Libro kan Biblia Numero 36—Sofonias

Kagsurat: Sofonias

Kun Saen Isinurat: Juda

Natapos an Pagsurat: Bago 648 B.C.E.

SA KAPINONAN kan paghade ni Hadeng Josias nin Juda (659-629 B.C.E.), sa panahon na lakop an pagsamba ki Baal asin an “mga saserdote nin ibang dios” an nangengenot sa maating pagsambang ini, an mga taga Jerusalem seguradong nabigla sa mensaheng ibinalangibog ni propeta Sofonias. Minsan ngani posibleng gikan sia ki Hadeng Ezequias kan sa hadeng pamilya ni Juda, krinitikar na gayo ni Sofonias an mga kamugtakan sa nasyon. (Sof. 1:​1, 4) Manongod sa kapahamakan an saiyang mensahe. An banwaan nin Dios nagin nang masumbikal, asin solamenteng si Jehova an puedeng magbalik sa sainda sa dalisay na pagsamba asin magbendisyon sa sainda tanganing makapaglingkod sinda bilang “kabantogan asin kaomawan sa tahaw kan gabos na banwaan sa daga.” (3:20) Idinoon ni Sofonias na paagi sana sa pakikilabot nin Dios na an saro puedeng “matago sa aldaw kan kaanggotan ni Jehova.” (2:3) Tamang-tama nanggad an saiyang ngaran na Tsephan·yahʹ (Hebreo), na nangangahulogan “Itinago (Iningatan) ni Jehova”!

² Nagbunga an mga paghihingoa ni Sofonias. Si Hadeng Josias nagtukaw sa trono sa edad na otso anyos. Pinonan nia kan ika-12 taon kan saiyang paghade na “linigan an Juda asin Jerusalem.” Hinale nia an falsong pagsamba, hinirahay an “harong ni Jehova,” asin ibinalik an selebrasyon kan Paskua. (2 Cron., kap. 34, 35) Minsan siring, temporaryo sana an mga reporma ni Hadeng Josias, huli ta sinundan sia kan tolo kan saiyang mga aki asin saro kan saiyang mga makoapo, na gabos naggibo nin “maraot sa mga mata ni Jehova.” (2 Cron. 36:​1-12) Ini gabos kaotoban kan mga tataramon ni Sofonias: “Ako matao nin atension sa mga prinsipe, asin sa mga aki kan hade, asin sa . . . mga pinapano an harong kan saindang mga kagurangnan nin kadahasan asin pandadaya.”​—Sof. 1:​8, 9.

³ Basado sa nasabi sa enotan, minalataw na “an tataramon ni Jehova . . . uminabot ki Sofonias” dai nahaloy bago 648 B.C.E., an ika-12 taon ni Josias. An nagpapatunay na sia nag-istar sa Juda bako sanang an sinasabi kan enot na bersikulo na sia nagtaram duman sa Juda kundi pati an detalyadong kaaraman na ipinaheling nia manongod sa lokal na mga kamugtakan asin mga kostumbre sa Jerusalem. Duwa an mensahe sa libro, na naghuhuma sagkod nagraranga. Sa kadaklan na kabtang, iyan nakasentro sa aldaw ni Jehova, aldaw nin grabeng takot na harani na, alagad kasabay kaiyan, ihinuhula man kaiyan na ibabalik ni Jehova an sarong mapakumbabang banwaan na ‘nagpapaili nanggad sa ngaran ni Jehova.’​—1:​1, 7-18; 3:12.

⁴ Dai kayang diskutiron an pagigin totoo kan librong ini nin propesiya. An Jerusalem nalaglag kan 607 B.C.E., labing 40 taon pakalihis na ihula iyan ni Sofonias. Bako sanang igwa kita nin patotoo kaini sa sekular na kasaysayan kundi an laog kan Biblia mismo igwa nin prueba na ini eksaktong nangyari segun sa propesiya ni Sofonias. Dai nahaloy pagkatapos na malaglag an Jerusalem, isinurat ni Jeremias an libro nin Lamentacion, na ilinaladawan an makatatakot na mga pangyayari na saiyang naheling mismo, mantang malinaw pa an mga iyan sa saiyang isip. An pagkokomparar nin nagkapirang teksto nagpapatunay na an mensahe ni Sofonias tunay na “ipinasabong nin Dios.” Nagpatanid si Sofonias manongod sa pangangaipong magsolsol “bago umabot sa saindo an naglalaad na kaanggotan ni Jehova,” mantang si Jeremias nagtaram dapit sa sarong bagay na nangyari na kan sia magsabi, ‘Ikinabubo na ni Jehova an saiyang naglalaad na kaanggotan.’ (Sof. 2:2; Lam. 4:11) Ihinula ni Sofonias na “tatawan [ni Jehova] nin kasakitan an katawohan, asin sinda magraralakaw nanggad na garo mga buta . . . Asin an saindang dugo talagang ibububo na garo talbo.” (Sof. 1:17) Itinataram ini ni Jeremias bilang pangyayari na naotob na: “Nagralagawlagaw sinda siring sa mga buta sa mga tinampo. Naatian sinda nin dugo.”​—Lam. 4:14; ikomparar man an Sofonias 1:13​—Lamentacion 5:2; Sofonias 2:​8, 10​—Lamentacion 1:​9, 16 asin Lam 3:61.

⁵ Ibinabareta man kan kasaysayan an pagkalaglag kan paganong mga nasyon, an Moab asin Amon saka an Asiria, pati an kabisera kaiyan na Ninive, siring nanggad sa ihinula ni Sofonias na ipinagboot nin Dios. Kun paanong ihinula ni propeta Nahum an kalaglagan kan Ninive (Nah. 1:1; 2:10), ipinahayag man ni Sofonias na ‘gigibohon ni Jehova an Ninive na mapungaw na kahiwasan, sarong alang na lugar na arog kan kaawagan.’ (Sof. 2:13) Lubos na gayo an pagkalaglag na ini kaya mayo pang 200 na taon an nag-agi, an historyador na si Herodoto nagsurat na an Tigris “an salog na dating namumugtakan kan banwaan nin Ninive.”a Kan mga 150 C.E. an Griegong parasurat na si Luciano nagsurat na “mayo nang tada kaiyan na nawalat ngonyan.”b An The New Westminster Dictionary of the Bible (1970), pahina 669, nagsabi na an nagsasakyadang mga hukbo “natabangan na marhay kan biglang paglangkaw kan tubig nin Tigris, na uminanod kan dakulang kabtang kan lanob kan siudad kaya mayo nang depensa an lugar. . . . Lubos na gayo an pagkagaba kaya an Ninive nagin haros eroestorya na sana sa mga panahon nin Griego asin Romano. Pero sa gabos na panahon an sarong kabtang kan siudad natatambonan nin garo tambak nin mga basura.” Ipinapaheling sa pahina 627 kan iyo man sanang tomo na nalaglag man an Moab sono sa propesiya: “Sinakop ni Nabucodonosor an mga Moabita.” Ibinareta man ni Josefo an pagsakop sa Amon.c Sa kahurihurihi an mga Moabita sagkod an mga Amonita nawara na bilang banwaan.

⁶ An Sofonias kaidto pa tinawan na kan mga Judio nin lehitimong kabtang sa canon kan ipinasabong na Kasuratan. An mga kapahayagan kaiyan na itinaram sa ngaran ni Jehova malinaw na naotob na, sa ikakabindikar ni Jehova.

KUN TAANO TA KAPAKIPAKINABANG

¹⁰ Si Hadeng Josias saro na naghimate sa nagpapatanid na mensahe ni Sofonias asin nakinabang na marhay dian. Pinonan nia an sarong dakulang kampanya nin reporma sa relihion. Paagi kaini nanompongan man an libro kan Ley, na nawara kan naraot an harong ni Jehova. Nagmondo nin makuri si Josias kan madangog na basahon sa saiya hale sa librong ini an mga resulta nin kasumbikalan, na kinompirmar sa ngoso nin saro pang saksi, si Moises, an haloy nang propesiya ni Sofonias. Nagpakumbaba ngonyan si Josias sa atubangan nin Dios, na an resulta ipinanuga sa saiya ni Jehova na an ihinulang kalaglagan dai mangyayari sa panahon nia. (Deut., kap. 28-30; 2 Ha. 22:​8-20) Naligtas an daga sa kapahamakan! Alagad dai iyan naghaloy, huling an mga aki ni Josias dai nagsunod sa saiyang marahay na halimbawa. Minsan siring, para ki Josias asin sa saiyang banwaan, an pagtao ninda nin atension sa “tataramon ni Jehova na uminabot ki Sofonias” nagin nanggad kapakipakinabang na marhay.​—Sof. 1:1.

¹¹ Sa saiyang bantog na Sermon sa Bukid, pinatotoohan ni Cristo Jesus, an pinakadakulang propeta nin Dios, na si Sofonias sarong tunay na propeta nin Dios paagi sa pagtaram nin mga tataramon na kaagid na marhay kan konseho ni Sofonias sa kapitulo 2, bersikulo 3: “Hanapa nindo si Jehova, kamo gabos na mahoyo sa daga . . . Hanapa nindo an katanosan, hanapa nindo an kahoyoan.” An konseho ni Jesus iyo ini: “Kun siring, padagos na hanapon nguna an kahadean asin an saiyang katanosan.” (Mat. 6:33) An mga naghahanap nguna kan Kahadean nin Dios kaipuhan na magmaan tumang sa pagkaindiperente na ipinatanid ni Sofonias kan sia magtaram manongod sa “mga nagsisiribog sa pagsunod ki Jehova asin dai naghaharanap ki Jehova saka dai nakikihumapot manongod sa saiya” asin “nagsasarabi sa saindang puso, ‘Si Jehova dai maggigibo nin marahay, asin dai sia maggigibo nin maraot.’ ” (Sof. 1:​6, 12) Sa saiyang surat sa mga Hebreo, si Pablo nagtaram man manongod sa nagdadangadang na aldaw nin paghokom asin nagpatanid tumang sa pagsibog. Idinugang nia: “Ngonyan bako kita an klase na minasibog pasiring sa kalaglagan, kundi an klase na may pagtubod sa ikakapagdanay na buhay kan kalag.” (Heb. 10:​30, 37-39) Bakong sa mga minasuko o sa mga daing pag-apresyar kundi sa mga mahoyo asin maigot na naghahanap ki Jehova huli sa pagtubod na an propeta nagsabi: “Tibaad kamo matago sa aldaw kan kaanggotan ni Jehova.” Taano ta “tibaad”? Huli ta an ultimong kaligtasan depende sa pamumuhay kan indibiduwal. (Mat. 24:13) Saro man iyan na pagirumdom na dai niato puedeng ipamugtak na seguradong kaheherakan kita nin Dios. Sinisierto sa sato kan propesiya ni Sofonias na magigin bigla an pag-abot kan aldaw na iyan para sa dai nag-aaram.​—Sof. 2:3; 1:​14, 15; 3:8.

¹² Kun siring, ini sarong mensahe na naghuhula nin kalaglagan para sa mga nagkakasala ki Jehova alagad nagtatao ini nin maliwanag na patanaw sa mga bendisyon para sa mga may pagsolsol na ‘naghahanap ki Jehova.’ An mga nagsosorolsol na ini puedeng magmakosog nin boot, huli ta, sabi ni Sofonias, “an hade nin Israel, si Jehova, nasa tahaw mo.” Iyan bakong panahon para sa Sion na matakot o manluya sa aktibidad. Iyan panahon na magtiwala ki Jehova. “Bilang makakamhan na Saro, sia magliligtas. Sia mag-oogma sa saimo na may paggayagaya. Sia magigin daing girong sa saiyang pagkamoot. Sia maggagayagaya sa saimo na may maogmang mga kurahaw.” Maogma man an mga ‘naghahanap nguna kan saiyang kahadean,’ bilang pag-antisipar sa saiyang mamomoton na proteksion asin daing sagkod na bendisyon!​—3:​15-17.

[Mga Nota sa Ibaba]