Paglaom—Mahalagang Proteksion sa Sarong Mamondong Kinaban
An sarong solteritong taga-Korea boot na tabangan an saiyang ina na kombensiron an sarong kolehiyala kun gurano kahalaga na magkaigwa nin paglaom sa ngapit. Nagigirumdoman an sarong ilustrasyon na saiyang nadangog sa sarong Kristianong pagtiripon, hinapot nia an estudyante kun ini puwedeng tumabang saiya na resolberan an sarong patood. Uminoyon an kolehiyala. Sinabi nia: “Igwa nin duwang pamilya. Pareho sinda nagtitios. Nag-ooran kaidto nin makosog, asin an atop kan mga harong pareho nagtotoro. An sarong pamilya mamondoon nin marhay, asin grabe an reklamo ninda dapit sa pagtoro. Pero an sarong pamilya maogma asin marahay an disposisyon mantang sinusulat ninda an saindang atop. Taano ta may pagkakalaen na gayo sa duwang pamilyang ini?” Nagngangalas, an daraga nagsimbag na dai nia aram. “Bueno,” sabi kan solterito, “an ikaduwang pamilya maogma huli ta naresibi pa sana ninda an sarong paisi gikan sa gobyerno kan siudad na tatawan sinda nin sarong bagong harong. Kaya igwa sinda nin paglaom. Iyan an pagkakalaen!”
AN PATOOD kan solterito nag-iilustrar nin sarong simpleng katunayan: An paglaom binabago an satong saboot sa buhay, sa parate magin ano man an satong kamugtakan. Arog kan nasambit niang duwang pamilya, an kadaklan sato nagkakaipong tagalan an mga pagbalo sa buhay—mga problema sa salud, kahaditan sa pinansial, kariribokan sa pamilya, krimen, asin dai mabilang na iba pang pagbalo asin pan-aabuso. Sa parate, dai niato mahahale an mga problemang ini kun paanong dai niato magigibong pahaleon an sarong bagyo sa palibot niato. Kaya puwede kitang makamate na nabibigo, nagsosolo—sa halipot, daing maginibo. Sa pagpadepisil sa situwasyon, tibaad tinokdoan kita sa simbahan na mamondo an ngapit para sa kadaklan na mga parakasala, na puwedeng kaiba dian an pagpadusa sagkod lamang.
Sinasabi na an resipe sa pagigin mamondo kadaihan nin maginibo asin kadaihan nin paglaom. Alagad puwede nanggad niatong haleon an saro sa mga elemento; mayo sato an kaipuhan na mawaran nin paglaom. Asin an paglaom mismo puwedeng magin pinakamarahay na armas na sagangon an saro pang elemento, an pagmateng daing maginibo. Kun igwa kita nin paglaom, matatagalan niato an mga pagbalo sa buhay na matiwasay asin kontento imbes na nasasakitan sa kaherakherak na kamondoan. Iyo, an paglaom sarong mahalagang proteksion.
Nagpapangyari daw ini saindo na magin mapagduda? An paglaom daw siring nanggad kamapuwersa na nagpapangyari iyan sa siring na pagkakalaen? Asin makakukua daw kita gabos nin sarong masasarigan na paglaom?
Siring sa Takop sa Payo
An mga mediko minimidbid na an pambihirang kakayahan nin paglaom. An sarong nakaligtas sa Holocaust na Nazi, an espesyalista sa tension na si Dr. Shlomo Breznitz, nagsabi na sa kaso nin kadaklan na problema sa buhay, “an tension gikan sa satong pag-interpretar sa kadepisilan kaiyan, bakong an problema mismo. An paglaom pinagigian iyan.” An sarong artikulo sa The Journal of the American Medical Association idinoon na an paglaom “sarong mapuwersang bolong.” An magasin na American Health nagreport: “Dakol na halimbawa nin mga pasyente, orog na an mga may kanser, na biglang naggagrabe an kamugtakan kun nawawaran sinda nin paglaom—o biglang narahay kun nagkakaigwa sinda nin sarong bagay na malalaoman.”—Ikomparar an Talinhaga 17:22.
An mga estudyante kan Biblia haloy nang nakaaaram kan kahalagahan nin paglaom. Sa 1 Tesalonica 5:8, sinabihan ni Pablo an mga Kristiano: “Magpakamayokod kita asin isolog . . . bilang takop sa payo an paglaom sa kaligtasan.” Paano an “paglaom sa kaligtasan” siring sa takop sa payo?
Horophoropa an nagigibo nin takop sa payo. An soldado kan mga panahon nin Biblia nagsolot nin takop sa payo na gibo sa tanso asin batbat, na hustong-hustong isuknong sa pieltro, lana, o anit na kupya. An takop sa payong ini pinoprotehiran an saiyang payo sa naglalayog na mga pana, naglalabyog na mga samulig, asin nakalalaslas na mga espada nin ralaban. Kun siring, siertong kakadikit na soldado an nagduduwaduwa na sumolot nin takop sa payo kun igwa sinda. Alagad, an pagsolot nin takop sa payo dai nangahulogan na an soldado dai madadaog o na dai siang namamatean kun tinamaan an saiyang payo; imbes, an takop sa payo sinisierto sana na an kadaklan na tama dumaplis imbes na makagadan.
Kun paanong an takop iniingatan an payo, siring man an paglaom iniingatan an isip. Tibaad dai makatatabang sato an paglaom na lingawan sana an mga kadepisilan o kaolangan na garo iyan mayo sana. Pero sinasagang nin paglaom an siring na mga tama asin nagtatabang na siertohon na iyan dai makadanyar sa satong mental, emosyonal, o espirituwal na salud.
An maimbod na tawong si Abraham risang nagsolot kaining piguratibong takop sa payo. Si Jehova hinagad saiya na isakripisyo an saiyang namomotan na aki, si Isaac. (Genesis 22:1, 2) Pasil sana kutana para ki Abraham na madesesperar, pagmate na puwedeng gumiya saiya na magmasumbikal sa Dios. Ano an nag-ingat sa saiyang isip sa pagmateng idto? An paglaom nagin pundamental na tabang. Sono sa Hebreo 11:19, “sia naglaom na mahihimo nin Dios na buhayon [si Isaac] minsan hale sa mga gadan.” Siring man, an paglaom ni Job sa pagkabuhay liwat nakatabang na ingatan an saiyang isip sa kapaitan nin boot, na puwedeng gumiya saiya na sumpaon an Dios. (Job 2:9, 10; 14:13-15) Si Jesu-Cristo, sa atubang nin masakit na kagadanan, nakanompong nin kosog asin karangahan sa saiyang magayagayang paglaom para sa ngapit. (Hebreo 12:2) An kasarigan na an Dios dai noarin man masasala, dai noarin man magkukulang sa pag-otob sa saiyang tataramon, iyo an pundasyon para sa tunay na paglaom.—Hebreo 11:1.
An Basihan sa Tunay na Paglaom
Siring sa pagtubod, an tunay na paglaom basado sa tunay na bagay, katunayan, katotoohan. Puwedeng mapangalas kaini an nagkapira. Arog sa sinasabi nin sarong parasurat, “an dakol na tawo garo naghohona na an paglaom saro sanang tontong porma nin pagdehar sa katotoohan.” Alagad, an tunay na paglaom bako sanang marahay na paglaom sa idinigson na kaogmahan, sarong malabsay na pagtubod na makukua niato an ano man na booton niato o na minsan an saradit na bagay mareresolberan. An buhay igwa nin paagi na haleon an siring na mga salang paghona paagi sa katunayan.—Eclesiastes 9:11.
An tunay na paglaom laen. Ini gikan sa kaaraman, bakong mga kamawotan. Horophoropa an ikaduwang pamilya sa patood na nasambitan sa kapinonan. Anong paglaom an mapasasainda kun an saindang gobyerno midbid sa pagdeskubre sa mga panuga kaini? Imbes, an panuga na may kaibang ebidensia sa pagigin matitiwalaan makatatao sa pamilya nin solidong basihan para sa paglaom.
Siring man, an mga Saksi ni Jehova ngonyan igwa nin paglaom na konektadong marhay sa sarong gobyerno—an Kahadean nin Dios. An Kahadean na ini iyo an pinakalaog kan mensahe kan Biblia. Sa laog nin mga taon ini an nagin gikanan nin paglaom para sa mga babae asin lalaki, arog ni Abraham. (Hebreo 11:10) An Dios nanunuga na paagi sa saiyang Kahadean, tatapuson nia an maraot na palakaw kan daan na kinaban na ini asin poponan an sarong bagong palakaw. (Roma 8:20-22; 2 Pedro 3:13) An paglaom na ini sa Kahadean totoo, bakong pangatorogan. An gikanan kaini—si Jehova Dios, an Soberanong Kagurangnan kan uniberso—dai masasahotan nin ano man. Kaipuhan sana niatong siyasaton an pisikal na paglalang nin Dios tanganing maheling na sia nag-eeksister asin igwa nin igong kapangyarihan na otobon an gabos niang panuga. (Roma 1:20) Kaipuhan sana niatong siyasaton an mga tala nin saiyang pagtrato sa katawohan tanganing maheling na an saiyang tataramon dai noarin man pinabayaan na dai maotob.—Isaias 55:11.
Minsan siring, makamomondo na an kadaklan na naghihingakong Kristiano nakalingaw sa tunay na paglaom. An teologong si Paul Tillich nagsabi sa sarong sermon na napublikar pa sana: “An [enot na] mga Kristiano nakanood na maghalat sa katapusan. Pero luway-luway na puminondo sinda sa paghalat. . . . An paglaom para sa sarong bagong kamugtakan nin mga bagay sa daga nagluya, minsan ngani an saro namimibi kaini sa kada Pamibi kan Kagurangnan—Gibohon an boot mo digdi sa daga siring man kan sa langit!”
Kanigoan kamondong pangyayari! Minilyon, binilyon pa ngani, na tawo na nasa grabeng pangangaipo an mayo nin paglaom, alagad iyan makukua ninda dian mismo sa saindang sadiring mga Biblia. Helinga an makamomondong bunga! Huling mayo nin marigon na paglaom na maprotehir sa saindang isip, makangangalas daw na an sarong desesperado, “kaisipan na dai inooyonan” guminiya sa dakol na atian an kinaban nin lakop na inmoralidad asin kadahasan? (Roma 1:28) Mahalaga nanggad na dai kita noarin man maholog sa siring na siod. Imbes na iapon an takop sa payo na paglaom, kaipuhan niato na perming parigonon ini.
Kun Paano Paririgonon an Saindong Paglaom
An pinakamarahay na paagi na parigonon an paglaom midbidon an gikanan kaiyan, si Jehova Dios. Mahigos na adalan an saiyang Tataramon, an Biblia. An Roma 15:4 nagsasabi: “An gabos na bagay na isinurat kaidto isinurat sa pagtokdo sato, tanganing paagi sa satong pakatagal asin sa karangahan hale sa Kasuratan magkaigwa kita nin paglaom.”
Dugang pa, maninigong siertohon niato na an satong paglaom sa ngapit bako sanang sarong daing kasiertohan na ideya. Kaipuhan na gibohon niato ining tunay sa satong isip. Naglalaom daw kamong mabuhay sagkod lamang sa Paraiso digdi sa daga? Boot daw nindong maheling an saindong namomotan na mga nagadan kun sinda buhayon na liwat sa daga? Kun iyo, naheheling daw nindo dian an saindong sadiri sa panahon na iyan? Halimbawa, an Isaias 65:21, 22 nagsasambit sa pagtogdok kan lambang saro nin saiyang sadiring harong asin pag-istar dian. Puwede daw nindong ipirong an saindong mata asin imahinaron an saindong sadiri na nagtatrabaho sa atop nin saindong bagong harong, na ipinapako an ultimong madera? Isip-isipa an pangalagkalag nindo sa bunga kan saindong pagplano asin pagpagal. An maogmang mga tanog nin pagtogdok puminondo na; minamasdan nindo an tanawon nin natad mantang an limpoy sa hapon linalakopan iyan. An doros minapawasiwas nin malumanay sa mga kahoy asin rinirepreskohan kamo sa hanglas kan saindong trabaho. An pagngisi nin mga aki, na sinasabayan kan huni nin mga gamgam, nadadangog nindo. An orolay kan saindong mga namomotan nadadangog gikan sa ibaba kan harong.
An pagladawan sa isip kan siring kaogmang oras bakong daing kamanungdanan na pagbanabana; imbes, iyan paghorophorop sa sarong hula na siertong maootob. (2 Corinto 4:18) Mientras na mas totoo saindo an paglaom na iyan, mas marigon man an saindong paglaom na kamo makaaabot dian. An siring karigon, malinaw na paglaom iingatan kamo sa pakamate na “ikinasosopog an maogmang bareta,” na tibaad magpangyari saindo na dulagan an asignasyon nin paghiras kaiyan sa iba. (Roma 1:16) Al kontraryo, bobooton nindo na ‘ipag-orgolyo an paglaom’ arog kan ginibo ni apostol Pablo, paagi sa may kompiansang paghiras kaiyan sa iba.—Hebreo 3:6.
Orog pa sa daing sagkod na ngapit an nagtatao nin paglaom. Igwa naman nin makukuanan nin paglaom sa ngonyan. Paano iyan? An Romanong estadista kan ikalimang siglo C.E. na an ngaran Cassiodorus nagsabi: “Sia na nagmimidbid sa pakinabang na nangyari na nag-aako nin paglaom sa mga pakinabang sa ngapit.” Madonong na mga tataramon! Anong karangahan an makakamit niato sa mga panuga nin bendisyon sa ngapit kun dai niato inaapresyar an presenteng mga bendisyon?
An pamibi pinaririgon man an paglaom sa ngonyan. Dugang pa sa pagpamibi para sa halawig na ngapit, maninigong mamibi kita para sa presenteng mga pangangaipo niato. Puwede kitang maglaom asin mamibi para sa mas marahay na relasyon sa mga miembro nin pamilya asin kapwa mga Kristiano, para sa satong masunod na espirituwal na pagkakan, maski para sa pakakua niato nin mga pangangaipo sa materyal. (Salmo 25:4; Mateo 6:11) An pagbugtak kan siring na mga paglaom sa kamot ni Jehova makatatabang sato na makatagal sa aroaldaw. (Salmo 55:22) Mantang kita nagtatagal, an satong pakatagal mismo paririgonon man an takop sa payo na paglaom.—Roma 5:3-5.
Pagkaigwa nin May Paglaom na Pagmansay sa mga Tawo
An negatibong kaisipan garo takla sa takop sa payo na paglaom. Iyan diit-diit na nanraraot, asin luway-luway ginigibo an takop sa payo na magin daing pakinabang. Nanodan na daw nindong midbidon an negatibong kaisipan asin labanan iyan? Dai magpadaya sa napasalang honahona na an kaisipan na mapagtuya, mapagkritika, daing linalaoman na marahay kapareho nin kadonongan. An totoo, an negatibong kaisipan kakadikit an ginagamit na donong.
Madalion sanang magkaigwa kan kaisipan nin kadaihan nin paglaom dapit sa satong kapwa. An nagkapira, huli sa makolog na eksperyensia sa nakaagi, nawawaran nin paglaom na mag-ako giraray nin tabang o ranga gikan sa mga tawo. Tibaad mag-alangan pa ngani sindang dumolok sa Kristianong mga magurang sa pagpatabang sa saindang mga problema.
An Biblia nagtatabang sato na magkaigwa nin mas timbang na pagmansay sa mga tawo. Totoo, bakong madonong na ibugtak an gabos niatong paglaom sa mga tawo. (Salmo 146:3, 4) Pero sa Kristianong kongregasyon, an mga magurang naglilingkod bilang “balaog na mga lalaki” gikan ki Jehova. (Efeso 4:8, 11) Sinda sadiosan, may kabatidan na mga Kristiano na sinserong boot na magin “siring sa pailihan sa doros asin taguan sa bagyo.”—Isaias 32:2.
Dakol pang iba sa Kristianong kongregasyon an may hararom man na pagmakolog dapit sa pagigin gikanan nin paglaom. Isip-isipa kun paanong an ginatos na ribo sa sainda ngonyan nagseserbing mga ina, ama, tugang na babae, tugang na lalaki, asin mga aki para sa mga nawaran nin saindang mga pamilya; isip-isipa kun gurano pa kadakol an nagseserbing mga amigo na “labi pa kadayupot sa tugang” duman sa mga nagmomondo.—Talinhaga 18:24; Marcos 10:30.
Kun inaarang nindo ki Jehova an tabang, dai mawaran nin paglaom. Tibaad sinimbag na Nia kamo; tibaad igwa nin magurang o saro pang maygurang na Kristiano na andam na tumabang saindo ngonyan kun ipahahayag nindo an saindong problema. An timbang na paglaom sa tawo iniingatan kita sa pagrayo sainda asin sa pagsolosolo, na puwedeng gumiya sa paslo, dai maninigong gawe.—Talinhaga 18:1.
Dugang pa, kun igwa kita nin problema sa kapwa Kristiano, dai niato kaipuhan na magkaigwa nin daing paglaom, negatibong kaisipan dapit dian. Total, “an pagkamoot . . . naglalaom kan gabos na bagay.” (1 Corinto 13:4-7) Hingoahon na mansayon an Kristianong mga tugang na lalaki asin babae siring sa pagmansay ni Jehova—igwang paglaom. Helingon an saindang marahay na mga kuwalidad, magkompiar sa sainda, asin magmaigot sa pagresolber sa mga problema. An siring na paglaom iniingatan kita sa mga pagrinaotan nin boot asin pag-iriwal, na mayo nin kamanungdanan.
Nungkang magpadaog sa kadaihan nin paglaom kaining malalaglag nang daan na kinaban. Igwa nin paglaom—kapwa para sa satong daing sagkod na ngapit asin para sa solusyon sa satong mga problema sa ngonyan. Mangangapot daw kamo sa paglaom? Solot an paglaom sa kaligtasan na siring sa nagpoprotehir na takop sa payo, mayo nin lingkod si Jehova na dai na nanggad nin magiginibo—gurano man kadepisil kan mga kamugtakan. Kun dai niato iyan bubutasan, mayo nin ano man sa langit o sa daga na makapasusuhay sa sato sa paglaom na itinao ni Jehova sato.—Ikomparar an Roma 8:38, 39.