Tawan nin Atension an Hula ni Daniel!

Kasumpay kan Kapitulo Otso: Isinalbar sa Ngoso nin mga Leon!

Sarong Dramatikong Pagkabaliktad nin mga Pangyayari

17, 18. (a) Ano an nagpapaheling na napurisaw si Dario sa situwasyon ni Daniel? (b) Ano an nangyari kan an hade bumalik sa lungib kan mga leon pagkaaga?

¹⁷ Nagbuelta sa palasyo nia an mamondong si Dario. Mayo nin mga musikero na dinara sa atubangan nia, ta mayo sia nin ganang mag-aling-aling. Imbes, si Dario dai nagtorog sa bilog na banggi, na nag-aayuno. “An mismong torog nia nagdulag sa saiya.” Kan mag-aagahon, si Dario naghihidaleng nagduman sa lungib kan mga leon. Nagkurahaw sia sa mamondong tingog: “O Daniel, lingkod kan nabubuhay na Dios, ano ikinasalbar ka sa mga leon kan saimong Dios na pinaglilingkodan mo nin danay?” (Daniel 6:18-20) Sa dakula niang pagngalas—asin pakaginhawa—may nagsimbag!

¹⁸ “O hade, mabuhay ka sagkod sa mga panahon na daing talaan.” Sa magalang na pataratarang ini, ipinaheling ni Daniel na dai sia nagbabalonbalon nin pagkaanggot sa hade. Aram nia na an tunay na ginigikanan kan paglamag sa saiya, bakong si Dario, kundi an nauuring haralangkaw na opisyal asin mga satrapa. (Ikomparar an Mateo 5:44; Gibo 7:60.) Nagpadagos si Daniel: “An sakuyang Dios nagsugo kan saiyang anghel asin tinikom an ngoso kan mga leon, asin dai ninda ako inano, mantang sa atubangan nia an inosensia mismo nakua sa sakuya; asin sa atubangan mo man, O hade, mayo ako nin ginibong nakadadanyar.”—Daniel 6:21, 22.

19. Paano si Dario nadaya asin hininohino kan haralangkaw na opisyal asin mga satrapa?

¹⁹ Seguradong makologon sa konsensia ni Dario an mga tataramon na idto! Dati na niang aram na si Daniel mayo nin naginibo na igong dahelan na sia iapon sa lungib kan mga leon. Aram nanggad ni Dario na nagkasapakat an haralangkaw na opisyal asin mga satrapa tanganing ipagadan si Daniel asin na hininohino ninda an hade tanganing maotob an maimot nindang mga katuyohan. Sa pag-insistir ninda na “an gabos na haralangkaw na opisyal kan kahadean” nagrekomendar kan pag-aprobar sa edikto, ipinasentido ninda na kinonsulta man si Daniel sa bagay na iyan. Aasikasohon ni Dario an tusong mga tawong ini aroatyan. Enot nguna, ipinagboot nia na si Daniel kuanon sa lungib kan mga leon. Milagroso nanggad, si Daniel mayo ni sarong kamros!—Daniel 6:23.

20. Ano an nangyari sa mga enemigo ni Daniel na maraot an intension?

²⁰ Ngonyan na ligtas na si Daniel, may ibang aasikasohon si Dario. “Nagboot an hade, asin dinara ninda an pusog na mga lalaking ini na nag-akusar ki Daniel, asin sinda iinapon ninda sa lungib kan mga leon, an saindang mga aki asin an saindang mga agom na babae; asin dai pa ngani sinda nakakaabot sa ibaba kan lungib nadaog na sinda kan mga leon, asin gabos nindang tolang rinonot ninda.”a—Daniel 6:24.

21. Sa pagtratar sa mga miembro kan pamilya nin mga paragibo nin sala, ano an pagkakalaen kan Ley ni Moises asin kan mga ley nin nagkapirang suanoy na kultura?

²¹ An paggadan bako sanang sa mga magkakasapakat kundi pati sa saindang agom saka mga aki tibaad garo baga sobra man kadaing herak. Sa kabaliktaran, an Ley na itinao nin Dios paagi ki propeta Moises nagsabi: “An mga ama dai maninigong gadanon huli sa mga aki, asin an mga aki dai maninigong gadanon huli sa mga ama. An lambang saro maninigong gadanon huli sa sadiri niang kasalan.” (Deuteronomio 24:16) Minsan siring, sa nagkapirang suanoy na mga kultura, bakong pambihira na gadanon an mga miembro kan pamilya kaiba kan paragibo nin sala, sa kaso nin magabat na krimen. Tibaad ginigibo ini tangani na an mga miembro kan pamilya dai makabalos sa huri. Minsan siring, an ginibong ini tumang sa mga pamilya kan haralangkaw na opisyal asin mga satrapa bako nanggad na si Daniel an kaggibo. Posibleng marhay na napurisaw sia kan kalamidad na dinara kan maraot na mga tawong ini sa saindang pamilya.

22. Anong bagong proklamasyon an pinaluwas ni Dario?

²² Mayo na an nagpapakanang haralangkaw na opisyal asin mga satrapa. Si Dario nagpaluwas nin proklamasyon, na nagsasabi: “Hale sa atubangan ko may pinaluwas na orden na, sa lambang nasasakopan kan sakuyang kahadean, an mga tawo dapat na magtakig asin matakot sa atubangan kan Dios ni Daniel. Huli ta sia an nabubuhay na Dios asin Saro na nagdadanay sagkod sa mga panahon na daing talaan, asin an saiyang kahadean saro na dai lalaglagon, asin an saiyang nasasakopan sagkod lamang. Sia nagsasalbar asin nagliligtas patin naggigibo nin mga tanda saka ngangalasan sa kalangitan asin sa daga, ta isinalbar nia si Daniel sa kuko kan mga leon.”—Daniel 6:25-27.

PAGLINGKODAN AN DIOS NIN DANAY

23. Anong halimbawa an itinao ni Daniel mapadapit sa saiyang sekular na trabaho, asin paano kita makapapareho sa saiya?

²³ Si Daniel nagtao nin marahay na halimbawa para sa gabos na lingkod nin Dios sa presenteng aldaw. An saiyang gawe-gawe pirmeng mayo nin katuyawan. Sa saiyang sekular na trabaho, si Daniel “mapagtitiwalaan asin mayo nin nakua sa saiya na kapabayaan o maraot na bagay.” (Daniel 6:4) Sa kaagid na paagi, an sarong Kristiano maninigo na magin mahigos kun dapit sa trabaho nia. Ini dai nangangahulogan nin pagigin daing prinsipyo sa negosyo na galagang naghahanap nin materyal na kayamanan o tinutungtongan an iba tangani na sia an umasenso. (1 Timoteo 6:10) Hinahagad kan Kasuratan na otobon nin sarong Kristiano an saiyang sekular na mga obligasyon nin sadiosan asin bilog na kalag, “na siring baga kun para ki Jehova.”—Colosas 3:22, 23; Tito 2:7, 8; Hebreo 13:18.

24. Paano pinatunayan ni Daniel na sia dai nakikikompromiso kun dapit sa pagsamba?

²⁴ Sa pagsamba nia, dai nakikikompromiso si Daniel. An kostumbre niang pamimibi aram nin gabos. Apuera kaini, aram nanggad kan haralangkaw na opisyal asin mga satrapa na seryoso si Daniel sa saiyang pagsamba. Sa katunayan, kombensido sinda na ipagpapadagos nia an pinagkatodan niang ini dawa kun iyan ipangalad nin sarong ley. Abaa karahay na halimbawa para sa mga Kristiano sa presenteng panahon! Sinda may reputasyon man na ineenot an pagsamba sa Dios. (Mateo 6:33) Ini maninigo na risang-risa tolos nin mga nagmamasid, ta pinagbotan ni Jesus an saiyang mga parasunod: “Pasiranga an saindong liwanag sa atubangan nin mga tawo, tanganing maheling ninda an saindong marahay na mga gibo asin pamurawayon ninda an saindong Ama na nasa kalangitan.”—Mateo 5:16.

25, 26. (a) Ano an tibaad isipon nin iba manongod sa ginibo ni Daniel? (b) Taano ta minansay ni Daniel na pakikikompromiso an pagliwat sa saiyang pinagkatodan?

²⁵ Tibaad may magsabi na nalikayan kutana ni Daniel an paglamag paagi sa hilom na pamimibi ki Jehova sa laog kan 30 aldaw. Total, mayo man nin hinahagad na partikular na postura o kamugtakan tangani na dangogon nin Dios. Namamansayan pa ngani nia an mga paghorophorop kan puso. (Salmo 19:14) Minsan siring, minansay ni Daniel na pakikikompromiso an ano man na pagliwat sa saiyang pinagkatodan. Taano?

²⁶ Mantang aram na marhay an kostumbre ni Daniel na pamimibi, ano daw an mensaheng ikatatao kun sia bigla na sanang pumondo? Tibaad isipon nin mga nagmamasid na si Daniel takot sa tawo asin na nasalidahan kan dekreto kan hade an ley ni Jehova. (Salmo 118:6) Alagad ipinaheling ni Daniel paagi sa saiyang mga gawe-gawe na ki Jehova an saiyang dai nababangang debosyon. (Deuteronomio 6:14, 15; Isaias 42:8) Siempre, sa paggibo kaini dai pinagmenus ni Daniel nin daing galang an ley kan hade. Pero, dai man sia nag-ulnok paagi sa pakikikompromiso. Si Daniel nagpadagos sanang mamibi sa saiyang kuarto sa atop, “arog kan dayaday niang ginigibo” bago kan edikto kan hade.

27. Paano an mga lingkod nin Dios ngonyan magigin kapareho ni Daniel sa (a) pagpapasakop sa superyor na mga autoridad? (b) pagkuyog sa Dios bilang namamahala imbes na mga tawo? (c) pamumuhay nin matoninong kaiba nin gabos na tawo?

²⁷ An mga lingkod nin Dios ngonyan puedeng makanood sa halimbawa ni Daniel. Sinda padagos na ‘nagpapasakop sa superyor na mga autoridad,’ na kinukuyog an mga ley kan nasyon na iniistaran ninda. (Roma 13:1) Minsan siring, kun an mga ley nin tawo kontra sa ley nin Dios, inaarog kan banwaan ni Jehova an paninindogan kan mga apostol ni Jesus, na pusoan na nagsabi: “Dapat na kuyogon niamo an Dios bilang namamahala imbes na mga tawo.” (Gibo 5:29) Sa paggibo nin siring, an mga Kristiano dai nagpapalakop nin rebolusyon o pagrebelde. Imbes, an katuyohan ninda mamuhay sana nin matoninong kaiba nin gabos na tawo tangani na sinda “makapamuhay nin tiwasay asin toninong na may lubos na diosnon na debosyon.”—1 Timoteo 2:1, 2; Roma 12:18.

28. Paano si Daniel naglingkod ki Jehova “nin danay”?

²⁸ Sa duwang okasyon nagkomento si Dario na si Daniel naglilingkod sa Dios “nin danay.” (Daniel 6:16, 20) An pinakagamot na Aramaiko kan termino na trinadusir na “danay” nangangahulogan “humirong pabilog.” Iyan nagsusuherir kan ideya nin siklong dagos-dagos, o sarong bagay na daing sagkod. Arog kaiyan an integridad ni Daniel. Iyan may sinusunod na dati nang aram na arogan. Dai nang kuestion sa kun ano an gigibohon ni Daniel kun mapaatubang sa mga pagbalo, dakula man o sadit. Sia magpapadagos sa dalan na inestablisar nia kaidtong dakol nang dekada an nakaagi—an kaimbodan asin pagigin fiel ki Jehova.

29. Paano an mga lingkod ni Jehova ngonyan makikinabang sa fiel na dalan ni Daniel?

²⁹ An mga lingkod nin Dios sa presenteng panahon gustong sumunod sa dalan ni Daniel. Tunay nanggad, sinadol ni apostol Pablo an gabos na Kristiano na estudyaran an halimbawa nin mga tawo kan suanoy na matatakton sa Dios. Paagi sa pagtubod, sinda “nakapangyari nin katanosan, nag-ako nin mga panuga,” asin—malinaw na si Daniel an sinasambit—“tinikom an ngoso nin mga leon.” Bilang mga lingkod ni Jehova ngonyan, ipaheling niato an pagtubod asin pagigin danay ni Daniel asin “dumalagan kita na may pakatagal sa paorumbasan na nasa atubangan ta.”—Hebreo 11:32, 33; 12:1.

[Mga Nota sa Ibaba]

ANO AN NAMANSAYAN NINDO?

• Taano ta nagdesisyon si Dario na Medo na gamiton si Daniel sa halangkaw na katongdan?

• Ano an tusong ipinakana kan haralangkaw na opisyal asin mga satrapa? Paano isinalbar si Daniel ni Jehova?

• Ano an nanodan nindo sa pagtao nin atension sa halimbawa ni Daniel sa pagigin fiel?