Mga Reperensiya Para sa Workbook sa Pagtiripon na Pamumuhay Asin Ministeryo
AGOSTO 6-12
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LUCAS 17-18
“Magpasalamat”
(LUCAS 17:11-14) Mantang pasiring siya sa Jerusalem, nag-agi siya sa Samaria asin Galilea. 12 Asin kan palaog siya sa sarong baryo, nahiling siya nin sampulong lalaking may leproso, asin nagtirindog sinda pero harayo sa saiya. 13 Makusog sindang nag-apod asin nagsabi: “Jesus, Paratukdo, mahirak ka sa samuya!” 14 Kan mahiling niya sinda, sinabi niya sa sainda: “Magduman kamo asin magpahiling sa mga saserdote.” Dangan kan paduman na sinda, nagin malinig sinda.
nwtsty study notes sa Lu 17:12, 14
sampulong lalaking may leproso: Kan mga panahon kan Bibliya, minalataw na an mga may leproso nag-iiribanan o namumuhay nin magkakagrupo, na nagpapagin posible tanganing magtarabangan sinda. (2Ha 7:3-5) Ipinagbuot kan Katugunan nin Diyos na an mga may leproso dapat na mag-istar nin nakasuway sa iba. Kaipuhan man kan may leproso na patanidan an iba kan saiyang presensiya paagi sa pagkurahaw nin: “Maati, maati!” (Le 13:45, 46, NW) Kauyon kan ipinagbuot kan Katugunan, an mga may leproso nagtirindog pero harayo ki Jesus.—Hilingon an study note sa Mat 8:2 asin Glosaryo, “Leproso.”
magpahiling sa mga saserdote: Huling sakop si Jesu-Cristo kan Katugunan mantang yaon sa daga, minidbid niya na an Aaronikong pagkasaserdote an ipinapautob kaidto, kaya isinugo niya an mga pinaumayan niya sa leproso na magpasiring sa saserdote. (Mat 8:4; Mar 1:44) Kauyon kan Katugunan ni Moises, kaipuhan na beripikaron kan sarong saserdote kun naumayan na an sarong may leproso. An may leprosong naumayan kaipuhan na magpasiring sa templo asin itao an ipinagbubuot na mga dulot.—Le 14:2-32.
(Lucas 17:15, 16) Kan mahiling kan saro sa sainda na naumayan siya, nagbuwelta siya, na nagpapamuraway sa Diyos sa makusog na boses. 16 Asin suminubsob siya sa may pamitisan ni Jesus, na nagpapasalamat sa saiya. Saro siyang Samaritano.
(Lucas 17:17, 18) Bilang simbag sinabi ni Jesus: “Sampulo an nagin malinig, bako? Hain na su siyam? 18 Ano daing ibang nagbuwelta tanganing magpamuraway sa Diyos apuwera sa lalaking ini na taga ibang nasyon?”
Taano ta Dapat Magpasalamat?
Pinalampas daw ni Jesus an pagkukulang kan iba na magin mapagpasalamat? Nagpadagos an salaysay: “Bilang simbag sinabi ni Jesus: ‘Sampulo an nagin malinig, bako? Hain na su siyam? Ano daing ibang nagbuwelta tanganing magpamuraway sa Diyos apuwera sa lalaking ini na taga ibang nasyon?’”—Lucas 17:17, 18.
Bako man maraot an siyam na may leproso. Dai pa sana nahahaloy, hayagan nindang ipinahiling an saindang pagtubod ki Jesus asin andam na sinunod an saiyang mga instruksiyon na magpasiring sa Jerusalem tanganing magpahiling sa mga saserdote. Minsan siring, dawa pinahalagahan na marhay ninda an ginibo ni Jesus, dai ninda naipahiling an saindang pasasalamat sa saiya. An saindang paggawi ikinadisganar ni Cristo. Kumusta man kita? Kun pinapahilingan kita nin marahay kan iba, tulos-tulos daw kitang nagpapasalamat asin kun angay, ipinapahiling iyan paagi sa surat nin pagpapasalamat?
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(Lucas 17:7-10) “Siisay sa saindo, kun igwa siya nin uripon na nag-aarado o nagpapastor, an masabi sa saiya pag-abot kaini hali sa uma, ‘Magdigdi ka tulos sa may lamesa asin magkakan’? 8 Imbes, bako daw na sasabihon niya sa saiya, ‘Ihanda mo na an sakong pamanggihan, asin magsulot ka nin epron saka serbihan mo ako sagkod na matapos akong magkakan asin mag-inom, tapos puwede ka nang magkakan asin mag-inom’? 9 Bako daw na dai man siya makakamati nin utang na buot sa uripon huli ta ginibo man sana kaini an saiyang trabaho? 10 Siring man, kun nagibo na nindo an gabos na bagay na iinasignar sa saindo, sabihon nindo: ‘Mga uripon man sana kami. Ginibo mi lang an dapat ming gibuhon.’”
nwtsty study note sa Lu 17:10
mga uripon man sana: Sa literal, “daing serbi; daing halaga.” An punto ni Jesus sa ilustrasyon niya iyo na dai man dapat ibilang kan mga uripon, na saiyang mga disipulo, an saindang sadiri na daing serbi o daing halaga. An talagang punto sa sinabi ni Jesus na “uripon man sana” nagtatao nin ideya na dapat an mga uripon magpahiling nin kababaan nin buot, na bakong maninigo para sa espesyal na pagmidbid o pag-umaw. Uyon sa nagkapirang iskolar, an tataramon na ginamit digdi igwa nin pasobrang pagtaram (hyperbole) na buot sabihon “mga uripon man sana kami na dai maninigo sa espesyal na atensiyon.”
(Lucas 18:8) Sinasabi ko sa saindo, papangyarihon nin Diyos na marikas sindang matawan nin hustisya. Minsan siring, pag-abot kan Aki nin tawo, manunumpungan daw talaga niya an arog kaining pagtubod digdi sa daga?”
nwtsty study note sa Lu 18:8
an arog kaining pagtubod: O “an pagtubod na ini.” Sa literal, “an pagtubod.” An paggamit kan Griegong definite article bago an tataramon na “pagtubod” nagpaparisa na an pinapanungdan ni Jesus, bako an pagtubod na pangkagabsan, kundi an partikular na klase nin pagtubod, arog kan sa babaying balo sa ilustrasyon ni Jesus. (Lu 18:1-8) Kaiba digdi an pagtubod sa puwersa nin pamibi pati na an pagtubod na papangyarihon nin Diyos na matawan nin hustisya an saiyang mga pinili. Minalataw na dai sinimbag ni Jesus an hapot dapit sa pagtubod tanganing pag-isipan kan saiyang mga disipulo an manungod sa kuwalidad kan saindang pagtubod. Angay nanggad an ilustrasyon manungod sa pamibi asin pagtubod huling isinaysay pa sana ni Jesus an mga pagbalo na aagihan kan saiyang mga disipulo.—Lu 17:22-37.
Pagbasa sa Bibliya:
(Lucas 18:24-43) Hiniling siya ni Jesus asin nagsabi: “Magigin dipisil nanggad para sa mga makuwarta na makalaog sa Kahadian nin Diyos! 25 Sa katunayan, mas pasil pa na makalusot an kamelyo sa labot nin dagom na pantahi kisa makalaog sa Kahadian nin Diyos an tawong mayaman.” 26 An mga nakadangog kaini nagsabi: “Siisay palan an makakaligtas?” 27 Sinabi niya: “An mga bagay na imposible sa mga tawo posible sa Diyos.” 28 Alagad sinabi ni Pedro: “Hilinga! Binayaan mi an mga bagay na samuya asin nagsunod kami sa saimo.” 29 Sinabi niya sa sainda: “Sinisigurado ko sa saindo, mayo nin siisay man na nagbaya nin harong o agom na babayi o mga tugang o mga magurang o mga aki nin dahil sa Kahadian nin Diyos 30 an dai maako nin dakul pang doble kaiyan sa panahon na ini, asin sa maabot na sistema nin mga bagay, nin buhay na daing katapusan.” 31 Dangan isinuway niya an Dose asin sinabi sa sainda: “Magdangog kamo! Pasiring kita sa Jerusalem, asin an gabos na bagay na isinurat kan mga propeta manungod sa Aki nin tawo mauutob. 32 Halimbawa, itatao siya sa mga tawo kan mga nasyon asin tutuya-tuyaon siya saka tatratuhon nin daing galang asin lulutaban. 33 Asin pagkatapos siyang latiguhon, gagadanon ninda siya, alagad sa ikatulong aldaw mabangon siya.” 34 Alagad, dai ninda naintindihan an kahulugan kan arin man sa mga bagay na ini, huli ta an mga tataramon na ini itinago sa sainda, asin dai ninda nasabutan an mga bagay na sinabi. 35 Ngunyan mantang parani na si Jesus sa Jerico, may sarong lalaking buta na nakatukaw sa gilid kan tinampo na nakikilimos. 36 Huling may nadangog siyang nag-aaraging mga tawo, nagpuon siyang maghapot kun anong nangyayari. 37 Sinabi ninda sa saiya: “Nag-aagi si Jesus na Nazareno!” 38 Sa siring nagkurahaw siya: “Jesus, Aki ni David, mahirak ka sa sako!” 39 Asin sinaway siya kan mga nasa inutan, na sinasabihan siyang magsilensiyo, alagad lalo pa siyang nagparakurahaw: “Aki ni David, mahirak ka sa sako!” 40 Dangan nagpundo si Jesus asin sinabi niyang darahon sa saiya an lalaki. Kan makarani na ini, hinapot siya ni Jesus: 41 “Ano an gusto mong gibuhon ko para sa saimo?” Sinabi niya: “Kagurangnan, ibalik mo po an sakuyang paghiling.” 42 Kaya sinabi ni Jesus sa saiya: “Makabalik an saimong paghiling; pinarahay ka kan saimong pagtubod.” 43 Tulos na nakabalik an saiyang paghiling, asin nagpuon siyang magsunod sa saiya, na pinapamuraway an Diyos. Siring man, kan mahiling ini kan mga tawo, inumaw ninda gabos an Diyos.
AGOSTO 13-19
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LUCAS 19-20
“Makanuod sa Ilustrasyon Mapadapit sa Sampulong Mina”
(Lucas 19:12, 13) Kaya sinabi niya: “Sarong tawo na gikan sa respetadong pamilya an mabiyahe pasiring sa harayong lugar tanganing manombrahan bilang hadi, asin pagkatapos mabalik siya. 13 Inapod niya an sampulo sa saiyang mga suruguon asin tinawan sinda nin sampulong mina saka sinabi sa sainda, ‘Inegosyo nindo an mga ini sagkod sa mag-abot ako.’
An Saiyang Ilustrasyon Manungod sa Sampulong Mina
Nagsabi siya: “Sarong tawo na gikan sa respetadong pamilya an mabiyahe pasiring sa harayong lugar tanganing manombrahan bilang hadi, asin pagkatapos mabalik siya.” (Lucas 19:12) Mahahaloy an pagbiyaheng iyan. Malinaw na si Jesus an “tawo na gikan sa respetadong pamilya” na mapasiring sa “harayong lugar,” sa langit, kun sain siya nonombrahan kan saiyang Ama bilang hadi.
Sa ilustrasyon, bago maghali an “tawo na gikan sa respetadong pamilya,” inapod niya an sampulong suruguon asin tinawan nin tigsararong pirak na mina, na sinasabi sa sainda: “Inegosyo nindo an mga ini sagkod sa mag-abot ako.” (Lucas 19:13) An literal na mga pirak na mina makantidad na kuwarta. An sarong mina katumbas nin labing tulong bulan na tangdan nin trabahador sa uma.
Tibaad nasabutan kan mga disipulo na kapareho sinda kan sampulong suruguon sa ilustrasyon, huling iinagid na sinda ni Jesus sa mga paraani. (Mateo 9:35-38) Siyempre, dai man niya sinabing magdara sinda nin mga inaning trigo. Imbes, an mga inani iyo an iba pang mga disipulo na magkakaigwa nin lugar sa Kahadian nin Diyos. Ginagamit kan mga disipulo an ano man na mga pagsadiri ninda para gumibo nin dakul pang tagapagmana kan Kahadian.
(Lucas 19:16-19) Kaya nagrani an inot asin nagsabi, ‘Kagurangnan, an saimong mina tuminubo nin sampulong mina.’ 17 Sinabi niya sa saiya, ‘Magayon an ginibo mo, marahay na uripon! Dahil nagin maimbod ka kun manungod sa saditon na bagay, mamahala ka sa sampulong siyudad.’ 18 Nagrani ngunyan an ikaduwa, na nagsasabi, ‘Kagurangnan, an saimong mina nadagdagan nin limang mina.’ 19 Sinabi man niya sa sarong ini, ‘Ika man, mamahala ka sa limang siyudad.’
An Saiyang Ilustrasyon Manungod sa Sampulong Mina
Kun nasabutan kan mga disipulo na arog sinda kan mga uripon na ginamit nin lubos an mga pagsadiri para gumibo nin dakul pang disipulo, makakasiguro sinda na mauugma sa sainda si Jesus. Asin makakapagtiwala sinda na babalusan niya an siring na kahigusan. Siyempre, bakong gabos na disipulo ni Jesus parareho an kamugtakan sa buhay, ni parareho man an mga oportunidad ninda o mga kakayahan. Pero si Jesus, na nonombrahan “bilang hadi,” mimidbidon asin bebendisyunan an maimbod nindang paghihinguwa na gumibo nin mga disipulo.—Mateo 28:19, 20.
(Lucas 19:20-24) Alagad may saro pang nagrani, na nagsasabi, ‘Kagurangnan, uni an saimong mina na itinago kong nakapatos sa tela. 21 Natatakot kaya ako sa saimo ta mahigpiton kang tawo; pigkukubra mo an dai mo man idineposito, asin pig-aani mo an dai mo man isinabwag.’ 22 Sinabi niya sa saiya, ‘Sa sadiri mong mga tataramon huhusgaran taka, maraot na uripon. Bakong kasasabi mo pa sanang mahigpiton akong tawo, na nagkukubra kan dai ko idineposito asin nag-aani kan dai ko isinabwag? 23 Kaya taano ta dai mo ilinaog sa bangko an kuwarta ko? Dangan sa pag-abot ko, makukua ko kuta iyan na may kaibang tubo.’ 24 “Sa siring sinabi niya sa mga nakatindog duman, ‘Kuana nindo sa saiya an mina asin itao iyan sa saro na may sampulong mina.’
An Saiyang Ilustrasyon Manungod sa Sampulong Mina
Huling dai nagtrabaho para madagdagan an kayamanan kan kahadian kan kagurangnan niya, dakula an nawara sa suruguon na ini. Pighahalat-halat kan mga apostol an pamamahala ni Jesus sa Kahadian nin Diyos. Kaya base sa sinabi niya dapit sa huring uripon na ini, posibleng marhay na nasabutan ninda na kun bako sindang mahigos, dai sinda magkakaigwa nin lugar sa Kahadian.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(Lucas 19:43) Huli ta maabot sa saimo an mga aldaw na an saimong mga kaiwal mabugtak sa palibot mo nin kudal nin mapapanas na taldok asin sasalikupan ka ninda saka biyo kang lalaumon.
nwtsty study note sa Lu 19:43
kudal nin mapapanas na taldok: O “kudal na mga taldok.” An Griegong tataramon na khaʹrax mababasa sana sa tekstong ini kan Kristiyanong Griegong Kasuratan. Nangangahulugan ini na sarong “mapanas na taldok o poste na ginagamit tanganing ikudal sa sarong lugar; harigi” asin bilang “kudal na pandepensa sa kampo nin militar; kudal na mga taldok.” Nautob an mga tataramon ni Jesus kan 70 C.E., kan an mga Romano, sa panginginot ni Tito, magtugdok nin kudal na pansalikop, o kudal na mga taldok, sa palibot kan Jerusalem. Igwa si Tito nin tulong katuyuhan—tanganing dai makadulag an mga Judio, engganyaron sindang sumuko, asin gutumon sinda para madali nindang masakop an Jerusalem. Tanganing magkaigwa nin mga materyales para sa pagtugdok kan kudal sa palibot kan Jerusalem, pinurutol kan Romanong mga suldados an mga kahoy sa palibot kan siyudad.
(Lucas 20:38) Siya Diyos, bako kan mga gadan, kundi kan mga buhay, huli ta para sa saiya gabos sinda buhay.”
nwtsty study note sa Lu 20:38
huli ta para sa saiya gabos sinda buhay: O “huli ta sa paghiling niya gabos sinda buhay.” Ipinapahiling kan Bibliya na an mga namumuhay na suway sa Diyos gadan sa paghiling niya. (Efe 2:1; 1Ti 5:6) Sa kabaliktaran, buhay pa para ki Jehova an inuuyunan niyang mga lingkod na nagkagaradan na, huling an katuyuhan niya na buhayon sinda liwat sigurado nanggad na mauutob.—Ro 4:16, 17.
Pagbasa sa Bibliya
(Lucas 19:11-27) Mantang nagdadangog an mga disipulo sa mga bagay na ini, nagsaysay siya nin saro pang ilustrasyon, huli ta harani na siya sa Jerusalem asin pig-iisip kan mga disipulo na biglang madatong an Kahadian nin Diyos. 12 Kaya sinabi niya: “Sarong tawo na gikan sa respetadong pamilya an mabiyahe pasiring sa harayong lugar tanganing manombrahan bilang hadi, asin pagkatapos mabalik siya. 13 Inapod niya an sampulo sa saiyang mga suruguon asin tinawan sinda nin sampulong mina saka sinabi sa sainda, ‘Inegosyo nindo an mga ini sagkod sa mag-abot ako.’ 14 Alagad nauungis sa saiya an mga kahimanwa niya asin nagsugo sinda nin mga representante na magduman sa saiya tanganing sabihon, ‘Habo ming magin hadi mi an tawong ini.’ 15 “Kan sa huri makabalik siya pagkatapos na manombrahan bilang hadi, ipinaapod niya an mga uripon na tinawan niya kan kuwarta, tanganing isihon kun pira an ginanar ninda sa saindang pagnegosyo. 16 Kaya nagrani an inot asin nagsabi, ‘Kagurangnan, an saimong mina tuminubo nin sampulong mina.’ 17 Sinabi niya sa saiya, ‘Magayon an ginibo mo, marahay na uripon! Dahil nagin maimbod ka kun manungod sa saditon na bagay, mamahala ka sa sampulong siyudad.’ 18 Nagrani ngunyan an ikaduwa, na nagsasabi, ‘Kagurangnan, an saimong mina nadagdagan nin limang mina.’ 19 Sinabi man niya sa sarong ini, ‘Ika man, mamahala ka sa limang siyudad.’ 20 Alagad may saro pang nagrani, na nagsasabi, ‘Kagurangnan, uni an saimong mina na itinago kong nakapatos sa tela. 21 Natatakot kaya ako sa saimo ta mahigpiton kang tawo; pigkukubra mo an dai mo man idineposito, asin pig-aani mo an dai mo man isinabwag.’ 22 Sinabi niya sa saiya, ‘Sa sadiri mong mga tataramon huhusgaran taka, maraot na uripon. Bakong kasasabi mo pa sanang mahigpiton akong tawo, na nagkukubra kan dai ko idineposito asin nag-aani kan dai ko isinabwag? 23 Kaya taano ta dai mo ilinaog sa bangko an kuwarta ko? Dangan sa pag-abot ko, makukua ko kuta iyan na may kaibang tubo.’ 24 “Sa siring sinabi niya sa mga nakatindog duman, ‘Kuana nindo sa saiya an mina asin itao iyan sa saro na may sampulong mina.’ 25 Alagad sinabi ninda sa saiya, ‘Kagurangnan, may sampulo na siyang mina!’— 26 ‘Sinasabi ko sa saindo, an siisay man na igwa, tatawan nin mas dakul pa, alagad an saro na mayo, maski an yaon sa saiya kukuanon. 27 Ini man na mga kaiwal ko na habo akong magin hadi sa sainda, daraha nindo digdi asin gadanon nindo sa atubangan ko.’”
AGOSTO 20-26
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LUCAS 21-22
“Naghaharani Na an Pagliligtas sa Saindo”
(Lucas 21:25) “Siring man, may mahihiling na mga tanda sa aldaw asin bulan saka mga bituon, asin magsasakit nin grabe an mga nasyon sa daga, na dai aram kun ano an gigibuhon dahil sa hagubuhob kan dagat asin pag-alimbukay kaiyan.
Hahalion kan Kahadian nin Diyos an mga Kaiwal Kaiyan
9 Pambihirang mga pangyayari sa langit. Ihinula ni Jesus: ‘An aldaw madiklom, asin an bulan dai maliwanag, asin an mga bituon mahuhulog [hali] sa langit.’ Siyertong dai nang maasa na makakatao nin liwanag an mga lider nin relihiyon—dai nang madulok sa sainda para sa paggiya. Pinapanungdan man daw ni Jesus an milagrosong mga pangyayari sa kalangitan? Iyo gayod. (Isa. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31) Ano an magigin reaksiyon nin mga tawo sa mahihiling ninda? ‘Mahahandal’ sinda huli sa ‘karibungan’ o dai pakaaram kun ano an gigibuhon. (Luc. 21:25; Sof. 1:17) Iyo, an mga kaiwal kan Kahadian nin Diyos—puon sa ‘mga hadi sagkod sa mga uripon’—‘malulunusan huli sa takot asin sa paghalat kan mga bagay na mangyayari’ saka madalagan para magtago. Pero dai sinda makakahanap nin ligtas na matataguan para makadulag sa grabeng kaanggutan kan satong Hadi.—Luc. 21:26; 23:30; Kap. 6:15-17.
(Lucas 21:26) Haros magkakadirismayo an mga tawo sa takot asin sa pagparaisip-isip kan mga bagay na mangyayari sa kinaban, huli ta an mga puwersa sa kalangitan magkakataranyog.
(Lucas 21:27, 28) Dangan mahihiling ninda an Aki nin tawo na minadatong na nasa panganuron asin may kapangyarihan saka dakulang kamurawayan. 28 Alagad pag nagpupuon nang mangyari an mga bagay na ini, tumindog kamo nin tanos asin iitaas nindo an saindong mga payo, huli ta naghaharani na an pagliligtas sa saindo.”
Magin Determinadong ‘Padagos na Magkaminuruutan Bilang Magturugang’!
17 Magin makusog an buot. (Basahon an Hebreo 13:6.) Kun nagtitiwala kita ki Jehova, magigin makusog an buot niyato gurano man kadipisil an mga pagbalo. Tatabangan kita kan kusog nin buot na ini na magin positibo. Papahiruon kita kan satong pagkamuot bilang magturugang asin kan satong pagigin positibo na pakusugon saka rangahon an satong mga kapagtubod. (1 Tes. 5:14, 15) Dawa sa panahon kan dakulang kahurasaan, magigibo niyatong ‘tumindog nin tanos asin iitaas an satong mga payo,’ huling aram niyato na harani na an satong kaligtasan.—Luc. 21:25-28, NW.
“Madali Na an Saindong Kaligtasan”!
13 Ano an magigin reaksiyon kan mga kanding pag maaraman ninda na ‘[pagkapuho] na daing katapusan’ an naghahalat sa sainda? “Tuturubtubon [ninda] an saindang daghan sa kamunduan.” (Mat. 24:30, NW) Pero ano an magigin reaksiyon kan mga tugang ni Cristo asin kan maimbod nindang mga kairiba sa panahon na iyan? May lubos na pagtubod sa Diyos na Jehova asin sa saiyang Aki, si Jesu-Cristo, susunudon ninda an pagbuot na ini ni Jesus: ‘Kun an mga bagay na ini magpuon nang mangyari, tumindog dangan tumangad kamo, huli ta madali na an saindong kaligtasan.’ (Luc. 21:28, BPV) Iyo, magkakaigwa kita nin dakulang paglaom asin kumpiyansa na ililigtas kita.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(Lucas 21:33) An langit asin daga mapapara, alagad an sakuyang mga tataramon dai nanggad mapapara.
nwtsty study notes sa Lu 21:33
An langit asin daga mapapara: Ipinapahiling sa ibang teksto kan kasuratan na an langit asin daga magdadanay sagkod lamang. (Ge 9:16; Sal 104:5; Par 1:4) Kaya an mga tataramon ni Jesus puwedeng sabuton na sarong pasobrang pagtaram (hyperbole), na nangangahulugan na dawa mangyari an imposible saka dawa mapara an langit asin daga, mauutob pa man giraray an mga tataramon ni Jesus. (Ikumparar an Mat 5:18.) Minsan siring, an langit asin daga na sinasabi digdi puwedeng nanunungod sa piguratibong langit asin daga na inaapod na “inot na langit asin an inot na daga” sa Kap 21:1.
an sakuyang mga tataramon dai nanggad mapapara: O “an sakuyang mga tataramon siguradong dai mapapara.” An paggamit nin duwang negatibong tataramon sa Griego kaiba kan pandiwa nagduduon na marhay nin pagsayuma sa sarong ideya, na malinaw na nagpaparisa na magdadanay nanggad an mga tataramon ni Jesus.
(Lucas 22:28-30) “Minsan siring, kamo an mga nagdanay na kaiba ko sa mga kadipisilan na inagihan ko; 29 asin nakikipagtipan ako sa saindo, kun paanong an sakuyang Ama nakipagtipan sa sako, para sa sarong kahadian, 30 tanganing makakakan saka makainom kamo sa lamesa ko sa sakong Kahadian, asin magtukaw sa mga trono tanganing maghukom sa 12 tribo nin Israel.
Kamo Magigin “Sarong Kahadian nin mga Saserdote”
15 Pagkatapos punan an Pamanggihan kan Kagurangnan, nakipagtipan si Jesus sa saiyang maimbod na mga disipulo. Inaapod iyan sa parati na tipan para sa Kahadian. (Basahon an Lucas 22:28-30.) Bakong arog kan ibang tipan, kun sain si Jehova an nakipagtipan, ini personal na pakipagtipan ni Jesus sa saiyang linahidan na mga parasunod. Kan sabihon ni Jesus na, ‘siring kan ipinaniwala [‘ipinakipagtipan,’ NW] sako nin sakong Ama,’ siya nagtataram manungod sa pakikipagtipan ni Jehova sa saiya tanganing magin siyang ‘sarong saserdote sagkod lamang siring sa orden ni Melquisedec.’—Heb. 5:5, 6.
16 An 11 maimbod na apostol ‘nagdanay sa kaibahan ni Jesus sa mga sugot saiya.’ Sinisiyerto kan tipan para sa Kahadian na makakaibanan niya sinda sa langit asin matukaw sa trono tanganing mamahala bilang mga hadi asin maglingkod bilang mga saserdote. Pero, bako sanang an 11 apostol an magkakaigwa kan siring na pribilehiyo. An pinamuraway na si Jesus nagpahiling ki apostol Juan sa sarong bisyon asin nagsabi: ‘An makadaog tutugutan kong tumukaw sa kaibahan ko sa sakong trono, siring na ako man nakadaog asin tuminukaw sa kaibahan nin sakong Ama sa saiyang trono.’ (Kap. 3:21) Kaya an tipan para sa Kahadian ipinakipagtipan sa 144,000 na linahidan na Kristiyano. (Kap. 5:9, 10; 7:4) Ini an tipan na nagin legal na basehan tanganing makapamahala sinda sa langit kaiba ni Jesus. Kaagid ini sa sarong nobya na hali sa sarong maharlikang pamilya na magigin agom nin sarong namamahalang hadi asin makakaibanan kan hadi sa pamamahala. Sa katunayan, inaapod sa Kasuratan an linahidan na mga Kristiyano na ‘an nobya’ ni Cristo, sarong “mabining daraga” na ipinagkasundong ipakasal ki Cristo.—Kap. 19:7, 8; 21:9; 2 Cor. 11:2.
Pagbasa sa Bibliya
(Lucas 22:35-53) Sinabi man niya sa sainda: “Kan isugo ko kamo na daing darang lalagan nin kuwarta, lalagan nin kakanon, asin sandalyas, nagkulang daw kamo nin ano man?” Nagsimbag sinda: “Dai!” 36 Dangan sinabi niya sa sainda: “Pero ngunyan, an igwa nin lalagan nin kuwarta darahon iyan, an igwa nin lalagan nin kakanon darahon man iyan, asin an mayong espada ipabakal an saiyang pang-ibabaw na bado saka magbakal nin espada. 37 Huli ta sinasabi ko sa saindo na kaipuhan na mautob sa sako an nasusurat, na an sabi, ‘Ibinilang siyang kaiba sa mga parabalga kan ley.’ An mga nasusurat manungod sa sako nauutob na.” 38 Dangan sinabi ninda: “Kagurangnan, hilinga! uni an duwang espada.” Sinabi niya sa sainda: “Tama na iyan.” 39 Paghali niya, nagpasiring siya sa Bukid nin mga Olibo siring kan nakatudan niya, asin nagsurunod man sa saiya an mga disipulo. 40 Pag-abot ninda duman, sinabi niya sa sainda: “Padagos kamong mamibi tanganing dai kamo madaog nin sugot.” 41 Asin nag-uruinutan siya sa sainda, dangan nagluhod siya saka nagpuon na mamibi, 42 na nagsasabi: “Ama, kun buot mo, halia sa sako an kopang ini. Alagad ta mangyari lugod, bako an kabutan ko, kundi an kabutan mo.” 43 Dangan sarong anghel hali sa langit an nagpahiling sa saiya asin pinakusog siya. 44 Alagad grabe nanggad an saiyang pagkapurisaw kaya nagpadagos siyang mamibi nin mas udok; asin an saiyang ganot nagin siring sa mga tagdo nin dugo na nagtuturo sa daga. 45 Pagkatapos niyang mamibi, nagtindog siya saka nagduman sa mga disipulo asin naabutan niya sindang tururog, huli ta grabe an saindang pangluluya dahil sa kamunduan. 46 Sinabi niya sa sainda: “Taano ta nagtuturog kamo? Magburuhat kamo asin padagos na mamibi, tanganing dai kamo madaog nin sugot.” 47 Miyentras na nagtataram pa siya, uya! may nag-abot na grupo nin mga tawo, asin nasa inutan ninda si Judas na kabilang sa Dose. Nagdulok siya ki Jesus tanganing hadukan ini. 48 Alagad sinabi ni Jesus sa saiya: “Ano Judas, tinatraydor mo an Aki nin tawo paagi sa hadok?” 49 Kan mahiling kan mga nasa palibot niya an mangyayari, sinabi ninda: “Ano Kagurangnan, tigbason mi na sinda?” 50 Tinigbas man nanggad kan saro sa sainda an uripon kan halangkaw na saserdote, asin natakras an tuong talinga kaini. 51 Alagad bilang simbag sinabi ni Jesus: “Tama na.” Asin dinutan niya an talinga kan uripon asin pinaumayan siya. 52 Dangan sinabi ni Jesus sa mga panginot na saserdote asin mga pamayo kan mga guwardiya sa templo asin kamagurangan na nag-arabot tanganing dakupon siya: “Ano nagdigdi kamo na may mga espada asin pamukpok na garo may kalaban kamong tulisan? 53 Kan aroaldaw nindo akong kaiba sa templo, dai nindo ako dinakop. Pero sa saindo an oras na ini asin sa awtoridad kan kadikluman.”
AGOSTO 27–SETYEMBRE 2
KAYAMANAN NA YAON SA TATARAMON NIN DIYOS | LUCAS 23-24
“Magin Andam na Magpatawad”
(Lucas 23:34) Alagad sinabi ni Jesus: “Ama, patawada sinda, huli ta dai ninda aram an saindang ginigibo.” Nagburunutan man sinda tanganing pagparte-partehon an saiyang mga bado.
“Maaraman an Pagkamoot kan Cristo”
16 Ipinabanaag ni Jesus sa sangkap na paagi an pagkamoot kan saiyang Ama sa saro pang importanteng paagi—sia “andam na magpatawad.” (Salmo 86:5) An pagigin andam na ini risang-risa dawa kan sia nasa hariging pasakitan. Nag-aagi nin makasusupog na kagadanan, na ipinako an saiyang mga kamot asin bitis, ano an sinabi ni Jesus? Nagkurahaw daw sia ki Jehova na padusahan an mga magadan sa saiya? Al kontraryo, kabilang sa ultimong mga tataramon ni Jesus an: “Ama, patawada sinda, huli ta dai ninda naaaraman an saindang ginigibo.”—Lucas 23:34.
(Lucas 23:43) Asin sinabi niya sa saiya: “Sinisigurado ko sa saimo sa aldaw na ini, makakaibanan taka sa Paraiso.”
g 2/08 11 ¶5-6
Pinapatawad Daw nin Diyos an Magabat na mga Kasalan?
Bako lang an kasalan kundi pati man an sabuot kan nagkasala an pighihiling ni Jehova. (Isaias 1:16-19) Isip-isipon nguna an duwang paragibo nin maraot na kaiba ni Jesus na ipinako sa harigi. Malinaw na parehong nakagibo nin magabat na krimen an duwa, huling saro sa sainda an nagsabi: “Tama sana an sentensiya sa sato, huli ta inaako ta lang an maninigo sa mga ginibo ta; pero an tawong ini [si Jesus] daing ginibong sala.” Ipinaparisa kan mga tataramon kan kriminal na may aram siya dapit ki Jesus. Asin an kaaraman na iyan posibleng nagkaigwa nin dakulang epekto sa pagbabago kan saiyang sabuot. Maririsa iyan sa sunod na sinabi niya, na sa pagkakataon na ini nakikimahirak siya ki Jesus: “Girumdumon mo ako pag yaon ka na sa saimong Kahadian.” Ano an nagin reaksiyon ni Cristo sa udok sa pusong pakimahirak na idto? Sinabi niya: “Sinisigurado ko sa saimo sa aldaw na ini, makakaibanan taka sa Paraiso.”—Lucas 23:41-43.
Pag-isipan ini: Kaiba sa huring mga tataramon ni Jesus bago siya magadan an kapahayagan nin pagkahirak sa sarong tawo na nag-admitir na maninigo sa saiya an sentensiyang kagadanan. Talagang nakakapakusog nanggad iyan! Kaya, makakasigurado man kita na si Jesu-Cristo asin an saiyang Ama, si Jehova, mapahiling man nin pagkahirak sa gabos na nagpapahiling nin tunay na pagsulsol, ano man an saindang mga nagibo kan nakaagi.—Roma 4:7.
(Lucas 24:34) na nagsarabi: “Talagang ibinangon an Kagurangnan, asin nagpahiling siya ki Simon!”
“Maaraman an Pagkamoot kan Cristo”
17 Seguro an mas nakapupukaw pa ngani sa boot na halimbawa kan pagpatawad ni Jesus maheheling sa paagi nin pagtratar nia ki apostol Pedro. Mayo nin duda na si Jesus namomotan na marhay ni Pedro. Kan Nisan 14, an ultimong banggi kan buhay ni Jesus, sinabihan sia ni Pedro: “Kagurangnan, andam akong umiba sa saimo sa bilanggoan sagkod sa kagadanan.” Pero, pakalihis sana nin pirang oras, tolong beses na dineharan ni Pedro na midbid ngani nia si Jesus! Sinasabi sa sato kan Biblia an nangyari kan sinasabi ni Pedro an ikatolo niang pagdehar: “An Kagurangnan suminalingoy asin hineling si Pedro.” Dai na kayang pasanon an gabat kan saiyang kasalan, si Pedro “nagluwas asin nagtangis nin mapait.” Kan magadan si Jesus sa huri kan aldaw na idto, seguro inisip-isip kan apostol, ‘Pinatawad daw ako kan sakong Kagurangnan?’—Lucas 22:33, 61, 62.
18 Dai kinaipuhan na maghalat nin haloy si Pedro para sa simbag. Si Jesus binuhay liwat kan aga nin Nisan 16, asin minalataw na kan aldaw man sanang idto, sinongko nia nin personal si Pedro. (Lucas 24:34; 1 Corinto 15:4-8) Taano ta tinawan ni Jesus nin siring kaespesyal na atension an apostol na mapuersang marhay na nagdehar sa Saiya? Tibaad boot ni Jesus na aseguraron an nagsolsol na si Pedro na sia namomotan pa man giraray asin pinahahalagahan kan saiyang Kagurangnan. Alagad labi pa ngani dian an ginibo ni Jesus tanganing maasegurar giraray si Pedro.
Maghanap nin Espirituwal na Kayamanan
(Lucas 23:31) Kun ginigibo ninda an mga bagay na ini miyentras na berde pa an puon nin kahoy, ano an mangyayari pag iyan alang na?”
nwtsty study note sa Lu 23:31
berde pa an puon nin kahoy, . . . pag iyan alang na: Minalataw na ipinapanungod ini ni Jesus sa nasyon nin mga Judio. Kaagid iyan nin sarong puon nin kahoy na madali nang maalang pero may alumaad pa (moisture), huling yaon pa si Jesus asin an mga Judiong nagtutubod sa saiya. Alagad, dai mahahaloy gagadanon si Jesus, asin an maimbod na mga Judio lalahidan nin banal na espiritu asin magigin kabtang kan espirituwal na Israel. (Ro 2:28, 29; Ga 6:16) Sa panahon na iyan, an literal na nasyon nin Israel magigin gadan sa espirituwal, siring sa sarong alang na puon nin kahoy.—Mat 21:43.
(Lucas 23:33) Asin kan makaabot sinda sa lugar na inaapod na Bungo, duman ninda siya ipinako sa harigi kataid kan mga kriminal, na an saro nasa tuo niya asin an saro nasa wala.
nwtsty media
Pako sa Tulang sa Buol
Ritrato ini kan replika nin sarong tulang sa buol nin tawo na tinusok nin pako na may labang 11.5 sentimetro (4.5 pulgada). An orihinal na artifact kaini na kan panahon pa kan mga Romano, nadiskubre kan 1968 mantang ginigibo an pagkalot sa norteng parte kan Jerusalem. Nagtao iyan nin arkeolohikong ebidensiya na an mga pako posibleng marhay na ginagamit sa paggadan paagi sa pagpako sa sarong tawo sa sarong kahoy na harigi. Posibleng kapareho ini kan mga pakong ginamit kan mga Romanong suldados sa pagpako ki Jesu-Cristo sa harigi. Nakua iyan sa sarong kahon na gibo sa gapo, na inaapod na ossuary, na piglalagan kan mga tulang kan gadan pagkalapa kan laman kaini. Ipinaparisa kaiyan na posibleng ilinulubong an sarong tawong ginadan paagi sa pagpako sa harigi.
Pagbasa sa Bibliya
(Lucas 23:1-16) Kaya nagtirindog an gabos asin dinara ninda siya ki Pilato. 2 Dangan pinunan ninda siyang akusaran, na sinasabi: “Nadakop mi an tawong ini na pigsusutsutan an mga namamanwaan na dai magsunod sa gobyerno. Ipinagbabawal niya an pagbayad nin buhis ki Cesar, asin sinasabi niya na siya mismo an Cristo na hadi.” 3 Hinapot siya ngunyan ni Pilato: “Ika an Hadi kan mga Judio?” Bilang simbag sinabi niya: “Ika na mismo an nagsasabi.” 4 Dangan sinabi ni Pilato sa mga panginot na saserdote asin sa mga tawo: “Mayo akong nahihiling na krimen na nagibo kan tawong ini.” 5 Alagad nag-insistir sinda, na nagsasabi: “Pigsusutsutan niya an mga tawo paagi sa pagtukdo sa bilog na Judea, na pinunan niya sa Galilea sagkod na makaabot digdi.” 6 Pagkadangog kaiyan, naghapot si Pilato kun baga taga Galilea si Jesus. 7 Pagkatapos niyang masiyerto na sakop siya ni Herodes, ipinadara niya siya ki Herodes, na yaon man sa Jerusalem kan mga aldaw na idto. 8 Kan mahiling ni Herodes si Jesus, naugma siyang marhay. Haloy nang gusto niyang mahiling si Jesus huli ta dakulon siyang nadangog manungod sa saiya, asin naglalaom siya na makakahiling siya nin sarong tanda na gigibuhon niya. 9 Kaya nagpuon siyang magparahapot sa saiya, pero dai siya nagsimbag sa saiya. 10 Alagad, an mga panginot na saserdote asin an mga eskriba pauruutrong nagtitindog asin anggot na nag-aakusar sa saiya. 11 Asin hinamak siya ni Herodes saka kan mga suldados kaini, asin tinuya-tuya niya siya paagi sa pagsulot sa saiya nin magarbong bado dangan ipinabalik siya ki Pilato. 12 Nagin mag-amigo si Herodes asin si Pilato kan mismong aldaw na iyan, huli ta bago kaiyan, may iwal sindang duwa. 13 Dangan tinipon ni Pilato an mga panginot na saserdote, an mga tagapamahala, saka an mga tawo 14 asin sinabi sa sainda: “Dinara nindo sa sako an tawong ini na sinasabi nindong nagsusutsut sa mga tawo na magrebelde. Hilinga! Inimbestigaran ko siya sa atubangan nindo pero dai akong nahiling na basehan kan mga akusasyon nindo laban sa saiya. 15 Sa katunayan, pati si Herodes dai man, mala ta ipinabalik niya siya sa sato, asin mayo siyang ginibong maninigo sa kagadanan. 16 Kaya kakastiguhon ko siya asin papalibrehon ko na.”