Kun Paano Matoninong na Reresolberan an mga Problema

AN KADAHASAN nin tawo haros kagubay nin katawohan. Sinususog kan Biblia an kadahasan ki Cain, an tugang ni Abel asin an pinakamatuang aki kan enot na tawong mag-agom. Kan paboran nin Dios an dolot ni Abel kisa kan sa saiya, si Cain “naanggot na marhay.” Ano an ginibo nia sa situwasyon na iyan? “Sinalakay ni Cain si Abel na saiyang tugang asin ginadan sia.” Pakatapos kaiyan, nanompongan nia na grabe an kaanggotan sa saiya nin Dios. (Genesis 4:​5, 8-12) An kadahasan dai nakaresolber sa problema dapit sa maraot na kamugtakan ni Cain sa atubangan kan saiyang Kaglalang.

Paano niato malilikayan an ginibo ni Cain na paggamit nin pisikal na puersa sa pagresolber sa mga problema?

Hale sa Kadahasan Pasiring sa Pagpapahunod

Estudyare an sarong tawo na may pag-oyon na pinagmasdan an paggadan ki Esteban, an enot na Kristianong martir. (Gibo 7:​58; 8:1) An tawo, si Saulo nin Tarso, dai oyon sa relihiosong paninindogan ni Esteban asin sinuportaran an madahas na paggadan bilang may katanosan na paagi na pondohon an mga aktibidad ni Esteban. Totoo, tibaad bako man madahas si Saulo sa gabos na aspekto kan saiyang buhay. Pero andam sia na akoon an kadahasan bilang paagi na resolberan an mga problema. Pagkagadan tolos ni Esteban, si Saulo “nagpoon na trataron nin madahas an [Kristianong] kongregasyon. Sinasalakay an sunod-sunod na harong asin, ginugudgod paluwas an mga lalaki sagkod mga babae, dinadara nia sinda sa bilanggoan.”​—Gibo 8:3.

Sono sa intelektuwal sa Biblia na si Albert Barnes, an termino sa Griego na trinadusir digdi na “trataron nin madahas” nagpaparisa kan grabeng pamemerwisyo nin mabangis na mga hayop, arog baga kan mga leon asin lobo. “Si Saulo,” an paliwanag ni Barnes, “naanggot na marhay tumang sa iglesia na siring sa mabangis na hayop​—sarong makosog na pananaram, na nagpaparisa kan kaigotan asin kabangisan nia sa paglamag.” Kan magduman si Saulo sa Damasco tanganing mandakop nin dakol pang parasunod ni Cristo, sia “naghahangos pa nin huma asin paggadan tumang sa mga disipulo kan Kagurangnan [na si Cristo].” Mantang sia nasa dalan, kinaolay sia kan binuhay liwat na si Jesus, asin nagresulta ini sa pagkakombertir ki Saulo sa Kristianismo.​—Gibo 9:​1-19.

Kasunod kan pagkakombertir na iyan, nagliwat an paagi nin pagtratar ni Saulo sa iba. An nangyari mga 16 na taon pakalihis kaiyan nagpapaheling kan pagkaliwat. An sarong grupo nin mga tawo nagdatong sa saiyang inaasosyaran na kongregasyon sa Antioquia asin sinadol an mga Kristiano duman na sumunod sa Ley ni Moises. “Bakong kadikit na dai pagkaoroyon” an ibinunga. Si Saulo, na sa panahon na ini mas midbid na Pablo, nanindogan sa diriskutiran. Minalataw na nagkaigwa nin mainit na pagpasuruhay. Alagad dai naggamit nin kadahasan si Pablo. Imbes, uminoyon sia sa desisyon kan kongregasyon na an problema ikonsulta sa mga apostol asin kamagurangan sa kongregasyon sa Jerusalem.​—Gibo 15:​1, 2.

Sa Jerusalem, sa giraray “dakol na diskutiran” an nangyari sa miting kan kamagurangan. Naghalat si Pablo sagkod na “suminilensio an bilog na kadaklan” dangan nia ibinareta an kahangahangang ginibo kan espiritu nin Dios sa tahaw kan dai tinuring nagturubod. Pakatapos nin Makakasuratan na orolay, an mga apostol asin kamagurangan sa Jerusalem “nagkaoroyon” na dai pagpagabatan nin labi-labi an dai tinuring nagturubod kundi sadolon sinda na “lumikay sa mga bagay na iinatang sa mga idolo asin sa dugo asin sa mga bagay na tinook patin sa pakikisaro.” (Gibo 15:​3-29) Tunay nanggad, nagbago si Pablo. Nakanood sia na resolberan na daing kadahasan an mga isyu.

Pagpanggana sa Madahas na mga Tendensia

“An oripon kan Kagurangnan dai kaipuhan na makiiwal,” an sadol kan huri ni Pablo, “kundi kaipuhan na magin maboot sa gabos, kualipikadong magtokdo, padagos na nagpopogol sa irarom nin karatan, nagtotokdo na may kahoyoan duman sa mga minatumang.” (2 Timoteo 2:​24, 25) Sinadol ni Pablo si Timoteo, sarong mas ngohod na paraataman, na atubangon nin kalmado an masakit na mga situwasyon. Realistiko si Pablo. Aram nia na puedeng maprobokar an mga emosyon dawa sa tahaw nin mga Kristiano. (Gibo 15:​37-​41) May marahay na dahelan, sia naghatol: “Maanggot kamo, pero dai kamo magkasala; dai nindo pagpasolnopon an saldang na kamo may kaanggotan.” (Efeso 4:26) An pagpogol sa kaanggotan na dai pumutok sa daing pogol na kabangisan iyo an tamang gibohon sa siring na mga emosyon. Alagad paano ini magigibo?

Ngonyan, bakong pasil an pagpogol sa kaanggotan. “Lakop an pagigin makisadiri,” an sabi ni Dr. Deborah Prothrow-Stith, katabang na dekano sa Harvard School of Public Health. “Sa katunayan, an mga abilidad sa marahay na pakikiibaiba​—pakikinegosyar, pagkompromiso, pakikidamay, pagpapatawad—​iyo an parateng iinaatribwir sa mga kaluyahan.” Pero, an mga iyan makosog na mga kualidad, asin liabe iyan sa pagkontrol sa madahas na mga tendensia na tibaad makosogon na namamatean niato.

Kan magin Kristiano, nakanood si Pablo nin mas marahay na paagi nin pag-atubang sa mga pagkakalaen nin opinyon. Basado iyan sa mga katokdoan kan Biblia. Bilang edukadong intelektuwal sa Judaismo, pamilyar si Pablo sa Hebreong Kasuratan. Siertong aram nia an mga teksto na arog kan: “Dai ka mauri sa tawo nin kadahasan, ni pilion an arin man sa saiyang mga dalan.” “Orog karahay an haloy na maanggot kisa kan tawong makosog, asin an nakapopogol sa saiyang espiritu kisa kan minasakop sa sarong banwaan.” “Siring sa sarong siudad na gaba, na daing lanob, an tawong daing pagpopogol sa saiyang espiritu.” (Talinhaga 3:31; 16:32; 25:28) Pero, an siring na kaaraman dai nakapogol ki Pablo, bago sia nakombertir, sa paggamit nin kadahasan tumang sa mga Kristiano. (Galacia 1:​13, 14) Alagad ano an nakatabang ki Pablo, bilang Kristiano, na resolberan an emosyonal na marhay na mga isyu paagi sa paggamit nin pangangatanosan asin pangongombensir imbes na kadahasan?

Tinawan kita nin giya ni Pablo kan sabihon nia: “Magin kamong mga paraarog sa sako, siring na ako paraarog ki Cristo.” (1 Corinto 11:1) Dakula an pag-apresyar nia sa ginibo para sa saiya ni Jesu-Cristo. (1 Timoteo 1:​13, 14) Si Cristo an nagin modelo na aarogon nia. Aram nia kun paano nagtios si Jesus para sa makasalan na katawohan. (Hebreo 2:​18; 5:​8-​10) Mapatutunayan ni Pablo na an hula ni Isaias manongod sa Mesiyas naotob ki Jesus: “Sia nagsasakit, asin itinotogot nia na sia kologan; pero ta dai nia binuka an saiyang ngoso. Sia dinadara siring sa sarong karnero pasiring sa bunoan; asin siring sa babaeng karnero na nagin pula sa atubangan kan saiyang mga paratusar, dai man nia bubukahon an saiyang ngoso.” (Isaias 53:7) Si apostol Pedro nagsurat: “Kan sia [si Jesus] pinagmumuda, dai sia nagbalos na magmuda. Kan sia nagdudusa, dai sia nan-uma, kundi padagos na ipinagkatiwala an saiyang sadiri sa saro na naghohokom nin matanos.”​—1 Pedro 2:​23, 24.

An apresasyon ni Pablo sa paagi nin pag-atubang ni Jesu-Cristo sa may tension na mga situwasyon nagpahiro sa saiya na magbago. Puede niang sadolon an saiyang mga kapagtubod: “Padagos kamong magpatiriostios asin sueltong magpatarawadtawadan kun an siisay man igwa nin sumbong tumang sa saro. Kun paanong kamo sueltong pinatawad ni Jehova, siring man an gibohon nindo.” (Colosas 3:13) Bakong igo an pag-admitir sa pangangaipo na dai magin madahas. An apresasyon sa ginibo para sa sato ni Jehova asin ni Jesu-Cristo tinatabangan kita na magkaigwa kan motibasyon na kaipuhan sa pagdaog sa madahas na mga tendensia.

Posible daw Iyan?

Kinaipuhan nin sarong lalaki sa Hapon an siring na makosog na motibasyon. An saiyang ama, na sarong soldados na madaling mag-init, dinominar an saiyang pamilya paagi sa kadahasan. Huling biktima nin kadahasan asin naheheling na an saiyang ina iyo man, an lalaki nagkaigwa nin madahas na ugale. Nagdadara sia nin duwang espadang samurai na magkalaen an laba na ginagamit nia tanganing resolberan an mga problema siring man tanganing takoton an mga tawo.

Kan an saiyang agom magpoon na mag-adal sa Biblia, uminiba sia sa pag-adal na dai iyan sineseryoso. Minsan siring, kan mabasa an pulyeto na may temang This Good News of the Kingdom,a nagbago sia. Taano? “Kan mabasa ko an materyal na may subtitulong ‘Si Cristo Jesus’ asin ‘An Pantubos,’ nasopog ako,” an paliwanag nia. “Minsan ngani lagalag an buhay ko, gusto ko pa man giraray na magin maboot sa mga nakakaibaiba ko. Naoogma ako na paogmahon an sakong mga amigo alagad basta dai sana iyan makakaapektar sa sako mismong buhay. Bueno, an Aki nin Dios, si Jesus, andam na itao an saiyang buhay para sa katawohan, kabale an mga arog sa sako. Namungnan ako, na garo baga ako pinukpok nin maso.”

Uminontok sia sa pakiibaiba sa saiyang dating mga amigo asin dai nahaloy nagpalista sa Teokratikong Paadalan sa Pagmiministro sa sarong kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova. Tinatabangan kan paadalan na ini an mga estudyante kaiyan na magkaigwa kan abilidad sa pagtotokdo kan Biblia sa iba. An kurso nagtao nin dugang na pakinabang sa tawong ini. Nagigirumdoman nia: “Kan ako aki pa, naggamit ako nin mga huma asin kadahasan huli ta dai ko masabi sa iba an sakong mga saboot. Mantang nakakanood akong ikomunikar sa iba an sakong mga iniisip, nagpoon akong makipangatanosan sa sainda imbes na gumamit nin kadahasan.”

Arog ki Pablo, ikinasapuso daw nia an dalan nin buhay ni Cristo? Nabalo an saiyang pagtubod kan an sarong dating katood na kasumpaan nia sa sarong asosasyon nin pagkakatood naghingoa na pogolan siang magin Kristiano. Sinuntok sia kan saiyang “katood” asin linanghadan an saiyang Dios, si Jehova. Nagpogol an dating madahas na tawo asin naghagad nin dispensasyon sa dai nia pakaotob sa sumpa. Desganado, binayaan sia kan saiyang “tugang.”

Paagi sa pakadaog sa saiyang madahas na mga tendensia, an dating aranggoton na tawong ini nagkamit nin dakol na espirituwal na tugang na lalaki asin babae, na pinagsasararo nin pagkamoot sa Dios asin kataed. (Colosas 3:​14) Sa katunayan, labing 20 taon pakalihis na sia magin dusay na Kristiano, sia ngonyan naglilingkod bilang nagbibiaheng paraataman kan Mga Saksi ni Jehova. Kanigoan na kagayagayahan na ikapaheling nia sa Biblia na an mga tawong igwa nin arog-hayop na mga ugale puedeng makanood na resolberan na daing kadahasan an mga dai pagkaintindihan kun paanong nanodan nia iyan! Asin kanigoan na pribilehio na ikatokdo nia an dakulang kaotoban kan makahulang mga tataramon: “Dai sinda magibo nin maraot o manraraot sa bilog kong banal na bukid; huli ta an daga mapapano nanggad kan kaaraman dapit ki Jehova kun paanong an tubig nakatatahob sa mismong kadagatan”!​—Isaias 11:9.

Arog ki apostol Pablo asin kan dating madahas na tawong ini, kamo makakanood man na atubangon an nakapoprobokar na mga situwasyon, na matoninong na rineresolberan an mga problema. An Mga Saksi ni Jehova sa saindong lugar maoogmang tumabang sa saindo.

[Nota sa Ibaba]

[Blurb sa pahina 5]

Realistiko si Pablo. Aram nia na puedeng mag-init an mga emosyon dawa sa tahaw nin mga Kristiano

[Retrato sa pahina 7]

An pag-apresyar sa ginibo nin Dios para sa sato nagbubunga nin matoninong na mga relasyon