An Biblia—Sarong Praktikal na Giya Para sa Modernong Tawo
“An gabos na kasuratan ipinasabong nin Dios asin may pakinabang na magagamit . . . sa paggiya sa buhay nin mga tawo.”—2 Timoteo 3:16, “The Jerusalem Bible.”
AN KASURATAN na ini nagpapaliwanag kan mismong dahelan kun taano ta an Biblia praktikal para sa satong aldaw. Iyan ipinasabong nin Dios. Mantang an Dios an naglalang sato, mayo nin siisay man na mas nakaaaram manongod sa satuyang mga hawak, isip, pagmate, asin mga pangangaipo kisa sa saiya. An hade sa Israel na si David nagsabi kaidto dapit ki Jehova Dios: “Naheling kan saimong mga mata an semilya sa sako, asin nasusurat sa saimong libro an gabos na kabtang kaiyan.” (Salmo 139:16) Kun dakol an aram kan satuyang Kaglalang manongod sa sato, dangan makatanosan sana na an saiyang hatol asin sadol dapit sa kun paano kita magigin maogma asin mapanggana sa buhay siertong kapakipakinabang na siyasaton.
Ipinaheling nin eksperyensia na an mga prinsipyo sa Biblia kapwa praktikal asin realistiko para sa satuyang aldaw. Espisipiko man an mga iyan. An minasunod apat na halimbawa na nag-iilustrar kan pan-aroaldaw na pagkapraktikal kan Biblia.
Mga Pakikiiba nin Tawo Asin Personal na Paggawe: Itinotokdo kan Biblia an marahay na personal na mga prinsipyo na puwedeng gumiya sa marahay, mapangganang pakikiiba sa iba. Halimbawa, pinagbotan an nasyon nin Israel: “Dai ka magbalos o magtanom nin maraot na boot . . . asin kamotan mo an saimong kapwa nin siring sa saimo man sana.” (Levitico 19:18) Minsan ngani bako kitang sakop kan pagboot sa Israel, an pagkuyog sa mga prinsipyo kaiyan sa Biblia puwedeng makatabang sa sato na magin matoninong sa pakikiiba sa kapwa. Halimbawa, imahinara kun pirang problema an puwedeng maresolberan kun an lambang saro magmaigot na kultibaron an espirituwal na mga kuwalidad na manonompongan sa Galacia 5:22, 23: “An bunga kan espiritu iyo an pagkamoot, kagayagayahan, katoninongan, pakatios, kabootan, karahayan, pagtubod, kahoyoan, pagpopogol sa sadiri. Tumang sa mga siring dai nin pagboot.”—Ikomparar an Roma 8:5, 6.
Makamomondo nanggad, kun nagdadakol an mga pangigipit sa buhay, an pagkaaburido asin iriwal parateng minalataw. Sa mga kamugtakan na arog kaiyan, an pag-aplikar sa nagpapatanid na mga tataramon na manonompongan sa Talinhaga 29:11 puwedeng ilikay kita sa kadakol na problema. “An gabos niang espiritu an pinaluluwas nin sarong mangmang, alagad an madonong kinakalma iyan sagkod sa katapusan.”—Ikomparar an Talinhaga 15:1; Mateo 7:12; Colosas 3:12-14.
Marahay na sadol—pero epektibo daw iyan sa tunay na buhay? Konsiderara an kaso nin sarong lalaki sa Pransia na igwa nin grabeng problema sa saiyang mainit na payo. Dai mabilang an panahon na suminagkod sia sa ribok, pati sa bilanggoan, huli sa pagigin kalabot sa mga suruntokan. An saiyang pagigin ekspertong boksingero nakapagrabe pa sa mga bagay. Sa sarong okasyon nagkaiwal an lalaking ini asin an saiyang ama. Bago nia narisa napukan nia na an saiyang ama sa saro sanang suntok. Suminunod an mapait na pagkarayo kan saindang relasyon.
Mientras tanto, nakaolay kan lalaking ini an mga Saksi ni Jehova asin nagpoon na makanood sa mga prinsipyo sa Biblia. Pinahiro sia kaini na odok sa boot na siyasaton an saiya mismong pakikiiba sa iba. Paagi sa dakulang paghihingoa an saiyang personal na paggawe nagpoon na maliwat, asin nagin siang mas matoninong. Dangan sarong aldaw an lalaki nagbalik sa saiyang ama tanganing makipagkatoninongan. Naghangang marhay an saiyang ama huli sa mga ginibong pagbabago kan saiyang aki kaya ikinabalik an saindang relasyon.
Ini saro sa dakol na halimbawa na nagpapatunay sa katotoohan kan mga tataramon ni apostol Pablo: “Huli ta an tataramon nin Dios buhay asin mapuwersa asin mas matarom kisa arin man na minasbad na may duwang tarom . . . asin nakamimidbid kan mga kaisipan asin pagmawot kan puso.”—Hebreo 4:12.
Buhay Pampamilya: Maogma daw an saindong pamilya? Kadakol na pamilya an bako. “Na an buhay pampamilya bilang institusyon namemeligro sierto na ngonyan,” an komento kan The Natal Witness, sarong diaryo sa Aprika del Sur, na idinudugang na “an mga aki ngonyan namumundag sa sarong sosyal na rebolusyon.”
Alagad, an Biblia nagsosopay sa praktikal na sadol na dinisenyo tanganing tabangan na makapanggana an mga pamilya minsan lumataw an mga problema. Halimbawa, manongod sa papel nin mga agom na lalaki an Biblia nagsasabi: “An mga agom na lalaki kaipuhan na mamoot sa saindang agom siring sa saindang sadiring hawak.” Kun inootob kan agom na lalaki an kahagadan na ini, kawilihan para sa saiyang agom na bumalos paagi sa pagkakaigwa nin “hararom na paggalang sa saiyang agom.” (Efeso 5:25-29, 33) An relasyon sa pag-oltanan kan mga magurang asin mga aki kinomentohan sa Efeso 6:4: “Asin kamo, mga ama, dai nindo pagpaanggoton an saindong mga aki, kundi padagos na padakulaon sinda sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova.” Bilang resulta, ini nagtatao nin pampamilyang atmospera na minagibong mas pasil para sa mga aki na sumunod sa pagboot kan Biblia asin magin makinuyog sa saindang mga magurang.—Efeso 6:1.
An nasa enotan saro sanang kabtang kan komentaryo kan Biblia manongod sa buhay pampamilya. Paagi sa pagkuyog sa giya nin Dios, dakol an nakanompong nin kapangganahan asin nakamit an kaogmahan sa harong. Si Edward, ama nin duwa, nagpapaliwanag kan mga pakinabang na saiyang nakamit paagi sa pag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia. “An sakong pamilya nalalaglag na,” an paggirumdom nia. “Mayo akong panahon na magkaigwa nin makahulogan na relasyon sa sakuyang mga aki. An solamenteng nakapagpasaro sa samo iyo an samuyang pag-aplikar kan sinasabi sa Biblia manongod sa buhay pampamilya.”—Talinhaga 13:24; 24:3; Colosas 3:18-21; 1 Pedro 3:1-7.
Mental, Pisikal, Asin Emosyonal na Salud: Ipinaheling kan pagsiyasat na, sa sarong kabtang, an pisikal na salud nin saro konektado sa kamugtakan kan saiyang mental asin emosyonal na salud. “An komon na mga tanda nin tension,” an sabi kan The World Book Encyclopedia, “kabale an paglangkaw kan pulso, mas halangkaw na presyon nin dugo, tension sa kalamnan, mental depresyon, asin mayong kakayahan na magkonsentrar.” Pero an iba naniniwala na an pag-arog-arog sa maringis na mga gibo sarong paagi na mahale an tension. “An boksing puwedeng marahayon na pang-ina sa tension,” sabi kan sarong diaryo sa Aprika del Sur, an The Star. Kinotar kaiyan an mga tataramon kan asesor nin salud na si Jannie Claasens: “Kun an sarong babae nagkaigwa nin grabe kanakauuyam na aldaw, puwede niang haleon an saiyang tension paagi sa pagboksing.”
Pero, bako daw na mas marahay na manodan na kontrolon an pinakacausa nin pagkauyam? Sa magasin na Stress—The Modern Scourge, si Dr. Michael Slutzkin nagsasabi na an “pag-aram sa tension . . . mahalaga, huli ta dakol sa mga causa an nareremedyohan.” Idinugang nia na an “pagkontrol sa tension . . . puwede pa nganing makaparikas sa pagrahay sa manlaenlaen na kamugtakan.”
Ipinaliliwanag kan Biblia an epektibong marhay na paagi na makokontrol an tension: “Dai kamo maghadit sa ano man na bagay, kundi sa gabos na bagay . . . ipahayag nindo sa Dios an saindong kahagadan; asin an katoninongan nin Dios na minalampas sa gabos na kaisipan mag-iingat kan saindong puso asin kan saindong mga pag-isip paagi ki Cristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) An pagkontrol sa tension sa paaging ini igwa nin dakol na kapakinabangan—minsan sa pisikal. Arog kaini an pagkakasabi kan sarong talinhaga sa Biblia: “An trangkilong puso iyo an buhay kan laman.” (Talinhaga 14:30) An saro pang talinhaga nagsasabi: “An puso na maogma nakaoomay, alagad an espiritung nagmomondo nakapaaalang sa mga tolang.”—Talinhaga 17:22.
Sa pagprobar na makadulag sa tension asin pangigipit, dakol an nagsasarig sa tabako, alkohol, asin mga droga. An danyos na dinadara kan siring na pagkaadikto dokumentadong marhay. Alagad, perming isinusuherir kan Biblia an pagdadanay na malinig sa “lambang ramog nin laman.” (2 Corinto 7:1; ikomparar an Talinhaga 23:29-35.) Sierto nanggad, an paglikay sa siring na nakararaot na gayong mga gawe sarong praktikal na proteksion sa kinaban ngonyan.
Trabaho, Kuwarta, Asin Pagigin Sadiosan: An kahugakan mayong kapakinabangan. “Huli sa tiglipot an hugakon dai mag-aarado; makililimos sia sa panahon nin pag-ani, alagad ta mayo sia nin makukua,” an sabi kan Talinhaga 20:4. Sa ibong na kampi, an kahigosan kapakipakinabang. “An parahabon dai na maghabon,” an sabi kan Efeso 4:28. Idinudugang kan kasuratan na ini na mas marahay para sa saro na “magpagal, na maggibo nin marahay kan saiyang mga kamot, tanganing may ikatao sia sa nangangaipo.”—Ikomparar an Talinhaga 13:4.
Aram daw nindo na an mga prinsipyo sa Biblia puwedeng iaplikar minsan sa mga pakikiiba sa trabaho? An mga trabahador, arog kan “mga oripon” kan panahon nin Biblia, napakakarhay kun “makinuyog sa gabos na bagay sa [saindang] mga kagurangnan sa laman.” Sa ibong na kampi, an mga among, o “mga kagurangnan,” kaipuhan na “padagos na gibohon an matanos asin daing pagpapaorog” sa saindang mga empleyado.—Colosas 3:22-24; 4:1; ikomparar an 1 Pedro 2:18-20.
Kadakol kan sinasabi sa Biblia manongod sa sadiosan na mga transaksion sa negosyo. Minsan ngani makamomondo na iyan kulang ngonyan, an pagigin sadiosan parateng minimidbid asin inaapresyar bilang nakaaakit na kuwalidad. Ini an idinodoon kan Biblia. Sinabi kaidto ni Jesus: “An maimbod sa kadikit maimbod man sa dakol, asin an bakong matanos sa kadikit bako man na matanos sa dakol.”—Lucas 16:10; ikomparar an Talinhaga 20:10; 22:22, 23; Lucas 6:31.
Sa sarong nasyon sa Aprika, an industriya nin brilyante lugar nin grabeng paghabon asin pandadaya. Napagdesisyonan na salidahan an namamahala. An mga ministro sa gobyerno pinatao nin mga ngaran kan saindang iniisip na magigin angay para sa posisyon. Kan magtiripon an gabinete tanganing magdesisyon, saro-sarong hinale an mga ngaran, sa pangenot huli sa pandadaya. Sa katapustapusi, uminabot sinda sa pinakaultimong ngaran sa listahan—an kandidato kan presidente.
“Pero bako siang miembro kan partido!” an pagkontra kan sarong ministro.
Nagsimbag an presidente na ini bakong politikal na posisyon.
“Saro sia sa mga Saksi ni Jehova,” sabi pa kan saro.
“Iyan an dahelan kun taano ta dapat na sia an tawan kan trabaho,” sabi kan presidente. Dangan idinugang nia: “Aram ta na sadiosan sinda, asin ini an klase nin tawo na kinakaipuhan niato. Aram ta na puwede siang pagkatiwalaan.”
Iyo, an mga nag-aaplikar kan mga prinsipyo sa Biblia parateng nanonompongan na ini para sa saindang kapakinabangan minsan sa kinaban ngonyan.
Pahalagahan an Praktikal na Kadonongan
Pinag-olayan ta sana an sadit na kabtang kun ano an kahulogan kan ‘pakakua sa mismong kaaraman dapit sa Dios.’ (Talinhaga 2:1-9) Manonompongan sa Biblia an kadakoldakol na mahalaga, praktikal na sadol. An mga prinsipyo na may koneksion sa kalinigan, kahigosan, komunikasyon, sekso, diborsio, pagbayad nin mga buhis, pag-atubang sa laen-laen na personalidad, asin pakaatubang sa kadukhaan pira sana sa mga kabtang nin buhay na nasasambitan kan Biblia. Minilyon an magpapatotoo na an nagdeterminar sa sokol nin kapangganahan asin pagkasudya sa saindang buhay iyo an kun gurano an saindang pag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia.
Mantang iginagarantiya an pagkapraktikal kan Biblia ngonyan mismo, iinaalok man kaiyan an dakol na panhaloyan na kapakinabangan. Halimbawa, nanunuga an Biblia na an pinakacausa nin kolog asin kasakitan sa kinaban ngonyan madali nang remedyohan nin Dios.—Daniel 2:44; 2 Pedro 3:11-13; Kapahayagan 21:1-5.
Kaya, pinakokosog mi kamo na adalan an Biblia sagkod sa mapupuwede. Kun mayo pa kamo nin kopya, siertohon na kumua nin saro. An mga kagpublikar kan magasin na ini maoogmang tabangan kamo. Kun paanong an dakol nakinabang paagi sa pag-aplikar kan praktikal na mga suhestion hale sa Biblia, kamo man puwedeng matabangan na apresyaron an halaga kan Tataramon nin Dios, kapwa ngonyan asin sa ngapit.
[Ritrato sa pahina 7]
An Biblia sarong praktikal na giya sa pagpaogma sa buhay pampamilya