Kalayo sa Impierno—Naglalaad o Napaparong Na?

AN Protestanteng parahulit na si Jonathan Edwards tinatakot kaidto an puso kan mga Amerikanong Kolonyal kan ika-18 siglo kan saiyang detalyadong mga paglaladawan sa impierno. Sarong beses ilinadawan nia an sarong eksena na an Dios ilinalabyog an mga parakasala sa kalayo na garo makababaldeng mga lawa. Pinatanidan ni Edwards an saiyang kongregasyon: “O parakasala, nakabitay ka sa sarong pinong tursido, na nag-aarab-adab sa palibot an kalayo nin banal na kangirhatan, asin andam ano man na oras na uposon iyan, asin tunawon iyan sa kalayo.”

Alagad, pakatapos tolos na ipahayag ni Edwards an bantog na sermon na ini, an kalayo nin impierno nagpoon nang, sabi ngani, magpirawpitaw asin maparong.a An librong The Decline of Hell, ni D. P. Walker, nagsabi na “sa ikaapat na dekada kan ika-18 siglo an doktrina nin daing sagkod na pagpasakit sa mga kinondenar inaangat nin hayagan.” Durante kan ika-19 siglo, an kalayo kan impierno nagpadagos na maparong, asin sa kabangaan kan ika-20 siglo, an pagmansay ni Edwards sa impierno bilang ‘horno nin kalayo na dian an mga biktima makuring pinasasakitan nin daing sagkod sa saindang isip asin sa saindang hawak’ nawara na sa sibilisadong orolay. “Inaatake nin modernong intelektualismo asin pinarurumarom kan kalayo nin Hiroshima asin kan Holocaust,” an sabi kan peryodistang si Jeffery Sheler, “an makatatakot na paglaladawan kan impierno nawaran na nanggad kan kabangisan kaiyan.”

An dakol na parahulit nawaran na kan saindang gana sa kalayo asin asupre. An mapuwersang mga sermon dapit sa makuring takot sa impierno nawara na sa mga diskurso sa pulpito nin tradisyonal na mga iglesya nin Kakristianohan. Para sa kadaklan na teologo, an impierno nagin tema na lihis nang marhay sa panahon tanganing odok pang adalan. Kaidtong pira nang taon an nakaagi sarong istoryador nin simbahan an nagsiyasat para sa sarong leksion sa unibersidad dapit sa impierno, asin hineling nia an mga indese kan nagkapirang babasahon nin madodonong. Dai lamang sia nin nakua. Sono sa magasin na Newsweek, an istoryador nagsabi: “An impierno nawara na. Asin mayo nin nakamangno.”

Pagbalik kan Impierno

Nawara na daw? Dai man. Makangangalas, sa nakaagi pa sanang mga taon an doktrina nin impierno luminaad liwat sa ibang mga lugar. An mga surbey sa Amerika nagpapaheling na an bilang nin mga tawo na nagsasabing sinda nagtutubod sa impierno luminangkaw poon sa 53 porsiento kan 1981 sagkod sa 60 porsiento kan 1990. Dugang pa digdi an pankinaban na paglakop kan mga mobimientong ebangheliko na naghuhulit nin impierno, asin naririsang gayo na an pagbalik nin impierno sa pag-isip nin Kakristianohan nagin nanggad panglobong pangyayari.

Pero an pagbalik daw na ini nakaapektar sana sa mga parasimba, o nakaabot iyan minsan sa pulpito? An katotoohan iyo na an impierno siring sa ihinulit ni Jonathan Edwards 250 taon na an nakaagi dai noarin man nawara sa nagkapirang konserbatibong pulpito nin Kakristianohan. Kan 1991, an U.S.News & World Report nagsabi: “Maski sa nagkapirang liberal na tradisyonal na mga denominasyon, igwa nin mga ebidensia na an mga teologo nagpopoon nang isipon nin mas seryoso an dapit sa ideya nin impierno kisa kan nakaaging mga dekada.” Malinaw na pakatapos nin mga taon nin pagpabaya, an kalayo sa impierno nababantog na naman sa bilog na kinaban. Minsan siring, iyan daw may kalayo pa man giraray?

Naglataw na mga Hapot

An teologong si W. F. Wolbrecht daing pagduda: “An impierno impierno, asin dai nin pagmawot o pag-isip nin tawo na makaiina sa daing katapusan na pagkakondenar sa impierno.” An dakol na mga parasimba dai nakasisiertong marhay. Minsan ngani dai man nagdududa sa pag-eksister nin impierno, igwa sinda nin mga hapot dapit sa kun ano an impierno. Inaako nin saro pang teologo: “Para sa sako man, an impierno sarong dai mapagdududahan na katunayan, na malinaw na ipinaisi sa biblikal na patotoo, pero an eksaktong kamugtakan kaiyan dai segurado.” Iyo, sa nagdadakol na bilang nin mga teologo asin ordinaryong tawo, an hapot ngonyan bako nang, “Igwa daw nin impierno?” kundi, “Ano an impierno?”

Paano kamo masimbag? Ano an isinabi saindo dapit sa kamugtakan kan impierno? Asin taano an sinserong mga Kristiano ta nariribok an isip kan doktrinang ini?

[Nota sa Ibaba]

[Picture Credit Line sa pahina 2]

Tutob: An ilustrasyon ni Doré kan Tumult and Escape para sa Divine Comedy ni Dante

[Picture Credit Line sa pahina 3]

An ilustrasyon ni Doré kan Devils and Virgil para sa Divine Comedy ni Dante