An Kapag-arakian kan 1914—Taano ta Makahulogan?

“Aram kan satong mga parabasa na sa nagkapira nang taon linalaoman niato na matapos an Panahon na ini paagi sa grabeng panahon nin kariribokan, asin linalaoman niato na iyan pumutok nin bigla na sana asin mapuwersa dai mahaloy pakalihis kan Oktubre, 1914.”—Hale sa The Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, Mayo 15, 1911.

POON kan 1879 an magasin na kaidto inaapod na The Watch Tower and Herald of Christ’s Presence (na ngonyan inaapod na The Watchtower Announcing Jehovah’s Kingdom [sa Bicol, An Torrengbantayan Nagpapahayag kan Kahadean ni Jehova]) parateng itinotokdo an 1914 bilang tinandaan na taon sa hula kan Biblia. Sa pagdangadang kan taon na idto, ipinagirumdom sa mga parabasa na malalaoman an “grabeng panahon nin kariribokan.”

An impormasyon na ini ipinublikar nin lakop kan mga Kristiano, na ibinasar iyan sa pakasabot ninda sa “pitong panahon” asin “mga panahon kan mga Hentil” na sinasabi sa Biblia.a Nasabotan ninda na an panahon na ini 2,520 taon​—poon sa pagkadaog kan suanoy na kahadean ni David sa Jerusalem asin matatapos kan Oktubre 1914.b​—Daniel 4:​16, 17; Lucas 21:​24, King James Version.

Kan Oktubre 2, 1914, Si Charles Taze Russell, presidente kaidto kan Watch Tower Bible and Tract Society, mapusong nag-anunsiar: “An mga Panahon kan mga Hentil tapos na; tapos na an aldaw kan saindang mga hade.” Totoo nanggad an saiyang mga tataramon! Dai naheheling kan mga mata nin tawo, kan Oktubre 1914 may nangyari sa langit na nakatatanyog sa kinaban an halaga. Si Jesu-Cristo, an permanenteng Eridero kan “trono ni David,” pinonan an saiyang pagsakop bilang Hade kan bilog na katawohan.​—Lucas 1:​32, 33; Kapahayagan 11:15.

‘Pero,’ tibaad ihapot nindo, ‘kun si Cristo nagpoon na maghade kan 1914, taano ta orog na ruminaot an mga kamugtakan digdi sa daga?’ Huli ta nag-eeksister pa an dai naheheling na kaiwal nin tawo na si Satanas. Sagkod kan 1914, si Satanas nakasasakat duman sa langit. Naliwat an kamugtakan na iyan kan tindogon an Kahadean nin Dios kan 1914. “Puminotok an ralaban sa langit.” (Kapahayagan 12:7) Si Satanas asin an saiyang mga demonyo nadaog asin iinapon digdi sa daga, na may kapahapahamak na mga epekto sa katawohan. Ihinula kan Biblia: “Herak man kan daga asin kan dagat, huli ta huminilig na dian saindo an Diablo, na may dakulang kaanggotan, sa pakaaram na halipot na sana an saiyang panahon.”​—Kapahayagan 12:12.

Kan enot na siglo C.E., sinabi ni Jesus na an saiyang dai naheheling na presensia bilang bagong Hade sa daga tatandaan nin naheheling na tanda. Hinapot sia: “Ano an magigin tanda kan saimong presensia asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay?” An simbag nia? “An nasyon matindog tumang sa nasyon asin an kahadean tumang sa kahadean, asin magkakaigwa nin mga kakulangan nin kakanon asin mga linog sa surunodsunod na lugar. An gabos na bagay na ini iyo an kapinonan nin kasakitan.”​—Mateo 24:​3, 7, 8.

Kaya, an guerrang puminotok kan 1914 may kaibang teribleng mga kakulangan nin pagkakan, ta naistorbo an normal na pagprodusir nin kakanon sa laog nin labing apat na taon. Kumusta man an “mga linog sa surunodsunod na lugar”? Kan dekada pakalihis kan 1914, dai mababa sa sampulong mapanlaglag na linog an guminadan nin labing 350,000 katawo. (Helingon an kahon.) Tunay nanggad, an kapag-arakian kan 1914 nakaeksperyensia nin “kapinonan nin kasakitan.” Asin poon kaidto, dayaday na minaabot an kasakitan sa porma nin natural na mga kalamidad, gutom, asin kadakoldakol na guerra.

Minsan siring, an bareta kan pagpatindog kan Kahadean nin Dios kan 1914 maogmang bareta ta ililigtas kan Kahadean na iyan sa kalaglagan an dagang ini. Paano? Hahaleon kaiyan an gabos na falso, parasaginsagin na relihiyon, maraot na mga gobyerno, asin an maraot na impluwensia ni Satanas. (Daniel 2:44; Roma 16:20; Kapahayagan 11:18; 18:​4-8, 24) Saro pa, itatao kaiyan an sarong bagong kinaban na dian “an katanosan an magdadanay.”​—2 Pedro 3:13.

Dai nahaloy pakalihis kan Guerra Mundial I, an sinserong mga Estudyante sa Biblia, na apod kaidto sa mga Saksi ni Jehova, nagpoon na mamansayan an saindang pribilehiyo mapadapit sa saro pang kabtang kan tanda kan presensia ni Jesus bilang Hade. Ihinula ni Jesu-Cristo: “An maogmang baretang ini kan kahadean ihuhulit sa bilog na ineerokan na daga para sa pagpatotoo sa gabos na nasyon; dangan madatong an katapusan.”​—Mateo 24:14.

Poon sa saradit na kapinonan kan 1919, an mga Saksi ni Jehova daing ontok na ilinalakop an “maogmang baretang ini.” Bilang resulta, an minilyon hale sa labing 200 na kadagaan tinitipon na ngonyan bilang mga sakop kan Kahadean nin Dios. Asin kanigoan na mga bendisyon an naghahalat sa mga sakop na ini! Paparaon kan Kahadean an guerra, gutom, krimen, asin pan-aapi. Hahaleon pa ngani kaiyan an helang asin kagadanan!​—Salmo 46:9; 72:​7, 12-14, 16; Talinhaga 2:​21, 22; Kapahayagan 21:​3, 4.

Bago lumihis an kapag-arakian kan 1914, maootob kan paghuhulit kan Kahadean an katuyohan kaiyan. “Sa panahon na iyan,” an ihinula ni Jesus, “magkakaigwa nin dakulang kahorasaan na dai pang kaagid na nangyari poon sa kapinonan kan kinaban sagkod ngonyan, dai pa, ni mangyayari pa giraray. Sa katotoohan, kun dai pahalipoton an mga aldaw na iyan, mayong laman na makaliligtas; alagad huli sa mga pinili an mga aldaw na iyan pahahalipoton.”​—Mateo 24:​21, 22.

Dai paggibohon an sala na naginibo kan kapag-arakian bago kan 1914. An mga bagay dai perming magpapadagos na arog ngonyan. May natatagamang pambihirang mga pagkaliwat. Pero para sa mga minahirong may kadonongan, may makangangalas na mga malalaoman.

Kun siring, hinanyoga an mga tataramon kan suanoy na propeta: “Hanapa nindo si Jehova, kamo gabos na mahoyo sa daga . . . Hanapa nindo an katanosan, hanapa nindo an kahoyoan. Tibaad kamo matago sa aldaw kan kaanggotan ni Jehova.” (Sofonias 2:3) Paano niato ikaaaplikar an hatol na ini? An minasunod na artikulo makatatabang na masimbag an hapot na iyan.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Tsart sa pahina 7]

Mga Linog Kaidtong Dekada Pakalihis kan 1914

Petsa: Lugar: Nagadan:

Enero 13, 1915 Avezzano, Italia 32,600

Enero 21, 1917 Bali, Indonesia 15,000

Pebrero 13, 1918 Probinsia nin Kwangtung, Tsina 10,000

Oktubre 11, 1918 Puerto Rico (solnopan) 116

Enero 3, 1920 Veracruz, Mejico 648

Setyembre 7, 1920 Reggio di Calabria, Italia 1,400

Disyembre 16, 1920 Probinsia nin Ningsia, Tsina 200,000

Marso 24, 1923 Probinsia nin Szechwan, Tsina 5,000

Mayo 26, 1923 Iran (amihanan-sirangan) 2,200

Setyembre 1, 1923 Tokyo-Yokohama, Hapon 99,300

Hale sa tsart na “Significant Earthquakes of the World” sa librong Terra Non Firma, ni James M. Gere asin Haresh C. Shah.