Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I

Kapitulo Desisais: Magtiwala ki Jehova Para sa Paggiya Asin Proteksion

Isaias 20:1-6

1, 2. Anong peligro an napaatubang sa banwaan nin Dios kan ikawalong siglo B.C.E., asin an kadaklan sa sainda mas gustong umasa kiisay para sa proteksion?

SIRING kan naheling na sa enot na mga kapitulo kan librong ini, an banwaan nin Dios napaatubang sa sarong nakakatakot na huma kan ikawalong siglo B.C.E. Sunod-sunod na dinedestrosar kan paha sa dugo na mga Asirio an mga nasyon, asin madali na nindang salakayon an kahadean nin Juda sa timog. Kiisay maasa an mga nag-eerok sa daga para sa proteksion? Sinda nakipagtipan ki Jehova asin maninigong manarig sa saiya para sa tabang. (Exodo 19:​5, 6) Iyan an ginibo ni Hadeng David. Rinekonoser nia: “Si Jehova an sakuyang kantil asin an sakuyang kuta patin an Paratao nin dudulagan para sa sako.” (2 Samuel 22:2) Pero, minalataw na an dakol kan ikawalong siglo B.C.E. dai nagtitiwala ki Jehova bilang saindang kuta. Mas gusto pa nindang umasa sa Egipto asin Etiopia, na naglalaom na an duwang nasyon na ini matao nin depensa tumang sa humang pagsalakay kan Asiria. Napapasala sinda.

² Paagi sa saiyang propetang si Isaias, nagpatanid si Jehova na magigin kapahapahamak an pagpaili sa Egipto o sa Etiopia. An ipinasabong na mga tataramon kan propeta nagtatao nin kapakipakinabang na leksion para sa saiyang mga katemporanyo asin igwa nin mahalagang leksion para sa sato manongod sa importansia nin pagtitiwala ki Jehova.

Sarong Daga nin Pagpabolos nin Dugo

3. Iladawan an itinaong importansia kan Asiria sa militar na kapangyarihan.

³ An mga Asirio namidbid huli sa saindang militar na kosog. An librong Ancient Cities nagsasabi: “Sinasamba ninda an kosog, asin namimibi sana sinda sa darakulaon na gapong idolo, mga leon asin toro na an magabaton na mga kalamias, pakpak nin agila, asin payo nin tawo simbolo nin kosog, kosog nin boot, asin kapangganahan. An pakikilaban iyo an trabaho kan nasyon, asin an mga saserdote daing ontok na mga nagpapakana nin guerra.” May marahay na dahelan na ilinadawan kan propeta sa Biblia na si Nahum an Ninive, an kabisera kan Asiria, bilang an “siudad nin pagpabolos nin dugo.”​—Nahum 3:1.

4. Paano an mga Asirio nagtao nin grabeng takot sa puso kan ibang mga nasyon?

⁴ An mga taktika sa guerra kan mga Asirio pambihira karingis. Ipinaheheling kan mga eskulturang inukit kan mga aldaw na idto na dinadara kan mga guerrerong Asirio an mga bihag paagi sa mga kawit na ikinabit sa mga dongo o ngabil. Paagi sa budyak binubuta ninda an nagkapirang bihag. An sarong inskripsion nagsasabi dapit sa sarong pagkongkistar na dian pinagputolputol kan hukbong Asirio an mga bihag kaiyan asin naggibo nin duwang bulod sa luwas kan siudad​—an saro para sa mga payo asin an saro pa para sa mga kalamias. An mga aki kan mga nakongkistar sinosolo sa kalayo. An pagkatakot sa siring na karingisan siertong nagin bentaha sa militar para sa mga Asirio, na pinapaluya an boot kan mga nakikilaban sa saindang mga hukbo.

An Guerra Tumang sa Asdod

5. Siisay an sarong makapangyarihan na namamahalang Asirio kan kaaldawan ni Isaias, asin paano nabindikar an pagkasaysay kan Biblia manongod sa saiya?

⁵ Kan kaaldawan ni Isaias an Imperyo nin Asiria nagkaigwa nin kapangyarihan na daing kaagid sa irarom ni Hadeng Sargon.a Sa laog nin dakol na taon, pinagdudahan kan mga kritiko an pag-eksister kan namamahalang ini, ta mayo sindang aram na pagsambit sa saiya sa sekular na mga reperensia. Minsan siring, pag-abot nin panahon nadiskobre kan mga arkeologo an kagabaan kan palasyo ni Sargon, asin nabindikar an pagkasaysay sa Biblia.

6, 7. (a) Posibleng marhay, sa anong mga dahelan na ipinagboot ni Sargon an pagsalakay sa Asdod? (b) Paano nakaapektar an pagbagsak kan Asdod sa mga kataed kan Filistea?

⁶ Ilinaladawan ni Isaias sa halipot an saro sa militar na mga kampanya ni Sargon: “Nagdatong si Tartan sa Asdod, kan isugo sia ni Sargon na hade kan Asiria, asin sia nakiguerra tumang sa Asdod asin binihag iyan.” (Isaias 20:1)b Taano ta ipinagboot ni Sargon an pagsalakay sa Filisteong siudad nin Asdod? Enot, an Filistea kaalyado nin Egipto, asin an Asdod, na namumugtakan kan sarong templo ni Dagon, nasa may tinampo sa kalabaan kan baybayon hale sa Egipto sagkod sa Palestina. Sa siring an siudad nasa estratehikong lugar. An pagbihag kaiyan puedeng mansayon bilang preliminaryong lakdang sa pagkongkistar sa Egipto. Dugang pa, sinasabi sa mga rekord kan Asiria na si Azuri, an hade kan Asdod, nakipagkasapakat tumang sa Asiria. Huli kaini, hinale ni Sargon an rebeldeng hade asin pinatukaw sa trono an nguhod na tugang kan hade, si Ahimiti. Pero, dai kaiyan naresolberan an mga bagay-bagay. Biglang nagpoon an saro pang rebelyon, asin sa ngonyan si Sargon naggibo nin mas mapuersang aksion. Ipinagboot nia an pagsalakay sa Asdod, na sinalikopan asin kinongkistar iyan. Posibleng marhay, an pangyayaring ini an nauunabihan kan Isaias 20:1.

⁷ An pagbagsak kan Asdod nagserbing huma para sa saiyang mga kataed, nangorogna sa Juda. Aram ni Jehova na an saiyang banwaan may tendensiang umasa sa “takyag na laman,” siring kan Egipto o Etiopia sa timog. Kun siring, isinugo nia si Isaias na iakto an sarong makatatakot na patanid.​—2 Cronica 32:​7, 8.

“Huba Asin Nakabitis”

8. Anong ipinasabong na makahulang akto an ginibo ni Isaias?

⁸ Sinasabi ni Jehova ki Isaias: “Lakaw, asin hubadon mo an telang sako sa saimong habayan; asin an saimong sandalyas maninigo mong tangkason sa saimong mga bitis.” Sinunod ni Isaias an pagboot ni Jehova. “Ginibo nia iyan, na naglalakaw na huba asin nakabitis.” (Isaias 20:2) An telang sako sarong garapgasapon na gubing na parateng isinusulot kan mga propeta, kun beses konektado sa sarong nagpapatanid na mensahe. Isinusulot man iyan sa panahon nin krisis o pagkadangog nin kapahapahamak na bareta. (2 Hade 19:2; Salmo 35:13; Daniel 9:3) Si Isaias daw talagang naglakaw na huba sa sentidong mayo talaga nin ano man na tahob? Dai man. An termino sa Hebreo na trinadusir na “huba” puede man na nanonongod sa pagigin nagugubingan sana nin parsial o dikit. (1 Samuel 19:​24, nota sa ibaba) Kaya tibaad hinuba sana ni Isaias an saiyang pan-ibabaw na gubing, mantang sulot pa man giraray an halipot na tunika na sa parate isinusulot na nakadukot sa hawak. An mga bihag na lalaki sa parate ipinaheheling na arog kaini sa mga eskulturang Asirio.

9. Ano an makahulang kahulogan kan akto ni Isaias?

⁹ An kahulogan kan pambihirang akto ni Isaias dai pinabayaan na daing paliwanag: “Si Jehova nagsabi: ‘Kun paanong an sakong lingkod na si Isaias naglakaw na huba asin nakabitis nin tolong taon bilang sarong tanda asin sarong anino tumang sa Egipto asin tumang sa Etiopia, siring man na dadarahon kan hade nin Asiria an mga bihag nin Egipto asin an mga desterrado nin Etiopia, mga aking lalaki asin gurang na lalaki, huba asin nakabitis, asin huruba an mga lubot, an kahubaan nin Egipto.’” (Isaias 20:​3, 4) Iyo, an mga Egipcio asin Etiope dadarahon na bihag sa dai mahahaloy. Daing itatada. Dawa an “mga aking lalaki asin gurang na lalaki”​—an mga aki asin may edad na​—hahalean kan gabos nindang rogaring asin ididistiero. Paagi sa makamomondong piguratibong pagtaram na ini, pinatatanidan ni Jehova an mga nag-eerok sa Juda na magigin basang sana an saindang pagtitiwala sa Egipto asin Etiopia. An pagbagsak kan mga nasyon na ini maresulta sa “kahubaan” ninda​—an saindang pinakagrabeng pagkapasupog!

Puminaltos an Paglaom, Nawara an Kagayonan

10, 11. (a) Ano an magigin reaksion kan Juda kun marealisar nia na an Egipto asin Etiopia daing kosog sa atubangan kan Asiria? (b) Taano an mga nag-eerok sa Juda ta magkakaigwa nin tendensia na magtiwala sa Egipto asin Etiopia?

¹⁰ Sunod, ilinadawan ni Jehova sa makahulang paagi an reaksion kan saiyang banwaan kan marealisar ninda na an Egipto asin Etiopia, an linalaoman nindang pailihan, nagin daing kosog sa atubangan kan mga Asirio. “Masisindak nanggad sinda asin ikasusupog nanggad ninda an Etiopia na saindang linalaoman asin an Egipto na saindang kagayonan. Asin an nag-eerok sa dagang ini sa gilid nin dagat masabi nanggad sa aldaw na iyan, ‘Siring kaiyan an kamugtakan kan satong linalaoman, na duman kita nagdulag tanganing magpatabang, tangani na maligtas huli sa hade kan Asiria! Asin paano kita mismo makakadulag?’”​—Isaias 20:​5, 6.

¹¹ An Juda garo baga saro sanang kaputol na daga sa gilid nin dagat kun ikokomparar sa kapangyarihan nin Egipto asin Etiopia. Tibaad an nagkapira sa mga nag-eerok sa “dagang ini sa gilid nin dagat” naaakit sa kagayonan nin Egipto​—an nakagugulat na mga piramid kaiyan, halangkaw na mga templo kaiyan, asin mahiwas na mga villa kaiyan na may nakapalibot na mga hardin, tatamnan, asin danaw-danaw. An kahangahangang arkitektura nin Egipto garo baga ebidensia nin karigonan asin pagkapermanente. Segurado na an dagang ini dai puedeng radason! Posibleng marhay, an mga Judio naghahanga man sa mga parapana, karuwahe, asin parakabayo kan Etiopia.

12. Kiisay maninigong magtiwala an Juda?

¹² Huli sa iinaktong patanid ni Isaias asin sa makahulang mga tataramon ni Jehova, an siisay man sa naghihingakong banwaan nin Dios na may tendensiang magtiwala sa Egipto asin Etiopia kaipuhan na mag-isip nin seryoso. Orog karahay nanggad na magtiwala sinda ki Jehova imbes na sa daganon na tawo! (Salmo 25:2; 40:4) Siring kan nangyari, an Juda nagdusa nin grabe sa kamot kan hade kan Asiria, asin kan huri, naheling nia an saiyang templo asin kabiserang siudad na linaglag kan Babilonya. Pero, “sarong ikasampulong kabtang,” “sarong banal na banhi,” an nawalat, siring sa pungo nin sarong dakulaon na kahoy. (Isaias 6:13) Kun dumatong na an panahon, an mensahe ni Isaias magpaparigon na marhay sa pagtubod kan sadit na grupong iyan na nagpapadagos na magtiwala ki Jehova!

Magtiwala Kamo ki Jehova

13. Anong mga sakit an nakakaapektar sa gabos​—pareho sa mga nagtutubod asin daing pagtubod​—ngonyan?

¹³ An patanid sa Isaias may labot sa kadaihan nin pakinabang nin pagtitiwala sa Egipto asin Etiopia bako sanang daing kamanungdanan na kasaysayan. May praktikal na halaga iyan sa satong aldaw. Kita nabubuhay sa “delikadong mga panahon na masakit pakibagayan.” (2 Timoteo 3:1) An darakulang problema sa pinansial, lakop na kadukhaan, kadaihan nin kasegurohan sa politika, kariribokan sibil, asin sadit o dakulang mga guerra may nakapanluluya nin biyo na epekto​—bako sana sa mga nagsisikwal sa pamamahala nin Dios kundi siring man sa mga nagsasamba ki Jehova. An hapot na napapaatubang sa balang saro iyo an, ‘Kiisay ako mahagad nin tabang?’

14. Taano ta ki Jehova sana kita maninigong magtiwala?

¹⁴ An nagkapira tibaad humanga sa mga madonongon sa pinansial na langtad, politiko, asin sientista ngonyan, na nagtataram manongod sa pagresolber sa mga problema nin tawo paagi sa paggamit sa pagkamapag-imbento asin teknolohiya nin tawo. Minsan siring, an Biblia nagsasabi nin sayod: “Mas marahay na magpaili ki Jehova kisa magtiwala sa mga mahal na tawo.” (Salmo 118:9) An gabos na mukna nin tawo para sa katoninongan asin katiwasayan magigin daing kamanungdanan sa dahelan na angay na sinabi ni propeta Jeremias: “Aram kong marhay, O Jehova, na bakong kapot nin daganon na tawo an saiyang dalan. Bakong kapot nin tawong naglalakaw dawa an paggiya sa saiyang lakad.”​—Jeremias 10:23.

15. Yaon saen an solamenteng paglaom para sa napupurisaw na katawohan?

¹⁵ Kun siring, kaipuhan na an mga lingkod nin Dios dai maghanga nin labi-labi sa ano man na garo baga kakosogan o kadonongan kan kinaban na ini. (Salmo 33:10; 1 Corinto 3:​19, 20) An solamenteng paglaom para sa napupurisaw na katawohan nasa Kaglalang, si Jehova. An mga nagtitiwala sa saiya maliligtas. Siring kan isinurat kan pinasabngan na si apostol Juan, “an kinaban maagi sana asin siring man an mawot kaiyan, alagad an naggigibo kan kabotan nin Dios magdadanay sagkod lamang.”​—1 Juan 2:17.

[Mga Nota sa Ibaba]