Katimbang na Pantubos Para sa Gabos
“An Aki nin tawo nagdigdi, bakong tanganing paglingkodan, kundi tanganing maglingkod asin magtao kan saiyang kalag bilang pantubos na karibay nin dakol.”—MATEO 20:28.
1, 2. (a) Taano ta masasabi na an pantubos iyo an pinakadakulang balaog nin Dios sa katawohan? (b) Ano an pakinabang sa pagsiyasat sa pantubos?
AN PANTUBOS iyo an kadarudakulaing balaog nin Dios sa tawo. Paagi sa “pagkabutas paagi sa pantubos,” puwede niatong kamtan an “kapatawadan sa satong mga kasalan.” (Efeso 1:7) Iyan an pasisikadan nin paglaom sa buhay na daing katapusan, baga man sa langit o sa paraisong daga. (Lucas 23:43; Juan 3:16) Asin huli kaiyan, an mga Kristiano puwede nang magkamit nin malinig na kamugtakan sa atubangan nin Dios ngonyan pa.—Kapahayagan 7:14, 15.
2 Kun siring an pantubos bakong bagay na malibog o masakit saboton. Mantang may legal na pasisikadan sa banal na mga prinsipyo, an pantubos makatatao nin tunay, aktuwal na mga pakinabang. An nagkapirang kabtang kan doktrinang ini tibaad “mapawot saboton.” (2 Pedro 3:16) Alagad ta maheheling nindo na kapakipakinabang an paghihingoa na siyasaton nin marhay an pantubos, ta iyan nagpaparisa kan daing kaagid na pagkamoot nin Dios sa katawohan. An pakasabot sa kahulogan kan pantubos nangangahulogan kan pakasabot sa mahalagang kabtang kan dai marorop na “mga kayamanan asin kadonongan patin kaaraman” nin Dios.—Roma 5:8; 11:33.
Mga Isyung Kaipuhan na Husayon
3. Paano kinaipuhan an pantubos, asin taano ta dai puwedeng patawadon na sana nin Dios an pagkakasala nin tawo?
3 An pantubos kinaipuhan huli sa kasalan kan enot na tawo, si Adan, na pinamanahan an saiyang gikan nin daing kamanungdanan na eredasyon na helang, kamatean, kamondoan, asin kolog. (Roma 8:20) Huli sa saindang minanang pagkabakong sangkap, an gabos na gikan ni Adan “mga aki nin kaanggotan,” na maninigong magadan. (Efeso 2:3; Deuteronomio 32:5) An Dios dai puwedeng padara sa daing prinsipyong sentimiento asin patawadon na sana an katawohan. Ipinaheheling kan saiyang Tataramon na “an ibinabayad nin kasalan kagadanan.” (Roma 6:23) Tanganing mapalihis an kasalan nin tawo, kaipuhan na dai intindihon nin Dios an saiya mismong matanos na mga pamantayan, gibohon na imbalido an saiya mismong legal na hustisya! (Job 40:8) Alagad ta, “an katanosan asin hustisya iyo an kasarigan kan . . . trono” nin Dios. (Salmo 89:14) An ano man na pagsiblag nia sa katanosan daing ibang gigibohon kundi mandagka nin katampalasanan asin raoton an saiyang kamugtakan bilang Unibersal na Soberano.—Ikomparar an Eclesiastes 8:11.
4. An pagrebelde ni Satanas nagpalataw sa anong mga isyu?
4 Kaipuhan man na husayon nin Dios an ibang isyu na pinalataw kan pagrebelde ni Satanas, mga isyu na may mas dakulang halaga kisa problema nin tawo. Rinaot ni Satanas an marahay na ngaran nin Dios paagi sa pagsahot ki Jehova na putikon asin maringis na diktador na ipinangunguri sa saiyang mga linalang an kaaraman asin katalingkasan. (Genesis 3:1-5) Saro pa, sa garo baga pakaolang sa katuyohan nin Dios na panoon an daga nin matanos na mga tawo pinalataw ni Satanas na nasudya an Dios. (Genesis 1:28; Isaias 55:10, 11) Si Satanas nangahas man na balobagion an maimbod na mga lingkod nin Dios, na nagsasahot na sinda naglilingkod sana sa Saiya huli sa paslong mga motibo. Kun ibubugtak sa kagipitan, an paghambog ni Satanas, mayo sa sainda na magdadanay na maimbod sa Dios!—Job 1:9-11.
5. Taano ta dai puwedeng pagpalimanlimanan an mga angat ni Satanas?
5 An mga angat na ini dai puwedeng pagpalimanlimanan. Kun iyan pababayaan na dai masimbag, sa katapustapusi mawawara an pagsarig asin pagsuportar sa paghade nin Dios. (Talinhaga 14:28) Kun maraot an ley asin orden, bako daw na kariribokan an maghahade sa bilog na uniberso? Kaya utang nin Dios sa saiya man sana asin sa saiyang matanos na mga dalan na ibindikar an saiyang soberaniya. Utang nia sa saiyang maimbod na mga lingkod na togotan sindang ipaheling an saindang dai mababaring kaimbodan sa saiya. Ini nangahulogan nin pag-atubang sa kamugtakan nin makasalan na mga tawo sa paagi na ipinaoorog an pangenot na mga isyu. Kan huri sinabi nia sa Israel: “Ako—ako an Saro na nagpapara kan saimong mga paglapas huli sa sakuya.”—Isaias 43:25.
Pantubos: Sarong Pantakop
6. Ano an pira sa mga terminong ginagamit sa Biblia sa paglaladawan sa paagi nin Dios sa pagliligtas sa katawohan?
6 Sa Salmo 92:5 mababasa niato: “Kanigoan kadakula kan saimong mga gibo, O Jehova! Hararomon an saimong mga kaisipan.” Kaya kaipuhan an paghihingoa tanganing masabotan niato an ginibo nin Dios para sa katawohan. (Ikomparar an Salmo 36:5, 6.) Makaoogma, tinatabangan kita kan Biblia na masabotan an mga bagay paagi sa paggamit nin pirang termino na naglaladawan o nag-iilustrar kan makangangalas na mga gibo nin Dios sa laen-laen na punto-de-vista. An Biblia nagtataram manongod sa pantubos bilang pagbakal, pakikihusay, panunuyo, pagbalukat, asin pagbayad sa kasalan. (Salmo 49:8; Daniel 9:24; Galacia 3:13; Colosas 1:20; Hebreo 2:17) Alagad seguro an termino na pinakamarahay na naglaladawan sa mga bagay iyo an ginamit ni Jesus mismo sa Mateo 20:28: “An Aki nin tawo nagdigdi, bakong tanganing paglingkodan, kundi tanganing maglingkod asin magtao kan saiyang kalag bilang pantubos [Griego, lyʹtron] na karibay nin dakol.”
7, 8. (a) Ano an manonodan niato sa mga termino sa Griego asin Hebreo para sa pantubos? (b) Iilustrar kun paano an pantubos may labot sa pagigin magkatimbang.
7 Ano an pantubos? An termino sa Griego na lyʹtron gikan sa sarong berbo na an kahulogan “butasan.” Idto ginamit para sa kuwartang ibinabayad bilang karibay kan pagbutas sa mga preso nin guerra. Minsan siring, sa Hebreong Kasuratan an termino para sa pantubos, koʹpher, gikan sa sarong berbo na an kahulogan “takopan” o “kalupkupan.” Halimbawa, sinabihan nin Dios si Noe na kalupkupan (ka·pharʹ) nin alkitran an dahong. (Genesis 6:14) Kun siring, sa punto-de-vistang ini, an tuboson, o bayadan an kasalan, nangangahulogan takopan an kasalan.—Salmo 65:3.
8 An Theological Dictionary of the New Testament nagsasabi na an koʹpher “perming nagtatao kan ideya nin katimbang,” o pagigin magkatimbang. Kaya, an takop (kap·poʹreth) kan kaban kan tipan katimbang sa korte kan mismong kaban. Siring man, sa pagbayad sa kasalan, o pagtubos, hinahagad kan banal na hustisya an ‘kalag para sa kalag, mata sa mata, ngipon sa ngipon, kamot sa kamot, bitis sa bitis.’ (Deuteronomio 19:21) Alagad kun beses napaninigoan an hustisya kun idodolot an sarong katimbang imbes na an estriktong padusa. Bilang ilustrasyon: an Exodo 21:28-32 nagtataram manongod sa sarong toro na nanuag nin sarong tawo sagkod na nagadan. Kun aram kan kagsadiri an ugale kan toro pero dai naggibo nin igong pagmamaan, puwedeng hagadon saiya na takopan, o bayadan, kan buhay nia an buhay kan nagadan! Pero, ano kun kadikit sana an paninimbagan kan kagsadiri? Kaipuhan nia an koʹpher, sarong bagay na makatatakop sa saiyang kasalan. An nombradong mga hokom puwedeng magsabi saiya nin sarong pantubos, o multa, bilang halagang pambalukat.
9. Paano an sarong situwasyon may labot sa mga panganay sa Israel nag-iilustrar kan pagkaeksakto na hinahagad sa halagang pambalukat?
9 An saro pang termino sa Hebreo na konektado sa “pagtubos” iyo an pa·dhahʹ, sarong berbo na sa pundamental nangangahulogan “balukaton.” Ipinag-iilustrar kan Bilang 3:39-51 kun gurano kaeksakto dapat an halagang pambalukat. Huling ilinigtas sa kagadanan an mga panganay na Israelita kan Paskua nin 1513 B.C.E., rogaring sinda nin Dios. Kaya puwede nia kutanang hagadon sa kada panganay na lalaking Israelita na maglingkod sa saiya sa templo. Imbes, inako nin Dios an sarong “halagang pambalukat” (pidh·yohmʹ, sarong nombre na gikan sa pa·dhahʹ), na sinasabi: “Kuanon mo an mga Levita para sa sako . . . kasalihid kan gabos na panganay sa mga aking lalaki ni Israel.” Alagad kaipuhan na eksakto an pagsalihid. Kinua an sensus kan tribo ni Levi: 22,000 na lalaki. Sumunod, an sensus kan gabos na panganay na Israelita: 22,273 na lalaki. Solamente paagi sa pagbayad nin “halagang pantubos” na limang siklo para sa kada saro na nabalukat an 273 na sobrang panganay, na tinogotan na dai maglingkod sa templo.
Katimbang na Pantubos
10. Taano an mga atang na hayop ta dai makatatakop sa mga kasalan nin tawo?
10 Ipinag-iilustrar kan nasa enotan na an pantubos kaipuhan na kapareho sa halaga kan sinasalidahan kaiyan, o tinatakopan. An mga atang na hayop na idinolot nin mga tawong may pagtubod poon ki Abel sa katunayan dai makatatakop sa mga kasalan nin tawo, ta an mga tawo mas halangkaw kisa mga hayop. (Salmo 8:4-8) Kaya ikinasurat ni Pablo na “dai mahihimo na an dugo nin mga baka asin kanding makahale nin mga kasalan.” An siring na mga atang makaseserbi sanang naglaladawan, o simbolikong takop bago an pantubos na maabot.—Hebreo 10:1-4.
11, 12. (a) Taano an rinibong milyon na tawo ta dai kinaipuhan na magadan bilang atang tanganing matakopan an pagigin makasalan nin tawo? (b) Siisay sana an makapaglilingkod bilang “katimbang na pantubos,” asin ano an nagigibo kan saiyang kagadanan?
11 An ipinanganinong pantubos na ini kaipuhan na eksaktong katimbang ni Adan, ta an penalidad na kagadanan na makatanosan na itinao nin Dios ki Adan nagbunga kan pagkakondenar kan rasa nin tawo. “An gabos nagagadan dian ki Adan,” sabi kan 1 Corinto 15:22. Kaya dai kinaipuhan na an rinibong milyon na indibiduwal na tawo magadan bilang atang tanganing magin katimbang kan kada indibiduwal sa mga aki ni Adan. “Paagi sa sarong tawo [si Adan] an kasalan naglaog sa kinaban asin an kagadanan huli sa kasalan.” (Roma 5:12) Asin “mantang an kagadanan huli sa sarong tawo,” an pagkabalukat sa katawohan maabot man “huli sa sarong tawo.”—1 Corinto 15:21.
12 An tawo na puwedeng magin pantubos kaipuhan na sangkap na tawo na may laman asin dugo—an eksaktong kapantay ni Adan. (Roma 5:14) An sarong espiritung linalang o “Dios-tawo” dai makapababalanse sa timbangan nin hustisya. Solamente an sarong sangkap na tawo, saro na bakong sakop kan sentensiang Adamikong kagadanan, an makatatao nin “katimbang na pantubos,” saro na sangkap na katimbang ni Adan. (1 Timoteo 2:6)a Paagi sa boluntad na pag-atang kan saiyang buhay, an “huring Adan” na ini puwedeng magtao kan bayad sa kasalan kan “enot na tawong si Adan.”—1 Corinto 15:45; Roma 6:23.
13, 14. (a) Nakikinabang daw sa pantubos si Adan asin Eva? Ipaliwanag. (b) Paano an pantubos napakikinabangan kan mga gikan ni Adan? Iilustrar.
13 Minsan siring, si Adan asin Eva parehong dai nakikinabang sa pantubos. An Pagboot ni Moises igwa kan prinsipyong ini: “Dai kamo mag-ako nin pantubos sa kalag kan paragadan na maninigong magadan.” (Bilang 35:31) Si Adan dai nadayaan, kaya an saiyang kasalan sadiring kabotan, tuyo. (1 Timoteo 2:14) Idto paggadan sa saiyang gikan, ta ngonyan minana ninda an saiyang pagkabakong sangkap, sa siring nasentensiahan nin kagadanan. Malinaw na si Adan maninigong magadan, ta bilang sangkap na tawo, saiyang tuyong ginusto na magmasumbikal sa pagboot nin Dios. Magigin tumang sa matanos na mga prinsipyo ni Jehova na iaplikar an pantubos para ki Adan. Minsan siring, an pagtao kan bayad sa kasalan ni Adan nagbubukas kan dalan para sa pagpagin imbalido kan sentensiang kagadanan sa mga gikan ni Adan! (Roma 5:16) Sa legal na sentido, an mapanlaglag na kapangyarihan nin kasalan pinutol mismo sa ginikanan. An paratubos ‘nagnamit nin kagadanan para sa lambang tawo,’ na pinasan an mga bunga nin kasalan para sa gabos na aki ni Adan.—Hebreo 2:9; 2 Corinto 5:21; 1 Pedro 2:24.
14 Bilang ilustrasyon: Imahinara an sarong dakulang pabrika na ginatos an empleyado. Huli sa madayang manedyer kan pabrika napierde an negosyo; nagsirra an pabrika. Ginatos an mayo ngonyan nin trabaho asin dai nakababayad sa saindang mga utang. An saindang mga agom, aki, asin, iyo, inutangan gabos nagsasakit huli sa karatan kan sarong tawong iyan! Dangan nag-abot an sarong mayaman na paratabang na binayadan an utang kan kompanya asin binuksan liwat an pabrika. An pagkakanselar man kan sarong utang na iyan nagtao nin lubos na kaginhawahan sa dakol na empleyado, sa saindang mga pamilya, asin sa mga inutangan. Pero nakapakihiras daw sa bagong prosperidad an dating manedyer? Dai, sia nabibilanggo asin kun siring permanente nang mayo nin trabaho! Kaagid kaiyan, an pagkakanselar kan sarong utang ni Adan nagtao nin mga pakinabang sa minilyon niang gikan—pero bakong ki Adan.
Siisay an Nagtao kan Pantubos?
15. Siisay an makatatao nin pantubos sa katawohan, asin taano?
15 An salmista nanambitan: “Mayo ni saro sa sainda an sa ano man na paagi makababalukat minsan sa tugang, ni makatatao sa Dios nin pantubos para sa saiya; (asin an halagang pambalukat sa saindang kalag dakulaon an halaga na iyan nag-ontok na sagkod sa panahon na daing sagkod).” An The New English Bible nagsasabi na an halagang pambalukat “sagkod lamang na dai nia kayang bayadan.” (Salmo 49:7, 8) Kun siring, siisay an matao kan pantubos? Solamente si Jehova an makatatao kan sangkap na “Kordero . . . na naghahale kan kasalan kan kinaban.” (Juan 1:29) An Dios dai nagsugo nin anghel na magligtas sa katawohan. Ginibo nia an pinakadakulang sakripisyo na isugo an saiyang bugtong na Aki, “an nangongorog niang kinaoogmahan.”—Talinhaga 8:30; Juan 3:16.
16. (a) Paano an Aki nin Dios namundag bilang sangkap na tawo? (b) Ano an ikaaapod ki Jesus sa legal na sentido?
16 Paagi sa saiyang gikan sa boot na pagpartisipar sa banal na areglo, an Aki nin Dios “nagpakang-daing halaga” na hinale an saiyang langitnon na naturalesa. (Filipos 2:7) Ibinalyo ni Jehova an puwersa nin buhay asin an personalidad kan saiyang panganay na langitnon na Aki sa matris nin sarong daragang Judia na an ngaran Maria. Dangan ‘linindongan sia’ nin banal na espiritu, na iginagarantiya na an aking nagdadakula sa saiyang matris magigin banal, biyong siblag sa kasalan. (Lucas 1:35; 1 Pedro 2:22) Bilang tawo, sia aapodon na Jesus. Pero sa legal na sentido, sia puwedeng apodon na ‘ikaduwang Adan,’ ta sia sangkap na katimbang ni Adan. (1 Corinto 15:45, 47) Sa siring puwedeng idolot ni Jesus an saiyang sadiri na atang bilang “daing kaninan asin daing digtang kordero,” pantubos para sa makasalan na katawohan.—1 Pedro 1:18, 19.
17. (a) Siisay an binabayadan kan pantubos, asin taano? (b) Mantang an Dios an nagtatao asin nag-aako kan pantubos, taano ta ginibo pa an pagribay?
17 Alagad, kiisay babayadan an pantubos na iyan? Sa dakol na siglo an mga teologo nin Kakristianohan nangatanosan na idto ibinayad ki Satanas na Diablo. An totoo iyo na an katawohan “ipinabakal sa kaoripnan” nin kasalan asin kun siring napasairarom kan pamomogol ni Satanas. (Roma 7:14; 1 Juan 5:19) Pero, si Jehova, bakong si Satanas, an “nagtatao nin kastigo” sa kasalan. (1 Tesalonica 4:6) Kun siring, arog kan malinaw na sinasabi kan Salmo 49:7, an pantubos dapat na bayadan “sa Dios.” Si Jehova an nagtatao kan pantubos, pero pakaatangan kan Kordero nin Dios, an halaga kan saiyang pantubos dapat na ibayad sa Dios. (Ikomparar an Genesis 22:7, 8, 11-13; Hebreo 11:17.) Dai kaini ginigibo an pantubos na garo daing kamanungdanan, mekanikal na pagriribay, na garo an kuwarta kinua sa sarong bulsa asin ilinaog sa ibong. An pantubos bakong gayong pisikal na pagriribay kundi legal na transaksion. Paagi sa pag-insister na bayadan an pantubos—dawa nangahulogan nin dakulang halaga para sa saiya man sana—pinatunayan ni Jehova an saiyang dai naliliwat na pangangapot sa matanos na mga prinsipyo.—Santiago 1:17.
“Tapos Na!”
18, 19. Taano ta kaipuhan na magsakit si Jesus?
18 Kan tigsoli nin 33 C.E., panahon nang bayadan an pantubos. Si Jesu-Cristo inarestar sa falsong mga sahot, sinentensiahan na may kasalan, asin ipinako sa hariging pasakitan. Sia nakimaherak sa Dios na may “makosog na mga pagtangis asin luha” huli sa makuring kolog asin kasopganan. (Hebreo 5:7) Kaipuhan daw na magsakit nin siring si Jesus? Iyo, huli ta paagi sa pagdadanay na “maimbod, dai nin kadayaan, dai nin digta, siblag sa mga parakasala,” sagkod sa katapusan, hinusay ni Jesus na may dramatikong katapusan an isyu manongod sa integridad kan mga lingkod nin Dios.—Hebreo 7:26.
19 An mga pagsakit ni Cristo nagserbi man na gibohon siang sangkap para sa saiyang katongdan bilang Halangkaw na Saserdote nin katawohan. Bilang siring, sia dai magigin daing herak, daing labot na namamahala. “Huli ta mantang sia mismo nagtios kaidtong binabalo, sia makasosorog sa mga binabalo.” (Hebreo 2:10, 18; 4:15) Sa saiyang huring hinangos, si Jesus nakakurahaw na may kapangganahan, “Tapos na!” (Juan 19:30) Bako sana na napatunayan nia an saiyang integridad kundi ikinabugtak man nia an pundasyon para sa kaligtasan nin katawohan—asin mas mahalaga pa, an pagkabindikar kan soberaniya ni Jehova!
20, 21. (a) Taano si Cristo ta binuhay hale sa mga gadan? (b) Taano si Jesu-Cristo ta “binuhay sa espiritu”?
20 Minsan siring, sa anong paagi na an pantubos aktuwal na iaaplikar sa makasalan na katawohan? Noarin? Paano? An mga bagay na ini dai pinabayaan sa bahala na sana. Kan ikatolong aldaw pagkagadan ni Cristo, binuhay sia liwat ni Jehova sa mga gadan. (Gibo 3:15; 10:40) Paagi sa napakahalagang aktong ini, bagay na pinatunayan nin ginatos na mga nakaheling mismo, bako sana na binalosan ni Jehova an maimbod na paglilingkod kan saiyang Aki kundi tinawan sia nin oportunidad na tapuson an saiyang gibong pagbalukat.—Roma 1:4; 1 Corinto 15:3-8.
21 Si Jesus “binuhay sa espiritu,” na an saiyang bangkay hinale sa paaging dai ihinayag. (1 Pedro 3:18; Salmo 16:10; Gibo 2:27) Bilang espiritung linalang, an binuhay liwat na si Jesus puwede nang mapangganang bumuwelta sa langit. Seguradong nagkaigwa nin dai mapogolan na paggayagaya sa langit kan okasyon na idto! (Ikomparar an Job 38:7.) Si Jesus dai nagbuwelta tangani sanang maogma sa pagsabat sa saiya. Sia nagduman tanganing gibohon an ibang trabaho, kaiba na an pagpangyari na an bilog na rasa nin tawo makinabang sa saiyang pantubos. (Ikomparar an Juan 5:17, 20, 21.) Kun paano nia gigibohon ini asin kun ano an kahulogan kaiyan para sa katawohan ipaliliwanag sa masunod na artikulo.
[Mga Nota sa Ibaba]
a An termino sa Griego na ginamit digdi, an·tiʹly·tron, dai minalataw sa ibang kabtang kan Biblia. Iyan konektado sa termino na ginamit ni Jesus para sa pantubos (lyʹtron) sa Marcos 10:45. Minsan siring, an The New International Dictionary of New Testament Theology nagdodoon na an an·tiʹly·tron ‘nagdodoon kan ideya nin pagriribayan.’ Tama sana, trinadusir iyan kan New World Translation na “katimbang na pantubos.”
Mga Hapot sa Repaso
◻ Anong mga isyu an mas mahalaga pa kisa kaligtasan nin tawo?
◻ Ano an boot sabihon kan “tubuson” an mga parakasala?
◻ Siisay an kaipuhan na magin katimbang ni Jesus, asin taano?
◻ Siisay an nagtatao kan pantubos, asin kiisay iyan binabayadan?
◻ Taano ta kaipuhan na si Cristo buhayon liwat hale sa mga gadan bilang espiritu?
[Retrato para sa pahina 11]
An mga atang na hayop kulang tanganing takopan an mga kasalan nin tawo; iyan nagladawan sa maabot na mas dakulang atang