Panahon Nang Magmata Tolos!
“DAI kamo masala manongod sa panahon na kinabubuhayan niato; panahon nang kita magmata tolos sa satong pagkatorog.” (Roma 13:11, Knox) Isinurat ni apostol Pablo an mga tataramon na iyan sa mga Kristiano sa Roma mga 14 taon bago an kapahapahamak na katapusan kan Judiong palakaw nin mga bagay kan 70 C.E. Huli ta sinda mata sa espirituwal, an Judiong mga Kristiano mayo sa Jerusalem kan kritikal na panahon na idto, kaya sinda nakaligtas sa kagadanan o kaoripnan. Alagad paano ninda naaraman na kaipuhan sindang magdanay na harayo sa siudad?
Nagpatanid si Jesu-Cristo na an Jerusalem palilibotan nin mga kaiwal asin na an mga nag-iistar dian papasubsobon sa daga. (Lucas 19:43, 44) Pakatapos kaiyan, tinawan ni Jesus an fiel niang mga parasunod nin tanda na kompuesto nin laen-laen na kabtang na bakong depisil na mamidbid. (Lucas 21:7-24) Para sa mga Kristianong idto na nag-iistar sa Jerusalem, an pagbaya sa siudad nangahulogan nin pagbaya sa mga harong asin trabaho. Minsan siring, an saindang pagpuka asin pagdulag nakapreserbar sa saindang buhay.
Kan ihula ni Jesus an pagkalaglag kan Jerusalem, naghapot an saiyang mga disipulo: “Noarin mangyayari an mga bagay na ini, asin ano an magigin tanda kan saimong presensia asin kan pagtatapos kan palakaw nin mga bagay?” (Mateo 24:3) Sa saiyang simbag, ikinomparar ni Jesus an saiyang presensia sa ngapit sa kapanahonan na suminagkod sa lakop sa globong Baha kan kaaldawan ni Noe. Sinabi ni Jesus na iinanod kan Delubyo an gabos na maraot. (Mateo 24:21, 37-39) Sa siring na paagi ipinarisa nia na an Dios mainterbenir giraray sa gibo-gibo nin tawo. Sagkod saen? Tara, sagkod sa paghale kan enterong maraot na kinaban, o palakaw nin mga bagay! (Ikomparar an 2 Pedro 3:5, 6.) Iyan daw puedeng mangyari sa satong panahon?
Pareho Pa Man daw Giraray an Gabos na Bagay?
Pira sanang Judio kan enot na siglo an naghona na malalaglag an saindang banal na siudad, an Jerusalem. An kaagid na dai pakapaniwala parateng nangingibabaw sa mga tawo na nag-iistar harani sa bulkan alagad ta dai pa nakaeksperyensia nin pagtuga. An “Bakong ngonyan na ako nabubuhay” pamilyar na reaksion kun may itinataong mga patanid. “Sa tipikong mga kamugtakan an mga bulkan nagtutuga kada duwa o tolong siglo,” an paliwanag kan bulkanologong si Lionel Wilson. “Mahadit ka kun an mga magurang mo kinaipuhan na bumalyo huli sa pagtuga. Alagad kun iyan nangyari sa mga apoon mo, kun siring iyan estorya sana.”
Minsan siring, an eksaktong impormasyon puedeng magpangyari sa sato na mamidbid an mga senyal na may peligro asin seryosohon iyan. Sa mga nagdulag sa Bukid nin Pelée, an saro pamilyar sa mga bulkan asin nakasabot sa mga senyal na may peligro. An siring na mga senyal nainterpretar man nin tama dai nahaloy bago an pagtuga kan Bukid nin Pinatubo. An mga bulkanologo na nagbantay sa dai naheheling na mga puersa na nagkokosog sa laog kan bukid kinombensir an lokal na mga tawo na humale sa lugar na idto.
Siempre, pirmeng may nagkapira na dai iintindihon an mga senyal na may peligro asin mag-iinsistir na mayo man nin mangyayari. Tibaad pag-olog-ologon pa ngani ninda an mga minagibo nin desididong aksion. Ihinula ni apostol Pedro na magigin lakop an siring na punto de vista sa satong kaaldawan. “Aramon nguna nindo ini,” sabi nia, “na sa huring mga aldaw an mga paraolog-olog madatong na may pag-olog-olog, na naglalakaw segun sa saindang sadiring mga mawot asin nagsasarabi: ‘Haen man ining ipinanugang presensia nia? Tara, poon kan aldaw na an satong mga apoon magtorog sa kagadanan, an gabos na bagay pareho man sana poon kan kapinonan nin paglalang.’”—2 Pedro 3:3, 4.
Nagtutubod daw kamo na kita yaon na sa “huring mga aldaw”? Sa The Columbia History of the World, si John A. Garraty asin Peter Gay naghahapot: “An naheheling daw niato pagkalaglag kan satong sibilisasyon?” Dangan pinag-analisar kan mga historyador na ini an mga problema nin gobyerno, an lakop sa globong pagdakol nin krimen asin pakisuway sibil, an pagkalaglag nin buhay pampamilya, an dai pakaresolber kan siensia saka teknolohiya sa mga problema kan sosyedad, an krisis sa autoridad, asin an pambilog na kinaban na moral asin relihiosong pagluya. An konklusyon ninda: “Kun an mga ini bakong senyal nin depinidong katapusan, an mga iyan pambihira nanggad an pagkakaagid dian.”
Igwa kita nin marigon na dahelan na magtubod na madali na an sarong “katapusan.” Dai, dai kita dapat na matakot na matatapos an mismong globo, huli ta sinasabi kan Biblia na “pinatindog [nin Dios] an daga sa mga pasisikadan kaiyan; dai iyan matatanyog sagkod sa daing talaan na panahon, o sagkod lamang.” (Salmo 104:5) Pero, maninigo na antisiparon niato an amay na katapusan kan maraot na palakaw nin mga bagay na nagtao sa katawohan nin grabeng kasakitan. Taano? Huli ta dakol kitang naheheling na risang-risang bagay na nagpapamidbid kan huring mga aldaw kan palakaw na ini, siring sa isinabi ni Jesu-Cristo. (Helingon an kahon na “Nagkapirang Bagay na Nagpapamidbid kan Huring mga Aldaw.”) Taano ta dai ikomparar an mga tataramon ni Jesus sa mga pangyayari sa kinaban? An paggibo kaiyan tibaad makatabang sa saindo na gumibo nin madonong na mga desisyon para sa saindong sadiri asin sa saindong pamilya. Alagad taano ta dapat na gumibo nin aksion ngonyan mismo?
May Tunay na Pangangaipo na Magpuka
Minsan ngani tibaad aram nin mga sientista kun noarin madali na an pagtuga nin bulkan, dai ninda kayang sabihon nin eksakto kun noarin iyan mangyayari. Kaagid kaiyan, mapadapit sa katapusan kan palakaw na ini nin mga bagay, si Jesus nagsabi: “May labot sa aldaw asin oras na iyan mayo nin siisay man na nakaaaram, ni an mga anghel kan kalangitan ni an Aki, kundi an Ama sana.” (Mateo 24:36) Mantang dai niato aram nin eksakto kun noarin matatapos an presenteng palakaw nin mga bagay, tinawan kita ni Jesus kan patanid na ini: “Sabota nindo an sarong bagay, na kun naaraman kan kagharong kun sa anong pagbantay madatong an parahabon, nagpuka kutana sia asin dai pinabayaan na salakaton an saiyang harong. Huli kaini kamo man magin andam, huli ta sa oras na dai nindo pinaghohona, an Aki nin tawo [si Jesus] madatong.”—Mateo 24:43, 44.
Ipinaheheling kan mga tataramon ni Jesus na an kinaban na ini masosorpresa sa kapahapahamak na katapusan kan palakaw na ini. Dawa kun kita saiyang mga parasunod, kaipuhan na kita “magin andam.” An kamugtakan niato kapareho nin sarong kagharong na tibaad mabigla huli ta dai nia aram kun noarin sasalakaton nin parahabon an saiyang harong.
Kaagid kaiyan, sinabihan ni apostol Pablo an mga Kristiano sa Tesalonica: “Kamo mismo nakaaaram na gayo na an aldaw ni Jehova madatong na kabaing na gayo nin parahabon kun banggi. . . . Mga tugang, mayo kamo sa kadikloman, tanganing abotan kamo kan aldaw na iyan na siring sa parahabon.” Isinadol man ni Pablo: “Dai kita magkatorog arog kan ginigibo kan iba, kundi magpuka kita asin papagdanayon niato an toltol na pag-iisip.” (1 Tesalonica 5:2, 4, 6, nota sa ibaba) Ano an boot sabihon kan “magpuka kita asin papagdanayon niato an toltol na pag-iisip”?
Bakong arog kan pagdulag kan mga Kristiano kan enot na siglo sa Jerusalem, an satong pagdulag pasiring sa pagigin harayo sa peligro daing kalabot na paghale sa sarong siudad. Pakatapos na pakasadolon an mga kapagtubod nia sa Roma na magmata na sa pagkatorog, sinadol sinda ni Pablo na “isikwal na . . . an mga gibo kan kadikloman” asin “isolog . . . an Kagurangnan na si Jesu-Cristo.” (Roma 13:12, 14) Paagi sa maingat na pagsunod sa mga lakad ni Jesus, ipaheheling niato na kita mata sa mga panahon, asin an espirituwal na pagpukang ini ililinya kita sa mga magkakamit kan proteksion nin Dios kun matapos na an maraot na palakaw na ini nin mga bagay.—1 Pedro 2:21.
An mga nagsusunod ki Jesu-Cristo may makahulogan asin nakakokontentong buhay. An minilyon na Saksi ni Jehova nakadiskobre na an sakal na Kristianong pagkadisipulo maboot asin nakagiginhawa. (Mateo 11:29, 30, nota sa ibaba) An enot na tangga sa pagigin disipulo ‘paglaog sa isip nin kaaraman dapit sa Dios asin dapit sa saiyang sinugo, si Jesu-Cristo.’ (Juan 17:3) Sinosongko nin mga Saksi an minilyon na harong serosemana tanganing tabangan an mga tawo na magkaigwa nin “tamang kaaraman sa katotoohan.” (1 Timoteo 2:4) Sinda maoogmang marhay na magkondukta nin daing bayad na pag-adal sa Biblia kaiba nindo sa saindong harong. Asin mantang nagtatalubo an saindong kaaraman sa Tataramon nin Dios, daing duwa-duwa na makokombensir man kamo na napapalaen an satong kaaldawan. Tunay nanggad, panahon nang magmata tolos sa pagkatorog!
[Kahon/Mga retrato sa pahina 7]
NAGKAPIRANG BAGAY NA NAGPAPAMIDBID KAN HURING MGA ALDAW
“An nasyon matindog tumang sa nasyon”; ‘hahaleon an katoninongan sa daga.’ (Mateo 24:7; Kapahayagan 6:4)
An duwang guerra mundial sa siglong ini, kaiba an kadakol na iba pang ralaban, hinale an katoninongan sa daga. “An Enot—asin bilang resulta an Ikaduwa—na Guerra Mundial napalaen sa gabos na guerrang naenot,” an isinurat kan historyador na si John Keegan, “laen sa sokol, kosog, hiwas asin napierdeng materyal na bagay saka buhay nin tawo. . . . An mga Guerra Mundial mas dakol na tawo an ginadan, mas dakol na kayamanan an inubos asin mas grabeng pagdusa an itinao sa mas mahiwas na lugar kan daga kisa sa arin man na naenot na guerra.” Ngonyan an mga guerra mas nagpapasakit nin makuri sa mga babae asin aki kisa sa mga soldados. Kinakalkulo kan United Nations Children’s Fund na sa nakaaging sampulong taon, duwang milyon na aki an nagadan sa mga guerra.
“Mga kakulangan nin kakanon” (Mateo 24:7; Kapahayagan 6:5, 6, 8)
Kan 1996 luminangkaw na marhay an presyo nin trigo asin mais. An dahelan? An reserba kan kinaban sa mga granong ini buminaba sagkod sa 50-dias na sanang suplay, an pinakahababa sa rekord. An naglalangkaw na presyo nin kaipuhan na kakanon nangangahulogan na an ginatos na milyon kan pobre sa kinaban—na an kadaklan sa sainda aki—natotorog na gutom.
“Mga linog sa surunodsunod na lugar” (Mateo 24:7)
Sa nakaaging 2,500 na taon, siyam sanang linog an kada saro guminadan nin labing 100,000 katawo. Apat sa mga linog na ini an nangyari poon kan 1914.
“Pag-orog nin katampalasanan” (Mateo 24:12)
Mantang patapos na an ika-20 siglo, nagin lakop an katampalasanan, o paglapas sa ley. An mga pagsalakay nin terorista sa mga sibilyan, daing herak na mga paragadan, asin lagdoan na mga paggadan kabilang sa makatatakot na mga aspekto kan madahas na huring mga aldaw na ini.
“Sa surunodsunod na lugar mga peste” (Lucas 21:11)
Kaining mga taon nin 1990, posibleng marhay na 30 milyones katawo an magagadan sa tisis. An bakterya na nagdadara nin helang nagigin paorog nang paorog na dai na kaya nin mga antibiotiko. An malaria, na saro pang nakagagadan na helang, poon 300 sagkod 500 milyones katawo an tinatamaan kada taon asin kinakalkulong 2 milyones an ginagadan. Sa katapusan kan dekadang ini, an AIDS sinusuponer na magigin dahelan nin 1.8 milyones na pagkagadan sa sarong taon. “Ngonyan an katawohan nag-aagi sa epidemya nin mga epidemya,” sabi kan State of the World 1996.
“An maogmang baretang ini kan kahadean ihuhulit sa bilog na ineerokan na daga.” (Mateo 24:14)
Kan 1997, an Mga Saksi ni Jehova inubos an labing marhay sa sarong bilyon na oras sa paghuhulit kan maogmang bareta kan Kahadean. Labi sa limang milyon na Saksi an regular na dinadara an mensaheng ini sa mga tawo sa 232 na nasyon.
[Pasasalamat para sa pinagkuanan]
Retrato kan FAO/B. Imevbore
Retrato kan U.S. Coast Guard
[Retrato sa pahina 4, 5]
An mga Kristiano nagdulag hale sa Jerusalem huli ta sinda mata sa espirituwal