Magmaan sa Pagpakangmatanos sa Sadiri!

KAN enot na siglo, marahay an dangog kan mga Fariseo bilang matanos na mga parasamba sa Dios. Sinda maigot na estudyante kan Kasuratan asin parateng namimibi. May mga tawo na an pagheling sa sainda maboot asin rasonable. An Judiong historyador na si Josefo nagsurat: “An mga Fariseo mapagpadangat sa lambang saro asin nagpapatalubo nin may pakikioyon na relasyon sa komunidad.” Bakong makangangalas na posibleng sinda an pinakaiginagalang asin pinapakundanganan na marhay na mga indibiduwal sa Judiong sosyedad kan panahon na idto!

Minsan siring, ngonyan an tataramon na “sa Fariseo” asin kaagid na mga termino nagmemenus, kapareho an kahulogan sa banal-banayot, nagpapakangmatanos sa sadiri, nagsasagin mas banal, labi-labi kabanal, asin maimbod sagkod sana sa tataramon. Taano ta nawara kan mga Fariseo an saindang marahay na ngaran?

Iyan huli ta, bakong arog kan kadaklan na Judio, si Jesu-Cristo dai nadaya kan panluwas na itsura kan mga Fariseo. Ikinomparar nia sinda sa “mga lolobngan na pinaputi, na sa luwas magayonon na paghelingon alagad sa laog pano kan mga tolang nin mga gadan asin nin gabos na klaseng karigsokan.”​—Mateo 23:​27.

Totoo, sinda namimibi nin halawig mantang nagtitindog sa pampublikong mga lugar, alagad ini tangani sanang maheling nin iba, siring kan sabi ni Jesus. An saindang pagsamba pagsaginsagin sana. Gustong-gusto ninda an prominenteng mga lugar sa mga pamanggihan asin mga tukawan sa enotan sa mga sinagoga. Mantang an gabos na Judio obligadong magbugtak nin mga kabingkabing sa saindang mga gubing, hiningoa kan mga Fariseo na pahangaon an mga tawo paagi sa pagbugtak nin labi-labi kahalabang mga kabingkabing. Ipinag-oorgolyo nindang ipaheling an saindang pinadakulang mga lalagan nin mga teksto na isinusulot bilang mga anting-anting. (Mateo 6:5; 23:​5-8) An saindang pagsaginsagin, an saindang kahanaban, asin an saindang pagkaarogante sa katapustapusi nagin dahelan kan pagkapasopog ninda.

Ipinahayag ni Jesus an pagsikwal nin Dios sa mga Fariseo: “Kamong mga parasaginsagin, marahay nanggad an pagkahula ni Isaias dapit sa saindo, kan sia magsabi, ‘An mga tawong ini nagtataong onra sako sa saindang mga ngabil, alagad an saindang puso harayo sako. Sayang sana na sinda nagsasamba sako, huli ta itinotokdo ninda bilang mga doktrina an mga pagboot nin mga tawo.’” (Mateo 15:​7-9) An saindang pagkamatanos sa totoo pagpakangmatanos sa sadiri. Siempre, pinatanidan ni Jesus an saiyang mga disipulo: “Magmaan kamo sa lebadura kan mga Fariseo.” (Lucas 12:1) Ngonyan, kita kaipuhan man na “magmaan” sa pagpakangmatanos sa sadiri o mag-ingat tumang sa pagigin relihiosong parasaginsagin.

Sa paggibo kaiyan, maninigo niatong akoon na an saro dai tolos-tolos na nagigin nagpapakangmatanos sa sadiri. Imbes, an tendensiang ini luway-luway na minalaog sa haloy-haloy na panahon. Dawa sa dai tinutuyong paagi an sarong indibiduwal puedeng magkaigwa kan maraot na mga ugale kan mga Fariseo.

Sarong Mapalangkaw na Kaisipan

Ano an nagkapira sa mga ugale na kaipuhan niatong ‘maanan’? An mga indibiduwal na nagpapakangmatanos sa sadiri parateng “nagtataram, asin minatindog, asin minahiro na garo dai sinda noarin man nakagibo nin sala,” an paliwanag kan Encyclopœdia of Religion and Ethics. An mga nagpapakangmatanos sa sadiri mahambog man asin mapagpasikat sa sadiri, na sarong mayor na problema sa mga Fariseo.

Ilinadawan ni Jesus an sa Fariseong ugale na ini paagi sa sarong ilustrasyon: “May duwang tawo na nagtukad sa templo sa pagpamibi, an saro Fariseo asin an saro parasingil nin buhis. An Fariseo nagtindog asin nagpoon na mamibi kan mga bagay na ini sa saiya man sana: ‘O Dios, ako nagpapasalamat saimo na bako akong arog kan iba, mga parakikil, biko, parasambay, o arog ngani kan parasingil nin buhis na ini. Ako nag-aayuno nin makaduwa kada semana, nagtatao ako kan ikasampulo kan gabos na nakukua ko.’” Sa kabaliktaran an parasingil nin buhis mapakumbabang inadmitir an saiyang mga sala asin nagin mas matanos kisa sa mahambog na Fariseo. Ipinanongod ni Jesus an ilustrasyon na ini sa mga “nananarig sa sainda man sana na sinda matanos asin ibinibilang an iba na daing halaga.”​—Lucas 18:​9-14.

Bilang bakong sangkap na mga tawo tibaad sa panapanahon naghohona kita na mas marahay kita kisa sa iba huli sa satong natural na mga abilidad o bentaha. Alagad maninigong tolos-tolos na isikwal nin mga Kristiano an siring na mga kaisipan. Tibaad dakol nang taon an saindong eksperyensia sa Kristianong pamumuhay. Tibaad saro kamong maabilidad na paratokdo sa Biblia. O tibaad kamo naghihingakong linahidan na maghahade kaiba ni Cristo sa langit. An iba sa kongregasyon may espesyal na mga pribilehio bilang pambilog na panahon na mga ministro, kamagurangan, o ministeryal na lingkod. Hapota an saindong sadiri, ‘Ano an mamamatean ni Jehova kun gagamiton ko an itinao nia sa sako bilang basihan na magpalangkaw sa iba?’ Sierto nanggad, ini makapamomondo sa saiya.​—Filipos 2:3, 4.

Kun an sarong Kristiano nagpapaheling nin espiritu nin kapalangkawan huli sa saiyang tao nin Dios na mga abilidad, pribilehio, o autoridad, sa totoo inaagaw nia sa Dios an kamurawayan asin kredito na sa Saiya sana maninigong itao. An Biblia malinaw na nagsasadol sa Kristiano na “dai mag-isip dapit sa saiyang sadiri nin orog kisa sa maninigong isipon.” Iyan nagsasadol sa sato: “Mag-isip kamo manongod sa iba na siring kan sa saindo man sana; dai nindo pagparaisipon an haralangkaw na bagay, kundi makiiba kamo sa hababang mga bagay. Dai kamo magpakadonong sa sadiri nindong mga mata.”​—Roma 12:​3, 16.

“Umontok Kamo sa Pagparahokom”

Sono sa sarong ensiklopedya sa Biblia, an tawong nagpapakangmatanos sa sadiri “ibinibilang an saiyang sadiri na magsalang matanos sa moral o may tamang relasyon sa Dios huli sa saiyang pagsunod sa sinasabi nin legal na mga kahagadan na dai iniintindi an tunay na kahulogan kaiyan.” An saro pang reperensia ilinaladawan an mga nagpapakangmatanos sa sadiri bilang “labi-labi karelihiosong mga tawo na inuubos an saindang panahon sa pagparahanap nin karatan sa iba.”

Digdi nagkasala an mga Fariseo. Pag-abot nin panahon an saindang mga susundon na gibo nin tawo garo nagin mas mahalaga kisa sa mga pagboot asin prinsipyo nin Dios. (Mateo 23:23; Lucas 11:​41-44) Sinda an nagnombra sa saindang sadiri na mga hokom asin may tendensia sindang kondenaron an siisay man na dai nakaotob sa saindang matanos sa sadiri na mga pamantayan. An saindang mapalangkaw na kaisipan asin labi-labing pagpahalaga sa sadiri nagpatubo nin pangangaipo na kontrolon an ibang tawo. Ikinaanggot ninda an kadaihan ninda nin kakayahan na kontrolon si Jesus, kaya plinano ninda an paggadan sa saiya.​—Juan 11:​47-53.

Nakauuyam nanggad na masakaibanan nin saro na nagpapakanghokom, na perming naghahanap nin sala, na sinisiyasat asin binabantayan an gabos sa palibot nia. Tunay nanggad, mayo ni saro sa kongregasyon an may autoridad na ipaotob sa iba an saiyang mga opinyon asin mga susundon na sia sana an naggibo. (Roma 14:​10-13) Narerealisar nin timbang na mga Kristiano na an dakol na aspekto nin pan-aroaldaw na buhay nasa personal na pagdedesisyon. An mga may tendensiang maghagad nin pagkasangkap asin magin mapaghanap nangorognang dapat na likayan an paghusgar sa iba.

Totoo, an Kristianong kongregasyon inautorisaran na magkaigwa nin mga giya na nakakokontribwir sa husay na pagpunsionar kan daganon na organisasyon ni Jehova. (Hebreo 13:17) Alagad biniribid kan iba an mga giyang ini o idinagdag an saindang sadiring mga susundon. Sa sarong lugar an gabos na estudyante sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro kinaipuhan na magsulog nin amerikana asin ibutones an saindang dyaket kun nagpapahayag. An estudyante na dai makahimo kaiyan madidiskualipikar nang magpahayag sa masunod. Imbes na gumibo nin siring na estriktong mga susundon, bako daw na mas rasonable asin kaoyon sa katuyohan kan Tataramon nin Dios na tumao nin maboot, personal na paggiya kun kinakaipuhan?​—Santiago 3:17.

An pagpakangmatanos sa sadiri tibaad magpatalubo man kan punto-de-vista na kun an sarong Kristiano nag-aagi nin dakol na personal na kasakitan, sia siertong nagkukulang sa espirituwal. Iyan nanggad an nagin paghona kan nagpapakangmatanos sa sadiring si Elifaz, Bildad, asin Zofar manongod sa maimbod na si Job. Dai ninda lubos na nasabotan an situwasyon, kaya kapangahasan para sa sainda na sahotan nin pagkakasala si Job. Dinisiplina sinda ni Jehova huli sa saindang biribid na pagmansay sa mga kasakitan ni Job.​—Helingon an Job, kapitulo 4, 5, 8, 11, 18, 20.

Napasalang Kaigotan

An pagpakangmatanos sa sadiri asin kaigotan sa parate konektado sa kada saro. Si apostol Pablo nagtaram dapit sa relihiosong mga Judio na igwa nin “kaigotan para sa Dios; alagad bakong oyon sa tamang kaaraman; huli ta, sa dai pakaaram kan katanosan nin Dios kundi sa paghingoa na makapatindog kan saindang sadiri, dai sinda nagpasakop sa katanosan nin Dios.” (Roma 10:​2, 3) Bilang sarong Fariseo, si Pablo mismo nagin labi-labi kaigot, minsan ngani an saiyang kaigotan napasala, bakong basado sa katanosan ni Jehova.​—Galacia 1:​13, 14; Filipos 3:6.

Angay nanggad na an Biblia nagsasadol: “Dai ka magin labi-labi kamatanos, ni magsagin labi-labi kadonong. Taano ka ta magdadara nin kapahamakan sa saimong sadiri?” (Eclesiastes 7:16) Sa kongregasyon an sarong Kristiano tibaad magpoon na sadiosan, alagad an saiyang pagkasadiosan asin kaigotan puedeng magruro na magin pagpakangmatanos sa sadiri. Kun ginigiyahan nin kadonongan nin tawo imbes na kan katanosan ni Jehova, an relihiosong kaigotan puedeng makakolog sa iba. Paano?

Halimbawa, an mga magurang tibaad magin sobra kaokupado sa pag-asikaso sa espirituwal na mga pangangaipo nin iba, asin huli kaiyan tibaad napababayaan na ninda an mga pangangaipo kan saindang sadiring pamilya. O an mga magurang tibaad labi-labi kaigot, na hinahanapan an saindang mga aki nin labi sa kaya nindang gibohon. (Efeso 6:4; Colosas 3:21) An ibang aki, na dai nakaootob sa siring na bakong rasonableng mga kahagadan, namumuhay nin doble-kara bilang reaksion ninda. Kokonsideraron nin sarong rasonableng magurang an mga limitasyon kan saiyang pamilya asin magibo nin angay na mga pagliliwat.​—Ikomparar an Genesis 33:​12-14.

Puede man na haleon sa sato kan labi-labing kaigotan an taktika, empatiya, asin kabootan, na mahalaga sa satong relasyon sa iba. An saro tibaad nagmamaigot na marhay na paoswagon an intereses pan-Kahadean. Minsan siring, sa labi-labi niang kaigotan tibaad may makolgan. Si Pablo nagsabi: “Kun ako igwa kan balaog nin paghula asin aram ko an gabos na banal na hilom asin gabos na kaaraman, asin kun yaon sa sako an gabos na pagtubod tanganing mapabalyo an mga bukid, alagad mayo ako nin pagkamoot, ako dai nin halaga. Kun itao ko an gabos kong rogaring tanganing pakakanon an iba, asin kun idolot ko an sakong hawak, tanganing ako makapaghambog, alagad mayo ako nin pagkamoot, mayo man lamang ako nin pakinabang.”​—1 Corinto 13:​2, 3.

Inooyonan nin Dios an mga Mapakumbaba

Bilang mga Kristiano kaipuhan niatong mamidbid an peligro nin pagpakangmatanos sa sadiri bago iyan tumalubo. Dapat niatong likayan an mapalangkaw na kaisipan, an ugaleng paghusgar sa iba, asin butang kaigotan basado sa kadonongan nin tawo.

Mantang ‘nagmamaan’ kita sa sa Fariseong mga kaisipan, imbes na husgaran an iba bilang mga nagpapakangmatanos sa sadiri, mas marahay na isentro an atension sa satong sadiring mga tendensia asin inklinasyon. Totoo, hinusgaran ni Jesus an mga Fariseo asin kinondenar nia sinda bilang “aki nin mga rimoranon” na maninigo sa kalaglagan na daing sagkod. Alagad ta si Jesus nakababasa nin puso nin mga tawo. Kita dai.​—Mateo 23:33.

Hanapon niato an katanosan nin Dios asin bakong an sa sato. (Mateo 6:33) Dangan sana niato makakamtan an pag-oyon ni Jehova, ta an Biblia nagsasadol sa sato gabos: “Kamo maghagkos nin kababaan nin boot sa lambang saro, huli ta tinutumang nin Dios an mga maabhaw, alagad ta tinatawan nia nin dai na kutana maninigong kabootan an mga mapakumbaba.”​—1 Pedro 5:5.