Aram Mo Daw?

Anong kaugalian nin mga Judio an dahilan kaya kinondenar ni Jesus an pagsumpa?

SIGUN sa Katugunan ni Moises, may mga pagkakataon na angay man an pagsumpa. Alagad kan panahon ni Jesus, nagin ordinaryo na sanang marhay sa mga Judio an pagsumpa, na haros sa gabos nindang sabihon nagsusumpa sinda. Ginigibo ninda ini tanganing mas magin kapani-paniwala an saindang mga sinasabi; pero, duwang beses ining kinondenar ni Jesus. Imbes, itinukdo niya: “Siyertuhon lang nindo na an saindong ‘Iyo’ mangahulugan nin iyo, asin an saindong ‘Dai,’ dai.”—Mat. 5:33-37; 23:16-22.

Uyon sa Theological Dictionary of the New Testament, pag binasa an Talmud maririsa na kumon na marhay sa “mga Judio na ipahiling paagi sa pagsumpa na totoo an mga sinasabi ninda,” huling idinetalyeng marhay diyan kun arin na mga sumpa an obligadong utubon asin kun arin an dai.

Bako sana si Jesus an nagkondenar kan salang kaugalian na ini. Halimbawa, may isinurat an Judiong historyador na si Flavius Josephus dapit sa mga miyembro nin sarong Judiong sekta na dai nagsusumpa. Naniniwala an mga miyembro kan sektang iyan na an pagsumpa mas maraot pa kisa sa pagputik. Para sa sainda, kun an saro kaipuhan pang magsumpa tangani sanang paniwalaan kan iba, siya siguradong sarong putikon. Kaagid man kaiyan an sinabi kan libro nin mga Judio na inaapod na Wisdom of Sirach, o Ecclesiasticus, (23:11): “An sarong tawo na nakaugalian nang magsumpa sarong tawong tampalasan.” Kinondenar ni Jesus an pagsumpa dapit sa mga bagay na bakong mahalaga. Kun pirmi kitang nagsasabi nin totoo, dai ta na kaipuhan magsumpa tanganing magin mas kapani-paniwala an satong mga sinasabi.