An Buhay na Daing Katapusan sa Daga—Paglaom na Nanompongan Liwat

“O Daniel, ihilom mo an mga tataramon . . . sagkod sa panahon kan katapusan. Dakol an magririlibot, asin an tunay na kaaraman magigin abunda.”—DAN. 12:4.

1, 2. Anong mga hapot an pag-oolayan sa artikulong ini?

MINILYON na tawo ngonyan an malinaw na nakakasabot kan sono sa Kasuratan na basehan para sa paglaom na mabuhay sagkod lamang sa paraiso sa daga. (Kap. 7:9, 17) Sa kapinonan kan kasaysayan nin tawo, ihinayag nin Dios na an tawo ginibo, bakong tanganing mabuhay nin pira sanang taon dangan magadan, kundi tanganing mabuhay sagkod lamang.—Gen. 1:26-28.

² Kabtang kan paglaom kan Israel na an katawohan ibabalik sa pagkasangkap na nawara ni Adan. Ipinapaliwanag kan Kristianong Griegong Kasuratan kun sa anong paagi gigibohon nin Dios na magin posible para sa katawohan an buhay na daing katapusan sa Paraiso sa daga. Kaya taano ta kinaipuhan na manompongan liwat an paglaom nin tawo? Paano iyan ihinayag asin ipinaaram sa minilyon na tawo?

Sarong Paglaom na Itinago

3. Taano ta bakong makangangalas na nakatago an paglaom nin katawohan na buhay na daing katapusan sa daga?

³ Ihinula ni Jesus na raraoton nin falsong mga propeta an saiyang mga katokdoan asin na ilalagalag an kadaklan na tawo. (Mat. 24:11) Pinatanidan ni apostol Pedro an mga Kristiano: “Magkakaigwa man nin falsong mga paratokdo sa tahaw nindo.” (2 Ped. 2:1) Si apostol Pablo nagtaram manongod sa “panahon na [an mga tawo] dai na . . . matagal sa ikakarahay na katokdoan, kundi, oyon sa saindang sadiring mga mawot, matipon sinda nin mga paratokdo tanganing pagirokon an saindang mga talinga.” (2 Tim. 4:3, 4) Si Satanas imbuelto sa paglagalag sa mga tawo asin ginagamit nia an apostatang Kristianismo tanganing itago an nakakaogmang katotoohan manongod sa katuyohan nin Dios para sa tawo asin sa daga.—Basahon an 2 Corinto 4:3, 4.

4. Anong paglaom nin katawohan an dai inako kan apostatang mga namomoon sa relihion?

⁴ Ipinapaliwanag kan Kasuratan na an Kahadean nin Dios sarong gobyerno sa langit na maronot asin matapos sa gabos na pamamahala na gibo nin tawo. (Dan. 2:44) Durante kan sangribong taon na pamamahala ni Cristo, si Satanas lalaomon sa bûngaw, an mga gadan bubuhayon liwat, asin an katawohan ibabalik sa pagkasangkap sa daga. (Kap. 20:1-3, 6, 12; 21:1-4) Minsan siring, ibang mga ideya an inako kan apostatang mga namomoon sa relihion kan Kakristianohan. Halimbawa, an Ama kan Iglesia kan ikatolong siglo na si Origen na taga Alejandria kinondenar an mga nagtutubod na an Milenyo matao nin mga bendisyon sa daga. An Katolikong teologo na si Agustin na taga Hipo (354-430 C.E.) “sinuportaran an paniniwala na dai magkakaigwa nin milenyo,” an sabi kan The Catholic Encyclopedia.a

5, 6. Taano ta kinontra ni Origen asin Agustin an paniniwala na an Milenyo mangyayari sa daga?

⁵ Taano ta kinontra ni Origen asin Agustin an paniniwala sa milenyo? Si Origen estudyante ni Clemente na taga Alejandria, na inako an ideya nin imortal na kalag hale sa Griegong tradisyon. Huling makosog na naimpluwensiahan kan mga ideya ni Plato dapit sa kalag, “idinugang [ni Origen] sa Kristianong doktrina an bilog na katokdoan manongod sa imortal na kalag, na kinua nia ki Plato,” an sabi kan teologong si Werner Jaeger. Bilang resulta, itinokdo ni Origen na an ano man na mga bendisyon kan Milenyo dai puedeng sa daga kundi sa espirituwal na lugar.

⁶ Bago makombertir sa “Kristianismo” sa edad na 33, si Agustin nagin Neoplatonista—na naniniwala sa sarong bersion kan pilosopiya ni Plato na minukna ni Plotino kan ikatolong siglo. Pagkatapos na makombertir si Agustin, an saiyang kaisipan nagdanay na Neoplatoniko. “Sa isip nia biyong nagsalak an relihion kan Bagong Tipan asin an Platonikong tradisyon kan Griegong pilosopiya,” an sabi kan The New Encyclopædia Britannica. Ipinaliwanag ni Agustin na an Sangribong Taon na Paghade na ilinadawan sa Kapahayagan kapitulo 20 “saro sanang talinhaga,” an sabi kan The Catholic Encyclopedia. Sinabi pa kaiyan: “An paliwanag na ini . . . inako kan suminunod na mga teologo sa Solnopan, asin mayo nang nagsuportar sa orihinal na paniniwala na an Milenyo mangyayari sa daga.”

7. Anong falsong paniniwala an nakaraot sa paglaom nin tawo na buhay na daing katapusan sa daga, asin paano?

⁷ An paglaom nin katawohan na buhay na daing katapusan sa daga rinaot nin sarong ideya na nangibabaw sa suanoy na Babilonya asin naglakop sa bilog na kinaban—an ideya na an tawo may imortal na kalag o espiritu na nag-iistar sana sa laog kan pisikal na hawak. Kan akoon kan Kakristianohan an ideyang iyan, an Kasuratan biniribid kan mga teologo tanganing paluwason na an mga tekstong naglaladawan sa langitnon na paglaom nagtotokdo daa na an gabos na marahay na tawo mapalangit. Oyon sa punto de vistang ini, an buhay nin tawo sa daga temporaryo sana—na an katuyohan baloon kun baga sia angay na mabuhay sa langit. May kaagid na nangyari sa orihinal na paglaom nin mga Judio na buhay na daing katapusan sa daga. Mantang luway-luway na inaako kan mga Judio an Griegong ideya na pagkaigwa nin katambay na imortalidad, nawawara na man an saindang orihinal na paglaom na mabuhay sa daga. Laen nanggad ini sa pagkaladawan kan Biblia sa tawo! An tawo sarong linalang na may pisikal na hawak, bako siang espiritu. Sinabi ni Jehova sa enot na tawo: “Ika kabokabo.” (Gen. 3:19) An daga, bako an langit, an daing katapusan na erokan nin tawo.—Basahon an Salmo 104:5; 115:16.

An Katotoohan Nagliliwanag sa Kadikloman

8. Ano an sinabi nin nagkapirang intelektuwal kan dekada nin 1600 manongod sa paglaom nin tawo?

⁸ Minsan ngani an kadaklan na relihion na naghihingakong Kristiano dai nagtotokdo kan paglaom na buhay na daing katapusan sa daga, si Satanas dai pirmeng nagin mapanggana na itago an katotoohan. Sa nag-aging halawig na mga panahon, may pirang maingat na parabasa kan Biblia na nakaheling nin mga liwanag nin katotoohan mantang nasasabotan ninda an nagkapirang aspekto kun paano ibabalik nin Dios sa pagkasangkap an katawohan. (Sal. 97:11; Mat. 7:13, 14; 13:37-39) Kan dekada nin 1600, huli sa pagtradusir asin pag-imprenta nin mga Biblia, mas dakol na an nakakakua kan Banal na Kasuratan. Kan 1651, sarong intelektuwal an nagsurat na mantang huli ki Adan “nawara sa mga tawo an Paraiso, asin an Buhay na Daing Sagkod sa Daga,” siring man paagi ki Cristo “an gabos na tawo bubuhayon sa Daga; ta kun dai, bakong tama an komparasyon.” (Basahon an 1 Corinto 15:21, 22.) An saro sa bantog sa kinaban na mga poeta na an tataramon Ingles iyo si John Milton (1608-1674). Isinurat nia an Paradise Lost asin an kasumpay kaiyan na Paradise Regained. Sa mga isinurat ni Milton, sinambit nia an balos sa mga maimbod na aakoon ninda sa paraiso sa daga. Minsan ngani idinusay ni Milton an kadaklan na kabtang kan buhay nia sa pag-adal sa Biblia, aram nia na an katotoohan sa Kasuratan masasabotan sana nin lubos pag-abot kan presensia ni Cristo.

9, 10. (a) Ano an isinurat ni Isaac Newton manongod sa paglaom nin katawohan? (b) Taano ta garo haloyon pang mag-abot an panahon kan presensia ni Cristo para ki Newton?

⁹ An bantog na matematiko na si Sir Isaac Newton (1642-1727) interesado man na marhay sa Biblia. Nasabotan nia na an mga banal bubuhayon liwat pasiring sa langit asin magigin dai naheheling na mga namamahala kaiba ni Cristo. (Kap. 5:9, 10) Kun dapit sa mga sakop kan Kahadean, sia nagsurat: “An daga padagos na iistaran nin mga tawong mortal pagkatapos kan aldaw nin paghokom asin iyan bako sanang sa laog nin 1000 taon kundi sagkod lamang pa ngani.”

¹⁰ Para ki Newton dakol pang siglo bago mag-abot an presensia ni Cristo. “An sarong dahelan kun taano ta para ki Newton haloyon pang mag-abot an Kahadean nin Dios iyo na sia sobra kanegatibo manongod sa makosogon na apostasiya nin mga Trinitaryo sa palibot nia,” an sabi kan historyador na si Stephen Snobelen. Natatahoban pa man giraray an maogmang bareta. Asin si Newton mayong naheling na Kristianong mobimiento na makakapaghulit kaiyan. Sia nagsurat: “An mga hulang ini ni Daniel asin ni Juan [an ki Juan nakasurat sa libro nin Kapahayagan] masasabotan sana pag-abot kan panahon kan katapusan.” Si Newton nagpaliwanag: “‘Dangan,’ an sabi ni Daniel, ‘dakol an madalagan pabalikbalik, asin an kaaraman madakol.’ Huli ta an Ebanghelyo dapat na ihulit sa gabos na nasyon bago kan dakulang kahorasaan, asin kan katapusan kan kinaban. An kaburonyogan na may kapot na palma, na maluwas sa dakulang kahorasaan na ini, dai puedeng dai mabilang hale sa gabos na nasyon, kun dai ihuhulit an Ebanghelyo bago iyan mag-abot.”—Dan. 12:4; Mat. 24:14; Kap. 7:9, 10.

11. Taano ta an paglaom nin katawohan nagdanay na nakatago sa kadaklan na tawo kan panahon ni Milton asin Newton?

¹¹ Kan panahon ni Milton asin Newton, peligroso an magpahayag nin mga ideya na sarongat sa opisyal na doktrina kan iglesia. Sa dahelan na iyan, an kadaklan sa mga isinurat ninda manongod sa saindang pagsiyasat sa Biblia napublikar sana pagkagadan ninda. An Reporma kan ika-16 na siglo dai nakareporma sa katokdoan manongod sa katambay na imortalidad, asin padagos na itinokdo kan mayor na mga iglesiang Protestante an ideya ni Agustin na an Milenyo nakaagi na, bakong sa ngapit pa. Nagdakol daw an kaaraman sa panahon kan katapusan?

“An Tunay na Kaaraman Magigin Abunda”

12. Noarin magigin abunda an tunay na kaaraman?

¹² Kun dapit sa “panahon kan katapusan,” si Daniel may ihinulang marahayon na mangyayari. (Basahon an Daniel 12:3, 4, 9, 10.) “Sa panahon na iyan an mga matanos masirang na siring kaliwanag kan saldang,” an sabi ni Jesus. (Mat. 13:43) Paano nagin abunda an tunay na kaaraman sa panahon kan katapusan? Estudyare an nagkapirang pangyayari sa kasaysayan kan mga dekada bago kan 1914, an taon na nagpoon an panahon kan katapusan.

13. Ano an isinurat ni Charles Taze Russell pagkatapos na siyasaton nia an manongod sa pagkamit liwat nin pagkasangkap kan katawohan?

¹³ Sa huring kabtang kan dekada nin 1800, may nagkapirang sinserong indibiduwal na naghihingoang masabotan “an arogan nin ikakarahay na mga tataramon.” (2 Tim. 1:13) An saro sa sainda iyo si Charles Taze Russell. Kan 1870 sia asin an nagkapirang iba pang naghahanap nin katotoohan nagbilog nin sarong klase para sa pag-adal sa Biblia. Kan 1872 siniyasat ninda an manongod sa pagkamit liwat nin pagkasangkap kan katawohan. Paghaloyhaloy, si Russell nagsurat: “Sagkod sa panahon na iyan dai mi naheling nin malinaw an dakulang pagkakalaen kan balos para sa iglesia na binabalo ngonyan asin kan balos para sa mga maimbod sa kinaban.” An balos para sa mga maimbod sa kinaban iyo na “ibabalik sa sainda an pagkasangkap kan naturalesa nin tawo na yaon kaidto sa saindang apoon asin payo na si Adan duman sa Eden.” Inadmitir ni Russell na may ibang nakatabang sa saiya sa pag-adal nia sa Biblia. Sairisay an mga ini?

14. (a) Ano an pakasabot ni Henry Dunn sa Gibo 3:21? (b) Siisay an sinabi ni Dunn na mabubuhay sagkod lamang sa daga?

¹⁴ Saro sa sainda si Henry Dunn. Nagsurat sia manongod sa “pagbabalik sa dati kan gabos na bagay na isinabi nin Dios paagi sa ngoso kan saiyang banal na mga propeta kan suanoy na panahon.” (Gibo 3:21) Aram ni Dunn na kaiba sa pagbabalik na ini sa dati an pagbalik kan katawohan sa pagkasangkap digdi sa daga durante kan Sangribong Taon na Paghade ni Cristo. Siniyasat man ni Dunn an sarong hapot na iniisip-isip nin dakol, Siisay an mabubuhay sagkod lamang sa daga? Ipinaliwanag nia na minilyon an bubuhayon liwat, totokdoan nin katotoohan, asin magkakaigwa nin oportunidad na magtubod ki Cristo.

15. Ano an nabatid ni George Storrs manongod sa pagkabuhay liwat?

¹⁵ Kan 1870, si George Storrs nagkongklusyon man na an mga bakong matanos bubuhayon liwat tanganing magkaigwa nin oportunidad na mabuhay na daing katapusan. Nabatid man nia sa Kasuratan na an sarong binuhay liwat na dai maghimate sa oportunidad na ini “magagadan, dawa kun an ‘nagkasala sanggatos na taon na.’” (Isa. 65:20) Si Storrs nakaistar sa Brooklyn, Nueva York, asin nagin editor nin magasin na an apod Bible Examiner.

16. Paano napapalaen sa Kakristianohan an Mga Estudyante sa Biblia?

¹⁶ Nabatid ni Russell sa Biblia na nag-abot na an panahon tanganing ipalakop an maogmang bareta. Kaya kan 1879, pinonan niang ipublikar an Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, na inaapod ngonyan na An Torrengbantayan Nagpapahayag kan Kahadean ni Jehova. Kan nakaagi, dikiton an nakakasabot kan katotoohan manongod sa paglaom nin katawohan, alagad ngonyan may mga grupo nin Mga Estudyante sa Biblia sa dakol na nasyon na nakakaresibi asin nag-aadal nin An Torrengbantayan. Huli sa pagtubod na dikit sana an mapasiring sa langit, mantang minilyon na tawo an tatawan nin sangkap na buhay sa daga, an Mga Estudyante sa Biblia napapalaen sa kadaklan na miembro nin Kakristianohan.

17. Paano nagin abunda an tunay na kaaraman?

¹⁷ An ihinulang “panahon kan katapusan” nagpoon kan 1914. Nagin abunda daw an tunay na kaaraman manongod sa paglaom nin katawohan? (Dan. 12:4) Kan 1913, an mga sermon ni Russell inimprenta sa 2,000 na peryodiko na may total na bilang nin mga nagbabasa na 15,000,000. Sa katapusan nin 1914, labing 9,000,000 katawo sa tolong kontinente an nakaheling na kan “Photo-Drama of Creation”—sarong programa na may kaibang pelikula asin mga slide na nagpapaliwanag kan Paghade ni Cristo sa Milenyo. Poon 1918 sagkod 1925, an pahayag na “An Minilyon na Nabubuhay Ngonyan Dai Na Noarin Man Magagadan,” na nagpapaliwanag kan paglaom na buhay na daing katapusan sa daga, iprinesentar kan mga lingkod ni Jehova sa labing 30 lenguahe sa bilog na kinaban. Kan 1934, narealisar kan Mga Saksi ni Jehova na an mga naglalaom na mabuhay sagkod lamang sa daga maninigong magpabautismo. Huli sa pakasabot na ini, nakamate liwat sinda nin kaigotan na maghulit kan maogmang bareta kan Kahadean. Ngonyan, huli sa oportunidad na mabuhay sagkod lamang sa daga, an puso nin minilyon na tawo napapano nin pagpasalamat ki Jehova.

Haranihon Na an “Mamuraway na Katalingkasan”!

18, 19. Anong klase nin buhay an ihinula sa Isaias 65:21-25?

¹⁸ Si propeta Isaias pinasabngan na magsurat manongod sa klase nin buhay na kakamtan digdi sa daga kan banwaan nin Dios. (Basahon an Isaias 65:21-25.) An nagkapirang poon nin kahoy na buhay na kaidtong mga 2,700 na taon na an nakaagi kan isurat ni Isaias an mga tataramon na iyan minalataw na buhay pa sagkod ngonyan. Naiimahinar mo daw na ika nabubuhay nin arog kaiyan kalawig na makosog asin may marahay na salud?

¹⁹ Imbes na halipot, an buhay magkakaigwa nin daing katapusan na oportunidad na magtogdok, magtanom, asin makanood. Isip-isipa an mga katood na makakadayupot nindo. An mamomoton na relasyon na iyan padagos na matalubo sagkod lamang. Sa panahon na iyan, kanigoan ‘kamamuraway na katalingkasan’ an kakamtan sa daga kan “mga aki nin Dios”!—Roma 8:21.

[Nota sa Ibaba]

Ikakapaliwanag daw Nindo?

• Paano natago an paglaom nin katawohan na buhay sa daga?

• Ano an nasabotan kan nagkapirang parabasa kan Biblia kan dekada nin 1600?

• Paano nagin mas malinaw an tunay na paglaom nin katawohan mantang nagdadangadang an 1914?

• Paano nagin abunda an kaaraman manongod sa daganon na paglaom?

[Mga Ritrato sa pahina 13]

Aram kan poetang si John Milton (sa wala) asin kan matematikong si Isaac Newton (sa too) an dapit sa paglaom na buhay na daing katapusan sa daga

[Mga Ritrato sa pahina 15]

Nabatid sa Kasuratan kan enot na Mga Estudyante sa Biblia na panahon nang ipaaram sa bilog na kinaban an tunay na paglaom nin katawohan