay na daing katapusan basado sa saindang pagtubod sa pantubos na atang ni Jesus. Arog kan ihinula sa Kapahayagan 7:9, 10, hinugasan na kan dakulang kadaklan an saindang gubing asin pinaputi iyan paagi sa pagtubod sa pinabulos na dugo kan Kordero, si Jesu-Cristo. Sinda ibinibilang na matanos kun dapit sa pakikikatood sa Dios. May kagayagayahan, nanonodan ninda an laen-laen na kabtang kan banal na hilom asin nagpapaheling nin diosnon na debosyon kaoyon sa halimbawa ni Jesus!

Iba Pang Kabtang

12. Paano si Jesus “ipinahayag na matanos sa espiritu”?

¹² Ano man an ikaduwang kabtang kan 1 Timoteo 3:16? Si Jesus “ipinahayag na matanos sa espiritu.” Alagad ta paano? Paagi sa pagbuhay liwat ni Jehova sa saiyang nagdadanay sa integridad na Aki hale sa mga gadan pasiring sa espiritung buhay. Ini an kapahayagan nin Dios na si Jesus biyong matanos asin angay na tawan nin dugang pang mamuraway na mga asignasyon. Arog kan sabi kan Roma 1:4, si Jesus “ipinahayag na may kapangyarihan bilang Aki nin Dios sa espiritu nin kabanalan paagi sa pagkabuhay liwat hale sa mga gadan.” Sa pagpatunay digdi, si Pedro nagsasabi sato sa enot niang surat, kapitulo 3, bersikulo 18: “Si Cristo nagadan nin makasaro para sa gabos na panahon manongod sa mga kasalan, sarong matanos para sa mga bakong matanos, tanganing magiyahan nia kamo sa Dios, na sia ginadan sa laman, alagad binuhay sa espiritu.” An halimbawa daw ni Jesus sa diosnon na debosyon naggigiya sa saindo sa Dios?

13. An binuhay liwat na si Jesus nagpaheling sa siisay na mga anghel, asin anong klaseng mensahe an ihinulit nia sa sainda?

¹³ Sa pagpapadagos sa 1 Timoteo 3:16, sumunod na sinabi ni Pablo an ikatolong kabtang kan banal na hilom, na sinasabi na si Jesus “nagpaheling sa mga anghel.” Siisay daw an mga anghel na ini? Mapadapit ki Jesus, na ngonyan “binuhay sa espiritu,” si Pedro nagsurat sa 1 Pedro 3:19, 20: “Sa kamugtakan man na ini sia nagduman asin naghulit sa mga espiritu na nasa bilanggoan, na nagin masumbikal kaidtong an pakatios nin Dios naghahalat kan mga aldaw ni Noe.” Sono sa Judas 6, an mga espiritung idto iyo “an mga anghel na dai nag-ingat kan saindang dating katongdan kundi nagbaya sa saindang sadiring tamang erokan” sa kalangitan. Sinda naggubing nin mga hawak na laman tanganing magibo an salang seksuwal na pakikidorog sa mga babae. Kan an Baha piriton an mga anghel na iyan na bumuwelta sa lugar nin mga espiritu, sinda iinapon sa Tartaro, kamugtakan nin biyong pagkababa. (2 Pedro 2:4) An binuhay liwat na si Jesus naghulit sa sainda. Alagad idto daw mensahe nin kaligtasan? Bako nanggad! Imbes, kinondenar ni Jesus an saindang karatan bilang an kabaliktaran nin diosnon na debosyon. An siisay man sa banwaan nin Dios na nagbabalobalo sa seksuwal na inmoralidad ngonyan maninigong mapatanidan kan paghokom sa mga anghel na iyan!

14. Paano na si Jesus nagpoon na ‘ihulit sa mga nasyon’?

¹⁴ An ikaapat na kabtang kan 1 Timoteo 3:16 iyo na si Jesus “ihinulit sa mga nasyon.” Paano ini naotob? Bago sia arestaron, sinabihan ni Jesus an mga apostol: “Sa katotoohan sinasabi ko sa saindo, An minatubod sa sako, an saro man na iyan makagigibo sa mga gibo na ginibo ko; asin magibo sia nin mga gibo na orog pa kaini, huli ta ako maduman sa Ama.” (Juan 14:12) Dai nahaloy pakalihis kaidto, kan Pentecostes 33 C.E., ibinubo ni Jesus an banal na espiritu sa saiyang mga disipulo, asin an nakakukubhan na bareta na “an Jesus na ini binuhay liwat nin Dios” nagpoon na ihulit sa mga Judio. Dangan, inako man kan mga Samaritano an tataramon nin Dios asin nagpoon na umako nin banal na espiritu. (Gibo 2:32; 8:14-17) Dangan, kan 36 C.E., si Pedro naghulit ki Cornelio asin sa iba pang Hentil na tiripon sa saiyang harong. Kaya, an maogmang bareta manongod ki Jesus nagpoon na ‘ihulit sa mga nasyon,’ an boot sabihon, sa mga bakong Judio, na linahidan man kan banal na espiritu.

15. Ano an nagpapatunay na an mga Kristiano kan enot na siglo nakanood na gayo kan banal na hilom nin diosnon na debosyon?

¹⁵ Arog kan sinasabi sa Gibo 12:24, “an tataramon ni Jehova padagos na nagtalubo asin naglakop.” An Gibo 17:6 nagsasaysay na sa parteng norte nin Grecia an mga tumang nagkururahaw, arog kan ginigibo ninda duman sagkod ngonyan: “An mga tawong ini na nagpabagsak sa ineerokan na daga yaon man digdi.” Sa laog nin 30 taon, si Pablo nakasurat hale sa Roma na an maogmang bareta “ikinahulit sa gabos na linalang sa sirong nin langit.” (Colosas 1:23) An mga Kristiano kan panahon na idto nakanood na gayo sa banal na hilom nin diosnon na debosyon. Iyan maigoton nindang iinaplikar! Asin kita man logod makanood kaiyan asin iaplikar iyan sa huring mga aldaw kan paghuhulit kan Kahadean!

16. Ano an ikalimang kabtang kan banal na hilom, asin anong aktibidad an nagparisa kaiyan?

¹⁶ Bilang simbag sa paghuhulit na idto kan enot na siglo, an ikalimang kabtang kan banal na hilom sa 1 Timoteo 3:16 narisang marhay. Si Jesus ngonyan “tinubod sa kinaban.” Ini bunga kan arog-Cristong diosnon na debosyon nin mahigos na mga misyonero, kaiba na si Pablo asin Timoteo. Dinara ninda an maogmang bareta sa Asia Minor asin Europa, seguro sagkod sa España, asin sagkod sa East Africa paagi sa ngoso kan nabautismohan na Etiope, mantang si Pedro naglingkod sa Babilonya.

17. Taano si Jesus ta tinutubod sa bilog na modernong kinaban?

¹⁷ Kumusta man sa satong aldaw? Poon kan 1919 an linahidan na natatada nagpapaheling nin pambihirang diosnon na debosyon. An mga linahidan na ini marigon na nagtogdok sa pundasyon nin pagtubod na ibinugtak ni Jesus. Nangorogna poon kan 1935, tinipon ninda an sarong dakulang kadaklan, na nag-oogma sa paglaom na makaligtas sa “dakulang kahorasaan” asin magkamit nin buhay na daing katapusan sa paraisong daga. (Kapahayagan 7:9, 14) Kaya, an maogmang bareta na nasisentro ki Jesus tinutubod sa bilog na modernong kinaban. May diosnon na debosyon, labing 3,700,000 na Saksi ni Jehova an naghuhulit na ngonyan asin nag-ooswag sa bilog na globo!

18. Paano si Jesus “inako duman sa kamurawayan”?

¹⁸ Saro pang kabtang kan banal na hilom an natatada, an ikaanom: si Jesus “inako duman sa kamurawayan.” Sa laog kan 40 aldaw pakabuhaya sa espiritu, si Jesus nagmateryalisar nin mga hawak na laman, na nagpaheling sa saiyang mga disipulo asin sinasabihan sinda “kan mga bagay dapit sa kahadean nin Dios.” Dangan sia suminakat sa langit. (Gibo 1:3, 6-9) An saiyang pamibi, na nasusurat sa Juan 17:1-5, nasimbag: “Ama, . . . pamurawaya an saimong aki, tanganing pamurawayon ka kan saimong aki . . . pinamuraway ta ka sa daga . . . Kaya ngonyan, Ama, pamurawaya ako sa kataed mo kan kamurawayan na dating yaon sa sako bago an kinaban.”

19. Ano an seguradong nangyari kan si Jesus bumuwelta sa langit?

¹⁹ Seguradong kanigoan na kagayagayahan an nangyari kan si Jesus bumuwelta sa langit! Haloy pang panahon bago kaini, kan gibohon ni Jehova an daga, “an gabos na aki nin Dios nagkururahaw sa pag-omaw.” (Job 38:7) An mga hukbo nin anghel seguradong orog pang naogma na akoon liwat sa tahaw ninda an maimbod na Paradepensa sa soberaniya ni Jehova!

20. Taano si Jesus ta nagmana nin marahayon na ngaran, asin ano an ginibo nia kan nasa daga?

²⁰ Sa Hebreo 1:3, 4, si Pablo nagsabi manongod sa mapangganang si Jesus: “Pakaliniga nia kan satong mga kasalan sia tuminukaw sa too kan Kamahalan sa mga kaitaasan. Kaya sia nagin orog kisa mga anghel, sagkod sa pagmana nia nin ngaran na orog na halangkaw kisa sainda.” Inako ni Cristo an ngaran na iyan huli sa saiyang pakadaog sa karatan. Tunay na pinangenotan kan Aki nin Dios an diosnon na debosyon digdi sa daga. Sia nagtao man nin arogan para sa gabos pang iba na magkakamit nin buhay na daing katapusan. Paagi sa pagkapamuraway ki Jesus sa toong kamot nin Dios sa langit, an banal na hilom kan diosnon na debosyon na ini ihinayag sa gabos na kabtang kaiyan.

Ano an Isisimbag Nindo?

◻ Ano an “diosnon na debosyon”?

◻ Paano si Jesus “ihinayag sa laman” dangan “ipinahayag na matanos sa espiritu”?

◻ Sa kiisay na mga anghel nagpaheling si Jesus, asin dara an anong mensahe?

◻ Paano si Cristo “ihinulit sa mga nasyon” asin “tinubod sa kinaban”?

◻ Kasuarin si Jesus “inako duman sa kamurawayan,” asin pakagibo nin ano manongod sa diosnon na debosyon?