An Katotoohan Manongod ki Jesus

GARO baga mayo nin katapusan an mga teoriya asin banabana dapit sa kun siisay si Jesus asin kun ano an saiyang ginibo. Alagad kumusta an Biblia mismo? Ano an sinasabi kaiyan sa sato manongod ki Jesu-Cristo?

An Sinasabi kan Biblia

Maingat na binabasa an Biblia, maririsa nindo an pangenot na mga katunayan na ini:

◻ Si Jesus an bugtong na Aki nin Dios, an panganay sa gabos na linalang.​—Juan 3:16; Colosas 1:15.

◻ Kaidtong mga duwang milenyo na an nakaagi, ibinalyo nin Dios an buhay ni Jesus sa matris nin sarong birhen na Judia tanganing mamundag bilang tawo.​—Mateo 1:18; Juan 1:14.

◻ Si Jesus bako sanang sarong marahay na tawo. Sa gabos na bagay sia an fiel na ladawan kan magayon na personalidad kan saiyang Ama, si Jehova Dios.​—Juan 14:​9, 10; Hebreo 1:3.

◻ Durante kan saiyang ministeryo sa daga, mamomoton na inasikaso ni Jesus an mga pangangaipo kan mga inaapi. Sia milagrosong nagpaomay sa mga may helang asin nagbuhay pa ngani nin mga gadan.​—Mateo 11:​4-6; Juan 11:​5-​45.

◻ Ibinalangibog ni Jesus an Kahadean nin Dios bilang an solamenteng paglaom para sa purisaw na katawohan, asin sinanay nia an saiyang mga disipulo na ipadagos an paghuhulit na ini.​—Mateo 4:​17; 10:​5-7; 28:​19, 20.

◻ Kan Nisan 14 (mga Abril 1), 33 C.E., si Jesus inarestar, binista, sinentensiahan, asin ginadan huli sa putik na sahot na sedisyon.​—Mateo 26:​18-​20, Mat 26:48–​27:50.

◻ An kagadanan ni Jesus nagseserbing pantubos, na nagkakalda sa nagtutubod na katawohan sa saindang makasalan na kamugtakan asin sa siring nagbubukas kan dalan pasiring sa buhay na daing sagkod para sa gabos na naggigibo nin pagtubod sa saiya.​—Roma 3:​23, 24; 1 Juan 2:2.

◻ Kan Nisan 16, si Jesus binuhay liwat, asin dai nahaloy pakatapos kaiyan suminakat liwat sia sa langit tanganing ibayad sa saiyang Ama an pantubos na halaga kan saiyang sangkap na buhay bilang tawo.​—Marcos 16:​1-8; Lucas 24:​50-​53; Gibo 1:​6-9.

◻ Bilang Hade na ninombrahan ni Jehova, an binuhay liwat na si Jesus igwa nin lubos na autoridad na hamanon an orihinal na katuyohan nin Dios para sa tawo.​—Isaias 9:​6, 7; Lucas 1:​32, 33.

Sa siring, ipinepresentar kan Biblia si Jesus bilang an pangenot na persona sa pag-otob sa mga katuyohan nin Dios. Alagad paano kamo makaseseguro na ini an tunay na Jesus​—an Jesus sa kasaysayan, na namundag sa Betlehem asin nabuhay sa dagang ini kaidtong mga 2,000 na taon na an nakaagi?

Basehan Para sa Kompiansa

An dakol na pagduwaduwa puedeng mahale paagi sana sa pagbasa sa Kristianong Griegong Kasuratan na may kaisipan na daing prehuwisyo. Sa paggibo kaiyan, manonompongan nindo na an tala sa Biblia bakong malibog na pagsaysay sa mga pangyayari, na iyo an kaso sa mitolohiya. Imbes, sinasabi an mga ngaran, espesipikong mga panahon, asin eksaktong mga lugar. (Halimbawa, helingon an Lucas 3:​1, 2.) Dugang pa, an mga disipulo ni Jesus ilinaladawan na may pambihirang pagkasadiosan, na may sinseridad na nagtatadom nin kompiansa sa nagbabasa. An mga kagsurat mayong tinahoban na siisay man​—dawa sinda mismo—​sa kapakanan nin paggibo nin fiel na rekord. Iyo, maheheling nindo na an Biblia igwa nin karakter na nagpapamidbid kan katotoohan.​—Mateo 14:​28-​31; 16:​21-​23; 26:​56, 69-​75; Marcos 9:​33, 34; Galacia 2:​11-​14; 2 Pedro 1:​16.

Pero bako sana iyan. An mga diskobremiento nin arkeolohiya paorootrong nagpatunay sa rekord kan Biblia. Halimbawa, kun mapasyar kamo sa Israel Museum sa Jerusalem, maheheling nindo an sarong gapo na may inskripsion kan ngaran ni Poncio Pilato. An iba pang diskobremiento nin arkeolohiya nagpapatunay ki Lisanias asin Sergio Paulo, na nasasambitan sa Biblia, bilang tunay na mga persona imbes na eroestorya sana kan enot na mga Kristiano. An mga pangyayari na ibinareta sa Kristianong Griegong Kasuratan (Bagong Tipan) igwa nin bastanteng pagpapatunay sa mga pagsambit dian kan suanoy na mga parasurat, kabale si Juvenal, Tacito, Seneca, Suetonio, Plinio na Ngohod, Luciano, Celso, asin an Judiong historyador na si Josefo.a

An mga tala na iinatubang sa Kristianong Griegong Kasuratan inako na daing pag-alangan kan rinibong nabubuhay kaidtong enot na siglo. Minsan an mga kaiwal nin Kristianismo dai nagdehar sa pagigin totoo kan ibinaretang sinabi asin ginibo ni Jesus. Kun dapit sa posibilidad na an karakter ni Jesus pinagayon kan saiyang mga disipulo pagkagadan nia, si Propesor F. F. Bruce nagkokomento: “Tunay nanggad na dai nagin pasil siring sa garo baga pinaghohona nin nagkapirang parasurat na mag-imbento nin mga tataramon asin gibo ni Jesus sa enot na mga taon na idto, na yaon pa an kadakol sa Saiyang disipulo, na nakagigirumdom sa nangyari o dai nangyari. . . . Dai kaya kan mga disipulo na pabayaan na sana an mga sala (dai na baga sambiton pa an tuyong pagdoktor sa mga katunayan), na tolos-tolos na ibubuyagyag kan mga gustong-gusto sanang ibuyagyag iyan.”

Kun Taano ta Dai Sinda Naniniwala

Minsan siring, nagdududa pa an nagkapirang iskolar. Mantang pinaghohona ninda na eroestorya sana an rekord sa Biblia, gustong-gusto nindang siyasaton an apokripal na mga isinurat asin akoon an mga ini na mapaniniwalaan! Taano? Malinaw nanggad, an rekord sa Biblia igwa nin mga bagay na habong paniwalaan nin dakol na modernong intelektuwal.

Sa saiyang Union Bible Companion, na ipinublikar kan 1871, si S. Austin Allibon nag-atubang nin angat sa mga nagdududa. Sia nagsurat: “Hapota nindo an siisay man na naghihingakong nagdududa sa pagigin totoo kan kasaysayan sa Ebanghelyo kun ano an rason nia na maniwala na si Cesar nagadan sa Kapitolyo, o na si Emperador Carlomagno kinoronahan bilang Emperador kan Solnopan ni Papa Leo III kan 800? . . . Naniniwala kami sa gabos na deklarasyon . . . na ginibo mapadapit sa mga tawong ini; asin iyan huli ta igwa kami nin makasaysayan na ebidensia sa pagigin totoo kan mga iyan. . . . Kun, dawa makakua nin prueba na arog kaini, an siisay man habo pa giraray na maniwala, binabayaan mi sinda bilang may kamangmangan na matagas an payo o dai nang paglaom na ignorante. Ano an sasabihon mi, kun siring, dapit sa mga, na apisar kan bastanteng ebidensia na nakua ngonyan dapit sa pagigin totoo kan Banal na Kasuratan, naghihingako na bakong kombensido? . . . Habo nindang paniwalaan an mapababa sa saindang kapalangkawan, asin matulod sa sainda na mamuhay na napapalaen.”

Iyo, an nagkapirang nagdududa igwa nin natatagong mga motibo sa pagsayuma sa Kristianong Griegong Kasuratan. An problema ninda bakong sa pagkamapaniniwalaan kaiyan kundi sa mga pamantayan kaiyan. Halimbawa, si Jesus nagsabi dapit sa saiyang mga parasunod: “Sinda bakong kabtang kan kinaban, siring sa sako na bakong kabtang kan kinaban.” (Juan 17:14) Minsan siring, an dakol na naghihingakong Kristiano napapalabot na marhay sa politikal na mga aktibidad kan kinaban na ini, na napapalabot pa ngani sa madugong ralaban. Imbes na sumunod sa mga pamantayan kan Biblia, mas gugustohon kan dakol na tawo na an Biblia an sumunod sa saindang sadiring mga pamantayan.

Horophoropa man an bagay dapit sa moral. Si Jesus nagtao nin makosog na hatol sa kongregasyon sa Tiatira huli sa pagkonsinte sa pakikisaro. “Ako iyo an nagsisiyasat kan mga bato asin puso,” an sabi nia sa sainda, “asin ako matao sa lambang saro sa saindo nin sono sa saindong mga gibo.”b (Kapahayagan 2:​18-23) Pero, bako daw na totoo na an dakol na naghihingakong Kristiano ipinagigilid an moral na mga pamantayan? Mas isisikwal ninda an sinabi ni Jesus kisa sa isikwal an saindang inmoral na paggawe.

May tendensiang dai akoon an Jesus kan Biblia, an mga iskolar nag-imbento nin sadiri nindang Jesus. Nagkasala sinda nin paggibo nin eroestorya na paagi kaiyan putik nindang sinasahotan an mga kagsurat kan Ebanghelyo. Pinangangaptan ninda an mga kabtang kan buhay ni Jesus na boot nindang akoon, sinasayumahan an iba, asin dinadagdagan nin nagkapirang sadiri nindang detalye. An totoo, an saindang naglalagawlagaw na madonong o sosyal na rebolusyonaryo bakong an Jesus sa kasaysayan na hinahanap daa ninda; imbes, sia gibo-gibo sana nin mapalangkaw na intelektuwal na mga imahinasyon.

Pakanompong sa Tunay na Jesus

Pinagmaigotan ni Jesus na pukawon an puso kan mga sinserong nagugutom sa katotoohan asin katanosan. (Mateo 5:​3, 6; 13:​10-​15) An mga siring naghihimate sa pag-agda ni Jesus: “Madia kamo sa sako, kamo gabos na nagpapagal asin nagagabatan, asin pagiginhawahon ko kamo. Pasana nindo an sakong sakal asin makanood kamo sa sako, huli ta ako mahoyo asin mapakumbaba sa puso, asin makakukua kamo nin kaginhawahan para sa saindong kalag. Huli ta an sakong sakal maboot asin an sakong pasan magian.”​—Mateo 11:​28-30.

An tunay na Jesus dai manonompongan sa mga libro na isinurat nin modernong mga iskolar; ni manonompongan sia sa mga iglesia nin Kakristianohan, na nagin gikanan nin tradisyon na gibo nin tawo. Manonompongan nindo an makasaysayan na Jesus sa saindong kopya kan Biblia. Gusto daw nindong makanood nin dakol pa manongod sa saiya? An Mga Saksi ni Jehova maoogma na tabangan kamong gibohon iyan.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 6]

MGA SIGLO NIN PAGKRITIKA

An pagkritika sa Kristianong Griegong Kasuratan nagpoon kaidtong labing 200 na taon na an nakaagi, kan an pilosopong Aleman na si Hermann Samuel Reimarus (1694-1768) magsabi: “May katanosan kami sa paggibo nin absolutong pagkakalaen sa pag-oltanan kan katokdoan kan Mga Apostol sa saindang mga isinurat asin kan ibinalangibog asin itinokdo ni Jesus Mismo kan Sia buhay pa.” Poon ki Reimarus, an dakol na iskolar tinokdoan na makamate nin siring kaiyan.

An librong The Real Jesus nagsasabi na an dakol na kritiko kan nakaaging panahon dai inisip an saindang sadiri bilang mga apostata. Imbes, “minansay ninda an saindang sadiri bilang an mas tunay na Kristiano huli sa pakabutas sa mga gapos nin opisyal na doktrina asin superstisyon.” An mas halangkaw na gradong pagkritika, sa pagmate ninda, sarong “dinalisay na klase nin Kristianismo.”

An mamondong katunayan iyo na an Kakristianohan nagin gikanan nin tradisyon na gibo nin tawo. An mga doktrinang inmortal na kalag, an Trinidad, asin impiernong may kalayo nagkapira sana sa mga katokdoan na sarongat sa Biblia. Alagad bakong an mga kagsurat kan Kristianong Griegong Kasuratan an responsable sa pagraot na ini sa katotoohan. Sa kabaliktaran, linabanan ninda an enot na mga tanda nin falsong mga katokdoan sa kabangaan kan enot na siglo, kan si Pablo sumurat na an apostasiya sa tahaw kan naghihingakong mga Kristiano “naghihiro” na. (2 Tesalonica 2:​3, 7) Makakokompiar kita na an yaon sa Kristianong Griegong Kasuratan sarong rekord nin totoong kasaysayan asin doktrina.

[Kahon sa pahina 7]

KASUARIN ISINURAT AN MGA EBANGHELYO?

An dakol na nagkikritika sa Bagong Tipan nag-iinsister na an mga Ebanghelyo isinurat haloy nang panahon pakalihis kan mga pangyayaring ilinaladawan kaiyan asin kun siring haros seguradong igwa nin mga sala.

Minsan siring, an ebidensia may isinusuherir na amay na petsa para sa isinurat ni Mateo, Marcos, asin Lucas. An mga nota sa ibaba sa nagkapirang kopya nin manuskrito kan Mateo nagpaparisa na an orihinal na pagsurat nangyari kaidto pang 41 C.E. An Lucas posibleng isinurat sa pag-oltanan nin 56 asin 58 C.E., huli ta an librong Mga Gibo (na posibleng natapos isurat kan 61 C.E.) nagpaparisa na natapos na kan kagsurat, si Lucas, an saiyang “enot na kasaysayan,” an Ebanghelyo. (Gibo 1:1) An Ebanghelyo ni Marcos kinokonsiderar na isinurat sa Roma magsalang durante kan enot o ikaduwang pagkabilanggo ni apostol Pablo​—na posibleng sa pag-oltanan nin 60 asin 65 C.E.

Si Propesor Craig L. Blomberg minaoyon sa sarong mas amay na pagpetsa sa mga Ebanghelyo na iyan. Sinasabi nia na dawa idagdag ta an Ebanghelyo ni Juan, na isinurat sa katapusan kan enot na siglo, “mas harani pa kitang marhay sa orihinal na mga pangyayari kisa sa dakol na suanoy na biograpiya. An duwang kaenot-enoteng biograpo ni Alejandrong Dakula, halimbawa, si Arrian asin Plutarch, nagsurat labing kuatro sientos na taon pagkagadan ni Alejandro kan 323 B.C., pero an kadaklan na historyador ibinibilang sinda na mapagtitiwalaan. An masakit paniwalaan na mga leyenda manongod sa buhay ni Alejandro talagang luminataw sa pag-agi nin panahon, alagad an kadaklan luminataw sana durante kan nagkapirang siglo pakalihis kan duwang parasurat na ini.” An makasaysayan na mga kabtang kan Kristianong Griegong Kasuratan tunay nanggad na maninigong paniwalaan kisuerra kapareho kan sekular na mga kasaysayan.

[Retrato sa pahina 8]

Biyong mangingibabaw an kagayagayahan para sa gabos sa madatong na Paraiso sa daga