Masasarigan Daw na Giya an Saimong Konsiyensiya?

1, 2. Siisay an Pinaghalian kan satong konsiyensiya, asin taano ta dapat niyatong ipagpasalamat iyan?

LINALANG kan Diyos na Jehova an mga tawo na may katalingkasan na magdesisyon o deretso na pumili. Nagtao an Diyos nin sarong mahalagang giya para sa inot na lalaki asin babayi saka sa magigin mga aki ninda. An giyang iyan inaapod na konsiyensiya​—an panglaog na pakamati kun ano an tama asin sala. Kun gagamiton ta nin tama an konsiyensiya, matatabangan kita kaiyan na gumibo nin marahay asin makalikay sa paggibo nin maraot. Kaya an satong konsiyensiya sarong ebidensiya na namumutan kita nin Diyos asin gusto niya na an gabos na tawo gumibo nin marahay.

² Yaon pa man giraray sa mga tawo ngunyan an konsiyensiya. (Basahon an Roma 2:14, 15.) Dawa dakul an dai nagsusunod sa mga pamantayan sa paggawi na nasa Bibliya, may mga tawo pa man na naggigibo nin marahay asin ikinakaanggot an maraot. Dakul na tawo an pinupugulan kan saindang konsiyensiya na gumibo nin grabeng karatan. Isip-isipa na sana kun gurano karaot an kinaban kun an gabos na tawo mayo nin konsiyensiya! Posibleng marhay na mas grabe pa an karatan kisa sa ngunyan. Nagpapasalamat nanggad kita sa Diyos na tinawan niya nin konsiyensiya an mga tawo!

3. Ano an mga pakinabang kan pagkakaigwa nin sarong sinanay na konsiyensiya?

³ Bakong arog kan kadaklan sa mga tawo, gustong sanayon kan mga lingkod ni Jehova an saindang konsiyensiya. Gusto ninda na an sasabihon kan saindang konsiyensiya magigin kauyon kan mga pamantayan kan Tataramon nin Diyos sa kun ano an tama asin sala saka marahay asin maraot. An saro na may konsiyensiyang sinanay nin tama makakatabang na mapagdanay an pagkasararo sa laog kan Kristiyanong kongregasyon. Pero tanganing masanay asin magamit niyato an satong konsiyensiya bilang Kristiyano, kaipuhan na dai ta sana basta aramon an sinasabi kan Bibliya. Ikinokonektar kan Bibliya an marahay na konsiyensiya sa pagtubod asin sa pagkamuot. Si Pablo nagsurat: “An katuyuhan kan instruksiyon na ini iyo an pagkamuot na gikan sa malinig na puso asin gikan sa marahay na konsiyensiya saka gikan sa pagtubod na mayo nin pagsagin-sagin.” (1 Tim. 1:5, NW) Mantang sinasanay ta an satong konsiyensiya asin minahiro kauyon kaiyan, minararom an satong pagkamuot ki Jehova asin minakusog an satong pagtubod. Sa katunayan, nahihiling sa paagi nin paggamit niyato kan satong konsiyensiya an rarom kan satong espirituwalidad, an kuwalidad kan satong puso, asin an kusog kan satong pagmawot na paugmahon si Jehova. Iyo, ipinapahiling kan panglaog na boses na ini kun anong klaseng tawo kita.

4. Paano niyato sasanayon an satong konsiyensiya?

⁴ Pero paano niyato sasanayon an satong konsiyensiya? An panginot na mga paagi iyo an regular saka may pagpamibing pag-adal kan Bibliya, paghurop-hurop kan satong binabasa, asin pag-aplikar kan satong mga nanunudan. Kaya urog pa sa pag-aram sana kan mga detalye asin mga pagbuot an kaipuhan niyatong gibuhon. An dapat na katuyuhan niyato sa pag-adal kan Bibliya iyo na mas mamidbid pang marhay si Jehova o urog pang maaraman an saiyang personalidad, mga kuwalidad, asin an mga gusto saka habo niya. Sa paaging ini, nasasanay ta an satong konsiyensiya na magin kauyon kan mga pamantayan ni Jehova. Dapat na mapahiro kaini an satong puso tanganing urog pa niyatong hinguwahon na arugon siya.

5. Ano an pag-uulayan niyato sa artikulong ini?

⁵ Pero, tibaad ihapot niyato: Paano kita matatabangan nin sarong sinanay na konsiyensiya kun naggigibo kita nin desisyon? Paano ta igagalang an suno sa konsiyensiyang desisyon kan satong mga kapagtubod? Asin paano kita mapapahiro kan satong konsiyensiya na magin maigot sa marahay na mga gibo? Mantang isinasaisip an mga hapot na iyan, pag-ulayan ta an tulong bagay kun sain kaipuhan niyato an satong sinanay na konsiyensiya: (1) pag-asikaso sa salud, (2) paglilibang, asin (3) ministeryo.

MAGIN RASONABLE

6. Anong mga desisyon an ginigibo ta kun dapit sa pag-asikaso sa satong salud?

⁶ Dinadagka kita kan Bibliya na likayan an nakakadanyar na mga gibo asin magin tama sana sa mga kaugalian niyato, halimbawa, sa pagkakan saka pag-inom. (Tal. 23:20; 2 Cor. 7:1) Mantang inaaplikar ta an mga prinsipyo sa Bibliya, minsan paano, naiingatan niyato an satong salud dawa kun naggugurang na kita asin nagkakahilang. Sa ibang nasyon, parehong igwa kan pagbulong na makukua sa ospital asin alternatibong paagi nin pagbulong arog kan paggamit nin herbal na mga medisina. Regular na nakakaresibi nin surat an mga sangang opisina hali sa mga tugang na naghahapot manungod sa lain-lain na paagi nin pagbulong. Dakul an naghahapot, “Puwede daw sa sarong lingkod ni Jehova an arog kaini o arog kaiyan na paagi nin pagbulong?”

7. Paano kita makakagibo nin desisyon mapadapit sa pagbulong?

⁷ Mayong awtoridad an sangang opisina ni an mga elder sa kongregasyon na magdesisyon para sa sarong Saksi kun dapit sa pag-asikaso sa salud, dawa kun maghapot siya kan dapat niyang gibuhon. (Gal. 6:5) Pero siyempre, puwede nindang ipagirumdom sa saiya an sinabi ni Jehova para matabangan siyang gumibo nin madunong na desisyon. Halimbawa, kaipuhan na tandaan nin sarong Kristiyano an pagbuot kan Bibliya na padagos na ‘maglikay sa dugo.’ (Gui. 15:29) Malinaw sa pagbuot na ini na dai dapat akuon an pagbulong na naggagamit nin purong dugo o arin man sa apat na panginot na elemento kaiyan. May epekto man an kaaraman na ini sa konsiyensiya nin sarong Kristiyano kun baga aakuon niya an pagbulong na naggagamit nin saradit na parte (minor fractions) kan saro sa apat na panginot na elemento nin dugo.a Pero, anong iba pang sadol kan Bibliya an makakatabang sa sato kun nagdedesisyon mapadapit sa pagbulong?

8. Paano kita matatabangan kan Filipos 4:5 kun mapadapit sa pag-asikaso sa salud?

⁸ An Talinhaga 14:15 nagsasabi: “An tawong mayong eksperyensiya nagtutubod sa lambang tataramon, pero an alisto an isip pinag-iisipan an lambang lakad.” (NW) May mga hilang na mayo pang nadidiskubreng bulong. Kaya sarong kadunungan na mag-ingat sa mga pagbulong na nakakapaumay daa pero basado sana sa mga sabi-sabi nin iba. Pinasabngan si Pablo na magsurat: “Ipaaram nindo sa gabos na tawo an saindong pagkarasonable.” (Fil. 4:5, NW) Matatabangan man kita kan pagkarasonable na dai umubos nin dakul na panahon sa pag-asikaso sa salud kun kaya napapabayaan na an espirituwal na mga bagay. Kun tutugutan niyato na magin panginot sa satong buhay an pag-asikaso sa salud, posibleng magin makasadiri kita. (Fil. 2:4) An espirituwal na mga bagay an pinakamahalaga, asin kun mapadapit sa salud, dapat na magin rasonable kita sa mga linalauman niyato.​—Basahon an Filipos 1:10.

9. Ano an epekto kan Roma 14:13, 19 sa mga desisyon niyato mapadapit sa salud, asin paano puwedeng maisapeligro an satong pagkasararo?

⁹ An sarong rasonableng Kristiyano dai ipinipirit sa iba an saiyang mga opinyon. Sa sarong nasyon sa Europa, sarong mag-agom an maigot na dinadagka an iba na uminom nin sarong partikular na food supplement asin sunudon an sarong diyeta. May mga tugang na nakumbinsir na purbaran iyan, pero an iba dai. Kan mayo man iyan nin magayon na resulta sa sainda, dakul na tugang an nakulgan an buot. Igwang deretso an mag-agom na idto na pumili para sa sadiri ninda kan susunudon nindang diyeta asin iinumon na supplement, pero rasonable daw na isapeligro an pagkasararo kan kongregasyon huli sa pag-asikaso sa salud? Sa suanoy na Roma, nagkaigwa nin magkakalain na opinyon an mga Kristiyano kun dapit sa nagkapirang partikular na aldaw na isineselebrar ninda asin kakanon na kinakakan ninda. Ano an isinadol sa sainda ni Pablo? Kun dapit sa inot na nasambit, sinabi niya na may mga tawo na hinuhukuman an sarong aldaw bilang nakakalabi sa iba asin para man sa iba an sarong aldaw kapareho sana kan gabos na iba pa. Kaya, isinadol niya na an lambang saro dapat na magin lubos na kumbinsido sa saindang sadiring pag-iisip. Importante nanggad na dai kita magbugtak nin makakapasingkog sa iba.​—Basahon an Roma 14:5, 13, 15, 19, 20.

10. Taano ta dapat niyatong igalang an personal na mga desisyon nin iba? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

¹⁰ Kun dai niyato nasasabutan an suno sa konsiyensiyang desisyon nin sarong kapagtubod dapit sa nagkapirang personal na mga bagay, dai ta siya dapat husgaran tulos o piriton na magbago nin isip. Tibaad “maluya” pa an saiyang konsiyensiya asin kaipuhan pang urog na sanayon, o tibaad sensitibong marhay an saiyang konsiyensiya sa nagkapirang mga isyu. (1 Cor. 8:11, 12) O tibaad an sato mismong konsiyensiya an kaipuhan niyatong mangnuhon; tibaad kaipuhan tang mas sanayon iyan kauyon kan mga prinsipyo nin Diyos. An lambang saro sa sato an dapat na magdesisyon kun dapit sa mga bagay na arog kan pag-asikaso sa salud asin dapat na andam kitang akuon an paninimbagan na kalabot kaiyan.

IKAUGMA AN NAKAKAPAKUSOG NA PAGLILIBANG

11, 12. Pag nagpipili nin libangan, anong sadol kan Bibliya an dapat niyatong tandaan?

¹¹ Linalang ni Jehova an mga tawo sa paagi na puwede nindang ikaugma an paglilibang asin makinabang diyan. Isinurat ni Solomon na may “panahon nin pagngisi” asin “panahon nin pagsayaw.” (Par. 3:4, BPVb) Pero bakong gabos na libangan kapaki-pakinabang, nakakarelaks, o nakakarepresko. Asin bako man marahay an sobra-sobra o parating paglilibang. Paano kita matatabangan kan satong konsiyensiya na ikaugma an nakakapakusog na paglilibang asin makinabang diyan?

¹² Pinapatanidan kita kan Kasuratan laban sa mga paggawi na ibinibilang na ‘mga gibo nin laman.’ Kaiba sa mga gibong ini an ‘pagsambay, karumputan, karigsukan, pagsamba sa ladawan, [espiritismo], iriwal, mga pag-imon, mga kaanggutan, pagsuruhay, pagkabaranga, [mga sekta], mga pagkauri, mga pagburat, [mariribok na pag-ugma], asin mga kabaing kaiyan.’ Isinurat ni Pablo na ‘an mga naggigibo kan mga bagay na iyan dai magmamana kan Kahadian nin Diyos.’ (Gal. 5:19-21) Kaya, puwede niyatong ihapot sa sadiri: ‘Pinapahiro daw ako kan sakong konsiyensiya na likayan an mga isport na agresibo, may pakipagdaugan, nasyonalistiko, o madahas? Pinapatanidan daw ako kan sakong panglaog na boses pag natetentaran akong maghiling nin pelikula na may malalaswang eksena o nag-eengganyar nin mga gibong imoral, pagburat, o espiritismo?’

13. Paano makakatabang sa sato an sadol sa 1 Timoteo 4:8 asin Talinhaga 13:20 kun dapit sa paglilibang?

¹³ Nagtatao man an Bibliya nin mga prinsipyo na makakatabang sa sato na sanayon an satong konsiyensiya kun dapit sa paglilibang. Halimbawa, sinasabi kan Bibliya na ‘an pagpatuod sa hawak may pakinabang na kadikit.’ (1 Tim. 4:8) Dakul an naniniwala na marahay sa salud asin nakakarepresko sa hawak saka isip an regular na ehersisyo. Kun gusto tang mag-ehersisyo kaiba nin sarong grupo, dapat daw na mag-iba kita maski kiisay na sana? Sinasabi sa sato kan Talinhaga 13:20: ‘An nag-iiba sa madunong magigin madunong, tara an minaiba sa mga mangmang, [mapapahamak].’ Bako daw na ipinapahiling kaini na dapat tang pilion an satong libangan na nagpapagiya sa satong konsiyensiya na sinanay sa Bibliya?

14. Paano inaplikar nin sarong pamilya an mga prinsipyo sa Roma 14:2-4?

¹⁴ May duwang aking tin-edyer an mag-agom na si Christian asin Daniela. Sinabi ni Christian: “Napag-ulayan mi sa samong Pampamilyang Pagsamba an dapit sa paglilibang. Gabos kami uyon na may libangan na puwede saka dai puwede. Siisay an masasabing marahay na kaiba-iba? Inistorya kan saro sa mga aki ming babayi na pag recess sa eskuwelahan ninda, may ibang hoben na Saksi na sa hiling niya bakong tama an ginigibo. Kaya naiisip niya lugod na arog man kaiyan an gibuhon. Sinabi mi saiya na an kada saro sa sato may konsiyensiya; dapat kitang magpagiya diyan pag nagdedesisyon kita kan mga gigibuhon ta saka kun siisay an makakaibanan ta.”​—Basahon an Roma 14:2-4.

15. Paano makakatabang an Mateo 6:33 kun nagpaplano kang maglibang?

¹⁵ May hapot man kun nuarin dapat maglibang. Pag nagpaplano kang maglibang, isinisingit mo daw sana iyan sa iskedyul mo nin teokratikong mga gibuhon, arog kan pagtiripon, pagmiministeryo sa langtad, asin personal na pag-adal? O an teokratikong mga gibuhon an isinisingit mo sa iskedyul mo nin paglilibang? Ano an mga priyoridad mo? Si Jesus nagsabi: ‘[Padagos] na hanapon nguna an Kahadian nin Diyos asin an saiyang katanusan; asin ining gabos na bagay idadagdag na sana saindo.’ (Mat. 6:33) Pinapahiro ka daw kan saimong konsiyensiya na magbugtak nin mga priyoridad kauyon kan sadol ni Jesus?

NAPAHIRO NA MAGIN MAIGOT SA MARAHAY NA MGA GIBO

16. Paano nakakatabang an konsiyensiya kun dapit sa satong paghuhulit?

¹⁶ Dai sana nagpapatanid laban sa paggibo nin maraot an sarong marahay na konsiyensiya. Pinapahiro man kita kaiyan na gumibo nin marahay. An panginot sa marahay na mga gibong ini iyo an pakikikabtang niyato sa ministeryo sa harong-harong asin sa impormal na pagpapatotoo. Pinahiro si Pablo kan saiyang konsiyensiya na gibuhon iyan. Siya nagsurat: “Obligado akong gibuhon iyan. An totoo, hirak man sa sako kun dai ako magpahayag kan maugmang bareta!” (1 Cor. 9:16, NW) Mantang inaarog niyato siya, magkakaigwa kita nin marahay na konsiyensiya huling aram niyato na tama an ginigibo ta. Asin paagi sa paghuhulit kan maugmang bareta, pinapahiro niyato an konsiyensiya kan satong mga nakakaulay na gibuhon an tama. Si Pablo nagsabi: “Paagi sa paghayag kan katotoohan, sa atubangan nin Diyos irinerekomendar mi an samong sadiri sa lambang konsiyensiya nin tawo.”​—2 Cor. 4:2, NW.

17. Paano huminiro an sarong hoben na sister kauyon kan saiyang konsiyensiya?

¹⁷ Kan 16 anyos si Jacqueline, nagin subject niya sa eskuwelahan an biology. Itinutukdo duman an pirang detalye dapit sa teoriya nin ebolusyon. Sinabi niya: “Dai kaya kan konsiyensiya ko na makikabtang na marhay sa klase arog kan pirmi kong ginigibo sa ibang leksiyon. Dai ko masusuportaran an teoriya nin ebolusyon. Kinaulay ko an maestra ko saka ipinaliwanag sa saiya an sakong tinutubod. Nabigla ako ta nagin mabuot siyang marhay sa sako saka tinawan niya ako nin pagkakataon na ipaliwanag sa klase an dapit sa paglalang.” Ugmahon si Jacqueline huling nagdangog siya asin huminiro kauyon kan saiyang konsiyensiya na sinanay sa Bibliya. Pinapahiro ka man daw kan saimong konsiyensiya na gibuhon an tama?

18. Taano ta gusto niyatong magkaigwa nin marahay asin masasarigan na konsiyensiya?

¹⁸ Marahayon nanggad kun an satong pasuhan iyo na maiuyon an satong buhay sa mga pamantayan asin prinsipyo ni Jehova! Para magibo ini, makakatabang na marhay an satong konsiyensiya. Paagi sa regular na pag-adal sa Tataramon nin Diyos, paghurop-hurop sa mga nanunudan ta, asin paghihinguwang iaplikar an mga ini, sinasanay ta an satong konsiyensiya. Huli kaini, magigin sarong masasarigan na giya iyan sa satong Kristiyanong pamumuhay!