Sa templo, nabigla pa sana sa simbag ni Jesus an mga panginot na saserdote asin kamagurangan, na nagkuwestiyon sa saiya kun sa anong awtoridad niya ginigibo an mga bagay. Dai sinda nakagirong. Dangan nagtao siya nin ilustrasyon na nagbuyagyag kun ano talagang klaseng mga tawo sinda.

Nagsaysay si Jesus: “May sarong lalaki na igwang duwang aki. Pagrani niya sa matua, sinabi niya, ‘Aki ko, magtrabaho ka ngunyan na aldaw sa ubasan.’ Bilang simbag sinabi kaini, ‘Dai ako matrabaho,’ alagad paghaloy-haloy nagbasol ini asin nagduman. Pagrani niya sa nguhod, iyo man an sinabi niya. Nagsimbag ini, ‘Matrabaho po ako,’ alagad dai ini nagduman. Arin sa duwa an naggibo kan kagustuhan kan saiyang ama?” (Mateo 21:28-31) Malinaw an simbag—an matuang aki.

Kaya sinabi ni Jesus sa mga nagtutumang sa saiya: “Sinisigurado ko sa saindo na an mga parasingil nin buhis asin an mga hostes maiinot sa saindong maglaog sa Kahadian nin Diyos.” Kan inot, an mga parasingil nin buhis asin an mga hostes dai naglilingkod sa Diyos. Pero, arog kan matuang aki, nagsulsol sinda kan huri asin ngunyan naglilingkod na sa saiya. Sa kabaliktaran, an mga lider nin relihiyon kapareho kan ikaduwang aki, na naghihingakong naglilingkod sa Diyos pero dai man talaga. Sinabi ni Jesus: “Si Juan [Bautista] puminadigdi sa saindo sa dalan nin katanusan, pero dai kamo nagtubod sa saiya. Alagad, an mga parasingil nin buhis saka an mga hostes nagturubod sa saiya, asin maski ngani nahiling nindo ini, dai kamo nagbasol asin dai kamo nagtubod sa saiya.”—Mateo 21:31, 32.

May saro pang ilustrasyon si Jesus para ipahiling na apuwera sa pinabayaan kan mga lider nin relihiyon an paglilingkod sa Diyos, mas grabe pa an ginibo ninda. Sinda talagang maraot sabi niya: “Sarong tawo an nagtanom nin sarong ubasan saka kinudalan iyan sa palibot asin nagkalot nin pugaan nin ubas saka nagpatindog nin sarong tore; dangan ipinaasikaso niya iyan sa mga paratanom asin nagduman siya sa ibang nasyon. Pag-abot kan panahon nin pagguno nin ubas, nagsugo siya nin sarong uripon sa mga paratanom tanganing kuanon sa sainda an parte niya sa mga bunga kan ubasan. Alagad pinugol ninda an uripon, binugbog, asin pinapuli na daing dara. Sa giraray, nagsugo siya sa sainda nin saro pang uripon, asin pinukpok ninda iyan sa payo saka ininsulto. Dangan nagsugo siya nin saro pa, asin ginadan ninda iyan, saka nagsugo siya nin dakul pa, asin an nagkapira sa mga ini binugbog ninda saka an nagkapira ginadan ninda.”—Marcos 12:1-5.

Masasabutan daw ini kan mga nagdadangog? Tibaad nagirumduman ninda an pagtuyaw ni Isaias: “Huli ta an ubasan ni Jehova nin mga hukbo iyo an banwaan nin Israel; an mga taga Juda iyo an plantasyon na padaba niyang marhay. Padagos siyang naglalaom nin hustisya, alagad ta, uya! an nangyari kawaran nin hustisya.” (Isaias 5:7) Kaagid man kaiyan an ilustrasyon ni Jesus. Si Jehova an kagsadiri kan ubasan, an nasyon nin Israel, na nakukudalan asin naiingatan kan Katugunan. Nagsugo si Jehova nin mga propeta para tukduan an banwaan niya asin tabangan na magkaigwa nin marahay na bunga.

Pero, minaltrato asin ginadan kan “mga paratanom” an “mga uripon” na isinugo sa sainda. Nagpaliwanag si Jesus na an kagsadiri kan ubasan igwa nin saro pang natatada, “sarong namumutan na aking lalaki.” Sinabi niya pa: “Ini an ultimo niyang isinugo sa sainda, na sinasabi, ‘Igagalang ninda an sakuyang aki.’ Alagad an mga paratanom na idto nag-urulay-ulay, na sinasabi, ‘Iyo ini an tagapagmana. Mus, gadanon ta siya, asin mapapasatuya an saiyang mana.’ Kaya pinurugol ninda siya asin ginadan.”—Marcos 12:6-8.

Ngunyan naghapot si Jesus: “Ano an gigibuhon kan kagsadiri kan ubasan?” (Marcos 12:9) Nagsimbag an mga lider nin relihiyon: “Dahil maraot sinda, gagaradanon niya sinda asin ipapaasikaso an ubasan sa ibang mga paratanom, na magtatao sa saiya kan mga bunga kaiyan sa panahon nin tigbungahan.”—Mateo 21:41.

Kaya dai sindang pag-aram na hinukuman ninda an sadiri ninda, ta kabilang sinda sa “mga paratanom” kan “ubasan” ni Jehova, an nasyon nin Israel. Kaiba sa bunga na angay sanang lauman ni Jehova sa sainda an pagtubod sa saiyang Aki, an Mesiyas. Hiniling ni Jesus an mga lider nin relihiyon asin nagsabi: “Dai lamang nindo nabasa an mga tataramon na ini sa Kasuratan: ‘An gapo na hinabuan kan mga paratugdok, iyo ini an nagin mayor na gapong panganto. Hali ini ki Jehova, asin makangangalas iyan sa satong paghiling’?” (Marcos 12:10, 11) Dangan lininaw niya an punto: “Kaya sinasabi ko sa saindo, an Kahadian nin Diyos kukuanon sa saindo asin itatao sa sarong nasyon na namumunga nin mga bungang maninigo sa Kahadian.”—Mateo 21:43.

Narisa kan mga eskriba asin kan mga panginot na saserdote na “sinda an nasa isip [ni Jesus] kan itaram niya an ilustrasyon na ini.” (Lucas 20:19) Urog kisa kan mga nakaagi, gusto nindang gadanon siya, an lehitimong “tagapagmana.” Pero natatakot sinda sa mga tawo, huling ibinibilang kan mga ini si Jesus na sarong propeta, kaya dai ninda pinurbaran na gadanon siya tulos.

Kan madali nang matapos an ministeryo ni Jesus, padagos siyang naggamit nin mga ilustrasyon para ibuyagyag an mga eskriba asin an mga panginot na saserdote. Huli kaini, gusto nindang gadanon siya. (Lucas 20:19) Pero dai pa tapos si Jesus sa pagbuyagyag sa sainda. Nagsaysay siya nin saro pang ilustrasyon:

“An Kahadian kan kalangitan ikakaagid sa sarong hadi na nag-andam nin bangkete para sa kasal kan saiyang aking lalaki. Asin isinugo niya an saiyang mga uripon tanganing apudon an mga imbitado sa bangketeng iyan, alagad habo nindang magduman.” (Mateo 22:2, 3) Pinunan ni Jesus an ilustrasyon paagi sa pagsambit kan “Kahadian kan kalangitan.” Kun siring, rasonable sana na siyertong si Jehova Diyos an “hadi.” Kumusta man an aking lalaki kan hadi asin an mga imbitado sa bangkete sa kasal? Bako man dipisil sabuton na an aking lalaki kan hadi iyo an Aki ni Jehova, na iyo an nagsasaysay kan ilustrasyon, asin bakong dipisil sabuton na an mga imbitado iyo an mga makakaibanan kan Aki sa Kahadian kan kalangitan.

Siisay an mga inot na inimbitaran? Buweno, kiisay naghuhulit si Jesus saka an mga apostol dapit sa Kahadian? Sa mga Judio. (Mateo 10:6, 7; 15:24) Inako kan nasyon na ini an tipan na Katugunan kan 1513 B.C.E., kaya paagi kaiyan sinda an inot na nagkaoportunidad na makabilang sa “kahadian nin mga saserdote.” (Exodo 19:5-8) Pero kasuarin talaga sinda inimbitaran sa ‘bangkete sa kasal’? Rasonable sana na an pag-imbitar na iyan nagpuon kan 29 C.E., kan punan ni Jesus an paghuhulit dapit sa Kahadian kan kalangitan.

Asin ano an ginibo kan kadaklan na Israelita kan imbitaran sinda? Arog kan sabi ni Jesus, “habo nindang magduman.” Dai siya inako kan kadaklan kan mga lider nin relihiyon saka kan mga tawo bilang an Mesiyas asin bilang an Hadi na itinalaga nin Diyos.

Pero ipinarisa ni Jesus na magkakaigwa an mga Judio nin saro pang oportunidad: “Nagsugo giraray [an hadi] nin ibang mga uripon, na sinasabi, ‘Sabihan nindo an mga imbitado: “Uya! Nag-andam ako nin mga pagkakan, binuno na an sakong mga toro asin pinatabáng mga hayop, asin preparado na an gabos na bagay. Madya kamo sa bangkete sa kasal.”’ Alagad dai sindang pakilabot asin nagharali sinda, an saro nagpasiring sa saiyang uma, an saro man nagpasiring sa saiyang negosyo; alagad an iba pa pinurugol an saiyang mga uripon saka trinato sinda nin daing galang asin ginadan.” (Mateo 22:4-6) Arog kaiyan an mangyayari pag naestablisar na an Kristiyanong kongregasyon. Sa panahon na iyan, may oportunidad pa man giraray an mga Judio na mapabilang sa Kahadian, pero sinayumahan kan kadaklan an imbitasyon, asin minaltrato pa ngani an ‘mga uripon kan hadi.’—Gibo 4:13-18; 7:54, 58.

Huli kaiyan, ano an kaaabtan kan nasyon? Nagsabi si Jesus: “Naanggot nin grabe an hadi asin isinugo an saiyang mga hukbo asin ginaradan an mga paragadan na idto saka sinulo an saindang siyudad.” (Mateo 22:7) Nangyari iyan sa mga Judio kan 70 C.E., kan laglagon kan mga Romano an “saindang siyudad,” an Jerusalem.

Huling sinayumahan ninda an imbitasyon kan hadi, nangangahulugan daw iyan na mayo nang ibang iimbitaran? Dai. Nagpadagos siya: “Dangan sinabi [kan hadi] sa saiyang mga uripon, ‘An bangkete sa kasal andam na, alagad an mga imbitado bakong maninigo. Kaya, magduman kamo sa mga tinampong paluwas sa siyudad, asin imbitaran nindo sa bangkete an siisay man na manumpungan nindo.’ Sa siring, an mga uripon na idto nagduruman sa mga tinampo asin tiniripon an gabos na nanumpungan ninda, maraot man o marahay; asin an pigtitiripunan para sa seremonya sa kasal napano kan mga bisita.”—Mateo 22:8-10.

Mahalagang mangnuhon na dai mahahaloy, pupunan ni apostol Pedro na tabangan na magin tunay na mga Kristiyano an mga Hentil—an mga bakong Judio sa laman asin dai nakumbertir sa relihiyon kan mga Judio. Kan 36 C.E., an Romanong opisyal nin hukbo na si Cornelio saka an pamilya niya nag-ako kan banal na espiritu, na huli kaiyan makakabilang sinda sa mga magkakaigwa nin lugar sa Kahadian kan kalangitan.—Gibo 10:1, 34-48.

Ipinarisa ni Jesus na bakong gabos na nagduruman sa bangkete inako “kan hadi.” Nagsabi siya: “Kan maglaog an hadi tanganing hilingon an mga bisita, nahiling niya an sarong tawo na an bado bakong para sa okasyon nin kasal. Kaya sinabi niya sa saiya, ‘Amigo, paano ka nakalaog digdi na dai nakasulot nin bado para sa okasyon nin kasal?’ Dai ini nakagirong. Dangan sinabi kan hadi sa saiyang mga lingkod, ‘Gapuson nindo an saiyang kamot saka bitis asin iapon nindo siya sa kadikluman sa luwas. Duman mangyayari an saiyang pagtangis asin an pagragot kan saiyang mga ngipon.’ Huli ta dakul an iniimbitaran, alagad dikit an pinipili.”—Mateo 22:11-14.

Posibleng dai nasabutan kan mga lider nin relihiyon an kahulugan o an ipinaparisa kan sinasabi ni Jesus. Pero, dai ninda iyan nagustuhan asin lalo pa sindang nagin determinado na gadanon an saro na nagkakawsa kan siring na pagkapasupog ninda.

Naanggot ki Jesus an mga kaiwal niya sa relihiyon. Kasasabi pa sana niya nin mga ilustrasyon na nagbuyagyag kan karatan ninda. Nagkurumplutan ngunyan an mga Fariseo para dakupon siya sa itinataram niya. Hininguwa nindang mapataram siya nin bagay na magagamit na basehan para darahon siya sa Romanong gobernador, asin binayadan ninda an saindang mga disipulo para magibo ini.—Lucas 6:7.

“Paratukdo,” an sabi ninda, “aram ming tama an itinataram saka itinutukdo mo asin dai ka nagpapahiling nin paboritismo, kundi itinutukdo mo an dalan nin Diyos kauyon kan katotoohan: Tama daw na magbayad kami nin buhis ki Cesar o bako?” (Lucas 20:21, 22) Dai si Jesus nadaya kan pambobola ninda, huling narisa niya an saindang pagsagin-sagin asin katusuhan. Kun sasabihon niyang, ‘Dai, bakong tama na magbayad kan buhis na ini,’ puwede siyang akusaran nin sedisyon laban sa Roma. Pero kun sasabihon niyang, ‘Iyo, magbayad kamo kan buhis na ini,’ tibaad dai iyan masabutan kan mga tawo asin maanggot pa lugod sa saiya, huling nasasakitan na ngani sinda sa pananakop kan Roma. Kaya paano siya nagsimbag?

Nagsimbag si Jesus: “Taano ta pigpupurbaran nindo ako, mga parasagin-sagin? Ipahiling nindo sa sako an sinsilyong pambayad sa buhis.” Tinawan ninda siya nin sarong denario, dangan naghapot siya: “Kiisay na ladawan asin titulo ini?” “Ki Cesar,” an simbag ninda. Dangan itinao ni Jesus an mahusay na pagbuot na ini: “Kun siring, itao nindo ki Cesar an mga bagay na ki Cesar, alagad sa Diyos an mga bagay na sa Diyos.”—Mateo 22:18-21.

Napangalas sinda sa sinabi ni Jesus. Dai sinda nakagirong sa mahusay niyang simbag, kaya naghali sinda. Pero dai pa tapos an aldaw, pati na an paghihinguwa na dakupon siya sa itinataram niya. Kan nasudya an pagpurbar kan mga Fariseo, nagdurulok ki Jesus an mga lider kan saro pang grupo nin relihiyon.

An mga Saduceo, na dai nagtutubod sa pagkabuhay liwat, naghapot sa saiya dapit sa pagkabuhay liwat asin pag-agom kan bayaw. Nagsabi sinda: “Paratukdo, sinabi ni Moises: ‘Kun an siisay man na lalaki magadan na daing mga aki, an agom niya dapat na agumon kan tugang niyang lalaki tanganing matawan kaini nin aki an saiyang tugang na nagadan.’ Ngunyan igwa sa samo nin pitong magturugang na lalaki. An inot nag-agom asin nagadan, asin huling mayo nin aki, an agom niya inagom kan saiyang tugang na lalaki. Arog man kaiyan an nangyari sa ikaduwa asin sa ikatulo, sa gabos na pito. Sa kahuri-hurihi, nagadan an babayi. Kaya, sa pagkabuhay liwat, siisay sa pito an magigin agom niya? Huli ta gabos sinda nagin agom niya.”—Mateo 22:24-28.

Pinaniniwalaan kan mga Saduceo an mga isinurat ni Moises, kaya ginamit ini ni Jesus sa pagsimbag: “Bakong an dahilan kun taano ta nasasala kamo iyo na dai nindo aram an Kasuratan ni an kapangyarihan nin Diyos? Huli ta pag nagbangon na sinda hali sa mga gadan, an mga lalaki dai maaragom asin an mga babayi dai man mapaaragom, kundi magigin arog sinda nin mga anghel sa langit. Alagad mapadapit sa pagbangon sa mga gadan, dai nindo nabasa sa libro ni Moises, sa salaysay manungod sa matunok na palungpong, na sinabi nin Diyos sa saiya: ‘Ako an Diyos ni Abraham asin Diyos ni Isaac saka Diyos ni Jacob’? Siya Diyos, bako kan mga gadan, kundi kan mga buhay. Salá nanggad kamo.” (Marcos 12:24-27; Exodo 3:1-6) Napangalas na marhay an mga tawo sa simbag na iyan.

Napasilensiyo ni Jesus an mga Fariseo asin mga Saduceo, kaya ngunyan nagkasararo an mga kaiwal niyang ini na magduman sa saiya para purbaran pa siya. Naghapot an sarong eskriba: “Paratukdo, arin an pinakaimportanteng tugon sa Katugunan?”—Mateo 22:36.

Nagsimbag si Jesus: “An inot, ‘Danguga, O Israel, si Jehova an satong Diyos, asin saro sana an Jehova, asin kamutan mo si Jehova na saimong Diyos sa bilog mong puso asin sa bilog mong kalag saka sa bilog mong isip pati sa bilog mong kusog.’ An ikaduwa iyo ini, ‘Kamutan mo an saimong kapwa nin siring sa saimong sadiri.’ Dai nang ibang tugon an mas importante kisa sa mga ini.”—Marcos 12:29-31.

Kan madangog kan eskriba an simbag, nagsabi ini: “Paratukdo, mahusay an pagkasabi mo, kauyon kan katotoohan, ‘Siya Saro sana, asin dai nang iba apuwera sa saiya’; asin an mamutan siya sa bilog na puso, sa bilog na pakasabot, saka sa bilog na kusog asin an mamutan an kapwa nin siring sa sadiri urog nanggad na mahalaga kisa sa gabos na dulot na tinutong asin mga atang.” Kan marisa ni Jesus na suminimbag ini nin may kadunungan, sinabi niya sa eskriba: “Bako kang harayo sa Kahadian nin Diyos.”—Marcos 12:32-34.

Tulong aldaw nang nagtutukdo si Jesus sa templo (Nisan 9, 10, asin 11). An ibang mga tawo, siring kan eskribang ini, nawiwiling magdangog sa saiya. Pero bako an mga lider nin relihiyon, na ngunyan dai na nin “kusog nin buot na haputon pa siya.”

Nasudya an mga kaiwal ni Jesus sa relihiyon na rauton an reputasyon niya o dakupon siya sa itinataram niya para madara siya sa mga Romano. (Lucas 20:20) Mantang nasa templo pa siya kan Nisan 11, binaliktad niya an sitwasyon asin ipinahiling niya kun siisay talaga siya. Siya na man an nagparahapot: “Ano an paghuna nindo manungod sa Cristo? Kiisay siyang aki?” (Mateo 22:42) Aram kan gabos na an Cristo, o Mesiyas, magikan ki David. Iyan an isinimbag ninda.—Mateo 9:27; 12:23; Juan 7:42.

Naghapot pa si Jesus: “Kun siring, paano nangyari na paagi sa pasabong inapod siya ni David na Kagurangnan, na sinasabi, ‘Sinabi ni Jehova sa sakuyang Kagurangnan: “Tumukaw ka sa tuo ko sagkod na ibugtak ko an saimong mga kaiwal sa irarom kan saimong mga bitis”’? Kun siring, kun inapod siya ni David na Kagurangnan, paano nangyaring aki niya siya?”—Mateo 22:43-45.

Nagdanay na daing girong an mga Fariseo, huling nag-aasa sinda na sarong tawo gikan ki David an makakapatalingkas sa sainda sa pananakop kan Roma. Pero sinambit ni Jesus an sinabi ni David sa Salmo 110:1, 2 para patunayan na an Mesiyas urog pa sa sarong tagapamahalang tawo. Siya an Kagurangnan ni David, asin pakatukaw niya sa tuo nin Diyos, gagamiton niya an saiyang kapangyarihan. Napasilensiyo kan simbag niya an mga nagkokontra sa saiya.

Nagdadangog an mga disipulo asin an dakul na iba pa. Nagtaram ngunyan si Jesus asin nagpatanid dapit sa mga eskriba asin mga Fariseo na “nagturukaw sa tukawan ni Moises” para itukdo an Katugunan. Pinagbutan ni Jesus an mga nagdadangog: “An gabos na sinasabi ninda sa saindo, gibuhon nindo asin utubon, alagad dai nindo pag-arugon an mga ginigibo ninda, huli ta sinda nagtataram alagad dai ninda iyan piggigibo.”—Mateo 23:2, 3.

Dangan nagtao si Jesus nin mga halimbawa kan saindang pagsagin-sagin: “Pinapadakula ninda an mga lalagan na may laog na mga teksto kan Kasuratan, na pigsusulot ninda bilang mga pangontra.” May mga Judio na nagsusulot sa saindang angog o sa takyag kan medyo sadit na lalagan na ini na may laog na haralipot na teksto hali sa Katugunan. Pinapadakula ini kan mga Fariseo para ipahiling na sinda maigot sa Katugunan. Siring man, “pinapahalaba ninda an gayad kan saindang mga bado.” Dapat na gibuhan kan mga Israelita nin mga kalay-kalay an gayad kan bado ninda, pero sinisigurado kan mga Fariseo na halaba nanggad an mga kalay-kalay kan mga gayad ninda. (Bilang 15:38-40) Ginigibo ninda ini gabos “tanganing mahiling nin mga tawo.”—Mateo 23:5.

Dawa an mga disipulo ni Jesus puwedeng maimpluwensiyahan kan pagmawot na magin prominente, kaya sinadol niya sinda: “Dai kamo magpaapod na Rabbi, huli ta saro sana an saindong Paratukdo, asin gabos kamo magturugang. Saro pa, dai nindo pag-apudon na saindong ‘ama’ an siisay man sa daga, huli ta saro sana an saindong Ama, an Saro na nasa langit. Dai man kamo magpaapod na lider, huli ta saro sana an saindong Lider, an Cristo.” Kun siring, paano dapat mansayon kan mga disipulo an sadiri ninda asin paano sinda dapat gumawi? Sinabi ni Jesus sa sainda: “An saro na pinakaurog sa saindo dapat na magin lingkod nindo. An siisay man na naglalangkaw kan saiyang sadiri ibababa, asin an siisay man na nagpapakumbaba ilalangkaw.”—Mateo 23:8-12.

Sunod, pauruutrong kinondenar ni Jesus an mapagsagin-sagin na mga eskriba asin mga Fariseo: “Hirak man sa saindo, mga eskriba asin mga Fariseo, mga parasagin-sagin! huli ta isinasara nindo sa mga tawo an Kahadian kan kalangitan; huling kamo mismo dai minalaog, ni tinutugutan man nindong makalaog idtong mga gustong lumaog.”—Mateo 23:13.

Kinondenar ni Jesus an mga Fariseo huling dai sinda nin pagpapahalaga sa espirituwal na mga bagay, arog kan ipinapahiling kan sadiri sana nindang mga paghusgar mapadapit sa kun ano talaga an mahalaga. Halimbawa, sinasabi ninda: “Kun an siisay man sumumpa sa ngaran kan templo, iyan daing saysay; alagad kun an siisay man sumumpa sa ngaran kan bulawan na nasa templo, obligado siyang utubon iyan.” Huli kaini, sinda garo buta pag-abot sa mga pamantayan nin Diyos, huling mas mahalaga sa sainda an bulawan na nasa templo kisa sa templo mismo kun sain an saro puwedeng sumamba ki Jehova asin magin harani sa saiya. Asin sainda man na ‘pigbabaliwala an mas matimbang na mga bagay kan Katugunan, na iyo an hustisya asin pagkahirak saka kaimbudan.’—Mateo 23:16, 23; Lucas 11:42.

Inapod ni Jesus an mga Fariseong ini na “mga butang parakabit, na pigsasarâ an nuknok alagad pighahalon an kamelyo!” (Mateo 23:24) Pigsasarâ ninda an nuknok sa arak huling an insektong iyan maati sa seremonyal na paagi. Pero, an pagbaliwala ninda sa mas matimbang na mga bagay kan Katugunan maikukumparar sa paghalon sa sarong kamelyo, na saro man na hayop na maati sa seremonyal na paagi pero mas dakula nanggad.—Levitico 11:4, 21-24.