Hale sa Pagsamba sa Emperador Pasiring sa Tunay na Pagsamba
ISINAYSAY NI ISAMU SUGIURA
Maski ngani risang-risa kan 1945 na an Hapon madadaog sa Guerra Mundial II, kompiado kami na an kamikaze (“doros hale sa Dios”) mahoyop asin dadaogon an kaiwal. An kamikaze nanonongod sa mga bagyo kan 1274 asin 1281 na duwang beses na duminestrosong marhay sa nagsasakyadang mga armada kan Mongolia sa baybayon kan Hapon, na sa siring napiritan sindang umatras.
KUN siring, kan ianunsiar ni Emperador Hirohito sa nasyon, kan Agosto 15, 1945, na an Hapon nagsuko na sa mga Puersang Alyado, nawara an mga paglaom kan sanggatos milyones katawo na deboto sa saiya. Kan panahon na idto saro akong solteritong nag-eeskuela, asin nawara man an sakong mga paglaom. ‘Kun bakong an emperador an nabubuhay na Dios, siisay?’ an inisip-isip ko. ‘Siisay an maninigo kong pagtiwalaan?’
Pero an totoo, an pagkadaog kan Hapon sa Guerra Mundial II nagbukas kan dalan para sa sako asin sa rinibo pang Hapones na makanood manongod sa tunay na Dios, si Jehova. Bago ko sabihon an mga pagbabago na kinaipuhan kong gibohon, togoti nindo ako na isaysay sa saindo an pagpadakula sa sako sa relihion.
Mga Impluwensiang Relihioso sa Kapinonan
Namundag ako sa siudad nin Nagoya kan Hunyo 16, 1932, an kangodhan sa apat na aking lalaki. Si Tatay nagtatrabaho bilang agrimensor kan siudad. Si Nanay debotong nagtutubod sa Tenrikyo, sarong sekta nin Sinto, asin an pinakamatuang tugang ko nag-ako nin relihiosong pagsasanay na magin paratokdo sa Tenrikyo. Dayupot kaming marhay ni Nanay, asin iiniiba nia ako sa tiriponan para sa pagsamba.
Tinokdoan akong magduko asin mamibi. An relihion na Tenrikyo nagtokdo na magtubod sa sarong kaglalang na inaapod Tenri O no Mikoto, pati sa sampulo pang mas hababang dios. An mga miembro kaiyan naggigibo nin pagpaomay paagi sa pagtubod, asin idinoon an paglilingkod sa iba saka an pagpalakop kan saindang mga paniniwala.
Bilang solterito, gusto kong marhay na makaaram. Pinagngalasan ko an bulan asin kadakol na bitoon sa langit kun banggi, asin inisip-isip ko kun sagkod saen an espasyo pagkalampas sa langit. Interesanteng gayo para sa sako na masdan an pagtalubo nin mga talong asin pipino na itinanom ko sa sarong sadit na tatamnan sa natad. An pagmasid sa naturalesa nagpakosog kan sakong paniniwala sa Dios.
An mga Taon nin Guerra
An mga taon kan sakong pag-eskuela sa elementarya poon 1939 sagkod 1945 nakadungan kan panahon nin Guerra Mundial II. An pagsamba sa emperador, na sarong mahalagang kabtang nin Sinto, idinoon sa samong pag-eskuela. Tinokdoan kami sa shushin, na kaiba an pagsasanay sa moral na may pagkanasyonalistiko asin militaristiko. An seremonya sa pag-itaas kan bandera, pagkanta kan himno nasyonal, pag-adal kan mga dekreto kan emperador manongod sa edukasyon, asin pagtaong onra sa sarong retrato kan emperador kabtang gabos kan samong rutina sa eskuelahan.
Nagduduman man kami sa lokal na altar nin Sinto tanganing hagadon sa Dios na manggana logod an hukbo kan emperador. An duwa sa sakong mga tugang na lalaki sa laman nasa serbisyo militar. Huli sa nasyonalistiko asin relihiosong pagkadoktrina sa sako, naggagayagaya ako sa mga bareta dapit sa mga panggagana kan hukbong Hapon.
An Nagoya an sentro kan industriya sa paggibo nin mga eroplano sa Hapon, kaya iyan an pangenot na punteriya kan darakulang pagsakyada kan Aviacion Militar kan E.U. Kun aldaw, an mga eroplanong pambomba na B-29 Superfortress nagraralayog na organisado sa tangod kan siudad sa langkaw na mga 9,000 metros, na naghoholog nin ginatos na tonelada nin mga bomba sa mga distrito kan mga pabrika. Kun banggi an mga eroplanong pambomba naiispatan kan mga pasilaw sa langkaw na 1,300 metros. An paorootrong pambobomba kan mga eroplano nin pansolong mga bomba nagin dahelan nin grabeng mga kasolo sa mga kaharongan. An Nagoya sana 54 beses na binomba kan mga eroplano durante kan ultimong siyam na bulan kan guerra, na nagbunga nin grabeng pagdusa asin labing 7,700 na nagadan.
Kan panahon na ini, nagpoon an pambobomba kan mga bapor de guerra laban sa sampulong siudad na nasa baybayon, asin an mga tawo nag-oorolay manongod sa posibleng pagsalta kan mga hukbo kan E.U. harani sa Tokyo. An mga babae asin solterito sinanay na makilaban paagi sa mga budyak na kawayan tanganing protehiran an nasyon. An samong sarabihon “Ichioku Sougyokusai,” na an boot sabihon “Magadan na an 100 milyones imbes na sumuko.”
Kan Agosto 7, 1945, an sarong titulo sa peryodiko nagbareta: “Bagong Klase nin Bomba Ihinolog sa Hiroshima.” Pakalihis nin duwang aldaw, saro na naman an ihinolog sa Nagasaki. Mga bombang atomo ini, asin kan huri sinabihan kami na an nakua nindang pinagsarong bilang nin mga nagadan labi sa 300,000. Dangan, kan Agosto 15, pagkatapos nin pagmartsa sa pagsasanay sa mga badil na kahoy, nadangog mi an pahayag kan emperador na dian saiyang ipinaisi an pagsuko kan Hapon. Kami nakombensir na manggagana kami, alagad ngonyan grabe an destroso sa samo!
Nagkaigwa nin Sarong Bagong Paglaom
Mantang nagpopoon an pagsakop kan mga tropang Amerikano, luway-luway ming inadmitir an katunayan na an Estados Unidos an nanggana sa guerra. Iinintrodusir an demokrasya sa Hapon, siring man an sarong bagong konstitusyon na naggagarantiya sa katalingkasan sa pagsamba. Masakit an mga kamugtakan sa pagbuhay, kadikit an pagkakan, asin kan 1946 an sakong ama nagadan sa malnutrisyon.
Mientras tanto, an Ingles nagpoon na itokdo sa eskuelahan ko, asin pinonan kan istasyon nin radyo NHK an programa sa pag-oolay na Ingles. Sa laog nin limang taon aroaldaw akong naghinanyog sa popular na programang ini na may kapot na librong pinag-aadalan. Pinangyari ako kaini na mangarap na magduman sa Estados Unidos pag-abot nin panahon. Huli sa pagkadesganar sa mga relihion na Sinto asin Budismo, nagpoon akong mag-isip na seguro an katotoohan manongod sa Dios puedeng manompongan sa mga relihion sa Solnopan.
Sa kapinonan kan Abril, 1951, nakamidbid ko si Grace Gregory, sarong misyonera kan Watch Tower Society. Nakatindog sia sa atubangan kan istasyon nin tren sa Nagoya na nag-aalok nin Ingles na kopya kan An Torrengbantayan asin sarong pulyeto sa Hapon dapit sa sarong tema sa Biblia. Naghanga ako sa saiyang kapakumbabaan sa paggibo kaiyan. Nagkua ako kan duwang publikasyon asin inako ko tolos an saiyang alok na pag-adal sa Biblia. Nanuga akong maduman sa saiyang harong para sa pag-adal sa Biblia pakalihis nin pirang aldaw.
Pagtukaw ko sa tren asin ponan na basahon An Torrengbantayan, an enot na tataramon sa enot na artikulo, an “Jehova,” nakabigla sa sako. Dai ko pa noarin man naheling kaidto an ngaran na iyan. Dai ko linaoman na maheling iyan sa dara kong sadit na diksionaryong Ingles-Hapon, alagad yaon iyan! “Jehova . . . , an Dios sa Biblia.” Nagpoon na manodan ko ngonyan an manongod sa Dios kan Kristianismo!
Sa enot na pagsongko na idto sa erokan nin mga misyonero, naaraman ko an manongod sa sarong diskurso sa Biblia na itatao pakalihis nin pirang semana ni Nathan H. Knorr, an presidente kaidto kan Watch Tower Bible and Tract Society. Nasa pagsongko sia sa Hapon kaiba an saiyang sekretaryo, si Milton Henschel, asin maduman sa Nagoya. Minsan ngani limitado an sakong kaaraman sa Biblia, nagustohan kong marhay an pahayag, siring man an pakiibaiba sa mga misyonero asin iba pang nag-atender.
Sa laog nin mga duwang bulan, nanodan ko sa pakipag-adal ko ki Grace an pundamental na mga katotoohan manongod ki Jehova, ki Jesu-Cristo, sa pantubos, ki Satanas na Diablo, sa Armagedon, asin sa Paraisong daga. An maogmang bareta kan Kahadean iyo an mismong klase nin mensahe na haloy nang hinahanap ko. Kadungan kan pagpoon ko sa pag-adal, nagpoon man akong umatender sa mga pagtiripon kan kongregasyon. Nagustohan ko an makikatood na atmospera sa mga pagtiripon na ini, kun saen an mga misyonero sueltong nakikiasosyar sa mga Hapones asin nagtutukaw kaiba mi sa tatami (mga banig na gibo sa sinalasalang dagami).
Kan Oktubre 1951, an enot na pansirkitong asamblea sa Hapon ginibo sa Nakanoshima Public Hall sa siudad nin Osaka. Mayo pang 300 an mga Saksi kaidto sa bilog na Hapon; pero mga 300 katawo an nag-atender sa asamblea, kaiba an haros 50 misyonero. Igwa pa ngani ako nin sadit na kabtang sa programa. Naghanga akong marhay sa sakong naheling asin nadangog kaya nagdesisyon ako sa sakong puso na maglingkod ki Jehova sa bilog kong buhay. Kan sunod na aldaw, binautismohan ako sa mahimbong na tubig sa kaharaning pampublikong parigosan.
Kagayagayahan sa Paglilingkod Bilang Payunir
Gusto ko kaidto na magin payunir, an apod sa bilog na panahon na mga ministro kan Mga Saksi ni Jehova, alagad nakamate man ako nin obligasyon na tumabang na sustentohan an sakong pamilya. Kan magkaigwa ako nin kapusoan na sabihon sa sakong among an sakong kamawotan, nasorpresa akong madangog sia na nagsabi: “Maoogma akong makikooperar sa saimo kun iyan an magpapaogma sa saimo.” Nahimo ko na magtrabaho sana nin duwang aldaw kada semana asin makatabang pa giraray sa sakong ina sa mga gastos sa harong. Talagang nakamate ako na garo gamgam na pinaluwas sa hawla.
Mantang nagrarahay an mga kamugtakan, nagpoon akong magpayunir kan Agosto 1, 1954, sa sarong teritoryo sa likod kan istasyon sa Nagoya, na pirang minuto sanang lalakawon hale sa lugar na enot kong nakamidbid si Grace. Pakalihis nin nagkapirang bulan, nakaresibi ako nin asignasyon na maglingkod bilang espesyal payunir sa Beppu, sarong siudad sa solnopan na isla nin Kyushu. Si Tsutomu Miura an iinasignar na magin kapadis ko.a Kan panahon na idto, mayong kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova sa bilog na isla, alagad ngonyan igwa nang ginatos, na binaranga sa 22 na sirkito!
Panamit kan Bagong Kinaban
Kan magsongko liwat si Tugang na Knorr sa Hapon kan Abril 1956, pinabasa nia sa sako nin makosog an pirang parapo sa Ingles na magasin na An Torrengbantayan. Dai ako sinabihan kun taano, alagad pakalihis nin pirang bulan, nakaresibi ako nin surat na nag-imbitar sa sako na umatender sa ika-29 klase kan paadalan sa pagmimisyonero kan Gilead. Kaya kan Nobyembre kan taon na idto, pinonan ko an nakaoogmang pagbiahe pasiring sa Estados Unidos na nakaotob sa sarong haloy nang pangarap. An pamumuhay asin pagtrabaho sa laog nin duwang bulan kaiba an dakulang pamilyang Bethel sa Brooklyn nagpakosog kan sakong pagtubod sa naheheling na organisasyon ni Jehova.
Kan Pebrero 1957, tolo kaming estudyante na ipinagmaneho ni Tugang na Knorr pasiring sa kampus kan Paadalan nin Gilead sa South Lansing, sa amihanan nin Nueva York. Kan suminunod na limang bulan sa Paadalan nin Gilead, mantang ako nag-aako nin pagtotokdo gikan sa Tataramon ni Jehova asin nag-iistar sa magayon na mga palibot kaiba an mga kapwa estudyante, nanamitan ko an Paraisong daga. An sampulo sa 103 na estudyante, kaiba na ako, idinestino sa Hapon.
Pag-apresyar sa Sakong mga Asignasyon
Igwang mga 860 Saksi sa Hapon kan magbalik ako kan Oktubre 1957. Iinasignar ako sa gibohon na nagbibiahe bilang paraataman sa sirkito, alagad nag-ako nguna ako nin pirang aldaw na pagsasanay para sa gibohon na iyan gikan ki Adrian Thompson sa Nagoya. Sakop kan sakong sirkito an lugar poon sa Shimizu, harani sa Bukid nin Fuji, sagkod sa Isla nin Shikoku asin kabale an darakulang siudad na arog kan Kyoto, Osaka, Kobe, asin Hiroshima.
Kan 1961, iinasignar akong magin paraataman sa distrito. Kalabot digdi an pagbiahe poon sa maniebeng amihanan na isla nin Hokkaido sagkod sa subtropikal na isla nin Okinawa asin sagkod pa ngani sa mga isla nin Ishigaki harani sa Taiwan, distansia na mga 3,000 kilometros.
Dangan, kan 1963, inimbitaran ako sa sampulong bulan na kurso sa Paadalan nin Gilead sa Bethel sa Brooklyn. Durante kan kurso, idinoon ni Tugang na Knorr an importansia kan pagkaigwa nin tamang saboot manongod sa mga asignasyon na trabaho. Sinabi nia na an paglinig sa mga banyo sarong asignasyon na kapareho kaimportante kan pagtrabaho sa opisina. Kun an mga banyo bakong malinig, sabi nia, an bilog na pamilyang Bethel asin an saindang trabaho apektado. Kan huri, kabtang kan sakong trabaho sa Bethel sa Hapon an paglinig sa mga kasilyasan, asin nagirumdoman ko an hatol na iyan.
Pagbalik sa Hapon, iinasignar liwat ako sa gibohon na nagbibiahe. Pakalihis nin duwang taon, kan 1966, naagom ko si Junko Iwasaki, sarong espesyal payunir na naglingkod sa siudad nin Matsue. Si Lloyd Barry, an paraataman kaidto sa sangang opisina sa Hapon, an nagtao kan nakaoogmang pahayag sa kasal. Dangan uminiba sa sako si Junko sa gibohon na nagbibiahe.
Naliwat an samong asignasyon kan 1968 kan apodon ako sa sangang opisina sa Tokyo tanganing magtradusir. Huli sa kakulangan nin mga kuarto, nagbibiahe ako hale sa Sumida Ward, Tokyo, asin si Junko naglingkod bilang espesyal payunir kaiba kan lokal na kongregasyon. Kan panahon na ini, kinaipuhan na an mas dakulang mga pasilidad sa sangang opisina. Kaya kan 1970 nagbakal nin daga sa Numazu, harani sa Bukid nin Fuji. Duman, nagtogdok nin tolong eskalon na pabrika asin dormitoryo. Bago nagpoon an pagtogdok, an nagkapirang harong na nasa dagang iyan ginamit para sa Pankahadean na Paadalan sa Pagmiministro, na nagtatao nin pagsasanay sa mga paraataman sa kongregasyon. Nagkapribilehio ako na magtokdo sa paadalan, asin si Junko an nagluluto para sa mga estudyante. Nakaoogmang maheling an ginatos na Kristianong lalaki na tinatawan nin espesyal na pagsasanay para sa ministeryo.
Sarong hapon, nakaresibi ako nin apuradong telegrama. Naospital si Nanay asin dai na linalaoman na mabuhay. Nagsakay ako sa bullet train pasiring sa Nagoya asin dali-daling nagduman sa ospital. Dai siang pag-aram, alagad duman ako nagtorog sa kataed nia. Si Nanay nagadan kan amay na aga. Mantang ako nagbibiahe pabalik sa Numazu, dai ko mapogolan an sakong luha kan ginigirumdom ko an mga kasakitan na inagihan nia sa saiyang buhay asin an pagpadangat nia sa sako. Kun bobooton ni Jehova, maghehelingan giraray kami sa pagkabuhay liwat.
Dai nahaloy mas dakol na kami tangani na ikaakomodar sa mga pasilidad sa Numazu. Kaya nagbakal nin pitong ektaryang daga sa Siudad nin Ebina, asin pinonan an pagtogdok nin bagong pasilidad nin sangang opisina kan 1978. Ngonyan an gabos na espasyo sa dagang ini natotogdokan nin pabrika asin dormitoryo, siring man nin Assembly Hall na may kapasidad na labing 2,800. An pinakahuring idinagdag, na duwang 13 eskalon na dormitoryo asin sarong limang eskalon na edipisyong paradahan asin para sa iba pang gamit, natapos sa kapinonan kan taon na ini. An samong pamilyang Bethel uminabot na ngonyan sa mga 530, alagad an pinadakulang mga pasilidad mapaiistaran mi nin mga 900.
Dakol na Dahelan sa Paggayagaya
Nakaoogmang maheling na naootob an hula sa Biblia, iyo, na maheling an ‘sadangoton na magin makosog na nasyon.’ (Isaias 60:22) Nagigirumdoman ko an saro sa sakong mga tugang na naghapot sa sako kaidtong 1951, “Pira an Saksi sa Hapon?”
“Mga 260,” an simbag ko.
“Iyan sana?” an hapot nia sa nagmemenus na tono nin boses.
Nagigirumdoman ko na sa isip ko, ‘Panahon an magsasabi kun pirang tawo an dadarahon ni Jehova sa pagsamba sa saiya sa Sinto-Budistang nasyon na ini.’ Asin itinao ni Jehova an simbag! Ngonyan, mayo nang mga teritoryo na dai pa naasignaran na hulitan sa Hapon, asin an bilang kan tunay na mga parasamba uminabot na sa labing 222,000 sa 3,800 na kongregasyon!
An nakaaging 44 taon kan sakong buhay sa bilog na panahon na ministeryo—32 kaiba an sakong mamomoton na agom—nagin maogmang marhay. Sa laog nin 25 kan mga taon na iyan, naglingkod ako sa Departamento nin Pagtradusir sa Bethel. Kan Setyembre 1979, inimbitaran man ako na magin miembro kan komite kan sanga kan Mga Saksi ni Jehova sa Hapon.
Pribilehio asin bendisyon an magkaigwa nin sadit na kabtang sa pagtabang sa sinsero, mamomoton sa katoninongan na mga tawo na makapagsamba ki Jehova. Dakol an naggibo kan arog nanggad kan ginibo ko—nagbago hale sa pagtao nin debosyon sa emperador pasiring sa pagsamba sa iyo sanang tunay na Dios, si Jehova. Sakuyang odok na minamawot na tabangan an dakol pa na kumampi sa kapangganahan ni Jehova asin magkamit nin buhay na daing katapusan sa matoninong na bagong kinaban.—Kapahayagan 22:17.
[Nota sa Ibaba]
a An saiyang ama sarong fiel na Saksi na nakaligtas sa pagputok kan bomba atomika sa Hiroshima kan 1945 mantang nasa karsel kan mga Hapones. Helingon an Awake! na Oktubre 8, 1994, pahina 11-15.
[Retrato sa pahina 29]
Pag-eskuela na nakasentro sa pagsamba sa emperador
[Pasasalamat para sa pinagkuanan]
The Mainichi Newspapers
[Retrato sa pahina 29]
Sa Nueva York kaiba si Tugang na Franz
[Retrato sa pahina 29]
Kaiba an sakong agom, si Junko
[Retrato sa pahina 31]
Pagtrabaho sa Departamento nin Pagtradusir