Ano an Kaipuhan Para sa Mapangganang Pag-agom?

Magugusto daw kamong tumagbang sa sarong salog na dai nguna nag-aadal na lumangoy? An siring na mangmang na akto nakadadanyar—nakagagadan pa ngani. Pero isipa nindo kun pirang tawo an minatagbang sa pag-agom na kakadikit an aram kun paano isasaabaga an mga responsibilidad na kalabot.

SI Jesus nagsabi: “Siisay sa saindo na boot na magtogdok nin torre an dai nguna minatukaw asin kinukuenta an gastos, tanganing helingon kun igwa sia nin igo tanganing iyan matapos?” (Lucas 14:28) An totoo sa pagtogdok nin torre totoo man sa pagtogdok nin pag-agoman. An mga gusto nang mag-agom maninigong maingat na pensaron an mga sakripisyong kalabot sa pag-agom tanganing masegurado na kaya nindang atubangon an mga kahagadan.

Pagsiyasat sa Pag-agom

Totoong bendisyon an pagkaigwa nin agom na mapapahayagan nin mga kagayagayahan asin kamondoan sa buhay. An pag-agom puedeng magpanigo sa kakulangan na bunga nin kapungawan o pagkadesesperar. Puede kaiyan na panigoan an satong kanaturalan nang paghimuyawot nin pagkamoot, pakiibaiba, asin kadayupotan. May marahay na dahelan, an Dios nagsabi pakalalanga ki Adan: “Bakong marahay na an lalaki magsolosolo. Magibo ako nin katabang para sa saiya, bilang komplemento nia.”—Genesis 2:18; 24:67; 1 Corinto 7:9.

Iyo, an pagigin may agom puedeng makaresolber sa nagkapirang problema. Alagad poponan man iyan nin nagkapirang bagong problema. Taano? Huli ta an pag-agom iyo an pagkombinar nin duwang magkalaen na personalidad na tibaad magkabagay alagad bako nanggad na magkapareho. Huli kaini, maski an mga mag-agom na marahay an pagkapadis makaeeksperyensia nin paminsanminsan na pag-iiwal. An Kristianong apostol na si Pablo nagsurat na an mga nag-aagom magkakaigwa nin “kahorasaan sa saindang laman”—o siring sa pagkatradusir kan The New English Bible, “kolog asin kamondoan sa pisikal na buhay na ini.”—1 Corinto 7:28.

Pesimistiko daw si Pablo? Dai man! Sinasadol sana nia na magin realistiko an mga nag-iisip manongod sa pag-agom. An masiram na pagmate nin pagkaakit sa sarong tawo bakong eksaktong sokolan kan magigin kamugtakan nin buhay may agom sa mga bulan asin taon pakalihis kan aldaw nin kasal. An lambang pag-agoman igwa nin sadiring mga angat asin problema. An isyu bakong kun baga malataw an mga iyan kundi kun paano iyan aatubangon kun iyan lumataw.

An mga problema nagtatao sa mag-agom nin oportunidad na ipaheling an pagigin tunay kan saindang pagkaminootan. Bilang ilustrasyon: An sarong barkong panlayag tibaad garo baga magayon na marhay mantang iyan dai ginagamit, nakaangkla sa pier. Minsan siring, an tunay na tibay kaiyan sa paglayag napatutunayan sa dagat—tibaad sa tahaw pa ngani nin makosogon na mga alon nin bagyo. Kaagid kaiyan, an kosog kan bogkos nin pag-agoman dai nadedeterminaran sana durante kan toninong na mga oras nin romantikong katrangkilohan. Kun beses, iyan napatutunayan sa masakit na mga kamugtakan na dian sinasagupa nin mag-agom an mga bagyo nin problema.

Tanganing magibo iyan, an mga mag-agom nagkakaipo nin kapanugaan, huli ta katuyohan nin Dios na an lalaki “magdanay sa saiyang agom na babae” asin na an duwa “magin sarong laman.” (Genesis 2:24) An ideya nin kapanugaan ikinatatakot nin dakol na tawo ngonyan. Pero, rasonable sana na bobooton nin duwang tawo na tunay na nagkakaminootan na gumibo nin solemneng panuga na magdanay na magkaibanan. An kapanugaan nagtatao nin dignidad sa relasyon nin mag-agom. Iyan nagtatao nin basehan para sa kompiansa na, ano man an mangyari, susuportaran kan agom na lalaki asin babae an kada saro.a Kun kamo dai pa andam sa siring na kapanugaan, kamo dai pa talaga andam sa pag-agom. (Ikomparar an Eclesiastes 5:4, 5.) Tibaad kaipuhan na dugangan maski kan mga may agom na an saindang pakasabot sa kun gurano kahalaga kan kapanugaan sa sarong nagdadanay na pag-agoman.

Pagsiyasat sa Saindong Sadiri

Daing duwa-duwa na puede nindong ilista an mga kualidad na mawot nindo sa saindong aagomon. Minsan siring, mas depisil nanggad an pagsiyasat sa saindong sadiri tanganing aramon kun paano kamo makakokontribwir sa pag-agoman. Mahalagang marhay an pagsiyasat sa sadiri, kapwa bago asin pakatapos kan panunumpa sa kasal. Halimbawa, ihapot sa saindong sadiri an mga minasunod.

• Andam na daw ako na gumibo nin bilog na buhay na kapanugaan sa sakong aagomon?—Mateo 19:6.

Kan kaaldawan kan propeta sa Biblia na si Malaquias, an dakol na agom na lalaki binayaan an saindang agom, seguro tanganing mag-agom nin mas hoben na mga babae. Sinabi ni Jehova na an saiyang altar natahoban nin mga luha kan binayaan na mga agom na babae, asin kinondenar nia an mga lalaki na sa siring “pinasaloiban” an saindang agom.—Malaquias 2:13-16.

• Kun ako nag-iisip nang mag-agom, ako daw lihis na sa edad nin pagkabarobata na medyo makosog an seksuwal na mga pagmate asin puedeng makaraot sa marahay na paghusgar?—1 Corinto 7:36.

“Peligrosong marhay an pag-agom na hoben pang marhay,” sabi ni Nikki, na 22 kan sia mag-agom. Sia nagpapatanid: “An saindong mga pagmate, pasohan, asin hilig padagos na magbabago poon sa panahon na kamo nasa huring mga taon kan pagkatinedyer sagkod na kamo nasa edad na 25 sagkod 29.” Siempre an pagigin andam nang mag-agom dai puedeng sokolon paagi sana sa edad. Minsan siring, an pag-agom na an saro dai pa nakalilihis sa edad nin pagkabarobata na an seksuwal na mga pagmate minapoon pa sana asin nangorognang makosog puedeng magin dahelan na bako nang klaro an pag-iisip nin saro asin magin buta an saro sa mga problema na posibleng mangyari.

• Ano an mga karakteristiko ko na makatatabang sa sako na makakontribwir sa mapangganang pag-agoman?—Galacia 5:22, 23.

Si apostol Pablo nagsurat sa mga taga Colosas: “Isolog nindo an mamomoton na mga pagmate nin pagdamay, kabootan, kababaan nin isip, kahoyoan, asin pakatios.” (Colosas 3:12) Angay an hatol na ini duman sa mga nag-iisip na mag-agom siring man sa mga may agom na.

• Igwa daw ako kan pagkamaygurang na kaipuhan tanganing suportaran an agom sa masakit na mga situwasyon?—Galacia 6:2.

“Kun may problema,” sabi nin sarong doktor, “an tendensia basolon an agom. Kun siisay an dapat basolon bakong iyo an pinakamahalaga. Imbes, an mahalaga iyo na kun paano puedeng magkooperar kapwa an agom na lalaki asin babae tanganing mapaoswag an relasyon nin mag-agom.” An mga tataramon kan madonong na si Hadeng Salomon minaaplikar sa mga mag-agom: “Mas marahay an duwa sa saro,” an isinurat nia, “huli ta kun an saro sa sainda mapukan, mapatitindog kan saro an saiyang kaibanan. Alagad ano an mangyayari sa sasaro na napukan kun mayo nin iba na mapatindog sa saiya?”—Eclesiastes 4:9, 10.

• Ako daw sa pankagabsan mainogma asin optimistiko, o nangingibabaw sa sako an pagigin maminondo asin negatibo?—Talinhaga 15:15.

An negatibong tawo minamansay na maraot an kada aldaw. Dai milagrosong binabago kan pag-agom an ugaleng ini! An tawong daing agom—lalaki o babae—na sa pankagabsan mapagtatsar o pesimistiko talagang magigin tawong may agom na pareho man sanang mapagtatsar o pesimistiko. An siring na negatibong pananaw puedeng magin dahelan nin teribleng sakit para sa mag-agom.—Ikomparar an Talinhaga 21:9.

• Ako daw nagdadanay na kalmado kun inaagyat, o napadadara daw ako sa daing pagpopogol na mga kapahayagan nin kaanggotan?—Galacia 5:19, 20.

An mga Kristiano pinagbobotan na magin “maluway kun dapit sa kaanggotan.” (Santiago 1:19) Bago mag-agom o sa panahon nin pag-inagoman, maninigong pataluboon nin lalaki o babae an kakayahan na mamuhay sono sa hatol na ini: “Maanggot kamo, pero dai kamo magkasala; dai nindo pagpasolnopon an saldang na kamo may kaanggotan.”—Efeso 4:26.

Pagsiyasat sa Saindong Kinukursonadang Agomon

“An alisto an isip naghohorophorop sa saiyang mga lakad,” an sabi nin sarong talinhaga sa Biblia. (Talinhaga 14:15) Totoo nanggad ini kun nagpipili nin aagomon. An pagpili nin aagomon saro sa pinakamahalagang mga desisyon na ginigibo noarin man nin sarong lalaki o babae. Pero, nariparo na dakol an mas haloy magdesisyon kun arin na kotse an babakalon o arin na eskuelahan an lalaogan kisa sa kun siisay an aagomon.

Sa Kristianong kongregasyon, an mga pinagkatiwalaan nin paninimbagan ‘binalo nguna kun baga angay.’ (1 Timoteo 3:10) Kun kamo nag-iisip nang mag-agom, gusto nindong maseguro “kun baga angay” an tawong iyan. Halimbawa, estudyare an minasunod na mga hapot. Minsan ngani an mga iyan iinaatubang gikan sa punto de vista nin sarong babae, an dakol sa mga prinsipyo aplikado man sa lalaki. Asin maski an mga may agom na puedeng estudyaran sa kapakipakinabang na paagi an mga puntong ini.

• Anong klaseng reputasyon igwa sia?—Filipos 2:19-22.

Ilinaladawan kan Talinhaga 31:23 an sarong agom na lalaki na “midbid sa mga tata, kun nagtutukaw siang kairiba kan kamagurangan na lalaki sa daga.” An kamagurangan na lalaki kan siudad nagtutukaw sa mga tata kan siudad tanganing maghokom. Kaya, malinaw na sia igwa nin katongdan na ipinagkatiwala kan publiko. An pagheling nin iba sa sarong lalaki nagtataram manongod sa saiyang reputasyon. Kun aplikado, estudyaran man an pagheling sa saiya kan mga nasa irarom kan saiyang autoridad. Puedeng iparisa kaini kun paano an magigin pagheling nindo, bilang saiyang agom, sa saiya pag-abot nin panahon.—Ikomparar an 1 Samuel 25:3, 23-25.

• Anong klaseng moral igwa sia?

An diosnon na kadonongan “enot sa gabos malinig.” (Santiago 3:17) An saindo daw na kinukursonadang agomon mas interesado sa saiyang sadiring seksuwal na kapanigoan kisa sa kamugtakan nindong duwa sa atubangan nin Dios? Kun dai sia naghihingoa na mamuhay sono sa moral na mga pamantayan nin Dios ngonyan, ano an basehan tanganing maniwala na sia mamumuhay sono dian pakatapos kan kasal?—Genesis 39:7-12.

• Paano an pagtratar nia sa sako?—Efeso 5:28, 29.

An libro sa Biblia na Talinhaga nagsasabi dapit sa sarong agom na lalaki na “nagtiwala” sa saiyang agom na babae. Apuera kaiyan, “sia nag-oomaw sa saiya.” (Talinhaga 31:11, 28) Sia bakong labi-labi kamaimon, ni bakong makatanosan sa saiyang mga linalaoman. Si Santiago nagsurat na an kadonongan hale sa itaas “matoninong, makatanosan, . . . pano nin pagkaherak asin marahay na mga bunga.”—Santiago 3:17.

• Paano an pagtratar nia sa mga miembro kan saiyang sadiring pamilya?—Exodo 20:12.

An paggalang sa mga magurang bako sanang kahagadan sa mga aki. An Biblia nagsasabi: “Maghinanyog ka sa saimong ama na nagpangyari kan saimong pagkamundag, asin dai mo pagbasangbasangon an saimong ina huli sana ta sia gurang na.” (Talinhaga 23:22) Interesante nanggad, si Dr. W. Hugh Missildine nagsurat: “An dakol na problema asin dai pagkakaoyon nin mag-agom puedeng nalikayan—o kisuerra napangandaman—kun an nobya asin nobyo nagsongko sa harong kan kada saro sa impormal na paagi asin minasdan an relasyon kan katrato asin kan mga magurang kaini. An pagheling nia sa saiyang mga magurang makaiimpluwensia sa magigin pagheling nia sa saiyang agom. Dapat na ihapot nin saro: ‘Gusto ko daw na trataron ako nin siring kan pagtratar nia sa saiyang mga magurang?’ Asin an paagi nin pagtratar sa saiya kan saiyang mga magurang magigin marahay na tanda kun paano an magigin pagtratar nia sa saiyang sadiri asin kun ano an lalaoman niang igagawe nindo sa saiya—pakatapos kan honeymoon.”

• Sia daw madaling maanggot o magtaram nin mapanlibak?

An Biblia naghahatol: “Magkaharale na sa saindo an gabos na maraot an kamawotan na kapaitan asin kaanggotan asin kabangisan asin sirilyakan patin mapanlibak na pagtaram.” (Efeso 4:31) Pinatanidan ni Pablo si Timoteo dapit sa nagkapirang Kristiano na “nagkakadiperensia an isip dapit sa mga pagduwaduwa asin pasuruhay manongod sa mga tataramon” asin napadadara sa “pagkauri, iriwal, mapanlibak na mga pagtaram, maraot na mga pagsahotsahot, madahas na mga diskutiran manongod sa daing kamanungdanan na mga bagay.”—1 Timoteo 6:4, 5.

Dugang pa, si Pablo nagsurat na an saro na kualipikado para sa espesyal na mga pribilehio sa kongregasyon maninigo na “bakong parapakiiwal”—na segun sa orihinal na Griego, “dai nanununtok.” (1 Timoteo 3:3, nota sa ibaba) Dai sia puedeng nangongolog sa pisikal o nananakot sa berbal na paagi. An saro na madaling magin madahas oras na maanggot bakong angay na magin agom.

• Ano an mga pasohan nia?

An nagkapira nagmamaigot na magkamit nin kayamanan asin nag-aani kan dai malikayan na mga resulta. (1 Timoteo 6:9, 10) An iba mayo lamang nin katuyohan sa buhay na daing pasohan na pinag-aaabot. (Talinhaga 6:6-11) Minsan siring, an diosnon na lalaki mapaheling kan kaparehong determinasyon ni Josue, na nagsabi: “Kun para sa sako asin sa sakong kasararo sa harong, kami maglilingkod ki Jehova.”—Josue 24:15.

Mga Balos Asin Responsibilidad

An pag-agom sarong institusyon nin Dios. Iyan inautorisaran asin inestablisar ni Jehova Dios. (Genesis 2:22-24) Dinisenyo nia an areglo nin pag-agom tanganing gumibo nin permanenteng bogkos sa pag-oltanan nin lalaki asin babae tanganing sinda magtinabangan. Kun iinaaplikar an mga prinsipyo sa Biblia, malalaoman nin mag-agom na magigin magayagaya an saindang kamugtakan sa buhay.—Eclesiastes 9:7-9.

Pero maninigong marealisar na kita nabubuhay sa “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan.” Ihinula kan Biblia na durante kan peryodong ini nin panahon, an mga tawo magigin “mga mamomoton sa sainda man sana, mga mamomoton sa kuarta, mga nagpapasikat sa sadiri, mga maabhaw, . . . mga bakong maimbod, mga dai nin natural na kapadangatan, mga dai maoyonan, . . . mga parapasaloib, mga matagas an payo, mga mahambog.” (2 Timoteo 3:1-4) An mga ugaleng ini puedeng magkaigwa nin makosog na epekto sa pag-agom nin saro. Sa siring, an mga nag-iisip na mag-agom maninigo na realistiko asin balanseng pensaron an gabos na sakripisyong kalabot. Asin an mga may agom na ngonyan maninigo na magpadagos na maghingoa na paoswagon an saindang pagsasaro paagi sa pag-adal asin pag-aplikar kan giya nin Dios na yaon sa Biblia.

Iyo, an mga nag-iisip na mag-agom marahay na magtanaw sa panahon pakalihis kan aldaw nin kasal. Asin maninigo na estudyaran kan gabos bako sana an akto nin pagpakasal kundi pati an buhay nin pagigin may agom. Hagadon an paggiya ni Jehova tangani na kamo makapag-isip sa realistiko imbes na sa romantiko sanang paagi. Sa paggibo kaiyan, mas orog an posibilidad na kamo magigin mapanggana sa pag-agom.

[Nota sa ibaba]

[Kahon sa pahina 5]

“An Pinakamagayon na Paglaladawan nin Pagkamoot na Nabasa Ko Kasuarin Man”

“Paano nindo naaaraman kun kamo talagang namomoot na?” an isinurat ni Dr. Kevin Leman. “May suanoy na libro na igwang paglaladawan kan pagkamoot. An libro haros dos mil na taon na an edad, alagad sagkod ngonyan iyan an pinakamagayon na paglaladawan nin pagkamoot na nabasa ko kasuarin man.”

An boot sabihon ni Dr. Leman iyo an mga tataramon kan Kristianong apostol na si Pablo na yaon sa Biblia sa 1 Corinto 13:4-8:

“An pagkamoot matinios asin maboot. An pagkamoot bakong maimon, iyan dai nananagsag, dai nagpapaabhaw, dai minagawe nin bakong disente, dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan, dai napaaanggot. Iyan dai nagkukuenta kan danyos. Iyan dai naggagayagaya sa karatan, kundi naggagayagaya sa katotoohan. Iyan nagtitios kan gabos na bagay, nagtutubod kan gabos na bagay, naglalaom kan gabos na bagay, nagtatagal kan gabos na bagay. An pagkamoot dai nanggad nasusudya.”

[Kahon sa pahina 8]

Nakadadaya an mga Emosyon

Malinaw na aram na marhay kan daragitang Sulamita kaidtong mga panahon kan Biblia an mapandayang kapangyarihan nin romantikong mga pagmate. Kan iniilusyonan kan makapangyarihan na si Hadeng Salomon, sinabihan nia an saiyang kaibang mga daragita na ‘dai pagpukawon o patuboon an pagkamoot sa sako sagkod na iyan dai pa nagugusto.’ (Awit ni Salomon 2:7) Habo kan madonong na hoben na babaeng ini na impluwensiahan sia kan saiyang mga katood na pangibabawan kan saiyang mga emosyon. Praktikal man ini para sa mga nag-iisip na mag-agom ngonyan. Papagdanayon an makosog na pagpopogol sa saindong mga pagmate. Kun kamo maagom, iyan maninigo na huli ta namomotan nindo an tawo, bako sanang huli sa ideya nin pagigin may agom.

[Retrato sa pahina 6]

Puedeng pakosogon maski kan mga haloy nang mag-agom an saindang bogkos nin pag-agoman

[Retrato sa pahina 7]

Paano an pagtratar nia sa saiyang mga magurang?