Mga Magurang, Ano an Itinotokdo Kan Saindong Halimbawa?
“Magin kamong mga paraarog sa Dios, bilang mga aki na namomotan na marhay, asin padagos kamong maglakaw sa pagkamoot.”—EFESO 5:1, 2.
1. Anong klaseng mga pagdirehir an itinao ni Jehova sa enot na mag-agom na tawo?
SI Jehova an Kagtugdas kan areglo nin pamilya. Utang sa saiya nin lambang pamilya an pag-eksister kaiyan ta inestablisar nia an enot na pamilya asin tinawan nin kakayahan na mangaki an enot na mag-agom na tawo. (Efeso 3:14, 15) Tinawan nia si Adan asin Eva nin pundamental na mga instruksion kun dapit sa saindang mga paninimbagan asin tinawan man sinda nin bastanteng oportunidad na gamiton an personal na inisyatiba sa paggibo kan mga ini. (Genesis 1:28-30; 2:6, 15-22) Kan magkasala na si Adan asin Eva, nagin mas komplikado an mga situwasyon na kaipuhan na atubangon nin mga pamilya. Pero, si Jehova mamomoton na nagtao nin mga susundan na matabang sa saiyang mga lingkod na maatubang an siring na mga situwasyon.
2. (a) Paagi sa ano na pinasarig ni Jehova an nasusurat na hatol paagi sa berbal na pagtotokdo? (b) Anong hapot an kaipuhan na ihapot nin mga magurang sa saindang sadiri?
2 Bilang an satong Kaharohalangkaweng Paratokdo, an ginibo ni Jehova bako sanang magtao nin nasusurat na mga pagdirehir sa kun ano an maninigo niatong gibohon asin kun ano an maninigo niatong likayan. Kan suanoy na mga panahon pinadisan nia nin berbal na pagtotokdo an nasusurat na pagtotokdo paagi sa mga saserdote saka propeta asin paagi sa mga payo nin pamilya. Siisay an ginagamit nia sa pagtao kan berbal na pagtotokdong iyan sa satong kaaldawan? An Kristianong kamagurangan asin mga magurang. Kun kamo magurang, ginigibo daw nindo an saindong kabtang na tokdoan an saindong pamilya sa mga dalan ni Jehova?—Talinhaga 6:20-23.
3. Ano an manonodan nin mga payo nin pamilya ki Jehova kun dapit sa epektibong pagtotokdo?
3 Paano maninigong itao an siring na pagtotokdo sa laog kan pamilya? Si Jehova an nagtatao kan arogan. Sinasabi nia nin malinaw kun ano an marahay asin kun ano an maraot, asin dakol na beses niang ginagamit an pag-otro. (Exodo 20:4, 5; Deuteronomio 4:23, 24; 5:8, 9; 6:14, 15; Josue 24:19, 20) Naggagamit sia nin nakapupukaw nin isip na mga hapot. (Job 38:4, 8, 31) Paagi sa mga ilustrasyon asin aktuwal na halimbawa, pinahihiro nia an satong emosyon asin minomolde an satong puso. (Genesis 15:5; Daniel 3:1-29) Mga magurang, kun tinotokdoan nindo an saindong mga aki, hinihingoa daw nindong arogon an arogan na iyan?
4. Ano an nanonodan niato ki Jehova kun dapit sa pagtao nin disiplina, asin taano ta mahalaga an disiplina?
4 Si Jehova marigon para sa tama, alagad nasasabotan nia an mga epekto nin pagkabakong sangkap. Kaya bago sia magpadusa, sia nagtotokdo asin nagtatao nin paorootrong patanid saka pagirumdom sa mga tawong bakong sangkap. (Genesis 19:15, 16; Jeremias 7:23-26) Kun sia nagdidisiplina, ginigibo nia iyan sa tamang sokol, bakong sobra. (Salmo 103:10, 11; Isaias 28:26-29) Kun arog kaiyan an pagtratar niato sa satong mga aki, iyan nagtatao nin ebidensia na midbid niato si Jehova, asin magigin mas pasil para sa sainda na mamidbid man sia.—Jeremias 22:16; 1 Juan 4:8.
5. Ano an manonodan nin mga magurang ki Jehova manongod sa paghinanyog?
5 Makangangalas nanggad, si Jehova naghihinanyog bilang mamomoton na langitnon na Ama. Sia dai sana nangongorden. Ineenkaminar nia kita na biyong ipahayag sa saiya an nasa satong puso. (Salmo 62:8) Asin kun bakong tama nin eksakto an mga saboot na satong ipinahahayag, dai sia minasimbag nin nag-uurog-udog na saway hale sa langit. Sia mapasensiang nagtotokdo sa sato. Kun siring, angay nanggad an hatol ni apostol Pablo: “Magin kamong mga paraarog sa Dios, bilang mga aki na namomotan na marhay”! (Efeso 4:31–5:1) Abaa karahay na halimbawa an itinatao ni Jehova para sa mga magurang mantang hinihingoa nindang tokdoan an saindang mga aki! Iyan sarong halimbawa na nakaaabot sa satong puso asin pinapagmamawot kitang maglakaw sa saiyang dalan nin buhay.
An Impluwensia nin Halimbawa
6. Paano an aktitud asin halimbawa nin mga magurang nakaiimpluwensia sa saindang mga aki?
6 Apuera sa berbal na pagtotokdo, an halimbawa may hararom na impluwensia sa mga hoben. Sa gusto o dai nin mga magurang, aarogon sinda kan saindang mga aki. Tibaad manigoan an mga magurang—kun beses tibaad mabigla sinda—kun madangog ninda an saindang mga aki na magtaram nin mga bagay na itinaram mismo ninda. Kun an gawe-gawe sagkod aktitud kan mga magurang nagpapabanaag nin hararom na pag-apresyar sa espirituwal na mga bagay, ini nagkakaigwa nin positibong impluwensia sa mga aki.—Talinhaga 20:7.
7. Anong klaseng halimbawa nin magurang an itinao ni Jefte sa saiyang aking babae, asin may anong resulta?
7 May marahay na ilustrasyon sa Biblia kan epekto nin halimbawa nin magurang. Si Jefte, na ginamit ni Jehova na mangenot sa Israel sa kapangganahan sa mga Amonita, saro man na ama. An rekord kan simbag nia sa hade nin Amon nagpaparisa na segurado na parateng binabasa ni Jefte an kasaysayan kan mga ginibo ni Jehova sa Israel. Suelto niang nakotar an kasaysayan na iyan, asin nagpaheling sia nin makosog na pagtubod ki Jehova. Daing duwa-duwa, an saiyang halimbawa nakatabang sa saiyang aking babae na mapatalubo an pagtubod asin mapagsakripisyong espiritu na ipinaheling nia sa paglilingkod nin bilog na buhay bilang daraga na deboto ki Jehova.—Hokom 11:14-27, 34-40; ikomparar an Josue 1:8.
8. (a) Anong marahay na aktitud an ipinaheling kan mga magurang ni Samuel? (b) Paano nakinabang dian si Samuel?
8 Si Samuel arogan bilang aki asin fiel sa Dios bilang propeta sa bilog niang buhay. Boot daw nindo na magin arog nia an saindong mga aki? Analisara an halimbawa na itinao kan mga magurang ni Samuel, si Elcana asin si Ana. Minsan ngani bakong sangkap an situwasyon sa saindang harong, sinda regular na nagtutukad pa-Silo para sa pagsamba, sa lugar na namumugtakan kan sagradong tabernakulo. (1 Samuel 1:3-8, 21) Mangnoha an rarom nin pagmate ni Ana sa pamimibi. (1 Samuel 1:9-13) Obserbari kun ano an saboot ninda pareho manongod sa halaga nin pag-otob sa ano man na ipinanuga sa Dios. (1 Samuel 1:22-28) An saindang marahay na halimbawa daing duda na nakatabang ki Samuel na mapatalubo an mga kualidad na nagpangyari sa saiya na sundon an tamang dalan—dawa kan an mga tawo sa palibot nia na naglilingkod daa ki Jehova dai nagpaheling nin paggalang sa mga dalan nin Dios. Pag-abot nin panahon, pinagkatiwalaan ni Jehova si Samuel nin paninimbagan bilang Saiyang propeta.—1 Samuel 2:11, 12; 3:1-21.
9. (a) Anong mga impluwensia sa harong an nagkaigwa nin marahay na epekto ki Timoteo? (b) Nagin anong klaseng tawo si Timoteo?
9 Boot daw nindo na an saindong aking lalaki magin arog ni Timoteo, na bilang hoben na lalaki nagin kaibaiba ni apostol Pablo? An ama ni Timoteo daing pagtubod, alagad an saiyang ina asin an saiyang lola nagtao nin marahay na halimbawa nin pag-apresyar sa espirituwal na mga bagay. Ini daing duwa-duwa na nakatabang na magbugtak nin marahay na pundasyon para sa buhay ni Timoteo bilang sarong Kristiano. Sinasabi sa sato na an saiyang ina, si Eunice, asin an saiyang lolang si Loida may “pagtubod . . . na dai nin ano man na pagsaginsagin.” An buhay ninda bilang mga Kristiano bakong pasale sana; sinda talagang namuhay kaoyon kan sinasabi nindang tinutubod ninda, asin tinokdoan ninda an hoben na si Timoteo na iyo man an gibohon. Pinatunayan ni Timoteo na sia masasarigan asin na sia tunay na may pagmakolog sa ikararahay nin iba.—2 Timoteo 1:5; Filipos 2:20-22.
10. (a) Anong mga halimbawa sa luwas kan harong an tibaad makaapektar sa satong mga aki? (b) Ano an maninigong magin reaksion niato kun lumuwas an mga impluwensiang ini sa pagtaram o aktitud kan satong mga aki?
10 An mga halimbawang nakaaapektar sa satong mga aki bako gabos na nasa laog kan harong. Yaon an mga aki na kaeskuela ninda, mga maestro na an trabaho magmolde sa hoben na mga isip, mga tawo na may makosog na saboot na an gabos maninigong sumunod sa mga kostumbre nin tribo o komunidad na masakit nang mabago, mga idolo sa isport na inoomaw nin dakol an mga nagibo, asin opisyales sa publiko na nababareta an mga gawe-gawe. Minilyon na aki an napairarom man sa impluwensia kan kabangisan nin guerra. Maninigo daw niatong ipagngalas kun an mga impluwensiang ini lumuwas sa pagtaram o aktitud kan satong mga aki? Ano an reaksion niato kun iyan nangyayari? Nareresolberan daw an problema nin estriktong saway o anggot na lektura? Imbes na magin marikas an reaksion sa satong mga aki, bako daw na mas marahay na hapoton an satong sadiri, ‘Igwa daw sa paagi nin pagtratar ni Jehova sa sato na tibaad makatabang sa pakamansay kun ano an gigibohon sa situwasyon na ini?’—Ikomparar an Roma 2:4.
11. Kun nasasala an mga magurang, paano ini puedeng makaapektar sa aktitud kan saindang mga aki?
11 Siempre, bakong pirmeng pinakamarahay an magigin pag-atubang nin bakong sangkap na mga magurang sa mga situwasyon. Masasala sinda. Kun narerealisar iyan nin mga aki, luway-luway daw na raraoton kaiyan an saindang paggalang sa saindang mga magurang? Tibaad, nangorogna kun poprobaran nin mga magurang na disimularon an saindang mga sala paagi sa daing herak na pag-insistir sa saindang autoridad. Alagad tibaad magin laen na marhay an resulta kun an mga magurang mapakumbaba asin sueltong inaadmitir an saindang mga sala. Digdi, makatatao sinda nin mahalagang halimbawa sa saindang mga aki, na kaipuhan na makanood na gumibo man nin siring.—Santiago 4:6.
An Ikatotokdo kan Satong Halimbawa
12, 13. (a) Ano an kaipuhan na manodan nin mga aki manongod sa pagkamoot, asin paano ini pinakaepektibong ikatotokdo? (b) Taano ta mahalaga na an mga aki makanood manongod sa pagkamoot?
12 Kadakol kan mahalagang leksion na ikatotokdo nin pinakaepektibo kun an berbal na pagtotokdo pinapadisan nin marahay na halimbawa. Estudyare an pira sana.
13 Pagpahayag nin pagkamoot na bakong maimot: An saro sa pinakamahalagang leksion na dapat na pasarigon nin halimbawa iyo an kahulogan nin pagkamoot. “Kita namomoot, huli ta [an Dios] enot na namoot sa sato.” (1 Juan 4:19) Sia an Burabod asin kaharohalangkaweng halimbawa nin pagkamoot. An may prinsipyong pagkamoot na ini, an a·gaʹpe, labing 100 na beses na nasasambitan sa Biblia. Iyan kualidad na nagpapamidbid sa tunay na mga Kristiano. (Juan 13:35) An siring na pagkamoot dapat na ipaheling sa Dios asin ki Jesu-Cristo asin siring man nin mga tawo sa lambang saro—dawa sa mga tawo na tibaad dai kita nakamamate nin maboot na kapadangatan. (Mateo 5:44, 45; 1 Juan 5:3) An pagkamoot na ini dapat na nasa satong puso asin risang-risa sa satong pamumuhay bago niato iyan epektibong ikatotokdo sa satong mga aki. An mga gawe-gawe mas mahalaga kisa sinasabi. Sa laog kan pamilya, kaipuhan na maheling saka maeksperyensiahan nin mga aki an pagkamoot asin konektadong mga kualidad, arog baga kan kapadangatan. Kun mayo kan mga ini, an sarong aki napupurog sa pisikal, mental, asin emosyonal. Kaipuhan na maheling man nin mga aki kun paano an pagkamoot asin kapadangatan ipinaheheling nin tama sa mga kapwa Kristiano sa luwas kan pamilya.—Roma 12:10; 1 Pedro 3:8.
14. (a) Paano matotokdoan an mga aki na gumibo nin trabahong nagtatao nin pagkakontento? (b) Paano ini magigibo sa situwasyon kan saindong pamilya?
14 Pakanood kun paano magtrabaho: An trabaho pundamental na aspekto nin buhay. Tanganing makamate nin pagpahalaga sa sadiri, an tawo kaipuhan na makanood kun paano magtrabaho nin marahay. (Eclesiastes 2:24; 2 Tesalonica 3:10) Kun an aki tinatawan nin mga trabaho na kakadikit kan itinaong instruksion sa saiya dangan inaanggotan huli sa bakong marahay na pagkatrabaho kaiyan, harayo an posibilidad na sia makanood na magtrabaho nin marahay. Alagad kun an mga aki nakakanood paagi sa aktuwal na pagtrabaho kaiba kan saindang mga magurang asin tinatawan nin angay na komendasyon, mas posibleng marhay na sinda makanood na gumibo nin trabaho na nagtatao nin pagkakontento. Kun an halimbawa kan mga magurang pinapadisan nin esplikasyon, tibaad makanood an mga aki bako sanang kun paano tataposon an sarong trabaho kundi kun paano man mapanggaganahan an mga problema, kun paano magdadanay sa sarong trabaho sagkod na iyan matapos, asin kun paano mangangatanosan saka magdedesisyon. Sa kamugtakan na ini matatabangan sindang masabotan na si Jehova nagtatrabaho man, na marahay siang magtrabaho, asin na inaarog ni Jesus an saiyang Ama. (Genesis 1:31; Talinhaga 8:27-31; Juan 5:17) Kun an sarong pamilya nag-ooma o may negosyo, an nagkapirang miembro kan pamilya tibaad magtrabaho nin iriba. O tibaad matotokdoan kan ina an saiyang aking lalaki o aking babae na magluto asin maghugas pagkakakan. An ama na an trabaho mayo sa harong puedeng magplano na magtrabaho sa mga proyekto sa harong kaiba an saiyang mga aki. Kapakipakinabang nanggad kun an nasa isip nin mga magurang bako sanang mahaman an yaon na mga trabaho kundi andamon an mga aki para sa bilog nindang buhay!
15. Sa anong mga paagi ikatotokdo an mga leksion sa pagtubod? Iilustrar.
15 Pagpadanay sa pagtubod sa ibong nin kasakitan: An pagtubod saro man na mahalagang marhay na aspekto kan satong buhay. Kun pinag-oolayan an pagtubod sa pampamilyang pag-adal, tibaad manodan nin mga aki na ipaliwanag an kahulogan kaiyan. Tibaad magimata man sinda sa ebidensia na nagpapatalubo kan pagtubod sa saindang puso. Alagad kun naheheling ninda an saindang mga magurang na nagpapaheling nin dai nanluluyang pagtubod sa ibong nin grabeng mga pagbalo, tibaad magpadagos an epekto sa bilog na buhay. An sarong nag-aadal kan Biblia sa Panama hinuma kan saiyang agom na lalaki na palalayason sa saindang harong kun sia dai maontok sa paglilingkod ki Jehova. Sa ibong kaiyan, kaiba an apat niang saradit na aki, sia regular na nagbabaklay nin 16 kilometros dangan nag-aauto nin 30 pang kilometro tanganing makaabot sa pinakaharaning Kingdom Hall. Naparigon an boot kan halimbawang iyan, mga 20 miembro kan saiyang pamilya an maogmang nag-ako kan dalan kan katotoohan.
Pagtao nin Halimbawa sa Aroaldaw na Pagbasa kan Biblia
16. Taano ta irinerekomendar an pampamilyang pagbasa kan Biblia aroaldaw?
16 An saro sa pinakamahalagang kostumbre na ikaeestablisar nin arin man na pamilya—sarong kostumbre na mapakikinabangan nin mga magurang asin magigin halimbawa na maaarog nin mga aki—iyo an regular na pagbasa kan Biblia. Sagkod sa mapupuede, magbasa kan Biblia aroaldaw. An pinakamahalaga bakong an laba kan nabasa. Mas mahalaga nanggad an pagigin regular asin an paagi na iyan ginigibo. Para sa mga aki, puedeng dagdagan an pagbasa kan Biblia paagi sa paghinanyog sa mga audiocassette kan My Book of Bible Stories kun igwa kaiyan sa saindong lenguahe. An pagbasa kan Tataramon nin Dios aroaldaw nakatatabang sato na mapagdanay na lataw an mga kaisipan nin Dios. Asin kun an pagbasang iyan kan Biblia ginigibo bako sanang nin mga indibiduwal kundi nin mga pamilya, ini makatatabang sa bilog na mga pamilya na maglakaw sa mga dalan ni Jehova. An kaugalean na ini an inenkaminar sa dai pa sana nahahaloy na “Sa Dios na Dalan nin Buhay” na mga Kombension sa dramang Families—Make Daily Bible Reading Your Way of Life! (sa Bicol, Mga Pamilya—Giboha na Saindong Dalan nin Buhay an Pagbasa kan Biblia Aroaldaw!).—Salmo 1:1-3.
17. Paano an pampamilyang pagbasa kan Biblia asin pagtuom nin importanteng marhay na mga teksto nakatatabang sa pag-aplikar kan hatol sa Efeso 6:4?
17 An pagbasa kan Biblia bilang pamilya kaoyon kan isinurat ni apostol Pablo sa saiyang ipinasabong na surat sa mga Kristiano sa Efeso, arin na baga: “Mga ama, dai nindo pagpaanggoton an saindong mga aki, kundi padagos na padakulaon sinda sa disiplina asin pagtatanos nin isip ni Jehova.” (Efeso 6:4) Ano an boot sabihon kaiyan? An “pagtatanos nin isip” sa literal nangangahulogan “paglaog nin isip”; kaya sinasadol an Kristianong mga ama na ilaog an isip ni Jehova Dios sa saindang mga aki—tabangan an mga aki na maaraman an mga kaisipan nin Dios. An pag-enkaminar sa mga aki na tuomon an importanteng marhay na mga teksto makatatabang na magibo ini. An obheto pagiyahan kan mga kaisipan ni Jehova an kaisipan kan mga aki tangani na an saindang mga mawot asin gawe-gawe gradwal na magpabanaag nin diosnon na mga pamantayan kaiba man kan mga aki an mga magurang o dai. An Biblia an pundasyon kan siring na kaisipan.—Deuteronomio 6:6, 7.
18. Kun binabasa an Biblia, ano an tibaad kaipuhan tangani na (a) masabotan iyan nin malinaw? (b) makinabang sa hatol na yaon dian? (c) maghimate sa ihinahayag kaiyan manongod sa katuyohan ni Jehova? (d) makinabang sa sinasabi kaiyan manongod sa mga aktitud saka hiro-hiro nin mga tawo?
18 Siempre, tangani na maapektaran kan Biblia an satong buhay, kaipuhan na masabotan niato an sinasabi kaiyan. Para sa dakol, tibaad kaipuhanon kaini an bako sanang sarong beses na pagbasa nin ibang kabtang. Tangani na biyong masabotan an nagkapirang pananaram, tibaad kaipuhan na helingon niato an mga termino sa sarong diksionaryo o sa Insight on the Scriptures. Kun an teksto may hatol o togon, magtao nin panahon sa pag-oolay manongod sa mga situwasyon sa satong kaaldawan na nagpapagin angay kaiyan. Dangan puede nindong ihapot, ‘Paano kita makikinabang sa pag-aplikar kan hatol na ini?’ (Isaias 48:17, 18) Kun an teksto nagsasabi manongod sa sarong aspekto kan katuyohan ni Jehova, ihapot, ‘Paano apektado kaini an satong buhay?’ Tibaad binabasa nindo an pagkasaysay manongod sa mga aktitud saka hiro-hiro nin mga tawo. Anong mga sakit sa buhay an inaagihan ninda? Paano ninda inatubang an mga ini? Paano kita makikinabang sa saindang halimbawa? Pirmeng magtao nin panahon na pag-olayan an kahulogan kan pagkasaysay sa satong buhay ngonyan.—Roma 15:4; 1 Corinto 10:11.
19. Paagi sa pagigin mga paraarog sa Dios, ano an itatao niato para sa satong mga aki?
19 Abaa karahay na paagi na ikatudok sa satong isip asin puso an mga kaisipan nin Dios! Sa siring kita talagang matatabangan na magin “mga paraarog sa Dios, bilang mga aki na namomotan na marhay.” (Efeso 5:1) Asin kita matao nin halimbawa na talagang maninigong arogon kan satong mga aki.
Nagigirumdoman daw Nindo?
◻Paano makikinabang an mga magurang sa halimbawa ni Jehova?
◻Taano an berbal na pagtotokdo sa mga aki ta dapat na padisan nin marahay na halimbawa nin mga magurang?
◻Ano an nagkapirang leksion na halimbawa nin magurang an pinakamarahay na paagi nin pagtotokdo?
◻Paano kita lubos na makikinabang sa pampamilyang pagbasa kan Biblia?
[Mga retrato sa pahina 10]
Dakol an naoogma sa aroaldaw na pagbasa kan Biblia bilang sarong pamilya